Vasile Stancu

ILIADA




Cântul I

μῆνιν ειδε θεὰ Πηληϊάδεω Ἀχιλῆος001
οὐλομένην, ἣ μυρί᾽ Ἀχαιοῖς ἄλγε᾽ ἔθηκε,002
πολλὰς δ᾽ ἰφθίμους ψυχὰς Ἄιδι προΐαψεν003
ἡρώων, αὐτοὺς δὲ ἑλώρια τεῦχε κύνεσσιν004
οἰωνοῖσί τε πᾶσι, Διὸς δ᾽ ἐτελείετο βουλή,005
ἐξ οὗ δὴ τὰ πρῶτα διαστήτην ἐρίσαντε006
τρεΐδης τε ἄναξ ἀνδρῶν καὶ δῖος Ἀχιλλεύς.007

τίς τ᾽ ἄρ σφωε θεῶν ἔριδι ξυνέηκε μάχεσθαι;008
Λητοῦς καὶ Διὸς υἱός· ὃ γὰρ βασιλῆϊ χολωθεὶς009
νοῦσον ἀνὰ στρατὸν ὄρσε κακήν, ὀλέκοντο δὲ λαοί,010
οὕνεκα τὸν Χρύσην ἠτίμασεν ἀρητῆρα011
τρεΐδης· ὃ γὰρ ἦλθε θοὰς ἐπὶ νῆας Ἀχαιῶν012
λυσόμενός τε θύγατρα φέρων τ᾽ ἀπερείσι᾽ ἄποινα,013
στέμματ᾽ ἔχων ἐν χερσὶν ἑκηβόλου Ἀπόλλωνος014
χρυσέῳ ἀνὰ σκήπτρῳ, καὶ λίσσετο πάντας Ἀχαιούς,015
τρεΐδα δὲ μάλιστα δύω, κοσμήτορε λαῶν·016
"τρεΐδαι τε καὶ ἄλλοι ἐυκνήμιδες Ἀχαιοί,017
ὑμῖν μὲν θεοὶ δοῖεν Ὀλύμπια δώματ' ἔχοντες018
ἐκπέρσαι Πριάμοιο πόλιν, εὖ δ' οἴκαδ' ἱκέσθαι·019
παῖδα δ' ἐμοὶ λῦσαί τε φίλην, τὰ τ' ἄποινα δέχεσθαι020
ζόμενοι Διὸς υἱὸν ἑκηβόλον Ἀπόλλωνα."021

ἔνθ' ἄλλοι μὲν πάντες ἐπευφήμησαν Ἀχαιοὶ022
αἰδεῖσθαί θ' ἱερῆα καὶ γλαὰ δέχθαι ἄποινα·023
ἀλλ' οὐκ τρεΐδῃ Ἀγαμέμνονι ἥνδανε θυμῷ,024
ἀλλὰ κακῶς ἀφίει, κρατερὸν δ' ἐπὶ μῦθον ἔτελλεν·025
"μή σε γέρον κοίλῃσιν ἐγὼ παρὰ νηυσὶ κιχείω026
ἢ νῦν δηθύνοντ' ἢ ὕστερον αὖτις ἰόντα,027
μή νύ τοι οὐ χραίσμῃ σκῆπτρον καὶ στέμμα θεοῖο.028
τὴν δ' ἐγὼ οὐ λύσω· πρίν μιν καὶ γῆρας ἔπεισιν029
μετέρῳ ἐνὶ οἴκῳ ἐν Ἄργεϊ, τηλόθι πάτρης,030
ἱστὸν ἐποιχομένην καὶ ἐμὸν λέχος ἀντιόωσαν.031
ἀλλ' ἴθι μή μ' ἐρέθιζε, σατερος ὥς κε νέηαι."032

ὣς ἔφατ', ἔδεισεν δ' ὃ γέρων καὶ ἐπείθετο μύθῳ.033
βῆ δ' ἀκέων παρὰ θῖνα πολυφλοίσβοιο θαλάσσης.034
πολλὰ δ' ἔπειτ' ἀπάνευθε κιὼν ἠρᾶθ' ὃ γεραιὸς035
Ἀπόλλωνι ἄνακτι, τὸν ύκομος τέκε Λητώ·036
κλῦθί μευ, ἀργυρότοξ', ὃς Χρύσην ἀμφιβέβηκας037
Κίλλάν τε ζαθέην, Τενέδοιό τε φι ἀνάσσεις,038
Σμινθεῦ, εἴ ποτέ τοι χαρίεντ' ἐπὶ νηὸν ἔρεψα,039
ἢ εἰ δή ποτέ τοι κατὰ πίονα μηρί' ἔκηα040
ταύρων ἠδ' αἰγῶν, τόδε μοι κρήηνον ἐέλδωρ·041
τίσειαν Δαναοὶ ἐμὰ δάκρυα σοῖσι βέλεσσιν.042

ὧς ἔφατ' εὐχόμενος, τοῦ δ' ἔκλυε Φοῖβος Ἀπόλλων,043
βῆ δὲ κατ' Οὐλύμποιο καρήνων χωόμενος κῆρ,044
τόξ' ὤμοισιν ἔχων ἀμφηρεφέα τε φαρέτρην.045
ἔκλαγξαν δ' ἄρ' ὀιστοὶ ἐπ' ὤμων χωομένοιο,046
αὐτοῦ κινηθέντος· ὃ δ' ἤιε νυκτὶ ἐοικώς.047
ζετ' ἔπειτ' ἀπάνευθε νεῶν, μετὰ δ' ἰὸν ἕηκεν·048
δεινὴ δὲ κλαγγὴ γένετ' ἀργυρέοιο βιοῖο.049
οὐρῆας μὲν πρῶτον ἐπῴχετο καὶ κύνας ἀργούς,050
αὐτὰρ ἔπειτ' αὐτοῖσι βέλος ἐχεπευκὲς ἐφιεὶς051
βάλλ'· αἰεὶ δὲ πυραὶ νεκύων καίοντο θαμειαί.052

ἐννῆμαρ μὲν ἀνὰ στρατὸν χετο κῆλα θεοῖο,053
τῇ δεκάτῃ δ' ἀγορήνδε καλέσσατο λαὸν Ἀχιλλεύς·054
τῷ γὰρ ἐπὶ φρεσὶ θῆκε θεὰ, λευκώλενος Ἥρη·055
κήδετο γὰρ Δαναῶν ὅτι ῥα θνήσκοντας ὁρᾶτο.056
οἳ δ' ἐπεὶ οὖν ἤγερθεν ὁμηγερέες τε γένοντο,057
τοῖσι δ' ἀνιστάμενος μετέφη πόδας κὺς Ἀχιλλεύς·058
τρεΐδη, νῦν ἄμμε πάλιν πλαγχθέντας ὀίω059
ἂψ ἀπονοστήσειν, εἴ κεν θάνατόν γε φύγοιμεν,060
εἰ δὴ ὁμοῦ πόλεμός τε δαμᾷ καὶ λοιμὸς Ἀχαιούς.061
ἀλλ' ἄγε δή τινα μάντιν ἐρείομεν ἱερῆα062
καὶ ὀνειροπόλον, καὶ γάρ τ' ὄναρ ἐκ Διός ἐστιν,063
ὅς κ' εἴποι ὅτι τόσσον ἐχώσατο Φοῖβος Ἀπόλλων,064
εἴ τ' ἄρ' ὅ γ' εὐχωλῆς ἐπιμέμφεται εἴ θ' ἑκατόμβης,065
αἴ κέν πως ἀρνῶν κνίσης αἰγῶν τε τελείων066
βούλεται ἀντιάσας ἡμῖν ἀπὸ λοιγὸν ἀμῦναι.067

τοι ὅ γ' ὧς εἰπὼν κατ' ἄρ' ζετο, τοῖσι δ' ἀνέστη068
Κάλχας Θεστορίδης, οἰωνοπόλων ὄχ' ἄριστος,069
ὃς ᾔδη τά τ' ἐόντα τά τ' ἐσσόμενα πρό τ' ἐόντα,070
καὶ νήεσσ' ἡγήσατ' Ἀχαιῶν λιον εἴσω071
ἣν διὰ μαντοσύνην, τήν οἱ πόρε Φοῖβος Ἀπόλλων·072
σφιν ἐ φρονέων ἀγορήσατο καὶ μετέειπεν·073
Ἀχιλεῦ, κέλεαί με, διφιλε, μυθήσασθαι074
μῆνιν Ἀπόλλωνος, ἑκατηβελέταο ἄνακτος·075
τοιγὰρ ἐγὼν ἐρέω, σὺ δὲ σύνθεο καί μοι ὄμοσσον076
ἦ μέν μοι πρόφρων ἔπεσιν καὶ χερσὶν ἀρήξειν.077
γὰρ ὀομαι ἄνδρα χολωσέμεν, ὃς μέγα πάντων078
Ἀργείων κρατέει καί οἱ πείθονται Ἀχαιοί.079
κρείσσων γὰρ βασιλεύς, ὅτε χώσεται ἀνδρὶ χέρηι·080
εἴ περ γάρ τε χόλον γε καὶ αὐτῆμαρ καταπέψῃ,081
ἀλλά τε καὶ μετόπισθεν ἔχει κότον, ὄφρα τελέσσῃ,082
ἐν στήθεσσιν ἑοῖσι. σὺ δὲ φράσαι, εἴ με σαώσεις.083

τὸν δ' ἀπαμειβόμενος προσέφη πόδας κὺς Ἀχιλλεύς·084
θαρσήσας μάλα εἰπὲ θεοπρόπιον ὅτι οἶσθα·085
οὐ μὰ γὰρ Ἀπόλλωνα Διφιλον, τε σύ, Κάλχαν,086
εὐχόμενος Δαναοῖσι θεοπροπίας ἀναφαίνεις,087
οὔ τις ἐμεῦ ζῶντος καὶ ἐπὶ χθονὶ δερκομένοιο088
σοὶ κοίλῃς παρὰ νηυσί βαρείας χεῖρας ἐποίσει089
συμπάντων Δαναῶν, οὐδ' ἢν Ἀγαμέμνονα εἴπῃς,090
ὃς νῦν πολλὸν ἄριστος Ἀχαιῶν εὔχεται εἶναι.091

καὶ τότε δὴ θάρσησε καὶ ηὔδα μάντις ἀμύμων·092
οὔ τ' ἄρ ὅ γ' εὐχωλῆς ἐπιμέμφεται οὐδ' ἑκατόμβης,093
ἀλλ' ἕνεκ' ἀρητῆρος ὃν ἠτίμησ' Ἀγαμέμνων,094
οὐδ' ἀπέλυσε θύγατρα καὶ οὐκ ἀπεδέξατ' ἄποινα,095
τοὔνεκ' ἄρ' ἄλγε' ἔδωκεν ἑκηβόλος ἠδ' ἔτι δώσει·096
οὐδ' ὅ γε πρὶν Δαναοῖσιν ἀεικέα λοιγὸν ἀπώσει097
πρίν γ' ἀπὸ πατρὶ φίλῳ δόμεναι ἑλικώπιδα κούρην098
πριάτην ἀνάποινον, ἄγειν θ' ἱερὴν ἑκατόμβην099
ἐς Χρύσην· τότε κέν μιν ἱλασσάμενοι πεπίθοιμεν.100

τοι ὅ γ' ὧς εἰπὼν κατ' ἄρ' ζετο, τοῖσι δ' ἀνέστη101
ἥρως τρεΐδης εὐρὺ κρείων Ἀγαμέμνων102
χνύμενος· μένεος δὲ μέγα φρένες ἀμφιμέλαιναι103
πίμπλαντ', ὄσσε δέ οἱ πυρὶ λαμπετόωντι ἐίκτην.104
Κάλχαντα πρώτιστα κάκ' ὀσσόμενος προσέειπεν·105
μάντι κακῶν, οὔ πώ ποτέ μοι τὸ κρήγυον εἶπας·106
αἰεί τοι τὰ κάκ' ἐστὶ φίλα φρεσὶ μαντεύεσθαι,107
ἐσθλὸν δ' οὔτε τί πω εἶπας ἔπος οὔτε τέλεσσας.108
καὶ νῦν ἐν Δαναοῖσι θεοπροπέων ἀγορεύεις,109
ὡς δὴ τοῦδ' ἕνεκά σφιν ἑκηβόλος ἄλγεα τεύχει,110
οὕνεκ' ἐγὼ κούρης Χρυσηίδος γλά' ἄποινα111
οὐκ ἔθελον δέξασθαι, - ἐπεὶ πολὺ βούλομαι αὐτὴν112
οἴκοι ἔχειν. καὶ γάρ ῥα Κλυταιμνήστρης προβέβουλα,113
κουριδίης ἀλόχου, ἐπεὶ οὔ ἑθέν ἐστι χερείων,114
οὐ δέμας οὐδὲ φυήν οὔτ' ἂρ φρένας οὔτέ τι ἔργα.115
ἀλλὰ καὶ ὧς ἐθέλω δόμεναι πάλιν εἰ τό γ' ἄμεινον·116
βούλομ' ἐγὼ λαὸν σόον ἔμμεναι ἀπολέσθαι.117
αὐτὰρ ἐμοὶ γέρας αὐτίχ' ἑτοιμάσατ', φρα μὴ οἶος118
Ἀργείων ἀγέραστος ἔω, ἐπεὶ οὐδὲ ἔοικεν·119
λεύσσετε γὰρ τό γε πάντες, ὅ μοι γέρας ἔρχεται ἄλλῃ.120

τὸν δ' ἠμείβετ' ἔπειτα ποδάρκης δῖος Ἀχιλλεύς·121
τρεΐδη, κύδιστε, φιλοκτεανώτατε πάντων,122
πῶς γάρ τοι δώσουσι γέρας μεγάθυμοι Ἀχαιοί;123
οὐδέ τί που ἴδμεν ξυνήια κείμενα πολλά,124
ἀλλὰ τὰ μὲν πολίων ἐξεπράθομεν, τὰ δέδασται,125
λαοὺς δ' οὐκ ἐπέοικε παλίλλογα ταῦτ' ἐπαγείρειν.126
ἀλλὰ σὺ μὲν νῦν τήνδε θε πρόες· αὐτὰρ Ἀχαιοὶ127
τριπλῇ τετραπλῇ τ' ἀποτείσομεν, αἴ κέ ποθι Ζεὺς128
δῷσι πόλιν Τροίην εὐτείχεον ξαλαπάξαι.129

τὸν δ' ἀπαμειβόμενος προσέφη κρείων Ἀγαμέμνων·130
μὴ δ' οὕτως ἀγαθός περ ἐὼν θεοείκελ' Ἀχιλλεῦ131
κλέπτε νό, ἐπεὶ οὐ παρελεύσεαι οὐδέ με πείσεις.132
ἐθέλεις ὄφρ' αὐτὸς ἔχῃς γέρας, αὐτὰρ ἔμ' αὔτως133
ἧσθαι δευόμενον, κέλεαι δέ με τήνδ' ἀποδοῦναι;134
ἀλλ' εἰ μὲν δώσουσι γέρας μεγάθυμοι Ἀχαιοὶ135
ἄρσαντες κατὰ θυμὸν ὅπως ἀντάξιον ἔσται·136
εἰ δέ κε μὴ δώωσιν ἐγὼ δέ κεν αὐτὸς ἕλωμαι137
τεὸν ἢ Αἴαντος ἰὼν γέρας, Ὀδυσῆος138
ξω ἑλών· ὃ δέ κεν κεχολώσεται ὅν κεν ἵκωμαι.139
ἀλλ' ἤτοι μὲν ταῦτα μεταφρασόμεσθα καὶ αὖτις,140
νῦν δ' ἄγε νῆα μέλαιναν ἐρύσσομεν εἰς ἅλα δῖαν,141
ἐν δ' ἐρέτας ἐπιτηδὲς ἀγείρομεν, ἐς δ' ἑκατόμβην142
θείομεν, ἂν δ' αὐτὴν Χρυσηίδα καλλιπάρῃον143
βήσομεν· εἷς δέ τις ἀρχὸς ἀνὴρ βουληφόρος ἔστω,144
ἢ Αἴας ἢ δομενεὺς ἢ δῖος Ὀδυσσεὺς145
ὲ σὺ Πηλεΐδη πάντων ἐκπαγλότατ' ἀνδρῶν,146
ὄφρ' ἥμιν ἑκάεργον ἱλάσσεαι ερὰ ῥέξας.147

τὸν δ' ἄρ' ὑπόδρα ἰδὼν προσέφη πόδας κὺς Ἀχιλλεύς·148
μοι ἀναιδείην ἐπιειμένε κερδαλεόφρον149
πῶς τίς τοι πρόφρων ἔπεσιν πείθηται Ἀχαιῶν150
ὁδὸν ἐλθέμεναι ἢ ἀνδράσιν φι μάχεσθαι;151
οὐ γὰρ ἐγὼ Τρώων ἕνεκ' λυθον αἰχμητάων152
δεῦρο μαχησόμενος, ἐπεὶ οὔ τί μοι αἴτιοί εἰσιν·153
οὐ γὰρ πώ ποτ' ἐμὰς βοῦς λασαν οὐδὲ μὲν ἵππους,154
οὐδέ ποτ' ἐν Φθί ἐριβώλακι βωτιανείρῃ155
καρπὸν ἐδηλήσαντ', ἐπεὶ μάλα πολλὰ μεταξὺ,156
οὔρεά τε σκιόεντα θάλασσά τε ἠχήεσσα·157
ἀλλὰ σοὶ μέγ' ἀναιδὲς ἅμ' ἑσπόμεθ' ὄφρα σὺ χαίρῃς,158
τιμὴν ἀρνύμενοι Μενελάῳ σοί τε κυνῶπα159
πρὸς Τρώων· τῶν οὔ τι μετατρέπῃ οὐδ' ἀλεγίζεις·160
καὶ δή μοι γέρας αὐτὸς ἀφαιρήσεσθαι ἀπειλεῖς,161
ἔπι πολλὰ μόγησα, δόσαν δέ μοι υἷες Ἀχαιῶν.162
οὐ μὲν σοί ποτε σον ἔχω γέρας ὁππότ' Ἀχαιοὶ163
Τρώων ἐκπέρσωσ' εὖ ναιόμενον πτολίεθρον·164
ἀλλὰ τὸ μὲν πλεῖον πολυάϊκος πολέμοιο165
χεῖρες ἐμαὶ διέπουσ'· ἀτὰρ ἤν ποτε δασμὸς ἵκηται,166
σοὶ τὸ γέρας πολὺ μεῖζον, ἐγὼ δ' ὀλίγον τε φίλον τε167
ἔρχομ' ἔχων ἐπὶ νῆας, ἐπεί κε κάμω πολεμίζων.168
νῦν δ' εἶμι Φθίην δ', ἐπεὶ πολὺ φέρτερόν ἐστιν169
οἴκαδ' ἴμεν σὺν νηυσὶ κορωνίσιν, οὐδέ σ' ὀίω170
ἐνθάδ' τιμος ἐὼν ἄφενος καὶ πλοῦτον ἀφύξειν.171

τὸν δ' ἠμείβετ' ἔπειτα ἄναξ ἀνδρῶν Ἀγαμέμνων·172
φεῦγε μάλ' εἴ τοι θυμὸς ἐπέσσυται, οὐδέ σ' ἔγωγε173
λίσσομαι εἵνεκ' ἐμεῖο μένειν· πάρ' ἔμοιγε καὶ ἄλλοι174
οἵ κέ με τιμήσουσι, μάλιστα δὲ μητίετα Ζεύς.175
ἔχθιστος δέ μοί ἐσσι διοτρεφέων βασιλήων·176
αἰεὶ γάρ τοι ἔρις τε φίλη πόλεμοί τε μάχαι τε·177
εἰ μάλα καρτερός ἐσσι, θεός που σοὶ τό γ' ἔδωκεν·178
οἴκαδ' ἰὼν σὺν νηυσί τε σῇς καὶ σοῖς ἑτάροισι179
Μυρμιδόνεσσιν ἄνασσε, σέθεν δ' ἐγὼ οὐκ ἀλεγίζω,180
οὐδ' ὄθομαι κοτέοντος· ἀπειλήσω δέ τοι ὧδε·181
ὡς ἔμ' ἀφαιρεῖται Χρυσηίδα Φοῖβος Ἀπόλλων,182
τὴν μὲν ἐγὼ σὺν νηί τ' ἐμῇ καὶ ἐμοῖς ἑτάροισι183
πέμψω, ἐγὼ δέ κ' ἄγω Βρισηίδα καλλιπάρῃον184
αὐτὸς ἰὼν κλισίην δὲ τὸ σὸν γέρας ὄφρ' ἐὺ εἰδῇς185
ὅσσον φέρτερός εἰμι σέθεν, στυγέ δὲ καὶ ἄλλος186
σον ἐμοὶ φάσθαι καὶ ὁμοιωθήμεναι ἄντην.187

ὣς φάτο· Πηλεΐωνι δ' ἄχος γένετ', ἐν δέ οἱ ἦτορ188
στήθεσσιν λασίοισι διάνδιχα μερμήριξεν,189
ὅ γε φάσγανον ξὺ ἐρυσσάμενος παρὰ μηροῦ190
τοὺς μὲν ἀναστήσειεν, ὃ δ' Ἀτρεΐδην ἐναρίζοι,191
ε χόλον παύσειεν ἐρητύσειέ τε θυμόν.192
ος ὃ ταῦθ' ὥρμαινε κατὰ φρένα καὶ κατὰ θυμόν,193
ἕλκετο δ' ἐκ κολεοῖο μέγα ξίφος, ἦλθε δ' Ἀθήνη194
οὐρανόθεν· πρὸ γὰρ κε θεὰ λευκώλενος Ἥρη195
ἄμφω ὁμῶς θυμῷ φιλέουσά τε κηδομένη τε·196
στῆ δ' ὄπιθεν, ξανθῆς δὲ κόμης ἕλε Πηλεΐωνα197
οἴῳ φαινομένη· τῶν δ' ἄλλων οὔ τις ὁρᾶτο.198
θάμβησεν δ' Ἀχιλεύς, μετὰ δ' ἐτράπετ', αὐτίκα δ' ἔγνω199
Παλλάδ' Ἀθηναίην· δεινὼ δέ οἱ ὄσσε φάανθεν·200
καί μιν φωνήσας ἔπεα πτερόεντα προσηύδα·201
τίπτ' αὖτ' αἰγιόχοιο Διὸς τέκος εἰλήλουθας;202
ἵνα βριν ἴδῃ Ἀγαμέμνονος τρεΐδαο;203
ἀλλ' ἔκ τοι ἐρέω, τὸ δὲ καὶ τελέεσθαι ὀΐω·204
ᾗς ὑπεροπλίσι τάχ' ἄν ποτε θυμὸν ὀλέσσῃ.205

τὸν δ' αὖτε προσέειπε θεὰ γλαυκῶπις Ἀθήνη·206
ἦλθον ἐγὼ παύσουσα τὸ σὸν μένος, αἴ κε πίθηαι,207
οὐρανόθεν· πρὸ δέ μ' ἧκε θεὰ λευκώλενος Ἥρη208
ἄμφω ὁμῶς θυμῷ φιλέουσά τε κηδομένη τε·209
ἀλλ' ἄγε λῆγ' ἔριδος, μηδὲ ξίφος ἕλκεο χειρί·210
ἀλλ' ἤτοι ἔπεσιν μὲν ὀνείδισον ὡς ἔσεταί περ·211
δε γὰρ ξερέω, τὸ δὲ καὶ τετελεσμένον ἔσται·212
καί ποτέ τοι τρὶς τόσσα παρέσσεται γλαὰ δῶρα213
βριος εἵνεκα τῆσδε· σὺ δ' ἴσχεο, πείθεο δ' ἡμῖν.214

τὴν δ' ἀπαμειβόμενος προσέφη πόδας κὺς Ἀχιλλεύς·215
χρὴ μὲν σφωίτερόν γε θε ἔπος εἰρύσσασθαι216
καὶ μάλα περ θυμῷ κεχολωμένον· ὧς γὰρ ἄμεινον·217
ὅς κε θεοῖς ἐπιπείθηται μάλα τ' ἔκλυον αὐτοῦ.218

καὶ ἐπ' ἀργυρέῃ κώπῃ σχέθε χεῖρα βαρεῖαν,219
ἂψ δ' ἐς κουλεὸν σε μέγα ξίφος, οὐδ' ἀπίθησε220
μύθῳ Ἀθηναίης· ἣ δ' Οὔλυμπον δὲ βεβήκει221
δώματ' ἐς αἰγιόχοιο Διὸς μετὰ δαίμονας ἄλλους.222

Πηλεΐδης δ' ἐξαῦτις ἀταρτηροῖς ἐπέεσσιν223
τρεΐδην προσέειπε, καὶ οὔ πω λῆγε χόλοιο·224
οἰνοβαρές, κυνὸς ὄμματ' ἔχων, κραδίην δ' ἐλάφοιο,225
οὔτέ ποτ' ἐς πόλεμον ἅμα λαῷ θωρηχθῆναι226
οὔτε λόχον δ' ἰέναι σὺν ἀριστήεσσιν Ἀχαιῶν227
τέτληκας θυμῷ· τὸ δέ τοι κὴρ εἴδεται εἶναι.228
πολὺ λώιόν στι κατὰ στρατὸν εὐρὺν Ἀχαιῶν229
δῶρ' ἀποαιρεῖσθαι ὅς τις σέθεν ἀντίον εἴπῃ·230
δημοβόρος βασιλεὺς ἐπεὶ οὐτιδανοῖσιν ἀνάσσεις·231
γὰρ ἂν τρεΐδη νῦν ὕστατα λωβήσαιο.232
ἀλλ' ἔκ τοι ἐρέω καὶ ἐπὶ μέγαν ὅρκον ὀμοῦμαι·233
ναὶ μὰ τόδε σκῆπτρον, τὸ μὲν οὔ ποτε φύλλα καὶ ὄζους234
φύσει, ἐπεὶ δὴ πρῶτα τομὴν ἐν ὄρεσσι λέλοιπεν,235
οὐδ' ἀναθηλήσει· περὶ γάρ ῥά ἑ χαλκὸς ἔλεψε236
φύλλά τε καὶ φλοιόν· νῦν αὖτέ μιν υἷες Ἀχαιῶν237
ἐν παλάμῃς φορέουσι δικασπόλοι, οἵ τε θέμιστας238
πρὸς Διὸς εἰρύαται· ὃ δέ τοι μέγας ἔσσεται ὅρκος·239
ποτ' Ἀχιλλῆος ποθὴ ξεται υἷας Ἀχαιῶν240
σύμπαντας· τότε δ' οὔ τι δυνήσεαι ἀχνύμενός περ241
χραισμεῖν, εὖτ' ἂν πολλοὶ ὑφ' Ἕκτορος ἀνδροφόνοιο242
θνήσκοντες πίπτωσι· σὺ δ' ἔνδοθι θυμὸν ἀμύξεις243
χωόμενος ὅ τ' ἄριστον Ἀχαιῶν οὐδὲν ἔτισας.244

ὣς φάτο Πηλεΐδης, ποτὶ δὲ σκῆπτρον βάλε γαίῃ245
χρυσείοις ἥλοισι πεπαρμένον, ζετο δ' αὐτός·246
τρεΐδης δ' ἑτέρωθεν ἐμήνιε· τοῖσι δὲ Νέστωρ247
δυεπὴς ἀνόρουσε λιγὺς Πυλίων ἀγορητής,248
τοῦ καὶ ἀπὸ γλώσσης μέλιτος γλυκίων ῥέεν αὐδή·249
τῷ δ' ἤδη δύο μὲν γενεαὶ μερόπων ἀνθρώπων250
ἐφθίαθ', οἵ οἱ πρόσθεν ἅμα τράφεν ἠδ' ἐγένοντο251
ἐν Πύλῳ γαθέ, μετὰ δὲ τριτάτοισιν ἄνασσεν·252
σφιν ἐ φρονέων ἀγορήσατο καὶ μετέειπεν·253
πόποι μέγα πένθος Ἀχαιίδα γαῖαν ἱκάνει·254
ἦ κεν γηθήσαι Πρίαμος Πριάμοιό τε παῖδες255
ἄλλοι τε Τρῶες μέγα κεν κεχαροίατο θυμῷ256
εἰ σφῶιν τάδε πάντα πυθοίατο μαρναμένοιιν,257
οἳ περὶ μὲν βουλὴν Δαναῶν, περὶ δ' ἐστὲ μάχεσθαι.258
ἀλλὰ πίθεσθ'· ἄμφω δὲ νεωτέρω στὸν ἐμεῖο·259
ἤδη γάρ ποτ' ἐγὼ καὶ ἀρείοσιν έ περ ὑμῖν260
ἀνδράσιν ὡμίλησα, καὶ οὔ ποτέ μ' οἵ γ' ἀθέριζον.261
οὐ γάρ πω τοίους ἴδον νέρας οὐδὲ ἴδωμαι,262
οἷον Πειρίθοόν τε Δρύαντά τε ποιμένα λαῶν263
Καινέα τ' Ἐξάδιόν τε καὶ ἀντίθεον Πολύφημον264
[Θησέα τ' Αἰγεΐδην, ἐπιείκελον θανάτοισιν·]265
κάρτιστοι δὴ κεῖνοι ἐπιχθονίων τράφεν ἀνδρῶν·266
κάρτιστοι μὲν ἔσαν καὶ καρτίστοις ἐμάχοντο267
φηρσὶν ὀρεσκῴοισι καὶ ἐκπάγλως ἀπόλεσσαν.268
καὶ μὲν τοῖσιν ἐγὼ μεθομίλεον ἐκ Πύλου ἐλθὼν269
τηλόθεν ἐξ ἀπίης γαίης· καλέσαντο γὰρ αὐτοί·270
καὶ μαχόμην κατ' ἔμ' αὐτὸν ἐγώ· κείνοισι δ' ἂν οὔ τις271
τῶν οἳ νῦν βροτοί εἰσιν ἐπιχθόνιοι μαχέοιτο·272
καὶ μέν μευ βουλέων ξύνιεν πείθοντό τε μύθῳ·273
ἀλλὰ πίθεσθε καὶ ὔμμες, ἐπεὶ πείθεσθαι ἄμεινον·274
μήτε σὺ τόνδ' ἀγαθός περ ἐὼν ἀποαίρεο κούρην,275
ἀλλ' ἔα ὥς οἱ πρῶτα δόσαν γέρας υἷες Ἀχαιῶν·276
μήτε σὺ Πηλεΐδη, θέλ' ἐριζέμεναι βασιλῆι277
ἀντιβίην, ἐπεὶ οὔ ποθ' ὁμοίης ἔμμορε τιμῆς278
σκηπτοῦχος βασιλεύς, ᾧ τε Ζεὺς κῦδος ἔδωκεν.279
εἰ δὲ σὺ καρτερός ἐσσι θε δέ σε γείνατο μήτηρ,280
ἀλλ' ὅδε φέρτερός στιν ἐπεὶ πλεόνεσσιν ἀνάσσει.281
τρεΐδη σὺ δὲ παῦε τεὸν μένος· αὐτὰρ ἔγωγε282
λίσσομ' Ἀχιλλῆι μεθέμεν χόλον, ὃς μέγα πᾶσιν283
ἕρκος Ἀχαιοῖσιν πέλεται πολέμοιο κακοῖο.284

τὸν δ' ἀπαμειβόμενος προσέφη κρείων Ἀγαμέμνων·285
ναὶ δὴ ταῦτά γε πάντα γέρον κατὰ μοῖραν ἔειπες·286
ἀλλ' ὅδ' ἀνὴρ ἐθέλει περὶ πάντων ἔμμεναι ἄλλων,287
πάντων μὲν κρατέειν ἐθέλει, πάντεσσι δ' ἀνάσσειν,288
πᾶσι δὲ σημαίνειν, ἅ τιν' οὐ πείσεσθαι ὀίω·289
εἰ δέ μιν αἰχμητὴν ἔθεσαν θεοὶ αἰὲν ἐόντες290
τοὔνεκά οἱ προθέουσιν ὀνείδεα μυθήσασθαι;291

τὸν δ' ἄρ' ὑποβλήδην ἠμείβετο δῖος Ἀχιλλεύς·292
ἦ γάρ κεν δειλός τε καὶ οὐτιδανὸς καλεοίμην293
εἰ δὴ σοὶ πᾶν ἔργον ὑπείξομαι ὅττί κεν εἴπῃς·294
ἄλλοισιν δὴ ταῦτ' ἐπιτέλλεο, μὴ γὰρ ἔμοιγε295
[σήμαινοὐ γὰρ ἔγωγ' ἔτι σοὶ πείσεσθαι ὀίω.]296
ἄλλο δέ τοι ἐρέω, σὺ δ' ἐνὶ φρεσὶ βάλλεο σῇσιν·297
χερσὶ μὲν οὔ τοι ἔγωγε μαχήσομαι εἵνεκα κούρης298
οὔτε σοὶ οὔτέ τῳ ἄλλῳ, ἐπεί μ' ἀφέλεσθέ γε δόντες·299
τῶν δ' ἄλλων ἅ μοί στι θο παρὰ νηὶ μελαίνῃ300
τῶν οὐκ ἄν τι φέροις ἀνελὼν ἀέκοντος ἐμεῖο·301
εἰ δ' ἄγε μὴν πείρησαι ἵνα γνώωσι καὶ οἵδε·302
αἶψά τοι αἷμα κελαινὸν ἐρωήσει περὶ δουρί.303

ὣς τώ γ' ἀντιβίοισι μαχεσσαμένω ἐπέεσσιν304
ἀνστήτην, λῦσαν δ' ἀγορὴν παρὰ νηυσὶν Ἀχαιῶν·305
Πηλεΐδης μὲν ἐπὶ κλισίας καὶ νῆας ἐίσας306
ιε σύν τε Μενοιτιάδῃ καὶ οἷς ἑτάροισιν·307
τρεΐδης δ' ἄρα νῆα θοὴν ἅλα δὲ προέρυσσεν,308
ἐς δ' ἐρέτας ἔκρινεν ἐείκοσιν, ἐς δ' ἑκατόμβην309
βῆσε θε, ἀνὰ δὲ Χρυσηίδα καλλιπάρῃον310
εἷσεν ἄγων· ἐν δ' ἀρχὸς ἔβη πολύμητις Ὀδυσσεύς.311

οἳ μὲν ἔπειτ' ἀναβάντες ἐπέπλεον γρὰ κέλευθα,312
λαοὺς δ' Ἀτρεΐδης ἀπολυμαίνεσθαι ἄνωγεν·313
οἳ δ' ἀπελυμαίνοντο καὶ εἰς ἅλα λύματα βάλλον,314
ἔρδον δ' Ἀπόλλωνι τεληέσσας ἑκατόμβας315
ταύρων ἠδ' αἰγῶν παρὰ θῖν' ἁλὸς τρυγέτοιο·316
κνίση δ' οὐρανὸν κεν ἑλισσομένη περὶ καπνῷ.317

ὣς οἳ μὲν τὰ πένοντο κατὰ στρατόν· οὐδ' Ἀγαμέμνων318
λῆγ' ἔριδος τὴν πρῶτον ἐπηπείλησ' Ἀχιλῆι,319
ἀλλ' ὅ γε Ταλθύβιόν τε καὶ Εὐρυβάτην προσέειπε,320
τώ οἱ ἔσαν κήρυκε καὶ ὀτρηρὼ θεράποντε·321
ἔρχεσθον κλισίην Πηληιάδεω Ἀχιλῆος·322
χειρὸς ἑλόντ' ἀγέμεν Βρισηίδα καλλιπάρῃον·323
εἰ δέ κε μὴ δώσιν ἐγὼ δέ κεν αὐτὸς ἕλωμαι324
ἐλθὼν σὺν πλεόνεσσι· τό οἱ καὶ ῥίγιον ἔσται.325

ὣς εἰπὼν προΐει, κρατερὸν δ' ἐπὶ μῦθον ἔτελλε·326
τὼ δ' ἀέκοντε βάτην παρὰ θῖν' ἁλὸς τρυγέτοιο,327
Μυρμιδόνων δ' ἐπί τε κλισίας καὶ νῆας ἱκέσθην,328
τὸν δ' εὗρον παρά τε κλισίῃ καὶ νηὶ μελαίνῃ329
μενον· οὐδ' ἄρα τώ γε ἰδὼν γήθησεν Ἀχιλλεύς.330
τὼ μὲν ταρβήσαντε καὶ αἰδομένω βασιλῆα331
στήτην, οὐδέ τί μιν προσεφώνεον οὐδ' ἐρέοντο·332
αὐτὰρ ὃ ἔγνω σιν ἐνὶ φρεσὶ φώνησέν τε·333
χαίρετε κήρυκες Διὸς ἄγγελοι δὲ καὶ ἀνδρῶν,334
ἆσσον ἴτοὔ τί μοι ὔμμες ἐπαίτιοι ἀλλ' Ἀγαμέμνων,335
ὃ σφῶι προΐει Βρισηίδος εἵνεκα κούρης.336
ἀλλ' ἄγε διογενὲς Πατρόκλεες ξαγε κούρην337
καί σφωιν δὸς ἄγειν· τὼ δ' αὐτὼ μάρτυροι ἔστων338
πρός τε θεῶν μακάρων πρός τε θνητῶν ἀνθρώπων339
καὶ πρὸς τοῦ βασιλῆος ἀπηνέος εἴ ποτε δ' αὖτε340
χρειὼ ἐμεῖο γένηται ἀεικέα λοιγὸν ἀμῦναι341
τοῖς ἄλλοις· ἦ γὰρ ὅ γ' ὀλοιῇσι φρεσὶ θύει,342
οὐδέ τι οἶδε νοσαι ἅμα πρόσσω καὶ ὀπίσσω,343
ὅππως οἱ παρὰ νηυσὶ σόοι μαχέοιντο Ἀχαιοί.344

ὣς φάτο, Πάτροκλος δὲ φίλῳ ἐπεπείθεθ' ἑταίρῳ,345
ἐκ δ' ἄγαγε κλισίης Βρισηίδα καλλιπάρῃον,346
δῶκε δ' ἄγειν· τὼ δ' αὖτις ἴτην παρὰ νῆας Ἀχαιῶν·347
δ' ἀέκουσ' ἅμα τοῖσι γυνὴ κίεν· αὐτὰρ Ἀχιλλεὺς348
δακρύσας ἑτάρων ἄφαρ ζετο νόσφι λιασθείς,349
θῖν' ἔφ' ἁλὸς πολιῆς, ὁρόων ἐπ' ἀπείρονα πόντον350
πολλὰ δὲ μητρὶ φίλῃ ἠρήσατο χεῖρας ὀρεγνύς·351
μῆτερ ἐπεί μ' ἔτεκές γε μινυνθάδιόν περ ἐόντα,352
τιμήν πέρ μοι ὄφελλεν Ὀλύμπιος ἐγγυαλίξαι353
Ζεὺς ὑψιβρεμέτης· νῦν δ' οὐδέ με τυτθὸν ἔτισεν·354
ἦ γάρ μ' Ἀτρεΐδης εὐρὺ κρείων Ἀγαμέμνων355
ἠτίμησεν· ἑλὼν γὰρ ἔχει γέρας αὐτὸς ἀπούρας.356

ὣς φάτο δάκρυ χέων, τοῦ δ' ἔκλυε πότνια μήτηρ357
μένη ἐν βένθεσσιν ἁλὸς παρὰ πατρὶ γέροντι·358
καρπαλίμως δ' ἀνέδυ πολιῆς ἁλὸς ΰτ' ὀμίχλη,359
καί ῥα πάροιθ' αὐτοῖο καθέζετο δάκρυ χέοντος,360
χειρί τέ μιν κατέρεξεν ἔπος τ' ἔφατ' ἔκ τ' ὀνόμαζε·361
τέκνον τί κλαίεις; τί δέ σε φρένας κετο πένθος;362
ἐξαύδα, μὴ κεῦθε νό, ἵνα εἴδομεν ἄμφω.363

τὴν δὲ βαρὺ στενάχων προσέφη πόδας κὺς Ἀχιλλεύς·364
οἶσθα· τί ἤ τοι ταῦτα ἰδυίῃ πάντ' ἀγορεύω;365
χόμεθ' ἐς Θήβην ἱερὴν πόλιν ετίωνος,366
τὴν δὲ διεπράθομέν τε καὶ γομεν ἐνθάδε πάντα·367
καὶ τὰ μὲν εὖ δάσσαντο μετὰ σφίσιν υἷες Ἀχαιῶν,368
ἐκ δ' ἕλον τρεΐδῃ Χρυσηίδα καλλιπάρῃον.369
Χρύσης δ' αὖθ' ἱερεὺς ἑκατηβόλου Ἀπόλλωνος370
ἦλθε θοὰς ἐπὶ νῆας Ἀχαιῶν χαλκοχιτώνων371
λυσόμενός τε θύγατρα φέρων τ' ἀπερείσι' ἄποινα,372
στέμματ' ἔχων ἐν χερσὶν ἑκηβόλου Ἀπόλλωνος373
χρυσέῳ ἀνὰ σκήπτρῳ, καὶ λίσσετο πάντας Ἀχαιούς,374
τρεΐδα δὲ μάλιστα δύω κοσμήτορε λαῶν.375
ἔνθ' ἄλλοι μὲν πάντες ἐπευφήμησαν Ἀχαιοὶ376
αἰδεῖσθαί θ' ἱερῆα καὶ γλαὰ δέχθαι ἄποινα·377
ἀλλ' οὐκ τρεΐδῃ Ἀγαμέμνονι ἥνδανε θυμῷ,378
ἀλλὰ κακῶς ἀφίει, κρατερὸν δ' ἐπὶ μῦθον ἔτελλε·379
χωόμενος δ' ὁ γέρων πάλιν χετο· τοῖο δ' Ἀπόλλων380
εὐξαμένου ἤκουσεν, ἐπεὶ μάλα οἱ φίλος ἦεν,381
κε δ' ἐπ' Ἀργείοισι κακὸν βέλος· οἳ δέ νυ λαοὶ382
θνῇσκον ἐπασσύτεροι, τὰ δ' ἐπῴχετο κῆλα θεοῖο383
πάντῃ ἀνὰ στρατὸν εὐρὺν Ἀχαιῶν· ἄμμι δὲ μάντις384
εὖ εἰδὼς ἀγόρευε θεοπροπίας ἑκάτοιο.385
αὐτίκ' ἐγὼ πρῶτος κελόμην θεὸν ἱλάσκεσθαι·386
τρεΐωνα δ' ἔπειτα χόλος λάβεν, αἶψα δ' ἀναστὰς387
ἠπείλησεν μῦθον ὃ δὴ τετελεσμένος ἐστί·388
τὴν μὲν γὰρ σὺν νηὶ θο ἑλίκωπες Ἀχαιοὶ389
ἐς Χρύσην πέμπουσιν, ἄγουσι δὲ δῶρα ἄνακτι·390
τὴν δὲ νέον κλισίηθεν ἔβαν κήρυκες ἄγοντες391
κούρην Βρισῆος τήν μοι δόσαν υἷες Ἀχαιῶν.392
ἀλλὰ σὺ εἰ δύνασαί γε περίσχεο παιδὸς ἑῆος·393
ἐλθοῦσ' Οὔλυμπον δὲ Δία λίσαι, εἴ ποτε δή τι394
ἔπει ὤνησας κραδίην Διὸς ὲ καὶ ἔργῳ.395
πολλάκι γάρ σεο πατρὸς ἐνὶ μεγάροισιν ἄκουσα396
εὐχομένης ὅτ' ἔφησθα κελαινεφέι Κρονίωνι397
οἴη ἐν θανάτοισιν ἀεικέα λοιγὸν ἀμῦναι,398
ὁππότε μιν ξυνδῆσαι Ὀλύμπιοι θελον ἄλλοι399
Ἥρη τ' ἠδὲ Ποσειδάων καὶ Παλλὰς Ἀθήνη·400
ἀλλὰ σὺ τόν γ' ἐλθοῦσα θε ὑπελύσαο δεσμῶν,401
ὦχ' ἑκατόγχειρον καλέσασ' ἐς μακρὸν Ὄλυμπον,402
ὃν Βριάρεων καλέουσι θεοί, ἄνδρες δέ τε πάντες403
Αἰγαίων', ὃ γὰρ αὖτε βίῃ οὗ πατρὸς ἀμείνων·404
ὅς ῥα παρὰ Κρονίωνι καθέζετο κύδεϊ γαίων·405
τὸν καὶ ὑπέδεισαν μάκαρες θεοὶ οὐδ' ἔτ' ἔδησαν.406
τῶν νῦν μιν μνήσασα παρέζεο καὶ λαβὲ γούνων407
αἴ κέν πως ἐθέλῃσιν ἐπὶ Τρώεσσιν ἀρῆξαι,408
τοὺς δὲ κατὰ πρύμνας τε καὶ ἀμφ' ἅλα ἔλσαι Ἀχαιοὺς409
κτεινομένους, ἵνα πάντες ἐπαύρωνται βασιλῆος,410
γνῷ δὲ καὶ τρεΐδης εὐρὺ κρείων Ἀγαμέμνων411
ἣν ἄτην ὅ τ' ἄριστον Ἀχαιῶν οὐδὲν ἔτισεν.412

τὸν δ' ἠμείβετ' ἔπειτα Θέτις κατὰ δάκρυ χέουσα·413
ὤ μοι τέκνον ἐμόν, τί νύ σ' ἔτρεφον αἰνὰ τεκοῦσα;414
αἴθ' ὄφελες παρὰ νηυσὶν ἀδάκρυτος καὶ ἀπήμων415
ἧσθαι, ἐπεί νύ τοι αἶσα μίνυνθά περ οὔ τι μάλα δήν·416
νῦν δ' ἅμα τ' ὠκύμορος καὶ ὀϊζυρὸς περὶ πάντων417
πλεο· τώ σε κακῇ αἴσῃ τέκον ἐν μεγάροισι.418
τοῦτο δέ τοι ἐρέουσα ἔπος Διὶ τερπικεραύνῳ419
εἶμ' αὐτὴ πρὸς Ὄλυμπον ἀγάννιφον αἴ κε πίθηται.420
ἀλλὰ σὺ μὲν νῦν νηυσὶ παρήμενος κυπόροισι421
μήνι' Ἀχαιοῖσιν, πολέμου δ' ἀποπαύεο πάμπαν·422
Ζεὺς γὰρ ἐςκεανὸν μετ' ἀμύμονας Αἰθιοπῆας423
χθιζὸς ἔβη κατὰ δαῖτα, θεοὶ δ' ἅμα πάντες ἕποντο·424
δωδεκάτῃ δέ τοι αὖτις ἐλεύσεται Οὔλυμπον δέ,425
καὶ τότ' ἔπειτά τοι εἶμι Διὸς ποτὶ χαλκοβατὲς δῶ,426
καί μιν γουνάσομαι καί μιν πείσεσθαι ὀΐω.427

ὣς ἄρα φωνήσασ' ἀπεβήσετο, τὸν δὲ λίπ' αὐτοῦ428
χωόμενον κατὰ θυμὸν ἐϋζώνοιο γυναικὸς429
τήν ῥα βί ἀέκοντος ἀπηύρων· αὐτὰρ Ὀδυσσεὺς430
ἐς Χρύσην ἵκανεν ἄγων ἱερὴν ἑκατόμβην.431
οἳ δ' ὅτε δὴ λιμένος πολυβενθέος ἐντὸς ἵκοντο432
ἱστία μὲν στείλαντο, θέσαν δ' ἐν νηὶ μελαίνῃ,433
ἱστὸν δ' ἱστοδόκῃ πέλασαν προτόνοισιν ὑφέντες434
καρπαλίμως, τὴν δ' εἰς ὅρμον προέρεσσαν ἐρετμοῖς.435
ἐκ δ' εὐνὰς ἔβαλον, κατὰ δὲ πρυμνήσι' ἔδησαν·436
ἐκ δὲ καὶ αὐτοὶ βαῖνον ἐπὶ ῥηγμῖνι θαλάσσης,437
ἐκ δ' ἑκατόμβην βῆσαν ἑκηβόλῳ Ἀπόλλωνι·438
ἐκ δὲ Χρυσηὶς νηὸς βῆ ποντοπόροιο.439
τὴν μὲν ἔπειτ' ἐπὶ βωμὸν ἄγων πολύμητις Ὀδυσσεὺς440
πατρὶ φίλῳ ἐν χερσὶ τίθει καί μιν προσέειπεν·441
ὦ Χρύση, πρό μ' ἔπεμψεν ἄναξ ἀνδρῶν Ἀγαμέμνων442
παῖδά τε σοὶ ἀγέμεν, Φοίβῳ θ' ἱερὴν ἑκατόμβην443
ῥέξαι ὑπὲρ Δαναῶν ὄφρ' λασόμεσθα ἄνακτα,444
ὃς νῦν Ἀργείοισι πολύστονα κήδε' ἐφῆκεν.445

ὣς εἰπὼν ἐν χερσὶ τίθει, ὃ δὲ δέξατο χαίρων446
παῖδα φίλην· τοὶ δ' ὦκα θε ἱερὴν ἑκατόμβην447
ἑξείης ἔστησαν ἐΰδμητον περὶ βωμόν,448
χερνίψαντο δ' ἔπειτα καὶ οὐλοχύτας ἀνέλοντο.449
τοῖσιν δὲ Χρύσης μεγάλ' εὔχετο χεῖρας ἀνασχών·450
κλῦθί μευ ἀργυρότοξ', ὃς Χρύσην ἀμφιβέβηκας451
Κίλλαν τε ζαθέην Τενέδοιό τε φι ἀνάσσεις·452
ἦ μὲν δή ποτ' ἐμεῦ πάρος κλυες εὐξαμένοιο,453
τίμησας μὲν ἐμέ, μέγα δ' ἴψαο λαὸν Ἀχαιῶν·454
ἠδ' ἔτι καὶ νῦν μοι τόδ' ἐπικρήηνον ἐέλδωρ·455
ἤδη νῦν Δαναοῖσιν ἀεικέα λοιγὸν ἄμυνον.456

ὣς ἔφατ' εὐχόμενος, τοῦ δ' ἔκλυε Φοῖβος Ἀπόλλων.457
αὐτὰρ ἐπεί ῥ' εὔξαντο καὶ οὐλοχύτας προβάλοντο,458
αὐέρυσαν μὲν πρῶτα καὶ ἔσφαξαν καὶ ἔδειραν,459
μηρούς τ' ἐξέταμον κατά τε κνίσῃ ἐκάλυψαν460
δίπτυχα ποιήσαντες, ἐπ' αὐτῶν δ' ὠμοθέτησαν·461
καῖε δ' ἐπὶ σχίζῃς ὁ γέρων, ἐπὶ δ' αἴθοπα οἶνον462
λεῖβε· νέοι δὲ παρ' αὐτὸν ἔχον πεμπώβολα χερσίν.463
αὐτὰρ ἐπεὶ κατὰ μῆρα κάη καὶ σπλάγχνα πάσαντο,464
μίστυλλόν τ' ἄρα τἆλλα καὶ ἀμφ' ὀβελοῖσιν ἔπειραν,465
ὤπτησάν τε περιφραδέως, ἐρύσαντό τε πάντα.466
αὐτὰρ ἐπεὶ παύσαντο πόνου τετύκοντό τε δαῖτα467
δαίνυντ', οὐδέ τι θυμὸς ἐδεύετο δαιτὸς ἐΐσης.468
αὐτὰρ ἐπεὶ πόσιος καὶ ἐδητύος ἐξ ἔρον ἕντο,469
κοῦροι μὲν κρητῆρας ἐπεστέψαντο ποτοῖο,470
νώμησαν δ' ἄρα πᾶσιν ἐπαρξάμενοι δεπάεσσιν·471
οἳ δὲ πανημέριοι μολπῇ θεὸν ἱλάσκοντο472
καλὸν ἀείδοντες παιονα κοῦροι Ἀχαιῶν473
μέλποντες ἑκάεργον· ὃ δὲ φρένα τέρπετ' ἀκούων.474

ἦμος δ' ἠέλιος κατέδυ καὶ ἐπὶ κνέφας ἦλθε,475
δὴ τότε κοιμήσαντο παρὰ πρυμνήσια νηός·476
ἦμος δ' ἠριγένεια φάνη ῥοδοδάκτυλος Ἠώς,477
καὶ τότ' ἔπειτ' ἀνάγοντο μετὰ στρατὸν εὐρὺν Ἀχαιῶν·478
τοῖσιν δ' ἴκμενον οὖρον ἵει ἑκάεργος Ἀπόλλων·479
οἳ δ' ἱστὸν στήσαντ' ἀνά θ' ἱστία λευκὰ πέτασσαν,480
ἐν δ' ἄνεμος πρῆσεν μέσον ἱστίον, ἀμφὶ δὲ κῦμα481
στείρῃ πορφύρεον μεγάλ' αχε νηὸς ἰούσης·482
δ' ἔθεεν κατὰ κῦμα διαπρήσσουσα κέλευθον.483
αὐτὰρ ἐπεί ῥ' ἵκοντο κατὰ στρατὸν εὐρὺν Ἀχαιῶν,484
νῆα μὲν οἵ γε μέλαιναν ἐπ' ἠπείροιο ἔρυσσαν485
ψοῦ ἐπὶ ψαμάθοις, ὑπὸ δ' ἕρματα μακρὰ τάνυσσαν·486
αὐτοὶ δ' ἐσκίδναντο κατὰ κλισίας τε νέας τε.487

αὐτὰρ ὃ μήνιε νηυσὶ παρήμενος κυπόροισι488
διογενὴς Πηλῆος υἱὸς πόδας κὺς Ἀχιλλεύς·489
οὔτέ ποτ' εἰς ἀγορὴν πωλέσκετο κυδιάνειραν490
οὔτέ ποτ' ἐς πόλεμον, ἀλλὰ φθινύθεσκε φίλον κῆρ491
αὖθι μένων, ποθέεσκε δ' ἀϋτήν τε πτόλεμόν τε.492

ἀλλ' ὅτε δή ῥ' ἐκ τοῖο δυωδεκάτη γένετ' ἠώς,493
καὶ τότε δὴ πρὸς Ὄλυμπον ἴσαν θεοὶ αἰὲν ἐόντες494
πάντες ἅμα, Ζεὺς δ' ἦρχε· Θέτις δ' οὐ λήθετ' ἐφετμέων495
παιδὸς ἑοῦ, ἀλλ' γ' ἀνεδύσετο κῦμα θαλάσσης.496
ερίη δ' ἀνέβη μέγαν οὐρανὸν Οὔλυμπόν τε.497
εὗρεν δ' εὐρύοπα Κρονίδην ἄτερ μενον ἄλλων498
κροτάτῃ κορυφῇ πολυδειράδος Οὐλύμποιο·499
καί ῥα πάροιθ' αὐτοῖο καθέζετο, καὶ λάβε γούνων500
σκαιῇ, δεξιτερῇ δ' ἄρ' ὑπ' ἀνθερενος ἑλοῦσα501
λισσομένη προσέειπε Δία Κρονίωνα ἄνακτα·502
Ζεῦ πάτερ εἴ ποτε δή σε μετ' θανάτοισιν ὄνησα503
ἔπει ἢ ἔργῳ, τόδε μοι κρήηνον ἐέλδωρ·504
τίμησόν μοι υἱὸν ὃς κυμορώτατος ἄλλων505
πλετ'· ἀτάρ μιν νῦν γε ἄναξ ἀνδρῶν Ἀγαμέμνων506
ἠτίμησεν· ἑλὼν γὰρ ἔχει γέρας αὐτὸς ἀπούρας.507
ἀλλὰ σύ πέρ μιν τῖσον Ὀλύμπιε μητίετα Ζεῦ·508
τόφρα δ' ἐπὶ Τρώεσσι τίθει κράτος ὄφρ' ἂν Ἀχαιοὶ509
υἱὸν ἐμὸν τίσωσιν ὀφέλλωσίν τέ ἑ τιμῇ.510

ὣς φάτο· τὴν δ' οὔ τι προσέφη νεφεληγερέτα Ζεύς,511
ἀλλ' ἀκέων δὴν ἧστο· Θέτις δ' ὡς ψατο γούνων512
ὣς ἔχετ' ἐμπεφυυῖα, καὶ εἴρετο δεύτερον αὖτις·513
νημερτὲς μὲν δή μοι ὑπόσχεο καὶ κατάνευσον514
ἀπόειπ', ἐπεὶ οὔ τοι ἔπι δέος, ὄφρ' ἐῢ εἰδέω515
ὅσσον ἐγὼ μετὰ πᾶσιν ἀτιμοτάτη θεός εἰμι.516

τὴν δὲ μέγ' ὀχθήσας προσέφη νεφεληγερέτα Ζεύς·517
ἦ δὴ λοίγια ἔργ' ὅ τέ μ' ἐχθοδοπῆσαι ἐφήσεις518
ρῃ ὅτ' ἄν μ' ἐρέθῃσιν ὀνειδείοις ἐπέεσσιν·519
δὲ καὶ αὔτως μ' αἰεὶ ἐν θανάτοισι θεοῖσι520
νεικεῖ, καί τέ μέ φησι μάχῃ Τρώεσσιν ἀρήγειν.521
ἀλλὰ σὺ μὲν νῦν αὖτις ἀπόστιχε μή τι νοήσῃ522
ρη· ἐμοὶ δέ κε ταῦτα μελήσεται φρα τελέσσω·523
εἰ δ' ἄγε τοι κεφαλῇ κατανεύσομαι φρα πεποίθῃς·524
τοῦτο γὰρ ἐξ ἐμέθεν γε μετ' θανάτοισι μέγιστον525
τέκμωρ· οὐ γὰρ ἐμὸν παλινάγρετον οὐδ' ἀπατηλὸν526
οὐδ' ἀτελεύτητον ὅ τί κεν κεφαλῇ κατανεύσω.527

ἦ καὶ κυανέσιν ἐπ' φρύσι νεῦσε Κρονίων·528
ἀμβρόσιαι δ' ἄρα χαῖται ἐπερρώσαντο ἄνακτος529
κρατὸς ἀπ' θανάτοιο· μέγαν δ' ἐλέλιξεν Ὄλυμπον.530

τώ γ' ὣς βουλεύσαντε διέτμαγεν· μὲν ἔπειτα531
εἰς ἅλα ἆλτο βαθεῖαν ἀπ' αἰγλήεντος Ὀλύμπου,532
Ζεὺς δὲ ἑὸν πρὸς δῶμα· θεοὶ δ' ἅμα πάντες ἀνέσταν533
ἐξ ἑδέων σφοῦ πατρὸς ἐναντίον· οὐδέ τις ἔτλη534
μεῖναι ἐπερχόμενον, ἀλλ' ἀντίοι ἔσταν ἅπαντες.535
ὣς ὃ μὲν ἔνθα καθέζετ' ἐπὶ θρόνου· οὐδέ μιν Ἥρη536
ἠγνοίησεν ἰδοῦσ' ὅτι οἱ συμφράσσατο βουλὰς537
ἀργυρόπεζα Θέτις θυγάτηρ ἁλίοιο γέροντος.538
αὐτίκα κερτομίοισι Δία Κρονίωνα προσηύδα·539
τίς δ' αὖ τοι δολομῆτα θεῶν συμφράσσατο βουλάς;540
αἰεί τοι φίλον ἐστὶν ἐμεῦ ἀπὸ νόσφιν ἐόντα541
κρυπτάδια φρονέοντα δικαζέμεν· οὐδέ τί πώ μοι542
πρόφρων τέτληκας εἰπεῖν ἔπος ὅττι νοήσῃς.543

τὴν δ' ἠμείβετ' ἔπειτα πατὴρ ἀνδρῶν τε θεῶν τε·544
Ἥρη μὴ δὴ πάντας ἐμοὺς ἐπιέλπεο μύθους545
εἰδήσειν· χαλεποί τοι ἔσοντ' ἀλόχῳ περ ἐούσῃ·546
ἀλλ' ὃν μέν κ' ἐπιεικὲς ἀκουέμεν οὔ τις ἔπειτα547
οὔτε θεῶν πρότερος τὸν εἴσεται οὔτ' ἀνθρώπων·548
ὃν δέ κ' ἐγὼν ἀπάνευθε θεῶν ἐθέλωμι νοῆσαι549
μή τι σὺ ταῦτα ἕκαστα διείρεο μηδὲ μετάλλα.550

τὸν δ' ἠμείβετ' ἔπειτα βοῶπις πότνια Ἥρη·551
αἰνότατε Κρονίδη ποῖον τὸν μῦθον ἔειπες;552
καὶ λίην σε πάρος γ' οὔτ' εἴρομαι οὔτε μεταλλῶ,553
ἀλλὰ μάλ' εὔκηλος τὰ φράζεαι ἅσσ' ἐθέλῃσθα.554
νῦν δ' αἰνῶς δείδοικα κατὰ φρένα μή σε παρείπῃ555
ἀργυρόπεζα Θέτις θυγάτηρ ἁλίοιο γέροντος·556
ερίη γὰρ σοί γε παρέζετο καὶ λάβε γούνων·557
τῇ σ' ὀΐω κατανεῦσαι ἐτήτυμον ὡς Ἀχιλῆα558
τιμήσῃς, ὀλέσῃς δὲ πολέας ἐπὶ νηυσὶν Ἀχαιῶν.559

τὴν δ' ἀπαμειβόμενος προσέφη νεφεληγερέτα Ζεύς·560
δαιμονίη αἰεὶ μὲν ὀεαι οὐδέ σε λήθω·561
πρῆξαι δ' ἔμπης οὔ τι δυνήσεαι, ἀλλ' ἀπὸ θυμοῦ562
μᾶλλον ἐμοὶ ἔσεαι· τὸ δέ τοι καὶ ῥίγιον ἔσται.563
εἰ δ' οὕτω τοῦτ' ἐστὶν ἐμοὶ μέλλει φίλον εἶναι·564
ἀλλ' ἀκέουσα κάθησο, ἐμῷ δ' ἐπιπείθεο μύθῳ,565
μή νύ τοι οὐ χραίσμωσιν ὅσοι θεοί εἰσ' ἐν Ὀλύμπῳ566
ἆσσον ἰόνθ', ὅτε κέν τοι ἀάπτους χεῖρας ἐφείω.567

ὣς ἔφατ' ἔδεισεν δὲ βοῶπις πότνια Ἥρη,568
καί ῥ' ἀκέουσα καθῆστο ἐπιγνάμψασα φίλον κῆρ·569
ὄχθησαν δ' ἀνὰ δῶμα Διὸς θεοὶ Οὐρανίωνες·570
τοῖσιν δ' Ἥφαιστος κλυτοτέχνης ἦρχ' ἀγορεύειν571
μητρὶ φίλῃ ἐπίηρα φέρων λευκωλένῳ Ἥρῃ·572
ἦ δὴ λοίγια ἔργα τάδ' ἔσσεται οὐδ' ἔτ' ἀνεκτά,573
εἰ δὴ σφὼ ἕνεκα θνητῶν ἐριδαίνετον ὧδε,574
ἐν δὲ θεοῖσι κολῳὸν ἐλαύνετον· οὐδέ τι δαιτὸς575
ἐσθλῆς ἔσσεται δος, ἐπεὶ τὰ χερείονα νικᾷ.576
μητρὶ δ' ἐγὼ παράφημι καὶ αὐτῇ περ νοεούσῃ577
πατρὶ φίλῳ ἐπὶ ρα φέρειν Διί, ὄφρα μὴ αὖτε578
νεικείσι πατήρ, σὺν δ' ἡμῖν δαῖτα ταράξῃ.579
εἴ περ γάρ κ' ἐθέλῃσιν Ὀλύμπιος ἀστεροπητὴς580
ἐξ ἑδέων στυφελίξαι· ὃ γὰρ πολὺ φέρτατός ἐστιν.581
ἀλλὰ σὺ τὸν ἐπέεσσι καθάπτεσθαι μαλακοῖσιν·582
αὐτίκ' ἔπειθ' ἵλαος Ὀλύμπιος ἔσσεται ἡμῖν.583

ὣς ἄρ' ἔφη καὶ ἀναΐξας δέπας ἀμφικύπελλον584
μητρὶ φίλῃ ἐν χειρὶ τίθει καί μιν προσέειπε·585
τέτλαθι μῆτερ ἐμή, καὶ ἀνάσχεο κηδομένη περ,586
μή σε φίλην περ ἐοῦσαν ἐν ὀφθαλμοῖσιν ἴδωμαι587
θεινομένην, τότε δ' οὔ τι δυνήσομαι ἀχνύμενός περ588
χραισμεῖν· ἀργαλέος γὰρ Ὀλύμπιος ἀντιφέρεσθαι·589
ἤδη γάρ με καὶ ἄλλοτ' ἀλεξέμεναι μεμαῶτα590
ῥῖψε ποδὸς τεταγὼν ἀπὸ βηλοῦ θεσπεσίοιο,591
πᾶν δ' ἦμαρ φερόμην, ἅμα δ' ἠελί καταδύντι592
κάππεσον ἐν Λήμνῳ, ὀλίγος δ' ἔτι θυμὸς ἐνῆεν·593
ἔνθά με Σίντιες ἄνδρες ἄφαρ κομίσαντο πεσόντα.594

ὣς φάτο, μείδησεν δὲ θεὰ λευκώλενος Ἥρη,595
μειδήσασα δὲ παιδὸς ἐδέξατο χειρὶ κύπελλον·596
αὐτὰρ ὃ τοῖς ἄλλοισι θεοῖς ἐνδέξια πᾶσιν597
οἰνοχόει γλυκὺ νέκταρ ἀπὸ κρητῆρος ἀφύσσων·598
ἄσβεστος δ' ἄρ' ἐνῶρτο γέλως μακάρεσσι θεοῖσιν599
ὡς ἴδον Ἥφαιστον διὰ δώματα ποιπνύοντα.600

ὣς τότε μὲν πρόπαν μαρ ἐς έλιον καταδύντα601
δαίνυντ', οὐδέ τι θυμὸς ἐδεύετο δαιτὸς ἐίσης,602
οὐ μὲν φόρμιγγος περικαλλέος ἣν ἔχ' Ἀπόλλων,603
Μουσάων θ' αἳ ἄειδον ἀμειβόμεναι ὀπὶ καλῇ.604

αὐτὰρ ἐπεὶ κατέδυ λαμπρὸν φάος ελίοιο,605
οἳ μὲν κακκείοντες ἔβαν οἶκον δὲ ἕκαστος,606
χι ἑκάστῳ δῶμα περικλυτὸς ἀμφιγυήεις607
Ἥφαιστος ποίησεν ἰδυίῃσι πραπίδεσσι·608
Ζεὺς δὲ πρὸς ὃν λέχος ι' Ὀλύμπιος ἀστεροπητής,609
ἔνθα πάρος κοιμᾶθ' ὅτε μιν γλυκὺς ὕπνος ἱκάνοι·610
ἔνθα καθεῦδ' ἀναβάς, παρὰ δὲ χρυσόθρονος Ἥρη.611


Iliada, Cântul I