Vasile Stancu

The ILIAD




Book I

Homeric text & Koine Greek paraphrase by Theodorus Gaza


μῆνιν ἄειδε θεὰ Πηληϊάδεω Ἀχιλῆος001
τὴν ὀργὴν εἰπὲ ἡμῖν ὦ Θεὰ τοῦ υἱοῦ τοῦ Πηλέως τοῦ Ἀχιλλέως,

οὐλομένην, ἣ μυρί᾽ Ἀχαιοῖς ἄλγε᾽ ἔθηκε,002
τὴν ὀλεθρίαν, ἥτις πολλὰ τοῖς Ἕλλησιν ἀνιαρὰ ἐξειργάσατο,

πολλὰς δ᾽ ἰφθίμους ψυχὰς Ἄιδι προΐαψεν003
καὶ πολλὰς ἰσχυρὰς ψυχὰς τῷ ᾅδῃ βλάψασα ἔπεμψεν

ἡρώων, αὐτοὺς δὲ ἑλώρια τεῦχε κύνεσσιν004
ἀνδρῶν ἡμιθέων, τὰ σώματα δ’ ἀυτῶν σπαράγματα κατεσκεύασε τοῖς κυσί,

οἰωνοῖσί τε πᾶσι, Διὸς δ᾽ ἐτελείετο βουλή,005
καὶ τοῖς ὀρνέοις ἅπασι· τοῦ Διὸς δὲ ἐπληροῦτο ἡ βουλή·

ἐξ οὗ δὴ τὰ πρῶτα διαστήτην ἐρίσαντε006
ἀφ΄ οὗ δὴ τὴν ἀρχὴν διεχωρίσθησαν φιλονεικήσαντες

Ἀτρεΐδης τε ἄναξ ἀνδρῶν καὶ δῖος Ἀχιλλεύς.007
ὅ τε υἱὸς τοῦ Ἀτρέως ὁ βασιλεὺς τῶν λαῶν, καὶ ὁ ἔνδοξος Ἀχιλλεύς·



τίς τ᾽ ἄρ σφωε θεῶν ἔριδι ξυνέηκε μάχεσθαι;008
καὶ πρὸς τούτοις εἰπέ, τίς δὲ αὐτοὺς τῶν θεῶν φιλονεικίᾳ συνέβαλεν ὥστε μάχεσθαι;

Λητοῦς καὶ Διὸς υἱός· ὃ γὰρ βασιλῆϊ χολωθεὶς009
ὁ τῆς Λητοῦς καὶ τοῦ Διὸς παῖς Ἀπόλλων· οὗτος γὰρ τῷ βασιλεῖ ὀργισθεὶς

νοῦσον ἀνὰ στρατὸν ὄρσε κακήν, ὀλέκοντο δὲ λαοί,010
νόσον κατὰ τὸ στρατόπεδον διήγειρε βαρεῖαν· ἐφθείροντο δὲ οἱ ὄχλοι,

οὕνεκα τὸν Χρύσην ἠτίμασεν ἀρητῆρα011
διότι τὸν Χρύσην τὸν ἱερέα ἀτίμως ἀπέπεμψεν

Ἀτρεΐδης· ὃ γὰρ ἦλθε θοὰς ἐπὶ νῆας Ἀχαιῶν012
ὁ Ἀγαμέμνων· οὗτος γὰρ παρεγένετο ἐπὶ τὰς ταχείας ναῦς τῶν Ἑλλήνων

λυσόμενός τε θύγατρα φέρων τ᾽ ἀπερείσι᾽ ἄποινα,013
λυτρωσόμενός τε τὴν θυγατέρα, καὶ κομίζων πλεῖστα δῶρα τῷ πλήθει,

στέμματ᾽ ἔχων ἐν χερσὶν ἑκηβόλου Ἀπόλλωνος014
καὶ τὸ στέμμα κατέχων ἐν ταῖς χερσὶ τοῦ πόρρωθεν τοξεύοντος Ἀπόλλωνος

χρυσέῳ ἀνὰ σκήπτρῳ, καὶ λίσσετο πάντας Ἀχαιούς,015
ἐπὶ τῇ τιμίᾳ ῥάβδῳ, καὶ ἱκέτευε πάντας τοὺς Ἀχαιούς,

Ἀτρεΐδα δὲ μάλιστα δύω, κοσμήτορε λαῶν·016
τοὺς υἱοὺς δὲ τοῦ Ἀτρέως ἐξαιρέτως, τοὺς (δύο) βασιλεῖς τῶν ὄχλων, λέγων·

"Ἀτρεΐδαι τε καὶ ἄλλοι ἐυκνήμιδες Ἀχαιοί,017
ὦ υἱοὶ τοῦ Ἀτρέως, καὶ λοιποὶ εὔοπλοι Ἕλληνες,

ὑμῖν μὲν θεοὶ δοῖεν Ὀλύμπια δώματ' ἔχοντες018
ὑμῖν μὲν εἴθε παράσχοιεν οἱ θεοὶ οἱ τὰ οὐράνια οἰκήματα οἰκοῦντες,

ἐκπέρσαι Πριάμοιο πόλιν, εὖ δ' οἴκαδ' ἱκέσθαι·019
ἐκπορθῆσαι μὲν τὴν τοῦ Πριάμου πόλιν, καλῶς δὲ εἰς τῆν οἰκείαν ἐπανελθεῖν·

παῖδα δ' ἐμοὶ λῦσαί τε φίλην, τὰ τ' ἄποινα δέχεσθαι020
ἐμοὶ δ’ ἀπολύσατε τὴν προσφιλῆ θυγατέρα, καὶ τὰ λύτρα δέξασθε,

ἁζόμενοι Διὸς υἱὸν ἑκηβόλον Ἀπόλλωνα."021
εὐλαβούμενοι τὸν τοῦ Διὸς υἱὸν τὸν πόρρωθεν τοξεύοντα Ἀπόλλωνα.



ἔνθ' ἄλλοι μὲν πάντες ἐπευφήμησαν Ἀχαιοὶ022
τότε οἱ μὲν λοιποὶ πάντες Ἕλληνες ἐπεβόησαν μετ’ εὐφημίας

αἰδεῖσθαί θ' ἱερῆα καὶ ἀγλαὰ δέχθαι ἄποινα·023
αἰσχύνεσθαι τὸν ἱερέα, καὶ τὰ περικαλλῆ αὐτοῦ δέχεσθαι δῶρα.

ἀλλ' οὐκ Ἀτρεΐδῃ Ἀγαμέμνονι ἥνδανε θυμῷ,024
ἀλλ’ οὐ τῷ υἱῷ τοῦ Ἀτρέως τῷ Ἀγαμέμνονι τοῦτο ἤρεσκε κατὰ τὴν ἑαυτοῦ ψυχήν·

ἀλλὰ κακῶς ἀφίει, κρατερὸν δ' ἐπὶ μῦθον ἔτελλεν·025
καὶ δὴ σκληρῶς αὐτὸν ἀπέπεμψεν· ἀπότομον δὲ καὶ ἐπικρατείας ἐχόμενον ἐπίταγμα ἐπέταττε·

"μή σε γέρον κοίλῃσιν ἐγὼ παρὰ νηυσὶ κιχείω026
τόδ’ ἦν, ὅρα μή σε, ὦ πρεσβύτα, παρὰ ταῖς κοίλαις ναυσὶν ἐγὼ καταλάβω,

ἢ νῦν δηθύνοντ' ἢ ὕστερον αὖτις ἰόντα,027
ἤ νῦν βραδύνοντα, ἤ ὕστερον αὖθις ἐπανελθόντα,

μή νύ τοι οὐ χραίσμῃ σκῆπτρον καὶ στέμμα θεοῖο.028
μήποτέ σοι οὐ χρησιμεύσῃ ἡ ῥάβδος καὶ τὸ στέμμα τοῦ θεοῦ·

τὴν δ' ἐγὼ οὐ λύσω· πρίν μιν καὶ γῆρας ἔπεισιν029
ταύτην δὲ ἐγὼ οὐ λύτροις ἐλευθερώσω πρὶν ἐπ' αὐτὴν τὸ γήρας ἐλεύσεται

ἡμετέρῳ ἐνὶ οἴκῳ ἐν Ἄργεϊ, τηλόθι πάτρης,030
ἐν τῷ ἐμῷ οἴκῳ, λέγω ἐν τῷ Ἄργει, πόρρω τῆς πατρίδος αὐτῆς

ἱστὸν ἐποιχομένην καὶ ἐμὸν λέχος ἀντιόωσαν.031
ἱστὸν μεταχειριζομένην καὶ τῇ ἐμῇ κοίτῃ ὑπηρετουμένην·

ἀλλ' ἴθι μή μ' ἐρέθιζε, σαώτερος ὥς κε νέηαι."032
ἀλλ’ ἄπιθι, μή με παρόξυνε, ὡς ἄν σῷος καὶ ἀζήμιος ἀπέλθῃς.



ὣς ἔφατ', ἔδεισεν δ' ὃ γέρων καὶ ἐπείθετο μύθῳ.033
οὕτως εἶπεν. ἐφοβήθη δὲ ὁ γέρων, καὶ ἐπείσθη τῷ ἐπιτάγματι·

βῆ δ' ἀκέων παρὰ θῖνα πολυφλοίσβοιο θαλάσσης.034
ἀπῆλθε δὲ σιωπῶν, μετ’ ἐκπλήξεως πρὸς τὸν αἰγιαλὸν τῆς πολυταράχου θαλάσσης, (ἤ πλησίον τοῦ αἰγιαλοῦ)·

πολλὰ δ' ἔπειτ' ἀπάνευθε κιὼν ἠρᾶθ' ὃ γεραιὸς035
ἐκτενῶς δὲ μετὰ ταῦτα πόρρω ἀπελθὼν ὁ πρεσβύτης ηὔχετο

Ἀπόλλωνι ἄνακτι, τὸν ἠύκομος τέκε Λητώ·036
τῷ Ἀπόλλωνι τῷ βασιλεῖ, ὃν ἡ καλλίκομος ἔτεκε Λητὼ λέγων·

κλῦθί μευ, ἀργυρότοξ', ὃς Χρύσην ἀμφιβέβηκας037
ἐπάκουσόν μου ὦ καλλίτοξε, ὃς τῆς Χρύσης ὑπερασπίζεις,

Κίλλάν τε ζαθέην, Τενέδοιό τε ἶφι ἀνάσσεις,038
καὶ τῆς Κίλλης τῆς θειοτάτης, καὶ τῆς Τενέδου κρατερῶς ἀνάσσεις,

Σμινθεῦ, εἴ ποτέ τοι χαρίεντ' ἐπὶ νηὸν ἔρεψα,039
ὦ Σμίνθιε, εἴ ποτέ σοι ἐπὶ τὸν ναὸν περικαλλῆ ἀναθήματα καὶ ἐπαγωγὰ φέρων ἀνέθηκα,

ἢ εἰ δή ποτέ τοι κατὰ πίονα μηρί' ἔκηα040
ἢ ἐάν ποτέ σοι λιπαροὺς μηροὺς κατέκαυσα

ταύρων ἠδ' αἰγῶν, τόδε μοι κρήηνον ἐέλδωρ·041
ταύρων καὶ αἰγῶν, ταύτην μοι τὴν ἐπιθυμίαν τελείωσον·

τίσειαν Δαναοὶ ἐμὰ δάκρυα σοῖσι βέλεσσιν.042
δότωσαν τιμωρίαν οἱ Ἕλληνες εἰς ἐκδίκησιν τῶν ἐμῶν δακρύων, διὰ τῶν σῶν βελῶν.



ὧς ἔφατ' εὐχόμενος, τοῦ δ' ἔκλυε Φοῖβος Ἀπόλλων,043
οὕτως εἶπεν εὐχὴν ποιούμενος· τούτου δὲ ἐπήκουσεν ὁ μαντικὸς (ἢ καθαρὸς) Ἀπόλλων·

βῆ δὲ κατ' Οὐλύμποιο καρήνων χωόμενος κῆρ,044
κατέβη δὲ ἀπὸ τῶν τοῦ Ὀλύμπου ἀκροτηρίων ὀργὴν βαρεῖαν ἔχων κατὰ τὴν ψυχήν,

τόξ' ὤμοισιν ἔχων ἀμφηρεφέα τε φαρέτρην.045
τόξον φέρων ἐπὶ τῶν ὤμων, καὶ πανταχόθεν ἠσφαλισμένην βελοθήκην·

ἔκλαγξαν δ' ἄρ' ὀιστοὶ ἐπ' ὤμων χωομένοιο,046
φθόγγον δέ τινα ἐποίησαν τὰ βέλη ἐπὶ τῶν ὤμων σὺν ὀργῇ βαρείᾳ

αὐτοῦ κινηθέντος· ὃ δ' ἤιε νυκτὶ ἐοικώς.047
ὁρμηθέντος αὐτοῦ· ὁ δὲ ἐπορεύετο σκυθρωπάζων καὶ νυκτὶ ὡμοιωμένος·

ἕζετ' ἔπειτ' ἀπάνευθε νεῶν, μετὰ δ' ἰὸν ἕηκεν·048
ἐκάθισε δὴ πόρρω τῶν νεῶν, βέλος δὲ ἀφῆκε.

δεινὴ δὲ κλαγγὴ γένετ' ἀργυρέοιο βιοῖο.049
μέγας δὲ φθόγγος ἐγένετο τοῦ ἀργυροῦ τόξου·

οὐρῆας μὲν πρῶτον ἐπῴχετο καὶ κύνας ἀργούς,050
καὶ πρῶτον μὲν τὰς ἡμιόνους ἐτιμωρήσατο, καὶ τοὺς ταχεῖς κύνας·

αὐτὰρ ἔπειτ' αὐτοῖσι βέλος ἐχεπευκὲς ἐφιεὶς051
ἔπειτα δὲ κατ' αὐτῶν πικρὸν βέλος ἀφεὶς ἔβαλλεν·

βάλλ'· αἰεὶ δὲ πυραὶ νεκύων καίοντο θαμειαί.052
ἀδιαλείπτως δὲ πυρκαϊαὶ νεκρῶν ἀνήπτοντο συχναί·



ἐννῆμαρ μὲν ἀνὰ στρατὸν ᾤχετο κῆλα θεοῖο,053
ἐπὶ ἐννέα μὲν οὖν ἡμέρας ἐπὶ τὸ στρατόπεδον ἐπέμπετο τὰ βέλη τοῦ θεοῦ,

τῇ δεκάτῃ δ' ἀγορήνδε καλέσσατο λαὸν Ἀχιλλεύς·054
κατὰ δὲ τὴν δεκάτην εἰς ἐκκλησίαν συνεκάλεσε τὸ πλῆθος ὁ Ἀχιλλεύς·

τῷ γὰρ ἐπὶ φρεσὶ θῆκε θεὰ, λευκώλενος Ἥρη·055
τούτῳ γὰρ ἐνέβαλεν ἐπὶ τῷ λογισμῷ τὴν ἐπιμέλειαν τούτου ἡ Θεὰ ἡ λευκοβραχίων Ἥρα.

κήδετο γὰρ Δαναῶν ὅτι ῥα θνήσκοντας ὁρᾶτο.056
ἐφρόντιζε γὰρ τῶν Ἑλλήνων ὅτι ἀπολλυμένους αὐτοὺς ἑώρα.

οἳ δ' ἐπεὶ οὖν ἤγερθεν ὁμηγερέες τε γένοντο,057
ἐπεὶ οὖν οὗτοι συνηθροίσθησαν, καὶ ὁμοῦ πάντες ἐγένοντο,

τοῖσι δ' ἀνιστάμενος μετέφη πόδας ὠκὺς Ἀχιλλεύς·058
ἐπὶ τούτοις ἀναστὰς εἶπεν ὁ κατὰ τοὺς πόδας ταχὺς Ἀχιλλεύς·

Ἀτρεΐδη, νῦν ἄμμε πάλιν πλαγχθέντας ὀίω059
ὦ υἱὲ τοῦ Ἀτρέως, νῦν ὑπολαμβάνω εἰς ὑποστροφὴν τραπέντας ἡμᾶς

ἂψ ἀπονοστήσειν, εἴ κεν θάνατόν γε φύγοιμεν,060
εἰς τοὐπίσω ἐπανελθεῖν, εἴπερ ἂν τὸν θάνατον διαφύγοιμεν,

εἰ δὴ ὁμοῦ πόλεμός τε δαμᾷ καὶ λοιμὸς Ἀχαιούς.061
ἐπειδὴ ὁμοῦ πόλεμός τε καὶ νόσος λοιμικὴ κατατρέχει τοὺς Ἕλληνας·

ἀλλ' ἄγε δή τινα μάντιν ἐρείομεν ἢ ἱερῆα062
ἀλλ' εἶά τινα μάντιν ἐρωτήσωμεν, ἢ ἱερέα,

ἢ καὶ ὀνειροπόλον, καὶ γάρ τ' ὄναρ ἐκ Διός ἐστιν,063
ἤ τινα ὀνείροις προσέχοντα τὸν νοῦν· καὶ γὰρ ἔστι καί τι ὄναρ ἐκ τοῦ Διός·

ὅς κ' εἴποι ὅτι τόσσον ἐχώσατο Φοῖβος Ἀπόλλων,064
ὅστις ἂν εἴποι, διότι κατὰ τοσοῦτον ὀργὴν βαρεῖαν ἔσχεν ὁ μαντικὸς (ἢ ὁ λαμπρὸς) Ἀπόλλων.

εἴ τ' ἄρ' ὅ γ' εὐχωλῆς ἐπιμέμφεται εἴ θ' ἑκατόμβης,065
εἴτε δὴ οὗτος ἕνεκα εὐχῆς ἡμῖν ἐπιμέμφεται, εἴτε ἕνεκα θυσίας,

αἴ κέν πως ἀρνῶν κνίσης αἰγῶν τε τελείων066
καὶ ἐὰν ἐθέλῃ μετασχὼν ἀτμοῦ ἀρνῶν, καὶ αἰγῶν ὁλοκλήρων,

βούλεται ἀντιάσας ἡμῖν ἀπὸ λοιγὸν ἀμῦναι.067
ἀποσοβῆσαι ἡμῖν τὸν ὄλεθρον.



ἦ τοι ὅ γ' ὧς εἰπὼν κατ' ἄρ' ἕζετο, τοῖσι δ' ἀνέστη068
ὁ μὲν οὕτως εἰπὼν ἐκάθισε· μετὰ δὲ ταῦτα ἠγέρθη

Κάλχας Θεστορίδης, οἰωνοπόλων ὄχ' ἄριστος,069
ὁ Κάλχας ὁ υἱὸς τοῦ Θέστορος ὁ τῶν οἰωνιστῶν ἄγαν κράτιστος,

ὃς ᾔδη τά τ' ἐόντα τά τ' ἐσσόμενα πρό τ' ἐόντα,070
ὅστις ἐγίνωσκε τά τε παρόντα καὶ τὰ μέλλοντα, καὶ τὰ προγεγονότα

καὶ νήεσσ' ἡγήσατ' Ἀχαιῶν Ἴλιον εἴσω071
καὶ ταῖς ναυσὶ τῶν Ἑλλήνων ἡγεμὼν ἐγένετο ἐπὶ τὸ Ἴλιον

ἣν διὰ μαντοσύνην, τήν οἱ πόρε Φοῖβος Ἀπόλλων·072
διὰ τὴν ἑαυτοῦ μαντικήν, ἣν αὐτῷ παρέσχεν ὁ μαντικὸς Ἀπόλλων,

ὅ σφιν ἐὺ φρονέων ἀγορήσατο καὶ μετέειπεν·073
ὅς γε καλῶς φρονῶν ἐδημηγόρησέ τε καὶ μετὰ ταῦθ´ ὅ, τι δεῖ ποιεῖν εἰσηγήσατο λέγων·

ὦ Ἀχιλεῦ, κέλεαί με, διίφιλε, μυθήσασθαι074
ὦ Ἀχιλλεῦ προσφιλέστατε τῷ Διὶ, προστάττεις εἰπεῖν με

μῆνιν Ἀπόλλωνος, ἑκατηβελέταο ἄνακτος·075
τὴν μνησικακίαν τοῦ Ἀπόλλωνος τοῦ πόρρωθεν τὰ βέλη πέμποντος βασιλέως·

τοιγὰρ ἐγὼν ἐρέω, σὺ δὲ σύνθεο καί μοι ὄμοσσον076
τοιγαροῦν ἐγὼ μὲν λέξω· σὺ δὲ συνθήκας ἐμοὶ ποίησον, καὶ ὅρκον,

ἦ μέν μοι πρόφρων ἔπεσιν καὶ χερσὶν ἀρήξειν.077
ὄντως δή μοι προθύμως λόγοις καὶ ἔργοις βοηθήσειν·

ἦ γὰρ ὀίομαι ἄνδρα χολωσέμεν, ὃς μέγα πάντων078
ὄντως γὰρ ὑπολαμβάνω ἄνδρα εἰς θυμὸν κινήσειν, ὅς μεγάλως ἁπάντων

Ἀργείων κρατέει καί οἱ πείθονται Ἀχαιοί.079
τῶν Ἑλλήνων ἄρχει, καὶ αὐτῷ πείθονται οἱ Ἕλληνες·

κρείσσων γὰρ βασιλεύς, ὅτε χώσεται ἀνδρὶ χέρηι·080
ἐπικρατέστερος γὰρ ὁ βασιλεὺς ἡνίκα ὀργισθῇ ἀνδρὶ ὑποδεεστέρῳ·

εἴ περ γάρ τε χόλον γε καὶ αὐτῆμαρ καταπέψῃ,081
εἰ γὰρ καὶ τὸν θυμὸν κατ᾿ αὐτὴν τὴν ἡμέραν τῆς ὀργῆς κατάσχοι,

ἀλλά τε καὶ μετόπισθεν ἔχει κότον, ὄφρα τελέσσῃ,082
ἀλλὰ καὶ ὕστερον ἐναποκειμένην ἔχει τῇ ἑαυτοῦ διανοίᾳ τὴν τοῦ βλάπτειν ὁρμήν,

ἐν στήθεσσιν ἑοῖσι. σὺ δὲ φράσαι, εἴ με σαώσεις.083
ἕως ἂν εἰς τέλος ἀγάγῃ· σὺ δὲ σκέψαι, ὅπως ἄν με ῥύσαιο.



τὸν δ' ἀπαμειβόμενος προσέφη πόδας ὠκὺς Ἀχιλλεύς·084
πρὸς τοῦτον ἀποκρινόμενος εἶπεν ὁ τοὺς πόδας ταχὺς Ἀχιλλεύς·

θαρσήσας μάλα εἰπὲ θεοπρόπιον ὅτι οἶσθα·085
μηδὲν ὑποστειλάμενος εἰπὲ τὸ μάντευμα, ὃ γινώσκεις·

οὐ μὰ γὰρ Ἀπόλλωνα Διίφιλον, ᾧ τε σύ, Κάλχαν,086
μὰ γὰρ τὸν Ἀπόλλωνα τὸν προσφιλῆ τῷ Διΐ, πρὸς ὃν σύ, ὦ Κάλχαν,

εὐχόμενος Δαναοῖσι θεοπροπίας ἀναφαίνεις,087
τὰς εὐχὰς ἀναφέρων τοῖς Ἕλλησι τὰς τῶν ἐσομένων προγνώσεις ἀνακαλύπτεις,

οὔ τις ἐμεῦ ζῶντος καὶ ἐπὶ χθονὶ δερκομένοιο088
οὐδαμῶς οὐδεὶς ἐμοῦ ζῶντος, καὶ ἐπὶ τῆς γῆς ὁρωμένου

σοὶ κοίλῃς παρὰ νηυσί βαρείας χεῖρας ἐποίσει089
κακωτικὰς ἐπάξει σοι χεῖρας παρὰ ταῖς ναυσὶ ταῖς βαθείαις

συμπάντων Δαναῶν, οὐδ' ἢν Ἀγαμέμνονα εἴπῃς,090
ἀπὸ πάντων τῶν Ἑλλήνων, οὐδ' ἂν τὸν Ἀγαμέμνονα λέγῃς,

ὃς νῦν πολλὸν ἄριστος Ἀχαιῶν εὔχεται εἶναι.091
ὃς δὴ πολὺ κράτιστος ἐν τῷ στρατῷ διατείνεται εἶναι.



καὶ τότε δὴ θάρσησε καὶ ηὔδα μάντις ἀμύμων·092
καὶ τότε δὴ θάρρος ἔλαβε, καὶ εἶπεν ὁ μάντις ὁ ἄμεμπτος·

οὔ τ' ἄρ ὅ γ' εὐχωλῆς ἐπιμέμφεται οὐδ' ἑκατόμβης,093
οὔτε δὴ ἕνεκα εὐχῆς ἡμᾶς αἰτιᾶται, οὔτε ἕνεκα θυσίας,

ἀλλ' ἕνεκ' ἀρητῆρος ὃν ἠτίμησ' Ἀγαμέμνων,094
ἀλλ’ ἕνεκα τοῦ ἱερέως, ὅν ἀτίμως ἀπέπεμψεν ὁ Ἀγαμέμνων,

οὐδ' ἀπέλυσε θύγατρα καὶ οὐκ ἀπεδέξατ' ἄποινα,095
οὐδὲ ἠλευθέρωσε τὴν θυγατέρα, καὶ οὐκ ἐδέξατο τὰ ὑπὲρ αὐτῆς λύτρα·

τοὔνεκ' ἄρ' ἄλγε' ἔδωκεν ἑκηβόλος ἠδ' ἔτι δώσει·096
τούτου ἕνεκα λύπας ἔδωκεν ὁ πόρρωθεν τοξεύων, καὶ ἔτι δώσει·

οὐδ' ὅ γε πρὶν Δαναοῖσιν ἀεικέα λοιγὸν ἀπώσει097
οὐδὲ οὗτος πρότερον τὴν τοῦ λοιμοῦ κακωτικὴν δύναμιν ἀποστήσει,

πρίν γ' ἀπὸ πατρὶ φίλῳ δόμεναι ἑλικώπιδα κούρην098
πρὶν ἀποδοῦναι τῷ προσφιλεῖ πατρὶ τὴν μετεώρους καὶ κυκλοτερεῖς ὀφθαλμοὺς ἔχουσαν κόρην

ἀπριάτην ἀνάποινον, ἄγειν θ' ἱερὴν ἑκατόμβην099
μηδενὸς αὐτὴν ὠνουμένου, μηδὲ λύτρα διδόντος, καὶ πρός γε ἀναγαγεῖν μεγάλην θυσίαν

ἐς Χρύσην· τότε κέν μιν ἱλασσάμενοι πεπίθοιμεν.100
εἰς τὴν Χρύσην· τότ’ ἂν ἤδη ἐξευμενισάμενοι αὐτὸν, θάρρος σχοίημεν·



ἦ τοι ὅ γ' ὧς εἰπὼν κατ' ἄρ' ἕζετο, τοῖσι δ' ἀνέστη101
Ὁ μὲν οὕτως εἰπὼν ἐκάθισε· μετὰ ταῦτα δὲ ἀνέστη

ἥρως Ἀτρεΐδης εὐρὺ κρείων Ἀγαμέμνων102
ὁ ἥρως ὁ υἱὸς τοῦ Ἀτρέως ὁ μέγας βασιλεὺς Ἀγαμέμνων

ἀχνύμενος· μένεος δὲ μέγα φρένες ἀμφιμέλαιναι103
λυπούμενος, μνησικακίας δὲ αἱ κατὰ πολὺ σκοτούμεναι φρένες αὐτοῦ

πίμπλαντ', ὄσσε δέ οἱ πυρὶ λαμπετόωντι ἐίκτην.104
ἐπληροῦντο· οἱ ὀφθαλμοὶ δὲ αὐτῷ πυρὶ λάμποντι ἦσαν ὅμοιοι·

Κάλχαντα πρώτιστα κάκ' ὀσσόμενος προσέειπεν·105
ὃς πρὸς τὸν Κάλχαντα πρῶτον κακῶς καὶ ὀργιλῶς ὑποβλεψάμενος εἶπεν·

μάντι κακῶν, οὔ πώ ποτέ μοι τὸ κρήγυον εἶπας·106
ὦ μάντι κακῶν, οὔποτέ μοι τὸ θυμῆρες εἶπας·

αἰεί τοι τὰ κάκ' ἐστὶ φίλα φρεσὶ μαντεύεσθαι,107
ἀεί σοι τὰ κακόφημά ἐστιν ἐν τῷ λογισμῷ προσφιλῆ ὥστε μαντεύεσθαι.

ἐσθλὸν δ' οὔτε τί πω εἶπας ἔπος οὔτε τέλεσσας.108
ἀγαθὸν δέ τινα λόγον οὐδένα μέχρι τοῦ νῦν οὔτε εἶπας, οὔτε ἐτελείωσας·

καὶ νῦν ἐν Δαναοῖσι θεοπροπέων ἀγορεύεις,109
καὶ νῦν ἐνώπιον τῶν Ἑλλήνων μαντευόμενος δημηγορεῖς,

ὡς δὴ τοῦδ' ἕνεκά σφιν ἑκηβόλος ἄλγεα τεύχει,110
ὅτι δὴ τούτου ἕνεκα ὁ πόρρωθεν τοξεύων λύπας αὐτοῖς κατασκευάζει,

οὕνεκ' ἐγὼ κούρης Χρυσηίδος ἀγλά' ἄποινα111
διότι ἐγὼ τῆς κόρης τῆς θυγατρὸς τοῦ Χρύσου τὰ περικαλλῆ λύτρα

οὐκ ἔθελον δέξασθαι, - ἐπεὶ πολὺ βούλομαι αὐτὴν112
οὐκ ἠθέλησα δέξασθαι, ἐπειδὴ πάνυ θέλω αὐτὴν

οἴκοι ἔχειν. καὶ γάρ ῥα Κλυταιμνήστρης προβέβουλα,113
ἐν τῷ οἴκῳ ἔχειν· καὶ γὰρ τῆς Κλυταιμνήστρας προτιμοτέραν νομίζω

κουριδίης ἀλόχου, ἐπεὶ οὔ ἑθέν ἐστι χερείων,114
τῆς ἐκ παρθένου μεμνηστευμένης γαμετῆς, ἐπεὶ οὐκ ἔστι χείρων αὐτῆς,

οὐ δέμας οὐδὲ φυήν οὔτ' ἂρ φρένας οὔτέ τι ἔργα.115
οὔτε κατὰ τὸ εἶδος καὶ τὴν τῶν μελῶν ἀναλογίαν, οὔτε κατὰ τὴν τοῦ σώματος ἀναδρομήν, οὔτε κατὰ τὴν φρόνησιν, οὔτε κατὰ τὰ ἔργα·

ἀλλὰ καὶ ὧς ἐθέλω δόμεναι πάλιν εἰ τό γ' ἄμεινον·116
ἀλλὰ καὶ οὕτως ἐθέλω ἀποδοῦναι αὐτήν, εἰ τοῦτο κρεῖττον ἐστί·

βούλομ' ἐγὼ λαὸν σόον ἔμμεναι ἢ ἀπολέσθαι.117
θέλω ἐγὼ τὸν λαὸν ἀβλαβῆ εἶναι, καὶ οὐκ ἀπολέσθαι·

αὐτὰρ ἐμοὶ γέρας αὐτίχ' ἑτοιμάσατ', ὄφρα μὴ οἶος118
ἐμοὶ δὲ τιμὴν εὐθέως ἑτοιμάσατε, ἵνα μὴ μόνος

Ἀργείων ἀγέραστος ἔω, ἐπεὶ οὐδὲ ἔοικεν·119
ἀπὸ τῶν Ἑλλήνων ἄτιμος ᾦ, καὶ γὰρ οὐδὲ πρέπον ἐστίν·

λεύσσετε γὰρ τό γε πάντες, ὅ μοι γέρας ἔρχεται ἄλλῃ.120
ὁρᾶτε γὰρ τόδε πάντες, ὅτι μοι τὸ γέρας ἀπέρχεται ἀλλαχόσε·



τὸν δ' ἠμείβετ' ἔπειτα ποδάρκης δῖος Ἀχιλλεύς·121
πρὸς τοῦτον δὲ ἀπεκρίνατο μετὰ ταῦτα ὁ τοῖς τῶν ποδῶν διαρκῶν δρόμοις ἔνδοξος Ἀχιλλεύς·

Ἀτρεΐδη, κύδιστε, φιλοκτεανώτατε πάντων,122
ὦ υἱὲ τοῦ Ἀτρέως ἔνδοξε, φιλοχρηματώτατε πάντων,

πῶς γάρ τοι δώσουσι γέρας μεγάθυμοι Ἀχαιοί;123
πόθεν δή σοι παρέξουσι τιμὴν οἱ μεγαλόψυχοι Ἕλληνες;

οὐδέ τί που ἴδμεν ξυνήια κείμενα πολλά,124
οὐκέτι δὴ ἴσμεν πράγματα κοινὰ ἐναποκείμενα πολλά,

ἀλλὰ τὰ μὲν πολίων ἐξεπράθομεν, τὰ δέδασται,125
ἀλλ’ ἅπερ μὲν ἀπὸ τῶν πόλεων πορθήσαντες ἐλάβομεν, ταῦτα μεμέρισται·

λαοὺς δ' οὐκ ἐπέοικε παλίλλογα ταῦτ' ἐπαγείρειν.126
τοὺς ὄχλους δὲ οὐ πρέπον ἐστὶ παλισύλλεκτα ταῦτα ἐπιφέροντας ἀθροίζειν·

ἀλλὰ σὺ μὲν νῦν τήνδε θεῷ πρόες· αὐτὰρ Ἀχαιοὶ127
ἀλλὰ σὺ μὲν νῦν ταύτην τῷ θεῷ πέμψον· οἱ Ἕλληνες δὲ

τριπλῇ τετραπλῇ τ' ἀποτείσομεν, αἴ κέ ποθι Ζεὺς128
κατὰ τὸ τριπλάσιον καὶ τετραπλάσιον ἀποδώσομεν, ἐὰν ὁ Ζεὺς

δῷσι πόλιν Τροίην εὐτείχεον ἐξαλαπάξαι.129
ἡμῖν δῷ ἐκπορθῆσαι τὴν πόλιν τῆς Τροίας τὴν καλῶς τετειχισμένην·



τὸν δ' ἀπαμειβόμενος προσέφη κρείων Ἀγαμέμνων·130
πρὸς τοῦτον ἀποκρινόμενος εἶπεν ὁ βασιλεὺς Ἀγαμέμνων·

μὴ δ' οὕτως ἀγαθός περ ἐὼν θεοείκελ' Ἀχιλλεῦ131
μὴ δὴ οὕτω, καὶ ταῦτ’ ἀγαθὸς ὤν, ὦ θεοῖς ὅμοιε τὸ εἶδος Ἀχιλλεῦ,

κλέπτε νόῳ, ἐπεὶ οὐ παρελεύσεαι οὐδέ με πείσεις.132
παραλογίζου· ἐπεὶ οὔ με νικήσεις, οὐδ’ ἐπαγγελίας πείσῃς·

ἦ ἐθέλεις ὄφρ' αὐτὸς ἔχῃς γέρας, αὐτὰρ ἔμ' αὔτως133
ἢ θέλεις ἵν' αὐτὸς μὲν ἔχῃς γέρας, ἐμὲ δὲ κατὰ τοῦτον τὸν τρόπον, ὃν λέγεις,

ἧσθαι δευόμενον, κέλεαι δέ με τήνδ' ἀποδοῦναι;134
καθῆσθαι δεόμενον· λέγεις δὲ ἀποδοῦναί με ταύτην,

ἀλλ' εἰ μὲν δώσουσι γέρας μεγάθυμοι Ἀχαιοὶ135
ἀλλ’ εἰ μὲν παρέξουσι γέρας οἱ μεγαλόψυχοι Ἕλληνες,

ἄρσαντες κατὰ θυμὸν ὅπως ἀντάξιον ἔσται·136
ἁρμόδιον κρίναντες κατὰ τὴν ψυχήν, ὡς ἄν ἀντάξιον εἴη τούτου (καλῶς ἄν ἔχοι τὸ πρᾶγμα·)

εἰ δέ κε μὴ δώωσιν ἐγὼ δέ κεν αὐτὸς ἕλωμαι137
ἐὰν δὲ μὴ δῶσιν, ἐγὼ δ’ ἄν αὐτὸς παραγενόμενος ἀφέλωμαι,

ἢ τεὸν ἢ Αἴαντος ἰὼν γέρας, ἢ Ὀδυσῆος138
ἢ τὸ σόν, ἢ τὸ τοῦ Αἴαντος γέρας, ἢ τὸ τοῦ Ὀδυσσέως

ἄξω ἑλών· ὃ δέ κεν κεχολώσεται ὅν κεν ἵκωμαι.139
ἄξω λαβών· οὗτος δὲ ὀργισθείη ἂν πρὸς ὃν ἂν ἀφίκωμαι·

ἀλλ' ἤτοι μὲν ταῦτα μεταφρασόμεσθα καὶ αὖτις,140
ἀλλὰ ταῦτα μὲν καὶ ὕστερον ἐπαναλαβόντες σκεψόμεθα·

νῦν δ' ἄγε νῆα μέλαιναν ἐρύσσομεν εἰς ἅλα δῖαν,141
νῦν δὲ ἄγε ναῦν μέλαιναν ἑλκύσωμεν ἐπὶ τὴν ἔνδοξον θάλασσαν·

ἐν δ' ἐρέτας ἐπιτηδὲς ἀγείρομεν, ἐς δ' ἑκατόμβην142
εἰς αὐτὴν δὲ ἐρέτας ἐξέργου ἀθροίσωμεν, ἐς αὐτὴν δὲ τὰ πρὸς θυσίαν

θείομεν, ἂν δ' αὐτὴν Χρυσηίδα καλλιπάρῃον143
θῶμεν, ἐς αὐτὴν δὲ τοῦ Χρύσου τὴν θυγατέρα τὴν εὐπρόσωπον

βήσομεν· εἷς δέ τις ἀρχὸς ἀνὴρ βουληφόρος ἔστω,144
ἀναβιβάσωμεν· εἷς δέ τις ἀρχηγὸς ἀνὴρ γνωμοδότης παρέστω,

ἢ Αἴας ἢ Ἰδομενεὺς ἢ δῖος Ὀδυσσεὺς145
ἣ ὁ Αἴας, ἢ ὁ Ἰδομενεύς, ἢ ὁ ἔνδοξος Ὀδυσσεύς,

ἠὲ σὺ Πηλεΐδη πάντων ἐκπαγλότατ' ἀνδρῶν,146
ἢ σὺ υἱὲ τοῦ Πηλέως, ἐκπληκτικώτατε πάντων ἀνθρώπων,

ὄφρ' ἥμιν ἑκάεργον ἱλάσσεαι ἱερὰ ῥέξας.147
ὅπως τὸν πόρρωθεν ἐργαζόμενον Ἀπόλλωνα ἐξευμενίσαιο θύματα θύσας.



τὸν δ' ἄρ' ὑπόδρα ἰδὼν προσέφη πόδας ὠκὺς Ἀχιλλεύς·148
πρὸς δὲ τοῦτον ταυρηδὸν ἀπιδὼν εἶπεν ὁ τοὺς πόδας ταχὺς Ἀχιλλεύς·

ὤ μοι ἀναιδείην ἐπιειμένε κερδαλεόφρον149
οἴ μοι ἀναίδειαν ἐνδεδυμένε, κέρδεσι προσέχων τὸν νοῦν,

πῶς τίς τοι πρόφρων ἔπεσιν πείθηται Ἀχαιῶν150
πῶς ἄν σου τοῖς λόγοις τις τῶν Ἑλλήνων προθύμως πεισθείη,

ἢ ὁδὸν ἐλθέμεναι ἢ ἀνδράσιν ἶφι μάχεσθαι;151
ἢ εἰς λόχον ἀπελθεῖν, ἢ ἀνδράσι κραταιῶς πολεμῆσαι;

οὐ γὰρ ἐγὼ Τρώων ἕνεκ' ἤλυθον αἰχμητάων152
οὐ γὰρ ἐγὼ ἕνεκα τῶν Τρῴων τῶν πολεμιστῶν ἦλθον

δεῦρο μαχησόμενος, ἐπεὶ οὔ τί μοι αἴτιοί εἰσιν·153
ἐνταῦθα μαχούμενος· ἐπεὶ κατ’ οὐδέν εἰσιν ἐμοὶ οὗτοι ὑπ’ αἰτίαν·

οὐ γὰρ πώ ποτ' ἐμὰς βοῦς ἤλασαν οὐδὲ μὲν ἵππους,154
οὐδέποτε γὰρ τὰς ἐμὰς βοῦς ἀπήλασαν, οὐδὲ μὴν ἵππους,

οὐδέ ποτ' ἐν Φθίῃ ἐριβώλακι βωτιανείρῃ155
οὐδέποτε ἐν τῇ Φθίᾳ τῇ λιπαρογέῳ, καὶ ἀνδροτρόφῳ

καρπὸν ἐδηλήσαντ', ἐπεὶ ἦ μάλα πολλὰ μεταξὺ,156
καρπὸν ἐλυμήναντο, ἐπεὶ πάνυ πολλὰ ἐν τῷ μεταξύ εἰσιν

οὔρεά τε σκιόεντα θάλασσά τε ἠχήεσσα·157
ὄρη σκιᾶς ποιητικά, καὶ πολλὴ θάλασσα ἠχητική·

ἀλλὰ σοὶ ὦ μέγ' ἀναιδὲς ἅμ' ἑσπόμεθ' ὄφρα σὺ χαίρῃς,158
ἀλλὰ σοὶ, ὦ ἀναιδέστατε, ἠκολουθήσαμεν, ἵνα σὺ εὐφραίνῃ,

τιμὴν ἀρνύμενοι Μενελάῳ σοί τε κυνῶπα159
δίκην λαμβάνοντες παρὰ τῶν Τρῴων τῷ Μενελάῳ, καὶ σοί, ὦ ἀναίσχυντε,

πρὸς Τρώων· τῶν οὔ τι μετατρέπῃ οὐδ' ἀλεγίζεις·160
καὶ κυνὸς ἀναίδειαν ἔχων, ὧν οὐδαμῶς σὺ ἐπιστροφὴν ποιῇ, οὐδὲ φροντίζεις·

καὶ δή μοι γέρας αὐτὸς ἀφαιρήσεσθαι ἀπειλεῖς,161
καὶ δὴ τὴν ἐμὴν τιμὴν σὺ ἀφελέσθαι ἀπειλεῖς,

ᾧ ἔπι πολλὰ μόγησα, δόσαν δέ μοι υἷες Ἀχαιῶν.162
δι’ ἣν πολλὰ ἔκαμον· δεδώκασι δέ μοι αὐτὴν οἱ υἱοὶ τῶν Ἑλλήνων·

οὐ μὲν σοί ποτε ἶσον ἔχω γέρας ὁππότ' Ἀχαιοὶ163
οὐ μὴν ἰσοστάσιον γέρας ἔχω ποτέ, ὁπόταν οἱ Ἕλληνες

Τρώων ἐκπέρσωσ' εὖ ναιόμενον πτολίεθρον·164
Τρῴων ἐκπορθήσωσι πόλιν καλῶς οἰκουμένην,

ἀλλὰ τὸ μὲν πλεῖον πολυάϊκος πολέμοιο165
ἀλλὰ τὸ μὲν πλέον μέρος τοῦ πολυστρόφου πολέμου

χεῖρες ἐμαὶ διέπουσ'· ἀτὰρ ἤν ποτε δασμὸς ἵκηται,166
αἱ ἐμαὶ χεῖρες ἐπιστημονικῶς ἐνεργοῦσιν· ἂν δέ ποτε μερισμὸς παραγένηται,

σοὶ τὸ γέρας πολὺ μεῖζον, ἐγὼ δ' ὀλίγον τε φίλον τε167
σοὶ μὲν τὸ γέρας κατὰ πολὺ μεῖζον δίδοται, ἐγὼ δὲ καὶ ὀλίγον καὶ προσφιλὲς

ἔρχομ' ἔχων ἐπὶ νῆας, ἐπεί κε κάμω πολεμίζων.168
ἀπέρχομαι ἐπὶ τὰς ναῦς ἔχων, ἐπειδὰν κοπιάσω μαχόμενος·

νῦν δ' εἶμι Φθίην δ', ἐπεὶ ἦ πολὺ φέρτερόν ἐστιν169
νῦν δὲ ἀπελεύσομαι εἰς τὴν Φθίαν· ἐπειδὴ κατὰ πολύ ἐστι κρεῖσσον

οἴκαδ' ἴμεν σὺν νηυσὶ κορωνίσιν, οὐδέ σ' ὀίω170
εἰς τὸν οἶκον ἀπιέναι σὺν ταῖς ναυσὶ ταῖς μελαίναις· οὐδὲ ὑπολαμβάνω

ἐνθάδ' ἄτιμος ἐὼν ἄφενος καὶ πλοῦτον ἀφύξειν.171
ἐνταῦθα ἄτιμος ὤν, τροφῶν περιουσίαν καὶ πλοῦτον κομίσειν δαψιλῶς.



τὸν δ' ἠμείβετ' ἔπειτα ἄναξ ἀνδρῶν Ἀγαμέμνων·172
πρὸς τοῦτον δ’ ἔπειτα ἀπεκρίνατο ὁ βασιλεὺς τῶν ἀνδρῶν ὁ Ἀγαμέμνων·

φεῦγε μάλ' εἴ τοι θυμὸς ἐπέσσυται, οὐδέ σ' ἔγωγε173
φεῦγε λίαν, εἴ σοι ἡ ψυχὴ προθυμεῖται· οὐ γάρ σου ἔγωγε

λίσσομαι εἵνεκ' ἐμεῖο μένειν· πάρ' ἔμοιγε καὶ ἄλλοι174
δέομαι ἕνεκεν ἐμοῦ μένειν· πάρεισιν ἐμοὶ καὶ ἄλλοι,

οἵ κέ με τιμήσουσι, μάλιστα δὲ μητίετα Ζεύς.175
οἵτινες ἄν με τιμήσωσι, μάλιστα δὲ πάντων ὁ βουλευτικὸς Ζεύς·

ἔχθιστος δέ μοί ἐσσι διοτρεφέων βασιλήων·176
σὺ δέ μοι μάλιστα μεμισημένος ὑπάρχεις ἀπὸ τῶν ἐνταῦθα ὑπὸ τοῦ Διὸς πεπαιδευμένων βασιλέων·

αἰεὶ γάρ τοι ἔρις τε φίλη πόλεμοί τε μάχαι τε·177
ἀεὶ γάρ σοι φιλονεικία ἐστὶ προσφιλὴς καὶ πόλεμοι καὶ μάχαι·

εἰ μάλα καρτερός ἐσσι, θεός που σοὶ τό γ' ἔδωκεν·178
εἰ κατὰ πολὺ ἰσχυρὸς εἶ, θεός σοι τοῦτο παρέσχετο·

οἴκαδ' ἰὼν σὺν νηυσί τε σῇς καὶ σοῖς ἑτάροισι179
ἀπελθὼν εἰς τὸν σὸν οἶκον σὺν ταῖς ναυσὶ ταῖς σαῖς καὶ τοῖς σοῖς φίλοις,

Μυρμιδόνεσσιν ἄνασσε, σέθεν δ' ἐγὼ οὐκ ἀλεγίζω,180
ἐν τοῖς Μυρμιδόσι βασίλευε· σοῦ δὲ ἔγωγε οὐ φροντίζω·

οὐδ' ὄθομαι κοτέοντος· ἀπειλήσω δέ τοι ὧδε·181
οὐδὲ ἐπιστρέφομαι ὀργιζομένου καὶ μνησικακοῦντος· ἀπειλήσω δέ σοι οὕτως·

ὡς ἔμ' ἀφαιρεῖται Χρυσηίδα Φοῖβος Ἀπόλλων,182
ἐπεὶ τὴν τοῦ Χρύσου θυγατέρα ἀφαιρεῖται ὁ μαντικὸς (ἢ ὁ λαμπρὸς) Ἀπόλλων,

τὴν μὲν ἐγὼ σὺν νηί τ' ἐμῇ καὶ ἐμοῖς ἑτάροισι183
ταύτην μὲν ἐγὼ διὰ νεὼς ἐμῆς καὶ ἐμῶν φίλων

πέμψω, ἐγὼ δέ κ' ἄγω Βρισηίδα καλλιπάρῃον184
ἀποστελῶ· ἐγὼ δ´ αὐτὸς ἄξω τὴν Βρισηίδα τὴν εὐπρόσωπον

αὐτὸς ἰὼν κλισίην δὲ τὸ σὸν γέρας ὄφρ' ἐὺ εἰδῇς185
παραγενόμενος ἐπὶ τὴν σὴν σκηνήν, τὸ γέρας τὸ σόν, ἵνα καλῶς μάθῃς

ὅσσον φέρτερός εἰμι σέθεν, στυγέῃ δὲ καὶ ἄλλος186
καθόσον εἰμὶ κρείττων σοῦ, φοβηθῇ δὲ καὶ ἄλλος

ἶσον ἐμοὶ φάσθαι καὶ ὁμοιωθήμεναι ἄντην.187
ἰσῶσαι τοὺς ἑαυτοῦ λόγους τοῖς ἐμοῖς, κἀμοὶ ἑαυτὸν ὅμοιον ποιῆσαι.



ὣς φάτο· Πηλεΐωνι δ' ἄχος γένετ', ἐν δέ οἱ ἦτορ188
οὕτως εἶπε· τῷ υἱῷ δὲ τοῦ Πηλέως λύπη ἐγένετο·

στήθεσσιν λασίοισι διάνδιχα μερμήριξεν,189
ψυχὴ δὲ αὐτῷ ἐντὸς τῶν τετριχωμένων στέρνων διχῆ ἐφρόντισε,

ἢ ὅ γε φάσγανον ὀξὺ ἐρυσσάμενος παρὰ μηροῦ190
ἢ ἵνα οὗτος ξίφος ὀξὺ ἑλκύσας ἀπὸ τοῦ μέρους τοῦ μηροῦ

τοὺς μὲν ἀναστήσειεν, ὃ δ' Ἀτρεΐδην ἐναρίζοι,191
τοὺς μὲν ἄλλους ἀναστάτους ποιήσειεν, αὐτὸς δὲ τὸν τοῦ Ἀτρέως υἱὸν φονεύσοι,

ἦε χόλον παύσειεν ἐρητύσειέ τε θυμόν.192
ἤ τὴν ὀργὴν σβέσειε, καὶ τὸν θυμὸν ἐπισχοίη·

ἧος ὃ ταῦθ' ὥρμαινε κατὰ φρένα καὶ κατὰ θυμόν,193
ἐν ὅσῳ δὲ ταῦτα ἐφρόντιζε κατὰ νοῦν καὶ κατὰ ψυχήν,

ἕλκετο δ' ἐκ κολεοῖο μέγα ξίφος, ἦλθε δ' Ἀθήνη194
ἐξεῖλκε δὲ τῆς ξιφοθήκης τὸ μέγα ξίφος, ἦλθεν ἡ Ἀθηνᾶ

οὐρανόθεν· πρὸ γὰρ ἧκε θεὰ λευκώλενος Ἥρη195
ἐκ τοῦ οὐρανοῦ, ἔπεμψεν γὰρ αὐτὴν ἡ θεὰ ἡ λευκοὺς ἔχουσα τοὺς πήχεις Ἥρα,

ἄμφω ὁμῶς θυμῷ φιλέουσά τε κηδομένη τε·196
καὶ ἀμφοτέρους ὁμοίως ἐν τῇ ψυχῇ φιλοῦσα καὶ φροντίζουσα·

στῆ δ' ὄπιθεν, ξανθῆς δὲ κόμης ἕλε Πηλεΐωνα197
ἔστη δὲ ὄπισθεν, ἀπὸ τῆς ξανθῆς δὲ κόμης ἔλαβε τὸν υἱὸν τοῦ Πηλέως,

οἴῳ φαινομένη· τῶν δ' ἄλλων οὔ τις ὁρᾶτο.198
μόνῳ αὐτῷ ὁρωμένη, ἀπὸ δὲ τῶν ἄλλων οὐδεὶς ἑώρα·

θάμβησεν δ' Ἀχιλεύς, μετὰ δ' ἐτράπετ', αὐτίκα δ' ἔγνω199
ἐξεπλάγη δὲ ὁ Ἀχιλλεύς· πρὸς αὐτὴν δὲ ἐπεστράφη, εὐθέως δὲ ἐγνώρισε

Παλλάδ' Ἀθηναίην· δεινὼ δέ οἱ ὄσσε φάανθεν·200
τὴν Ἀθηνᾶν τὴν πολεμικήν· φοβεροὶ δὲ αὐτῆς οἱ ὀφθαλμοὶ ἐφάνησαν,

καί μιν φωνήσας ἔπεα πτερόεντα προσηύδα·201
καὶ πρὸς αὐτὴν φωνήσας λόγους ταχεῖς εἶπε·

τίπτ' αὖτ' αἰγιόχοιο Διὸς τέκος εἰλήλουθας;202
διὰ τί δήποτε ὦ θύγατερ τοῦ Διὸς τοῦ τὴν αἰγίδα φοροῦντος ἐλήλυθας,

ἦ ἵνα ὕβριν ἴδῃ Ἀγαμέμνονος Ἀτρεΐδαο;203
ἢ ἵνα γνῷς τὴν ἀτιμίαν τοῦ Ἀγαμέμνονος τοῦ υἱοῦ τοῦ Ἀτρέως;

ἀλλ' ἔκ τοι ἐρέω, τὸ δὲ καὶ τελέεσθαι ὀΐω·204
καὶ μὴν ἐρῶ σοι λόγον, τοῦτον δὲ καὶ τετελεσμένον εἶναι ὑπολαμβάνω·

ᾗς ὑπεροπλίῃσι τάχ' ἄν ποτε θυμὸν ὀλέσσῃ.205
διὰ τὰς αὐτοῦ ὑπερηφανίας ἴσως ἄν ποτε τὴν ψυχὴν ἀπολέσειεν·



τὸν δ' αὖτε προσέειπε θεὰ γλαυκῶπις Ἀθήνη·206
πρὸς τοῦτον δὲ εἶπεν ἡ θεὰ ἡ ὀξὺ ὁρῶσα Ἀθηνᾶ·

ἦλθον ἐγὼ παύσουσα τὸ σὸν μένος, αἴ κε πίθηαι,207
ἦλθον ἐγὼ ἐξ οὐρανοῦ καταπαύσουσα τὴν σὴν μνησικακίαν, εἴγε πεισθείης·

οὐρανόθεν· πρὸ δέ μ' ἧκε θεὰ λευκώλενος Ἥρη208
ἔπεμψε δέ με ἡ θεὰ ἡ λευκοὺς ἔχουσα τοὺς πήχεις Ἥρα,

ἄμφω ὁμῶς θυμῷ φιλέουσά τε κηδομένη τε·209
καὶ ἀμφοτέρους ὁμοίως ἐν τῇ ψυχῇ φιλοῦσα καὶ φροντίζουσα·

ἀλλ' ἄγε λῆγ' ἔριδος, μηδὲ ξίφος ἕλκεο χειρί·210
ἀλλὰ ἄγε παύου τῆς φιλονεικίας, μὴ δὲ τὸ ξίφος ἕλκε διὰ χειρός·

ἀλλ' ἤτοι ἔπεσιν μὲν ὀνείδισον ὡς ἔσεταί περ·211
ἀλλὰ διὰ λόγων μὲν ὀνείδισον, κατὰ πρέπον ἐστὶ γενήσεσθαι·

ὧδε γὰρ ἐξερέω, τὸ δὲ καὶ τετελεσμένον ἔσται·212
οὕτω γὰρ ἐρῶ, τοῦτο δὲ καὶ τετελεσμένον γενήσεται·

καί ποτέ τοι τρὶς τόσσα παρέσσεται ἀγλαὰ δῶρα213
ἔσται ὅτε καὶ τρὶς τοσαῦτα παρέσται σοι περικαλλῆ δῶρα

ὕβριος εἵνεκα τῆσδε· σὺ δ' ἴσχεο, πείθεο δ' ἡμῖν.214
ἕνεκα ταύτης τῆς ἀτιμίας· σὺ δὲ ἔπεχε σαυτὸν, πείθου δὲ ἐμοί.



τὴν δ' ἀπαμειβόμενος προσέφη πόδας ὠκὺς Ἀχιλλεύς·215
πρὸς ταύτην δὲ ἀποκρινόμενος ἔφη ὁ τοὺς πόδας ταχὺς Ἀχιλλεύς·

χρὴ μὲν σφωίτερόν γε θεὰ ἔπος εἰρύσσασθαι216
πρέπον δή ἐστιν, ὦ θεὰ, τὸν σὸν λόγον φυλάξαι με,

καὶ μάλα περ θυμῷ κεχολωμένον· ὧς γὰρ ἄμεινον·217
καίπερ θυμὸν ἔχοντα πολὺν ἐν τῇ ψυχῇ, οὕτω γάρ ἐστι καλόν·

ὅς κε θεοῖς ἐπιπείθηται μάλα τ' ἔκλυον αὐτοῦ.218
ὃς ἃν θεοῖς πείθηται, καὶ αὐτοὶ σὺν προθυμίᾳ πολλῇ ἐπακούουσιν αὐτοῦ.



ἦ καὶ ἐπ' ἀργυρέῃ κώπῃ σχέθε χεῖρα βαρεῖαν,219
ἔφη, καὶ ἐπὶ τῇ ἀργυρᾷ λαβῇ τοῦ ξίφους ἐπέσχε τὴν χεῖρα τὴν ἰσχυρὰν καὶ ἐπαχθῆ,

ἂψ δ' ἐς κουλεὸν ὦσε μέγα ξίφος, οὐδ' ἀπίθησε220
ὀπίσω δὲ εἰς τὴν ξιφοθήκην ὤθησε τὸ μέγα ξίφος, οὐδὲ ἠπείθησε

μύθῳ Ἀθηναίης· ἣ δ' Οὔλυμπον δὲ βεβήκει221
τῇ παραινέσει τῆς Ἀθηνᾶς· ἡ δὲ εἰς τὸν οὐρανὸν ἀπῆλθεν

δώματ' ἐς αἰγιόχοιο Διὸς μετὰ δαίμονας ἄλλους.222
εἰς τὰ οἰκήματα τοῦ τὴν αἰγίδα φοροῦντος Διὸς ἐπὶ τοὺς ἄλλους θεούς.



Πηλεΐδης δ' ἐξαῦτις ἀταρτηροῖς ἐπέεσσιν223
Ὁ δὲ υἱὸς τοῦ Πηλέως μετὰ ταῦτα δι’ ὑβριστικῶν λόγων

Ἀτρεΐδην προσέειπε, καὶ οὔ πω λῆγε χόλοιο·224
πρὸς τὸν υἱὸν τοῦ Ἀτρέως διελέχθη καὶ οὔπω ἐπαύετο τοῦ θυμοῦ.

οἰνοβαρές, κυνὸς ὄμματ' ἔχων, κραδίην δ' ἐλάφοιο,225
οἴνῳ βεβαρημένε, ἀναίσχυντε κατὰ τοὺς κύνας καὶ ἀκάρδιε κατὰ τὰς ἐλάφους,

οὔτέ ποτ' ἐς πόλεμον ἅμα λαῷ θωρηχθῆναι226
οὔτε ποτὲ εἰς πόλεμον σὺν τῷ λαῷ ὁπλισθῆναι,

οὔτε λόχον δ' ἰέναι σὺν ἀριστήεσσιν Ἀχαιῶν227
οὔτε εἰς ἔνεδραν πορευθῆναι σὺν τοῖς ἀριστεῦσι τῶν Ἑλλήνων

τέτληκας θυμῷ· τὸ δέ τοι κὴρ εἴδεται εἶναι.228
καρτερίαν ἔσχες ἐν τῇ ψυχῇ· τοῦτο δέ σοι θάνατος φαίνεται ὑπάρχειν·

ἦ πολὺ λώιόν ἐστι κατὰ στρατὸν εὐρὺν Ἀχαιῶν229
ὄντως κατὰ πολὺ κρεῖττόν ἐστι κατὰ τὸ πολὺ στράτευμα τῶν Ἑλλήνων

δῶρ' ἀποαιρεῖσθαι ὅς τις σέθεν ἀντίον εἴπῃ·230
γέρα ἀφαιρεῖσθαι ἐκεῖνον, ὅστις ἐναντία σοι εἴπῃ·

δημοβόρος βασιλεὺς ἐπεὶ οὐτιδανοῖσιν ἀνάσσεις·231
βίαιος καὶ ἅρπαξ τῶν δημοσίων εἶ βασιλεύς, ἐπεὶ ἐν ἀνθρώποις βασιλεύεις οὐδενὸς ἀξίοις·

ἦ γὰρ ἂν Ἀτρεΐδη νῦν ὕστατα λωβήσαιο.232
ὄντως γὰρ ὦ υἱὲ τοῦ Ἀτρέως νῦν ἐσχάτως ὑβρίσθης ἄν, εἰ μὴ τοιούτων ἐβασίλευες·

ἀλλ' ἔκ τοι ἐρέω καὶ ἐπὶ μέγαν ὅρκον ὀμοῦμαι·233
ἀλλ' ἐρῶ σοι λόγον, καὶ ὅρκον ἐπὶ τούτων ἰσχυρὸν ὀμόσω·

ναὶ μὰ τόδε σκῆπτρον, τὸ μὲν οὔ ποτε φύλλα καὶ ὄζους234
ναὶ μὰ τὴν ῥάβδον ταύτην, ἢ δὴ οὐκέτι ποτὲ φύλλα καὶ κλάδους

φύσει, ἐπεὶ δὴ πρῶτα τομὴν ἐν ὄρεσσι λέλοιπεν,235
ἀναβλαστήσει, ἐπειδὴ ἅπαξ τμηθεῖσα τὴν τομὴν ἐν τῷ ὄρει καταλέλοιπεν,

οὐδ' ἀναθηλήσει· περὶ γάρ ῥά ἑ χαλκὸς ἔλεψε236
οὐδ’ ἐξυπαρχῆς θαλερὰ γενήσεται, περιῄρηκε γὰρ αὐτὴν ὁ σίδηρος

φύλλά τε καὶ φλοιόν· νῦν αὖτέ μιν υἷες Ἀχαιῶν237
τὰ φύλλα καὶ τὸν φλοιόν· νῦν δὴ αὐτὴν οἱ υἱοὶ τῶν Ἑλλήνων

ἐν παλάμῃς φορέουσι δικασπόλοι, οἵ τε θέμιστας238
ἐν ταῖς χερσὶ φέρουσιν, οἱ βασιλεῖς καὶ περὶ τὸ δικάζειν διατρίβοντες, οἲ τὰς νομοθεσίας

πρὸς Διὸς εἰρύαται· ὃ δέ τοι μέγας ἔσσεται ὅρκος·239
παρὰ τοῦ Διὸς λαβόντες φυλάττουσιν, ὂς δὴ ὅρκος ἐστὶν ἰσχυρός·

ἦ ποτ' Ἀχιλλῆος ποθὴ ἵξεται υἷας Ἀχαιῶν240
ὄντως ἔσται ὅτε ζήτησις τοῦ Ἀχιλλέως ἀφίξεται ἐπὶ τοὺς υἱοὺς τῶν Ἑλλήνων

σύμπαντας· τότε δ' οὔ τι δυνήσεαι ἀχνύμενός περ241
ἅπαντας· τούτοις δὲ οὐκέτι δυνήσῃ βοηθεῖν, καίπερ ἀχθόμενος,

χραισμεῖν, εὖτ' ἂν πολλοὶ ὑφ' Ἕκτορος ἀνδροφόνοιο242
ἐπειδὰν πολλοὶ ὑπὸ τοῦ ἀνδροφόνου Ἕκτορος

θνήσκοντες πίπτωσι· σὺ δ' ἔνδοθι θυμὸν ἀμύξεις243
ἀποθνήσκοντες πίπτωσι, σὺ δὲ ἐντὸς τὴν ψυχὴν σπαράξεις,

χωόμενος ὅ τ' ἄριστον Ἀχαιῶν οὐδὲν ἔτισας.244
ὀργιζόμενος ὅτι τὸν κράτιστον τῶν Ἑλλήνων οὐδαμῶς ἐτίμησας.



ὣς φάτο Πηλεΐδης, ποτὶ δὲ σκῆπτρον βάλε γαίῃ245
οὕτως εἶπεν ὁ υἱὸς τοῦ Πηλέως· πρὸς τῇ γῇ δὲ τὴν ῥάβδον ἔρριψε,

χρυσείοις ἥλοισι πεπαρμένον, ἕζετο δ' αὐτός·246
τὴν διὰ χρυσῶν ἥλων πεπερονημένην, αὐτὸς δὲ 'κάθισε.

Ἀτρεΐδης δ' ἑτέρωθεν ἐμήνιε· τοῖσι δὲ Νέστωρ247
ὁ υἱὸς δὲ τοῦ Ἀτρέως ἀπὸ τοῦ ἑτέρου μέρους ἐμνησικάκει· μετὰ δὲ ταῦτα ὁ Νέστωρ

ἡδυεπὴς ἀνόρουσε λιγὺς Πυλίων ἀγορητής,248
ὁ ἡδυλόγος ἀνέστη, ὁ ἐμμελὴς τῶν Πυλίων δημηγόρος,

τοῦ καὶ ἀπὸ γλώσσης μέλιτος γλυκίων ῥέεν αὐδή·249
οὗ δὴ ἀπὸ τῆς γλώττης μέλτιος γλυκύτερος ἔρρει λόγος·

τῷ δ' ἤδη δύο μὲν γενεαὶ μερόπων ἀνθρώπων250
ἐφ’ οὗ ἤδη δύο μὲν τριακονταετίαι ἀνθρώπων μεμερισμένην

ἐφθίαθ', οἵ οἱ πρόσθεν ἅμα τράφεν ἠδ' ἐγένοντο251
ἐχόντων τὴν φωνὴν παρῆλθον, οἳ τῆν ἀρχὴν ἅμα αὐτῷ ἐγεννήθησαν, καὶ ἀνετράφησαν

ἐν Πύλῳ ἠγαθέῃ, μετὰ δὲ τριτάτοισιν ἄνασσεν·252
ἐν τῇ Πύλῳ τῇ θειοτάτῃ, ἐπὶ δὲ τῶν γενομένων ἐν τῇ τρίτῃ γενεᾷ ἐβασίλευεν·

ὅ σφιν ἐὺ φρονέων ἀγορήσατο καὶ μετέειπεν·253
ὅστις καλῶς φρονῶν ἐδημηγόρησε, καὶ μετὰ ταῦτα ὅ, τι δεῖ ποιεῖν αὐτοῖς εἰσηγήσατο.

ὦ πόποι ἦ μέγα πένθος Ἀχαιίδα γαῖαν ἱκάνει·254
φεῦ, ὄντως μεγάλη λύπη τὴν Ἑλληνίδα γῆν καταλαμβάνει,

ἦ κεν γηθήσαι Πρίαμος Πριάμοιό τε παῖδες255
ὄντως ἂν ἡδέως διατεθείη ὁ Πρίαμος, καὶ οἱ τοῦ Πριάμου παῖδες,

ἄλλοι τε Τρῶες μέγα κεν κεχαροίατο θυμῷ256
καὶ οἱ ἄλλοι Τρῶες μεγάλως ἂν σχοῖεν εὐφροσύνην ἐν τῇ ψυχῇ,

εἰ σφῶιν τάδε πάντα πυθοίατο μαρναμένοιιν,257
εἰ ὑμῶν μαχομένων ταῦτα δὴ πάντα μάθοιεν,

οἳ περὶ μὲν βουλὴν Δαναῶν, περὶ δ' ἐστὲ μάχεσθαι.258
οἱτινες ὑπερέχετε μὲν ἐν βουλῇ τοὺς Ἕλληνας, ὑπερέχετε δὲ ἐν τῷ μάχεσθαι·

ἀλλὰ πίθεσθ'· ἄμφω δὲ νεωτέρω ἐστὸν ἐμεῖο·259
ἀλλὰ πείσθητέ μοι, καὶ ἀμφότεροι γὰρ νεώτεροι ἐμοῦ ὑπάρχετε·

ἤδη γάρ ποτ' ἐγὼ καὶ ἀρείοσιν ἠέ περ ὑμῖν260
ἤδη γάρ ποτε ἐγὼ καὶ κρείττοσιν ἢ ὑμῖν

ἀνδράσιν ὡμίλησα, καὶ οὔ ποτέ μ' οἵ γ' ἀθέριζον.261
ἀνδράσι συνέμιξα, καὶ οὐδέποτέ με ἐκεῖνοι ἀπόβλητον ἡγοῦντο·

οὐ γάρ πω τοίους ἴδον ἀνέρας οὐδὲ ἴδωμαι,262
οὔπω γὰρ ἐγὼ τοιούτους ἑώρακα ἄνδρας, οὐδ’ ἂν ἴδοιμι,

οἷον Πειρίθοόν τε Δρύαντά τε ποιμένα λαῶν263
οἷον τὸν Πυρίθοόν τε καὶ τὸν Δρύαντα, τὸν βασιλέα τῶν ὄχλων,

Καινέα τ' Ἐξάδιόν τε καὶ ἀντίθεον Πολύφημον264
καὶ τὸν Καινέα, καὶ τὸν Ἐξάδιον, καὶ τὸν ἰσόθεον Πολύφημον·

[Θησέα τ' Αἰγεΐδην, ἐπιείκελον ἀθανάτοισιν·]265
-

κάρτιστοι δὴ κεῖνοι ἐπιχθονίων τράφεν ἀνδρῶν·266
ἰσχυρότατοι δὴ ἐκεῖνοι τῶν ἐπὶ γῆς γεγονότων ἀνθρώπων ἀνετράφησαν·

κάρτιστοι μὲν ἔσαν καὶ καρτίστοις ἐμάχοντο267
ἰσχυρότατοι μὲν ἦσαν καὶ ἰσχυροτάτοις ἐμάχοντο

φηρσὶν ὀρεσκῴοισι καὶ ἐκπάγλως ἀπόλεσσαν.268
θηρσὶν ἐν τοῖς ὄρεσι τὴν καταγωγὴν ἔχουσι, καὶ θαυμασίως αὐτοὺς ἀπώλεσαν·

καὶ μὲν τοῖσιν ἐγὼ μεθομίλεον ἐκ Πύλου ἐλθὼν269
καὶ μὴν ἐγὼ σὺν τούτοις ἀνεστρεφόμην ἐκ Πύλου μεταπεμφθείς,

τηλόθεν ἐξ ἀπίης γαίης· καλέσαντο γὰρ αὐτοί·270
πόρρωθεν ἐκ τῆς Πελοποννησιακῆς γῆς· μετεκαλέσαντο γάρ με αὐτοί,

καὶ μαχόμην κατ' ἔμ' αὐτὸν ἐγώ· κείνοισι δ' ἂν οὔ τις271
καὶ ἐμαχόμην ἐγὼ κατὰ τὴν ἐμὴν αὐτοῦ δύναμιν·

τῶν οἳ νῦν βροτοί εἰσιν ἐπιχθόνιοι μαχέοιτο·272
ἐκείνοις δὲ οὐδεὶς ἄν τῶν ἀνθρώπων, οἲ νῦν ὑπάρχουσιν ἐπὶ τῆς γῆς, εἰς μάχην ἐρίσειε·

καὶ μέν μευ βουλέων ξύνιεν πείθοντό τε μύθῳ·273
καὶ μέντοι τῶν συμβουλῶν ἐμοῦ συνίεσαν, καὶ ἐπείθοντο τῷ ἐμῷ λόγῳ·

ἀλλὰ πίθεσθε καὶ ὔμμες, ἐπεὶ πείθεσθαι ἄμεινον·274
ἀλλὰ πείθεσθέ μοι καὶ ὑμεῖς, ἐπεὶ πείθεσθαι καλόν·

μήτε σὺ τόνδ' ἀγαθός περ ἐὼν ἀποαίρεο κούρην,275
μήτε σὺ Ἀγάμεμνον, καὶ ταῦτα ἀγαθὸς ὤν, ἀφαιροῦ τοῦτον τὴν κόρην,

ἀλλ' ἔα ὥς οἱ πρῶτα δόσαν γέρας υἷες Ἀχαιῶν·276
ἀλλ’ ἄφες, καθὰ τὴν ἀρχὴν αὐτῷ γέρας ἔδωκαν οἱ υἱοὶ τῶν Ἑλλήνων,

μήτε σὺ Πηλεΐδη, θέλ' ἐριζέμεναι βασιλῆι277
μήτε σὺ ὦ υἱὲ τοῦ Πηλέως βούλου φιλονεικεῖν τῷ βασιλεῖ

ἀντιβίην, ἐπεὶ οὔ ποθ' ὁμοίης ἔμμορε τιμῆς278
κατὰ βιαίαν ἐναντίωσιν, ἐπεὶ οὐχ ὁμοίας σοι ἔτυχε τιμῆς

σκηπτοῦχος βασιλεύς, ᾧ τε Ζεὺς κῦδος ἔδωκεν.279
ὁ τῶν σκήπτρων ἐγκρατὴς βασιλεύς, ᾧ τὴν τιμὴν ὁ Ζεὺς ἔδωκεν·

εἰ δὲ σὺ καρτερός ἐσσι θεὰ δέ σε γείνατο μήτηρ,280
εἰ δὲ σὺ ἰσχυρὸς εἶ, μητὴρ δέ σε ἔτεκε θεά,

ἀλλ' ὅδε φέρτερός ἐστιν ἐπεὶ πλεόνεσσιν ἀνάσσει.281
ἀλλ’ οὗτος κρείττων ἐστίν, ἐπειδὴ ἐν πλείοσι βασιλεύει·

Ἀτρεΐδη σὺ δὲ παῦε τεὸν μένος· αὐτὰρ ἔγωγε282
ὦ υἱὲ τοῦ Ἀτρέως, σὺ δὲ λῆγε τῆς σῆς μνησικακίας, ἐγὼ δὲ

λίσσομ' Ἀχιλλῆι μεθέμεν χόλον, ὃς μέγα πᾶσιν283
δεήσομαι τοῦ Ἀχιλλέως ἀφεῖναι τὸν θυμόν, ὃς πᾶσι μεγάλη

ἕρκος Ἀχαιοῖσιν πέλεται πολέμοιο κακοῖο.284
ἀσφάλεια τοῖς Ἕλλησιν ὑπάρχει, ἕνεκα τοῦ κακωτικοῦ πολέμου.



τὸν δ' ἀπαμειβόμενος προσέφη κρείων Ἀγαμέμνων·285
πρὸς τοῦτον δὲ ἀποκρινόμενος ὁ βασιλεὺς Ἀγαμέμνων εἶπε·

ναὶ δὴ ταῦτά γε πάντα γέρον κατὰ μοῖραν ἔειπες·286
καὶ δὴ ταῦτα πάντα ὦ γέρον κατὰ τὸ πρέπον εἴρηκας,

ἀλλ' ὅδ' ἀνὴρ ἐθέλει περὶ πάντων ἔμμεναι ἄλλων,287
ἀλλ’ οὗτος ὁ ἀνὴρ ἐθέλει περιγίνεσθαι πάντων τῶν ἄλλων,

πάντων μὲν κρατέειν ἐθέλει, πάντεσσι δ' ἀνάσσειν,288
πάντων μὲν ἐπικρατέστερος εἶναι βούλεται, ἐν πᾶσι δὲ βασιλεύειν,

πᾶσι δὲ σημαίνειν, ἅ τιν' οὐ πείσεσθαι ὀίω·289
πᾶσι δὲ ἐπιτάττειν· καθ’ ἃ οἶμαι οὐ πείσεσθαι αὐτῷ τινά·

εἰ δέ μιν αἰχμητὴν ἔθεσαν θεοὶ αἰὲν ἐόντες290
εἰ δὲ πολεμιστὴν αὐτὸν ἐποίησαν οἱ θεοὶ οἱ ἀεὶ ὄντες,

τοὔνεκά οἱ προθέουσιν ὀνείδεα μυθήσασθαι;291
διὰ τοῦτο λοιδορίαι ἀπὸ τῆς ψυχῆς αὐτοῦ προπετῶς κινοῦνται ὥστε προφέρειν αὐτάς.



τὸν δ' ἄρ' ὑποβλήδην ἠμείβετο δῖος Ἀχιλλεύς·292
Πρὸς τοῦτον δὲ εἶπε ὁ ἔνδοξος Ἀχιλλεὺς ὑποβαλὼν τὸν ἑαυτοῦ λόγον καὶ ἐγκόψας αὐτὸν τῆς ὁρμῆς·

ἦ γάρ κεν δειλός τε καὶ οὐτιδανὸς καλεοίμην293
ὄντως γὰρ ἂν δειλός, οὐ πολεμιστής, καὶ οὐδενὸς ἄξιος κληθείην,

εἰ δὴ σοὶ πᾶν ἔργον ὑπείξομαι ὅττί κεν εἴπῃς·294
εἰ δὴ κατὰ πᾶσαν πρᾶξιν ὑποτάσσομαί σοι, ἣν ἂν σὺ εἴπῃς πρᾶξαι με·

ἄλλοισιν δὴ ταῦτ' ἐπιτέλλεο, μὴ γὰρ ἔμοιγε295
ἄλλοις δὴ ταῦτα ἐπίταττε, μὴ δὲ ἔμοιγε

[σήμαιν'· οὐ γὰρ ἔγωγ' ἔτι σοὶ πείσεσθαι ὀίω.]296
πρόσταττε, οὐκέτι γὰρ ἐγώ σοι πεισθῆναι ὑπολαμβάνω·

ἄλλο δέ τοι ἐρέω, σὺ δ' ἐνὶ φρεσὶ βάλλεο σῇσιν·297
ἄλλο δέ σοι λέξω, σὺ δὲ τοῦτο ἐν τῷ σῷ λογισμῷ λάμβανε·

χερσὶ μὲν οὔ τοι ἔγωγε μαχήσομαι εἵνεκα κούρης298
χερσὶ μὲν ἐγὼ οὐδαμῶς μαχοῦμαι ἕνεκα τῆς κόρης

οὔτε σοὶ οὔτέ τῳ ἄλλῳ, ἐπεί μ' ἀφέλεσθέ γε δόντες·299
οὔτε σοι, οὔτέ τινι ἄλλω, ἐπεὶ ἀφῄρησθέ με αὐτὴν ὑμεῖς οἱ δεδωκότες·

τῶν δ' ἄλλων ἅ μοί ἐστι θοῇ παρὰ νηὶ μελαίνῃ300
ἀπὸ δὲ τῶν ἄλλων, ἅ ἐστιν ἐμοὶ ἐπὶ τῇ ταχείᾳ νηὶ τῇ μελαίνῃ,

τῶν οὐκ ἄν τι φέροις ἀνελὼν ἀέκοντος ἐμεῖο·301
ἀπὸ τούτων οὐδὲν ἂν ἑλῶν κομίσαις μὴ βουλομένου ἐμοῦ·

εἰ δ' ἄγε μὴν πείρησαι ἵνα γνώωσι καὶ οἵδε·302
εἰ δὲ μή, ἄγε δὴ πεῖραν λαβεῖν θέλησον, ἵνα μάθωσι καὶ οὗτοι, ὁποῖος τις εἶ.

αἶψά τοι αἷμα κελαινὸν ἐρωήσει περὶ δουρί.303
ταχέως ἀπὸ σοῦ αἷμα μέλαν περιρρυήσεται τῷ ἐμῷ δόρατι.



ὣς τώ γ' ἀντιβίοισι μαχεσσαμένω ἐπέεσσιν304
οὕτως οὗτοι διὰ λόγων βίαν ἀντεισφερόντων διενεχθέντες,

ἀνστήτην, λῦσαν δ' ἀγορὴν παρὰ νηυσὶν Ἀχαιῶν·305
ἀνέστησαν· ἔλυσαν δὲ τὴν ἐκκλησίαν παρὰ ταῖς ναυσὶ τῶν Ἑλλήνων·

Πηλεΐδης μὲν ἐπὶ κλισίας καὶ νῆας ἐίσας306
ὁ μὲν υἱὸς τοῦ Πηλέως ἐπὶ τὰς σκηνάς, καὶ τὰς ναῦς τὰς ἑκατέρωθεν ἰσοστάθμους

ἤιε σύν τε Μενοιτιάδῃ καὶ οἷς ἑτάροισιν·307
ἀπεληλύθει σὺν τῷ υἱῷ τοῦ Μενοιτίου, καὶ τοῖς ἑαυτοῦ ἑταίροις·

Ἀτρεΐδης δ' ἄρα νῆα θοὴν ἅλα δὲ προέρυσσεν,308
ὁ δὲ υἱὸς τοῦ Ἀτρέως ναῦν ταχεῖαν ἐπὶ τὴν θάλασσαν καθείλκυσεν,

ἐς δ' ἐρέτας ἔκρινεν ἐείκοσιν, ἐς δ' ἑκατόμβην309
εἰς αὐτὴν δὲ κωπηλάτας ἐπιλεξάμενος ἀνεβίβασεν εἴκοσιν, ἐς αὐτὴν δὲ τὰ πρὸς θυσίαν

βῆσε θεῷ, ἀνὰ δὲ Χρυσηίδα καλλιπάρῃον310
ἐνέβαλε χάριν τοῦ θεοῦ. ἐπ’ αὐτὴν δὲ τὴν θυγατέρα τοῦ Χρύσου τὴν εὐπρόσωπον

εἷσεν ἄγων· ἐν δ' ἀρχὸς ἔβη πολύμητις Ὀδυσσεύς.311
ἀγαγὼν ἐκάθισεν· ἐπ’ αὐτὴν δὲ ἀρχηγὸς ἀνέβη ὁ πόριμος τὰς βουλὰς Ὀδυσσεύς·



οἳ μὲν ἔπειτ' ἀναβάντες ἐπέπλεον ὑγρὰ κέλευθα,312
οἱ μὲν δὴ ἀναβάντες ἔπλεον κατὰ τὰς ὑγρὰς τῆς θαλάττης πορείας.

λαοὺς δ' Ἀτρεΐδης ἀπολυμαίνεσθαι ἄνωγεν·313
τοὺς ὄχλους δὲ ὁ υἱὸς τοῦ Ἀτρέως ἀποκαθαίρεσθαι προσέταξεν·

οἳ δ' ἀπελυμαίνοντο καὶ εἰς ἅλα λύματα βάλλον,314
οὗτοι δὲ ἀπεκαθαίροντο, καὶ εἰς τὴν θάλασσαν τοὺς ῥύπους ἀπέβαλλον·

ἔρδον δ' Ἀπόλλωνι τεληέσσας ἑκατόμβας315
ἔθυον δὲ τῷ Ἀπόλλωνι θυσίας, ἀπὸ ζώων τελείων,

ταύρων ἠδ' αἰγῶν παρὰ θῖν' ἁλὸς ἀτρυγέτοιο·316
ταύρων, καὶ αἰγῶν, κατὰ τὸν αἰγιαλὸν τῆς θαλάσσης τῆς πικρᾶς·

κνίση δ' οὐρανὸν ἷκεν ἑλισσομένη περὶ καπνῷ.317
ὁ ἀτμὸς δὲ τοῦ λίπους ἐπὶ πολὺ τοῦ ἀέρος ἀνῄει, περιελισσόμενος, καὶ συμμιγεὶς τῷ καπνῷ.



ὣς οἳ μὲν τὰ πένοντο κατὰ στρατόν· οὐδ' Ἀγαμέμνων318
οὕτως οἱ μὲν ταῦτα κατὰ τὸν στρατὸν ἐνήργουν· ὁ Ἀγαμέμνων δὲ

λῆγ' ἔριδος τὴν πρῶτον ἐπηπείλησ' Ἀχιλῆι,319
οὐκ ἔληγε τῆς ἐριστικῆς ἀπειλῆς, ἣν τὴν ἀρχὴν ἠπείλησε τῷ Ἀχιλλεῖ·

ἀλλ' ὅ γε Ταλθύβιόν τε καὶ Εὐρυβάτην προσέειπε,320
ἀλλ’ οὗτος πρὸς τὸν Ταλθύβιόν τε καὶ τὸν Εὐρυβάτην εἶπεν,

τώ οἱ ἔσαν κήρυκε καὶ ὀτρηρὼ θεράποντε·321
οἵτινες ἦσαν αὐτῷ κήρυκες καὶ σπουδαῖοι θεράποντες·

ἔρχεσθον κλισίην Πηληιάδεω Ἀχιλῆος·322
ἄπιτε ἐπὶ τὴν σκηνὴν τοῦ υἱοῦ τοῦ Πηλέως τοῦ Ἀχιλλέως,

χειρὸς ἑλόντ' ἀγέμεν Βρισηίδα καλλιπάρῃον·323
ὥστε ἀπὸ τῆς χειρὸς λαβόντες ἀγαγεῖν δεῦρο τὴν θυγατέρα τοῦ Βρισέως τὴν εὐπρόσωπον·

εἰ δέ κε μὴ δώῃσιν ἐγὼ δέ κεν αὐτὸς ἕλωμαι324
ἐὰν δὲ μὴ δῷ, ἐγὼ δ’ ἂν αὐτὸς ἀφέλωμαι αὐτήν,

ἐλθὼν σὺν πλεόνεσσι· τό οἱ καὶ ῥίγιον ἔσται.325
παραγενόμενος σὺν πλείοσιν, ὃ καὶ ἀλγεινότερον ἔσται αὐτῷ.



ὣς εἰπὼν προΐει, κρατερὸν δ' ἐπὶ μῦθον ἔτελλε·326
Οὕτως εἰπὼν ἐξέπεμψεν· ἰσχυρὸν δὲ τοῦτο ἐπίταγμα προσέταξεν.

τὼ δ' ἀέκοντε βάτην παρὰ θῖν' ἁλὸς ἀτρυγέτοιο,327
οἱ δὲ, καίτοι μὴ βουλόμενοι, ὅμως ἀπῆλθον πλησίον τοῦ αἰγιαλοῦ τῆς πικρᾶς θαλάσσης·

Μυρμιδόνων δ' ἐπί τε κλισίας καὶ νῆας ἱκέσθην,328
ἐπὶ δὲ τὰς τῶν Μυρμιδόνων σκηνὰς καὶ ναῦς παρεγένοντο·

τὸν δ' εὗρον παρά τε κλισίῃ καὶ νηὶ μελαίνῃ329
εὗρον δὲ τὸν Ἀχιλλέα παρὰ τῇ σκηνῇ καὶ τῇ νηὶ τῇ μελαίνῃ

ἥμενον· οὐδ' ἄρα τώ γε ἰδὼν γήθησεν Ἀχιλλεύς.330
καθήμενον· οὗτος δὲ τούτους ἰδών, σφόδρα ἤλγησεν·

τὼ μὲν ταρβήσαντε καὶ αἰδομένω βασιλῆα331
οἱ δὲ δείσαντες, καὶ αἰδεσθέντες τὸν βασιλέα

στήτην, οὐδέ τί μιν προσεφώνεον οὐδ' ἐρέοντο·332
ἔστησαν· οὐκ ἐφθέγγοντο δὲ πρὸς αὐτόν, οὐδὲ ἠρώτων.

αὐτὰρ ὃ ἔγνω ᾗσιν ἐνὶ φρεσὶ φώνησέν τε·333
ὁ δὲ εἰόησεν ἐν τοῖς ἑαυτοῦ λογισμοῖς, καὶ ἐφώνησεν αὐτοῖς·

χαίρετε κήρυκες Διὸς ἄγγελοι ἠδὲ καὶ ἀνδρῶν,334
χαίρετε, κήρυκες, ἀγγελιαφόροι τοῦ Διός, καὶ τῶν ἀνθρώπων,

ἆσσον ἴτ'· οὔ τί μοι ὔμμες ἐπαίτιοι ἀλλ' Ἀγαμέμνων,335
πλησίον ἔλθετε, οὐδαμῶς μοι ὑπὸ αἰτίαν ὑμεῖς, ἀλλ’ ὁ Ἀγαμέμνων,

ὃ σφῶι προΐει Βρισηίδος εἵνεκα κούρης.336
ὅστις ὑμᾶς ἔπεμψεν ἕνεκα τῆς κόρης τῆς θυγατρὸς τοῦ Βρισέως.

ἀλλ' ἄγε διογενὲς Πατρόκλεες ἔξαγε κούρην337
ἀλλὰ ἄγε, ὦ εὐγενὲς Πάτροκλε, ἐξάγαγε τὴν κόρην,

καί σφωιν δὸς ἄγειν· τὼ δ' αὐτὼ μάρτυροι ἔστων338
καὶ δὸς αὐτοῖς, ὥστε ἀγαγεῖν· οὗτοι δὲ αὐτοὶ μάρτυρες ἔστωσαν

πρός τε θεῶν μακάρων πρός τε θνητῶν ἀνθρώπων339
ἐνώπιόν τε τῶν θεῶν ἀθανάτων, καὶ ἐνώπιον τῶν θνητῶν ἀνθρώπων,

καὶ πρὸς τοῦ βασιλῆος ἀπηνέος εἴ ποτε δ' αὖτε340
καὶ ἐνώπιον τοῦ βασιλέως τοῦ ἀπηνοῦς· ἐάν ποτε

χρειὼ ἐμεῖο γένηται ἀεικέα λοιγὸν ἀμῦναι341
χρεία ἐμοῦ ὑπάρξῃ τὸν ἀπρεπῆ ὄλεθρον ἀποσοβῆσαι

τοῖς ἄλλοις· ἦ γὰρ ὅ γ' ὀλοιῇσι φρεσὶ θύει,342
τοῖς Ἕλλησιν· ὄντως γὰρ οὗτος βεβλαμμένοις λογισμοῖς κινεῖται,

οὐδέ τι οἶδε νοῆσαι ἅμα πρόσσω καὶ ὀπίσσω,343
οὐδὲ γινώσκει συλλογίσασθαι ἅμα τὰ μέλλοντα καὶ τὰ παρεληλυθότα,

ὅππως οἱ παρὰ νηυσὶ σόοι μαχέοιντο Ἀχαιοί.344
λέγω ὅπως αὐτῷ παρὰ ταῖς ναυσίν οἱ Ἕλληνες ἀζήμιοι μάχοιντο.



ὣς φάτο, Πάτροκλος δὲ φίλῳ ἐπεπείθεθ' ἑταίρῳ,345
οὕτως εἶπεν· ὁ Πάτροκλος δὲ ἐπείσθη τῷ προσφιλεῖ ἑταίρῳ,

ἐκ δ' ἄγαγε κλισίης Βρισηίδα καλλιπάρῃον,346
ἐξήγαγε δὲ τῆς σκηνῆς τὴν τοῦ Βρισέως θυγατέρα τὴν εὐπρόσωπον,

δῶκε δ' ἄγειν· τὼ δ' αὖτις ἴτην παρὰ νῆας Ἀχαιῶν·347
ἔδωκε δὲ ὥστε ἀγαγεῖν· οὗτοι δὲ ἐπανέστρεψαν εἰς τὰς ναῦς τῶν Ἑλλήνων·

ἣ δ' ἀέκουσ' ἅμα τοῖσι γυνὴ κίεν· αὐτὰρ Ἀχιλλεὺς348
ἡ δὲ γυνὴ μὴ βουλομένη σὺν αὐτοῖς ἀπήρχετο. ὁ Ἀχιλλεὺς δὲ

δακρύσας ἑτάρων ἄφαρ ἕζετο νόσφι λιασθείς,349
δακρύσας, ἰδίᾳ ἀπὸ τῶν αὐτοῦ ἑταίρων σὺν ταχυτῆτι ἀπελθών, ἐκαθέζετο

θῖν' ἔφ' ἁλὸς πολιῆς, ὁρόων ἐπ' ἀπείρονα πόντον350
παρὰ τὸν αἰγιαλὸν τῆς θαλάσσης τῆς λευκῆς ὁρῶν ἐπὶ τὸν μέλανα πόντον·

πολλὰ δὲ μητρὶ φίλῃ ἠρήσατο χεῖρας ὀρεγνύς·351
κατὰ πολὺ δὲ τῇ προσφιλεῖ αὐτοῦ μητρὶ ηὔξατο τὰς χεῖρας ἐκτείνων, λέγων·

μῆτερ ἐπεί μ' ἔτεκές γε μινυνθάδιόν περ ἐόντα,352
ὦ μῆτερ, ἐπεί με ἐγέννησας ὀλιγοχρόνιον ἐσόμενον,

τιμήν πέρ μοι ὄφελλεν Ὀλύμπιος ἐγγυαλίξαι353
τιμήν μοι ὤφειλε δοῦναι ὁ οὐράνιος

Ζεὺς ὑψιβρεμέτης· νῦν δ' οὐδέ με τυτθὸν ἔτισεν·354
Ζεύς, ὁ τῶν βροντῶν αἴτιος· νῦν δὲ οὐδὲ ἐπὶ μικρόν με ἐτίμησε·

ἦ γάρ μ' Ἀτρεΐδης εὐρὺ κρείων Ἀγαμέμνων355
ὄντως γάρ με ὁ τοῦ Ἀτρέως υἱὸς ὁ μέγας βασιλεὺς Ἀγαμέμνων

ἠτίμησεν· ἑλὼν γὰρ ἔχει γέρας αὐτὸς ἀπούρας.356
ἄτιμον ἐποίησεν· ἀφείλετο γὰρ τὸ ἐμὸν γέρας αὐτός, ἀλλοτριώσας τοῦτο ἀπ’ ἐμοῦ.



ὣς φάτο δάκρυ χέων, τοῦ δ' ἔκλυε πότνια μήτηρ357
οὕτως εἶπε δακρυρροῶν. τούτου δὲ ἤκουσεν ἡ σεπτὴ μήτηρ

ἡμένη ἐν βένθεσσιν ἁλὸς παρὰ πατρὶ γέροντι·358
καθημένη ἐν τῷ βάθει τῆς θαλάσσης παρὰ τῷ πατρὶ αὐτῆς τῷ γέροντι·

καρπαλίμως δ' ἀνέδυ πολιῆς ἁλὸς ἠΰτ' ὀμίχλη,359
ταχέως δὲ ἀνῆλθεν ἀπὸ τῆς λευκῆς θαλάσσης, ὥσπερ ὀμίχλη,

καί ῥα πάροιθ' αὐτοῖο καθέζετο δάκρυ χέοντος,360
καὶ πρὸ προσώπου αὐτοῦ ἐκάθισε δακρυρροοῦντος,

χειρί τέ μιν κατέρεξεν ἔπος τ' ἔφατ' ἔκ τ' ὀνόμαζε·361
τῇ χειρὶ δὲ αὐτὸν κατέψησε, καὶ λόγον εἴρηκε, καὶ ἐξ ὀνόματος ἐκάλεσε λέγουσα·

τέκνον τί κλαίεις; τί δέ σε φρένας ἵκετο πένθος;362
ὦ παῖ, διὰ τί κλαίεις; τί δέ ἐστι τὸ πένθος, οἳ ἐπὶ σὲ ἀφίκετο κατὰ τοὺς λογισμούς;

ἐξαύδα, μὴ κεῦθε νόῳ, ἵνα εἴδομεν ἄμφω.363
ἔξειπε, μὴ κρύψῃς ἐν τῷ νῷ, ἵνα ἀμφότεροι γινώσκωμεν.



τὴν δὲ βαρὺ στενάχων προσέφη πόδας ὠκὺς Ἀχιλλεύς·364
πρὸς ταύτην δὲ βαρέως στενάζων εἶπεν ὁ ταχὺς τοὺς πόδας Ἀχιλλεύς.

οἶσθα· τί ἤ τοι ταῦτα ἰδυίῃ πάντ' ἀγορεύω;365
οἶδας, τίνος χάριν σοι ταῦτα ἐρῶ, πάντα γινωσκούσῃ; ὅμως ἐρῶ δή.

ᾠχόμεθ' ἐς Θήβην ἱερὴν πόλιν Ἠετίωνος,366
ἀπήλθομεν εἰς τὴν ἱερὰν πόλιν τοῦ Ἠετίωνος, τὰς Θήβας λέγω·

τὴν δὲ διεπράθομέν τε καὶ ἤγομεν ἐνθάδε πάντα·367
ταύτην δὲ ἐξεπορθήσαμεν, καὶ ἠγάγομεν ἐνταῦθα πάντα τὰ τῆς λείας·

καὶ τὰ μὲν εὖ δάσσαντο μετὰ σφίσιν υἷες Ἀχαιῶν,368
καὶ ταῦτα μὲν καλῶς ἐμερίσαντο ἐν σφίσιν αὐτοῖς οἱ υἱοὶ τῶν Ἑλλήνων·

ἐκ δ' ἕλον Ἀτρεΐδῃ Χρυσηίδα καλλιπάρῃον.369
ἐξελέξαντο δὲ τῷ υἱῷ τοῦ Ἀτρέως τῆν θυγατέρα τοῦ Χρύσου τὴν εὐπρόσωπον·

Χρύσης δ' αὖθ' ἱερεὺς ἑκατηβόλου Ἀπόλλωνος370
ὁ Χρύσης δὲ ὁ ἱερεὺς τοῦ πόρρωθεν τοξεύοντος Ἀπόλλωνος

ἦλθε θοὰς ἐπὶ νῆας Ἀχαιῶν χαλκοχιτώνων371
ἀφίκετο ἐπὶ τὰς ταχείας ναῦς τῶν Ἑλλήνων τῶν σιδηροθωράκων,

λυσόμενός τε θύγατρα φέρων τ' ἀπερείσι' ἄποινα,372
ἐλευθερώσων τὴν θυγατέρα καὶ φέρων ἔτι καὶ πλεῖστα λύτρα,

στέμματ' ἔχων ἐν χερσὶν ἑκηβόλου Ἀπόλλωνος373
καὶ τὸ στέμμα κατέχων ἐν ταῖς χερσὶ τοῦ πόρρωθεν βάλλοντος Ἀπόλλωνος,

χρυσέῳ ἀνὰ σκήπτρῳ, καὶ λίσσετο πάντας Ἀχαιούς,374
ἐπὶ τῇ ῥάβδῳ τῇ χρυσῇ καὶ τιμίᾳ, καὶ ἱκέτευε πάντας τοὺς Ἕλληνας,

Ἀτρεΐδα δὲ μάλιστα δύω κοσμήτορε λαῶν.375
τοὺς δύο δὲ υἱοὺς τοῦ Ἀτρέως μᾶλλον τῶν ἄλλων, τοὺς βασιλεῖς καὶ διατάκτορας τῶν ὄχλων·

ἔνθ' ἄλλοι μὲν πάντες ἐπευφήμησαν Ἀχαιοὶ376
τότε οἱ ἄλλοι μὲν πάντες Ἕλληνες ἐπεβόησαν, ἀξιοῦντες

αἰδεῖσθαί θ' ἱερῆα καὶ ἀγλαὰ δέχθαι ἄποινα·377
αἰσχύνεσθαι τὸν ἱερέα, καὶ τὰ περικαλλῆ λύτρα δέχεσθαι,

ἀλλ' οὐκ Ἀτρεΐδῃ Ἀγαμέμνονι ἥνδανε θυμῷ,378
ἀλλ’ οὐ τῷ υἱῷ τοῦ Ἀτρέως τῷ Ἀγαμέμνονι ἤρεσκε τοῦτο κατὰ τὴν ἑαυτοῦ ψυχήν,

ἀλλὰ κακῶς ἀφίει, κρατερὸν δ' ἐπὶ μῦθον ἔτελλε·379
καὶ δὴ σκληρῶς αὐτὸν ἀπέπεμψεν, ἰσχυρὸν δὲ ἐπίταγμα προσέταττε.

χωόμενος δ' ὁ γέρων πάλιν ᾤχετο· τοῖο δ' Ἀπόλλων380
ὀργὴν δὲ βαρεῖαν ἔχων ὁ γέρων, ἐπανέστρεψεν· τούτου δὲ ὁ Ἀπόλλων

εὐξαμένου ἤκουσεν, ἐπεὶ μάλα οἱ φίλος ἦεν,381
εὐχὴν ποιησαμένου ἐπήκουσε, ἐπειδὴ σφόδρα ἦν αὐτῷ φίλος·

ἧκε δ' ἐπ' Ἀργείοισι κακὸν βέλος· οἳ δέ νυ λαοὶ382
ἀφῆκε δὲ κατὰ τῶν Ἑλλήνων βέλος κακοτικόν· οἱ ὄχλοι δὲ

θνῇσκον ἐπασσύτεροι, τὰ δ' ἐπῴχετο κῆλα θεοῖο383
ἀπέθνησκον ἀλλεπάλληλοι καὶ συνεχεῖς· τὰ δὲ τοῦ θεοῦ βέλη ἐπέμπετο

πάντῃ ἀνὰ στρατὸν εὐρὺν Ἀχαιῶν· ἄμμι δὲ μάντις384
πανταχόσε ἀνὰ (ἐπὶ) τὸν πολὺν στρατὸν τῶν Ἑλλήνων· ἡμῖν δὲ ὁ μάντις

εὖ εἰδὼς ἀγόρευε θεοπροπίας ἑκάτοιο.385
καλῶς εἰδὼς τὰς μαντείας τοῦ Ἀπόλλωνος δημηγορῶν ἀνέφαινε·

αὐτίκ' ἐγὼ πρῶτος κελόμην θεὸν ἱλάσκεσθαι·386
εὐθέως ἐγὼ πρώτως ἔλεγον ἐξευμενίζεσθαι τὸν θεόν·

Ἀτρεΐωνα δ' ἔπειτα χόλος λάβεν, αἶψα δ' ἀναστὰς387
τὸν δὲ τοῦ Ἀτρέως υἱὸν ὀργὴ κατέσχε· σὺν ταχυτῆτι δὲ ἀναστάς,

ἠπείλησεν μῦθον ὃ δὴ τετελεσμένος ἐστί·388
ἠπείλησεν ἐμοὶ ἀπειλήν, ἣ δὴ καὶ τετελεσμένη ἐστίν.

τὴν μὲν γὰρ σὺν νηὶ θοῇ ἑλίκωπες Ἀχαιοὶ389
τὴν μὲν γὰρ Χρυσηίδα διὰ νεὼς ταχείας Ἕλληνες εὐόφθαλμοι (ἢ ἑλίσσειν τὰς κώπας εἰδότες)

ἐς Χρύσην πέμπουσιν, ἄγουσι δὲ δῶρα ἄνακτι·390
ἐς τὴν Χρύσαν παραπέμπουσι, κομίζουσι δὲ καὶ δῶρα τῷ βασιλεῖ Ἀπόλλωνι·

τὴν δὲ νέον κλισίηθεν ἔβαν κήρυκες ἄγοντες391
τὴν δὲ θυγατέρα τοῦ Βρισέως νῦν νεωστὶ ἀπὸ τῆς ἐμῆς σκηνῆς ἀπῆλθον οἱ κήρυκες ἄγοντες,

κούρην Βρισῆος τήν μοι δόσαν υἷες Ἀχαιῶν.392
ἥν μοι δεδώκασιν οἱ υἱοὶ τῶν Ἑλλήνων·

ἀλλὰ σὺ εἰ δύνασαί γε περίσχεο παιδὸς ἑῆος·393
ἀλλὰ σὺ εἴ τινα δύναμιν ἔχεις, ἀντιλαβοῦ τοῦ καλοῦ παιδός,

ἐλθοῦσ' Οὔλυμπον δὲ Δία λίσαι, εἴ ποτε δή τι394
ἀνελθοῦσα εἰς τὸν Ὄλυμπον δεήθητι τοῦ Διός, ἐάν ποτέ τι

ἢ ἔπει ὤνησας κραδίην Διὸς ἠὲ καὶ ἔργῳ.395
ἢ λόγῳ ὠφέλησας τὴν καρδίαν τοῦ Διός, ἢ καὶ ἔργῳ·

πολλάκι γάρ σεο πατρὸς ἐνὶ μεγάροισιν ἄκουσα396
πολλάκις γάρ σου ἤκουσα ἐν τῷ οἴκῳ τοῦ πατρὸς

εὐχομένης ὅτ' ἔφησθα κελαινεφέι Κρονίωνι397
καυχωμένης, ὅτε ἔλεγες, τῷ τοῦ Κρόνου υἱῷ τῷ τῆς συμπιλήσεως καὶ σκοτώσεως τῶν νεφῶν αἰτίῳ

οἴη ἐν ἀθανάτοισιν ἀεικέα λοιγὸν ἀμῦναι,398
μόνη ἐν τοῖς θεοῖς ἀπρεπῆ ὄλεθρον ἀποσοβῆσαι,

ὁππότε μιν ξυνδῆσαι Ὀλύμπιοι ἤθελον ἄλλοι399
ὅτε αὐτὸν ἤθελον συνδῆσαι οἱ λοιποὶ οὐράνιοι θεοί,

Ἥρη τ' ἠδὲ Ποσειδάων καὶ Παλλὰς Ἀθήνη·400
ἡ Ἥρα καὶ ὁ Ποσειδῶν καὶ ἡ Ἀθηνᾶ ἡ Παλλάς·

ἀλλὰ σὺ τόν γ' ἐλθοῦσα θεὰ ὑπελύσαο δεσμῶν,401
ἀλλὰ σὺ, ὦ θεά, παραγενομένη τοῦτον ἀπήλλαξας ταχέως τῶν δεσμῶν,

ὦχ' ἑκατόγχειρον καλέσασ' ἐς μακρὸν Ὄλυμπον,402
τὸν Ἑκατόγχειρα καλέσασα ἐπὶ τὸν ὑψηλὸν Ὄλυμπον,

ὃν Βριάρεων καλέουσι θεοί, ἄνδρες δέ τε πάντες403
ὃν οἱ μὲν θεοὶ Βριάρεων ὀνομάζουσιν, οἱ ἄνθρωποι δὲ πάντες

Αἰγαίων', ὃ γὰρ αὖτε βίῃ οὗ πατρὸς ἀμείνων·404
Αἰγαίωνα· οὗτος γὰρ κατὰ τὴν ἰσχὺν ἀμείνων ἐστὶ τοῦ ἑαυτοῦ πατρός,

ὅς ῥα παρὰ Κρονίωνι καθέζετο κύδεϊ γαίων·405
ὃς δὴ τότε ἀνελθὼν ἐκαθέζετο παρὰ τῷ υἱῷ τοῦ Κρόνου λαμπρυνόμενος, καὶ διαχευόμενος διὰ τὴν δόξαν·

τὸν καὶ ὑπέδεισαν μάκαρες θεοὶ οὐδ' ἔτ' ἔδησαν.406
ὃν δὴ καὶ ἐφοβήθησαν οἱ μακάριοι θεοί, καὶ οὐκέτι ἐδέσμευσαν τὸν Δία·

τῶν νῦν μιν μνήσασα παρέζεο καὶ λαβὲ γούνων407
τούτων δὴ αὐτὸν ἀναμνήσασα, πλησίον κάθισον καὶ λαβοῦ τῶν γονάτων αὐτοῦ,

αἴ κέν πως ἐθέλῃσιν ἐπὶ Τρώεσσιν ἀρῆξαι,408
εἴπως ἂν ἐθελήσῃ συνάρασθαι μὲν καὶ βοηθῆσαι τοῖς Τρωσί·

τοὺς δὲ κατὰ πρύμνας τε καὶ ἀμφ' ἅλα ἔλσαι Ἀχαιοὺς409
τοὺς δὲ Ἕλληνας ἐπί τε τὰς ναῦς συνελαθῆναι ποιῆσαι, καὶ ἐπὶ τὴν θάλασσαν

κτεινομένους, ἵνα πάντες ἐπαύρωνται βασιλῆος,410
ἀναιρουμένους, ὅπως πάντες παραπολαύσωσι τοῦ βασιλέως,

γνῷ δὲ καὶ Ἀτρεΐδης εὐρὺ κρείων Ἀγαμέμνων411
μάθῃ δὲ καὶ αὐτὸς ὁ υἱὸς τοῦ Ἀτρέως, ὁ μέγας βασιλεὺς Ἀγαμέμνων

ἣν ἄτην ὅ τ' ἄριστον Ἀχαιῶν οὐδὲν ἔτισεν.412
τὴν ἑαυτοῦ βλάβην, ὅτι τὸν κράτιστον τῶν Ἑλλήνων κατ’ οὐδὲν ἐτίμησε.



τὸν δ' ἠμείβετ' ἔπειτα Θέτις κατὰ δάκρυ χέουσα·413
πρὸς τοῦτον δὲ ἀπεκρίνατο ἡ Θέτις σφόδρα δακρυρροοῦσα·

ὤ μοι τέκνον ἐμόν, τί νύ σ' ἔτρεφον αἰνὰ τεκοῦσα;414
οἴμοι, ὦ τέκνον ἐμόν, τίνος χάριν σε ἀνέθρεψα ἐπὶ κακῇ μοίρᾳ τεκοῦσα;

αἴθ' ὄφελες παρὰ νηυσὶν ἀδάκρυτος καὶ ἀπήμων415
εἴθε ἀποκείμενον ἦν σοὶ παρὰ ταῖς ναυσὶν ἀδακρύτῳ καὶ ἀβλαβεῖ

ἧσθαι, ἐπεί νύ τοι αἶσα μίνυνθά περ οὔ τι μάλα δήν·416
καθῆσθαι, ἐπειδή σοι ἡ τῆς ζωῆς μοῖρα ἐπ’ ὀλίγον χρόνον ἐστίν, οὐκέτι σφόδρα ἐπὶ πολύν·

νῦν δ' ἅμα τ' ὠκύμορος καὶ ὀϊζυρὸς περὶ πάντων417
νῦν δ’ ἅμα καὶ ὀλιγοχρόνιος, καὶ ἄθλιος πλέον πάντων ἐγένου,

ἔπλεο· τώ σε κακῇ αἴσῃ τέκον ἐν μεγάροισι.418
δἰ’ ὃ δὴ ἐπὶ κακῇ μοίρᾳ σε ἔτεκον ἐπὶ τῶν οἴκων·

τοῦτο δέ τοι ἐρέουσα ἔπος Διὶ τερπικεραύνῳ419
τοῦτον δέ σοι τὸν λόγον λέξουσα τῷ Διὶ τῷ τρέποντι τοὺς ἐναντίους τῷ κεραυνῷ,

εἶμ' αὐτὴ πρὸς Ὄλυμπον ἀγάννιφον αἴ κε πίθηται.420
ἀπέρχομαι ἐγὼ πρὸς τὸν οὐρανὸν ἀφ’ οὗ οἱ σφοδροὶ νιφετοί, ἐάν γε πεισθείη·

ἀλλὰ σὺ μὲν νῦν νηυσὶ παρήμενος ὠκυπόροισι421
ἀλλὰ σὺ μὲν νῦν παρὰ ταῖς ναυσὶ καθήμενος ταῖς ταχείαις,

μήνι' Ἀχαιοῖσιν, πολέμου δ' ἀποπαύεο πάμπαν·422
μνησικάκει τοῖς Ἕλλησι, ἀπὸ τοῦ πολέμου δὲ ἀγρίαν ἄγε παντελῆ·

Ζεὺς γὰρ ἐς Ὠκεανὸν μετ' ἀμύμονας Αἰθιοπῆας423
ὁ γὰρ Ζεὺς εἰς τὸν Ὠκεανὸν ἐπὶ τοὺς ἀμέμπτους Αἰθίοπας

χθιζὸς ἔβη κατὰ δαῖτα, θεοὶ δ' ἅμα πάντες ἕποντο·424
ἀπῆλθε χθὲς εἰς εὐωχίαν· οἱ θεοὶ δὲ οἱ πλείους ἅμα αὐτῷ ἠκολούθουν·

δωδεκάτῃ δέ τοι αὖτις ἐλεύσεται Οὔλυμπον δέ,425
κατὰ δὲ τὴν δωδεκάτην ἡμέραν ἐπανελεύσεται ἐπὶ τὸν Ὄλυμπον,

καὶ τότ' ἔπειτά τοι εἶμι Διὸς ποτὶ χαλκοβατὲς δῶ,426
καὶ τότε δὴ ἀπελεύσομαι πρὸς τὸ τοῦ Διὸς οἴκημα τὸ ἰσχυρόν,

καί μιν γουνάσομαι καί μιν πείσεσθαι ὀΐω.427
καὶ δεήσομαι αὐτοῦ τῶν γονάτων ἁπτομένη, καὶ ὑπολαμβάνω πείσεσθαί μοι αὐτόν.



ὣς ἄρα φωνήσασ' ἀπεβήσετο, τὸν δὲ λίπ' αὐτοῦ428
οὕτω δὴ εἰποῦσα ἀπελήλυθε· τὸν δὲ κατέλιπεν ἐκεῖ

χωόμενον κατὰ θυμὸν ἐϋζώνοιο γυναικὸς429
βαρεῖαν ὀργὴν ἔχοντα κατὰ ψυχήν, ἕνεκα τῆς πολυτελῶς ἐστολισμένης γυναικός,

τήν ῥα βίῃ ἀέκοντος ἀπηύρων· αὐτὰρ Ὀδυσσεὺς430
ἣν βιαίως καὶ μὴ βουλομένου αὐτοῦ ἀφείλοντο. ὁ Ὀδυσσεὺς δὲ

ἐς Χρύσην ἵκανεν ἄγων ἱερὴν ἑκατόμβην.431
εἰς τὴν Χρύσαν κατέλαβε, ἄγων τὴν ἱερὰν μεγάλην θυσίαν·

οἳ δ' ὅτε δὴ λιμένος πολυβενθέος ἐντὸς ἵκοντο432
οἳ δὴ ὅτε ἐντὸς τοῦ λιμένος τοῦ ἐπὶ πολὺ βάθος διήκοντος παρεγένοντο,

ἱστία μὲν στείλαντο, θέσαν δ' ἐν νηὶ μελαίνῃ,433
τὴν ὀθόνην μὲν συνέστειλαν, κατέθηκαν δὲ αὐτὴν ἐν τῇ νηὶ τῇ μελαίνῃ·

ἱστὸν δ' ἱστοδόκῃ πέλασαν προτόνοισιν ὑφέντες434
τὸν ἱστὸν δὲ τῇ ἱστοθήκῃ ἥρμοσαν, χαλάσαντες αὐτὸν τοῖς σχοινίοις

καρπαλίμως, τὴν δ' εἰς ὅρμον προέρεσσαν ἐρετμοῖς.435
ταχέως· τὴν ναῦν δὲ εἰς τὸν ὅρμον ταῖς κώπαις εἵλκυσαν,

ἐκ δ' εὐνὰς ἔβαλον, κατὰ δὲ πρυμνήσι' ἔδησαν·436
ἐξέβαλον δὲ τὰς ἀγκύρας, κατέδησαν δὲ τὰ πρυμνήσια·

ἐκ δὲ καὶ αὐτοὶ βαῖνον ἐπὶ ῥηγμῖνι θαλάσσης,437
ἐξῆλθον δὲ καὶ αὐτοὶ ἐπὶ τὸν αἰγιαλὸν τῆς θαλάσσης,

ἐκ δ' ἑκατόμβην βῆσαν ἑκηβόλῳ Ἀπόλλωνι·438
ἐξήγαγον δὲ τὴν μεγάλην θυσίαν τῷ πόρρωθεν βάλλοντι Ἀπόλλωνι·

ἐκ δὲ Χρυσηὶς νηὸς βῆ ποντοπόροιο.439
ἐξῆλθε δὲ ἡ τοῦ Χρύσου θυγάτηρ τῆς νεὼς τῆς περώσης τὸν πόντον·

τὴν μὲν ἔπειτ' ἐπὶ βωμὸν ἄγων πολύμητις Ὀδυσσεὺς440
ταύτην μὲν δὴ ἐπὶ τὸν βωμὸν ἀγαγὼν ὁ πόριμος τὰς βουλὰς Ὀδυσσεὺς

πατρὶ φίλῳ ἐν χερσὶ τίθει καί μιν προσέειπεν·441
τῷ προσφιλεῖ αὐτῆς πατρὶ ἐνεχείρισε, καὶ πρὸς αὐτὸν εἴπε·

ὦ Χρύση, πρό μ' ἔπεμψεν ἄναξ ἀνδρῶν Ἀγαμέμνων442
ὦ Χρύση, ὁ Ἀγαμέμνων με ἔπεμψεν ὁ βασιλεὺς τῶν λαῶν,

παῖδά τε σοὶ ἀγέμεν, Φοίβῳ θ' ἱερὴν ἑκατόμβην443
σοί τε ἀγαγεῖν τὴν θυγατέρα, καὶ τῷ Φοίβῳ τὴν ἱερὰν μεγάλην θυσίαν

ῥέξαι ὑπὲρ Δαναῶν ὄφρ' ἱλασόμεσθα ἄνακτα,444
θυσιάσαι ὑπὲρ τῶν Ἑλλήνων, ἵνα ἐξευμενισώμεθα τὸν βασιλέα Ἀπόλλωνα,

ὃς νῦν Ἀργείοισι πολύστονα κήδε' ἐφῆκεν.445
ὅστις νῦν κατὰ τῶν Ἑλλήνων λύπας ἔπεμψε πολλῶν στεναγμῶν αἰτίας·



ὣς εἰπὼν ἐν χερσὶ τίθει, ὃ δὲ δέξατο χαίρων446
οὕτως εἰπὼν ἐνεχείρισεν αὐτῷ· ὁ δὲ παρέλαβε μετὰ χαρᾶς

παῖδα φίλην· τοὶ δ' ὦκα θεῷ ἱερὴν ἑκατόμβην447
τὴν προσφιλῆ θυγατέρα· οἱ δὲ ταχέως τῷ θεῷ τὴν ἔνδοξον θυσίαν

ἑξείης ἔστησαν ἐΰδμητον περὶ βωμόν,448
ἐφεξῆς ἔστησαν περὶ τὸν βωμὸν τὸν καλῶς ᾠκοδομημένον

χερνίψαντο δ' ἔπειτα καὶ οὐλοχύτας ἀνέλοντο.449
ἔπειτα δὲ τὰς χεῖρας ἐνίψαντο, καὶ τὰ κανᾶ ἐφ’ οἷς ἦσαν αἱ σύμμικτοι ταῖς ἁλσὶ κριθαὶ ἐβάστασαν·

τοῖσιν δὲ Χρύσης μεγάλ' εὔχετο χεῖρας ἀνασχών·450
ἐπὶ τούτοις δὲ ὁ Χρύσης ἐξαισίως ηὔχετο τὰς χεῖρας ἀνατείνας, λέγων·

κλῦθί μευ ἀργυρότοξ', ὃς Χρύσην ἀμφιβέβηκας451
ἐπάκουσόν μου, ὦ ἀργυρότοξε, ὃς τῆς Χρύσης ὑπερασπίζεις,

Κίλλαν τε ζαθέην Τενέδοιό τε ἶφι ἀνάσσεις·452
καὶ τῆς Κίλλης τῆς θειοτάτης, καὶ τῆς Τενέδου κραταιῶς βασιλεύεις·

ἦ μὲν δή ποτ' ἐμεῦ πάρος ἔκλυες εὐξαμένοιο,453
πρὸ ὀλίγου μὲν πρότερον ἐπήκουσάς μου εὐχὴν ποιησαμένου,

τίμησας μὲν ἐμέ, μέγα δ' ἴψαο λαὸν Ἀχαιῶν·454
ἐτίμησας μὲν ἐμέ· μεγάλως δὲ ἔβλαψας τὸ πλῆθος τῶν Ἑλλήνων·

ἠδ' ἔτι καὶ νῦν μοι τόδ' ἐπικρήηνον ἐέλδωρ·455
καὶ νῦν δή μοι ἔτι ταύτην τὴν ἐπιθυμίαν τελείωσον·

ἤδη νῦν Δαναοῖσιν ἀεικέα λοιγὸν ἄμυνον.456
ἀπάρτι τοῖς Ἕλλησι τὸν ἀπρεπῆ ὄλεθρον ἀποσόβησον.



ὣς ἔφατ' εὐχόμενος, τοῦ δ' ἔκλυε Φοῖβος Ἀπόλλων.457
Οὕτως εἶπεν εὐχόμενος· τούτου δὲ ἐπήκουσεν ὁ λαμπρὸς Ἀπόλλων.

αὐτὰρ ἐπεί ῥ' εὔξαντο καὶ οὐλοχύτας προβάλοντο,458
ἐπεὶ δὲ τὴν εὐχὴν ἐποιήσαντο, καὶ τὰ κανᾶ, ἐν οἷς αἱ κριθαί, προέτειναν χέοντες τὰς σὺν ἁλσὶ κριθάς,

αὐέρυσαν μὲν πρῶτα καὶ ἔσφαξαν καὶ ἔδειραν,459
ἀνέστρεψαν μὲν πρῶτον τὸν τράχηλον τοῦ ἱερείου καὶ ἔσφαξαν αὐτό, καὶ ἐξέδειραν,

μηρούς τ' ἐξέταμον κατά τε κνίσῃ ἐκάλυψαν460
καὶ τοὺς μηροὺς ἀπέκοψαν, καὶ λίπει αὐτοὺς κατεκάλυψαν,

δίπτυχα ποιήσαντες, ἐπ' αὐτῶν δ' ὠμοθέτησαν·461
διττὰς μοίρας ποιήσαντες, ἐπάνω δὲ αὐτῶν ὠμὰ κρέα ἀπὸ τῶν ἄλλων ἔθηκαν,

καῖε δ' ἐπὶ σχίζῃς ὁ γέρων, ἐπὶ δ' αἴθοπα οἶνον462
ἔκαιε δ’ αὐτοὺς ὁ γέρων ὁ Χρύσης ἐπάνω τῶν σχιζῶν, καυστικὸν δὲ οἶνον

λεῖβε· νέοι δὲ παρ' αὐτὸν ἔχον πεμπώβολα χερσίν.463
ἐπέσπενδε, νέοι δὲ πλησίον αὐτοῦ ὄργανα σιδηρᾶ ταῖς χερσὶ κατεῖχον·

αὐτὰρ ἐπεὶ κατὰ μῆρα κάη καὶ σπλάγχνα πάσαντο,464
ἐπεὶ δὲ κατεκαύθησαν οἱ μηροὶ καὶ τὰ ἐντόσθια ἔφαγον,

μίστυλλόν τ' ἄρα τἆλλα καὶ ἀμφ' ὀβελοῖσιν ἔπειραν,465
τὰ ἄλλα δὴ πάντα κρέα εἰς μικρὰ ἔτεμον, καὶ περιέπειραν αὐτὰ τοῖς ὀβελοῖς,

ὤπτησάν τε περιφραδέως, ἐρύσαντό τε πάντα.466
καὶ ὤπτησαν περιεσκεμμένως, καὶ ἐξήγαγον πάντα·

αὐτὰρ ἐπεὶ παύσαντο πόνου τετύκοντό τε δαῖτα467
ἐπεὶ δὲ ἔληξαν τοῦ πόνου καὶ εὐτρέπισαν τὴν εὐωχίαν,

δαίνυντ', οὐδέ τι θυμὸς ἐδεύετο δαιτὸς ἐΐσης.468
εὐωχοῦντο· οὐκέτι δὲ ψυχή τινος ἐδεῖτο τροφῆς ἐν κοινῇ τραπέζῃ κειμένης·

αὐτὰρ ἐπεὶ πόσιος καὶ ἐδητύος ἐξ ἔρον ἕντο,469
ἐπεὶ δὲ τὴν ἐπιθυμίαν ἐπλήρωσαν, τῆς τε πόσεως καὶ τροφῆς,

κοῦροι μὲν κρητῆρας ἐπεστέψαντο ποτοῖο,470
νέοι μὲν τοὺς κρατῆρας ὑπερχειλεῖς ἐποιήσαντο πόματος,

νώμησαν δ' ἄρα πᾶσιν ἐπαρξάμενοι δεπάεσσιν·471
ἀρξάμενοι δὲ διένειμαν πᾶσι τοῖς ἐκπώμασι·

οἳ δὲ πανημέριοι μολπῇ θεὸν ἱλάσκοντο472
οἱ δὲ παῖδες τῶν Ἑλλήνων κατὰ πᾶσαν τὴν ἡμέραν δι’ ᾠδῆς τὸν θεὸν ἐξευμενίζοντο

καλὸν ἀείδοντες παιήονα κοῦροι Ἀχαιῶν473
ἐμμελῆ παιᾶνα ᾄδοντες,

μέλποντες ἑκάεργον· ὃ δὲ φρένα τέρπετ' ἀκούων.474
ὑμνοῦντες τὸν πόρρωθεν ἐργαζόμενον· ὁ δὲ ἀκούων ἐυφραίνετο κατὰ τὸν λογισμόν.



ἦμος δ' ἠέλιος κατέδυ καὶ ἐπὶ κνέφας ἦλθε,475
ὁπηνίκα δὲ ὁ ἥλιος ἔδυ καὶ ἐπῆλθε τὸ τῆς νυκτὸς σκότος,

δὴ τότε κοιμήσαντο παρὰ πρυμνήσια νηός·476
τότε δὴ ἐκοιμήθησαν πλησίων τῶν ἀπογείων σχοινίων τῆς νεώς·

ἦμος δ' ἠριγένεια φάνη ῥοδοδάκτυλος Ἠώς,477
ὁπηνίκα δὲ ἐφάνη ἡ λαμπρὰ καὶ περιφανὴς ἡμέρα ἡ μετὰ τὸν ὄρθρον γεννομένη,

καὶ τότ' ἔπειτ' ἀνάγοντο μετὰ στρατὸν εὐρὺν Ἀχαιῶν·478
καὶ δὴ τότε ἀνήγοντο ἐπὶ τὸν πολὺν στρατὸν τῶν Ἑλλήνων·

τοῖσιν δ' ἴκμενον οὖρον ἵει ἑκάεργος Ἀπόλλων·479
τούτοις δὲ ἄνεμον ἐπιτήδειον ἔπεμψεν ὁ πόρρωθεν ἐργαζόμενος Ἀπόλλων·

οἳ δ' ἱστὸν στήσαντ' ἀνά θ' ἱστία λευκὰ πέτασσαν,480
οἱ δὲ τὸν ἱστὸν ἔστησαν, καὶ τὴν ὀθόνην τὴν λευκὴν ἀνεπέτασαν·

ἐν δ' ἄνεμος πρῆσεν μέσον ἱστίον, ἀμφὶ δὲ κῦμα481
ἐνέπνευσε δὲ ὁ ἄνεμος κατὰ τὸ μέσον τῆς ὀθόνης, τὸ κῦμα δὲ

στείρῃ πορφύρεον μεγάλ' ἴαχε νηὸς ἰούσης·482
τὸ μέλαν παρὰ τῇ τρόπιδι μεγάλως ἤχει, τῆς νεὼς πορευομένης·

ἣ δ' ἔθεεν κατὰ κῦμα διαπρήσσουσα κέλευθον.483
ἡ δὲ ἔτρεχε ἐπὶ τοῦ κύματος διαπερῶσα τὴν τῆς θαλάττης πορείαν·

αὐτὰρ ἐπεί ῥ' ἵκοντο κατὰ στρατὸν εὐρὺν Ἀχαιῶν,484
ἐπεὶ δὲ ἀφίκοντο ἐπὶ τὸν πολὺν στρατὸν τῶν Ἑλλήνων,

νῆα μὲν οἵ γε μέλαιναν ἐπ' ἠπείροιο ἔρυσσαν485
τὴν ναῦν μὲν οὗτοι τὴν μέλαιναν ἐπὶ τῆς ξηρᾶς εἵλκυσαν

ὑψοῦ ἐπὶ ψαμάθοις, ὑπὸ δ' ἕρματα μακρὰ τάνυσσαν·486
ἐφ’ ὕψους ἐπὶ τῆς ἄμμου· ὑπερείσματα δὲ αὐτῇ μακρὰ ὑπέτειναν,

αὐτοὶ δ' ἐσκίδναντο κατὰ κλισίας τε νέας τε.487
αὐτοὶ δὲ ἐσκεδάσθησαν ἐπί τε τὰς σκηνάς, καὶ τὰς ναῦς.



αὐτὰρ ὃ μήνιε νηυσὶ παρήμενος ὠκυπόροισι488
ὁ δὲ ἐμνησικάκει παρὰ ταῖς ναυσὶ καθήμενος ταῖς ταχείαις,

διογενὴς Πηλῆος υἱὸς πόδας ὠκὺς Ἀχιλλεύς·489
ὁ ἔνδοξος τὸ γένος, ὁ υἱὸς τοῦ Πηλέως, ὁ κατὰ τοὺς πόδας ταχὺς Ἀχιλλεύς·

οὔτέ ποτ' εἰς ἀγορὴν πωλέσκετο κυδιάνειραν490
οὔτέ ποτε ἐπ’ ἐκκλησίαν τὴν δοξάζουσαν τοὺς ἄνδρας ἐρχόμενος ἀνεστρέφετο,

οὔτέ ποτ' ἐς πόλεμον, ἀλλὰ φθινύθεσκε φίλον κῆρ491
οὔτε εἰς πόλεμον ποτέ· ἀλλὰ ἐφθείρετο κατὰ τὴν προσφιλῆ ψυχὴν

αὖθι μένων, ποθέεσκε δ' ἀϋτήν τε πτόλεμόν τε.492
αὐτόθι μένων· ἐπόθει γὰρ τὴν βοὴν τοῦ πολέμου, καὶ τὸν πόλεμον.



ἀλλ' ὅτε δή ῥ' ἐκ τοῖο δυωδεκάτη γένετ' ἠώς,493
ἀλλ’ ὅτε δὴ ἐξ ἐκείνου δωδεκάτη ἐγένετο ἡμέρα,

καὶ τότε δὴ πρὸς Ὄλυμπον ἴσαν θεοὶ αἰὲν ἐόντες494
καὶ δὴ τότε πρὸς τὸν Ὄλυμπον ἐπανίεσαν οἱ θεοὶ οἱ ἀεὶ ὄντες,

πάντες ἅμα, Ζεὺς δ' ἦρχε· Θέτις δ' οὐ λήθετ' ἐφετμέων495
ὁμοῦ πάντες, ὁ Ζεὺς δὲ προηγεῖτο. ἡ Θέτις δὲ οὐκ ἐπελανθάνετο τῶν ἐντολῶν

παιδὸς ἑοῦ, ἀλλ' ἥ γ' ἀνεδύσετο κῦμα θαλάσσης.496
τοῦ ἑαυτῆς παιδός· ἀλλ’ αὕτη ἀνέδυ μὲν τὸ κῦμα τῆς θαλάττης·

ἠερίη δ' ἀνέβη μέγαν οὐρανὸν Οὔλυμπόν τε.497
ὀρθρινὴ δὲ ἀνέβη εἰς τὸν μέγαν οὐρανόν, καὶ τὸν Ὄλυμπον·

εὗρεν δ' εὐρύοπα Κρονίδην ἄτερ ἥμενον ἄλλων498
εὗρε δὲ τὸν υἱὸν τοῦ Κρόνου τὸν μεγαλόφωνον ἰδίᾳ ἀπὸ τῶν ἄλλων καθήμενον

ἀκροτάτῃ κορυφῇ πολυδειράδος Οὐλύμποιο·499
ἐπὶ τῇ ἀκροτάτῃ κορυφῇ τοῦ πολλὰς ἐξοχὰς ἔχοντος Ὀλύμπου·

καί ῥα πάροιθ' αὐτοῖο καθέζετο, καὶ λάβε γούνων500
καὶ πρὸ προσώπου αὐτοῦ ἐκάθισε, καὶ ἐλάβετο τῶν γονάτων αὐτοῦ

σκαιῇ, δεξιτερῇ δ' ἄρ' ὑπ' ἀνθερεῶνος ἑλοῦσα501
τῇ ἀριστερᾷ χειρί, τῇ δεξιᾷ δὲ ὑποκάτω τοῦ ἀνθερεῶνος κρατήσασα,

λισσομένη προσέειπε Δία Κρονίωνα ἄνακτα·502
δεομένη εἷπε πρὸς τὸν Δία τὸν υἱὸν τοῦ Κρόνου τὸν βασιλέα·

Ζεῦ πάτερ εἴ ποτε δή σε μετ' ἀθανάτοισιν ὄνησα503
ὦ Ζεῦ πάτερ, εἴποτε δή σε ἐν τοῖς θεοῖς ὠφέλησα

ἢ ἔπει ἢ ἔργῳ, τόδε μοι κρήηνον ἐέλδωρ·504
ἢ λόγῳ, ἢ ἔργῳ, ταύτην μοι τὴν ἐπιθυμίαν τελείωσον·

τίμησόν μοι υἱὸν ὃς ὠκυμορώτατος ἄλλων505
τίμησόν μοι τὸν υἱόν, ὅς ὀλιγοχρονιώτατος τὸν ἄλλων

ἔπλετ'· ἀτάρ μιν νῦν γε ἄναξ ἀνδρῶν Ἀγαμέμνων506
ἐγένετο· ὁ Ἀγαμέμνων δὲ ὁ βασιλεὺς τῶν λαῶν νῦν αὐτὸν

ἠτίμησεν· ἑλὼν γὰρ ἔχει γέρας αὐτὸς ἀπούρας.507
ἄτιμον ἐποίησεν· ἀφείλετο γὰρ αὐτὸς τὸ γέρας, ἀλλοτριώσας τοῦτο αὐτοῦ·

ἀλλὰ σύ πέρ μιν τῖσον Ὀλύμπιε μητίετα Ζεῦ·508
ἀλλὰ σὺ δὴ τίμησον αὐτόν, ὦ βουλευτικὲ οὐράνιε Ζεῦ·

τόφρα δ' ἐπὶ Τρώεσσι τίθει κράτος ὄφρ' ἂν Ἀχαιοὶ509
μέχρι δὲ τοσούτου ἐπὶ τοῖς Τρωσὶ τίθει νίκην, μέχρις ἂν οἱ Ἕλληνες

υἱὸν ἐμὸν τίσωσιν ὀφέλλωσίν τέ ἑ τιμῇ.510
τὸν ἐμὸν υἱὸν τιμήσωσι, καὶ διὰ τιμῆς αὐτὸν ὑψώσωσιν.



ὣς φάτο· τὴν δ' οὔ τι προσέφη νεφεληγερέτα Ζεύς,511
οὕτως εἶπε· πρὸς ταύτην δὲ οὐδὲν ἀπεκρίνατο ὁ τὰς νεφέλας ἀθροίζων Ζεύς,

ἀλλ' ἀκέων δὴν ἧστο· Θέτις δ' ὡς ἥψατο γούνων512
ἀλλ’ ἐπὶ πολὺ ἐκάθητο σιωπῶν· ἡ Θέτις δὲ ὡς τὴν ἀρχὴν ἥψατο τῶν γονάτων,

ὣς ἔχετ' ἐμπεφυυῖα, καὶ εἴρετο δεύτερον αὖτις·513
οὕτως ἐξείχετο προσπεπλεγμένη, καὶ ἠρώτησε δεύτερον·

νημερτὲς μὲν δή μοι ὑπόσχεο καὶ κατάνευσον514
ἀναμαρτήτως δή μοι ὑπόσχου καὶ κατάνευσον,

ἢ ἀπόειπ', ἐπεὶ οὔ τοι ἔπι δέος, ὄφρ' ἐῢ εἰδέω515
ἢ ἄρνησαι· ἐπειδὴ οὐκ ἔπεστί σοι φόβος, ἵνα καλῶς γνῶ,

ὅσσον ἐγὼ μετὰ πᾶσιν ἀτιμοτάτη θεός εἰμι.516
καθόσον ἐγὼ ἐν πᾶσι τοῖς θεοῖς εἰμὶ θεὸς ἐν οὐδεμίᾳ τιμῇ.



τὴν δὲ μέγ' ὀχθήσας προσέφη νεφεληγερέτα Ζεύς·517
πρὸς ταύτην μεγάλως ἀγανακτήσας ἔφη ὁ τῆς ἀθροίσεως τῶν νεφελῶν αἴτιος Ζεύς·

ἦ δὴ λοίγια ἔργ' ὅ τέ μ' ἐχθοδοπῆσαι ἐφήσεις518
ὅπως δὴ ὀλέθρια ἔργα ἔσται, ὅτε με ἐχθρωδῶς ἐμβλέψαι τῇ Ἥρᾳ διεγερεῖς,

Ἥρῃ ὅτ' ἄν μ' ἐρέθῃσιν ὀνειδείοις ἐπέεσσιν·519
ὅταν με λόγοις ὀνειδιστικοῖς διερεθίζῃ·

ἣ δὲ καὶ αὔτως μ' αἰεὶ ἐν ἀθανάτοισι θεοῖσι520
αὕτη δὲ καὶ μάτην ἄλλως ἐνώπιον τῶν ἀθανάτων θεῶν ἀεί με

νεικεῖ, καί τέ μέ φησι μάχῃ Τρώεσσιν ἀρήγειν.521
ὀνειδίζει, καὶ δή με φησὶ τοῖς Τρωσὶ βοηθεῖν κατὰ τὴν μάχην·

ἀλλὰ σὺ μὲν νῦν αὖτις ἀπόστιχε μή τι νοήσῃ522
ἀλλὰ σὺ μὲν νῦν ἐπανάστρεψον, ἵνα μή σε ἴδῃ

Ἥρη· ἐμοὶ δέ κε ταῦτα μελήσεται ὄφρα τελέσσω·523
Ἥρα· ἐμοὶ δὲ διὰ φροντίδος ἂν ταῦτα γένοιτο, ὅπως τελέσω αὐτά·

εἰ δ' ἄγε τοι κεφαλῇ κατανεύσομαι ὄφρα πεποίθῃς·524
ἄγε δή σοι τῇ κεφαλῇ κατανεύσω, ἵνα θάρρος λάβῃς·

τοῦτο γὰρ ἐξ ἐμέθεν γε μετ' ἀθανάτοισι μέγιστον525
τοῦτο γάρ ἐστιν ἐξ ἐμοῦ ἐν τοῖς ἀθανάτοις μέγιστον

τέκμωρ· οὐ γὰρ ἐμὸν παλινάγρετον οὐδ' ἀπατηλὸν526
σημεῖον· οὐδὲν γάρ ἐστιν ἐμὸν παλλισσύλλεκτον, οὐδὲ ψευδές,

οὐδ' ἀτελεύτητον ὅ τί κεν κεφαλῇ κατανεύσω.527
οὐδ’ ἀτέλεστον, ὅπερ ἂν τῇ κεφαλῇ κατανεύσω τελέσειν.



ἦ καὶ κυανέῃσιν ἐπ' ὀφρύσι νεῦσε Κρονίων·528
ἔφη, καὶ ταῖς μελαίναις ὀφρύσιν ἐπένευσεν ὁ τοῦ Κρόνου υἱός·

ἀμβρόσιαι δ' ἄρα χαῖται ἐπερρώσαντο ἄνακτος529
αἱ θείαι δὲ τρίχες ἐκινήθησαν τοῦ βασιλέως

κρατὸς ἀπ' ἀθανάτοιο· μέγαν δ' ἐλέλιξεν Ὄλυμπον.530
ἀπὸ τῆς ἀθανάτου κεφαλῆς, τὸν μέγαν δὲ Ὄλυμπον συνέστρεψεν.



τώ γ' ὣς βουλεύσαντε διέτμαγεν· ἣ μὲν ἔπειτα531
οὕτως οὗτοι συμβουλευσάμενοι διέστησαν ἀπ’ ἀλλήλων· ἡ μὲν δὴ

εἰς ἅλα ἆλτο βαθεῖαν ἀπ' αἰγλήεντος Ὀλύμπου,532
εἰς τὴν θάλασσαν τὴν βαθεῖαν ἤλατο ἀπὸ τοῦ λαμπροῦ Ὀλύμπου·

Ζεὺς δὲ ἑὸν πρὸς δῶμα· θεοὶ δ' ἅμα πάντες ἀνέσταν533
ὁ Ζεὺς δὲ πρὸς τὸ ἑαυτοῦ οἴκημα ἀπελήλυθεν· οἱ θεοὶ δὲ ὁμοῦ πάντες ἀνέστησαν

ἐξ ἑδέων σφοῦ πατρὸς ἐναντίον· οὐδέ τις ἔτλη534
ἐκ τῶν καθεδρῶν, ἐνώπιον τοῦ σφετέρου πατρός, οὐδὲ ὑπέμεινέ τις

μεῖναι ἐπερχόμενον, ἀλλ' ἀντίοι ἔσταν ἅπαντες.535
ἀτρέμας ὑποδέξασθαι αὐτόν, ἀλλ’ ἐνώπιον αὐτοῦ πάντες ἀνέστησαν·

ὣς ὃ μὲν ἔνθα καθέζετ' ἐπὶ θρόνου· οὐδέ μιν Ἥρη536
οὕτω τούτων ἐχόντων, ὁ μὲν αὐτόθι ἐκάθισεν ἐπὶ τοῦ θρόνου· ἡ Ἥρα δὲ

ἠγνοίησεν ἰδοῦσ' ὅτι οἱ συμφράσσατο βουλὰς537
ἰδοῦσα αὐτὸν οὐκ ἠγνόησεν, ὅτι βουλὰς αὐτῷ συνεβούλευσεν

ἀργυρόπεζα Θέτις θυγάτηρ ἁλίοιο γέροντος.538
ἡ Θέτις ἡ λευκοὺς ἔχουσα τοὺς πόδας, ἡ θυγάτηρ τοῦ θαλασσίου γέροντος τοῦ Νηρέως·

αὐτίκα κερτομίοισι Δία Κρονίωνα προσηύδα·539
αὐτίκα δὲ διὰ λόγων θυμαλγῶν πρὸς τὸν υἱὸν τοῦ Κρόνου τὸν Δία ἔφη·

τίς δ' αὖ τοι δολομῆτα θεῶν συμφράσσατο βουλάς;540
τίς δή σοι δόλιε τὰς βουλὰς ἀπὸ τῶν θεῶν συνεβούλευσε βουλάς;

αἰεί τοι φίλον ἐστὶν ἐμεῦ ἀπὸ νόσφιν ἐόντα541
ἀεί σοι προσφιλές ἐστιν ἰδίᾳ καὶ χωρὶς ἐμοῦ ὄντα

κρυπτάδια φρονέοντα δικαζέμεν· οὐδέ τί πώ μοι542
κεκρυμμένα διανοούμενον κρίνειν καὶ διατάττειν· οὔπω δέ μοι

πρόφρων τέτληκας εἰπεῖν ἔπος ὅττι νοήσῃς.543
προθύμως ὑπέμεινας εἰπεῖν λόγον τινά, ὃν ἐννοήσῃς.



τὴν δ' ἠμείβετ' ἔπειτα πατὴρ ἀνδρῶν τε θεῶν τε·544
πρὸς ταύτην ἀπεκρίνατο ὁ πατὴρ τῶν ἀνδρῶν καὶ τῶν θεῶν ὁ Ζεύς, λέγων·

Ἥρη μὴ δὴ πάντας ἐμοὺς ἐπιέλπεο μύθους545
ὦ Ἥρα, μὴ δὴ πάντας τοὺς ἐμοὺς λόγους ἔλπιζε

εἰδήσειν· χαλεποί τοι ἔσοντ' ἀλόχῳ περ ἐούσῃ·546
γνώσεσθαι, δυσκόλως ἔξουσί σοι πρὸς τὸ εἰδέναι. καὶ ταῦτα ἐμῇ γυναικὶ οὔσῃ·

ἀλλ' ὃν μέν κ' ἐπιεικὲς ἀκουέμεν οὔ τις ἔπειτα547
ἀλλ’ ὃν μὲν λόγον πρέπον ἐστὶν ἀκούειν τινά, οὐδείς γε

οὔτε θεῶν πρότερος τὸν εἴσεται οὔτ' ἀνθρώπων·548
οὔτ’ ἀπὸ τῶν θεῶν οὔτ’ ἀπὸ τῶν ἀνθρώπων πρότερος σοῦ γνώσεται αὐτόν·

ὃν δέ κ' ἐγὼν ἀπάνευθε θεῶν ἐθέλωμι νοῆσαι549
ὃν δ’ ἂν ἐγὼ λόγον ἰδίᾳ ἀπὸ τῶν θεῶν ἐθέλοιμι σκέψασθαι,

μή τι σὺ ταῦτα ἕκαστα διείρεο μηδὲ μετάλλα.550
τούτους σὺ πάντας μὴ ζήτει μαθεῖν, μηδὲ ἀκριβῶς ἐρεύνα.



τὸν δ' ἠμείβετ' ἔπειτα βοῶπις πότνια Ἥρη·551
πρὸς τοῦτον δὲ ἀπεκρίνατο ἡ σεβασμία Ἥρα ἡ μετεώρους καὶ κυκλοτερεῖς ἔχουσα τοὺς ὀφθαλμούς, λέγουσα·

αἰνότατε Κρονίδη ποῖον τὸν μῦθον ἔειπες;552
ὦ χαλεπώτατε υἱὲ τοῦ Κρόνου, τίς ἐστιν οὗτος ὁ λόγος, ὃν εἶπας;

καὶ λίην σε πάρος γ' οὔτ' εἴρομαι οὔτε μεταλλῶ,553
καὶ λίαν σε ἐγὼ πρότερον οὔτε ἠρώτων, οὔτε ἀκριβῶς ἠρεύνων·

ἀλλὰ μάλ' εὔκηλος τὰ φράζεαι ἅσσ' ἐθέλῃσθα.554
ἀλλὰ μάλα ἥσυχος διενοοῦ ἐκεῖνα, ἃ ἂν ἤθελες·

νῦν δ' αἰνῶς δείδοικα κατὰ φρένα μή σε παρείπῃ555
νῦν δὲ σφόδρα δέδοικα κατὰ τὸν ἐμὸν λογισμόν, μή σε ἀπατήσῃ

ἀργυρόπεζα Θέτις θυγάτηρ ἁλίοιο γέροντος·556
ἡ Θέτις ἡ λευκόπους, ἡ θυγάτηρ τοῦ θαλασσίου γέροντος τοῦ Νηρέως·

ἠερίη γὰρ σοί γε παρέζετο καὶ λάβε γούνων·557
κατὰ τὸν ὀρθρὸν γάρ σοι παρεκάθισε, καὶ ἐλάβετο τῶν γονάτων σου δεομένη·

τῇ σ' ὀΐω κατανεῦσαι ἐτήτυμον ὡς Ἀχιλῆα558
ταύτῃ σε ὑπολαμβάνω κατανεῦσαι ἀληθῶς, ὅπως τὸν Ἀχιλλέα

τιμήσῃς, ὀλέσῃς δὲ πολέας ἐπὶ νηυσὶν Ἀχαιῶν.559
τιμήσῃς, ἀπολέσῃς δὲ πολλοὺς ἐπὶ ταῖς ναυσὶ τῶν Ἑλλήνων.



τὴν δ' ἀπαμειβόμενος προσέφη νεφεληγερέτα Ζεύς·560
πρὸς ταύτην ἀποκρινόμενος ἔφη ὁ τὰς νεφέλας ἀθροίζων Ζεύς, λέγων·

δαιμονίη αἰεὶ μὲν ὀΐεαι οὐδέ σε λήθω·561
δαιμονίως περίεργε, ἀεὶ μὲν περιεργάζῃ, οὐδέ σε λανθάνω·

πρῆξαι δ' ἔμπης οὔ τι δυνήσεαι, ἀλλ' ἀπὸ θυμοῦ562
ὅμως οὐδὲν δυνήσῃ πρᾶξαι, ἀλλ’ ἀποθύμιος

μᾶλλον ἐμοὶ ἔσεαι· τὸ δέ τοι καὶ ῥίγιον ἔσται.563
μᾶλλον ἐμοὶ ἔσῃ, ὃ δή σοι καὶ ἀλγεινὸν ἔσται·

εἰ δ' οὕτω τοῦτ' ἐστὶν ἐμοὶ μέλλει φίλον εἶναι·564
εἰ δὴ τοῦθ’ οὕτως ἔχει, ἐμοὶ προσφιλὲς φαίνεται εἶναι·

ἀλλ' ἀκέουσα κάθησο, ἐμῷ δ' ἐπιπείθεο μύθῳ,565
ἀλλὰ σιωπῶσα κάθησο, τῷ ἐμῷ δὲ λόγῳ πείθου,

μή νύ τοι οὐ χραίσμωσιν ὅσοι θεοί εἰσ' ἐν Ὀλύμπῳ566
ἵνα μὴ οὐ χρησιμεύσωσί σοι ὅσοι θεοί εἰσιν ἐν τῷ Ὀλύμπῳ

ἆσσον ἰόνθ', ὅτε κέν τοι ἀάπτους χεῖρας ἐφείω.567
πλησίον ἐλθόντες, ὅταν σοι ἐπιβάλω τὰς ἐμὰς χεῖρας.



ὣς ἔφατ' ἔδεισεν δὲ βοῶπις πότνια Ἥρη,568
οὕτως εἶπεν· ἐφοβήθη δὲ ἡ σεβασμία Ἥρα, ἡ μετεώρους καὶ κυκλοτερεῖς ἔχουσα τοὺς ὀφθαλμούς,

καί ῥ' ἀκέουσα καθῆστο ἐπιγνάμψασα φίλον κῆρ·569
καὶ σιωπῶσα μετ’ ἐκπλήξεως ἐκάθητο, ταπεινώσασα τὴν προσφιλῆ αὐτῆς ψυχήν·

ὄχθησαν δ' ἀνὰ δῶμα Διὸς θεοὶ Οὐρανίωνες·570
ἠγανάκτησαν δὲ κατὰ τὸ οἴκημα τοῦ Διὸς οἱ θεοὶ οἱ οὐράνιοι.

τοῖσιν δ' Ἥφαιστος κλυτοτέχνης ἦρχ' ἀγορεύειν571
πρὸς τούτους δὲ ὁ Ἥφαιστος ὁ ἔνδοξος τὴν τέχνην δημηγορεῖν ἤρξατο,

μητρὶ φίλῃ ἐπίηρα φέρων λευκωλένῳ Ἥρῃ·572
τῇ προσφιλεῖ αὐτοῦ μητρὶ Ἥρᾳ τῇ λευκοὺς ἐχούσῃ τοὺς πήχεις ἐπέραστα φέρων, λέγων·

ἦ δὴ λοίγια ἔργα τάδ' ἔσσεται οὐδ' ἔτ' ἀνεκτά,573
ὄντως δὴ ὀλέθρια ἔργα τάδε ἔσται, οὐδὲ φορητά,

εἰ δὴ σφὼ ἕνεκα θνητῶν ἐριδαίνετον ὧδε,574
εἴγε ὑμεῖς ἕνεκα ἀνθρώπων οὕτω φιλονεικεῖτε,

ἐν δὲ θεοῖσι κολῳὸν ἐλαύνετον· οὐδέ τι δαιτὸς575
θόρυβον δὲ ἐν τοῖς θεοῖς κινεῖτε· οὐκέτι δὲ οὐδὲ τῆς εὐωχίας

ἐσθλῆς ἔσσεται ἦδος, ἐπεὶ τὰ χερείονα νικᾷ.576
τῆς ἀγαθῆς ἔσταί τι ὄφελος, ἐπειδὴ τὰ κακὰ νικᾷ·

μητρὶ δ' ἐγὼ παράφημι καὶ αὐτῇ περ νοεούσῃ577
ἐγὼ δὲ τῇ ἐμῇ μητρὶ παραινῶ καί περ νοούσῃ καὶ αὐτῇ

πατρὶ φίλῳ ἐπὶ ἦρα φέρειν Διί, ὄφρα μὴ αὖτε578
τῷ ἐμῷ προσφιλεῖ πατρὶ τῷ Διὶ ἐπέραστα φέρειν, ἵνα μὴ οὗτος δὴ

νεικείῃσι πατήρ, σὺν δ' ἡμῖν δαῖτα ταράξῃ.579
ὁ πατὴρ εἰς ἔριν διεγερθῇ, ταράξῃ δὲ ὑμᾶς, σὺν ἡμῖν δὲ καὶ τὴν εὐωχίαν·

εἴ περ γάρ κ' ἐθέλῃσιν Ὀλύμπιος ἀστεροπητὴς580
ἐὰν γὰρ ἐθέλῃ ὁ Ζεὺς ὁ οὐράνιος ὁ τὰς ἀστραπὰς κινῶν,

ἐξ ἑδέων στυφελίξαι· ὃ γὰρ πολὺ φέρτατός ἐστιν.581
ἐκ τῶν καθεδρῶν ἂν ἡμᾶς συστρέψειεν· οὗτος γὰρ κατὰ πολὺ κρείσσων ἐστίν·

ἀλλὰ σὺ τὸν ἐπέεσσι καθάπτεσθαι μαλακοῖσιν·582
ἀλλὰ σὺ τοῦτον λόγοις μαλάττειν δυναμένοις καθάψαι·

αὐτίκ' ἔπειθ' ἵλαος Ὀλύμπιος ἔσσεται ἡμῖν.583
οὗτος δὲ αὐτὸς ὁ οὐράνιος Ζεὺς αὐτίκα δὴ ἵλεως ἡμῖν ἔσται.



ὣς ἄρ' ἔφη καὶ ἀναΐξας δέπας ἀμφικύπελλον584
οὕτως δὴ ἔφη· καὶ ἀναστὰς ἔκπωμα διπλοῦν, τὴν βάσιν δηλονότι κοίλην ἔχον,

μητρὶ φίλῃ ἐν χειρὶ τίθει καί μιν προσέειπε·585
τῇ προσφιλεῖ αὐτοῦ μητρὶ ἐνεχείρισε, καὶ πρὸς αὐτὴν εἶπεν·

τέτλαθι μῆτερ ἐμή, καὶ ἀνάσχεο κηδομένη περ,586
ὑπόμεινον, μῆτερ ἐμή, καὶ ἀνάσχου, καίπερ λυπουμένη,

μή σε φίλην περ ἐοῦσαν ἐν ὀφθαλμοῖσιν ἴδωμαι587
ἵνα μή σε, καίπερ οὖσαν προσφιλῆ, ἐνώπιον τῶν ἐμῶν ὀφθαλμῶν ἴδω

θεινομένην, τότε δ' οὔ τι δυνήσομαι ἀχνύμενός περ588
τυπτομένην· τότε δὲ κατ’ οὐδέν σοι δυνήσομαι, καίπερ λυπούμενος,

χραισμεῖν· ἀργαλέος γὰρ Ὀλύμπιος ἀντιφέρεσθαι·589
βοηθεῖν· δυσχερὴς γάρ ἐστιν ὁ Ζεὺς ὁ οὐράνιος εἰς τὸ ἀντιτάττεσθαί τινα αὐτῷ,

ἤδη γάρ με καὶ ἄλλοτ' ἀλεξέμεναι μεμαῶτα590
καὶ ἄλλοτε γὰρ ἤδη με συμμαχεῖν σοι προθυμούμενον

ῥῖψε ποδὸς τεταγὼν ἀπὸ βηλοῦ θεσπεσίοιο,591
ἀπὸ τοῦ ποδὸς τινάξας ἔρριψεν ἀπὸ τοῦ οὐδοῦ τῶν οὐρανίων πυλῶν τοῦ θείου·

πᾶν δ' ἦμαρ φερόμην, ἅμα δ' ἠελίῳ καταδύντι592
κατὰ πᾶσαν δὲ τὴν ἡμέραν κατεφερόμην, ἅμα δὲ καταδεδυκότι τῷ ἡλίῳ

κάππεσον ἐν Λήμνῳ, ὀλίγος δ' ἔτι θυμὸς ἐνῆεν·593
κατέπεσον ἐν τῇ Λήμνῳ· τῇ ψυχῇ δέ μοι μικρά τις ἰσχὺς ὑπελείφθη·

ἔνθά με Σίντιες ἄνδρες ἄφαρ κομίσαντο πεσόντα.594
ὅπου με οἱ τὴν Λῆμνον οἰκοῦντες ἄνδρες, ταχέως ἔλαβον καταπεσόντα.



ὣς φάτο, μείδησεν δὲ θεὰ λευκώλενος Ἥρη,595
οὕτως ἔφη· ἡρέμα δ’ ἐγέλασεν ἡ θεὰ ἡ Ἥρα ἡ λευκοὺς ἔχουσα τοὺς πήχεις·

μειδήσασα δὲ παιδὸς ἐδέξατο χειρὶ κύπελλον·596
γελάσασα δὲ ἀπὸ τοῦ παιδὸς αὐτῆς ἐδέξατο τὸ ἔκπωμα τῇ χειρί·

αὐτὰρ ὃ τοῖς ἄλλοισι θεοῖς ἐνδέξια πᾶσιν597
ὁ δὲ πᾶσι τοῖς ἄλλοις θεοῖς ἐπιδεξίως

οἰνοχόει γλυκὺ νέκταρ ἀπὸ κρητῆρος ἀφύσσων·598
ἐγχέων ἐδίδου γλυκὺ νέκταρ ἀπὸ κρατῆρος ἀρυόμενος·

ἄσβεστος δ' ἄρ' ἐνῶρτο γέλως μακάρεσσι θεοῖσιν599
ἄπαυστος δὲ γέλως ἐκινεῖτο ἐν τοῖς μακαρίοις θεοῖς,

ὡς ἴδον Ἥφαιστον διὰ δώματα ποιπνύοντα.600
ἐπεὶ ἴδον τὸν Ἥφαιστον κατὰ τὰ οἰκήματα ὑπηρετούμενον.



ὣς τότε μὲν πρόπαν ἦμαρ ἐς ἠέλιον καταδύντα601
οὕτω τότε μὲν κατὰ πᾶσαν τὴν ἡμέραν μέχρι καταδύσεως ἡλίου

δαίνυντ', οὐδέ τι θυμὸς ἐδεύετο δαιτὸς ἐίσης,602
εὐωχοῦντο· οὐκέτι δὲ οὐδενὸς ἐδεῖτο ψυχὴ τροφῆς ἐν κοινῇ τραπέζῃ προκειμένης,

οὐ μὲν φόρμιγγος περικαλλέος ἣν ἔχ' Ἀπόλλων,603
οὐ μὴν οὐδὲ φόρμιγγος περικαλλοῦς ἣν εἶχεν ὁ Ἀπόλλων,

Μουσάων θ' αἳ ἄειδον ἀμειβόμεναι ὀπὶ καλῇ.604
οὐδὲ ᾠδῶν, αἳ ᾔδοντο κατὰ διαδοχὴν διὰ φωνῆς ἐμμελοῦς.



αὐτὰρ ἐπεὶ κατέδυ λαμπρὸν φάος ἠελίοιο,605
ἐπεὶ δὲ τὸ λαμπρὸν φῶς τοῦ ἡλίου ἐδεδύκει,

οἳ μὲν κακκείοντες ἔβαν οἶκον δὲ ἕκαστος,606
οἱ μὲν ἄλλοι θεοὶ κοιμηθησόμενοι ἀπῆλθον, ἕκαστος εἰς τὸν ἑαυτοῦ οἶκον,

ἧχι ἑκάστῳ δῶμα περικλυτὸς ἀμφιγυήεις607
ὅπου ἑκάστῳ οἴκημα ὁ ἔνδοξος Ἥφαιστος ὁ ἀμφοτέρωθεν χολεύων

Ἥφαιστος ποίησεν ἰδυίῃσι πραπίδεσσι·608
ἐποίησεν, ἐπισταμέναις ἐννοίαις.

Ζεὺς δὲ πρὸς ὃν λέχος ἤι' Ὀλύμπιος ἀστεροπητής,609
ὁ Ζεὺς δὲ ὁ οὐράνιος ὁ τὰς ἀστραπὰς κινῶν πρὸς τὴν ἑαυτοῦ κοίτην ἀπῆλθεν,

ἔνθα πάρος κοιμᾶθ' ὅτε μιν γλυκὺς ὕπνος ἱκάνοι·610
ὅπου πρότερον ὕπνωττεν, ὅτε γλυκὺς αὐτὸν ὕπνος κατελάμβανε·

ἔνθα καθεῦδ' ἀναβάς, παρὰ δὲ χρυσόθρονος Ἥρη.611
ἐκεῖ ἀναβάς, καὶ τότε ἀνεπαύετο· παρ’ αὐτῷ δὲ καὶ ἡ τὸν χρυσὸν θρόνον ἔχουσα Ἥρα.