Vasile Stancu

The ILIAD




Book VIII

Homeric text & Koine Greek paraphrase by Theodorus Gaza


Ἠὼς μὲν κροκόπεπλος ἐκίδνατο πᾶσαν ἐπ' αἶαν,001
ἡ μὲν κροκοειδῆ πέπλον ἔχουσα ἡμέρα ἐξηπλοῦτο ἐπὶ πᾶσαν τὴν γῆν.

Ζεὺς δὲ θεῶν ἀγορὴν ποιήσατο τερπικέραυνος002
Ζεὺς δὲ ὁ τοῖς κεραυνοῖς τερπόμενος ἐκκλησίαν, καὶ συναγωγὴν τῶν θεῶν ἐποίησεν

ἀκροτάτῃ κορυφῇ πολυδειράδος Οὐλύμποιο·003
ἐν τῇ ὑψηλοτάτῃ κορυφῇ τοῦ πολλὰς ἐξοχὰς ἔχοντος οὐρανοῦ·

αὐτὸς δέ σφ' ἀγόρευε, θεοὶ δ' ὑπὸ πάντες ἄκουον·004
αὐτὸς δὲ ἐδημηγόρει αὐτοῖς, οἱ θεοὶ δὲ πάντες ὑπήκουον, λέγων·

κέκλυτέ μευ πάντές τε θεοὶ πᾶσαί τε θέαιναι, 005
ἀκούσατέ μου, ὦ πάντες θεοί, καὶ πᾶσαι θεαί,

ὄφρ' εἴπω τά με θυμὸς ἐνὶ στήθεσσι κελεύει.006
ὅπως εἴπω ἅ με ἡ ψυχὴ ἐν τῷ στήθει κελεύει εἰπεῖν·

μήτέ τις οὖν θήλεια θεὸς τό γε μήτέ τις ἄρσην007
μήτέ τις οὖν θεὸς θήλεια, μήτέ τις ἄρρην τοῦτόν γε

πειράτω διακέρσαι ἐμὸν ἔπος, ἀλλ' ἅμα πάντες008
πειράσθω διακόψαι τὸν ἐμὸν λόγον, ἀλλ᾿ ὁμοῦ σύμπαντες

αἰνεΐτ', ὄφρα τάχιστα τελευτήσω τάδε ἔργα.009
ἐπαινεῖτε καὶ συγκατατίθεσθε, ὅπως ταχέως μάλα τελέσω ταῦτα τὰ ἔργα·

ὃν δ' ἂν ἐγὼν ἀπάνευθε θεῶν ἐθέλοντα νοήσω 010
ὅντινα δὲ ἐγὼ ἀπὸ τῶν θεῶν θεάσωμαι χωρὶς ἐμοῦ, καὶ δίχα τῆς ἐμῆς ἐπιτροπῆς

ἐλθόντ' ἢ Τρώεσσιν ἀρηγέμεν ἢ Δαναοΐσι011
ἐλθόντα εἰς τὴν μάχην, καὶ θέλοντα ἢ τοῖς Τρῳσίν, ἢ τοῖς Ἕλλησι βοηθεῖν,

πληγεὶς οὐ κατὰ κόσμον ἐλεύσεται Οὔλυμπον δέ·012
οὗτος ἀκόσμως καὶ ἀπρεπῶς πληγεὶς (κεραυνωθεὶς) ἐπανήξει εἰς τὸν οὐρανὸν

ἤ μιν ἑλὼν ῥίψω ἐς Τάρταρον ἠερόεντα013
ἢ λαβὼν αὐτὸν ῥίψω εἰς τὸ ὑπὸ τὴν γῆν ἐσκοτισμένον μέρος,

τῆλε μάλ', ἧχι βάθιστον ὑπὸ χθονός ἐστι βέρεθρον,014
πόρρω πάνυ, ὅπου τὸ βαθύτερον χάσμα καὶ βάραθρόν ἐστιν ὑποκάτω τῆς γῆς,

ἔνθα σιδήρειαί τε πύλαι καὶ χάλκεος οὐδός, 015
ὅπου σιδηραῖ πύλαι (θύραι). καὶ χαλκοῦς βατήρ ἐστι,

τόσσον ἔνερθ' Ἀΐδεω ὅσον οὐρανός ἐστ' ἀπὸ γαίης·016
τοσοῦτον κάτω τοῦ ᾅδου, ὅσον ἐστὶν ἄνω ὁ οὐρανὸς ἀπὸ τῆς γῆς·

γνώσετ' ἔπειθ' ὅσον εἰμὶ θεῶν κάρτιστος ἁπάντων.017
μαθήσεται μετὰ ταῦτα ὁπόσον εἰμὶ ἰσχυρότατος πάντων τῶν θεῶν,

εἰ δ' ἄγε πειρήσασθε θεοὶ ἵνα εἴδετε πάντες·018
εἰ δὲ μή, ἄγε πεῖραν λάβετε, ὦ θεοί, ὅπως εἰδῆτε πάντες,

σειρὴν χρυσείην ἐξ οὐρανόθεν κρεμάσαντες019
ἐξάψαντες ἐκ τοῦ οὐρανοῦ σειρὰν χρυσῆν·

πάντές τ' ἐξάπτεσθε θεοὶ πᾶσαί τε θέαιναι· 020
πάντες δὲ ἐκλαμβάνεσθε καὶ ἐκκρέμασθε οἱ θεοὶ καὶ πᾶσαι αἱ θεαί·

ἀλλ' οὐκ ἂν ἐρύσαιτ' ἐξ οὐρανόθεν πεδίον δὲ021
ἀλλ᾿ οὐδαμῶς ἂν καθελκύσαιτε ἐκ τοῦ οὐρανοῦ εἰς τὸ πεδίον

Ζῆν' ὕπατον μήστωρ', οὐδ' εἰ μάλα πολλὰ κάμοιτε.022
τὸν Διὰ τὸν ἐν τῷ βουλεύσασθαι ἐξοχώτατον, οὐδ᾽ εἰ πάνυ πολλὰ κοπιάσητε·

ἀλλ' ὅτε δὴ καὶ ἐγὼ πρόφρων ἐθέλοιμι ἐρύσσαι,023
ἀλλ᾿ ὁπηνίκα δὴ κἀγὼ προθύμως βουλοίμην καθελκύσαι·

αὐτῇ κεν γαίῃ ἐρύσαιμ' αὐτῇ τε θαλάσσῃ·024
σὺν αὐτῇ ἂν τῇ γῇ καὶ σὺν αὐτῇ τῇ θαλάσσῃ καθελκύσαιμι·

σειρὴν μέν κεν ἔπειτα περὶ ῥίον Οὐλύμποιο 025
καὶ τὴν μὲν σειρὰν μετὰ ταῦτα περὶ τὸ ἀκρωτήριον τοῦ οὐρανοῦ

δησαίμην, τὰ δέ κ' αὖτε μετήορα πάντα γένοιτο.026
δεσμεύσαιμι ἂν, ταῦτα δ᾽ ἂν πάντα μετέωρα καὶ ἀνάστατα γένοιντο·

τόσσον ἐγὼ περί τ' εἰμὶ θεῶν περί τ' εἴμ' ἀνθρώπων.027
τοσοῦτον ἐγὼ περιγίνομαι τῶν θεῶν, καὶ περιγίνομαι τῶν ἀνθρώπων.



ὣς ἔφαθ', οἱ δ' ἄρα πάντες ἀκὴν ἐγένοντο σιωπῇ028
οὕτως εἶπεν. οὗτοι δὲ πάντες ἥσυχοι ἐγένοντο σιωπῇ

μῦθον ἀγασσάμενοι· μάλα γὰρ κρατερῶς ἀγόρευσεν.029
θαυμάσαντες τὸν λόγον, πάνυ γὰρ ἰσχυρῶς ἀπεφαίνετο

ὀψὲ δὲ δὴ μετέειπε θεὰ γλαυκῶπις Ἀθήνη· 030
μετὰ χρόνον δέ τινα εἶπεν ἡ θεὰ ἡ εὐόφθαλμος Ἀθηνᾶ·

ὦ πάτερ ἡμέτερε Κρονίδη ὕπατε κρειόντων031
ὦ πάτερ ἡμέτερε, υἱὲ τοῦ Κρόνου, βασιλεῦ τῶν βασιλευόντων,

εὖ νυ καὶ ἡμεΐς ἴδμεν ὅ τοι σθένος οὐκ ἐπιεικτόν·032
καλῶς δὴ καὶ ἡμεῖς οἴδαμεν, ὅτι σοι δύναμις οὐχ ὑποχωρητὴ καὶ φορητή,

ἀλλ' ἔμπης Δαναῶν ὀλοφυρόμεθ' αἰχμητάων,033
ἀλλ᾿ ὅμως θρηνοῦμεν καὶ ὀδυρόμεθα ἕνεκα τῶν πολεμικῶν Ἑλλήνων,

οἵ κεν δὴ κακὸν οἶτον ἀναπλήσαντες ὄλωνται.034
οἳ δὴ κακὸν θάνατον πληρώσαντες ἀπολοῦνται,

ἀλλ' ἤτοι πολέμου μὲν ἀφεξόμεθ' ὡς σὺ κελεύεις· 035
ἀλλὰ τοῦ πολέμου μὲν ἀποστησόμεθα, καθάπερ αὐτὸς ἐπιτάττεις·

βουλὴν δ' Ἀργείοις ὑποθησόμεθ' ἥ τις ὀνήσει,036
βουλὴν δὲ τοῖς Ἕλλησιν ὑποβαλοῦμεν, ἥτις ὠφελήσει αὐτούς,

ὡς μὴ πάντες ὄλωνται ὀδυσσαμένοιο τεοΐο.037
ὅπως μὴ πάντες ἀπόλωνται, σοῦ ὀργισθέντος.



τὴν δ' ἐπιμειδήσας προσέφη νεφεληγερέτα Ζεύς·038
πρὸς ταύτην δὲ μειδιάσας εἶπεν ὁ τὰς νεφέλας ἀθροίζων Ζεύς·

θάρσει Τριτογένεια φίλον τέκος· οὔ νύ τι θυμῷ039
θάρρει, ὦ θύγατερ, ἀγαπητή Ἀθηνᾶ, οὐδαμῶς σοι ψυχῇ

πρόφρονι μυθέομαι, ἐθέλω δέ τοι ἤπιος εἶναι. 040
προθύμῳ διαλέγομαι, βούλομαι δὲ καὶ αὐτὸς εὐμενής τε καὶ πρᾷος εἶναί σοι·



ὣς εἰπὼν ὑπ' ὄχεσφι τιτύσκετο χαλκόποδ' ἵππω041
οὕτως εἰπών, ὑπὸ τῷ ἅρματι εὐτρέπιζε τοὺς στερόποδας ἵππους,

ὠκυπέτα χρυσέῃσιν ἐθείρῃσιν κομόωντε,042
τοὺς ταχέως πετομένους, καὶ χρυσαῖς θριξὶ κομῶντας.

χρυσὸν δ' αὐτὸς ἔδυνε περὶ χροΐ, γέντο δ' ἱμάσθλην043
αὐτὸς δὲ τὴν χρυσῆν αἰγίδα περιεβάλετο τῷ σώματι,

χρυσείην εὔτυκτον, ἑοῦ δ' ἐπεβήσετο δίφρου,044
ἔλαβε δὲ τὴν χρυσῆν καὶ καλῶς κατεσκευασμένην μάστιγα, ἐπέβη δὲ τοῦ ἑαυτοῦ ὀχήματος,

μάστιξεν δ' ἐλάαν· τὼ δ' οὐκ ἀέκοντε πετέσθην 045
ἐμάστιξε δὲ ἐλαύνειν, οὗτοι δὲ ἑκόντες ἐπέτοντο

μεσσηγὺς γαίης τε καὶ οὐρανοῦ ἀστερόεντος.046
μεταξὺ τῆς γῆς καὶ του τοὺς ἀστέρας ἔχοντος οὐρανοῦ.

Ἴδην δ' ἵκανεν πολυπίδακα μητέρα θηρῶν047
κατέλαβε δὲ τὴν Ἴδην Γάργαρον, ἀντὶ τοῦ, τὸ Γάργαρον τῆς Ἴδης τῆς πολλὰς πηγὰς ἐχούσης, τῆς μητρὸς τῶν θηρίων.

Γάργαρον, ἔνθά τέ οἱ τέμενος βωμός τε θυήεις.048
ἐκεῖ δὲ αὐτῷ τέμενος ἦν, καὶ βωμὸς εὐώδης καὶ τεθυμιαμένος·

ἔνθ' ἵππους ἔστησε πατὴρ ἀνδρῶν τε θεῶν τε049
ἐκεῖ τοὺς ἵππους ἔστησεν ὁ πατὴρ τῶν ἀνδρῶν καὶ τῶν θεῶν,

λύσας ἐξ ὀχέων, κατὰ δ' ἠέρα πουλὺν ἔχευεν. 050
λύσας ἐκ τοῦ ἅρματος, πολλὴν δὲ ἀορασίαν περιέχεεν.

αὐτὸς δ' ἐν κορυφῇσι καθέζετο κύδεϊ γαίων051
αὐτὸς δὲ ἐν ταῖς κορυφαῖς ἐκαθέζετο, τῇ ἑαυτοῦ δόξῃ καὶ ἀρετῇ ἐπαιρόμενος,

εἰσορόων Τρώων τε πόλιν καὶ νῆας Ἀχαιῶν.052
ἀποβλέπων εἰς τὴν πόλιν τῶν Τρῴων καὶ τὰς ναῦς τῶν Ἑλλήνων.



οἳ δ' ἄρα δεΐπνον ἕλοντο κάρη κομόωντες Ἀχαιοὶ053
οἱ δὲ τὰς κεφαλὰς κομῶντες Ἕλληνες τροφὴν ἔλαβον

ῥίμφα κατὰ κλισίας, ἀπὸ δ' αὐτοῦ θωρήσσοντο.054
συντόμως κατὰ τὰς σκηνάς, ἀπ᾿ αὐτῆς δὲ καθωπλίζοντο.

Τρῶες δ' αὖθ' ἑτέρωθεν ἀνὰ πτόλιν ὁπλίζοντο 055
καὶ οἱ Τρῷες δὲ ἀφ' ἑτέρου μέρους κατὰ τὴν πόλιν ὡπλίζοντο

παυρότεροι· μέμασαν δὲ καὶ ὧς ὑσμΐνι μάχεσθαι056
ἐλάττονες, προεθυμοῦντο δὲ καὶ οὕτως μάχῃ πολεμεῖν

χρειοΐ ἀναγκαίῃ, πρό τε παίδων καὶ πρὸ γυναικῶν.057
χρείᾳ ἀναγκαίᾳ ὑπὲρ τέκνων καὶ ὑπὲρ γυναικῶν.

πᾶσαι δ' ὠΐγνυντο πύλαι, ἐκ δ' ἔσσυτο λαός,058
πᾶσαι δὲ αἱ πύλαι ἠνοίγοντο, ἐξωρμᾶτο δὲ ὁ λαός,

πεζοί θ' ἱππῆές τε· πολὺς δ' ὀρυμαγδὸς ὀρώρει.059
πεζοί τε καὶ ἱππεῖς, πολὺς δὲ θόρυβος ἠγέρθη.

οἳ δ' ὅτε δή ῥ' ἐς χῶρον ἕνα ξυνιόντες ἵκοντο 060
οὗτοι δὲ ὅτε δὴ ἀφίκοντο συνερχόμενοι εἰς ἕνα τόπον,

σύν ῥ' ἔβαλον ῥινούς, σὺν δ' ἔγχεα καὶ μένε' ἀνδρῶν061
συνέβαλον δὴ τὰς βύρσας, συνέβαλον δὲ τὰ δόρατα, καὶ τὰς δυνάμεις τῶν ἀνδρῶν

χαλκεοθωρήκων· ἀτὰρ ἀσπίδες ὀμφαλόεσσαι062
τῶν σιδηροθωράκων· αἱ ἀσπίδες δὲ αἱ τοὺς ὀμφαλοὺς ἔχουσαι

ἔπληντ' ἀλλήλῃσι, πολὺς δ' ὀρυμαγδὸς ὀρώρει.063
ἐπλησίαζον ἀλλήλαις, πολὺς δὲ θόρυβος ἠγέρθη·

ἔνθα δ' ἅμ' οἰμωγή τε καὶ εὐχωλὴ πέλεν ἀνδρῶν064
τότε δὴ ὁμοῦ θρῆνος καὶ καύχημα ἦν ἀνδρῶν

ὀλλύντων τε καὶ ὀλλυμένων, ῥέε δ' αἵματι γαΐα. 065
φθειρόντων τε καὶ φθειρομένων, ἔρρει δὲ τὸ αἷμα κατὰ τὴν γῆν (κατερρεῖτο δὲ ἡ γῆ ὑπὸ τοῦ αἵματος).



ὄφρα μὲν ἠὼς ἦν καὶ ἀέξετο ἱερὸν ἦμαρ,066
ἕως μὲν οὖν πρωὶ ἦν καὶ ηὐξάνετο ἡ ἱερὰ ἡμέρα,

τόφρα μάλ' ἀμφοτέρων βέλε' ἥπτετο, πΐπτε δὲ λαός.067
ἐν τοσούτῳ τὰ βέλη πάνυ ἀμφοτέρων καθήπτοντο, ἔπιπτε δὲ καὶ ἀπέθνησκεν ὁ λαός.

ἦμος δ' Ἠέλιος μέσον οὐρανὸν ἀμφιβεβήκει,068
ὁπηνίκα δὲ ὁ ἥλιος περὶ τὸ μέσον τοῦ οὐρανοῦ γέγονε,

καὶ τότε δὴ χρύσεια πατὴρ ἐτίταινε τάλαντα·069
καὶ τότε δὴ ὁ πατὴρ τὰ χρυσᾶ ζυγὰ ἐξέτεινεν,

ἐν δ' ἐτίθει δύο κῆρε τανηλεγέος θανάτοιο 070
ἐνετίθει δὲ καὶ ἐνέβαλλε δύο μοίρας θανατηφόρους, θανάτου ἐμποιοῦντος ὕπνον μακρὸν

Τρώων θ' ἱπποδάμων καὶ Ἀχαιῶν χαλκοχιτώνων,071
τῶν ἱππικῶν τε Τρῴων καὶ τῶν σιδηροθωράκων Ἑλλήνων·

ἕλκε δὲ μέσσα λαβών· ῥέπε δ' αἴσιμον ἦμαρ Ἀχαιῶν.072
εἷλκε δὲ ἀπὸ τοῦ μέσου λαβών, βαρυνομένη δὲ καθείλκετο ἡ μεμοιραμένη ἡμέρα τῶν Ἑλλήνων.

αἳ μὲν Ἀχαιῶν κῆρες ἐπὶ χθονὶ πουλυβοτείρῃ073
αἱ μὲν οὖν τῶν Ἑλλήνων θανατηφόραι μοίραι ἐπὶ γῆς τῆς πολλοὺς τρεφούσης

ἑζέσθην, Τρώων δὲ πρὸς οὐρανὸν εὐρὺν ἄερθεν·074
ἐκάθισαν· αἱ τῶν Τρῴων δὲ εἰς τὸν πλατὺν οὐρανὸν ᾔρθησαν καὶ ὑψώθησαν·

αὐτὸς δ' ἐξ Ἴδης μεγάλ' ἔκτυπε, δαιόμενον δὲ 075
αὐτὸς δὲ ἐκ τῆς Ἴδης μεγάλως ἐβρόντα, καιόμενον δὲ κεραυνὸν

ἧκε σέλας μετὰ λαὸν Ἀχαιῶν· οἳ δὲ ἰδόντες076
ἀφῆκεν ἐπὶ τὸν στρατὸν τῶν Ἑλλήνων· οὗτοι δὲ ἰδόντες

θάμβησαν, καὶ πάντας ὑπὸ χλωρὸν δέος εἷλεν.077
ἐξεπλάγησαν, καὶ πάντας εἰσῄει φόβος ὠχροποιός·



ἔνθ' οὔτ' Ἰδομενεὺς τλῆ μίμνειν οὔτ' Ἀγαμέμνων,078
τηνικαῦτα οὔτε Ἰδομενεὺς μένειν ὑπέμεινεν, οὔτε Ἀγαμέμνων,

οὔτε δύ' Αἴαντες μενέτην θεράποντες Ἄρηος·079
οὔτε οἱ δύο Αἴαντες ἔμενον, οἱ τοῦ Ἄρεος ὑπηρέται.

Νέστωρ οἶος ἔμιμνε Γερήνιος οὖρος Ἀχαιῶν 080
ὁ Νέστωρ μόνος ἔμενεν ὁ ἀπὸ τῆς Γερήνης, ὁ βασιλεὺς καὶ φύλαξ τῶν Ἑλλήνων,

οὔ τι ἑκών, ἀλλ' ἵππος ἐτείρετο, τὸν βάλεν ἰῷ081
οὐδαμῶς ἑκών, ἀλλ᾽ ὁ ἵππος αὐτοῦ κατεπονεῖτο, ὃν ἔτρωσε βέλει (ὀϊστῷ)

δΐος Ἀλέξανδρος Ἑλένης πόσις ἠϋκόμοιο082
ὁ ἔνδοξος Ἀλέξανδρος, ὁ ἀνὴρ τῆς καλλικόμου Ἑλένης,

ἄκρην κὰκ κορυφήν, ὅθι τε πρῶται τρίχες ἵππων083
κατὰ τὴν ἄκραν κορυφήν, ὅπου αἱ πρῶται τρίχες τῶν ἵππων

κρανίῳ ἐμπεφύασι, μάλιστα δὲ καίριόν ἐστιν.084
ἐνίσχονται τῷ κρανίῳ· πάνυ δὲ ἐπικίνδυνος ὁ τόπος ἐστὶ διὰ τὸ τὸν ἐγκέφαλον πλησιάζειν ταῖς μήνιγξιν.

ἀλγήσας δ' ἀνέπαλτο, βέλος δ' εἰς ἐγκέφαλον δῦ, 085
ὀδυνόμενος δὲ ἀνεπήδησε, τὸ βέλος δὲ εἰς τὸν ἐγκέφαλον εἰσῆλθε,

σὺν δ' ἵππους ἐτάραξε κυλινδόμενος περὶ χαλκῷ.086
συνετάραξε δὲ τοὺς ἵππους κυλιόμενος περὶ τὸ ἐπίσωτρον, ἤτοι τὸν κανθόν.

ὄφρ' ὁ γέρων ἵπποιο παρηορίας ἀπέταμνε087
ἐν ὅσῳ δὲ ὁ γέρων ἀπέκοπτε τοὺς ἔξωθεν λώρους τοῦ ἵππου

φασγάνῳ ἀΐσσων, τόφρ' Ἕκτορος ὠκέες ἵπποι088
διὰ τοῦ ξίφους ὁρμῶν, ἐν τοσούτῳ οἱ τοῦ Ἕκτορος ταχεῖς ἵπποι

ἦλθον ἀν' ἰωχμὸν θρασὺν ἡνίοχον φορέοντες089
παρεγένοντο ἀνὰ τὸν θόρυβον, φέροντες ἰσχυρὸν καὶ γενναῖον ἡνίοχον

Ἕκτορα· καί νύ κεν ἔνθ' ὁ γέρων ἀπὸ θυμὸν ὄλεσσεν 090
τὸν Ἕκτορα. καὶ δὴ τότε ἂν ἀπώλεσε τὴν ψυχὴν ὁ γέρων,

εἰ μὴ ἄρ' ὀξὺ νόησε βοὴν ἀγαθὸς Διομήδης·091
εἴγε μὴ ὀξέως ἐθεάσατο ὁ κατὰ πόλεμον ἀγαθὸς Διομήδης,

σμερδαλέον δ' ἐβόησεν ἐποτρύνων Ὀδυσῆα·092
καταπληκτικῶς δὲ ἐβόησε, παροξύνων τὸν Ὀδυσσέα, λέγων·

διογενὲς Λαερτιάδη πολυμήχαν' Ὀδυσσεῦ093
ὦ εὐγενέστατε υἱὲ τοῦ Λαέρτου, πολύτροπε Ὀδυσσεῦ,

πῇ φεύγεις μετὰ νῶτα βαλὼν κακὸς ὣς ἐν ὁμίλῳ;094
ποῦ φεύγεις μεταβαλῶν, καὶ στρέψας τὰ νῶτα, καθάπερ τις δειλὸς ἐν πλήθει; ὅρα

μή τίς τοι φεύγοντι μεταφρένῳ ἐν δόρυ πήξῃ· 095
μή τις φεύγοντί σοι ἐμπήξῃ τὸ ἑαυτοῦ δόρυ κατὰ τὸ σὸν μετάφρενον.

ἀλλὰ μέν' ὄφρα γέροντος ἀπώσομεν ἄγριον ἄνδρα.096
ἀλλὰ μένε, ὅπως ἀπὸ τοῦ γέροντος ἀποσοβήσωμεν τὸν θρασὺν ἄνδρα.



ὣς ἔφατ', οὐδ' ἐσάκουσε πολύτλας δΐος Ὀδυσσεύς,097
οὕτως εἶπεν. οὐχ ὑπήκουσε δὲ ὁ πολλὰ ὑπομένων ἔνδοξος Ὀδυσσεύς,

ἀλλὰ παρήϊξεν κοίλας ἐπὶ νῆας Ἀχαιῶν.098
ἀλλὰ παρέδραμεν ἐπὶ τὰς βαθείας ναῦς τῶν Ἑλλήνων.

Τυδεΐδης δ' αὐτός περ ἐὼν προμάχοισιν ἐμίχθη,099
ὁ υἱὸς δὲ τοῦ Τυδέως, καίπερ μόνος ὤν, συνεμίγη τοῖς πρωταγωνισταῖς,

στῆ δὲ πρόσθ' ἵππων Νηληϊάδαο γέροντος, 100
ἔστη δὲ ἔμπροσθεν τῶν ἵππων τοῦ γέροντος τοῦ υἱοῦ τοῦ Νηλέως,

καί μιν φωνήσας ἔπεα πτερόεντα προσηύδα·101
καὶ φωνήσας, λόγους ταχεῖς πρὸς αὐτὸν ἔλεγεν, οὕτως.

ὦ γέρον ἦ μάλα δή σε νέοι τείρουσι μαχηταί,102
ὦ γέρον, ὄντως που πάνυ δή σε καταπονοῦσι πολεμισταὶ νέοι,

σὴ δὲ βίη λέλυται, χαλεπὸν δέ σε γῆρας ὀπάζει,103
ἡ σὴ δὲ ἰσχὺς ἐκλέλυται, γῆρας δὲ χαλεπόν σε κατόπιν διώκει,

ἠπεδανὸς δέ νύ τοι θεράπων, βραδέες δέ τοι ἵπποι.104
ἀσθενὴς δέ σοι ὁ θεράπων ἐστί, βραδεῖς δέ σοι οἱ ἵπποι·

ἀλλ' ἄγ' ἐμῶν ὀχέων ἐπιβήσεο, ὄφρα ἴδηαι 105
ἀλλ᾽ ἄγε ἐπίβηθι τοῦ ἐμοῦ ἅρματος, ὅπως ἴδῃς ὁποῖοί εἰσιν

οἷοι Τρώϊοι ἵπποι ἐπιστάμενοι πεδίοιο106
οἱ Τρῳικοὶ ἵπποι, εἰδότες διὰ τοῦ πεδίου διώκειν,

κραιπνὰ μάλ' ἔνθα καὶ ἔνθα διωκέμεν ἠδὲ φέβεσθαι,107
καὶ φεύγειν πάνυ ταχέως τῇδε κἀκεῖσε,

οὕς ποτ' ἀπ' Αἰνείαν ἑλόμην μήστωρε φόβοιο.108
οὓς ποτε ἀφειλόμην τοῦ Αἰνείου, ἐπιστήμονας καὶ ἐμπείρους πολέμου·

τούτω μὲν θεράποντε κομείτων, τώδε δὲ νῶϊ109
τούτους μὲν οὖν οἱ θεράποντες καὶ ἡνίοχοι ἐπιμελείας ἀξιούτωσαν· τούτους δὲ ἡμεῖς

Τρωσὶν ἐφ' ἱπποδάμοις ἰθύνομεν, ὄφρα καὶ Ἕκτωρ 110
ἐπὶ τοὺς ἱππικοὺς Τρῷας ἐλαύνωμεν, ὅπως καὶ Ἕκτωρ

εἴσεται εἰ καὶ ἐμὸν δόρυ μαίνεται ἐν παλάμῃσιν.111
εἰδῇ, εἰ καὶ τὸ ἐμὸν δόρυ ἐνθουσιωδῶς κινεῖται ἐν ταῖς παλάμαις.



ὣς ἔφατ', οὐδ' ἀπίθησε Γερήνιος ἱππότα Νέστωρ.112
οὕτως εἶπεν. ὑπήκουσε δὲ ὁ ἀπὸ τῆς Γερήνης ἱππικὸς Νέτωρ.

Νεστορέας μὲν ἔπειθ' ἵππους θεράποντε κομείτην113
τοὺς μὲν οὖν τοῦ Νέστορος ἵππους μετὰ ταῦτα οἱ ὑπηρέται ἐπιμελείας ἠξίουν,

ἴφθιμοι Σθένελός τε καὶ Εὐρυμέδων ἀγαπήνωρ.114
οἱ ἰσχυροί, ὅ τε Σθένελος καὶ Εὐρυμέδων ἀγαπήνωρ·

τὼ δ' εἰς ἀμφοτέρω Διομήδεος ἅρματα βήτην· 115
οὗτοι δὲ ἀμφότεροι ἀνέβησαν ἐπὶ τὸ ἅρμα τοῦ Διομήδους.

Νέστωρ δ' ἐν χείρεσσι λάβ' ἡνία σιγαλόεντα,116
ὁ Νέστωρ δὲ ἔλαβεν ἐν ταῖς χερσὶ τὰς λαμπρὰς καὶ ποικίλας ἡνίας,

μάστιξεν δ' ἵππους· τάχα δ' Ἕκτορος ἄγχι γένοντο.117
ἐμάστιξε δὲ τοὺς ἵππους ταχέως δὲ πλησίον τοῦ Ἕκτορος παρεγένοντο.

τοῦ δ' ἰθὺς μεμαῶτος ἀκόντισε Τυδέος υἱός·118
εὐθὺ δὲ αὐτοῦ προθύμως ὁρμῶντος ἀφῆκε τὸ δόρυ ὁ υἱὸς τοῦ Τυδέως,

καὶ τοῦ μέν ῥ' ἀφάμαρτεν, ὃ δ' ἡνίοχον θεράποντα119
καὶ αὐτοῦ μὲν ἀπέτυχεν·οὗτος δὲ τὸν θεράποντα αὐτοῦ τὸν ἡνίοχον

υἱὸν ὑπερθύμου Θηβαίου Ἠνιοπῆα 120
τὸν υἱὸν τοῦ μεγαλοψύχου Θηβαίου τὸν Ἡνιοπέα,

ἵππων ἡνί' ἔχοντα βάλε στῆθος παρὰ μαζόν.121
κατέχοντα τῶν ἵππων τὰς ἡνίας, ἔτρωσε κατὰ τὸ στῆθος παρὰ τὸν μαζόν,

ἤριπε δ' ἐξ ὀχέων, ὑπερώησαν δέ οἱ ἵπποι122
κατέπεσε δὲ ἐκ τοῦ δίφρου, ὑπεχώρησαν δὲ αὐτῷ οἱ ἵπποι

ὠκύποδες· τοῦ δ' αὖθι λύθη ψυχή τε μένος τε.123
οἱ ταχύποδες· τούτῳ δὲ αὐτόθι διελύθη ἡ ψυχὴ καὶ ἡ δύναμις·

Ἕκτορα δ' αἰνὸν ἄχος πύκασε φρένας ἡνιόχοιο·124
τὸν Ἕκτορα δὲ λύπη χαλεπὴ περιεκάλυψε κατὰ τὰς φρένας·

τὸν μὲν ἔπειτ' εἴασε καὶ ἀχνύμενός περ ἑταίρου 125
τοῦτον μὲν οὖν κατέλιπε, καίπερ λυπούμενος ἕνεκα τοῦ φίλου,

κεΐσθαι, ὃ δ' ἡνίοχον μέθεπε θρασύν· οὐδ' ἄρ' ἔτι δὴν126
κατακεῖσθαι· οὗτος δὲ ἡνίοχον εὔτολμον ἐπεζήτει· οὐδ᾽ ἐπὶ πολὺν ἔτι χρόνον

ἵππω δευέσθην σημάντορος· αἶψα γὰρ εὗρεν127
οἱ ἵπποι ἐδέοντο ἡνιόχου, ταχέως γὰρ εὗρε

Ἰφιτίδην Ἀρχεπτόλεμον θρασύν, ὅν ῥα τόθ' ἵππων128
τὸν υἱὸν τοῦ Ἰφίτου τὸν εὔτολμον Ἀρχεπτόλεμον, ὃν δὴ τότε τῶν ἵππων

ὠκυπόδων ἐπέβησε, δίδου δέ οἱ ἡνία χερσίν.129
τῶν ταχυπόδων ἐπεβίβασεν, ἔδωκε δ᾽ οὗτος αὐτῷ ἐν ταῖς χερσὶ τὰς ἡνίας.



ἔνθά κε λοιγὸς ἔην καὶ ἀμήχανα ἔργα γένοντο, 130
τότε δὴ ὄλεθρος ἦν ἂν, καὶ δυσχερῆ καὶ ἄπορα ἔργα ἐγένοντο,

καί νύ κε σήκασθεν κατὰ Ἴλιον ἠΰτε ἄρνες,131
καὶ δὴ εἰς τὴν Ἴλιον ἐσηκάσθησαν ἂν, ἤτοι ὥσπερ εἰς σηκὸν κατεκλείσθησαν καθάπερ ἄρνες,

εἰ μὴ ἄρ' ὀξὺ νόησε πατὴρ ἀνδρῶν τε θεῶν τε·132
εἴ γε μὴ ὀξέως ἐθεάσατο ὁ πατὴρ τῶν ἀνδρῶν καὶ τῶν θεῶν·

βροντήσας δ' ἄρα δεινὸν ἀφῆκ' ἀργῆτα κεραυνόν,133
βροντήσας δὲ φοβερῶς, κατέπεμψε λαμπρὸν κεραυνόν,

κὰδ δὲ πρόσθ' ἵππων Διομήδεος ἧκε χαμᾶζε·134
κατέρριψε δὲ αὐτὸν χαμαὶ ἔμπροσθεν τῶν ἵππων τοῦ Διομήδους·

δεινὴ δὲ φλὸξ ὦρτο θεείου καιομένοιο, 135
φλὸξ δὲ φοβερὰ ἠγέρθη αὐτῷ καιομένου τοῦ θείου·

τὼ δ' ἵππω δείσαντε καταπτήτην ὑπ' ὄχεσφι·136
οἱ δὲ ἵπποι φοβηθέντες κατέπτηξαν ὑπὸ τὸ ἅρμα,

Νέστορα δ' ἐκ χειρῶν φύγον ἡνία σιγαλόεντα,137
τὸν Νέστορα δὲ ἐξέφυγον ἐκ τῶν χειρῶν αἱ λαμπραὶ ἡνίαι,

δεΐσε δ' ὅ γ' ἐν θυμῷ, Διομήδεα δὲ προσέειπε·138
ἐφοβήθη δὲ οὗτος ἐν τῇ ψυχῇ, εἶπε δὲ πρὸς τὸν Διομήδην.

Τυδεΐδη ἄγε δ' αὖτε φόβον δ' ἔχε μώνυχας ἵππους.139
ὦ υἱὲ τοῦ Τυδέως, ἄγε δὴ ἔλαυνε τοὺς μονώνυχας ἵππους εἰς φυγήν,

ἦ οὐ γιγνώσκεις ὅ τοι ἐκ Διὸς οὐχ ἕπετ' ἀλκή; 140
ἢ οὐκ οἶδας ὅτι οὐχ ἕπεται βοηθεία ἐκ τοῦ Διός;

νῦν μὲν γὰρ τούτῳ Κρονίδης Ζεὺς κῦδος ὀπάζει141
νυνὶ μὲν γὰρ τούτῳ ὁ υἱὸς τοῦ Κρόνου ὁ Ζεὺς παρέχεται δόξαν

σήμερον· ὕστερον αὖτε καὶ ἡμΐν, αἴ κ' ἐθέλῃσι,142
τήμερον· μετὰ ταῦτα δὲ καὶ ἡμῖν ἐὰν ἐθέλῃ,

δώσει· ἀνὴρ δέ κεν οὔ τι Διὸς νόον εἰρύσσαιτο143
παρέξει, ἀνὴρ δὲ τὸν τοῦ Διὸς νοῦν οὐκ ἂν μεθελκύσειεν, οὐδὲ μεταθήσοι,

οὐδὲ μάλ' ἴφθιμος, ἐπεὶ ἦ πολὺ φέρτερός ἐστι.144
οὐδ᾽ εἰ πάνυ ἰσχυρός ἐστιν, ἐπειδὴ καταπολὺ κρείττων ἐκεῖνος ὑπάρχει.



τὸν δ' ἠμείβετ' ἔπειτα βοὴν ἀγαθὸς Διομήδης· 145
πρὸς τοῦτον δὲ μετὰ ταῦτα ἀπεκρίνατο ὁ κατὰ πόλεμον ἀγαθὸς Διομήδης λέγων·

ναὶ δὴ ταῦτά γε πάντα γέρον κατὰ μοΐραν ἔειπες·146
ναὶ δὴ ταῦτα γε πάντα, ὦ γέρον, κατὰ τὸ πρέπον εἶπας,

ἀλλὰ τόδ' αἰνὸν ἄχος κραδίην καὶ θυμὸν ἱκάνει·147
ἀλλ' αὕτη γε δεινὴ λύπη τὴν ἐμὴν καρδίαν, καὶ ψυχὴν καταλαμβάνει·

Ἕκτωρ γάρ ποτε φήσει ἐνὶ Τρώεσσ' ἀγορεύων·148
Ἕκτωρ γὰρ δημηγορῶν ποτε ἐν τοῖς Τρῳσὶ λέξει·

Τυδεΐδης ὑπ' ἐμεΐο φοβεύμενος ἵκετο νῆας.149
ὁ υἱὸς τοῦ Τυδέως φοβούμενος, καὶ φεύγων ἀφίκετο εἰς τὰς ναῦς.

ὥς ποτ' ἀπειλήσει· τότε μοι χάνοι εὐρεΐα χθών. 150
οὕτω ποτὲ καυχήσεται, ἐμοὶ δὲ εἴθε τότε διασταίη εὐρέως ἡ γῆ.



τὸν δ' ἠμείβετ' ἔπειτα Γερήνιος ἱππότα Νέστωρ·151
τούτῳ δὲ ἀπεκρίνατο μετὰ ταῦτα ὁ ἀπὸ τῆς Γερήνης ἱππικὸς Νέστωρ·

ὤ μοι Τυδέος υἱὲ δαΐφρονος, οἷον ἔειπες.152
φεῦ, ὦ υἱὲ τοῦ συνετοῦ Τυδέως, ὁποῖον λόγον εἶπας·

εἴ περ γάρ σ' Ἕκτωρ γε κακὸν καὶ ἀνάλκιδα φήσει,153
εἰ γὰρ Ἕκτωρ δειλὸν καὶ ἀσθενῆ σέ γε εἴποι,

ἀλλ' οὐ πείσονται Τρῶες καὶ Δαρδανίωνες154
ἀλλ᾽ οὐ πιστεύσουσιν αὐτῷ οἱ Τρῷες, καὶ οἱ τοῦ Δαρδάνου ἀπόγονοι,

καὶ Τρώων ἄλοχοι μεγαθύμων ἀσπιστάων, 155
καὶ αἱ γυναῖκες τῶν μεγαλοψύχων καὶ πολεμιστῶν Τρῴων,

τάων ἐν κονίῃσι βάλες θαλεροὺς παρακοίτας.156
ὧν ἐν γῇ κατέβαλες τοὺς ἀγαπητοὺς (ἀκμαίους) ἀνδρὰς.



ὣς ἄρα φωνήσας φύγαδε τράπε μώνυχας ἵππους157
οὕτω δὴ εἰπὼν εἰς φυγὴν ἔτρεψε τοὺς μονώνυχας ἵππους

αὖτις ἀν' ἰωχμόν· ἐπὶ δὲ Τρῶές τε καὶ Ἕκτωρ158
ὀπίσω ἀνὰ τὸν πόλεμον. οἱ Τρῷες δὲ καὶ ὁἝκτωρ

ἠχῇ θεσπεσίῃ βέλεα στονόεντα χέοντο.159
ἐπέχεον καὶ ἐπέβαλλον σὺν κραυγῇ μεγίστῃ (θαυμασίᾳ) τὰ στεναγμῶν αἴτια βέλη,

τῷ δ' ἐπὶ μακρὸν ἄϋσε μέγας κορυθαίολος Ἕκτωρ· 160
ἐπ᾿ αὐτῷ δὲ μεγάλως ἐβόησεν ὁ μέγας Ἕκτωρ ὁ συνεχῶς τὴν περικεφαλαίαν κινῶν, λέγων·

Τυδεΐδη περὶ μέν σε τίον Δαναοὶ ταχύπωλοι161
ὦ υἱὲ τοῦ Τυδέως, περισσῶς μέν σε ἐτίμων οἱ ταχεῖς ἵππους ἔχοντες Ἕλληνες

ἕδρῃ τε κρέασίν τε ἰδὲ πλείοις δεπάεσσι·162
προέδρᾳ τε, καὶ κρέασι, καὶ ποτηρίοις ὑπερχείλεσι καὶ πεπληρωμένοις·

νῦν δέ σ' ἀτιμήσουσι· γυναικὸς ἄρ' ἀντὶ τέτυξο.163
νυνὶ δέ σε ἀτιμάσουσι καὶ ἐξουθενίσουσι, παραπλήσιος δὴ γυναικὶ ἐγένου·

ἔρρε κακὴ γλήνη, ἐπεὶ οὐκ εἴξαντος ἐμεΐο164
πορεύου μετὰ φθορᾶς, ὦ κακὴ κόρη, ἐπειδὴ οὐχ ὑποχωρήσαντος ἐμοῦ,

πύργων ἡμετέρων ἐπιβήσεαι, οὐδὲ γυναΐκας 165
τῶν ἡμετέρων τειχῶν ἐπιβήσῃ, οὐδὲ γυναῖκας

ἄξεις ἐν νήεσσι· πάρος τοι δαίμονα δώσω.166
ἐπάξεις ἐν ταῖς ναυσί· πρότερόν σοι δώσω τὴν τοῦ θανάτου ψῆφον.



ὣς φάτο, Τυδεΐδης δὲ διάνδιχα μερμήριξεν167
οὕτως εἶπεν. ὁ δὲ υἱὸς τοῦ Τυδέως διττῶς ἐμερίμνησεν,

ἵππους τε στρέψαι καὶ ἐναντίβιον μαχέσασθαι.168
τούς τε ἵππους στρέψαι, καὶ κατὰ βιαίαν ἐναντίωσιν πολεμῆσαι·

τρὶς μὲν μερμήριξε κατὰ φρένα καὶ κατὰ θυμόν,169
ἐκ τρίτου μὲν οὖν ἐμερίμνησε κατὰ λογισμόν τε καὶ θυμόν,

τρὶς δ' ἄρ' ἀπ' Ἰδαίων ὀρέων κτύπε μητίετα Ζεὺς 170
ἐκ τρίτου δὲ ἀπὸ τῶν τῆς Ἴδης ὀρέων ἐβρόντησεν ὁ βουλευτικὸς Ζεύς,

σῆμα τιθεὶς Τρώεσσι μάχης ἑτεραλκέα νίκην.171
σημεῖον διδοὺς τοῖς Τρῳσίν, ἀντὶ τοῦ, σημαίνων νίκην ἑτερορρεπῆ τοῦ πολέμου.

Ἕκτωρ δὲ Τρώεσσιν ἐκέκλετο μακρὸν ἀΰσας·172
ὁ Ἕκτωρ δὲ τοῖς Τρωσὶ παρεκελεύετο μεγάλως βοήσας, λέγων.

Τρῶες καὶ Λύκιοι καὶ Δάρδανοι ἀγχιμαχηταὶ173
ὦ Τρῷες, καὶ Λύκιοι, καὶ Δάρδανοι πολεμισταί,

ἀνέρες ἔστε φίλοι, μνήσασθε δὲ θούριδος ἀλκῆς.174
ἀνδρεῖοι ἐστὲ, ὦ φίλοι, μνήσθητε δὲ καὶ ἐπιμελήθητε τῆς ὁρμητικῆς ἰσχύος.

γιγνώσκω δ' ὅτι μοι πρόφρων κατένευσε Κρονίων 175
οἶδα δὲ ὅτι μοι προθύμως ὑπέσχετο ὁ υἱὸς τοῦ Κρόνου

νίκην καὶ μέγα κῦδος, ἀτὰρ Δαναοΐσί γε πῆμα·176
νίκην καὶ δόξαν μεγάλην, τοῖς Ἕλλησι δὲ βλάβος·

νήπιοι οἳ ἄρα δὴ τάδε τείχεα μηχανόωντο177
οἱ μωροὶ καὶ ἀνόητοι, οἳ δὴ ταῦτα τὰ τείχη ἐμηχανῶντο καὶ κατεσκεύαζον ἀσθενῆ,

ἀβλήχρ' οὐδενόσωρα· τὰ δ' οὐ μένος ἁμὸν ἐρύξει·178
οὐδενὸς φυλακτικὰ, ταῦτα δὲ τὴν ἐμὴν ὁρμήν τε καὶ δύναμιν οὐ κωλύσει,

ἵπποι δὲ ῥέα τάφρον ὑπερθορέονται ὀρυκτήν.179
οἱ ἵπποι δὲ ῥᾳδίως ὑπερπηδήσουσι τὴν ὀρωρυγμένην τάφρον·

ἀλλ' ὅτε κεν δὴ νηυσὶν ἔπι γλαφυρῇσι γένωμαι, 180
ἀλλ᾿ὅταν δὴ εἰς τὰς βαθείας ναῦς παραγένωμαι,

μνημοσύνη τις ἔπειτα πυρὸς δηΐοιο γενέσθω,181
μνήμη τις μετὰ ταῦτα πυρὸς καυστικοῦ γενηθήτω,

ὡς πυρὶ νῆας ἐνιπρήσω, κτείνω δὲ καὶ αὐτοὺς182
ὅπως ἐμπρήσω πυρὶ τὰς ναῦς, ἀποκτείνω δὲ καὶ αὐτοὺς

Ἀργείους παρὰ νηυσὶν ἀτυζομένους ὑπὸ καπνοῦ.183
τοὺς Ἕλληνας παρὰ ταῖς ναυσὶ ταρασσομένους, καὶ θορυβουμένους ὑπὸ τοῦ καπνοῦ.



ὣς εἰπὼν ἵπποισιν ἐκέκλετο φώνησέν τε·184
οὕτως εἰπὼν τοῖς ἵπποις παρεκελεύετο, καὶ εἶπεν·

Ξάνθέ τε καὶ σὺ Πόδαργε καὶ Αἴθων Λάμπέ τε δΐε 185
ὦ Ξάνθε, καὶ σὺ Πόδαργε, καὶ Αἴθων, καὶ ἔνδοξε Λάμπε,

νῦν μοι τὴν κομιδὴν ἀποτίνετον, ἣν μάλα πολλὴν186
νυνὶ μοι τὴν ἐπιμέλειαν ἀπόδοτε, ἣν πάνυ πολλὴν

Ἀνδρομάχη θυγάτηρ μεγαλήτορος Ἠετίωνος187
Ἀνδρομάχη ἡ θυγάτηρ τοῦ μεγαλοψύχου Ἠετίωνος

ὑμΐν πὰρ προτέροισι μελίφρονα πυρὸν ἔθηκεν188
ὑμῖν πρότερον παρέθηκεν, ἡδὺν σῖτον,

οἶνόν τ' ἐγκεράσασα πιεΐν, ὅτε θυμὸς ἀνώγοι,189
καὶ οἶνον ἐγχέασα πιεῖν, ἡνίκα ἂν ἡ ψυχὴ κελεύοι,

ἢ ἐμοί, ὅς πέρ οἱ θαλερὸς πόσις εὔχομαι εἶναι. 190
ἢ ἐμοί, ὅς τις αὐτῇ σύνευνος ἀκμαῖος (ἀγαπητὸς) καυχῶμαι εἶναι·

ἀλλ' ἐφομαρτεΐτον καὶ σπεύδετον ὄφρα λάβωμεν191
ἀλλ᾽ ἐπακολουθεῖτε καὶ ἐπείγεσθε, ὅπως λάβωμεν

ἀσπίδα Νεστορέην, τῆς νῦν κλέος οὐρανὸν ἵκει192
τὴν ἀσπίδα τοῦ Νέστορος, ἧς νῦν ἡ φήμη εἰς τὸν οὐρανὸν ἀφικνεῖται,

πᾶσαν χρυσείην ἔμεναι, κανόνας τε καὶ αὐτήν,193
πᾶσαν εἶναι χρυσῆν, καὶ τὰς ῥάβδους, καὶ αὐτήν·

αὐτὰρ ἀπ' ὤμοιιν Διομήδεος ἱπποδάμοιο194
ἀπὸ τῶν ὤμων δὲ τοῦ ἱππικοῦ Διομήδους

δαιδάλεον θώρηκα, τὸν Ἥφαιστος κάμε τεύχων. 195
τὸν ποικίλως κατεσκευασμένον θώρακα, ὃν ὁ Ἥφαιστος καμὼν κατεσκεύασεν.

εἰ τούτω κε λάβοιμεν, ἐελποίμην κεν Ἀχαιοὺς196
εἰ ταῦτα λάβοιμεν, ἐλπίζοιμ᾽ ἂν τοὺς Ἕλληνας

αὐτονυχὶ νηῶν ἐπιβησέμεν ὠκειάων.197
αὐτῇ τῇ νυκτὶ ἐπιβιβάσειν τῶν ταχέων πλοίων.



ὣς ἔφατ' εὐχόμενος, νεμέσησε δὲ πότνια Ἥρη,198
οὕτως εἶπε καυχώμενος· ἠναξιοπάθησε δὲ ἡ σεβαστὴ Ἥρα,

σείσατο δ' εἰνὶ θρόνῳ, ἐλέλιξε δὲ μακρὸν Ὄλυμπον,199
ἐκινήθη δὲ ἐν τῷ ἑαυτοῦ θρόνῳ, ἔσεισε δὲ τὸν μέγαν οὐρανόν,

καί ῥα Ποσειδάωνα μέγαν θεὸν ἀντίον ηὔδα· 200
καὶ δὴ πρὸς τὸν μέγαν θεὸν τὸν Ποσειδῶνα ἐξεναντίας ἔλεγεν·

ὢ πόποι ἐννοσίγαι' εὐρυσθενές, οὐδέ νυ σοί περ201
φεῦ φεῦ, ὦ μεγαλοδύναμε Πόσειδον, οὐδέ σοι

ὀλλυμένων Δαναῶν ὀλοφύρεται ἐν φρεσὶ θυμός.202
ἐν τῷ λογιστικῷ πάσχει καὶ θρηνεῖ ἡ ψυχή, φθειρομένων τῶν Ἑλλήνων;

οἳ δέ τοι εἰς Ἑλίκην τε καὶ Αἰγὰς δῶρ' ἀνάγουσι203
οὗτοι δέ σοι εἰς Ἑλίκην τὴν πόλιν, καὶ εἰς τὰς Αἰγὰς δῶρα καὶ θυσίας προσάγουσιν

πολλά τε καὶ χαρίεντα· σὺ δέ σφισι βούλεο νίκην.204
πολλάς τε καὶ κεχαρισμένας· σὺ δὲ αὐτοῖς βούλου καὶ θέλε νίκην.

εἴ περ γάρ κ' ἐθέλοιμεν, ὅσοι Δαναοΐσιν ἀρωγοί, 205
εἰ γὰρ βουλοίμεθα ὅσοι ἐσμὲν τοῖς Ἕλλησι βοηθοί, ἀποσοβῆσαι

Τρῶας ἀπώσασθαι καὶ ἐρυκέμεν εὐρύοπα Ζῆν,206
τοὺς Τρῷας, καὶ ἐπισχεῖν τὸν μεγαλόφωνον Δία,

αὐτοῦ κ' ἔνθ' ἀκάχοιτο καθήμενος οἶος ἐν Ἴδῃ.207
αὐτοῦ δὴ καθήμενος μόνος ἐν τῇ Ἴδῃ λυποῖτο ἂν.



τὴν δὲ μέγ' ὀχθήσας προσέφη κρείων ἐνοσίχθων·208
πρὸς ταύτην δὲ μεγάλως ἀγανακτήσας εἶπεν Ποσειδῶν ὁ βασιλεύς·

Ἥρη ἀπτοεπὲς ποΐον τὸν μῦθον ἔειπες.209
ὦ Ἥρα καθαπτομένη ἐν τοῖς λόγοις, (ἀάπτους λόγους λέγουσα, ἢ, ἁμαρτάνουσα ἐν τῷ λέγειν), τίνα δὴ λόγον εἶπας;

οὐκ ἂν ἔγωγ' ἐθέλοιμι Διὶ Κρονίωνι μάχεσθαι 210
οὐκ ἂν ἔγωγε βουλοίμην πολελμεῖν τῷ Διὶ τῷ υἱῷ τοῦ Κρόνου

ἡμέας τοὺς ἄλλους, ἐπεὶ ἦ πολὺ φέρτερός ἐστιν.211
ἡμᾶς τοὺς ἄλλους θεούς, ἐπειδὴ πολλῷ κρείσσων ἡμῶν ὑπάρχει·



ὣς οἳ μὲν τοιαῦτα πρὸς ἀλλήλους ἀγόρευον·212
οὕτω μὲν οὗτοι τοιαῦτα πρὸς ἀλλήλους ἔλεγον.

τῶν δ' ὅσον ἐκ νηῶν ἀπὸ πύργου τάφρος ἔεργε213
τούτων δὲ, ὅσον ἀπὸ τῶν νεῶν διάστημα, συνεῖχεν ἡ ἔξω τοῦ τείχους τάφρος (ὅσον ἀπὸ τῶν νεῶν ἦν διάστημα ἐπὶ τὸ τεῖχος, καὶ ἀπὸ τοῦ τείχους ἐπὶ τὴν τάφρον),

πλῆθεν ὁμῶς ἵππων τε καὶ ἀνδρῶν ἀσπιστάων214
ἐπληροῦτο ὁμοίως ἵππων τε καὶ ἀνδρῶν πολεμιστῶν

εἰλομένων· εἴλει δὲ θοῷ ἀτάλαντος Ἄρηϊ 215
ἀποκλεισθέντων καὶ συστρεφoμένων· συνέστρεφε δὲ αὐτοὺς ὁ ἰσοστάσιος τῷ ταχεῖ Ἄρει

Ἕκτωρ Πριαμίδης, ὅτε οἱ Ζεὺς κῦδος ἔδωκε.216
Ἕκτωρ ὁ υἱὸς τοῦ Πριάμου, ὁπηνίκα αὐτῷ δόξαν ὁ Ζεὺς παρέσχετο.

καί νύ κ' ἐνέπρησεν πυρὶ κηλέῳ νῆας ἐΐσας,217
καὶ δὴ κατέκαυσεν ἂν πυρὶ καυστικῷ τὰς ἰσοτοίχους ναῦς,

εἰ μὴ ἐπὶ φρεσὶ θῆκ' Ἀγαμέμνονι πότνια Ἥρη218
εἰ μὴ ἐνέβαλεν εἰς τὸν λογισμὸν Ἀγαμέμνονι ἡ σεβαστὴ Ἥρα

αὐτῷ ποιπνύσαντι θοῶς ὀτρῦναι Ἀχαιούς.219
αὐτῷ ἐνεργήσαντι σπουδαίως, διεγεῖραι τοὺς Ἕλληνας.

βῆ δ' ἰέναι παρά τε κλισίας καὶ νῆας Ἀχαιῶν 220
ὥρμησε δὲ πορεύεσθαι εἰς τὰς σκηνὰς καὶ ναῦς τῶν Ἑλλήνων

πορφύρεον μέγα φᾶρος ἔχων ἐν χειρὶ παχείῃ,221
ἱμάτιον μέγα πορφυροῦν ἔχων ἐν τῇ παχείᾳ καὶ ἰσχυρᾷ χειρί·

στῆ δ' ἐπ' Ὀδυσσῆος μεγακήτεϊ νηῒ μελαίνῃ,222
ἔστη δὲ παρὰ τὴν μεγάλην καὶ βαθεῖαν μέλαιναν ναῦν τοῦ Ὀδυσσέως,

ἥ ῥ' ἐν μεσσάτῳ ἔσκε γεγωνέμεν ἀμφοτέρωσε,223
ἥτις δὴ ἐν τῷ μέσῳ ἦν, ὥστε φωνεῖν εἰς ἀμφότερα τὰ μέρη·

ἠμὲν ἐπ' Αἴαντος κλισίας Τελαμωνιάδαο224
-

ἠδ' ἐπ' Ἀχιλλῆος, τοί ῥ' ἔσχατα νῆας ἐΐσας 225
-

εἴρυσαν, ἠνορέῃ πίσυνοι καὶ κάρτεϊ χειρῶν·226
-

ἤϋσεν δὲ διαπρύσιον Δαναοΐσι γεγωνώς·227
ἐβόησε δὲ μέγα καὶ εἰς πάντας ἧκον τοῖς Ἕλλησι φωνήσας·

αἰδὼς Ἀργεΐοι, κάκ' ἐλέγχεα, εἶδος ἀγητοί·228
ὦ αἰσχύνη, καὶ κακὰ ὀνείδη, Ἕλληνες κατὰ μορφὴν μόνον θαυμαστοί,

πῇ ἔβαν εὐχωλαί, ὅτε δὴ φάμεν εἶναι ἄριστοι,229
ποῦ ἀπῆλθον αἱ καυχήσεις, ὁπηνίκα δὴ ἔφαμεν εἶναι ἄριστοι,

ἃς ὁπότ' ἐν Λήμνῳ κενεαυχέες ἠγοράασθε, 230
ἅς ποτε ἐν τῇ Λήμνῳ κενὰ καὶ μάταια καυχώμενοι ἐλέγετε,

ἔσθοντες κρέα πολλὰ βοῶν ὀρθοκραιράων231
ἐσθίοντες κρέατα πολλὰ βοῶν,

πίνοντες κρητῆρας ἐπιστεφέας οἴνοιο,232
καὶ πίνοντες κρατῆρας πεπληρωμένους οἴνου;

Τρώων ἄνθ' ἑκατόν τε διηκοσίων τε ἕκαστος233
ἕκαστος ἀντίσταθμος καὶ ἰσοβαρὴς ἑκατὸν καὶ διακοσίοις Τρῳσὶν

στήσεσθ' ἐν πολέμῳ· νῦν δ' οὐδ' ἑνὸς ἄξιοί εἰμεν234
ἀντιστήσεσθαι ἐν τῷ πολέμῳ· νυνὶ δὲ οὐδὲ ἑνὸς ἄξιοί ἐσμεν

Ἕκτορος, ὃς τάχα νῆας ἐνιπρήσει πυρὶ κηλέῳ. 235
τοῦ Ἕκτορος, ὃς ταχέως κατακαύσει τὰς ναὺς πυρὶ καυστικῷ·

Ζεῦ πάτερ, ἦ ῥά τιν' ἤδη ὑπερμενέων βασιλήων236
ὦ Ζεῦ πάτερ, ἆρά τινα ἤδη τῶν μεγαλοδυνάμων βασιλέων

τῇδ' ἄτῃ ἄασας καί μιν μέγα κῦδος ἀπηύρας;237
ἔβλαψας βλάβη τοιαύτῃ, καὶ ἀφείλου αὐτὸν δόξαν μεγάλην;

οὐ μὲν δή ποτέ φημι τεὸν περικαλλέα βωμὸν238
οὐδεπώποτε οἶμαι τὸν σὸν περικαλλῆ καὶ ὡραῖον βωμὸν

νηῒ πολυκλήϊδι παρελθέμεν ἐνθάδε ἔρρων,239
παρελθεῖν πολυκαθέδρῃ νηί, δεῦρο μετὰ φθορᾶς ἐρχόμενος

ἀλλ' ἐπὶ πᾶσι βοῶν δημὸν καὶ μηρί' ἔκηα 240
ἀλλ᾽ ἐπὶ πᾶσι τοῖς βωμοῖς λίπος τε καὶ μηροὺς βοῶν ἔκαιον,

ἱέμενος Τροίην εὐτείχεον ἐξαλαπάξαι.241
ἐφιέμενος ἐκπορθῆσαι τὴν καλῶς τετειχισμένην Τροίαν·

ἀλλὰ Ζεῦ τόδε πέρ μοι ἐπικρήηνον ἐέλδωρ·242
ἀλλ᾽ ὦ Ζεῦ, τοῦτο γοῦν μοι τὸ ἐπιθύμημα τελείωσον,

αὐτοὺς δή περ ἔασον ὑπεκφυγέειν καὶ ἀλύξαι,243
αὐτοὺς δὴ ἄφες ἐκφυγεῖν τε καὶ ἀποδρᾶναι,

μηδ' οὕτω Τρώεσσιν ἔα δάμνασθαι Ἀχαιούς.244
μηδ' οὕτω μάλα τοὺς Ἕλληνας ἔα δαμάζεσθαι τοῖς Τρωσίν.



ὣς φάτο, τὸν δὲ πατὴρ ὀλοφύρατο δάκρυ χέοντα, 245
οὕτως ἔφη. τοῦτον δὲ κλαίοντα ὁ πατὴρ ἠλέησε,

νεῦσε δέ οἱ λαὸν σόον ἔμμεναι οὐδ' ἀπολέσθαι.246
κατένευσε δὲ αὐτῷ τὸν στρατὸν σῶον εἶναι, μηδ᾽ ἀπολέσθαι·

αὐτίκα δ' αἰετὸν ἧκε τελειότατον πετεηνῶν,247
εὐθὺς δὲ ἀετὸν τὸν τελεστικώτατον τῶν πετεινῶν ἔπεμψε,

νεβρὸν ἔχοντ' ὀνύχεσσι τέκος ἐλάφοιο ταχείης·248
νεβρόν, γέννημα ἐλάφου ταχείας κατέχοντα τοῖς ὄνυξι,

πὰρ δὲ Διὸς βωμῷ περικαλλέϊ κάββαλε νεβρόν,249
κατέβαλε δὲ τὸν νεβρὸν παρὰ τῷ περικαλλεῖ καὶ ὡραίῳ βωμῷ τοῦ Διός,

ἔνθα πανομφαίῳ Ζηνὶ ῥέζεσκον Ἀχαιοί. 250
ὅπου τῷ πάσης φήμης καὶ κληδόνος ἀκούοντι Διὶ ἔθυον οἱ Ἕλληνες.

οἳ δ' ὡς οὖν εἴδονθ' ὅ τ' ἄρ' ἐκ Διὸς ἤλυθεν ὄρνις,251
οὗτοι δὲ ἐπειδὴ ἐθεάσαντο, ὅτι δὴ ἐκ τοῦ Διὸς ἀφίκετο ὁ ὄρνις,

μᾶλλον ἐπὶ Τρώεσσι θόρον, μνήσαντο δὲ χάρμης.252
μᾶλλον ἐπὶ τοὺς Τρῷας ὥρμησαν, ἐμνήσθησαν δὲ πολέμου καὶ μάχης.



ἔνθ' οὔ τις πρότερος Δαναῶν πολλῶν περ ἐόντων253
τότε οὐδεὶς ἀπὸ τῶν Ἑλλήνων, καίπερ ὄντων πολλῶν,

εὔξατο Τυδεΐδαο πάρος σχέμεν ὠκέας ἵππους254
ἐκαυχήσατο πρότερον τοῦ υἱοῦ τοῦ Τυδέως ἐλαύνειν τοὺς ταχεῖς ἵππους,

τάφρου τ' ἐξελάσαι καὶ ἐναντίβιον μαχέσασθαι, 255
καὶ ἐκ τῆς τάφρου ὁρμῆσαι (προαγαγεῖν), καὶ κατὰ βιαίαν ἐναντίωσιν πολεμῆσαι·

ἀλλὰ πολὺ πρῶτος Τρώων ἕλεν ἄνδρα κορυστὴν256
ἀλλὰ πολλῷ πρῶτος ἀνεῖλεν ἄνδρα ὁπλίτην τῶν Τρῴων,

Φραδμονίδην Ἀγέλαον· ὃ μὲν φύγαδ' ἔτραπεν ἵππους·257
Ἀγέλαον τὸν υἱὸν τοῦ Φράδμονος· Οὗτος μὲν γὰρ εἰς φυγὴν ἔτρεψε τοὺς ἵππους,

τῷ δὲ μεταστρεφθέντι μεταφρένῳ ἐν δόρυ πῆξεν258
τούτῳ δὲ στραφέντι εἰς τὰ μετάφρενα ἐνέπηξε τὸ δόρυ

ὤμων μεσσηγύς, διὰ δὲ στήθεσφιν ἔλασσεν·259
μεταξὺ τῶν ὤμων, διὰ τοῦ στήθους δὲ ἐκπεράσαι ἐποίησε·

ἤριπε δ' ἐξ ὀχέων, ἀράβησε δὲ τεύχε' ἐπ' αὐτῷ. 260
κατέπεσε δὲ ἐκ τοῦ δίφρου, ἐψόφησαν δὲ τὰ ὅπλα ἐπ᾿ αὐτῷ.



τὸν δὲ μετ' Ἀτρεΐδαι Ἀγαμέμνων καὶ Μενέλαος,261
μετὰ τοῦτον δὲ οἱ υἱοὶ τοῦ Ἀτρέως ὁ Ἀγαμέμνων καὶ Μενέλαος·

τοΐσι δ' ἐπ' Αἴαντες θοῦριν ἐπιειμένοι ἀλκήν,262
ἐπὶ τούτοις δὲ οἱ Αἴαντες οἱ ἐνδεδυμένοι ὁρμητικὴν ἰσχύν·

τοΐσι δ' ἐπ' Ἰδομενεὺς καὶ ὀπάων Ἰδομενῆος263
ἐπὶ τούτοις δὲ Ἰδομενεύς, καὶ ὁ τοῦ Ἰδομενέως ὁπαδὸς

Μηριόνης ἀτάλαντος Ἐνυαλίῳ ἀνδρειφόντῃ,264
Μηριόνης, ὅμοιος τῷ ἀνδροκτόνῳ Ἄρει·

τοΐσι δ' ἐπ' Εὐρύπυλος Εὐαίμονος ἀγλαὸς υἱός· 265
ἐπὶ τούτοις δὲ Εὐρύπυλος ὁ λαμπρὸς υἱὸς τοῦ Εὐαίμονος·

Τεῦκρος δ' εἴνατος ἦλθε παλίντονα τόξα τιταίνων,266
ὁ Τεῦκρος δὲ ἔννατος παρεγένετο τὸ εἰς τοὐπίσω τεινόμενον τόξον ἐντείνων,

στῆ δ' ἄρ' ὑπ' Αἴαντος σάκεϊ Τελαμωνιάδαο.267
ἔστη δὲ ὑπὸ τῷ σάκει τοῦ Αἴαντος τοῦ υἱοῦ τοῦ Τελαμῶνος.

ἔνθ' Αἴας μὲν ὑπεξέφερεν σάκος· αὐτὰρ ὅ γ' ἥρως268
τότε ὁ Αἴας μὲν ἔμπροσθεν αὐτοῦ ἔφερε τὴν ἀσπίδα· ὁ δέ γε ἥρως

παπτήνας, ἐπεὶ ἄρ τιν' ὀϊστεύσας ἐν ὁμίλῳ269
περισκοπήσας, καὶ ἐπιτηρήσας, ἐπειδή τινα τοξεύσας ἐν τῷ στρατῷ ἔτρωσεν,

βεβλήκοι, ὃ μὲν αὖθι πεσὼν ἀπὸ θυμὸν ὄλεσσεν, 270
ἐκεῖνος μὲν αὐτοῦ καταπεσὼν ἀπώλεσε τὴν ψυχήν·

αὐτὰρ ὃ αὖτις ἰὼν πάϊς ὣς ὑπὸ μητέρα δύσκεν271
οὗτος δὲ ἐπανερχόμενος ὥσπερ παῖς ὑπὸ μητέρα ἔδυνεν

εἰς Αἴανθ'· ὃ δέ μιν σάκεϊ κρύπτασκε φαεινῷ.272
ὑπὸ τὸν Αἴαντα· οὗτος δὲ ἔκρυπτε καὶ ἐκάλυπτεν αὐτὸν τῇ λαμπρᾷ ἀσπίδι.



ἔνθα τίνα πρῶτον Τρώων ἕλε Τεῦκρος ἀμύμων;273
τότε τίνα πρῶτον ἀπὸ τῶν Τρῴων ἀπέκτεινεν ὁ ἄμεμπτος Τεῦκρος;

Ὀρσίλοχον μὲν πρῶτα καὶ Ὄρμενον ἠδ' Ὀφελέστην274
πρῶτον μὲν τὸν Ὀρσίλοχον, καὶ τὸν Ὅρμενον, καὶ τὸν Ὀλοφέστην,

Δαίτορά τε Χρομίον τε καὶ ἀντίθεον Λυκοφόντην 275
καὶ τὸν Δαίτορα, καὶ τὸν Χρόμιον, καὶ τὸν ἰσόθεον Λυκοφόντην,

καὶ Πολυαιμονίδην Ἀμοπάονα καὶ Μελάνιππον,276
καὶ τὸν Ἀμοπάονα τὸν υἱὸν τοῦ Πολυαίμονος, καὶ τὸν Μελάνιππον.

πάντας ἐπασσυτέρους πέλασε χθονὶ πουλυβοτείρῃ.277
-

τὸν δὲ ἰδὼν γήθησεν ἄναξ ἀνδρῶν Ἀγαμέμνων278
τοῦτον δὲ θεασάμενος ὁ βασιλεὺς τοῦ λαοῦ Ἀγαμέμνων, ἐχάρη,

τόξου ἄπο κρατεροῦ Τρώων ὀλέκοντα φάλαγγας·279
φονεύοντα τὰς τάξεις τῶν Τρῴων ἀπὸ τοῦ ἰσχυροῦ τόξου·

στῆ δὲ παρ' αὐτὸν ἰὼν καί μιν πρὸς μῦθον ἔειπε· 280
παραγενόμενος δὲ ἔστη πλησίον αὐτοῦ, καὶ λόγον εἶπε πρὸς αὐτόν, οὕτως·

Τεῦκρε φίλη κεφαλή, Τελαμώνιε κοίρανε λαῶν281
ὦ Τεῦκρε, προσφιλεστάτη μοι κεφαλή, υἱὲ τοῦ Τελαμῶνος, ἀρχηγὲ τοῦ λαοῦ,

βάλλ' οὕτως, αἴ κέν τι φόως Δαναοΐσι γένηαι282
βάλλε οὕτως, εἴπως τι φῶς καὶ σωτήρια τοῖς Ἕλλησι γένοιο,

πατρί τε σῷ Τελαμῶνι, ὅ σ' ἔτρεφε τυτθὸν ἐόντα,283
καὶ Τελαμῶνι τῷ σῷ πατρί, ὅς τις σε ἀνέτρεφε μικρὸν ὄντα,

καί σε νόθον περ ἐόντα κομίσσατο ᾧ ἐνὶ οἴκῳ·284
καί σε καίπερ ὄντα νόθον (μὴ γνήσιον υἱὸν ὄντα), ἐπιμελείας ἠξίωσεν ἐν τῷ ἑαυτοῦ οἴκῳ.

τὸν καὶ τηλόθ' ἐόντα ἐϋκλείης ἐπίβησον. 285
τοῦτον καὶ πόρρω ὄντα εὐδοξίας ἐπιβίβασον, καὶ δόξας·

σοὶ δ' ἐγὼ ἐξερέω ὡς καὶ τετελεσμένον ἔσται·286
σοὶ δὲ ἐγὼ λέξω, ὥσπερ καὶ τετελειωμένον γενήσεται·

αἴ κέν μοι δώῃ Ζεύς τ' αἰγίοχος καὶ Ἀθήνη287
ἐὰν παράσχῃ ὁ τὴν αἰγίδα φορῶν Ζεύς, καὶ ἡ Ἀθηνᾶ

Ἰλίου ἐξαλαπάξαι ἐϋκτίμενον πτολίεθρον,288
ἐκπορθῆσαι τὸ καλῶς οἰκούμενον πόλισμα τῆς Ἰλίου,

πρώτῳ τοι μετ' ἐμὲ πρεσβήϊον ἐν χερὶ θήσω,289
σοὶ πρώτῳ μετ᾿ ἐμὲ πρεσβεῖον καὶ δῶρον ἔντιμον θήσω ἐν ταῖς χερσί,

ἢ τρίποδ' ἠὲ δύω ἵππους αὐτοΐσιν ὄχεσφιν 290
ἢ τρίποδα, ἢ δύο ἵππους σὺν αὐτοῖς τοῖς ἅρμασιν,

ἠὲ γυναΐχ', ἥ κέν τοι ὁμὸν λέχος εἰσαναβαίνοι.291
ἢ γυναῖκα, ἥτις ἄν σοι εἰς τὴν αὐτὴν κοίτην ἀνέρχοιτο.



τὸν δ' ἀπαμειβόμενος προσεφώνεε Τεῦκρος ἀμύμων·292
πρὸς τοῦτον δὲ ἀποκρινόμενος ἔλεγεν ὁ ἄμεμπτος Τεῦκρος;

Ἀτρεΐδη κύδιστε τί με σπεύδοντα καὶ αὐτὸν293
ὦ ἐνδοξότατε υἱὲ τοῦ Ἀτρέως, τί δή με καὶ αὐτὸν ἐπειγόμενον ἐπισπεύδεις,

ὀτρύνεις; οὐ μέν τοι ὅση δύναμίς γε πάρεστι294
καὶ διεγείρεις; οὐ μὲν δὴ κατὰ τὴν προσοῦσαν μοι δύναμιν

παύομαι, ἀλλ' ἐξ οὗ προτὶ Ἴλιον ὠσάμεθ' αὐτοὺς 295
ἀποπαύομαι, ἀλλ᾽ ἀφ᾽ οὗ εἰς τὴν Ἴλιον αὐτοὺς ἀπεωθησάμεθα,

ἐκ τοῦ δὴ τόξοισι δεδεγμένος ἄνδρας ἐναίρω.296
ἐξ ἐκείνου δὴ προσδεχόμενος, καὶ ἐπιτηρῶν τόξῳ ἀποκτείνω ἄνδρας.

ὀκτὼ δὴ προέηκα τανυγλώχινας ὀϊστούς,297
ὀκτὼ οὖν προέπεμψα ὀϊστοὺς ἐκτεταμένας γωνίας ἔχοντας

πάντες δ' ἐν χροῒ πῆχθεν ἀρηϊθόων αἰζηῶν·298
πάντες ἐν σώμασιν ἐπάγησαν νεῶν κατὰ πόλεμον εὐκινήτων·

τοῦτον δ' οὐ δύναμαι βαλέειν κύνα λυσσητῆρα.299
τοῦτον δὲ οὐ δύναμαι βαλεῖν τὸν θρασὺν καὶ μαινόμενον κύνα.

ἦ ῥα καὶ ἄλλον ὀϊστὸν ἀπὸ νευρῆφιν ἴαλλεν 300
εἶπε δή, καὶ ἄλλο βέλος ἀπὸ τῆς νευρᾶς ἀφῆκεν ἀπαντικρὺ

Ἕκτορος ἀντικρύ, βαλέειν δέ ἑ ἵετο θυμός·301
τοῦ Ἕκτορος· Βαλεῖν δὲ αὐτὸν ἐφίετο ἡ ψυχή·

καὶ τοῦ μέν ῥ' ἀφάμαρθ', ὃ δ' ἀμύμονα Γοργυθίωνα302
καὶ τούτου μὲν ἀπέτυχεν, οὗτος δὲ τὸν ἄμεμπτον Γοργυθίωνα

υἱὸν ἐῢν Πριάμοιο κατὰ στῆθος βάλεν ἰῷ,303
τὸν γενναῖον υἱὸν τοῦ Πριάμου ἔτρωσε τῷ ὀϊστῷ κατὰ τὸ στῆθος

τόν ῥ' ἐξ Αἰσύμηθεν ὀπυιομένη τέκε μήτηρ304
ὃν δὴ ἐξ Αἰσύμης γαμηθεῖσα ἔτεκεν ἡ μήτηρ

καλὴ Καστιάνειρα δέμας ἐϊκυΐα θεῇσι. 305
ἡ εὐειδὴς Καστιάνειρα, ἡ τὸ σῶμα ὁμοία ταῖς θεαῖς·

μήκων δ' ὡς ἑτέρωσε κάρη βάλεν, ἥ τ' ἐνὶ κήπῳ306
ὧσπερ δὲ μήκων εἰς τὸ ἕτερον μέρος τὴν κεφαλὴν ἔκλινεν, ἥτις ἐν τῷ κήπῳ τυγχάνει,

καρπῷ βριθομένη νοτίῃσί τε εἰαρινῇσιν,307
πληθύουσα καὶ βαρυνομένη τῷ καρπῷ, καὶ νοτιαῖς καὶ δρόσοις ἐαριναῖς·

ὣς ἑτέρωσ' ἤμυσε κάρη πήληκι βαρυνθέν.308
οὕτως εἰς τὸ ἕτερον μέρος ἡ κεφαλὴ ἐκέκλιτο βαρυνθεῖσα τῇ περικεφαλαίᾳ.



Τεῦκρος δ' ἄλλον ὀϊστὸν ἀπὸ νευρῆφιν ἴαλλεν309
ὁ Τεῦκρος δὲ ἄλλο βέλος ἀπὸ τῆς νευρᾶς ἀφῆκεν

Ἕκτορος ἀντικρύ, βαλέειν δέ ἑ ἵετο θυμός. 310
ἀπαντικρὺ τοῦ Ἕκτορος, βαλεῖν δὲ αὐτὸν ἐφίετο ἡ ψυχή,

ἀλλ' ὅ γε καὶ τόθ' ἅμαρτε· παρέσφηλεν γὰρ Ἀπόλλων·311
ἀλλ᾽ οὗτος καὶ τότε ἀπέτυχε, σφαλῆναι γὰρ καὶ διαμαρτεῖν ἐποίησεν ὁ Ἀπόλλων·

ἀλλ' Ἀρχεπτόλεμον θρασὺν Ἕκτορος ἡνιοχῆα312
ἀλλὰ τὸν εὔτολμον Ἀρχεπτόλεμον τὸν ἡνίοχον τοῦ Ἕκτορος

ἱέμενον πόλεμον δὲ βάλε στῆθος παρὰ μαζόν·313
προθύμως ὁρμῶντα ἐπὶ τὸν πόλεμον ἔτρωσε κατὰ τὸ στῆθος παρὰ τὸν μαζόν·

ἤριπε δ' ἐξ ὀχέων, ὑπερώησαν δέ οἱ ἵπποι314
κατέπεσε δὲ ἐκ τοῦ δίφρου, ὑπεχώρησαν δὲ αὐτῷ οἱ ἵπποι

ὠκύποδες· τοῦ δ' αὖθι λύθη ψυχή τε μένος τε. 315
οἱ ταχύποδες, τούτου δὲ αὐτόθι διελύθη ἡ ψυχὴ καὶ ἡ δύναμις.

Ἕκτορα δ' αἰνὸν ἄχος πύκασε φρένας ἡνιόχοιο·316
τὸν Ἕκτορα δὲ λύπη δεινὴ περιεκάλυψε κατὰ τὰς φρένας ἕνεκα τοῦ ἡνιόχου.

τὸν μὲν ἔπειτ' εἴασε καὶ ἀχνύμενός περ ἑταίρου,317
τοῦτον μὲν οὖν μετὰ ταῦτα κατέλιπε, καίπερ λυπούμενος ἕνεκα τοῦ φίλου,

Κεβριόνην δ' ἐκέλευσεν ἀδελφεὸν ἐγγὺς ἐόντα318
τὸν ἀδελφὸν δὲ Κεβριόνην πλησίον ὄντα ἐκέλευσε

ἵππων ἡνί' ἑλεΐν· ὃ δ' ἄρ' οὐκ ἀπίθησεν ἀκούσας.319
λαβεῖν τὰς ἡνίας τῶν ἵππων ὁ δὲ ἀκούσας ὑπήκουσεν·

αὐτὸς δ' ἐκ δίφροιο χαμαὶ θόρε παμφανόωντος 320
αὐτὸς δὲ ἐκ τοῦ ὀχήματος τοῦ λαμπροῦ εἰς γῆν κατεπήδησε

σμερδαλέα ἰάχων· ὃ δὲ χερμάδιον λάβε χειρί,321
καταπληκτικῶς βοῶν· χειροπληθῆ δὲ λίθον οὗτος ἔλαβε τῇ χειρί,

βῆ δ' ἰθὺς Τεύκρου, βαλέειν δέ ἑ θυμὸς ἀνώγει.322
ἐπορεύθη δὲ εὐθὺ Τεύκρου, βαλεῖν δὲ αὐτὸν ἡ ψυχή ἐκέλευε.

ἤτοι ὃ μὲν φαρέτρης ἐξείλετο πικρὸν ὀϊστόν,323
ὁ μὲν οὖν ἐκ τῆς βελοθήκης ἐξέβαλε πικρὸν βέλος,

θῆκε δ' ἐπὶ νευρῇ· τὸν δ' αὖ κορυθαίολος Ἕκτωρ324
ἔθηκε δὲ αὐτὸ ἐπὶ τῇ νευρᾷ· τοῦτον δὲ Ἕκτωρ ὁ συνεχῶς τὴν περικεφαλαίαν

αὐερύοντα παρ' ὦμον, ὅθι κληῒς ἀποέργει 325
κινῶν ὀπίσω ἕλκοντα, παρὰ τὸν ὦμον ὅπου ἡ κλεὶς διαχωρίζει

αὐχένα τε στῆθός τε, μάλιστα δὲ καίριόν ἐστι,326
τὸν αὐχένα καὶ τὸ στῆθος, μάλιστα δὲ ἐπικίνδυνον μέρος ὑπάρχει·

τῇ ῥ' ἐπὶ οἷ μεμαῶτα βάλεν λίθῳ ὀκριόεντι,327
ἐκεῖ δὴ ἐπ᾿ αὐτῷ ὁρμῶντα ἔτρωσε λίθῳ τραχεῖ,

ῥῆξε δέ οἱ νευρήν· νάρκησε δὲ χεὶρ ἐπὶ καρπῷ,328
ἔκοψε δὲ τὴν νευράν, ἀργοτέρα δὲ ἡ χεὶρ ἐγένετο ἐν τῷ καρπῷ.

στῆ δὲ γνὺξ ἐριπών, τόξον δέ οἱ ἔκπεσε χειρός.329
ἔστη δὲ πεσὼν ἐπὶ γόνυ, τὸ τόξον δὲ αὐτῷ ἐξέπεσεν ἀπὸ τῆς χειρός.

Αἴας δ' οὐκ ἀμέλησε κασιγνήτοιο πεσόντος, 330
ὁ Αἴας δὲ οὐκ ἠμέλησε πεσόντος τοῦ ἀδελφοῦ,

ἀλλὰ θέων περίβη καί οἱ σάκος ἀμφεκάλυψε.331
ἀλλὰ τρέχων περὶ αὐτὸν ἔστη, καὶ περιέθηκεν αὐτῷ τὴν ἀσπίδα.

τὸν μὲν ἔπειθ' ὑποδύντε δύω ἐρίηρες ἑταΐροι332
τοῦτον μὲν οὖν μετὰ ταῦτα ἀναλαβόντες δύο εὐάρμοστοι φίλοι,

Μηκιστεὺς Ἐχίοιο πάϊς καὶ δΐος Ἀλάστωρ333
ὁ Μηκιστεὺς ὁ παῖς τοῦ Ἐχίου, καὶ ὁ ἔνδοξος Ἀλάστωρ,

νῆας ἔπι γλαφυρὰς φερέτην βαρέα στενάχοντα.334
ἐπὶ τὰς βαθείας ναῦς ἐκόμιζον βαρέως στενάζοντα.



ἂψ δ' αὖτις Τρώεσσιν Ὀλύμπιος ἐν μένος ὦρσεν· 335
αὖθις δὲ πάλιν ὁ Ζεὺς τοῖς Τρῳσὶν ἰσχὺν ἐνέβαλε.

οἳ δ' ἰθὺς τάφροιο βαθείης ὦσαν Ἀχαιούς·336
οὗτοι δὲ εὐθὺ τῆς βαθείας τάφρου ἀπεωθήσαντο τοὺς Ἕλληνας·

Ἕκτωρ δ' ἐν πρώτοισι κίε σθένεϊ βλεμεαίνων.337
ὁ Ἕκτωρ δὲ ἐν πρώτοις ἐπορεύετο τῇ δυνάμει ἐπαιρόμενος, οἷον τὴν δύναμιν καὶ διὰ τοῦ βλέμματος δεικνύων·

ὡς δ' ὅτε τίς τε κύων συὸς ἀγρίου ἠὲ λέοντος338
Καθάπερ δὲ ὅταν τις κύων χοίρου ἀγρίου ἢ λέοντος

ἅπτηται κατόπισθε ποσὶν ταχέεσσι διώκων339
ἅπτηται ὄπισθε, ποσὶ ταχέσι θαρρῶν, καὶ περιστρεφόμενος ἐπιτηρῇ

ἰσχία τε γλουτούς τε, ἑλισσόμενόν τε δοκεύει, 340
τά τε ἰσχία καὶ τὰ σφαιρώματα·

ὣς Ἕκτωρ ὤπαζε κάρη κομόωντας Ἀχαιούς,341
οὕτως Ἕκτωρ ἐδίωκε τοὺς τὰς κεφαλὰς κομῶντας Ἕλληνας,

αἰὲν ἀποκτείνων τὸν ὀπίστατον· οἳ δὲ φέβοντο.342
ἀεὶ ἀναιρῶν τὸν ὄπισθεν καὶ ἔσχατον, οὗτοι δὲ ἔφευγον·

αὐτὰρ ἐπεὶ διά τε σκόλοπας καὶ τάφρον ἔβησαν343
ἐπεὶ δὲ τοὺς σκόλοπας ἤτοι τὰ ὀρθὰ ξύλα, καὶ τὴν τάφρον διέβησαν

φεύγοντες, πολλοὶ δὲ δάμεν Τρώων ὑπὸ χερσίν,344
φεύγοντες, πολλοὶ δὲ ἀνῃρέθησαν ὑπὸ τῶν χειρῶν τῶν Τρῴων,

οἳ μὲν δὴ παρὰ νηυσὶν ἐρητύοντο μένοντες, 345
οὗτοι μὲν παρὰ ταῖς ναυσὶν καρτεροῦντες κατείχοντο,

ἀλλήλοισί τε κεκλόμενοι καὶ πᾶσι θεοΐσι346
ἀλλήλοις τε παρακελευόμενοι, καὶ πᾶσι τοῖς θεοῖς

χεΐρας ἀνίσχοντες μεγάλ' εὐχετόωντο ἕκαστος·347
χεῖρας αἴροντες, μεγάλως ηὔχοντο πάντες·

Ἕκτωρ δ' ἀμφιπεριστρώφα καλλίτριχας ἵππους348
ὁἝκτωρ δὲ περιέστρεφε τὰς περικαλλεῖς τρίχας ἔχοντας ἵππους,

Γοργοῦς ὄμματ' ἔχων ἠδὲ βροτολοιγοῦ Ἄρηος.349
Γοργόνος ὀφθαλμοὺς ἔχων, καὶ τοῦ ἀνδροκτόνου Ἄρεος·



τοὺς δὲ ἰδοῦσ' ἐλέησε θεὰ λευκώλενος Ἥρη, 350
τούτους δὲ θεασαμένη ᾠκτείρησεν ἡ θεά ἡ λευκοβραχίων Ἥρα.

αἶψα δ' Ἀθηναίην ἔπεα πτερόεντα προσηύδα·351
εὐθέως δὲ πρὸς τὴν Ἀθηνᾶν λόγους ταχεῖς ἔλεγεν, οὕτω·

ὢ πόποι αἰγιόχοιο Διὸς τέκος οὐκέτι νῶϊ352
φεῦ φεῦ, ὦ θύγατερ τοῦ τὴν αἰγίδα φοροῦντος Διός, οὐκέτι ἡμεῖς

ὀλλυμένων Δαναῶν κεκαδησόμεθ' ὑστάτιόν περ;353
ἀπολλυμένων τῶν Ἑλλήνων φροντίσομεν εἰ καὶ ὀψὲ καὶ ἐσχάτως;

οἵ κεν δὴ κακὸν οἶτον ἀναπλήσαντες ὄλωνται354
οἳ δὴ κακὸν θάνατον πληρώσαντες ἀπολοῦνται

ἀνδρὸς ἑνὸς ῥιπῇ, ὃ δὲ μαίνεται οὐκέτ' ἀνεκτῶς 355
ὁρμῇ ἀνδρὸς ἑνός· οὗτος γὰρ μαίνεται (ἐνθουσιᾷ) οὐκέτι φορητῶς

Ἕκτωρ Πριαμίδης, καὶ δὴ κακὰ πολλὰ ἔοργε.356
ὁ Ἕκτωρ ὁ υἱὸς τοῦ Πριάμου, καὶ δὴ πολλὰ δεινὰ εἰργάσατο.



τὴν δ' αὖτε προσέειπε θεὰ γλαυκῶπις Ἀθήνη·357
πρὸς ταύτην δὲ εἶπεν ἡ θεὰ ἡ εὐόφθαλμος Ἀθηνᾶ.

καὶ λίην οὗτός γε μένος θυμόν τ' ὀλέσειε358
καὶ πάνυ οὗτος γε τὴν ἰσχύν τε καὶ τὴν ψυχὴν ἀπολέσειεν

χερσὶν ὑπ' Ἀργείων φθίμενος ἐν πατρίδι γαίῃ·359
ὑπὸ τῶν χειρῶν τῶν Ἑλλήνων, ἀπολωλὼς ἐν τῇ πατρίδι γῇ·

ἀλλὰ πατὴρ οὑμὸς φρεσὶ μαίνεται οὐκ ἀγαθῇσι 360
ἀλλ᾽ ὁ ἐμὸς πατὴρ ἐνθουσιᾷ λογισμοῖς οὐ καλοῖς

σχέτλιος, αἰὲν ἀλιτρός, ἐμῶν μενέων ἀπερωεύς·361
ὁ χαλεπός τε καὶ ἄδικος ἀεί, καὶ τῶν ἐμῶν προθυμιῶν κωλυτής,

οὐδέ τι τῶν μέμνηται, ὅ οἱ μάλα πολλάκις υἱὸν362
οὐδὲ ἐκείνων μέμνηται, ὅτι τὸν υἱὸν αὐτοῦ πάνυ πολλάκις

τειρόμενον σώεσκον ὑπ' Εὐρυσθῆος ἀέθλων.363
καταπονούμενον ὑπὸ τῶν ἄθλων τοῦ Εὐρυσθέως ἔσωσα.

ἤτοι ὃ μὲν κλαίεσκε πρὸς οὐρανόν, αὐτὰρ ἐμὲ Ζεὺς364
οὗτος μὲν γὰρ ἔκλαιεν ὁρῶν εἰς τὸν οὐρανόν, ἐμὲ δὲ ὁ Ζεὺς

τῷ ἐπαλεξήσουσαν ἀπ' οὐρανόθεν προΐαλλεν. 365
αὐτῷ βοηθήσουσαν ἐκ τοῦ οὐρανοῦ προέπεμπε·

εἰ γὰρ ἐγὼ τάδε ᾔδε' ἐνὶ φρεσὶ πευκαλίμῃσιν366
εἰ γὰρ ἐγὼ ταῦτα ἐπιστάμην ἐν τῷ συνετῷ μοι λογιστικῷ,

εὖτέ μιν εἰς Ἀΐδαο πυλάρταο προὔπεμψεν367
ὁπηνίκα αὐτὸν εἰς ᾅδου τοῦ τὰς πύλας ἡρμοσμένας ἔχοντος ἀπέστειλεν

ἐξ Ἐρέβευς ἄξοντα κύνα στυγεροῦ Ἀΐδαο,368
ἐκ τοῦ σκότους κομίσοντα τὸν κύνα τοῦ μισητοῦ καὶ φοβεροῦ Ἅιδου,

οὐκ ἂν ὑπεξέφυγε Στυγὸς ὕδατος αἰπὰ ῥέεθρα.369
οὐκ ἂν διέφυγε τὰ προσάντη ῥεύματα τοῦ ὕδατος τῆς Στυγός.

νῦν δ' ἐμὲ μὲν στυγέει, Θέτιδος δ' ἐξήνυσε βουλάς, 370
νῦν δὲ ἐμὲ μὲν μισεῖ, τὰς βουλὰς δὲ τῆς Θέτιδος ἐξετέλεσεν,

ἥ οἱ γούνατ' ἔκυσσε καὶ ἔλλαβε χειρὶ γενείου,371
ἥτις αὐτῷ τὰ γόνατα κατεφίλησε, καὶ τῇ χειρὶ ἐλάβετο τοῦ γενείου,

λισσομένη τιμῆσαι Ἀχιλλῆα πτολίπορθον.372
δεομένη τιμῆσαι τὸν τὰς πόλεις ἐκπορθοῦντα Ἀχιλλέα·

ἔσται μὰν ὅτ' ἂν αὖτε φίλην γλαυκώπιδα εἴπῃ.373
ἔσται μήν, ὅταν πάλιν ἀγαπητὴν εὐόφθαλμον Ἀθηνᾶν εἴπῃ.

ἀλλὰ σὰ μὲν νῦν νῶϊν ἐπέντυε μώνυχας ἵππους,374
ἀλλὰ σὺ μὲν πρὸς τὸ παρὸν εὐτρέπισον ἡμῖν τοὺς μονώνυχας ἵππους,

ὄφρ' ἂν ἐγὼ καταδῦσα Διὸς δόμον αἰγιόχοιο 375
ἕως ἂν ἐγώ ἐλθοῦσα εἰς τὸ οἴκημα τοῦ τὴν αἰγίδα φοροῦντος Διός,

τεύχεσιν ἐς πόλεμον θωρήξομαι, ὄφρα ἴδωμαι376
ὅπλοις εἰς τὸν πόλεμον ὁπλισθῶ, ὅπως θεάσωμαι,

ἢ νῶϊ Πριάμοιο πάϊς κορυθαίολος Ἕκτωρ377
εἰ ὁ τοῦ Πριάμου υἱὸς ὁ συνεχῶς τὴν περικεφαλαίαν κινῶν Ἕκτωρ,

γηθήσει προφανέντε ἀνὰ πτολέμοιο γεφύρας,378
ἡμῶν φανεισῶν ἀνὰ τὰς τάξεις τοῦ πολέμου, χαρήσεται,

ἦ τις καὶ Τρώων κορέει κύνας ἠδ' οἰωνοὺς379
ἢ καί τις ἀπὸ τῶν Τρῴων ἐμπλήσει κύνας καὶ ὄρνεα μεγάλα

δημῷ καὶ σάρκεσσι, πεσὼν ἐπὶ νηυσὶν Ἀχαιῶν. 380
λίπει, καὶ σαρξί, καταπεσὼν παρὰ ταῖς ναυσὶ τῶν Ἑλλήνων.



ὣς ἔφατ', οὐδ' ἀπίθησε θεὰ λευκώλενος Ἥρη.381
οὕτως εἶπεν. ὑπήκουσε δὲ ἡ θεὰ ἡ λευκοβραχίων Ἥρα·

ἣ μὲν ἐποιχομένη χρυσάμπυκας ἔντυεν ἵππους382
αὕτη μὲν οὖν ἐπιπορευομένη τοὺς χρυσοχαλίνους ἵππους ηὐτρέπιζε,

Ἥρη πρέσβα θεὰ θυγάτηρ μεγάλοιο Κρόνοιο·383
ἡ Ἥρα ἡ τιμία θεὰ ἡ θυγάτηρ τοῦ μεγάλου Κρόνου.

αὐτὰρ Ἀθηναίη κούρη Διὸς αἰγιόχοιο384
ἡ Ἀθηνᾶ δὲ ἡ θυγάτηρ τοῦ τὴν αἰγίδα φοροῦντος Διὸς

πέπλον μὲν κατέχευεν ἑανὸν πατρὸς ἐπ' οὔδει 385
τὸν μὲν λαμπρὸν πέπλον κατέχειν ἐπὶ τῷ ἐδάφει τοῦ πατρὸς

ποικίλον, ὅν ῥ' αὐτὴ ποιήσατο καὶ κάμε χερσίν,386
τὸν ποικίλον, ὃν δὴ αὐτὴ ἐποίησε καὶ ἐκοπίασε ταῖς χερσί·

ἣ δὲ χιτῶν' ἐνδῦσα Διὸς νεφεληγερέταο387
αὕτη δὲ ἐνδυσαμένη τὸν χιτῶνα τοῦ τὰς νεφέλας ἀθροίζοντος Διός,

τεύχεσιν ἐς πόλεμον θωρήσσετο δακρυόεντα.388
εἰς τὸν πόλεμον τὸν αἴτιον δακρύων καθωπλίζετο ὅπλοις,

ἐς δ' ὄχεα φλόγεα ποσὶ βήσετο, λάζετο δ' ἔγχος389
εἰς τὸ ὄχημα δὲ τὸ φλογῶδες καὶ λαμπρὸν ἀνέβη τοῖς ποσίν, ἔλαβε δὲ τὸ δόρυ

βριθὺ μέγα στιβαρόν, τῷ δάμνησι στίχας ἀνδρῶν 390
τὸ μέγα καὶ βαρύ, καὶ ἰσχυρόν, ᾧ τὰς τάξεις δαμάζει τῶν ἀνδρῶν

ἡρώων, τοΐσίν τε κοτέσσεται ὀβριμοπάτρη.391
τῶν ἡρώων, οἷς ἂν ὀργισθῇ ἡ τὸν ἰσχυρὸν πατέρα ἔχουσα.

Ἥρη δὲ μάστιγι θοῶς ἐπεμαίετ' ἄρ' ἵππους·392
ἡ Ἥρα δὲ μάστιγι ταχέως ἐφήπτετο δὴ τῶν ἵππων καὶ παρώρμα αὐτούς·

αὐτόμαται δὲ πύλαι μύκον οὐρανοῦ ἃς ἔχον Ὧραι,393
ἀφ᾽ ἑαυτῶν δὲ αἱ θύραι τοῦ οὐρανοῦ ἀνεῴχθησαν, ἃς ἐφύλαττον αἱ Ὧραι,

τῇς ἐπιτέτραπται μέγας οὐρανὸς Οὔλυμπός τε394
αἷς ἐγκεχείρισται ὁ μέγας οὐρανὸς καὶ ὁ Ὄλυμπος,

ἠμὲν ἀνακλΐναι πυκινὸν νέφος ἠδ' ἐπιθεΐναι. 395
καὶ ἀνοῖξαι νεφελὴν πυκνήν, καὶ ἐπικλεῖσαι.

τῇ ῥα δι' αὐτάων κεντρηνεκέας ἔχον ἵππους.396
ἐκεῖθεν δὴ δι᾽ αὐτῶν ἤλαυνον τοὺς εὐπειθεῖς καὶ ταχεῖς ἵππους.



Ζεὺς δὲ πατὴρ Ἴδηθεν ἐπεὶ ἴδε χώσατ' ἄρ' αἰνῶς,397
ὁ Ζεὺς δὲ ὁ πατὴρ ἐπειδὴ ἐθεάσατο ἀπὸ τῆς Ἴδης, ὠργίσθη δὴ χαλεπῶς.

Ἶριν δ' ὄτρυνε χρυσόπτερον ἀγγελέουσαν·398
τὴν Ἶριν δὲ τὴν χρυσᾶς πτέρυγας ἔχουσαν παρώξυνεν ἀπαγγελοῦσαν, λέγων·

βάσκ' ἴθι Ἶρι ταχεΐα, πάλιν τρέπε μηδ' ἔα ἄντην399
Ἄγε δὴ πορεύου, ὦ Ἶρι, ταχέως ὀπίσω στρέφε, μὴ δὲ συγχώρει ἐξεναντίας τῆς ἐμῆς κελεύσεως

ἔρχεσθ'· οὐ γὰρ καλὰ συνοισόμεθα πτόλεμον δέ. 400
πορεύεσθαι, οὐ γὰρ καλῶς συνελευσόμεθα καὶ συμβαλοῦμεν εἰς τὸν πόλεμον.

ὧδε γὰρ ἐξερέω, τὸ δὲ καὶ τετελεσμένον ἔσται·401
οὕτω γὰρ ἐρῶ, τοῦτο δὲ καὶ τετελειωμένον ἔσται.

γυιώσω μέν σφωϊν ὑφ' ἅρμασιν ὠκέας ἵππους,402
χωλώσω μὲν καὶ βλάψω αὐταῖς ὑπὸ τὸ ἅρμα τοὺς ταχεῖς ἵππους,

αὐτὰς δ' ἐκ δίφρου βαλέω κατά θ' ἅρματα ἄξω·403
αὐτὰς δὲ ἐκβαλῶ ἀπὸ τοῦ ὀχήματος, κατακλάσω δὲ καὶ συντρίψω τὸ ἅρμα,

οὐδέ κεν ἐς δεκάτους περιτελλομένους ἐνιαυτοὺς404
οὐδ᾽ ἂν εἰς δέκα περιερχομένους, καὶ συμπληρουμένους ἐνιαυτοὺς

ἕλκε' ἀπαλθήσεσθον, ἅ κεν μάρπτῃσι κεραυνός· 405
τὰ τραύματα θεραπεύσειαν, ἅπερ ἂν ὁ κεραυνὸς καταλάβῃ καὶ ἑλκώσῃ,

ὄφρα ἰδῇ γλαυκῶπις ὅτ' ἂν ᾧ πατρὶ μάχηται.406
ὅπως γνῷ ἡ εὐόφθαλμος Ἀθηνᾶ, ἡνίκα τῷ ἑαυτῆς πατρὶ πολεμεῖ·

Ἥρῃ δ' οὔ τι τόσον νεμεσίζομαι οὐδὲ χολοῦμαι·407
τῇ Ἥρᾳ δὲ οὐ τοσοῦτον μέμφομαι οὐδὲ ὀργίζομαι,

αἰεὶ γάρ μοι ἔωθεν ἐνικλᾶν ὅττί κεν εἴπω.408
ἀεὶ γὰρ εἴωθεν ἀποθραύειν, καὶ κωλύειν ὅτι ἂν νοήσω; καὶ βουληθῶ ποιεῖν.



ὣς ἔφατ', ὦρτο δὲ Ἶρις ἀελλόπος ἀγγελέουσα,409
οὕτως εἶπε· ὥρμησε δὲ ἡ ταχεῖα Ἶρις σημανοῦσα,

βῆ δ' ἐξ Ἰδαίων ὀρέων ἐς μακρὸν Ὄλυμπον. 410
κατέβη δὲ ἀπὸ τῶν τῆς Ἴδης ὀρέων εἰς τὸν μέγαν οὐρανόν·

πρώτῃσιν δὲ πύλῃσι πολυπτύχου Οὐλύμποιο411
παρὰ τὰς πρῶτας (ἄκρας) δὲ θύρας τοῦ οὐρανοῦ τοῦ πολυμεροῦς καὶ πολλὰ ἀποκλίματα ἔχοντος,

ἀντομένη κατέρυκε, Διὸς δέ σφ' ἔννεπε μῦθον·412
συναντήσασα κατέσχε καὶ ἐκώλυσε, τοῦ Διὸς δὲ τὸν λόγον εἶπεν αὐταῖς·

πῇ μέματον; τί σφῶϊν ἐνὶ φρεσὶ μαίνεται ἦτορ;413
ποῦ προθύμως ὁρμᾶσθε; τί ὑμῖν ἡ ψυχὴ ἐν τῷ λογιστικῷ ἀτόπως ἐνθουσιᾷ;

οὐκ ἐάᾳ Κρονίδης ἐπαμυνέμεν Ἀργείοισιν.414
οὐ παραχωρεῖ ὁ υἱὸς τοῦ Κρόνου ἐπαμύνειν καὶ συμμαχεῖν τοῖς Ἕλλησιν.

ὧδε γὰρ ἠπείλησε Κρόνου πάϊς, ᾗ τελέει περ, 415
οὕτω γὰρ διετείνατο ὁ υἱὸς τοῦ Κρόνου, ὥσπερ (ἐὰν) καὶ τελέσει (ῃ),

γυιώσειν μὲν σφῶϊν ὑφ' ἅρμασιν ὠκέας ἵππους,416
χωλώσειν μὲν καὶ βλάψειν ὑμῖν ὑπὸ τῷ ἅρματι τοὺς ταχεῖς ἵππους,

αὐτὰς δ' ἐκ δίφρου βαλέειν κατά θ' ἅρματα ἄξειν·417
ὑμᾶς δὲ ἐκβαλεῖν ἐκ τοῦ ὀχήματος, συντρίψειν δὲ τὸ ἅρμα,

οὐδέ κεν ἐς δεκάτους περιτελλομένους ἐνιαυτοὺς418
οὐδ᾽ ἂν εἰς δέκα περιερχόμενα, καὶ συμπληρούμενα ἔτη

ἕλκε' ἀπαλθήσεσθον, ἅ κεν μάρπτῃσι κεραυνός·419
τα τραύματα θεραπεύσαι τε, ἅπερ ἂν καταλάβῃ καὶ ἑλκώσῃ ὁ κεραυνός,

ὄφρα ἰδῇς γλαυκῶπι ὅτ' ἂν σῷ πατρὶ μάχηαι. 420
ὅπως γνῷς, ὦ εὐόφθαλμε Ἀθηνᾶ, ὅταν τῷ σῷ πατρὶ ἐναντιῇ καὶ μάχῃ·

Ἥρῃ δ' οὔ τι τόσον νεμεσίζεται οὐδὲ χολοῦται·421
τῇ Ἥρᾳ δὲ οὐ τοσοῦτον μέμφεται, οὐδὲ ὀργίζεται,

αἰεὶ γάρ οἱ ἔωθεν ἐνικλᾶν ὅττι κεν εἴπῃ·422
ἀεὶ γὰρ εἴωθεν ἀποθραύειν καὶ κωλύειν, ὅτι ἂν διανοηθῇ ποιεῖν·

ἀλλὰ σύ γ' αἰνοτάτη κύον ἀδεὲς εἰ ἐτεόν γε423
ἀλλὰ σύ, ὦ χαλεπωτάτη κύον, ἄφοβε, καὶ ἀναίσχυντε, ἐὰν ἀληθῶς

τολμήσεις Διὸς ἄντα πελώριον ἔγχος ἀεΐραι.424
θελήσῃς κατεναντίον τοῦ Διὸς ἐπάραι τὸ μέγα δόρυ.



ἣ μὲν ἄρ' ὣς εἰποῦσ' ἀπέβη πόδας ὠκέα Ἶρις, 425
αὕτη μὲν οὖν οὕτως εἰποῦσα ἡ κατὰ πόδα ταχεῖα Ἶρις ἀπῆλθε.

αὐτὰρ Ἀθηναίην Ἥρη πρὸς μῦθον ἔειπεν·426
ἡ Ἥρα δὲ πρὸς τὴν Ἀθηνᾶν εἶπε λόγον·

ὢ πόποι αἰγιόχοιο Διὸς τέκος, οὐκέτ' ἔγωγε427
φεῦ φεῦ, ὦ θύγατερ τοῦ τὴν αἰγίδα φοροῦντος Διός, οὐδαμῶς ἔγωγε

νῶϊ ἐῶ Διὸς ἄντα βροτῶν ἕνεκα πτολεμίζειν·428
ἡμᾶς αὐτὰς παραχωρῶ πολεμεῖν κατεναντίον τοῦ Διός, ἕνεκα τῶν ἀνθρώπων.

τῶν ἄλλος μὲν ἀποφθίσθω, ἄλλος δὲ βιώτω,429
τούτων ἄλλος μὲν τεθνάτω, ἄλλος δὲ ζήτω,

ὅς κε τύχῃ· κεΐνος δὲ τὰ ἃ φρονέων ἐνὶ θυμῷ 430
ὃς ἂν τύχῃ· ἐκεῖνος δὲ τὰ ἑαυτοῦ φρονῶν (σκοπῶν) ἐν τῇ ψυχῇ

Τρωσί τε καὶ Δαναοΐσι δικαζέτω, ὡς ἐπιεικές.431
τοῖς Τρῳσὶ καὶ τοῖς Ἕλλησι κρινέτω ὡς εἰκὸς καὶ πρέπον ἐστί.



ὣς ἄρα φωνήσασα πάλιν τρέπε μώνυχας ἵππους·432
οὕτω δὴ εἰποῦσα ὀπίσω ἔτρεψε τοὺς μονώνυχας ἵππους,

τῇσιν δ' Ὧραι μὲν λῦσαν καλλίτριχας ἵππους,433
ταύταις δὲ αἱ ὧραι μὲν ἔλυσαν τοὺς εὐτρίχους ἵππους.

καὶ τοὺς μὲν κατέδησαν ἐπ' ἀμβροσίῃσι κάπῃσιν,434
καὶ τούτους μὲν κατέδησαν ἐπὶ ταῖς θείαις φάτναις,

ἅρματα δ' ἔκλιναν πρὸς ἐνώπια παμφανόωντα· 435
τὰ φαιδρὰ δὲ ὀχήματα ἔκλιναν εἰς τοὺς ἀπαντικρὺ τῆς εἰσόδου τόπους·

αὐταὶ δὲ χρυσέοισιν ἐπὶ κλισμοΐσι κάθιζον436
αὐταὶ δὲ ἐκάθισαν ἐπὶ ταῖς χρυσαῖς καθέδραις,

μίγδ' ἄλλοισι θεοΐσι, φίλον τετιημέναι ἦτορ.437
ἅμα (συμμιγεῖσαι) τοῖς ἄλλοις θεοῖς λελυπημέναι κατὰ τὴν προσφιλῆ ψυχήν.



Ζεὺς δὲ πατὴρ Ἴδηθεν ἐΰτροχον ἅρμα καὶ ἵππους438
ὁ Ζεὺς δὲ ὁ πατὴρ ἀπὸ τῆς Ἴδης τὸ καλοὺς τροχοὺς ἔχον ὄχημα, καὶ τοὺς ἵππους

Οὔλυμπον δὲ δίωκε, θεῶν δ' ἐξίκετο θώκους.439
εἰς τὸν οὐρανὸν ἤλαυνεν, ἀφίκετο δὲ εἰς τὰς καθέδρας τῶν θεῶν

τῷ δὲ καὶ ἵππους μὲν λῦσε κλυτὸς ἐννοσίγαιος, 440
καὶ τούτῳ μὲν τοὺς ἵππους ἐξέλυσεν ὁ ἔνδοξος Ποσειδῶν,

ἅρματα δ' ἂμ βωμοΐσι τίθει κατὰ λΐτα πετάσσας·441
τὰ ὀχήματα δὲ ἐν τῷ ἁρματοφυλακείῳ κατέθηκε λεπτὰ ἱμάτια ἐφαπλώσας.

αὐτὸς δὲ χρύσειον ἐπὶ θρόνον εὐρύοπα Ζεὺς442
αὐτὸς δὲ ὁ μεγαλόφωνος Ζεὺς ἐπὶ τὸν χρυσοῦν θρόνον

ἕζετο, τῷ δ' ὑπὸ ποσσὶ μέγας πελεμίζετ' Ὄλυμπος.443
ἐκάθισε, τούτῳ δὲ ὑπὸ τοῖς ποσὶν ὁ μέγας οὐρανὸς ἐκινεῖτο.

αἳ δ' οἶαι Διὸς ἀμφὶς Ἀθηναίη τε καὶ Ἥρη444
αὗται δὲ ἥ τε Ἀθηνᾶ καὶ ἡ Ἥρα χωρὶς τοῦ Διὸς

ἥσθην, οὐδέ τί μιν προσεφώνεον οὐδ' ἐρέοντο· 445
ἐκαθέσθησαν, οὐδέ τι πρὸς αὐτὸν εἶπον (ἔλεγον) οὐδὲ ἠρώτων·

αὐτὰρ ὃ ἔγνω ᾗσιν ἐνὶ φρεσὶ φώνησέν τε·446
οὗτος δὲ ἔγνω ἐν τῷ ἑαυτοῦ λογιστικῷ καὶ εἶπεν·

τίφθ' οὕτω τετίησθον Ἀθηναίη τε καὶ Ἥρη;447
ὦ Ἀθηνᾶ καὶ Ἥρα, τὶ δή ποτε οὕτω λελύπησθε;

οὐ μέν θην κάμετόν γε μάχῃ ἔνι κυδιανείρῃ448
οὐ μὲν δὴ ἐμογήσατε ἐν τῷ πολέμῳ τῷ τοὺς ἄνδρας δοξάζοντι,

ὀλλῦσαι Τρῶας, τοΐσιν κότον αἰνὸν ἔθεσθε.449
φθείρουσαι τοὺς Τρῷας, οἷς μνησικακίαν χαλεπὴν ἀπέθεσθε ταμιεύουσαι·

πάντως, οἷον ἐμόν γε μένος καὶ χεΐρες ἄαπτοι, 450
ὄντως (παντοιοτρόπως) που θαυμαστή τις ἡ ἐμὴ δύναμις, καὶ αἱ χεῖρες ἀπρόσιτοι·

οὐκ ἄν με τρέψειαν ὅσοι θεοί εἰσ' ἐν Ὀλύμπῳ.451
οὐκ ἄν με καταγωνίσαιντο ὅσοι θεοὶ ὑπάρχουσιν ἐν τῷ οὐρανῷ

σφῶϊν δὲ πρίν περ τρόμος ἔλλαβε φαίδιμα γυΐα452
ὑμῖν δὲ τρόμος τὸ πρότερον κατέλαβε τὰ λαμπρὰ μέλη,

πρὶν πόλεμόν τε ἰδεΐν πολέμοιό τε μέρμερα ἔργα.453
πρὶν ἢ ἰδεῖν τὸν πόλεμον καὶ τὰ τοῦ πολέμου μερίμνης ἄξια ἔργα.

ὧδε γὰρ ἐξερέω, τὸ δέ κεν τετελεσμένον ἦεν·454
οὕτω γὰρ ἐρῶ, τοῦτο δὲ καὶ τετελειωμένον ἔσται,

οὐκ ἂν ἐφ' ὑμετέρων ὀχέων πληγέντε κεραυνῷ 455
οὐκ ἂν ἐπὶ τῶν ὑμετέρων ὀχημάτων πληγεῖσαι κεραυνῷ,

ἂψ ἐς Ὄλυμπον ἵκεσθον, ἵν' ἀθανάτων ἕδος ἐστίν.456
ὀπίσω εἰς τὸν οὐρανὸν ἀφίκεσθε, ἔνθα τὸ ἔδαφός ἐστι τῶν ἀθανάτων θεῶν.



ὣς ἔφαθ', αἳ δ' ἐπέμυξαν Ἀθηναίη τε καὶ Ἥρη·457
οὕτως εἶπεν. αὗται δὲ ἥ τε Ἀθηνᾶ καὶ ἡ Ἥρα ἐπεμυκτήρισαν·

πλησίαι αἵ γ' ἥσθην, κακὰ δὲ Τρώεσσι μεδέσθην.458
πλησίον αὗται ἐκάθηντο, κακὰ δὲ τοῖς Τρῳσὶν ἐβουλεύοντο.

ἤτοι Ἀθηναίη ἀκέων ἦν οὐδέ τι εἶπε459
ἡ μὲν οὖν Ἀθηνᾶ ἡσυχάζουσα ἦν, οὐδὲ εἶπέ τι

σκυζομένη Διὶ πατρί, χόλος δέ μιν ἄγριος ᾕρει· 460
ὀργιζομένη τῷ πατρὶ τῷ Διί· ὀργὴ δὲ αὐτὴν ἀγρία καὶ σφοδρά κατελάμβανεν.

Ἥρῃ δ' οὐκ ἔχαδε στῆθος χόλον, ἀλλὰ προσηύδα·461
τῇ Ἥρᾳ δὲ οὐκ ἐχώρησε τὸ στῆθος τὴν ὀργήν, ἀλλ᾽ ἔλεγε πρὸς αὐτόν.

αἰνότατε Κρονίδη ποΐον τὸν μῦθον ἔειπες.462
ὦ χαλεπώτατε υἱὲ τοῦ Κρόνου, ποῖον δὴ λόγον εἶπας;

εὖ νυ καὶ ἡμεΐς ἴδμεν ὅ τοι σθένος οὐκ ἀλαπαδνόν·463
καλῶς δὴ καὶ ἡμεῖς οἴδαμεν, ὅτι σοι δύναμις οὐχ ὑποχωρητή ἐστιν.

ἀλλ' ἔμπης Δαναῶν ὀλοφυρόμεθ' αἰχμητάων,464
ἀλλ᾿ ὅμως τοὺς πολεμικοὺς Ἕλληνας ὀδυρόμεθα,

οἵ κεν δὴ κακὸν οἶτον ἀναπλήσαντες ὄλωνται. 465
οἳ δὴ θάνατον κακὸν πληρώσαντες ἀπόλοιντο ἄν.

ἀλλ' ἤτοι πολέμου μὲν ἀφεξόμεθ', εἰ σὺ κελεύεις·466
-

βουλὴν δ' Ἀργείοις ὑποθησόμεθ' ἥ τις ὀνήσει,467
-

ὡς μὴ πάντες ὄλωνται ὀδυσσαμένοιο τεοΐο.468
-



τὴν δ' ἀπαμειβόμενος προσέφη νεφεληγερέτα Ζεύς·469
πρὸς ταύτην δὲ ἀποκρινόμενος εἶπεν ὁ τὰς νεφέλας ἀθροίζων Ζεύς.

ἠοῦς δὴ καὶ μᾶλλον ὑπερμενέα Κρονίωνα 470
τῇ ἐπιούσῃ ἡμέρᾳ καὶ μᾶλλον τὸν μεγαλοδύναμον υἱὸν τοῦ Κρόνου

ὄψεαι, αἴ κ' ἐθέλῃσθα, βοῶπις πότνια Ἥρη471
θεάσῃ ἐὰν βούλῃ, ὦ μεγαλόφθαλμε σεβαστή Ἥρα,

ὀλλύντ' Ἀργείων πουλὺν στρατὸν αἰχμητάων·472
φθείροντα τὸν μέγαν στρατὸν τῶν πολεμικῶν Ἑλλήνων·

οὐ γὰρ πρὶν πολέμου ἀποπαύσεται ὄβριμος Ἕκτωρ473
οὐ γὰρ πρότερον λήξει τοῦ πολέμου ὁ ἰσχυρὸς Ἕκτωρ,

πρὶν ὄρθαι παρὰ ναῦφι ποδώκεα Πηλεΐωνα,474
πρὶν ἢ ὁρμηθῆναι παρὰ ταῖς ναυσὶ τὸν ταχύποδα Ἀχιλλέα (υἱὸν τοῦ Πηλέως)

ἤματι τῷ ὅτ' ἂν οἳ μὲν ἐπὶ πρύμνῃσι μάχωνται 475
τῇ ἡμέρᾳ ταύτῃ, ὅταν οὗτοι παρὰ τὰς πρύμνας πολεμῶσι

στείνει ἐν αἰνοτάτῳ περὶ Πατρόκλοιο θανόντος·476
ἐν στενοχωρίᾳ χαλεπωτάτῃ περὶ Πατρόκλου ἀποθανόντος·

ὣς γὰρ θέσφατόν ἐστι· σέθεν δ' ἐγὼ οὐκ ἀλεγίζω477
οὕτω γάρ ἐστιν εἱμαρμένον· σοῦ δὲ ἐγὼ οὐ φροντίζω

χωομένης, οὐδ' εἴ κε τὰ νείατα πείραθ' ἵκηαι478
μάλα ὀργιζομένης, οὐδὲ ἐὰν τὰ ἔσχατα πέρατα καταλάβῃς

γαίης καὶ πόντοιο, ἵν' Ἰάπετός τε Κρόνος τε479
τῆς γῆς, καὶ τῆς θαλάσσης, ὅπου ὁ Ἰαπετὸς καὶ ὁ Κρόνος

ἥμενοι οὔτ' αὐγῇς Ὑπερίονος Ἠελίοιο 480
καθήμενοι, οὔτε λαμπηδόσι τοῦ ὑπεράνω ὄντος ἡμῶν Ἡλίου

τέρποντ' οὔτ' ἀνέμοισι, βαθὺς δέ τε Τάρταρος ἀμφίς·481
ἐφήδονται, οὔτε ἀνέμοις, βαθὺς δὲ Τάρταρός ἐστι περὶ αὐτούς,

οὐδ' ἢν ἔνθ' ἀφίκηαι ἀλωμένη, οὔ σευ ἔγωγε482
οὐδὲ ἂν ἐκεῖσε αφίκῃ πλανωμένη, οὐκ ἔγωγε σοῦ

σκυζομένης ἀλέγω, ἐπεὶ οὐ σέο κύντερον ἄλλο.483
ὀργιζομένης φροντίζω, ἐπειδὴ οὐκ ἔστιν ἄλλό τι χεῖρον σοῦ.



ὣς φάτο, τὸν δ' οὔ τι προσέφη λευκώλενος Ἥρη.484
οὕτως εἶπε. πρὸς τοῦτον οὐδὲν εἶπεν ἡ λευκὰς ὀλένας ἔχουσα Ἥρα·

ἐν δ' ἔπεσ' Ὠκεανῷ λαμπρὸν φάος ἠελίοιο 485
ἐνέπεσε δὲ τῷ Ὠκεανῷ τὸ λαμπρὸν φῶς τοῦ ἡλίου

ἕλκον νύκτα μέλαιναν ἐπὶ ζείδωρον ἄρουραν.486
ἐφέλκον νύκτα σκοτεινὴν ἐπὶ τὴν γῆν τὴν τὰ πρὸς τὸ ζῆν δωρουμένην.

Τρωσὶν μέν ῥ' ἀέκουσιν ἔδυ φάος, αὐτὰρ Ἀχαιοΐς487
τοῖς Τρῳσὶ μὲν οὖν ἄκουσι καὶ μὴ βουλομένοις ἔδυνε τὸ φῶς τοῦ ἡλίου· τοῖς Ἕλλησι δὲ

ἀσπασίη τρίλλιστος ἐπήλυθε νὺξ ἐρεβεννή.488
ποθητή καὶ πολύευκτος ἐπῆλθεν ἡ σκοτεινὴ νύξ.



Τρώων αὖτ' ἀγορὴν ποιήσατο φαίδιμος Ἕκτωρ489
τῶν Τρῴων δὲ ἐκκλησίαν ἐποίησεν ὁ λαμπρὸς Ἕκτωρ

νόσφι νεῶν ἀγαγὼν ποταμῷ ἔπι δινήεντι, 490
ἀπαγαγών αὐτοὺς πόρρω τῶν νεῶν, ἐπὶ τῷ δίνας καὶ συστροφὰς ποιοῦντι ποταμῷ,

ἐν καθαρῷ ὅθι δὴ νεκύων διεφαίνετο χῶρος.491
ἐν τόπῳ καθαρῷ, ὅπου δὴ τῶν νεκρῶν τόπος ἐφαίνετο καθαρός·

ἐξ ἵππων δ' ἀποβάντες ἐπὶ χθόνα μῦθον ἄκουον492
ἐκ τῶν δὲ καταβάντες ἐπὶ τὴν γῆν ἤκουον τὸν λόγον,

τόν ῥ' Ἕκτωρ ἀγόρευε Διῒ φίλος· ἐν δ' ἄρα χειρὶ493
ὃν δὴ Ἕκτωρ ἔλεγεν ὁ φίλος τοῦ Διός, ἐν τῇ χειρὶ δὲ

ἔγχος ἔχ' ἑνδεκάπηχυ· πάροιθε δὲ λάμπετο δουρὸς494
κατεῖχε τὸ δέκα πήχεων δόρυ, ἔμπροσθεν δὲ ἔλαμπε ἡ τοῦ δόρατος

αἰχμὴ χαλκείη, περὶ δὲ χρύσεος θέε πόρκης, 495
σιδηρὰ ἐπιδορατίς, ὁ χρυσοῦς δὲ περιέκειτο κρίκος·

τῷ ὅ γ' ἐρεισάμενος ἔπεα Τρώεσσι μετηύδα·496
τούτῳ δὴ οὕτως ἐπερεισθεὶς λόγους ταχεῖς ἔλεγε πρὸς τὸ πλῆθος·



κέκλυτέ μευ Τρῶες καὶ Δάρδανοι ἠδ' ἐπίκουροι·497
ἀκούσατέ μου, ὦ Τρῷες, καὶ Δάρδανοι, καὶ βοηθοί,

νῦν ἐφάμην νῆάς τ' ὀλέσας καὶ πάντας Ἀχαιοὺς498
νῦν ὑπέλαβον τὰς ναῦς φθείρας καὶ πάντας τοὺ Ἕλληνας

ἂψ ἀπονοστήσειν προτὶ Ἴλιον ἠνεμόεσσαν·499
ὀπίσω ὑποστρέψειν εἰς τὴν ὑψηλὴν καὶ ἀνέμοις καταπνεομένην Ἴλιον,

ἀλλὰ πρὶν κνέφας ἦλθε, τὸ νῦν ἐσάωσε μάλιστα 500
ἀλλὰ πρότερον τὸ σκότος ἐπῆλθε, ὅπερ νῦν ἐξέσωσε μάλιστα

Ἀργείους καὶ νῆας ἐπὶ ῥηγμΐνι θαλάσσης.501
τοὺς Ἕλληνας καὶ τὰς ναῦς ἐπὶ τῷ αἰγιαλῷ τῆς θαλάσσης·

ἀλλ' ἤτοι νῦν μὲν πειθώμεθα νυκτὶ μελαίνῃ502
ἀλλὰ πρὸς μὲν τὸ παρὸν πεισθῶμεν τῇ σκοτεινῇ νυκτί,

δόρπά τ' ἐφοπλισόμεσθα· ἀτὰρ καλλίτριχας ἵππους503
καὶ δεῖπνον εὐτρεπίσωμεν, τοὺς καλὰς δὲ τρίχας ἔχοντας ἵππους

λύσαθ' ὑπὲξ ὀχέων, παρὰ δέ σφισι βάλλετ' ἐδωδήν·504
ἀπολύσατε ἐκ τῶν ὀχημάτων, παραβάλετε δὲ αὐτοῖς τροφήν,

ἐκ πόλιος δ' ἄξεσθε βόας καὶ ἴφια μῆλα 505
ἀγάγετε δὲ βοῦς ἐκ τῆς πόλεως, καὶ πρόβατα εὐτραφῆ

καρπαλίμως, οἶνον δὲ μελίφρονα οἰνίζεσθε506
ταχέως, οἶνον δὲ ἡδὺν ὠνησάμενοι ἐνέγκατε,

σΐτόν τ' ἐκ μεγάρων, ἐπὶ δὲ ξύλα πολλὰ λέγεσθε,507
καὶ ἄρτον ἐκ τῶν οἴκων, συλλέγετε δὲ ξύλα πολλὰ,

ὥς κεν παννύχιοι μέσφ' ἠοῦς ἠριγενείης508
ὅπως ἂν δι᾽ ὅλης τῆς νυκτὸς μέχρι τῆς τὸν ὄρθρον γεννώσης ἡμέρας

καίωμεν πυρὰ πολλά, σέλας δ' εἰς οὐρανὸν ἵκῃ,509
καίωμεν πυρκαιὰς πολλὰς, τὸ φῶς δὲ εἰς τὸν οὐρανὸν ἀφίκηται,

μή πως καὶ διὰ νύκτα κάρη κομόωντες Ἀχαιοὶ 510
μήπως καὶ κατὰ τὴν νύκτα οἱ τὰς κεφαλὰς κομῶντες Ἕλληνες

φεύγειν ὁρμήσωνται ἐπ' εὐρέα νῶτα θαλάσσης.511
ὁρμήσωσι φεύγειν ἐπὶ τὴν πλατεῖαν ἐπιφάνειαν τῆς θαλάσσης,

μὴ μὰν ἀσπουδί γε νεῶν ἐπιβαΐεν ἕκηλοι,512
μὴ ἄνευ σπουδῆς (ἀγῶνος) ἐπιβήτωσαν τῶν νεῶν ἥσυχοι,

ἀλλ' ὥς τις τούτων γε βέλος καὶ οἴκοθι πέσσῃ513
ἀλλ᾽ ὅπως τις αὐτῶν καὶ ἐν τῷ οἴκῳ πεπαίνῃ

βλήμενος ἢ ἰῷ ἢ ἔγχεϊ ὀξυόεντι514
τὸ ἐκ τῆς βολῆς τραῦμα βεβλημένος ἢ ὀϊστῷ, ἢ δόρατι ὀξεῖ,

νηὸς ἐπιθρῴσκων, ἵνα τις στυγέῃσι καὶ ἄλλος 515
ἐπιπηδῶν καὶ ἐπιβαίνων τῆς νεώς, ὅπως καὶ ἄλλος φοβῆται ἐπάγειν

Τρωσὶν ἐφ' ἱπποδάμοισι φέρειν πολύδακρυν Ἄρηα.516
κατὰ τῶν ἱππικῶν Τρῴων πόλεμον πολλῶν δακρύων αἴτιον·

κήρυκες δ' ἀνὰ ἄστυ Διῒ φίλοι ἀγγελλόντων517
οἱ κήρυκες οἱ προσφιλέστατοι τῷ Διὶ ἀγγελλέτωσαν ἀνὰ τὴν πόλιν

παΐδας πρωθήβας πολιοκροτάφους τε γέροντας518
τοὺς ἐφήβους νέους, καὶ τοὺς πολιοὺς τοὺς κροτάφους γέροντας

λέξασθαι περὶ ἄστυ θεοδμήτων ἐπὶ πύργων·519
κοιμηθῆναι περὶ τὴν πόλιν ἐπὶ τῶν πύργων τῶν ὑπὸ τῶν θεῶν ᾠκοδομημένων.

θηλύτεραι δὲ γυναΐκες ἐνὶ μεγάροισιν ἑκάστη 520
αἱ δὲ πρὸς τὰ ἀφροδίσια καταφερέστεραι γυναῖκες ἅπασαι ἐν τοῖς οἴκοις

πῦρ μέγα καιόντων· φυλακὴ δέ τις ἔμπεδος ἔστω521
πῦρ μέγα καιέτωσαν, φυλακὴ δὲ ἀσφαλὴς γενέσθω,

μὴ λόχος εἰσέλθῃσι πόλιν λαῶν ἀπεόντων.522
μὴ εἰς τὴν πόλιν εἰσέλθῃ λόχος (ἔνεδρα) ἀπόντων τῶν λαῶν.

ὧδ' ἔστω Τρῶες μεγαλήτορες ὡς ἀγορεύω·523
οὕτω γενέσθω, ὦ Τρῷες μεγαλόψυχοι, καθάπερ λέγω.

μῦθος δ' ὃς μὲν νῦν ὑγιὴς εἰρημένος ἔστω,524
οὗτος μὲν δὴ ὁ λόγος ὁ νῦν εἰρημένος ἀπαραποίητος καὶ ἀπαράβατος ἔστω (ὑγιῶς καὶ ἀνελλειπῶς ἔστω).

τὸν δ' ἠοῦς Τρώεσσι μεθ' ἱπποδάμοις ἀγορεύσω. 525
τὸν δὲ λοιπὸν ἡμέρας, ἤτοι ὑπὸ τὴν ἕω ἐν τοῖς ἱππικοῖς Τρῳσὶν ἐρῶ.

ἔλπομαι εὐχόμενος Διί τ' ἄλλοισίν τε θεοΐσιν526
ἐλπίζω εὐχόμενος τῷ Διὶ καὶ τοῖς ἄλλοις θεοῖς

ἐξελάαν ἐνθένδε κύνας κηρεσσιφορήτους,527
ἐξελᾶσαι καὶ ἐκβαλεῖν ἐντεῦθεν τοὺς κύνας τοὺς ὑπὸ τῶν μοιρῶν ἀχθέντας,

οὓς κῆρες φορέουσι μελαινάων ἐπὶ νηῶν.528
οὓς αἱ μοῖραι ἤγαγον ἐπὶ τῶν μελαίνων νεῶν,

ἀλλ' ἤτοι ἐπὶ νυκτὶ φυλάξομεν ἡμέας αὐτούς,529
ἀλλ᾽ ἐν μὲν τῇ νυκτὶ τηρήσωμεν ἡμᾶς αὐτούς·

πρῶϊ δ' ὑπηοΐοι σὺν τεύχεσι θωρηχθέντες 530
τῷ πρωὶ δὲ ἕωθεν ὅπλοις καθοπλισθέντες,

νηυσὶν ἔπι γλαφυρῇσιν ἐγείρομεν ὀξὺν Ἄρηα.531
ἐπὶ ταῖς βαθείαις ναυσὶν διεγείρωμεν πόλεμον ὀξύν·

εἴσομαι εἴ κέ μ' ὁ Τυδεΐδης κρατερὸς Διομήδης532
γνώσομαι εἴ με ὁ υἱὸς τοῦ Τυδέως ὁ ἰσχυρὸς Διομήδης

πὰρ νηῶν πρὸς τεΐχος ἀπώσεται, ἤ κεν ἐγὼ τὸν533
ἐκ τῶν νεῶν εἰς τὸ τεῖχος ἀπωθήσεται, ἢ ἐγὼ τοῦτον

χαλκῷ δῃώσας ἔναρα βροτόεντα φέρωμαι.534
σιδήρῳ φονεύσας (ἀποκτείνας), σκύλα ἡμαγμένα ἀποίσομαι·

αὔριον ἣν ἀρετὴν διαείσεται, εἴ κ' ἐμὸν ἔγχος 535
αὔριον τὴν ἑαυτοῦ ἀνδρίαν ἐπιγνώσεται, ἐὰν τὸ ἐμὸν δόρυ

μείνῃ ἐπερχόμενον· ἀλλ' ἐν πρώτοισιν ὀΐω536
ἐπερχόμενον παραμείνῃ, ἀλλ᾽ ἐν τοῖς πρώτοις οἶμαι

κείσεται οὐτηθείς, πολέες δ' ἀμφ' αὐτὸν ἑταΐροι537
πεσεῖται τρωθείς, πολλοὶ δὲ περὶ αὐτὸν φίλοι

ἠελίου ἀνιόντος ἐς αὔριον· εἰ γὰρ ἐγὼν ὣς538
ἀνατέλλοντος τοῦ ἡλίου αὔριον· εἴθε γὰρ οὕτως ἐγὼ

εἴην ἀθάνατος καὶ ἀγήρως ἤματα πάντα,539
ὑπάρχοιμι ἀτελεύτητος καὶ ἀκμαῖος κατὰ πάντα τὸν χρόνον,

τιοίμην δ' ὡς τίετ' Ἀθηναίη καὶ Ἀπόλλων, 540
τιμώμην δὲ ὥσπερ τιμᾶται ἡ Ἀθηνᾶ καὶ ὁ Ἀπόλλων,

ὡς νῦν ἡμέρη ἥδε κακὸν φέρει Ἀργείοισιν.541
ὥσπερ ἡ νῦν αὕτη ἡμέρα ἐπάγει βλάβην καὶ κάκωσιν τοῖς Ἕλλησι.



ὣς Ἕκτωρ ἀγόρευ', ἐπὶ δὲ Τρῶες κελάδησαν.542
οὕτως ὁ Ἕκτωρ ἔλεγεν· οἱ Τρῷες δὲ ἐπεθορύβησαν.

οἳ δ' ἵππους μὲν λῦσαν ὑπὸ ζυγοῦ ἱδρώοντας,543
οὗτοι δὲ τοὺς μὲν ἵππους ὑπέλυσαν ἀπὸ τοῦ ζυγοῦ ἱδροῦντας,

δῆσαν δ' ἱμάντεσσι παρ' ἅρμασιν οἷσιν ἕκαστος·544
ἔδησαν δὲ λώροις ἅπαντες παρὰ τοῖς ἑαυτῶν ὀχήμασιν·

ἐκ πόλιος δ' ἄξοντο βόας καὶ ἴφια μῆλα 545
ἤγαγον δὲ ἐκ τῆς πόλεως βοῦς, καὶ πρόβατα εὐτραφῆ

καρπαλίμως, οἶνον δὲ μελίφρονα οἰνίζοντο,546
ταχέως, οἶνον δὲ ἡδὺν ὠνησάμενοι ἤνεγκαν,

σΐτόν τ' ἐκ μεγάρων, ἐπὶ δὲ ξύλα πολλὰ λέγοντο.547
ἄρτον δὲ ἐκ τῶν οἴκων, ξύλα δὲ πολλὰ συνέλεγον·

[ἔρδον δ' ἀθανάτοισι τεληέσσας ἑκατόμβας]548
-

κνίσην δ' ἐκ πεδίου ἄνεμοι φέρον οὐρανὸν εἴσω.549
τὴν τῶν κρεῶν δὲ ἀναθυμίασιν εἰς τὸν οὐρανὸν ἔφερον οἱ ἄνεμοι.



[ἡδεΐαν· τῆς δ' οὔ τι θεοὶ μάκαρες δατέοντο, 550
-

οὐδ' ἔθελον· μάλα γάρ σφιν ἀπήχθετο Ἴλιος ἱρὴ 551
-

καὶ Πρίαμος καὶ λαὸς ἐυμμελίω Πριάμοιο.]552
-

οἳ δὲ μέγα φρονέοντες ἐπὶ πτολέμοιο γεφύρας553
οὗτοι δὲ πλήρεις ὄντες ἀλαζονείας ἐπὶ τῇ διαβάσει (τάξει) τοῦ πολέμου ἐκάθηντο

εἴατο παννύχιοι, πυρὰ δέ σφισι καίετο πολλά. 554
δι᾽ ὅλης τῆς νυκτός, πολλὰ δὲ πυρὰ ἐκαίοντο αὐτοῖς·

ὡς δ' ὅτ' ἐν οὐρανῷ ἄστρα φαεινὴν ἀμφὶ σελήνην555
ὧσπερ δὲ ὅτε ἐν τῷ οὐρανῷ τὰ ἄστρα περὶ τὴν λαμπρὰν σελήνην

φαίνετ' ἀριπρεπέα, ὅτε τ' ἔπλετο νήνεμος αἰθήρ·556
φαίνονται ἐκπρεπῆ καὶ ἔκδηλα, ἡνίκα ὑπάρχει ὁ ἀὴρ γαληνός,

ἔκ τ' ἔφανεν πᾶσαι σκοπιαὶ καὶ πρώονες ἄκροι557
ἐκφαίνονται δὲ πᾶσαι αἱ περιοπαῖ καὶ ἐξοχαί, καὶ ἀκρώρειαι,

καὶ νάπαι· οὐρανόθεν δ' ἄρ' ὑπερράγη ἄσπετος αἰθήρ,558
καὶ οἱ σύνδενδροι τόποι, ἐκ τοῦ οὐρανοῦ δὲ ἀπελήλαται ὁ πολὺς σκοτοειδὴς ἀὴρ,

πάντα δὲ εἴδεται ἄστρα, γέγηθε δέ τε φρένα ποιμήν·559
πάντα δὲ τὰ ἄστρα φαίνονται, χαίρει δὲ κατὰ διάνοιαν ὁ ποιμήν·

τόσσα μεσηγὺ νεῶν ἠδὲ Ξάνθοιο ῥοάων 560
τοσαῦτα μεταξὺ τῶν νεῶν καὶ τῶν ῥευμάτων τοῦ Ξάνθου

Τρώων καιόντων πυρὰ φαίνετο Ἰλιόθι πρό.561
καιόντων τῶν Τρῴων ἐφαίνετο πυρὰ πρὸ τῆς Ἰλίου·

χίλι' ἄρ' ἐν πεδίῳ πυρὰ καίετο, πὰρ δὲ ἑκάστῳ562
χίλια δὴ ἐν τῇ πεδιάδι πυρὰ ἐκαίοντο, παρ᾽ ἑκάστῳ δὲ

εἴατο πεντήκοντα σέλᾳ πυρὸς αἰθομένοιο.563
φωτὶ τοῦ καιομένου πυρὸς ἐκάθηντο ἄνδρες πεντήκοντα·

ἵπποι δὲ κρΐ λευκὸν ἐρεπτόμενοι καὶ ὀλύρας564
οἱ ἵπποι δὲ κριθὴν λευκὴν καὶ ὀλύρας ἐσθίοντες

ἑσταότες παρ' ὄχεσφιν ἐΰθρονον Ἠῶ μίμνον. 565
ἑστῶτες παρὰ τοῖς ἅρμασιν, ἀνέμενον τὴν καλὸν θρόνον ἔχουσαν ἡμέραν.