Vasile Stancu

The ILIAD




Book IV

Homeric text & Koine Greek paraphrase by Theodorus Gaza


οἳ δὲ θεοὶ πὰρ Ζηνὶ καθήμενοι ἠγορόωντο001
οἱ θεοὶ δὲ παρὰ τῷ Διῒ καθήμενοι, ἐδημηγόρουν

χρυσέῳ ἐν δαπέδῳ, μετὰ δέ σφισι πότνια Ἥβη002
ἐν τῷ χρυσῷ ἐδάφει, ἐν αὐτοῖς δὲ ἡ σεβασμία Ἥβη

νέκταρ ἐοινοχόει· τοὶ δὲ χρυσέοις δεπάεσσι003
τὸ νέκταρ οἰνοχοοῦσα ἐτύγχανεν· οἱ δὲ ποτηρίοις χρυσοῖς

δειδέχατ' ἀλλήλους, Τρώων πόλιν εἰσορόωντες·004
ἐδεξιοῦντο ἀλλήλους, βλέποντες εἰς τὴν πόλιν τῶν Τρῴων.

αὐτίκ' ἐπειρᾶτο Κρονίδης ἐρεθιζέμεν Ἥρην005
εὐθέως δὲ ὁ υἱὸς τοῦ Κρόνου ἐπεχείρει παροξύνειν τὴν Ἥραν

κερτομίοις ἐπέεσσι παραβλήδην ἀγορεύων·006
διὰ λόγων θυμοδακῶν, παραλογιστικῶς δημηγορῶν,

δοιαὶ μὲν Μενελάῳ ἀρηγόνες εἰσὶ θεάων007
οὕτω δύο μὲν ἀπὸ τῶν θεῶν εἰσι βοηθοὶ τῷ Μενελάῳ,

Ἥρη τ' Ἀργείη καὶ Ἀλαλκομενηῒς Ἀθήνη.008
ἡ Ἀργεία Ἥρα, καὶ ἡ ἰδίᾳ δυνάμει βοηθοῦσα Ἀθηνᾶ·

ἀλλ' ἤτοι ταὶ νόσφι καθήμεναι εἰσορόωσαι009
ἀλλ' αὗται μὲν καθήμεναι χωρίς, ἐπιβλέπουσαι

τέρπεσθον· τῷ δ' αὖτε φιλομειδὴς Ἀφροδίτη010
τέρπονται· τῷ δὲ Ἀλεξάνδρῳ πάλιν ἡ φιλογέλως Ἀφροδίτη

αἰεὶ παρμέμβλωκε καὶ αὐτοῦ κῆρας ἀμύνει·011
ἀεὶ παραμένει, καὶ ἀπ᾿ αὐτοῦ τὰς θανατηφόρους μοίρας ἀποσοβεῖ,

καὶ νῦν ἐξεσάωσεν ὀϊόμενον θανέεσθαι.012
καὶ νῦν ἐξέσωσεν αὐτὸν ὑπολαμβάνοντα τεθνήξεσθαι·

ἀλλ' ἤτοι νίκη μὲν ἀρηϊφίλου Μενελάου·013
ἀλλ᾽ἡ μὲν νίκη τοῦ πολεμικοῦ Μενελάου ἐστίν·

ἡμεῖς δὲ φραζώμεθ' ὅπως ἔσται τάδε ἔργα,014
ἡμεῖς δὲ σκεψώμεθα ὅπως τὰ παρόντα ἔργα γενήσονται·

ἤ ῥ' αὖτις πόλεμόν τε κακὸν καὶ φύλοπιν αἰνὴν015
ἢ δὴ πόλεμον κακὸν πάλιν, καὶ μάχην χαλεπὴν ἐγείρωμεν,

ὄρσομεν, ἦ φιλότητα μετ' ἀμφοτέροισι βάλωμεν.016
ἢ φιλίαν ἐν ἀμφοτέροις ποιήσωμεν.

εἰ δ' αὖ πως τόδε πᾶσι φίλον καὶ ἡδὺ γένοιτο,017
εἰ δὲ οὕτω πᾶσι προσφιλὲς καὶ ἡδὺ γένοιτο τοῦτο,

ἤτοι μὲν οἰκέοιτο πόλις Πριάμοιο ἄνακτος,018
ἡ μὲν πόλις Πριάμου τοῦ βασιλέως οἰκοῖτο ἂν,

αὖτις δ' Ἀργείην Ἑλένην Μενέλαος ἄγοιτο.019
τὴν Ἑλληνίδα δὲ Ἑλένην αὖθις ἂν ὁ Μενέλαος ἀπαγάγοι.



ὣς ἔφαθ', αἳ δ' ἐπέμυξαν Ἀθηναίη τε καὶ Ἥρη·020
οὕτως εἶπεν. αὗται δέ, δυσανασχετοῦσαι ἐπεμυκτήρισαν ἡ Ἀθηνᾶ καὶ ἡ Ἥρα·

πλησίαι αἵ γ' ἥσθην, κακὰ δὲ Τρώεσσι μεδέσθην.021
πλησίον δὲ αὗται ἐκάθηντο, κακὰ δὲ τοῖς Τρωσὶν ἐβουλεύοντο·

ἤτοι Ἀθηναίη ἀκέων ἦν οὐδέ τι εἶπε022
ἡ μὲν οὖν Ἀθηνᾶ ἡσυχάζουσα ἐτύγχανε, οὐκέτι ἀντεῖπεν

σκυζομένη Διὶ πατρί, χόλος δέ μιν ἄγριος ᾕρει·023
ὀργιζομένη Διῒ τῷ πατρί, σφόδρα δὲ καὶ ἀγρία ὀργὴ κατεῖχεν αὐτήν·

Ἥρῃ δ' οὐκ ἔχαδε στῆθος χόλον, ἀλλὰ προσηύδα·024
ἡ Ἥρα δὲ οὐκ ἐχώρησε τὴν ὀργὴν ἐν τῷ στήθει, ἀλλ᾽ ἔφη πρὸς αὐτόν·

αἰνότατε Κρονίδη ποῖον τὸν μῦθον ἔειπες·025
ὦ χαλεπώτατε υἱὲ τοῦ Κρόνου, τίνα λόγον εἶπας;

πῶς ἐθέλεις ἅλιον θεῖναι πόνον ἠδ' ἀτέλεστον,026
διὰ τὶ βούλει ποιῆσαι τὸν κόπον μάταιον, καὶ ἀτελῆ

ἱδρῶ θ' ὃν ἵδρωσα μόγῳ, καμέτην δέ μοι ἵπποι027
τὸν ἱδρῶτα, ὃν κακοπαθείᾳ ἵδρωσα, ἔκαμον δέ μοι οἱ ἵπποι

λαὸν ἀγειρούσῃ, Πριάμῳ κακὰ τοῖό τε παισίν.028
συναθροιζούσῃ τὸν λαόν· κακὰ δηλαδή τῷ Πριάμῳ καὶ τοῖς παισὶν αὐτοῦ

ἕρδ'· ἀτὰρ οὔ τοι πάντες ἐπαινέομεν θεοὶ ἄλλοι.029
πρᾶττε· οὐχ ἅπαντες δὲ οἱ ἄλλοι θεοὶ ἀποδεχόμεθα τὰ πραττόμενα.



τὴν δὲ μέγ' ὀχθήσας προσέφη νεφεληγερέτα Ζεύς·030
πρὸς αὐτὴν δὲ μεγάλως ἀγανακτήσας εἶπεν ὁ τὰς νεφέλας ἀθροίζων Ζεύς·

δαιμονίη τί νύ σε Πρίαμος Πριάμοιό τε παῖδες031
ὦ μακαρία, τί δή σε ὁ Πρίαμος καὶ οἱ παῖδες τοῦ Πριάμου

τόσσα κακὰ ῥέζουσιν, ὅ τ' ἀσπερχὲς μενεαίνεις032
τοσαῦτα κακὰ ποιοῦσιν, ὥστε σε ἐκπορθῆσαι

Ἰλίου ἐξαλαπάξαι ἐϋκτίμενον πτολίεθρον;033
τὸ τῆς Ἰλίου καλῶς ἐκτισμένον πόλισμα;

εἰ δὲ σύ γ' εἰσελθοῦσα πύλας καὶ τείχεα μακρὰ034
εἰ δὲ σὺ εἰς τὰς πύλας καὶ τὰ μακρὰ τείχη τῆς Ἰλίου

ὠμὸν βεβρώθοις Πρίαμον Πριάμοιό τε παῖδας035
εἰσελθοῦσα καταφάγοις ὠμὸν τὸν Πρίαμον καὶ τοὺς παῖδας τοῦ Πριάμου,

ἄλλους τε Τρῶας, τότε κεν χόλον ἐξακέσαιο.036
καὶ τοὺς ἄλλους Τρῷας, τηνικαῦτα ἂν ἰάσαιο τὴν ὀργήν·

ἕρξον ὅπως ἐθέλεις· μὴ τοῦτό γε νεῖκος ὀπίσσω037
ποίησον καθάπερ βούλει, μήπως ἡ φιλονεικία αὕτη μετέπειτα

σοὶ καὶ ἐμοὶ μέγ' ἔρισμα μετ' ἀμφοτέροισι γένηται.038
γένηται μεταξὺ σοῦ καὶ ἐμοῦ μέγας πόλεμος ἀλλήλοις·

ἄλλο δέ τοι ἐρέω, σὺ δ' ἐνὶ φρεσὶ βάλλεο σῇσιν·039
ἄλλο δέ σοι λέγω, σὺ δ᾽ ἔμβαλον αὐτὸ ἐν τῷ σῷ λογισμῷ·

ὁππότε κεν καὶ ἐγὼ μεμαὼς πόλιν ἐξαλαπάξαι040
ὁπόταν κἀγὼ προθυμούμενος ἐκπορθῆσαι

τὴν ἐθέλω ὅθι τοι φίλοι ἀνέρες ἐγγεγάασι,041
τὴν πόλιν ταύτην βουληθῶ, ἔνθα σοι ἄνδρες φίλοι γεγόνασι

μή τι διατρίβειν τὸν ἐμὸν χόλον, ἀλλά μ' ἐᾶσαι·042
μὴ μάλαττε τὴν ἐμὴν ὀργήν, ἀλλ᾿ ἔα με·

καὶ γὰρ ἐγὼ σοὶ δῶκα ἑκὼν ἀέκοντί γε θυμῷ·043
ἐπεὶ κἀγώ σοι ἐθελοντὴς παρεχώρησα, μήπω θελησάσης μου τῆς ψυχῆς.

αἳ γὰρ ὑπ' ἠελίῳ τε καὶ οὐρανῷ ἀστερόεντι044
αἳ γὰρ ὑπὸ τὸν ἥλιον, καὶ τὸν τοὺς ἀστέρας ἔχοντα οὐρανὸν

ναιετάουσι πόληες ἐπιχθονίων ἀνθρώπων,045
κατοικοῦνται πόλεις τῶν ἐπιγείων ἀνθρώπων,

τάων μοι περὶ κῆρι τιέσκετο Ἴλιος ἱρὴ046
ἀπὸ τούτων ἐμοὶ περισσῶς κατ' ἐμὴν ψυχὴν ἐτιμᾶτο ἡ ἱερὰ Ἴλιος,

καὶ Πρίαμος καὶ λαὸς ἐϋμμελίω Πριάμοιο.047
καὶ ὁ Πρίαμος, καὶ ὁ λαὸς τοῦ Πριάμου τοῦ πολεμικοῦ·

οὐ γάρ μοί ποτε βωμὸς ἐδεύετο δαιτὸς ἐΐσης048
οὐ δέ ποτε γάρ μοι ὁ βωμὸς ἐδεῖτο εὐωχίας κοινῆς,

λοιβῆς τε κνίσης τε· τὸ γὰρ λάχομεν γέρας ἡμεῖς.049
καὶ θυσίας, καὶ κρεῶν ἀναθυμιάσεως· ταύτην γὰρ τὴν τιμὴν ἡμεῖς ἔσχομεν.



τὸν δ' ἠμείβετ' ἔπειτα βοῶπις πότνια Ἥρη·050
πρὸς αὐτὸν δὲ ἀπεκρίνατο μετὰ ταῦτα ἡ σεβασμία Ἥρα καὶ εὐόφθαλμος.

ἤτοι ἐμοὶ τρεῖς μὲν πολὺ φίλταταί εἰσι πόληες051
ἐμοὶ μὲν τρεῖς πόλεις εἰσὶ κατὰ πολὺ προσφιλέσταται·

Ἄργός τε Σπάρτη τε καὶ εὐρυάγυια Μυκήνη·052
τό τε Ἄργος, καὶ ἡ Σπάρτη, καὶ ἡ εὐρύοδος Μυκήνη·

τὰς διαπέρσαι ὅτ' ἄν τοι ἀπέχθωνται περὶ κῆρι·053
ταύτας ἐκπόρθησον, ὅταν σοι περισσῶς κατὰ ψυχὴν μισηθῶσι·

τάων οὔ τοι ἐγὼ πρόσθ' ἵσταμαι οὐδὲ μεγαίρω.054
τούτων οὐδαμῶς ἐγὼ ὑπερμαχῶ, οὐ δὲ φθονῶ σοι·

εἴ περ γὰρ φθονέω τε καὶ οὐκ εἰῶ διαπέρσαι,055
ἐὰν γὰρ φθονῶ, καὶ οὐκ ἐῶ ἐκπορθῆσαι,

οὐκ ἀνύω φθονέουσ' ἐπεὶ ἦ πολὺ φέρτερός ἐσσι.056
οὐδὲν ἐπιτελῶ φθονοῦσα· ἐπειδὴ κατὰ πολὺ κρείσσων ὑπάρχεις·

ἀλλὰ χρὴ καὶ ἐμὸν θέμεναι πόνον οὐκ ἀτέλεστον·057
οὐ μὲν ἀλλὰ δεῖ καὶ τὸν ἐμὸν κόπον ποιῆσαι οὐκ ἀτελείωτον.

καὶ γὰρ ἐγὼ θεός εἰμι, γένος δέ μοι ἔνθεν ὅθεν σοί,058
καὶ ἐγὼ γὰρ θεός εἰμι, καὶ γένος ἐκεῖθεν μοι, ὅθεν σοι·

καί με πρεσβυτάτην τέκετο Κρόνος ἀγκυλομήτης,059
κἀμὲ τιμιωτάτην ἐγέννησεν ὁ σκολιὰ βουλευόμενος Κρόνος,

ἀμφότερον γενεῇ τε καὶ οὕνεκα σὴ παράκοιτις060
κατ᾿ ἄμφω, καὶ κατὰ γένος, καὶ ὅτι γυνὴ σὴ

κέκλημαι, σὺ δὲ πᾶσι μετ' ἀθανάτοισιν ἀνάσσεις.061
καλοῦμαι· σὺ δ᾽ ἐν ἅπασι τοῖς ἀθανάτοις θεοῖς βασιλεύεις·

ἀλλ' ἤτοι μὲν ταῦθ' ὑποείξομεν ἀλλήλοισι,062
ἀλλὰ ταῦτα μὲν συγχωρήσωμεν ἀλλήλοις,

σοὶ μὲν ἐγώ, σὺ δ' ἐμοί· ἐπὶ δ' ἕψονται θεοὶ ἄλλοι063
σοὶ μὲν ἐγώ, σὺ δὲ ἐμοί· ἐπακολουθήσουσι δὲ καὶ οἱ ἄλλοι θεοὶ

ἀθάνατοι· σὺ δὲ θᾶσσον Ἀθηναίῃ ἐπιτεῖλαι064
οἱ ἀθάνατοι· σὺ δὲ τάχιον τῇ Ἀθηνᾷ ἐπίταξον θᾶττον

ἐλθεῖν ἐς Τρώων καὶ Ἀχαιῶν φύλοπιν αἰνήν,065
παραγενέσθαι εἰς τὴν χαλεπὴν μάχην τῶν Τρῴων καὶ τῶν Ἑλλήνων,

πειρᾶν δ' ὥς κε Τρῶες ὑπερκύδαντας Ἀχαιοὺς066
πειράτω δὲ καὶ ἐπιχειρείτω, ὅπως ἂν τοὺς μεγάλως γαυριάσαντας Ἕλληνας, ἐπὶ τῇ νίκῃ δηλονότι τοῦ Μενελάου, οἱ Τρῷες

ἄρξωσι πρότεροι ὑπὲρ ὅρκια δηλήσασθαι.067
πρότερον ἄρξωσι βλάψαι παρὰ τοὺς ὅρκους καὶ τὰ συγκείμενα.

ὣς ἔφατ', οὐδ' ἀπίθησε πατὴρ ἀνδρῶν τε θεῶν τε·068
οὕτως εἶπεν. ὑπήκουσε δὲ ὁ πατὴρ τῶν ἀνδρῶν καὶ τῶν θεῶν·

αὐτίκ' Ἀθηναίην ἔπεα πτερόεντα προσηύδα·069
εὐθέως δὲ πρὸς τὴν Ἀθηνᾶν λόγους ταχεῖς εἶπε·

αἶψα μάλ' ἐς στρατὸν ἐλθὲ μετὰ Τρῶας καὶ Ἀχαιούς,070
μάλα ταχέως παραγενοῦ εἰς τὸν στρατὸν ἐπὶ τοὺς Τρῷας καὶ Ἕλληνας,

πειρᾶν δ' ὥς κε Τρῶες ὑπερκύδαντας Ἀχαιοὺς071
πείρα δὲ καὶ ἐπιχείρει, ὅπως ἂν οἱ Τρῷες τοὺς μεγάλως γαυριάσαντας Ἕλληνας

ἄρξωσι πρότεροι ὑπὲρ ὅρκια δηλήσασθαι.072
πρότερον ἄρξονται βλάψαι παρὰ τοὺς ὅρκους καὶ τὰ συγκείμενα.



ὣς εἰπὼν ὄτρυνε πάρος μεμαυῖαν Ἀθήνην,073
οὕτως εἰπὼν παρώξυνε τὴν καὶ πρότερον προθυμουμένην Ἀθηνᾶν·

βῆ δὲ κατ' Οὐλύμποιο καρήνων ἀΐξασα.074
κατέβη δὲ τῆς κορυφῆς τοῦ Ὀλύμπου ὁρμήσασα,

οἷον δ' ἀστέρα ἧκε Κρόνου πάϊς ἀγκυλομήτεω075
οἷον δὲ ἀστέρα ἔπεμψεν ὁ υἱὸς τοῦ σκολιοβούλου Κρόνου,

ἢ ναύτῃσι τέρας ἠὲ στρατῷ εὐρέϊ λαῶν076
ἢ ναύταις σημεῖον, ἢ στρατῷ μεγάλῳ λαῶν

λαμπρόν· τοῦ δέ τε πολλοὶ ἀπὸ σπινθῆρες ἵενται·077
περιφανῆ· ἀπ᾿ αὐτοῦ δὲ πυρὸς ἀποβολαὶ πολλαὶ ἐκφέρονται·

τῷ ἐϊκυῖ' ἤϊξεν ἐπὶ χθόνα Παλλὰς Ἀθήνη,078
τούτῳ ἡ Ἀθηνᾶ ὡμοιωμένη, ὥρμησεν ἐπὶ τὴν γῆν,

κὰδ δ' ἔθορ' ἐς μέσσον· θάμβος δ' ἔχεν εἰσορόωντας079
κατεπήδησε δὲ εἰς τὸ μέσον· ἔκπληξις δὲ κατέσχει βλέποντας

Τρῶάς θ' ἱπποδάμους καὶ ἐϋκνήμιδας Ἀχαιούς·080
τοὺς πολεμικούς τε Τρῷας καὶ τοὺς εὐόπλους Ἕλληνας.

ὧδε δέ τις εἴπεσκεν ἰδὼν ἐς πλησίον ἄλλον·081
οὕτω δέ τις εἶπε θεασάμενος εἰς ἄλλον πλησίον·

ἦ ῥ' αὖτις πόλεμός τε κακὸς καὶ φύλοπις αἰνὴ082
ἢ δὴ πάλιν πόλεμος κακὸς καὶ μάχη χαλεπὴ

ἔσσεται, ἢ φιλότητα μετ' ἀμφοτέροισι τίθησι083
ἔσται, ἢ φιλίαν ἐν ἀμφοτέροις ποιεῖ

Ζεύς, ὅς τ' ἀνθρώπων ταμίης πολέμοιο τέτυκται.084
ὁ Ζεύς, ὃς ὑπάρχει πολέμου ταμίας τῶν ἀνθρώπων.



ὣς ἄρα τις εἴπεσκεν Ἀχαιῶν τε Τρώων τε.085
οὕτως εἶπέ τις ἀπὸ τῶν Ἀχαιῶν καὶ τῶν Τρῴων,

ἣ δ' ἀνδρὶ ἰκέλη Τρώων κατεδύσεθ' ὅμιλον086
ἡ δὲ ἀνδρὶ εἰκασθεῖσα, εἰσῆλθεν εἰς τὸ πλῆθος τῶν Τρῴων,

Λαοδόκῳ Ἀντηνορίδῃ κρατερῷ αἰχμητῇ,087
τῷ Λαοδόκῳ τῷ υἱῷ τοῦ Ἀντήνορος τῷ ἰσχυρῷ πολεμιστῇ,

Πάνδαρον ἀντίθεον διζημένη εἴ που ἐφεύροι.088
ζητοῦσα εἴ που εὕροι τὸν ἰσόθεον Πάνδαρον.

εὗρε Λυκάονος υἱὸν ἀμύμονά τε κρατερόν τε089
εὗρε τὸν υἱὸν τοῦ Λυκάονος τὸν ἄμεμπτον καὶ ἰσχυρὸν

ἑσταότ'· ἀμφὶ δέ μιν κρατεραὶ στίχες ἀσπιστάων090
ἑστῶτα, περὶ δὲ αὐτὸν αἱ ἰσχυραὶ τάξεις τῶν ὁπλιτῶν

λαῶν, οἵ οἱ ἕποντο ἀπ' Αἰσήποιο ῥοάων·091
λαῶν, οἵτινες αὐτῷ ἠκολούθουν ἀπὸ τῶν ῥευμάτων τοῦ Αἰσήπου ποταμοῦ.

ἀγχοῦ δ' ἱσταμένη ἔπεα πτερόεντα προσηύδα·092
πλησίον δὲ στᾶσα λόγους ταχεῖς εἶπε πρὸς αὐτόν·

ἦ ῥά νύ μοί τι πίθοιο Λυκάονος υἱὲ δαΐφρον.093
ἆρα γέ τι ὑπακούσεις μου, ὦ υἱὲ τοῦ Λυκάονος συνετέ;

τλαίης κεν Μενελάῳ ἐπιπροέμεν ταχὺν ἰόν,094
ὑπομείνειας ἂν ἐπιπέμψαι τῷ Μενελάῳ βέλος ταχύ;

πᾶσι δέ κε Τρώεσσι χάριν καὶ κῦδος ἄροιο,095
παρὰ πάντων δὲ τῶν Τρῴων, χάριν ἂν καὶ δόξαν κομίσαιο,

ἐκ πάντων δὲ μάλιστα Ἀλεξάνδρῳ βασιλῆι.096
μάλιστα δὲ πάντων παρ᾽ Ἀλεξάνδρου τοῦ βασιλέως·

τοῦ κεν δὴ πάμπρωτα παρ' ἀγλαὰ δῶρα φέροιο,097
παρ᾿ αὐτοῦ δὴ πρώτιστα δῶρα λαμπρὰ ἀπενέγκαιο,

αἴ κεν ἴδῃ Μενέλαον ἀρήιον Ἀτρέος υἱὸν098
ἐὰν θεάσηται Μενέλαον τὸν πολεμικὸν υἱὸν τοῦ Ἀτρέως

σῷ βέλεϊ δμηθέντα πυρῆς ἐπιβάντ' ἀλεγεινῆς.099
δαμασθέντα ὑπὸ τοῦ σοῦ ὀϊστοῦ, καὶ ἐμβληθέντα τῇ χαλεπῇ πυρκαϊᾷ,

ἀλλ' ἄγ' ὀΐστευσον Μενελάου κυδαλίμοιο,100
ἀλλ' ἄγε, τόξευσον κατὰ Μενελάου τοῦ ἐνδόξου·

εὔχεο δ' Ἀπόλλωνι Λυκηγενέϊ κλυτοτόξῳ101
εὔχου δὲ Ἀπόλλωνι τῷ ἐν Λυκίᾳ γεγεννημένῳ, τῷ ἐνδόξῳ τὴν τοξικήν,

ἀρνῶν πρωτογόνων ῥέξειν κλειτὴν ἑκατόμβην102
ποιήσεσθαι θυσίαν ἔνδοξον δι᾿ ἀρνῶν πρωτευόντων ἐν γονῇ,

οἴκαδε νοστήσας ἱερῆς εἰς ἄστυ Ζελείης.103
ὑποστρέψας εἰς τὸν οἶκον, εἰς τὴν πόλιν τῆς ἱερᾶς Ζελείας.



ὣς φάτ' Ἀθηναίη, τῷ δὲ φρένας ἄφρονι πεῖθεν·104
Οὕτως εἶπεν ἡ Ἀθηνᾶ. τῷ ἄφρονι δὲ καὶ ἀνοήτῳ αὐτῷ ἔπειθε τὸν λογισμόν.

αὐτίκ' ἐσύλα τόξον ἐΰξοον ἰξάλου αἰγὸς105
εὐθέως δὲ ὑφῃρεῖτο καὶ ἐγύμνου τὸ εὐποίητον τόξον τοῦ ὁρμητικοῦ αἰγὸς

ἀγρίου, ὅν ῥά ποτ' αὐτὸς ὑπὸ στέρνοιο τυχήσας106
καὶ ἀγρίου, ὃν δή ποτε αὐτὸς ἐξιόντα

πέτρης ἐκβαίνοντα δεδεγμένος ἐν προδοκῇσι107
τῆς πέτρας προσδεχόμενος ἐν ἐνέδραις, ἔτρωσε, τοῦ στέρνου

βεβλήκει πρὸς στῆθος· ὃ δ' ὕπτιος ἔμπεσε πέτρῃ.108
ἐπιτυχῶν, πρὸς τὸ στῆθος· ὁ δ᾽ ἐπὶ ῥάχιν κατέπεσεν ἐν τῇ πέτρᾳ·

τοῦ κέρα ἐκ κεφαλῆς ἑκκαιδεκάδωρα πεφύκει·109
τούτου τὰ κέρατα ἑκκαίδεκα παλαιστῶν ἐκ τῆς κεφαλῆς ἔφυσαν·

καὶ τὰ μὲν ἀσκήσας κεραοξόος ἤραρε τέκτων,110
καὶ ταῦτα μὲν ὁ τα κέρατα ξέων τέκτων περικαλῶς κατασκευάσας συνήρμοσε,

πᾶν δ' εὖ λειήνας χρυσέην ἐπέθηκε κορώνην.111
πᾶν δὲ τὸ τόξον καλῶς λεῖον ποιήσας, τὴν χρυσῆν ἐφήρμοσε κορώνην, ἤτοι τὸ ἑκατέρωθι ἐπικαμπές·

καὶ τὸ μὲν εὖ κατέθηκε τανυσσάμενος ποτὶ γαίῃ112
καὶ τοῦτο μὲν ἐπαναβιβάσας τῇ κορώνῃ τὴν νευρὰν καλῶς κάτω ἔθηκε, πρὸς τῇ γῇ

ἀγκλίνας· πρόσθεν δὲ σάκεα σχέθον ἐσθλοὶ ἑταῖροι113
ἐπερείσας ἑαυτόν, ἀσπίδας δὲ ἔμπροσθεν αὐτοῦ κατεῖχον οἱ ἀγαθοὶ φίλοι,

μὴ πρὶν ἀναΐξειαν ἀρήιοι υἷες Ἀχαιῶν114
μὴ πρότερον ἀνορμήσειαν οἱ πολεμικοὶ υἱοὶ τῶν Ἑλλήνων,

πρὶν βλῆσθαι Μενέλαον ἀρήιον Ἀτρέος υἱόν.115
πρὶν τρωθῆναι Μενέλαον τὸν πολεμικὸν υἱὸν τοῦ Ἀτρέως·

αὐτὰρ ὁ σύλα πῶμα φαρέτρης, ἐκ δ' ἕλετ' ἰὸν116
ὁ δὲ ἀφῃρεῖτο τῆς φαρέτρας τὸ κάλυμμα, ἐξέβαλε δὲ ὀϊστὸν καινόν,

ἀβλῆτα πτερόεντα μελαινέων ἕρμ' ὀδυνάων·117
καὶ μήπω βεβλημένον, ἐπτερωμένον, στήριγμα ὀδυνῶν μελαίνων, διὰ τὸ τὰς σάρκας μελαίνεσθαι τῶν ἐκπεφαρμακευμένων βληθέντων ὀϊστῶν.

αἶψα δ' ἐπὶ νευρῇ κατεκόσμει πικρὸν ὀϊστόν,118
αὐτίκα δὲ τῇ νευρᾷ ἐφαρμόζων κατέταττε τὸν πικρίας αἴτιον ἰόν,

εὔχετο δ' Ἀπόλλωνι Λυκηγενέϊ κλυτοτόξῳ119
εὔχετο δὲ Ἀπόλλωνι τῷ ἐν Λυκίᾳ γεγεννημένῳ, τῷ ἐνδόξῳ τὴν τοξικήν,

ἀρνῶν πρωτογόνων ῥέξειν κλειτὴν ἑκατόμβην120
ποιήσεσθαι θυσίαν ἔνδοξον δι᾿ ἀρνῶν πρωτευόντων ἐν γονῇ,

οἴκαδε νοστήσας ἱερῆς εἰς ἄστυ Ζελείης.121
ὑποστρέψας εἰς τὸν οἶκον εἰς τὴν πόλιν τῆς ἱερᾶς Ζελείας.

ἕλκε δ' ὁμοῦ γλυφίδας τε λαβὼν καὶ νεῦρα βόεια·122
εἷλκε δὲ ὁμοῦ εἰληφὼς τὰς ἐντομὰς τοῦ βέλους καὶ τὰ ἐκ βοὸς νεῦρα·

νευρὴν μὲν μαζῷ πέλασεν, τόξῳ δὲ σίδηρον.123
καὶ τὴν μὲν νευρὰν τῷ μαζῷ προσήγαγε, τὸ σίδηρον δὲ τῷ τόξῳ.

αὐτὰρ ἐπεὶ δὴ κυκλοτερὲς μέγα τόξον ἔτεινε,124
ἐπεὶ δὲ τό μέγα τόξον κυκλοτερῶς ἐνέτεινεν,

λίγξε βιός, νευρὴ δὲ μέγ' ἴαχεν, ἆλτο δ' ὀϊστὸς125
ἤχησε τὸ τόξον ἡ νευρὰ δὲ μεγάλως ἐψόφησεν, ἀπεπήδησε δὲ ὁ ἰὸς

ὀξυβελὴς καθ' ὅμιλον ἐπιπτέσθαι μενεαίνων.126
ὁ ὀξέως βάλλων, ἐπιπτῆναι κατὰ τὴν πληθὺν προθυμούμενος·



οὐδὲ σέθεν Μενέλαε θεοὶ μάκαρες λελάθοντο127
οὐ δὲ σοῦ, ὦ Μενέλαε, οἱ μακάριοι θεοὶ ἐξελάθοντο,

ἀθάνατοι, πρώτη δὲ Διὸς θυγάτηρ ἀγελείη,128
καὶ ἀθάνατοι, πρώτη δὲ ἡ τοῦ Διὸς θυγάτηρ λαφυραγωγὸς Ἀθηνᾶ,

ἥ τοι πρόσθε στᾶσα βέλος ἐχεπευκὲς ἄμυνεν.129
ἥ σοι ἔμπροσθεν στᾶσα, ἀπεκρούσατο τὸ πικρὸν βέλος·

ἣ δὲ τόσον μὲν ἔεργεν ἀπὸ χροὸς ὡς ὅτε μήτηρ130
ἡ δὲ τοσοῦτον μὲν ἀπεῖργεν ἀπὸ τοῦ σώματος, ὥσπερ ὅτε μήτηρ

παιδὸς ἐέργῃ μυῖαν ὅθ' ἡδέϊ λέξεται ὕπνῳ,131
ἀπείργει τῷ παιδὸς μυῖαν, ὁπηνίκα ὕπνῳ γλυκεῖ κατακοιμηθήσεται·

αὐτὴ δ' αὖτ' ἴθυνεν ὅθι ζωστῆρος ὀχῆες132
αὕτη δὲ ἐπ᾽ εὐθείας ἤγαγεν, ὅπου τὰ τῆς θωρακίτιδος ζώνης ἐπίδεσμα

χρύσειοι σύνεχον καὶ διπλόος ἤντετο θώρηξ.133
τὰ χρυσᾶ συνέδεον, καὶ ὁ θώραξ διπλοῦς συνήγετο, τῶν πτερυγίων αὐτοῦ φερομένων ἀλλήλοις·

ἐν δ' ἔπεσε ζωστῆρι ἀρηρότι πικρὸς ὀϊστός·134
ἐμπέπηγε δὲ τῇ ἡρμοσμένῃ ζώνῃ τὸ πικρὸν βέλος.

διὰ μὲν ἂρ ζωστῆρος ἐλήλατο δαιδαλέοιο,135
διὰ μὲν οὖν τῆς ποικίλης ζώνης διῆλθε,

καὶ διὰ θώρηκος πολυδαιδάλου ἠρήρειστο136
καὶ διὰ τοῦ θώρακος τοῦ ποικίλου ἐπήχθη,

μίτρης θ', ἣν ἐφόρει ἔρυμα χροὸς ἕρκος ἀκόντων,137
καὶ τῆς μίτρας, ᾗ ἐζώννυτο, φύλαγμα τοῦ σώματος ἔχον αὐτήν, καὶ περίφραγμα τῶν λοβάτων,

ἥ οἱ πλεῖστον ἔρυτο· διὰ πρὸ δὲ εἴσατο καὶ τῆς.138
ἥτις αὐτῷ μάλιστα ἐβοήθει· προῆλθε δὲ καὶ δι᾿ αὐτῆς·

ἀκρότατον δ' ἄρ' ὀϊστὸς ἐπέγραψε χρόα φωτός·139
τὴν ἀκροτάτην δὲ τοῦ σώματος ἐπιφάνειαν τοῦ ἀνδρὸς ἐπέξεσε τὸ βέλος·

αὐτίκα δ' ἔρρεεν αἷμα κελαινεφὲς ἐξ ὠτειλῆς.140
εὐθέως δὲ ἔρρει αἷμα μέλαν ἐκ τῆς πληγῆς·



ὡς δ' ὅτε τίς τ' ἐλέφαντα γυνὴ φοίνικι μιήνῃ141
ὥσπερ δὲ ὅταν ἄνθει ἐρυθρῷ ἐλέφαντος ὀστοῦν βάψῃ γυνή τις

Μῃονὶς ἠὲ Κάειρα παρήιον ἔμμεναι ἵππων·142
Λυδή, ἢ Καρίνη, ὥστ᾽ εἶναι παρήιον ἵππων, ἤτοι ἐπικεῖσθαι ταῖς παρειαῖς τῶν ἵππων,

κεῖται δ' ἐν θαλάμῳ, πολέες τέ μιν ἠρήσαντο143
κεῖται δὲ ἐν ἀποθήκῃ, καὶ πολλοὶ αὐτὸ ηὔξαντο

ἱππῆες φορέειν· βασιλῆι δὲ κεῖται ἄγαλμα,144
ἱππεῖς φορεῖν· κεῖται δὲ καλλώπισμα βασιλεῖ τινι,

ἀμφότερον κόσμός θ' ἵππῳ ἐλατῆρί τε κῦδος·145
κατ᾽ ἄμφω, καὶ καλλωπισμὸς ἵππων, καὶ τῷ ἀναβάτῃ δόξα.

τοῖοί τοι Μενέλαε μιάνθην αἵματι μηροὶ146
οὕτως, ὦ Μενέλαε, ἐβάφησαν αἵματι οἱ μηροὶ οἱ εὐφυεῖς,

εὐφυέες κνῆμαί τε ἰδὲ σφυρὰ κάλ' ὑπένερθε.147
καὶ αἱ κνῆμαι, καὶ τὰ περικαλλῆ σφυρὰ κάτωθεν·

ῥίγησεν δ' ἄρ' ἔπειτα ἄναξ ἀνδρῶν Ἀγαμέμνων148
ἐφοβήθη δὲ μετὰ ταῦτα Ἀγαμέμνων ὁ βασιλεὺς τῶν ἀνδρῶν,

ὡς εἶδεν μέλαν αἷμα καταρρέον ἐξ ὠτειλῆς·149
ἐπεὶ ἴδε αἷμα μέλαν καταρρέον ἐκ τῆς πληγῆς·

ῥίγησεν δὲ καὶ αὐτὸς ἀρηΐφιλος Μενέλαος.150
ἐφοβήθη δὲ καὶ αὐτὸς ὁ πολεμικὸς Μενέλαος·

ὡς δὲ ἴδεν νεῦρόν τε καὶ ὄγκους ἐκτὸς ἐόντας151
ἐπεὶ δὲ ἴδε τὸ νεῦρον τοῦ βέλους, καὶ τὰς ἀκίδας ἔξω οὔσας,

ἄψορρόν οἱ θυμὸς ἐνὶ στήθεσσιν ἀγέρθη.152
ὀπισθόρμητος αὐτῷ ὁ λογισμὸς ἐν τοῖς στήθεσιν ἠθροίσθη·

τοῖς δὲ βαρὺ στενάχων μετέφη κρείων Ἀγαμέμνων153
ἐν τούτοις δὲ βαρέως στενάζων Ἀγαμέμνων ὁ βασιλεὺς εἶπε,

χειρὸς ἔχων Μενέλαον, ἐπεστενάχοντο δ' ἑταῖροι·154
κρατῶν ἀπὸ τῆς χειρὸς τὸν Μενέλαον· ἐπεστέναζον δὲ οἱ φίλοι·

φίλε κασίγνητε θάνατόν νύ τοι ὅρκι' ἔταμνον155
ὦ προσφιλέστατε ἀδελφέ, ἐπὶ θανάτῳ δὲ σοι τοὺς ὅρκους ἐποίουν,

οἶον προστήσας πρὸ Ἀχαιῶν Τρωσὶ μάχεσθαι,156
σὲ μόνον προβαλόμενος μάχεσθαι τοῖς Τρῳσὶν ὑπὲρ τῶν Ἑλλήνων,

ὥς σ' ἔβαλον Τρῶες, κατὰ δ' ὅρκια πιστὰ πάτησαν.157
δι᾿ ὃ καὶ ἔτρωσάν σε οἱ Τρῷες, καὶ τοὺς πιστοὺς ὅρκους κατεπάτησαν·

οὐ μέν πως ἅλιον πέλει ὅρκιον αἷμά τε ἀρνῶν158
οὐ μὴν μάταιός ἐστιν ὁ ὅρκος, καὶ τὸ αἷμα τῶν ἀρνῶν,

σπονδαί τ' ἄκρητοι καὶ δεξιαὶ ᾗς ἐπέπιθμεν.159
καὶ αἱ δι᾽ ἀκράτου οἴνου γενόμεναι θυσίαι, καὶ αἱ δεξιώσεις αἷς τεθαρρήκαμεν·

εἴ περ γάρ τε καὶ αὐτίκ' Ὀλύμπιος οὐκ ἐτέλεσσεν,160
εἰ γὰρ καὶ εὐθὺς οὐκ ἐτέλεσεν ὁ Ὀλύμπιος Ζεύς,

ἔκ τε καὶ ὀψὲ τελεῖ, σύν τε μεγάλῳ ἀπέτισαν161
ἀλλὰ δὴ καὶ ὀψέ ποτε ἐκτελέσει· καὶ σὺν μεγάλῳ τόκῳ ἀποτίσουσι

σὺν σφῇσιν κεφαλῇσι γυναιξί τε καὶ τεκέεσσιν.162
σὺν ταῖς ἑαυτῶν κεφαλαῖς, καὶ γυναιξί, καὶ τοῖς τέκνοις·

εὖ γὰρ ἐγὼ τόδε οἶδα κατὰ φρένα καὶ κατὰ θυμόν·163
καλῶς γὰρ ἔγωγε τοῦτο οἶδα καὶ κατὰ λογισμὸν καὶ κατὰ θυμόν,

ἔσσεται ἦμαρ ὅτ' ἄν ποτ' ὀλώλῃ Ἴλιος ἱρὴ164
ὅτι ἔσται ἡμέρα, ὅταν ποτὲ ἀπόληται ἡ ἱερὰ Ἴλιος,

καὶ Πρίαμος καὶ λαὸς ἐϋμμελίω Πριάμοιο,165
καὶ ὁ Πρίαμος, καὶ ὁ λαὸς τοῦ πολεμικοῦ Πριάμου.

Ζεὺς δέ σφι Κρονίδης ὑψίζυγος αἰθέρι ναίων166
ὁ Ζεὺς δὲ αὐτοῖς ὁ υἱὸς τοῦ Κρόνου, ὁ δι' αἰθέρος ἐν ὑψηλοῖς κατοικῶν,

αὐτὸς ἐπισσείῃσιν ἐρεμνὴν αἰγίδα πᾶσι167
αὐτὸς δὴ ἐπιτινάξειεν ἂν πᾶσιν αἰγίδα σκοτεινήν,

τῆσδ' ἀπάτης κοτέων· τὰ μὲν ἔσσεται οὐκ ἀτέλεστα·168
ὀργιζόμενος ἕνεκα ταυτησὶ τῆς ἀπάτης· ταῦτα μὲν οὐκ ἀτελείωτα ἔσται·

ἀλλά μοι αἰνὸν ἄχος σέθεν ἔσσεται ὦ Μενέλαε169
ἀλλά μοι λύπη χαλεπὴ γενήσεται ἕνεκα σοῦ ὦ Μενέλαε,

αἴ κε θάνῃς καὶ πότμον ἀναπλήσῃς βιότοιο.170
ἐὰν ἀποθάνῃς, καὶ τὴν τῆς ζωῆς μοῖραν πληρώσῃς,

καί κεν ἐλέγχιστος πολυδίψιον Ἄργος ἱκοίμην·171
καὶ ἐπονείδιστος ἂν τὸ πολυβλαβὲς Ἄργος καταλάβοιμι·

αὐτίκα γὰρ μνήσονται Ἀχαιοὶ πατρίδος αἴης·172
εὐθέως γὰρ οἱ Ἕλληνες μνημονεύσουσι τῆς πατρίδος γῆς,

κὰδ δέ κεν εὐχωλὴν Πριάμῳ καὶ Τρωσὶ λίποιμεν173
καταλίποιμεν δ᾽ αὐτῷ Πριάμῳ καὶ τοῖς Τρῳσὶ καύχημα

Ἀργείην Ἑλένην· σέο δ' ὀστέα πύσει ἄρουρα174
τὴν Ἑλληνίδα Ἑλένην· σοῦ δὲ τὰ ὀστᾶ σήψει ἡ γῆ

κειμένου ἐν Τροίῃ ἀτελευτήτῳ ἐπὶ ἔργῳ.175
ἐν Τροίᾳ κειμένου ἐπὶ ἔργῳ ἀτελειώτῳ·

καί κέ τις ὧδ' ἐρέει Τρώων ὑπερηνορεόντων176
καί τις ἀπὸ τῶν ὑπερηφάνων Τρῴων οὕτως ἂν εἴποι

τύμβῳ ἐπιθρῴσκων Μενελάου κυδαλίμοιο·177
ἐπὶ τῷ τάφῳ πηδῶν τοῦ ἐνδόξου Μενελάου·

αἴθ' οὕτως ἐπὶ πᾶσι χόλον τελέσει' Ἀγαμέμνων,178
εἴθε οὕτως ἐν ἅπασι τὴν ὀργὴν πληρώσειεν Ἀγαμέμνων,

ὡς καὶ νῦν ἅλιον στρατὸν ἤγαγεν ἐνθάδ' Ἀχαιῶν,179
ὥσπερ καὶ νῦν μάταιον στρατὸν τῶν Ἑλλήνων ἤγαγε δεῦρο,

καὶ δὴ ἔβη οἶκον δὲ φίλην ἐς πατρίδα γαῖαν180
καὶ τοίνυν ἐπορεύθη εἰς τὸν οἶκον, εἰς τὴν πατρίδα γῆν τὴν προσφιλῆ,

σὺν κεινῇσιν νηυσὶ λιπὼν ἀγαθὸν Μενέλαον.181
σὺν ναυσὶ κεναῖς, καταλιπὼν τὸν χρηστὸν Μενέλαον.

ὥς ποτέ τις ἐρέει· τότε μοι χάνοι εὐρεῖα χθών.182
οὕτω ποτέ τις λέξει. τηνικαῦτα μοι χάνοι εὐρέως ἡ γῇ.



τὸν δ' ἐπιθαρσύνων προσέφη ξανθὸς Μενέλαος·183
πρὸς αὐτὸν δὲ ὁ πυρρὸς Μενέλαος θαρσοποιῶν εἶπε·

θάρσει, μηδέ τί πω δειδίσσεο λαὸν Ἀχαιῶν·184
θάρρει, μὴ δ᾽ ἔτι ἐκφόβει τὸν λαὸν τῶν Ἑλλήνων,

οὐκ ἐν καιρίῳ ὀξὺ πάγη βέλος, ἀλλὰ πάροιθεν185
οὐκ ἐν ἐπικινδύνῳ τόπῳ ἐπάγῃ τὸ ὀξὺ βέλος· ἀλλ᾽ ἔμπροσθεν

εἰρύσατο ζωστήρ τε παναίολος ἠδ' ὑπένερθε186
ἐκώλυσεν ἡ παμπιλωτάτη ζώνη, καὶ κάτωθεν

ζῶμά τε καὶ μίτρη, τὴν χαλκῆες κάμον ἄνδρες.187
τὸ ζῶμα τοῦ θώρακος, καὶ ἡ μίτρα, ἣν ἄνδρες χαλκεῖς κατεσκεύασαν.

τὸν δ' ἀπαμειβόμενος προσέφη κρείων Ἀγαμέμνων·188
πρὸς αὐτὸν δὲ ἀποκρινόμενος εἶπεν Ἀγαμέμνων ὁ βασιλεύς·

αἲ γὰρ δὴ οὕτως εἴη φίλος ὦ Μενέλαε·189
εἴθε δὴ οὕτως εἴη, ὦ φίλτατε Μενέλαε,

ἕλκος δ' ἰητὴρ ἐπιμάσσεται ἠδ' ἐπιθήσει190
τὸ τραῦμα δὲ ὁ ἰατρὸς ἀπομάξεται, καὶ ἐπιβαλεῖ

φάρμαχ' ἅ κεν παύσῃσι μελαινάων ὀδυνάων.191
φάρμακα, ἅπερ ἂν παύσῃ σε τῶν μελαίνων ὀδυνῶν.



ἦ καὶ Ταλθύβιον θεῖον κήρυκα προσηύδα·192
εἶπε, καὶ πρὸς Ταλθύβιον τὸν θεῖον κήρυκα ἔλεγεν·

Ταλθύβι' ὅττι τάχιστα Μαχάονα δεῦρο κάλεσσον193
ὦ Ταλθύβιε, ὅσον τάχος καλέσον ἐνθάδε τὸν Μαχάονα

φῶτ' Ἀσκληπιοῦ υἱὸν ἀμύμονος ἰητῆρος,194
ἄνδρα τὸν Ἀσκληπίου τοῦ ἀμέμπτου ἰατροῦ υἱόν,

ὄφρα ἴδῃ Μενέλαον ἀρήιον Ἀτρέος υἱόν,195
ὅπως ἴδῃ Μενέλαον τὸν πολεμικὸν τὸν ἀρχηγὸν τῶν Ἑλλήνων,

ὅν τις ὀϊστεύσας ἔβαλεν τόξων ἐῢ εἰδὼς196
ὃν τοξεύσας τις ἔτρωσεν ἔμπειρος ὢν τοξικῆς

Τρώων ἢ Λυκίων, τῷ μὲν κλέος, ἄμμι δὲ πένθος.197
ἀπὸ τῶν Τρῴων, ἢ τῶν Λυκίων, τούτῳ μὲν δόξα, ἡμῖν δὲ λύπη, καὶ θρῆνος.



ὣς ἔφατ', οὐδ' ἄρα οἱ κῆρυξ ἀπίθησεν ἀκούσας,198
οὕτως εἶπεν· οὐκ ἠπείθησε δὲ αὐτῷ ὁ κῆρυξ ἀκούσας·

βῆ δ' ἰέναι κατὰ λαὸν Ἀχαιῶν χαλκοχιτώνων199
ἀπῆλθε δὲ πορεύεσθαι κατὰ τὴν πληθὺν τῶν σιδηροθωράκων Ἑλλήνων,

παπταίνων ἥρωα Μαχάονα· τὸν δὲ νόησεν200
περισκοπῶν Μαχάονα τὸν ἥρωα· ἐθεάσατο δὲ αὐτὸν

ἑσταότ'· ἀμφὶ δέ μιν κρατεραὶ στίχες ἀσπιστάων201
ἑστῶτα, περὶ δὲ αὐτὸν αἱ ἰσχυραὶ τάξεις ἦσαν τῶν πολεμικῶν

λαῶν, οἵ οἱ ἕποντο Τρίκης ἐξ ἱπποβότοιο.202
λαῶν, οἳ ἠκολούθουν αὐτῷ ἐκ Τρίκκης τῆς ἱπποτρόφου.

ἀγχοῦ δ' ἱστάμενος ἔπεα πτερόεντα προσηύδα·203
πλησίον δὲ στὰς λόγους ταχεῖς ἔλεγεν αὐτῷ·

ὄρσ' Ἀσκληπιάδη, καλέει κρείων Ἀγαμέμνων,204
ὧ υἱὲ τοῦ Ἀσκληπίου ἐγείρου, καλεῖ σε Ἀγαμέμνων ὁ βασιλεύς,

ὄφρα ἴδῃς Μενέλαον ἀρήιον ἀρχὸν Ἀχαιῶν,205
ὅπως ἴδῃς Μενέλαον τὸν πολεμικὸν υἱὸν τοῦ Ἀτρέως,

ὅν τις ὀϊστεύσας ἔβαλεν τόξων ἐῢ εἰδὼς206
ὃν τοξεύσας τις ἔτρωσεν ἔμπειρος ὢν τοξικῆς

Τρώων ἢ Λυκίων, τῷ μὲν κλέος, ἄμμι δὲ πένθος.207
ἀπὸ τῶν Τρῴων, ἢ τῶν Λυκίων· τούτῳ μὲν δόξα, ἡμῖν δὲ λύπη καὶ θρῆνος.

ὣς φάτο, τῷ δ' ἄρα θυμὸν ἐνὶ στήθεσσιν ὄρινε·208
οὕτως εἶπε· τούτῳ δὲ τὸν λογισμὸν ἐν τῷ στήθει ἐτάραξε·

βὰν δ' ἰέναι καθ' ὅμιλον ἀνὰ στρατὸν εὐρὺν Ἀχαιῶν.209
ὥρμηνται δὲ πορεύεσθαι κατὰ τὴν πληθὺν τῶν σιδηροθωράκων Ἑλλήνων·

ἀλλ' ὅτε δή ῥ' ἵκανον ὅθι ξανθὸς Μενέλαος210
ἀλλ᾿ ὁπηνίκα ἀφίκετο, ὅπου ὁ πυρρὸς Μενέλαος τετρωμένος ἦν,

βλήμενος ἦν, περὶ δ' αὐτὸν ἀγηγέραθ' ὅσσοι ἄριστοι211
περὶ αὐτὸν δὲ συνηθροισμένοι ἦσαν ὅσοι ἄριστοι

κυκλόσ', ὃ δ' ἐν μέσσοισι παρίστατο ἰσόθεος φώς,212
κύκλῳ· ὁ δὲ ἰσόθεος ἀνὴρ ἐν μέσῳ αὐτῶν ἔστη,

αὐτίκα δ' ἐκ ζωστῆρος ἀρηρότος ἕλκεν ὀϊστόν·213
εὐθέως δὲ ἐκ τῆς ζώνης τῆς ἡρμοσμένης ἀνέσπα τὸ βέλος,

τοῦ δ' ἐξελκομένοιο πάλιν ἄγεν ὀξέες ὄγκοι.214
τούτου δὲ ἀνασπωμένου εἰς τοὐπίσω, ἀνεκάμφθησαν αἱ ὀξεῖαι ἀκίδες·

λῦσε δέ οἱ ζωστῆρα παναίολον ἠδ' ὑπένερθε215
ἔλυσε δὲ αὐτῷ τὴν ποικιλωτάτην ζώνην, καὶ κάτωθεν

ζῶμά τε καὶ μίτρην, τὴν χαλκῆες κάμον ἄνδρες.216
τὸ ζῶμα τοῦ θώρακος, καὶ τὴν μίτραν, ἣν χαλκεῖς ἄνδρες κατεσκεύασαν.

αὐτὰρ ἐπεὶ ἴδεν ἕλκος ὅθ' ἔμπεσε πικρὸς ὀϊστός,217
ἐπεὶ δὲ ἐθεάσατο τὸ τραῦμα, ὅπου ἐνέπεσε τὸ πικρὸν βέλος,

αἷμ' ἐκμυζήσας ἐπ' ἄρ' ἤπια φάρμακα εἰδὼς218
τὸ αἷμα ἐκθλίψας, καὶ ἐκπιέσας, ἐπέβαλλε τὰ πραϋντικὰ φάρμακα, εἰδήμων ὤν,

πάσσε, τά οἵ ποτε πατρὶ φίλα φρονέων πόρε Χείρων.219
ἅπερ ποτὲ τῷ πατρὶ αὐτοῦ Χείρων ἔδωκεν εὔνους ὢν αὐτῷ.



ὄφρα τοὶ ἀμφεπένοντο βοὴν ἀγαθὸν Μενέλαον,220
ἐν ὅσῳ δὲ οὗτοι ἐνήργουν περὶ Μενέλαον τὸν ἀγαθὸν τὰ πολεμικά,

τόφρα δ' ἐπὶ Τρώων στίχες ἤλυθον ἀσπιστάων·221
ἐν τοσούτῳ ἐπῆλθον αἱ τάξεις τῶν πολεμικῶν Τρῴων·

οἳ δ' αὖτις κατὰ τεύχε' ἔδυν, μνήσαντο δὲ χάρμης.222
οἱ δὲ πάλιν τὰ ὅπλα ἐνεδύσαντο, καὶ τῆς μάχης ἐμνήσθησαν.



ἔνθ' οὐκ ἂν βρίζοντα ἴδοις Ἀγαμέμνονα δῖον223
τότε οὐκ ἂν νυστάζοντα ἴδοις τὸν ἔνδοξον Ἀγαμέμνονα,

οὐδὲ καταπτώσσοντ' οὐδ' οὐκ ἐθέλοντα μάχεσθαι,224
οὐδὲ δειλιῶντα, οὐδὲ οὐκ ἐθέλοντα πολεμεῖν·

ἀλλὰ μάλα σπεύδοντα μάχην ἐς κυδιάνειραν.225
ἀλλὰ πάνυ ἐπειγόμενον εἰς τὴν μάχην τὴν τοὺς ἄνδρας δοξάζουσαν·

ἵππους μὲν γὰρ ἔασε καὶ ἅρματα ποικίλα χαλκῷ·226
τοὺς ἵππους μὲν γὰρ κατέλιπε καὶ τὰ ἅρματα τὰ σιδήρῳ ποικίλως κατεσκευασμένα,

καὶ τοὺς μὲν θεράπων ἀπάνευθ' ἔχε φυσιόωντας227
καὶ τούτους μὲν ὁ ὑπηρέτης πόρρω τῆς μάχης κατεῖχε πνευστιῶντας

Εὐρυμέδων υἱὸς Πτολεμαίου Πειραΐδαο·228
ὁ Εὐρυμέδων ὁ υἱὸς τοῦ Πτολεμαίου τοῦ υἱοῦ τοῦ Πειραίου.

τῷ μάλα πόλλ' ἐπέτελλε παρισχέμεν ὁππότε κέν μιν229
τούτῳ πάνυ πολλὰ ἐπέταττε προσαγαγεῖν αὐτῷ, ὅταν αὐτὸν

γυῖα λάβῃ κάματος πολέας διὰ κοιρανέοντα·230
κατὰ τὰ μέλη κόπος καταλάβῃ πολλοὺς ἡγεμονικῶς διατάσσοντα·

αὐτὰρ ὃ πεζὸς ἐὼν ἐπεπωλεῖτο στίχας ἀνδρῶν·231
ὁ δὲ πεζὸς ὢν ἐπήρχετο τὰς τάξεις τῶν ἀνδρῶν·

καί ῥ' οὓς μὲν σπεύδοντας ἴδοι Δαναῶν ταχυπώλων,232
καὶ δὴ οὓς μὲν ἀπὸ τῶν Ἑλλήνων τῶν ταχεῖς ἵππους ἐχόντων ἴδεν ἐπειγομένους,

τοὺς μάλα θαρσύνεσκε παριστάμενος ἐπέεσσιν·233
τούτους πάνυ ἐθαρσοποίει λόγοις πλησίον ἑστώς·

Ἀργεῖοι μή πώ τι μεθίετε θούριδος ἀλκῆς·234
ὦ Ἕλληνες, μηδαμῶς ἀμελεῖτε τῆς ὁρμητικῆς ἰσχύος,

οὐ γὰρ ἐπὶ ψευδέσσι πατὴρ Ζεὺς ἔσσετ' ἀρωγός,235
οὐ γὰρ ἐπὶ ψεύσμασι Ζεὺς ὁ πατὴρ ἔσται βοηθός·

ἀλλ' οἵ περ πρότεροι ὑπὲρ ὅρκια δηλήσαντο236
ἀλλ᾽ οἵτινες πρότερον τοὺς ὅρκους ἔβλαψαν,

τῶν ἤτοι αὐτῶν τέρενα χρόα γῦπες ἔδονται,237
τούτων μὲν αὐτῶν τὰ ἁπαλὰ σώματα οἱ γῦπες κατεσθίουσιν·

ἡμεῖς αὖτ' ἀλόχους τε φίλας καὶ νήπια τέκνα238
ἡμεῖς δὲ τὰς προσφιλεῖς αὐτῶν γυναῖκας, καὶ τὰ μικρὰ τέκνα

ἄξομεν ἐν νήεσσιν, ἐπὴν πτολίεθρον ἕλωμεν.239
ἀπάξομεν διὰ τῶν νεῶν, ἐπειδὰν κρατήσωμεν τοῦ πολίσματος·



οὕς τινας αὖ μεθιέντας ἴδοι στυγεροῦ πολέμοιο,240
οὕστινας δὲ ἀμελοῦντας ἴδε τοῦ μισητοῦ πολέμου,

τοὺς μάλα νεικείεσκε χολωτοῖσιν ἐπέεσσιν·241
τούτους λίαν ὀνείδιζε λόγοις ὀργίλοις καὶ λυπηροῖς·



Ἀργεῖοι ἰόμωροι ἐλεγχέες οὔ νυ σέβεσθε;242
ὦ Ἕλληνες περὶ ἰοὺς πεπονημένοι, ἐπονείδιστοι, οὐκ αἰδεῖσθε;

τίφθ' οὕτως ἔστητε τεθηπότες ἠΰτε νεβροί,243
τίποτε οὕτως ἑστήκατε ἐκπεπληγμένοι καθάπερ ἐλάφων γεννήματα;

αἵ τ' ἐπεὶ οὖν ἔκαμον πολέος πεδίοιο θέουσαι244
ἅπερ ἐπειδὴ κεκμήκασι τρέχοντα διὰ τοῦ πεδίου,

ἑστᾶσ', οὐδ' ἄρα τίς σφι μετὰ φρεσὶ γίγνεται ἀλκή·245
ἑστήκασιν, οὐδέ τις αὐτοῖς ἐν λογισμῷ γίνεται ἰσχύς·

ὣς ὑμεῖς ἔστητε τεθηπότες οὐδὲ μάχεσθε.246
οὕτως ὑμεῖς ἑστήκατε ἐπτοημένοι, οὐδὲ πολεμεῖτε,

ἦ μένετε Τρῶας σχεδὸν ἐλθέμεν ἔνθά τε νῆες247
ἢ προσκαρτερεῖτε πλησίον τοὺς Τρῷας ἐλθεῖν, ὅπου αἱ νῆες αἱ καλὰς

εἰρύατ' εὔπρυμνοι πολιῆς ἐπὶ θινὶ θαλάσσης,248
πρύμνας ἔχουσαι εἱλκυσμένα εἰσὶ ἐπὶ τῷ αἰγιαλῷ τῆς λευκῆς θαλάσσης,

ὄφρα ἴδητ' αἴ κ' ὔμμιν ὑπέρσχῃ χεῖρα Κρονίων;249
ὅπως ἴδητε ἐὰν ὑμῖν ὑπερεκτείνῃ τὴν χεῖρα, καὶ βοηθήσῃ ὁ υἱὸς τοῦ Κρόνου;



ὣς ὅ γε κοιρανέων ἐπεπωλεῖτο στίχας ἀνδρῶν·250
οὕτω μὲν ὁ Ἀγαμέμνων ἔργα πρέποντα βασιλέων πράττων ἐπήρχετο τὰς τάξεις τῶν ἀνδρῶν.

ἦλθε δ' ἐπὶ Κρήτεσσι κιὼν ἀνὰ οὐλαμὸν ἀνδρῶν.251
(a) ἦλθε δὲ ἐπὶ τοῖς Κρησὶ πορευόμενος κατὰ τὰς συστροφὰς τῶν ἀνδρῶν·

οἳ δ' ἀμφ' Ἰδομενῆα δαΐφρονα θωρήσσοντο·252
οὗτοι δὲ περὶ Ἰδομενέα τὸν συνετὸν καθωπλίζοντο·

Ἰδομενεὺς μὲν ἐνὶ προμάχοις συῒ εἴκελος ἀλκήν,253
ὁ Ἰδομενεὺς μὲν ἐν τοῖς πρωταγωνισταῖς ὅμοιος τῇ δυνάμει κάπρῳ,

Μηριόνης δ' ἄρα οἱ πυμάτας ὄτρυνε φάλαγγας.254
ὁ Μηριόνης δὲ αὐτῷ τὰς ἐσχάτας τάξεις παρώξυνε·

τοὺς δὲ ἰδὼν γήθησεν ἄναξ ἀνδρῶν Ἀγαμέμνων,255
τούτους δὲ θεασάμενος Ἀγαμέμνων ὁ βασιλεὺς τῶν ἀνδρῶν ἐχάρη·

αὐτίκα δ' Ἰδομενῆα προσηύδα μειλιχίοισιν·256
εὐθέως δὲ πρὸς τὸν Ἰδομενέα ἔλεγε προσηνεῖς λόγους·

Ἰδομενεῦ περὶ μέν σε τίω Δαναῶν ταχυπώλων257
ὦ Ἰδομενεῦ, περισσοτέρως μέν σε τιμῶ τῶν τοὺς ταχεῖς ἵππους ἐχόντων Ἑλλήνων,

ἠμὲν ἐνὶ πτολέμῳ ἠδ' ἀλλοίῳ ἐπὶ ἔργῳ258
καὶ ἐν τῷ πολέμῳ, καὶ ἐν τοῖς ἄλλοις ἔργοις,

ἠδ' ἐν δαίθ', ὅτε πέρ τε γερούσιον αἴθοπα οἶνον259
καὶ ἐν ταῖς εὐωχίαις, ὁπηνίκα τὸν τοῖς ἐντίμοις διδόμενον καυστικὸν οἶνον

Ἀργείων οἳ ἄριστοι ἐνὶ κρητῆρι κέρωνται.260
οἱ ἔκκριτοι τῶν Ἑλλήνων ἐν τοῖς κρατῆρσι κιρνῶσιν·

εἴ περ γάρ τ' ἄλλοι γε κάρη κομόωντες Ἀχαιοὶ261
ἐὰν γὰρ οἱ ἄλλοι οἱ τὰς κόμας τρέφοντες Ἕλληνες

δαιτρὸν πίνωσιν, σὸν δὲ πλεῖον δέπας αἰεὶ262
μεμερισμένον πίνωσιν, ἀλλὰ τὸ σὸν ποτήριον πλῆρες ἀεὶ

ἕστηχ', ὥς περ ἐμοί, πιέειν ὅτε θυμὸς ἀνώγοι.263
ἵσταται πιεῖν, ὥσπερ ἐμοί, ἡνίκα ὁ λογισμὸς κελεύει·

ἀλλ' ὄρσευ πόλεμον δ' οἷος πάρος εὔχεαι εἶναι.264
ἀλλὰ διεγέρθητι πρὸς τὸν πόλεμον τοιοῦτος, οἷος τὸ πρῶτον ἐκαυχῶ εἶναι.



τὸν δ' αὖτ' Ἰδομενεὺς Κρητῶν ἀγὸς ἀντίον ηὔδα·265
πρὸς τοῦτον δὲ ὁ Ἰδομενεὺς ὁ τῶν Κρητῶν ἀρχηγὸς ἐξ ἐναντίου εἶπεν·

Ἀτρεΐδη μάλα μέν τοι ἐγὼν ἐρίηρος ἑταῖρος266
ὦ υἱὲ τοῦ Ἀτρέως, λίαν μέν σοι ἐγὼ εὐάρμοστος͵ φίλος

ἔσσομαι, ὡς τὸ πρῶτον ὑπέστην καὶ κατένευσα·267
ἔσομαι ὥσπερ πρότερον ὑπησχόμην καὶ κατένευσα·

ἀλλ' ἄλλους ὄτρυνε κάρη κομόωντας Ἀχαιοὺς268
ἀλλὰ τοὺς ἄλλους παρόξυνε Ἕλληνας τοὺς τὴν κόμην τρέφοντας,

ὄφρα τάχιστα μαχώμεθ', ἐπεὶ σύν γ' ὅρκι' ἔχευαν269
ὅπως λίαν ταχέως πολεμῶμεν, ἐπειδὴ συνέχειν καὶ συνέταξαν τοὺς ὅρκους

Τρῶες· τοῖσιν δ' αὖ θάνατος καὶ κήδε' ὀπίσσω270
οἱ Τρῷες· αὐτοῖς δὲ θάνατος καὶ λύπαι μετὰ ταῦτα

ἔσσετ' ἐπεὶ πρότεροι ὑπὲρ ὅρκια δηλήσαντο.271
γενήσονται, ἐπειδὴ πρῶτοι τοὺς ὅρκους ἔβλαψαν.



ὣς ἔφατ', Ἀτρεΐδης δὲ παρῴχετο γηθόσυνος κῆρ·272
οὕτως εἶπεν· ὁ υἱὸς δὲ τοῦ Ἀτρέως παρῆλθε κατὰ ψυχὴν εὐφραινόμενος·

ἦλθε δ' ἐπ' Αἰάντεσσι κιὼν ἀνὰ οὐλαμὸν ἀνδρῶν·273
παρεγένετο δὲ πρὸς τοὺς Αἴαντας πορευόμενος κατὰ τὴν τάξιν τῶν ἀνδρῶν·

τὼ δὲ κορυσσέσθην, ἅμα δὲ νέφος εἵπετο πεζῶν.274
οἱ δὲ καθωπλίζοντο, ὁμοῦ δὲ ἠκολούθει νέφος πεζῶν·

ὡς δ' ὅτ' ἀπὸ σκοπιῆς εἶδεν νέφος αἰπόλος ἀνὴρ275
ὥσπερ δὲ ὅτε ἀφ᾽ ὑψηλοῦ τόπου ἴδε νέφος ἀνὴρ ποιμὴν αἰγῶν

ἐρχόμενον κατὰ πόντον ὑπὸ Ζεφύροιο ἰωῆς·276
ἐπερχόμενον κατὰ τὸν πόντον ὑπὸ τῆς Ζεφύρου πνοῆς,

τῷ δέ τ' ἄνευθεν ἐόντι μελάντερον ἠΰτε πίσσα277
(a) τούτῳ δὲ πόρρωθεν ὑπάρχοντι μέλαν, καθάπερ πίσσα,

φαίνετ' ἰὸν κατὰ πόντον, ἄγει δέ τε λαίλαπα πολλήν,278
φαίνεται πορευόμενον κατὰ θάλασσαν, φέρει δὲ συστροφὴν μετὰ ὄμβρου πολλήν·

ῥίγησέν τε ἰδών, ὑπό τε σπέος ἤλασε μῆλα·279
ἐφοβήθη δὲ ἰδών, καὶ ὑπὸ τὸ σπήλαιον συνήλασε τὰς αἶγας·

τοῖαι ἅμ' Αἰάντεσσι διοτρεφέων αἰζηῶν280
τοιαῦται μετὰ τῶν Αἰάντων φάλαγγες πυκναὶ νέων ἐνδόξως τραφέντων,

δήιον ἐς πόλεμον πυκιναὶ κίνυντο φάλαγγες281
ἐκινοῦντο ἐπὶ τὸν ἀφανιστικὸν πόλεμον,

κυάνεαι, σάκεσίν τε καὶ ἔγχεσι πεφρικυῖαι.282
μέλαιναι ταῖς ἀσπίσι, καὶ ὠρθωμέναι τοῖς δόρασιν οὖσαι·

καὶ τοὺς μὲν γήθησεν ἰδὼν κρείων Ἀγαμέμνων,283
καὶ τούτους μὲν θεασάμενος Ἀγαμέμνων ὁ βασιλεὺς εὐφράνθη,

καί σφεας φωνήσας ἔπεα πτερόεντα προσηύδα·284
καὶ φωνήσας πρὸς αὐτοὺς λόγους ταχεῖς ἔλεγεν·

Αἴαντ' Ἀργείων ἡγήτορε χαλκοχιτώνων,285
ὦ Αἴαντες ἡγεμόνες τῶν σιδηροθωράκων Ἑλλήνων,

σφῶι μέν· οὐ γὰρ ἔοικ' ὀτρυνέμεν· οὔ τι κελεύω·286
ὑμῖν μέν, οὐ γὰρ δεῖ, παροξύνειν ὑμᾶς οὐδὲν κελεύω·

αὐτὼ γὰρ μάλα λαὸν ἀνώγετον ἶφι μάχεσθαι.287
αὐτοὶ γὰρ καὶ λίαν παρακελεύεσθε τῷ λαῷ μάχεσθαι ἰσχυρῶς

αἲ γὰρ Ζεῦ τε πάτερ καὶ Ἀθηναίη καὶ Ἄπολλον288
εἴθε γὰρ, ὦ Ζεῦ πάτερ, καὶ Ἀθηνᾶ, καὶ Ἄπολλον,

τοῖος πᾶσιν θυμὸς ἐνὶ στήθεσσι γένοιτο·289
τοιαύτη προθυμία γένοιτο πᾶσιν ἐν τοῖς στήθεσι·

τώ κε τάχ' ἠμύσειε πόλις Πριάμοιο ἄνακτος290
τούτῳ γὰρ ἂν ταχέως κλινθείη ἡ πόλις Πριάμου τοῦ βασιλέως

χερσὶν ὑφ' ἡμετέρῃσιν ἁλοῦσά τε περθομένη τε.291
κρατηθεῖσα, καὶ πορθηθεῖσα ὑπὸ τῶν ἡμετέρων χειρῶν.



ὣς εἰπὼν τοὺς μὲν λίπεν αὐτοῦ, βῆ δὲ μετ' ἄλλους·292
οὕτως εἰπών, αὐτοὺς μὲν κατέλιπεν αὐτόθι, ἐπὶ δὲ τοὺς ἄλλους ἐπορεύθη.

ἔνθ' ὅ γε Νέστορ' ἔτετμε λιγὺν Πυλίων ἀγορητὴν293
ἐκεῖ δὲ οὗτος κατέλαβε Νέστορα τὸν ὀξύφωνον δημηγόρον τῶν Πυλίων,

οὓς ἑτάρους στέλλοντα καὶ ὀτρύνοντα μάχεσθαι294
τοὺς ἑαυτοῦ φίλους κοσμοῦντα καὶ παροξύνοντα πολεμεῖν,

ἀμφὶ μέγαν Πελάγοντα Ἀλάστορά τε Χρομίον τε295
περὶ τὸν μέγαν Πελάγοντα, καὶ τὸν Ἀλάστορα, καὶ τὸν Χρόμιον,

Αἵμονά τε κρείοντα Βίαντά τε ποιμένα λαῶν·296
καὶ τὸν βασιλέα Αἵμονα, καὶ Βίαντα τὸν ἡγεμόνα τῶν λαῶν·

ἱππῆας μὲν πρῶτα σὺν ἵπποισιν καὶ ὄχεσφι,297
πρῶτον μὲν τοὺς ἱππέας σὺν τοῖς ἵπποις, καὶ τοῖς ἄρμασι,

πεζοὺς δ' ἐξόπιθε στῆσεν πολέας τε καὶ ἐσθλοὺς298
τοὺς πεζοὺς δὲ ὄπισθεν ἔστησε πολλούς τε καὶ ἀγαθούς,

ἕρκος ἔμεν πολέμοιο· κακοὺς δ' ἐς μέσσον ἔλασσεν,299
ὥστε περίφραγμα εἶναι τοῦ πολέμου· τοὺς δειλοὺς δὲ εἰς τὸ μέσον ἐλάσας συνέκλεισε

ὄφρα καὶ οὐκ ἐθέλων τις ἀναγκαίῃ πολεμίζοι.300
ὅπως καὶ μὴ βουλόμενός τις ὑπ᾿ ἀνάγκης πολεμῇ.

ἱππεῦσιν μὲν πρῶτ' ἐπετέλλετο· τοὺς γὰρ ἀνώγει301
τοῖς ἱππεῦσι μὲν οὖν πρῶτον παρεκελεύετο· τούτους γὰρ ἐκέλευσε

σφοὺς ἵππους ἐχέμεν μηδὲ κλονέεσθαι ὁμίλῳ·302
κατέχειν τοὺς ἑαυτῶν ἵππους, μὴ δὲ συστρέφεσθαι κατὰ τὴν πληθύν,

μηδέ τις ἱπποσύνῃ τε καὶ ἠνορέηφι πεποιθὼς303
μὴ δέ τις ἱππικῇ καὶ ἀνδρίᾳ θαρρῶν,

οἶος πρόσθ' ἄλλων μεμάτω Τρώεσσι μάχεσθαι,304
μόνος πρὸ τῶν ἄλλων προθυμείσθω πολεμεῖν τοῖς Τρωσί,

μηδ' ἀναχωρείτω· ἀλαπαδνότεροι γὰρ ἔσεσθε.305
μὴ δὲ ὑποχωρείτω· ἀσθενέστεροι γὰρ γενήσεσθε·

ὃς δέ κ' ἀνὴρ ἀπὸ ὧν ὀχέων ἕτερ' ἅρμαθ' ἵκηται306
ὃς δ᾽ ἂν ἀνὴρ ἀπὸ τῶν ἰδίων ἁρμάτων ἐπὶ ἕτερα ἅρματα ἔλθῃ,

ἔγχει ὀρεξάσθω, ἐπεὶ ἦ πολὺ φέρτερον οὕτω.307
δόρατι πληξάτω, ἐπειδὴ κατὰ πολὺ κρεῖσσον οὕτως ἂν εἴη·

ὧδε καὶ οἱ πρότεροι πόλεας καὶ τείχε' ἐπόρθεον308
οὕτως καὶ οἱ προγενέστεροι τὰς πόλεις καὶ τὰ τείχη ἐπόρθουν,

τόνδε νόον καὶ θυμὸν ἐνὶ στήθεσσιν ἔχοντες.309
τοῦτον τὸν λογισμὸν καὶ τὴν προθυμίαν ἔχοντες ἐν τοῖς στήθεσιν.



ὣς ὃ γέρων ὄτρυνε πάλαι πολέμων ἐῢ εἰδώς·310
οὕτως ὁ γέρων προέτρεπε, παλαιῶν πολέμων ἔμπειρος ὤν·

καὶ τὸν μὲν γήθησεν ἰδὼν κρείων Ἀγαμέμνων,311
καὶ τοῦτον μὲν ἰδὼν Ἀγαμέμνων ὁ βασιλεὺς ἐχάρη,

καί μιν φωνήσας ἔπεα πτερόεντα προσηύδα·312
καὶ φωνήσας πρὸς αὐτὸν λόγους ταχεῖς ἔλεγεν·

ὦ γέρον εἴθ' ὡς θυμὸς ἐνὶ στήθεσσι φίλοισιν313
ὦ γέρον, εἴθε ὥσπερ ἐν τῷ προσφιλεῖ στήθει ὑπάρχει σοι προθυμία,

ὥς τοι γούναθ' ἕποιτο, βίη δέ τοι ἔμπεδος εἴη·314
οὕτω σοι καὶ τὰ γόνατ᾽ ἀκολουθοῖεν, καὶ δύναμις ἰσχυρά σοι ὑπάρχοι·

ἀλλά σε γῆρας τείρει ὁμοίϊον· ὡς ὄφελέν τις315
ἀλλά σε γῆρας τὸ πᾶσιν ὁμοίως ἐπερχόμενον καταπονεῖ· ὡς εἴθε τις

ἀνδρῶν ἄλλος ἔχειν, σὺ δὲ κουροτέροισι μετεῖναι.316
ἄλλος ἀπὸ τῶν ἀνδρῶν αὐτὸ εἶχεν, σὺ δὲ ἐν τοῖς νεωτέροις ὑπῆρχες.



τὸν δ' ἠμείβετ' ἔπειτα Γερήνιος ἱππότα Νέστωρ·317
πρὸς τοῦτον δὲ μετὰ ταῦτα Νέστωρ ὁ ἀπὸ τῆς Γερήνης ὁ ἱππικὸς ἀπεκρίνατο·

Ἀτρεΐδη μάλα μέν τοι ἐγὼν ἐθέλοιμι καὶ αὐτὸς318
ὦ υἱὲ τοῦ Ἀτρέως, καὶ πάνυ μὲν ἂν βουλοίμην κἀγὼ οὕτως ἔχειν,

ὣς ἔμεν ὡς ὅτε δῖον Ἐρευθαλίωνα κατέκταν.319
ὥσπερ ὅτε τὸν ἔνδοξον Ἐρευθαλίωνα ἐφόνευσα·

ἀλλ' οὔ πως ἅμα πάντα θεοὶ δόσαν ἀνθρώποισιν·320
ἀλλ᾿ οὐδαμῶς ἅπανθ᾽ ὁμοῦ τοῖς ἀνθρώποις δεδώκασιν οἱ θεοί·

εἰ τότε κοῦρος ἔα νῦν αὖτέ με γῆρας ὀπάζει.321
εἰ τότε νέος ἦν, νῦν δή με γῆρας καταλαμβάνει·

ἀλλὰ καὶ ὧς ἱππεῦσι μετέσσομαι ἠδὲ κελεύσω322
ἀλλὰ καὶ οὕτως τοῖς ἱππεῦσι συνέσομαι, καὶ προτρέψω

βουλῇ καὶ μύθοισι· τὸ γὰρ γέρας ἐστὶ γερόντων.323
εὐβουλία καὶ λόγοις· τοῦτο γάρ ἐστι γερόντων τιμή·

αἰχμὰς δ' αἰχμάσσουσι νεώτεροι, οἵ περ ἐμεῖο324
ἀκόντια δὲ ἀκοντίζουσιν οἱ νεώτεροι, οἵτινες ἐμοῦ

ὁπλότεροι γεγάασι πεποίθασίν τε βίηφιν.325
νεωτέρως γεγόνασι, καὶ ἰσχύι θαρροῦσι.



ὣς ἔφατ', Ἀτρεΐδης δὲ παρῴχετο γηθόσυνος κῆρ.326
οὕτως εἶπεν· ὁ υἱὸς δὲ τοῦ Ἀτρέως παρῆλθε χαίρων κατά ψυχήν·

εὗρ' υἱὸν Πετεῶο Μενεσθῆα πλήξιππον327
εὗρε δὲ Μενεσθέα τὸν ἱππικὸν τὸν υἱὸν τοῦ Πετεοῦ

ἑσταότ'· ἀμφὶ δ' Ἀθηναῖοι μήστωρες ἀϋτῆς·328
ἑστῶτα· περὶ δ᾽ αὐτὸν ἦσαν Ἀθηναῖοι οἱ ἐπιστήμονες τοῦ πολέμου·

αὐτὰρ ὃ πλησίον ἑστήκει πολύμητις Ὀδυσσεύς,329
πλησίον δὲ ἵστατο Ὀδυσσεὺς ὁ πολύβουλος·

πὰρ δὲ Κεφαλλήνων ἀμφὶ στίχες οὐκ ἀλαπαδναὶ330
παρ᾿ αὐτῷ δὲ τῶν Κεφαλήνων αἱ τάξεις οὐκ ἀσθενεῖς

ἕστασαν· οὐ γάρ πώ σφιν ἀκούετο λαὸς ἀϋτῆς,331
περιειστήκεσαν· οὔπω γὰρ ὁ λαὸς αὐτῶν ἤκουσε τῆς βοῆς,

ἀλλὰ νέον συνορινόμεναι κίνυντο φάλαγγες332
ἀλλὰ νεωστὶ διεγειρόμεναι ἐκινοῦντο αἱ φάλαγγες

Τρώων ἱπποδάμων καὶ Ἀχαιῶν· οἳ δὲ μένοντες333
τῶν Τρῴων τῶν ἱππικῶν καὶ τῶν Ἑλλήνων· οἱ δὲ ἀναμένοντες

ἕστασαν ὁππότε πύργος Ἀχαιῶν ἄλλος ἐπελθὼν334
ἑστήκασι, πότε ἄλλος πύργος τῶν Ἑλλήνων ἐπελθὼν

Τρώων ὁρμήσειε καὶ ἄρξειαν πολέμοιο.335
ὁρμήσειε κατὰ τῶν Τρῴων, καὶ πολέμου ἀρχὴν ποιήσαιτο·

τοὺς δὲ ἰδὼν νείκεσσεν ἄναξ ἀνδρῶν Ἀγαμέμνων,336
τούτους δὲ θεασάμενος ὠνείδισεν Ἀγαμέμνων ὁ βασιλεὺς τῶν ἀνδρῶν,

καί σφεας φωνήσας ἔπεα πτερόεντα προσηύδα·337
καὶ φωνήσας πρὸς αὐτοὺς λόγους ταχεῖς ἔλεγε·

ὦ υἱὲ Πετεῶο διοτρεφέος βασιλῆος,338
ὦ υἱὲ Πετεοῦ τοῦ ὑπὸ τοῦ Διὸς πεπαιδευμένου βασιλέως,

καὶ σὺ κακοῖσι δόλοισι κεκασμένε κερδαλεόφρον339
καὶ σὺ κακοῖς δόλοις κεκοσμημένε, πανοῦργε,

τίπτε καταπτώσσοντες ἀφέστατε, μίμνετε δ' ἄλλους;340
τί δήποτε φοβούμενοι πόρρω ἵστασθε, ἀναμένετε δὲ ἄλλους;

σφῶιν μέν τ' ἐπέοικε μετὰ πρώτοισιν ἐόντας341
ὑμῖν μέντοι πρέπει ἐν τοῖς πρώτοις ὄντας

ἑστάμεν ἠδὲ μάχης καυστείρης ἀντιβολῆσαι·342
ἑστάναι, καὶ τῆς καυστικῆς μάχης μετασχεῖν·

πρώτω γὰρ καὶ δαιτὸς ἀκουάζεσθον ἐμεῖο,343
πρῶτοι γὰρ καὶ τῆς ἐμῆς εὐωχίας ἀκούεσθε,

ὁππότε δαῖτα γέρουσιν ἐφοπλίζωμεν Ἀχαιοί.344
ὁπηνίκα παρασκευάζομεν εὐωχίαν τοῖς γέρουσιν Ἕλλησιν,

ἔνθα φίλ' ὀπταλέα κρέα ἔδμεναι ἠδὲ κύπελλα345
ὅπου προσφιλῆ κρέα ὀπτά εἰσιν ὥστ᾽ ἐσθίειν, καὶ κύλικες

οἴνου πινέμεναι μελιηδέος ὄφρ' ἐθέλητον·346
οἴνου προσηνοῦς καὶ ἡδέος πίνειν, ὅπως ἂν βούλοισθε·

νῦν δὲ φίλως χ' ὁρόῳτε καὶ εἰ δέκα πύργοι Ἀχαιῶν347
νῦν δὲ ἡδέως ἂν ὁρῶτε, καὶ εἰ δέκα πύργοι Ἑλλήνων ἔμπροσθεν

ὑμείων προπάροιθε μαχοίατο νηλέϊ χαλκῷ.348
ὑμῶν μάχοιντο διὰ σιδήρου σκληροῦ, καὶ ἀνηλεοῦς.



τὸν δ' ἄρ' ὑπόδρα ἰδὼν προσέφη πολύμητις Ὀδυσσεύς·349
πρὸς τοῦτον δὲ δεινῶς ὑποβλεψάμενος ὁ πολύβουλος Ὀδυσσεὺς εἶπεν·

Ἀτρεΐδη ποῖόν σε ἔπος φύγεν ἕρκος ὀδόντων;350
ὦ υἱὲ τοῦ Ἀτρέως, ποῖος λόγος τὸ περίφραγμα τῶν σῶν ὀδόντων διέφυγε;

πῶς δὴ φῂς πολέμοιο μεθιέμεν ὁππότ' Ἀχαιοὶ351
πῶς δὴ λέγεις πολέμου ἀμελεῖν, ὁπηνίκα οἱ Ἕλληνες

Τρωσὶν ἐφ' ἱπποδάμοισιν ἐγείρομεν ὀξὺν Ἄρηα;352
ἀνιστῶμεν κατὰ τῶν ἱππικῶν Τρῴων πόλεμον ὀξύν;

ὄψεαι αἴ κ' ἐθέλῃσθα καὶ αἴ κέν τοι τὰ μεμήλῃ353
ὄψει ἐὰν ἐθέλῃς, καὶ ἐάν σοι ταῦτα διὰ φροντίδος εἰσί,

Τηλεμάχοιο φίλον πατέρα προμάχοισι μιγέντα354
τὸν προσφιλῆ πατέρα τοῦ Τηλεμάχου ἐμβαλόντα τοῖς πρωταγωνισταῖς

Τρώων ἱπποδάμων· σὺ δὲ ταῦτ' ἀνεμώλια βάζεις.355
τῶν ἱππικῶν Τρῴων· σὺ δὲ ταῦτα ἀνεμόφθορα, καὶ μάταια λέγεις.



τὸν δ' ἐπιμειδήσας προσέφη κρείων Ἀγαμέμνων356
πρὸς τοῦτον δὲ μέτριον γελάσας Ἀγαμέμνων ὁ βασιλεὺς εἶπεν,

ὡς γνῶ χωομένοιο· πάλιν δ' ὅ γε λάζετο μῦθον·357
ἐπειδὴ ἔγνω αὐτὸν μεγάλως ὀργιζόμενον· πάλιν δὲ οὗτος ἀνελάμβανε τὸν λόγον·

διογενὲς Λαερτιάδη πολυμήχαν' Ὀδυσσεῦ358
ὦ εὐγενέστατε υἱὲ τοῦ Λαερτίου πολύτροπε Ὀδυσσεῦ,

οὔτέ σε νεικείω περιώσιον οὔτε κελεύω·359
οὔτε ὀνειδίζω σε περιττῶς, οὔτε προστάττω·

οἶδα γὰρ ὥς τοι θυμὸς ἐνὶ στήθεσσι φίλοισιν360
γινώσκω γὰρ ὅτι σοι ὁ λογισμὸς ἐν τῷ προσφιλεῖ στήθει προσηνῆ βουλεύματα οἶδε·

ἤπια δήνεα οἶδε· τὰ γὰρ φρονέεις ἅ τ' ἐγώ περ.361
ταὐτὰ γὰρ φρονεῖς, ἅπερ καὶ ἐγώ· ἀλλὰ πορεύου·

ἀλλ' ἴθι ταῦτα δ' ὄπισθεν ἀρεσσόμεθ' εἴ τι κακὸν νῦν362
ταῦτα δὲ μετέπειτα ἐξιλασόμεθα, εἴ τι κακὸν νῦν

εἴρηται, τὰ δὲ πάντα θεοὶ μεταμώνια θεῖεν.363
ἐλέχθη· θεοὶ δὲ ταῦτα πάντα μάταια καὶ ἀνωφελῆ ποιήσειαν.



ὣς εἰπὼν τοὺς μὲν λίπεν αὐτοῦ, βῆ δὲ μετ' ἄλλους.364
οὕτως εἰπών, τούτους μὲν κατέλιπεν αὐτόθι· ἐπορεύθη δ᾽ ἐπ᾽ ἄλλους·

εὗρε δὲ Τυδέος υἱὸν ὑπέρθυμον Διομήδεα365
εὗρε δὲ τὸν υἱὸν τοῦ Τυδέως τὸν μεγαλόψυχον Διομήδην

ἑσταότ' ἔν θ' ἵπποισι καὶ ἅρμασι κολλητοῖσι·366
ἑστῶτα ἐν τοῖς ἵπποις καὶ τοῖς ἅρμασι τοῖς κεκολλημένοις·

πὰρ δέ οἱ ἑστήκει Σθένελος Καπανήιος υἱός.367
παρ᾽ αὐτῷ δὲ ἵστατο Σθένελος ὁ υἱὸς τοῦ Καπανέως·

καὶ τὸν μὲν νείκεσσεν ἰδὼν κρείων Ἀγαμέμνων,368
καὶ τοῦτον μέντοι ὠνείδισε θεασάμενος Ἀγαμέμνων ὁ βασιλεύς,

καί μιν φωνήσας ἔπεα πτερόεντα προσηύδα·369
καὶ φωνήσας πρὸς αὐτόν, λόγους ταχεῖς ἔλεγε·

ὤ μοι Τυδέος υἱὲ δαΐφρονος ἱπποδάμοιο370
φεῦ, ᾧ υἱὲ τοῦ Τυδέως τοῦ συνετοῦ καὶ πολεμικοῦ·

τί πτώσσεις, τί δ' ὀπιπεύεις πολέμοιο γεφύρας;371
τί ἀποδειλιᾶς; τί δὲ περισκοπεῖς τὰ μεταξὺ κενὰ τοῦ στρατεύματος, ἤτοι φυγῆς ὁδούς;

οὐ μὲν Τυδέϊ γ' ὧδε φίλον πτωσκαζέμεν ἦεν,372
οὔκουν τῷ Τυδεῖ οὕτω προσφιλὲς ἦν τὸ δειλιᾷν,

ἀλλὰ πολὺ πρὸ φίλων ἑτάρων δηΐοισι μάχεσθαι,373
ἀλλὰ τὸ μάχεσθαι τοῖς πολεμίοις ἔμπροσθεν πολλῷ τῶν ἀγαπητῶν φίλων.

ὡς φάσαν οἵ μιν ἴδοντο πονεύμενον· οὐ γὰρ ἔγωγε374
οὕτως εἶπον, οἳ ἴδον αὐτὸν διαπονοῦντα κατὰ τὸν πόλεμον· ἐγὼ γὰρ

ἤντησ' οὐδὲ ἴδον· περὶ δ' ἄλλων φασὶ γενέσθαι.375
οὐκ ἀπήντησα, οὐδὲ ἴδον· λέγουσι δὲ γενέσθαι ὑπὲρ τοὺς ἄλλους·

ἤτοι μὲν γὰρ ἄτερ πολέμου εἰσῆλθε Μυκήνας376
ἄνευ μὲν γὰρ πολέμου εἰσῆλθε τὰς Μυκήνας

ξεῖνος ἅμ' ἀντιθέῳ Πολυνείκεϊ λαὸν ἀγείρων·377
ξένος, συναθροίζων λαὸν μετὰ Πολυνείκους τοῦ ἰσοθέου·

οἳ δὲ τότ' ἐστρατόωνθ' ἱερὰ πρὸς τείχεα Θήβης,378
οἳ δὴ τότε ἐστράτευον ἐπὶ τὰ ἱερὰ τείχη τῶν Θηβῶν,

καί ῥα μάλα λίσσοντο δόμεν κλειτοὺς ἐπικούρους·379
καὶ δὴ πάνυ παρεκάλουν δοῦναι συμμάχους ἐνδόξους·

οἳ δ' ἔθελον δόμεναι καὶ ἐπῄνεον ὡς ἐκέλευον·380
οὗτοι δὲ ἐβούλοντο δοῦναι, καὶ συνῄνουν ὥσπερ ἠξίουν·

ἀλλὰ Ζεὺς ἔτρεψε παραίσια σήματα φαίνων.381
ἀλλ᾽ ὁ Ζεὺς ἐκώλυσε δεικνὺς σημεῖα ἐναντία καὶ χαλεπά.

οἳ δ' ἐπεὶ οὖν ᾤχοντο ἰδὲ πρὸ ὁδοῦ ἐγένοντο,382
οὗτοι δὲ ἐπειδὴ ἀνεχώρησαν, καὶ ἔμπροσθεν τῆς ὁδοῦ ἐγένοντο,

Ἀσωπὸν δ' ἵκοντο βαθύσχοινον λεχεποίην,383
εἰς τὸν Ἀσωπόν ποταμὸν ἀφίκοντο, τὸν βαθείας βοτάνας καὶ σχοίνους ἔχοντα,

ἔνθ' αὖτ' ἀγγελίην ἐπὶ Τυδῆ στεῖλαν Ἀχαιοί.384
τότε δὴ οἱ Ἕλληνες ἄγγελον ἔπεμψαν τὸν Τυδέα εἰς Θήβας·

αὐτὰρ ὃ βῆ, πολέας δὲ κιχήσατο Καδμεΐωνας385
ὁ δὲ ἐπορεύθη, πολλοὺς δὲ Θηβαίους κατέλαβεν

δαινυμένους κατὰ δῶμα βίης Ἐτεοκληείης.386
εὐωχουμένους κατὰ τὸν οἶκον τῆς ἰσχύος τοῦ Ἐτεοκλέους,

ἔνθ' οὐδὲ ξεῖνός περ ἐὼν ἱππηλάτα Τυδεὺς387
ὅπου οὐδέ, ξένος ὤν, ὁ ἱππικὸς Τυδεὺς

τάρβει, μοῦνος ἐὼν πολέσιν μετὰ Καδμείοισιν,388
ἐφοβεῖτο μόνος ὑπάρχων ἐν πολλοῖς Θηβαίοις·

ἀλλ' ὅ γ' ἀεθλεύειν προκαλίζετο, πάντα δ' ἐνίκα389
ἀλλ᾿ αὐτὸς ἀγωνίζεσθαι προυκαλεῖτο· πάντα δὲ ἐνίκα

ῥηϊδίως· τοίη οἱ ἐπίρροθος ἦεν Ἀθήνη.390
ῥᾳδίως· τοιαύτη αὐτῷ βοηθὸς παρῆν ἡ Ἀθηνᾶ.

οἳ δὲ χολωσάμενοι Καδμεῖοι κέντορες ἵππων391
οἱ δὲ Θηβαῖοι, οἱ τοὺς ἵππους κεντοῦντες, ὀργισθέντες,

ἂψ ἄρ' ἀνερχομένῳ πυκινὸν λόχον εἷσαν ἄγοντες392
εἰς τοὐπίσω ὑποστρέφοντι ἐνέδραν ἰσχυρὰν ἄγοντες ἐκάθισαν,

κούρους πεντήκοντα· δύω δ' ἡγήτορες ἦσαν,393
νέους πεντήκοντα· δύο δὲ ἦσαν ἡγεμόνες,

Μαίων Αἱμονίδης ἐπιείκελος ἀθανάτοισιν,394
Μαίων υἱὸς τοῦ Αἵμονος παρόμοιος τοῖς ἀθανάτοις θεοῖς,

υἱός τ' Αὐτοφόνοιο μενεπτόλεμος Πολυφόντης.395
καὶ ὁ υἱὸς τοῦ Αὐτοφόνου ὁ καρτερικὸς Λυκοφόντης.

Τυδεὺς μὲν καὶ τοῖσιν ἀεικέα πότμον ἐφῆκε·396
Τυδεὺς μὲν οὖν καὶ τούτοις ἀπρεπῆ θάνατον ἐπήγαγε·

πάντας ἔπεφν', ἕνα δ' οἶον ἵει οἶκον δὲ νέεσθαι·397
πάντας ἀπέκτεινε, ἕνα δὲ μόνον ἀπέλυσε ἐπ᾽ οἶκον πορεύεσθαι·

Μαίον' ἄρα προέηκε θεῶν τεράεσσι πιθήσας.398
τὸν Μαίονα δὴ οὖν ἀφῆκε, σημείοις πεισθεὶς τῶν θεῶν.

τοῖος ἔην Τυδεὺς Αἰτώλιος· ἀλλὰ τὸν υἱὸν399
τοιοῦτος ἦν ὁ ἀπὸ Αἰτωλίας Τυδεύς· ἀλλὰ τὸν υἱὸν

γείνατο εἷο χέρεια μάχῃ, ἀγορῇ δέ τ' ἀμείνω.400
ἐγέννησεν ἑαυτοῦ χείρονα τῷ πολέμῳ, κρείσσονα δὲ τῇ δημηγορίᾳ.



ὣς φάτο, τὸν δ' οὔ τι προσέφη κρατερὸς Διομήδης401
οὕτως εἶπε· πρὸς αὐτὸν δὲ οὐδὲν ἔφη Διομήδης ὁ ἰσχυρός,

αἰδεσθεὶς βασιλῆος ἐνιπὴν αἰδοίοιο·402
αἰδεσθεὶς τὴν ἐπίπληξιν τοῦ αἰδοῦς ἀξίου βασιλέως.

τὸν δ' υἱὸς Καπανῆος ἀμείψατο κυδαλίμοιο·403
ὁ υἱὸς δὲ τοῦ ἐνδόξου Καπανέως ἀπεκρίνατο αὐτῷ·

Ἀτρεΐδη μὴ ψεύδε' ἐπιστάμενος σάφα εἰπεῖν·404
ὦ υἱὲ τοῦ Ἀτρέως, μὴ ψεύδου, εἰδὼς εἰπεῖν ἀληθῶς·

ἡμεῖς τοι πατέρων μέγ' ἀμείνονες εὐχόμεθ' εἶναι·405
ἡμεῖς πολλῷ κρείττονες τῶν πατέρων εἶναι καυχώμεθα·

ἡμεῖς καὶ Θήβης ἕδος εἵλομεν ἑπταπύλοιο406
ἡμεῖς καὶ τὸ ἔδαφος τῶν Θηβῶν τῶν ἑπταπύλων ἐπορθήσαμεν,

παυρότερον λαὸν ἀγαγόνθ' ὑπὸ τεῖχος ἄρειον,407
ὀλίγον στρατὸν ἀγαγόντες ὑπὸ τεῖχος πολεμικόν,

πειθόμενοι τεράεσσι θεῶν καὶ Ζηνὸς ἀρωγῇ·408
πειθόμενοι τοῖς τέρασι τῶν θεῶν, καὶ τῇ βοηθείᾳ τοῦ Διός·

κεῖνοι δὲ σφετέρῃσιν ἀτασθαλίῃσιν ὄλοντο·409
ἐκεῖνοι δὲ ταῖς ἰδίαις εἰς θεὸν ἁμαρτίαις ἀπώλοντο·

τὼ μή μοι πατέρας ποθ' ὁμοίῃ ἔνθεο τιμῇ.410
δι᾿ ὃ μή μοι τοὺς πατέρας ποτὲ τίθεσο ἐν ὁμοίᾳ τιμῇ.



τὸν δ' ἄρ' ὑπόδρα ἰδὼν προσέφη κρατερὸς Διομήδης·411
πρὸς τοῦτον δὲ δεινῶς ὑποβλεψάμενος ὁ ἰσχυρὸς Διομήδης, εἶπεν·

τέττα, σιωπῇ ἧσο, ἐμῷ δ' ἐπιπείθεο μύθῳ·412
νήπιε, κάθησο σιωπῶν, τῷ ἐμῷ δὲ λόγῳ πείθου·

οὐ γὰρ ἐγὼ νεμεσῶ Ἀγαμέμνονι ποιμένι λαῶν413
οὐ γὰρ ἐγὼ μέμφομαι Ἀγαμέμνονι τῷ βασιλεῖ τοῦ στρατοῦ

ὀτρύνοντι μάχεσθαι ἐϋκνήμιδας Ἀχαιούς·414
παροξύνοντι μάχεσθαι τοὺς εὐόπλους Ἕλληνας·

τούτῳ μὲν γὰρ κῦδος ἅμ' ἕψεται εἴ κεν Ἀχαιοὶ415
τούτῳ μὲν γὰρ δόξα ἐπακολουθήσει, ἐὰν οἱ Ἕλληνες

Τρῶας δῃώσωσιν ἕλωσί τε Ἴλιον ἱρήν,416
ἀφανίσωσι τοὺς Τρῷας, καὶ ἐκπορθήσωσι τὴν ἱερὰν Ἴλιον·

τούτῳ δ' αὖ μέγα πένθος Ἀχαιῶν δῃωθέντων.417
τούτῳ δὲ πάλιν μεγάλη λύπη, τῶν Ἑλλήνων ἀφανισθέντων.

ἀλλ' ἄγε δὴ καὶ νῶι μεδώμεθα θούριδος ἀλκῆς.418
ἀλλ᾽ ἀγὲ δὴ καὶ ἡμεῖς φροντίσωμεν ἰσχύος ὁρμητικῆς.



ἦ ῥα καὶ ἐξ ὀχέων σὺν τεύχεσιν ἆλτο χαμᾶζε·419
εἶπε δὴ καὶ ἐκ τῶν ἀρμάτων σὺν τοῖς ὅπλοις χαμαὶ ἀπεπήδησε·

δεινὸν δ' ἔβραχε χαλκὸς ἐπὶ στήθεσσιν ἄνακτος420
φοβερῶς δὲ ἤχησεν ὁ σίδηρος ἐν τῷ στήθει τοῦ βασιλέως,

ὀρνυμένου· ὑπό κεν ταλασίφρονά περ δέος εἷλεν.421
ὁρμήσαντος· ὑφεῖλε δ᾽ ἂν φέβον καὶ τὸν ἄγαν καρτερικὸν καὶ ἀνδρεῖον·



ὡς δ' ὅτ' ἐν αἰγιαλῷ πολυηχέϊ κῦμα θαλάσσης422
ὥσπερ δὲ ὅταν ἐν τῷ πολυταράχῳ αἰγιαλῷ τὸ κῦμα τῆς θαλάττης

ὄρνυτ' ἐπασσύτερον Ζεφύρου ὕπο κινήσαντος·423
διεγείρεται πυκνότερον, τοῦ Ζεφύρου ἀνέμου συνταράξαντος ἠρέμα,

πόντῳ μέν τε πρῶτα κορύσσεται, αὐτὰρ ἔπειτα424
ἐν τῷ πόντῳ μὲν τὴν ἀρχὴν κορυφοῦται, καὶ αὔξεται, μετὰ ταῦτα δὲ

χέρσῳ ῥηγνύμενον μεγάλα βρέμει, ἀμφὶ δέ τ' ἄκρας425
τῇ χέρσω προσρησσόμενον μεγάλως ἠχεῖ, περὶ δὲ τὰς ἄκρας

κυρτὸν ἐὸν κορυφοῦται, ἀποπτύει δ' ἁλὸς ἄχνην·426
κυφὸν καὶ μετέωρον ὂν ὑψοῦται, ἀπορρίπτει δὲ θαλάσσης ἀφρόν·

ὣς τότ' ἐπασσύτεραι Δαναῶν κίνυντο φάλαγγες427
οὕτω τότε πυκνότεραι ἐκινοῦντο αἱ τάξεις τῶν Ἑλλήνων

νωλεμέως πόλεμον δέ· κέλευε δὲ οἷσιν ἕκαστος428
ἀδιαλείπτως ἐπὶ τὸν πόλεμον· ἕκαστος δὲ τοῖς ἑαυτοῦ προσέταττε

ἡγεμόνων· οἳ δ' ἄλλοι ἀκὴν ἴσαν, οὐδέ κε φαίης429
ἀπὸ τῶν ἡγεμόνων, οἱ ἄλλοι δὲ ἐπορεύοντο ἡσύχως· οὐδ᾽ ἂν εἴποις

τόσσον λαὸν ἕπεσθαι ἔχοντ' ἐν στήθεσιν αὐδήν,430
τοσοῦτον στρατὸν ἀκολουθεῖν ἔχοντα ἐν τοῖς στήθεσι φωνὴν

σιγῇ δειδιότες σημάντορας· ἀμφὶ δὲ πᾶσι431
μετὰ σιγῆς, φοβούμενοι τοὺς ἡγεμόνας· περὶ ἅπαντας δὲ

τεύχεα ποικίλ' ἔλαμπε, τὰ εἱμένοι ἐστιχόωντο.432
τὰ ποικίλα ὅπλα περιέλαμπον, ἅπερ ἐνδεδυμένοι κατὰ τάξιν ἐπορεύοντο·

Τρῶες δ', ὥς τ' ὄϊες πολυπάμονος ἀνδρὸς ἐν αὐλῇ433
οἱ Τρῷες δέ, ὥσπερ αἱ θήλειαι τῶν προβάτων ἑστήκασιν ἐν αὐλῇ ἀνδρὸς

μυρίαι ἑστήκασιν ἀμελγόμεναι γάλα λευκὸν434
πολυκτήμονος πλεῖσται, γάλα λευκὸν ἀμελγόμεναι,

ἀζηχὲς μεμακυῖαι ἀκούουσαι ὄπα ἀρνῶν,435
ἀδιαλείπτως βοῶσαι, τὴν φωνὴν τῶν ἀρνῶν ἀκούουσαι·

ὣς Τρώων ἀλαλητὸς ἀνὰ στρατὸν εὐρὺν ὀρώρει·436
οὕτω θόρυβος Τρῴων κατὰ τὸν μέγαν στρατὸν ἐγήγερτο·

οὐ γὰρ πάντων ἦεν ὁμὸς θρόος οὐδ' ἴα γῆρυς,437
οὐ γὰρ πάντων ἦν ὁ αὐτὸς ἦχος οὐ δὲ μία φωνή,

ἀλλὰ γλῶσσα μέμικτο, πολύκλητοι δ' ἔσαν ἄνδρες.438
ἀλλὰ γλῶσσαι μεμιγμέναι ἦσαν, ἄνδρες γὰρ πολλαχόθεν κεκλημένοι ὑπῆρχον·

ὄρσε δὲ τοὺς μὲν Ἄρης, τοὺς δὲ γλαυκῶπις Ἀθήνη439
παρώρμησε δὲ τοὺς μὲν ὁ Ἄρης, τοὺς δὲ ἡ εὐόφθαλμος Ἀθηνᾶ,

Δεῖμός τ' ἠδὲ Φόβος καὶ Ἔρις ἄμοτον μεμαυῖα,440
καὶ ὁ Δεῖμος, καὶ ὁ Φόβος, καὶ ἡ ἀπλείστως προθυμουμένη Ἔρις,

Ἄρεος ἀνδροφόνοιο κασιγνήτη ἑτάρη τε,441
ἡ τοῦ ἀνδροκτόνου Ἄρεος ἀδελφή, καὶ φίλη,

ἥ τ' ὀλίγη μὲν πρῶτα κορύσσεται, αὐτὰρ ἔπειτα442
ἥτις μικρὰ μὲν τὸ πρῶτον ἐγείρεται αὐξομένη, μετὰ ταῦτα δὲ

οὐρανῷ ἐστήριξε κάρη καὶ ἐπὶ χθονὶ βαίνει·443
τῷ οὐρανῷ τὴν κεφαλὴν προσεπέλασε, καὶ ἐπὶ γῆς βαδίζει·

ἥ σφιν καὶ τότε νεῖκος ὁμοίϊον ἔμβαλε μέσσῳ444
ἥτις αὐτοῖς καὶ τότε φιλονεικίαν ὁμοίαν καὶ κοινὴν εἰς τὸ μέσον ἐνέβαλεν,

ἐρχομένη καθ' ὅμιλον ὀφέλλουσα στόνον ἀνδρῶν.445
πορευομένη κατὰ τὸν στρατόν, αὔξουσα τὸν στεναγμὸν καὶ τὴν λύπην τῶν ἀνδρῶν.



οἳ δ' ὅτε δή ῥ' ἐς χῶρον ἕνα ξυνιόντες ἵκοντο,446
οὗτοι δὲ ἐπειδὴ εἰς ἕνα τόπον συνερχόμενοι ἀφίκοντο,

σύν ῥ' ἔβαλον ῥινούς, σὺν δ' ἔγχεα καὶ μένε' ἀνδρῶν447
συνέβαλον μέν τοι τὰς ἐκ βυρσῶν ἀσπίδας, συνῆξαν δὲ τὰ δόρατα, καὶ τὰς δυνάμεις τῶν ἀνδρῶν

χαλκεοθωρήκων· ἀτὰρ ἀσπίδες ὀμφαλόεσσαι448
τῶν σιδηροθωράκων· αἱ ἀσπίδες δὲ αἱ τοὺς ὀμφαλοὺς ἔχουσαι

ἔπληντ' ἀλλήλῃσι, πολὺς δ' ὀρυμαγδὸς ὀρώρει.449
ἐπλησίαζον ἀλλήλαις, πολὺς δὲ θόρυβος ἠγέρθη.

ἔνθα δ' ἅμ' οἰμωγή τε καὶ εὐχωλὴ πέλεν ἀνδρῶν450
τηνικαῦτα δὲ στεναγμὸς ὁμοῦ, καὶ εὐχὴ ἀνδρῶν

ὀλλύντων τε καὶ ὀλλυμένων, ῥέε δ' αἵματι γαῖα.451
ἦν φθειρόντων τε, καὶ φθειρομένων· τὸ αἷμα δὲ κατὰ γῆς ἔρρει.

ὡς δ' ὅτε χείμαρροι ποταμοὶ κατ' ὄρεσφι ῥέοντες452
ὥσπερ δὲ ὅτε ποταμοὶ χείμαρροι, διὰ τῶν ὀρέων ῥέοντες

ἐς μισγάγκειαν συμβάλλετον ὄβριμον ὕδωρ453
συμβάλλουσιν εἰς δεξαμενὴν ὕδωρ ὄμβρων,

κρουνῶν ἐκ μεγάλων κοίλης ἔντοσθε χαράδρης,454
ἔκ τινων βαθέων ἐκρύσεων, ἐντὸς κοίλης ἐγχαράξεως γῆς,

τῶν δέ τε τηλόσε δοῦπον ἐν οὔρεσιν ἔκλυε ποιμήν·455
τούτων δὲ τὸν κτύπον πόρρωθι ἐν τοῖς ὄρεσιν ἤκουσεν ὁ ποιμήν·

ὣς τῶν μισγομένων γένετο ἰαχή τε πόνος τε.456
οὕτως ἐπιφερομένων ἀλλήλοις τούτων, βοή τε καὶ φόβος ἐγένετο.



πρῶτος δ' Ἀντίλοχος Τρώων ἕλεν ἄνδρα κορυστὴν457
πρῶτος δὲ ὁ Ἀντίλοχος ἀνεῖλεν ἄνδρα ἀπὸ τῶν Τρῴων πολεμικόν,

ἐσθλὸν ἐνὶ προμάχοισι Θαλυσιάδην Ἐχέπωλον·458
τὸν ἀγαθὸν ἐν τοῖς πρωταγωνισταῖς, υἱὸν τοῦ Θαλυσίου Ἐχέπωλον·

τόν ῥ' ἔβαλε πρῶτος κόρυθος φάλον ἱπποδασείης,459
τοῦτον δὴ ἔτρωσε πρῶτος κατὰ τὸ μετωπίδιον τῆς ἱππείαις θριξὶ κοσμουμένης περικεφαλαίας·

ἐν δὲ μετώπῳ πῆξε, πέρησε δ' ἄρ' ὀστέον εἴσω460
ἐνέπηξε δὲ τῷ μετώπῳ, ἐπέρασε δὲ εἴσω τὸ ὀστοῦν

αἰχμὴ χαλκείη· τὸν δὲ σκότος ὄσσε κάλυψεν,461
ἡ σιδηρὰ ἐπιδορατίς· αὐτὸν δὲ σκότος κατ᾽ ὀφθαλμοὺς ἐκάλυψεν·

ἤριπε δ' ὡς ὅτε πύργος ἐνὶ κρατερῇ ὑσμίνῃ.462
ἔπεσε δὲ εἰς γῆν, ὥσπερ ὅταν πέσῃ πύργος ἐν τῇ ἰσχυρᾷ μάχῃ·

τὸν δὲ πεσόντα ποδῶν ἔλαβε κρείων Ἐλεφήνωρ463
τοῦτον δὲ πεσόντα ἔλαβε ἀπὸ τῶν ποδῶν Ἐλεφήνωρ ὁ βασιλεὺς

Χαλκωδοντιάδης μεγαθύμων ἀρχὸς Ἀβάντων,464
ὁ υἱὸς τοῦ Χαλκώδοντος, ὁ ἀρχηγὸς τῶν μεγαλοψύχων Εὐβοέων.

ἕλκε δ' ὑπ' ἐκ βελέων, λελιημένος ὄφρα τάχιστα465
κύψας δὲ εἷλκεν ἔξω τῶν βελῶν προθυμούμενος, ὅπως λίαν ταχέως

τεύχεα συλήσειε· μίνυνθα δέ οἱ γένεθ' ὁρμή.466
σκυλεύσειε τὰ ὅπλα· ἐπ ' ὀλίγον δὲ αὐτῷ γέγονεν ἡ ὁρμή·

νεκρὸν γὰρ ἐρύοντα ἰδὼν μεγάθυμος Ἀγήνωρ467
θεασάμενος γὰρ αὐτὸν ἕλκοντα τὸν νεκρὸν ὁ μεγαλόψυχος Ἀγήνωρ,

πλευρά, τά οἱ κύψαντι παρ' ἀσπίδος ἐξεφαάνθη,468
τὰ πλευρά, ἅπερ αὐτῷ κύψαντι ἔξω τῆς ἀσπίδος ἐφάνησαν,

οὔτησε ξυστῷ χαλκήρεϊ, λῦσε δὲ γυῖα.469
ἔτρωσε δόρατι σιδηρῷ, διέλυσε δὲ τὰ μέλη.

ὣς τὸν μὲν λίπε θυμός, ἐπ' αὐτῷ δ' ἔργον ἐτύχθη470
οὕτως αὐτὸν μὲν κατέλιπεν ἡ ψυχή· ἐπ᾿ αὐτῷ δὲ γέγονεν ἔργον

ἀργαλέον Τρώων καὶ Ἀχαιῶν· οἳ δὲ λύκοι ὣς471
χαλεπὸν τῶν Τρῴων καὶ τῶν Ἑλλήνων· οὗτοι γὰρ, καθάπερ λύκοι,

ἀλλήλοις ἐπόρουσαν, ἀνὴρ δ' ἄνδρ' ἐδνοπάλιζεν.472
ἀλλήλοις ἐφώρμησαν, ἀνὴρ δὲ ἄνδρα ἀνέτρεπε, καὶ ἀνήρει.



ἔνθ' ἔβαλ' Ἀνθεμίωνος υἱὸν Τελαμώνιος Αἴας473
τότε Αἴας ὁ Τελαμῶνος ἔτρωσε τὸν υἱὸν τοῦ Ἀνθεμίωνος,

ἠΐθεον θαλερὸν Σιμοείσιον, ὅν ποτε μήτηρ474
τὸν ἀκμάζοντα, νέον, Σιμοείσιον, ὃν ἡ μήτηρ ποτὲ

Ἴδηθεν κατιοῦσα παρ' ὄχθῃσιν Σιμόεντος475
ἐκ τῆς Ἴδης τοῦ ὄρους κατερχομένη, παρὰ ταῖς ὄχθαις τοῦ Σιμόεντος ποταμοῦ

γείνατ', ἐπεί ῥα τοκεῦσιν ἅμ' ἕσπετο μῆλα ἰδέσθαι·476
ἔτεκεν, ἐπειδὴ ἠκολούθει ἅμα τοῖς γονεῦσιν ἰδεῖν τὰ πρόβατα·

τοὔνεκά μιν κάλεον Σιμοείσιον· οὐδὲ τοκεῦσι477
τούτου χάριν αὐτὸν ἐκάλουν Σιμοείσιον· οὐδὲ τοῖς προσφιλέσι γονεῦσι

θρέπτρα φίλοις ἀπέδωκε, μινυνθάδιος δέ οἱ αἰὼν478
τὰ τροφεῖα ἀπέδωκε· βραχὺς γὰρ αὐτῷ ὁ τῆς ζωῆς χρόνος ἐγένετο,

ἔπλεθ' ὑπ' Αἴαντος μεγαθύμου δουρὶ δαμέντι.479
φονευθέντι δόρατι ὑπὸ τοῦ μεγαλοψύχου Αἴαντος·

πρῶτον γάρ μιν ἰόντα βάλε στῆθος παρὰ μαζὸν480
πρῶτον γὰρ αὐτὸν ἐπερχόμενον ἔπληξε κατὰ τὸ στῆθος παρὰ τὸν δεξιὸν μαζόν·

δεξιόν· ἀντικρὺ δὲ δι' ὤμου χάλκεον ἔγχος481
καταντικρὺ δὲ διὰ τοῦ ὤμου τὸ σιδηροῦν δόρυ

ἦλθεν· ὃ δ' ἐν κονίῃσι χαμαὶ πέσεν αἴγειρος ὣς482
διεπέρασεν· ὁ δὲ χαμαὶ εἰς χοῦν ἔπεσεν, ὥσπερ αἴγειρος,

ἥ ῥά τ' ἐν εἱαμενῇ ἕλεος μεγάλοιο πεφύκει483
ἣ δὴ ἐν τόπῳ καθύδρῳ ἕλους μεγάλου ἀνεβλάστησεν,

λείη, ἀτάρ τέ οἱ ὄζοι ἐπ' ἀκροτάτῃ πεφύασι·484
ὁμαλή· οἱ κλάδοι δὲ αὐτῇ ἔφυσαν ἐπὶ τῇ κορυφῇ·

τὴν μέν θ' ἁρματοπηγὸς ἀνὴρ αἴθωνι σιδήρῳ485
καὶ ταύτην μὲν ἀνὴρ ἅρματα ποιῶν σιδήρῳ λαμπρῷ καὶ ὀξεῖ

ἐξέταμ', ὄφρα ἴτυν κάμψῃ περικαλλέϊ δίφρῳ·486
ἀπέκοψεν, ὅπως κάμψας ποιήσηται περιφέρειαν ὡραίου δίφρου·

ἣ μέν τ' ἀζομένη κεῖται ποταμοῖο παρ' ὄχθας.487
καὶ αὕτη μὲν κεῖται ξηραινομένη παρὰ τὰς ὄχθας τοῦ ποταμοῦ.

τοῖον ἄρ' Ἀνθεμίδην Σιμοείσιον ἐξενάριξεν488
τοιοῦτον δὴ Σιμοείσιον τὸν υἱὸν τοῦ Ἀνθέμου ἀπέκτεινεν

Αἴας διογενής· τοῦ δ' Ἄντιφος αἰολοθώρηξ489
Αἴας ὁ ἐκ τοῦ Διὸς ἕλκων τὸ γένος· κατ᾽ αὐτοῦ δὲ Ἄντιφος ὁ ποικίλον θώρακα ἔχων

Πριαμίδης καθ' ὅμιλον ἀκόντισεν ὀξέϊ δουρί.490
ὁ υἱὸς τοῦ Πριάμου κατὰ τὸν στρατὸν ἠκόντισεν δόρατι ὀξεῖ·

τοῦ μὲν ἅμαρθ', ὃ δὲ Λεῦκον Ὀδυσσέος ἐσθλὸν ἑταῖρον491
καὶ τούτου μὲν διήμαρτε· Λεῦκον δὲ αὐτός, τὸν ἀγαθὸν φίλον τοῦ Ὀδυσσέως,

βεβλήκει βουβῶνα, νέκυν ἑτέρωσ' ἐρύοντα·492
ἔτρωσε κατὰ τὸν βουβῶνα, πρὸς ἄλλο μέρος τὸν νεκρὸν ἕλκοντα·

ἤριπε δ' ἀμφ' αὐτῷ, νεκρὸς δέ οἱ ἔκπεσε χειρός.493
ἔπεσε δὲ περὶ αὐτόν· ὁ νεκρὸς δὲ αὐτῷ ἐξέπεσε τῆς χειρός.

τοῦ δ' Ὀδυσεὺς μάλα θυμὸν ἀποκταμένοιο χολώθη,494
τούτου δὲ φονευθέντος, λίαν ὠργίσθη κατὰ ψυχὴν Ὀδυσσεύς·

βῆ δὲ διὰ προμάχων κεκορυθμένος αἴθοπι χαλκῷ,495
ἐπορεύθη δὲ διὰ τῶν πρωταγωνιστῶν ὡπλισμένος σιδήρῳ λαμπρῷ·

στῆ δὲ μάλ' ἐγγὺς ἰὼν καὶ ἀκόντισε δουρὶ φαεινῷ496
ἔστη δὲ πάνυ πλησίον ἐλθών, καὶ ἠκόντισε δόρατι λαμπρῷ,

ἀμφὶ ἓ παπτήνας· ὑπὸ δὲ Τρῶες κεκάδοντο497
περισκοπήσας ἑαυτὸν· ὑπεσκεδάσθησαν δὲ καὶ διεχωρίσθησαν οἱ Τρῷες,

ἀνδρὸς ἀκοντίσσαντος· ὃ δ' οὐχ ἅλιον βέλος ἧκεν,498
τοῦ ἀνδρὸς ῥίψαντος τὸ δόρυ· οὗτος δὲ οὐ μάταιον ἀφῆκε τὸ βέλος,

ἀλλ' υἱὸν Πριάμοιο νόθον βάλε Δημοκόωντα499
ἀλλὰ Δημοκόωντα τὸν νόθον υἱὸν τοῦ Πριάμου ἔτρωσεν,

ὅς οἱ Ἀβυδόθεν ἦλθε παρ' ἵππων ὠκειάων.500
ὅστις αὐτῷ ἐξ Ἀβύδου παρεγένετο ἀπὸ τῶν ταχέων ἵππων·

τόν ῥ' Ὀδυσεὺς ἑτάροιο χολωσάμενος βάλε δουρὶ501
τοῦτον δὴ Ὀδυσσεὺς ἔτρωσε δόρατι κατὰ τὸν κρόταφον, ὀργισθεὶς ἕνεκα τοῦ φίλου·

κόρσην· ἣ δ' ἑτέροιο διὰ κροτάφοιο πέρησεν502
ἡ δὲ ἐπιδορατὶς ἡ χαλκῆ ἐπέρασε διὰ τοῦ ἑτέρου κροτάφου·

αἰχμὴ χαλκείη· τὸν δὲ σκότος ὄσσε κάλυψε,503
αὐτὸν δὲ σκότος κατ᾽ ὀφθαλμοὺς ἐκάλυψεν·

δούπησεν δὲ πεσών, ἀράβησε δὲ τεύχε' ἐπ' αὐτῷ.504
ἐκτύπησε δὲ πεσὼν· ἤχησαν δὲ τὰ ὅπλα ἐπ᾿ αὐτῷ·

χώρησαν δ' ὑπό τε πρόμαχοι καὶ φαίδιμος Ἕκτωρ·505
ὑπεχώρησαν δὲ οἱ πρωταγωνισταί, καὶ ὁ λαμπρὸς Ἕκτωρ·

Ἀργεῖοι δὲ μέγα ἴαχον, ἐρύσαντο δὲ νεκρούς,506
οἱ Ἕλληνες δὲ μεγάλως ἐβόησαν, καὶ τοὺς ἑαυτῶν νεκροὺς εἵλκυσαν·

ἴθυσαν δὲ πολὺ προτέρω· νεμέσησε δ' Ἀπόλλων507
ὥρμησαν δ᾽ ἐπ᾽ εὐθείας καὶ τὰ πολὺ προσωτέρω· ἠναξιοπάθησε δὲ ὁ Ἀπόλλων

Περγάμου ἐκκατιδών, Τρώεσσι δὲ κέκλετ' ἀΰσας·508
θεασάμενος ἐκ τῆς ἀκροπόλεως· τοῖς Τρωσὶ δὲ παρεκελεύσατο φωνήσας·

ὄρνυσθ' ἱππόδαμοι Τρῶες μηδ' εἴκετε χάρμης509
διεγείρεσθε, ὦ Τρῷες ἱππικοὶ, μὴ δὲ ὑποχωρεῖτε μάχης

Ἀργείοις, ἐπεὶ οὔ σφι λίθος χρὼς οὐδὲ σίδηρος510
τοῖς Ἕλλησιν· ἐπειδὴ οὐ λίθος, οὐ δὲ σίδηρός ἐστιν αὐτοῖς τὸ σῶμα,

χαλκὸν ἀνασχέσθαι ταμεσίχροα βαλλομένοισιν·511
ὥστε ὑπομεῖναι τὸν σαρκοτόμον σίδηρον τιτρωσκομένοις·

οὐ μὰν οὐδ' Ἀχιλεὺς Θέτιδος πάϊς ἠϋκόμοιο512
οὐ μὴν οὐ δὲ Ἀχιλλεὺς ὁ υἱὸς τῆς καλλικόμου Θέτιδος

μάρναται, ἀλλ' ἐπὶ νηυσὶ χόλον θυμαλγέα πέσσει.513
μάχεται, ἀλλ᾽ ἐν ταῖς ναυσὶ πεπαίνει, καὶ καταπραΰνει τὴν ὀργὴν τὴν λυποῦσαν αὐτοῦ τὴν ψυχήν.



ὣς φάτ' ἀπὸ πτόλιος δεινὸς θεός· αὐτὰρ Ἀχαιοὺς514
οὕτως εἶπεν ἀπὸ τῆς πόλεως ὁ φοβερὸς θεός· τοὺς Ἕλληνας δὲ

ὦρσε Διὸς θυγάτηρ κυδίστη Τριτογένεια515
διήγειρεν ἡ ἐνδοξοτάτη θυγάτηρ τοῦ Διὸς Ἀθηνᾶ,

ἐρχομένη καθ' ὅμιλον, ὅθι μεθιέντας ἴδοιτο.516
πορευομένη κατὰ τὸν στρατόν, ὅπου ἂν ἀμελοῦντας θεάσαιτο



ἔνθ' Ἀμαρυγκείδην Διώρεα μοῖρα πέδησε·517
τότε τὸν υἱὸν τοῦ Ἀμαρυγκέως Διώρην ἡ μοῖρα κατέσχε δεσμεύσασα·

χερμαδίῳ γὰρ βλῆτο παρὰ σφυρὸν ὀκριόεντι518
λίθῳ γὰρ χειροπληθεῖ τραχεῖ τέτρωται παρὰ τὸν σφυρὸν

κνήμην δεξιτερήν· βάλε δὲ Θρῃκῶν ἀγὸς ἀνδρῶν519
κατὰ τὴν δεξιάν κνήμην· ἔτρωσε δὲ αὐτὸν ὁ ἡγεμὼν τῶν Θρᾳκῶν ἀνδρῶν

Πείρως Ἰμβρασίδης ὃς ἄρ' Αἰνόθεν εἰληλούθει.520
Πεῖρος ὁ υἱὸς τοῦ Ἰμβράσου, ὃς δὴ ἦλθεν ἀπὸ της Αἴνου·

ἀμφοτέρω δὲ τένοντε καὶ ὀστέα λᾶας ἀναιδὴς521
ἀμφοτέρους δὲ τοὺς τένοντας καὶ τὰ ὀστᾶ ὁ ἀνεπαίσχυντος λίθος παντελῶς

ἄχρις ἀπηλοίησεν· ὃ δ' ὕπτιος ἐν κονίῃσι522
συνέτριψεν, ὁ δὲ εἰς τὸν χοῦν ἐπὶ τὰ μετάφρενα

κάππεσεν ἄμφω χεῖρε φίλοις ἑτάροισι πετάσσας523
κατέπεσεν, ἀμφοτέρας τὰς χεῖρας τοῖς ἀγαπητοῖς φίλοις ἐκτείνας,

θυμὸν ἀποπνείων· ὃ δ' ἐπέδραμεν ὅς ῥ' ἔβαλέν περ524
ἀποπνέων τὴν ψυχήν. οὗτος δὲ ἐπέδραμεν, ὃς δὴ καὶ ἔτρωσεν αὐτόν,

Πείροος, οὖτα δὲ δουρὶ παρ' ὀμφαλόν· ἐκ δ' ἄρα πᾶσαι525
ὁ Πεῖρος· ἔπληξε δὲ τῷ δόρατι παρὰ τὸν ὀμφαλόν, πᾶσαι δ᾽ ἄρα

χύντο χαμαὶ χολάδες, τὸν δὲ σκότος ὄσσε κάλυψε.526
ἐξεχύθησαν εἰς γῆν τὰ ἔντερα, αὐτὸν δὲ σκότος κατ᾽ ὀφθαλμοὺς ἐκάλυψε.



τὸν δὲ Θόας Αἰτωλὸς ἀπεσσύμενον βάλε δουρὶ527
τοῦτον δὲ Θόας ὁ ἀπὸ τῆς Αἰτωλίας ἐπερχόμενον ἔτρωσε τῷ δόρατι

στέρνον ὑπὲρ μαζοῖο, πάγη δ' ἐν πνεύμονι χαλκός·528
κατὰ τὸ στέρνον ὑπεράνω τοῦ μαζοῦ, ἐνεπάγη δὲ ὁ σίδηρος εἰς τὸν πνεύμονα·

ἀγχίμολον δέ οἱ ἦλθε Θόας, ἐκ δ' ὄβριμον ἔγχος529
πλησίον δὲ Θόας αὐτῷ παρεγένετο, καὶ τὸ ἰσχυρὸν δόρυ

ἐσπάσατο στέρνοιο, ἐρύσσατο δὲ ξίφος ὀξύ,530
ἐξέσπασε τοῦ στέρνου, εἵλκυσε δὲ τὸ τμητικὸν ξίφος·

τῷ ὅ γε γαστέρα τύψε μέσην, ἐκ δ' αἴνυτο θυμόν.531
τούτῳ δ᾽ αὐτὸς ἔπληξε τὴν γαστέρα κατὰ μέσον, καὶ ἀφείλετο τὴν ψυχήν·

τεύχεα δ' οὐκ ἀπέδυσε· περίστησαν γὰρ ἑταῖροι532
τὰ ὅπλα δὲ οὐκ ἐξέδυσε· περιέστησαν γὰρ οἱ φίλοι αὐτοῦ

Θρήικες ἀκρόκομοι δολίχ' ἔγχεα χερσὶν ἔχοντες,533
Θρᾷκες οἱ τὰ ἄκρα τῆς κεφαλῆς κομῶντες, μακρὰ δόρατα κατέχοντες ταῖς χερσί,

οἵ ἑ μέγαν περ ἐόντα καὶ ἴφθιμον καὶ ἀγαυὸν534
οἵτινες αὐτὸν καίπερ ὄντα μέγαν, καὶ ἰσχυρὸν καὶ λαμπρὸν

ὦσαν ἀπὸ σφείων· ὃ δὲ χασσάμενος πελεμίχθη.535
ἀπεωθήσαντο ἀφ' ἑαυτῶν· ὁ δὲ ὑποχωρήσας πελεμίχθη.

ὣς τώ γ' ἐν κονίῃσι παρ' ἀλλήλοισι τετάσθην,536
οὕτως οὗτοι ἐν τῇ γῇ ἐγγὺς ἀλλήλων ἐξήπλωνται

ἤτοι ὃ μὲν Θρῃκῶν, ὃ δ' Ἐπειῶν χαλκοχιτώνων537
ὁ μὲν τῶν Θρᾳκῶν, ὁ δὲ τῶν σιδηροθωράκων Ἐπειῶν

ἡγεμόνες· πολλοὶ δὲ περὶ κτείνοντο καὶ ἄλλοι.538
ἀρχηγοί· πολλοὶ δὲ καὶ ἄλλοι περισσῶς αὐτοὺς ἐφονεύοντο.



ἔνθά κεν οὐκέτι ἔργον ἀνὴρ ὀνόσαιτο μετελθών,539
τότε δὴ οὐκ ἂν ἀνήρ τις ἐπελθών ἐμέμψατο τὸ ἔργον τοῦ πολέμου,

ὅς τις ἔτ' ἄβλητος καὶ ἀνούτατος ὀξέϊ χαλκῷ540
ὅστις ἂν ἔτι μήτ' ἀποδιαστήματος μήτ' ἐκ τοῦ σύνεγγυς τετρωμένος τῷ τμητικῷ σιδήρῳ,

δινεύοι κατὰ μέσσον, ἄγοι δέ ἑ Παλλὰς Ἀθήνη541
περὶ αὐτὸν ἀναστρέφοιτο ἐν μέσῳ, ἀπάγοι δὲ αὐτὸν ἡ πολεμικὴ Ἀθηνᾶ

χειρὸς ἑλοῦσ', αὐτὰρ βελέων ἀπερύκοι ἐρωήν·542
λαβοῦσα ἀπὸ τῆς χειρός, τὴν ὁρμὴν δὲ τῶν βελῶν ἀποσοβοίη·

πολλοὶ γὰρ Τρώων καὶ Ἀχαιῶν ἤματι κείνῳ543
πολλοὶ γὰρ ἀπὸ τῶν Τρῴων καὶ τῶν Ἑλλήνων τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ

πρηνέες ἐν κονίῃσι παρ' ἀλλήλοισι τέταντο.544
κατὰ πρόσωπον κείμενοι ἐν τῇ γῇ, πλησίον ἀλλήλων ἐξήπλωνται.