Vasile Stancu

The ILIAD




Book XVI

Homeric text & Koine Greek paraphrase by Theodorus Gaza


ὣς οἳ μὲν περὶ νηὸς ἐϋσσέλμοιο μάχοντο·001
οὕτως οὗτοι μὲν περὶ τῆς εὐκαθέδρου νηὸς ἐπολέμουν.

Πάτροκλος δ' Ἀχιλῆϊ παρίστατο ποιμένι λαῶν002
ὁ Πάτροκλος δὲ τῷ Ἀχιλλεῖ παρίστατο τῷ βασιλεῖ τῶν λαῶν,

δάκρυα θερμὰ χέων ὥς τε κρήνη μελάνυδρος,003
δάκρυα θερμὰ χέων, ὥσπερ πηγὴ βαθύυδρος,

ἥ τε κατ' αἰγίλιπος πέτρης δνοφερὸν χέει ὕδωρ.004
ἥτις ἀπὸ ὑψηλῆς πέτρας σκοτεινὸν καὶ ζοφῶδες ὕδωρ χέει.

τὸν δὲ ἰδὼν ᾤκτιρε ποδάρκης δῖος Ἀχιλλεύς, 005
τοῦτον δὲ θεασάμενος ἠλέησεν ὁ ταχύπους ἐνδοξότατος Ἀχιλλεύς,

καί μιν φωνήσας ἔπεα πτερόεντα προσηύδα·006
καὶ φωνήσας λόγους ταχεῖς ἔλεγε πρὸς αὐτόν.

τίπτε δεδάκρυσαι Πατρόκλεες, ἠΰτε κούρη007
ὦ Πάτροκλε, τί δὴ δακρύεις καθάπερ κόρη

νηπίη, ἥ θ' ἅμα μητρὶ θέουσ' ἀνελέσθαι ἀνώγει008
παντάπασι νέα, ἥτις ἅμα τῇ μητρὶ τρέχουσα ἀναλαβεῖν καὶ βαστάσαι κελεύει,

εἱανοῦ ἁπτομένη, καί τ' ἐσσυμένην κατερύκει,009
τοῦ πέπλου λαμβανομένη, καὶ σπεύδουσιν κωλύει καὶ κατέχει,

δακρυόεσσα δέ μιν ποτιδέρκεται, ὄφρ' ἀνέληται· 010
δακρύουσα δὲ πρὸς αὐτὴν βλέπει, ἕως ἂν ἀναλάβῃ καὶ βαστάσῃ·

τῇ ἴκελος Πάτροκλε τέρεν κατὰ δάκρυον εἴβεις.011
ταύτῃ ὅμοιος, ὦ Πάτροκλε, δάκρυον ἁπαλὸν καταχέεις·

ἠέ τι Μυρμιδόνεσσι πιφαύσκεαι, ἢ ἐμοὶ αὐτῷ,012
ἤ τι τοῖς Μυρμιδόσι προορᾷς καὶ σημαίνεις, ἢ ἐμοὶ αὐτῷ;

ἦέ τιν' ἀγγελίην Φθίης ἐξέκλυες οἶος;013
ἤ τινα ἀγγελίαν ἐκ τῆς Φθίας ἤκουσας μόνος;

ζώειν μὰν ἔτι φασὶ Μενοίτιον Ἄκτορος υἱόν,014
καὶ μὴν ζῇν ἔτι φασὶ Μενοίτιον τὸν υἱὸν τοῦ Ἄκτορος,

ζώει δ' Αἰακίδης Πηλεὺς μετὰ Μυρμιδόνεσσι; 015
ζεῖ δὲ Πηλεὺς ὁ υἱὸς τοῦ Αἰακοῦ ἐν τοῖς Μυρμηδόσιν,

τῶν κε μάλ' ἀμφοτέρων ἀκαχοίμεθα τεθνηώτων.016
ὧν ἕνεκα ἀμφοτέρων πάνυ ἂν λυποίμεθα ἀποθανόντων·

ἦε σύ γ' Ἀργείων ὀλοφύρεαι, ὡς ὀλέκονται017
ἢ σὺ χάριν τῶν Ἑλλήνων ὀδύρῃ, διότι φθείρονται

νηυσὶν ἔπι γλαφυρῇσιν ὑπερβασίης ἕνεκα σφῆς;018
παρὰ ταῖς βαθείαις ναυσίν, ἕνεκα τῆς ἑαυτῶν παραβάσεως καὶ ἀδικίας;

ἐξαύδα, μὴ κεῦθε νόῳ, ἵνα εἴδομεν ἄμφω.019
ἔξειπε· μὴ κρύπτε ἐν τῷ νῷ, ὅπως γινώσκωμεν ἀμφότεροι.



τὸν δὲ βαρὺ στενάχων προσέφης Πατρόκλεες ἱππεῦ· 020
[]πρὸς τοῦτον δὲ βαρέως στενάζων εἶπες, ὦ Πάτροκλε ἱππικέ·

ὦ Ἀχιλεῦ Πηλῆος υἱὲ μέγα φέρτατ' Ἀχαιῶν021
ὦ Ἀχιλλεῦ υἱὲ τοῦ Πηλέως, πάνυ κράτιστε τῶν Ἑλλήνων,

μὴ νεμέσα· τοῖον γὰρ ἄχος βεβίηκεν Ἀχαιούς.022
μὴ μέμφου μοι, τοιαύτη γὰρ λύπη ἐβιάσατο καὶ καθεῖλε τοὺς Ἕλληνας·

οἳ μὲν γὰρ δὴ πάντες, ὅσοι πάρος ἦσαν ἄριστοι,023
πάντες μὲν γὰρ ὅσοι πρότερον ἦσαν κράτιστοι,

ἐν νηυσὶν κέαται βεβλημένοι οὐτάμενοί τε.024
ἐν ταῖς ναυσὶ κεῖνται πόρρωθεν καὶ ἐκ τοῦ σύνεγγυς τετρωμένοι·

βέβληται μὲν ὃ Τυδεΐδης κρατερὸς Διομήδης, 025
τέτρωται μὲν ἐκ βολῆς ὃ υἱὸς τοῦ Τυδέως ὁ ἰσχυρὸς Διομήδης,

οὔτασται δ' Ὀδυσεὺς δουρικλυτὸς ἠδ' Ἀγαμέμνων,026
τέτρωται δὲ ἐκ χειρὸς ὁ κατὰ πολέμου ἔνδοξος Ὀδυσσεὺς καὶ ὁ Ἀγαμέμνων·

βέβληται δὲ καὶ Εὐρύπυλος κατὰ μηρὸν ὀϊστῷ.027
τέτρωται δὲ ἰῷ καὶ ὁ Εὐρύπυλος κατὰ τὸν μηρὸν

τοὺς μέν τ' ἰητροὶ πολυφάρμακοι ἀμφιπένονται028
καὶ περὶ τούτους μὲν ἰατροὶ πολλὰ φάρμακα ἔχοντες ἀσχολοῦνται,

ἕλκε' ἀκειόμενοι· σὺ δ' ἀμήχανος ἔπλευ Ἀχιλλεῦ.029
τὰ τραύματα θεραπεύοντες· σὺ δὲ ἀπρομηχάνητος ὑπάρχεις, ὦ Ἀχιλλεῦ·

μὴ ἐμέ γ' οὖν οὗτός γε λάβοι χόλος, ὃν σὺ φυλάσσεις 030
εἴθε μὴ ἐμέ γε κρατήσειεν ἡ ὀργὴ αὕτη, ἣν σὺ φυλάττεις,

αἰναρέτη· τί σευ ἄλλος ὀνήσεται ὀψίγονός περ031
ἐπὶ κακῷ τὴν ἀρετὴν κεκτημένε· τίς ἄλλος μεταγενέστερος ὠφεληθήσεται ἐκ τῶν σῶν ὑπομνημάτων,

αἴ κε μὴ Ἀργείοισιν ἀεικέα λοιγὸν ἀμύνῃς;032
ἐὰν μὴ τοῖς Ἕλλησιν ἀπελάσῃς τὸν ἀπρεπῆ καὶ δεινὸν θάνατον;

νηλεές, οὐκ ἄρα σοί γε πατὴρ ἦν ἱππότα Πηλεύς,033
ὦ ἀνηλεὴς καὶ ἀπηνής, οὐκ ἄρα σοί γε ἦν πατὴρ ὁ ἱππικὸς Πηλεύς,

οὐδὲ Θέτις μήτηρ· γλαυκὴ δέ σε τίκτε θάλασσα034
οὐδὲ μήτηρ ἡ Θέτις· ἡ δύσχρους δὲ σε θάλασσα ἔτεκε,

πέτραι τ' ἠλίβατοι, ὅτι τοι νόος ἐστὶν ἀπηνής. 035
καὶ αἱ πέτραι αἱ ὑψηλαί, διότι σοι νοῦς ὑπάρχει σκληρὸς καὶ ἀνηλεής·

εἰ δέ τινα φρεσὶ σῇσι θεοπροπίην ἀλεείνεις036
εἰ δέ τινα μαντείαν ἐν τῇ σαυτοῦ διανοίᾳ ἐκφεύγεις,

καί τινά τοι πὰρ Ζηνὸς ἐπέφραδε πότνια μήτηρ,037
καί τινά σοι παρὰ τοῦ Διὸς εἶπεν ἡ σεβαστὴ μήτηρ,

ἀλλ' ἐμέ περ πρόες ὦχ', ἃμα δ' ἄλλον λαὸν ὄπασσον038
ἀλλ᾽ ἐμὲ γοῦν πέμψον ταχέως, ἅμα δὲ τὸν ἄλλον λαὸν δὸς

Μυρμιδόνων, ἤν πού τι φόως Δαναοῖσι γένωμαι.039
τῶν Μυρμηδόνων, εἴτι που φῶς καὶ ζωὴ τοῖς Ἕλλησι γενοίμην·

δὸς δέ μοι ὤμοιιν τὰ σὰ τεύχεα θωρηχθῆναι, 040
δὸς δέ μοι τὰ σὰ ὅπλα καθοπλισθῆναι ἐν τοῖς ὤμοις,

αἴ κ' ἐμὲ σοὶ ἴσκοντες ἀπόσχωνται πολέμοιο041
εἴ τί μέ σοι ἀπεικάζοντες ἀποσταῖεν τοῦ πολέμου

Τρῶες, ἀναπνεύσωσι δ' Ἀρήϊοι υἷες Ἀχαιῶν042
οἱ Τρῷες, ἀναπαύσαιντο δὲ οἱ πολεμικοί υἱοὶ τῶν Ἑλλήνων

τειρόμενοι· ὀλίγη δέ τ' ἀνάπνευσις πολέμοιο.043
καταπονούμενοι, ἡ ἀνάπαυσις δὲ τοῦ πολέμου

ῥεῖα δέ κ' ἀκμῆτες κεκμηότας ἄνδρας ἀϋτῇ044
παρὰ μικρὰν ῥοπὴν γίνεται· εὐκόλως δὲ οἱ ἀναπαυόμενοι τοὺς κεκοπωμένους ἄνδρας βοῇ

ὤσαιμεν προτὶ ἄστυ νεῶν ἄπο καὶ κλισιάων. 045
μόνῃ ἀποδιώξαιμεν πρὸς τὴν πόλιν ἀπὸ τῶν νεῶν καὶ τῶν σκηνῶν.



ὣς φάτο λισσόμενος μέγα νήπιος· ἦ γὰρ ἔμελλεν046
[]οὕτως εἶπε παρακαλῶν, ὁ λίαν ἀνόητος· τῷ ὄντι γὰρ ἐῴκει

οἷ αὐτῷ θάνατόν τε κακὸν καὶ κῆρα λιτέσθαι.047
ἑαυτῷ θάνατόν τε δεινὸν καὶ μοῖραν κακὴν παρακαλεῖν.

τὸν δὲ μέγ' ὀχθήσας προσέφη πόδας ὠκὺς Ἀχιλλεύς·048
πρὸς τοῦτον δὲ μεγάλως στενάξας ὁ ταχύπους Ἀχιλλεὺς εἶπεν.

ὤ μοι διογενὲς Πατρόκλεες οἷον ἔειπες·049
οἴμοι, ὦ ἐνδοξότατε Πάτροκλε, οἷον λόγον εἶπας·

οὔτε θεοπροπίης ἐμπάζομαι ἥν τινα οἶδα, 050
οὐδὲ μαντείας φροντίζω ἣν οἶδα,

οὔτέ τί μοι πὰρ Ζηνὸς ἐπέφραδε πότνια μήτηρ·051
οὔτέ τί μοι παρὰ τοῦ Διὸς εἶπεν ἡ σεβαστὴ μήτηρ,

ἀλλὰ τόδ' αἰνὸν ἄχος κραδίην καὶ θυμὸν ἱκάνει,052
ἀλλ᾽ αὕτη δεινὴ λύπη τὴν καρδίαν καὶ τὴν ψυχὴν καταλαμβάνει,

ὁππότε δὴ τὸν ὁμοῖον ἀνὴρ ἐθέλῃσιν ἀμέρσαι053
ὅταν ἀνήρ τις ἐθέλῃ ἀποστερῆσαί του τὸν ὅμοιον ἑαυτῷ,

καὶ γέρας ἂψ ἀφελέσθαι, ὅ τε κράτεϊ προβεβήκῃ·054
καὶ τὴν τιμὴν ἣν ἔδωκε πάλιν ἀφελέσθαι, ὅτε προέχει τῶν ἄλλων κράτει καὶ ἀρχῇ·

αἰνὸν ἄχος τό μοί ἐστιν, ἐπεὶ πάθον ἄλγεα θυμῷ. 055
χαλεπὴ λύπη αὕτη μοι ὑπάρχει, ἐπειδὴ ἔπαθον ἄλγη καὶ θλίψεις ἐν τῇ ψυχῇ·

κούρην ἣν ἄρα μοι γέρας ἔξελον υἷες Ἀχαιῶν,056
τὴν νέαν ἣν δή μοι ἐκλεξάμενοι ἔδωκαν οἱ υἱοὶ τῶν Ἑλλήνων,

δουρὶ δ' ἐμῷ κτεάτισσα πόλιν εὐτείχεα πέρσας,057
δόρατι δὲ ἐμῷ ἐκτησάμην, τὴν καλῶς τετειχισμένην πόλιν ἐκπορθήσας,

τὴν ἂψ ἐκ χειρῶν ἕλετο κρείων Ἀγαμέμνων058
ταύτην πάλιν ἐκ τῶν ἐμῶν χειρῶν ἀφείλετο ὁ βασιλεὺς Ἀγαμέμνων

Ἀτρεΐδης ὡς εἴ τιν' ἀτίμητον μετανάστην.059
ὁ υἱὸς τοῦ Ἀτρέως, ὡσπερεί τινα ἄτιμον μέτοικον.

ἀλλὰ τὰ μὲν προτετύχθαι ἐάσομεν· οὐδ' ἄρα πως ἦν 060
ἀλλὰ ταῦτα μὲν προγενέσθαι καταλίπωμεν, οὐδ᾽ ἄρα πως ἦν

ἀσπερχὲς κεχολῶσθαι ἐνὶ φρεσίν· ἤτοι ἔφην γε061
ἄγαν ἐπιτεταμένως καὶ ἀμεταμελητὶ ὀργίζεσθαι ἐν τῷ θυμῷ, ᾠήθην μέντοι

οὐ πρὶν μηνιθμὸν καταπαυσέμεν, ἀλλ' ὁπότ' ἂν δὴ062
οὐ πρότερον τὴν ὀργὴν καταπαύσειν, ἀλλ᾽ ὁπηνίκα δὴ

νῆας ἐμὰς ἀφίκηται ἀϋτή τε πτόλεμός τε.063
ἐπὶ τὰς ἐμὰς ναῦς ἀφίκηται ἡ βοὴ καὶ ἢ μάχη·

τύνη δ' ὤμοιιν μὲν ἐμὰ κλυτὰ τεύχεα δῦθι,064
σὺ δὲ ἐνδύθητι μὲν ἐπὶ τῶν ὤμων τὰ ἐμὰ ἔνδοξα ὅπλα,

ἄρχε δὲ Μυρμιδόνεσσι φιλοπτολέμοισι μάχεσθαι, 065
ἡγοῦ δὲ τοῖς τὸν πόλεμον φιλοῦσι Μυρμιδόσι μάχεσθαι,

εἰ δὴ κυάνεον Τρώων νέφος ἀμφιβέβηκε066
εἴγε δὴ τὸ μέλαν νέφος, ἤτοι τὸ πλῆθος τῶν Τρῴων περιβέβηκε

νηυσὶν ἐπικρατέως, οἳ δὲ ῥηγμῖνι θαλάσσης067
τὰς ναῦς ἐπικρατῶς καὶ ἰσχυρῶς, οὗτοι δὲ τῷ τῆς θαλάσσης αἰγιαλῷ

κεκλίαται, χώρης ὀλίγην ἔτι μοῖραν ἔχοντες068
περιέχονται, τῆς χώρας ὀλίγον ἔτι μέρος ἔχοντες

Ἀργεῖοι, Τρώων δὲ πόλις ἐπὶ πᾶσα βέβηκε069
οἵ Ἕλληνες, οἱ Τρῷες δὲ πάντες ἐπέβησαν

θάρσυνος· οὐ γὰρ ἐμῆς κόρυθος λεύσσουσι μέτωπον 070
τεθαρρηκότες· οὐ γὰρ βλέπουσι τῆς ἐμῆς περικεφαλαίας τὸ μέτωπον

ἐγγύθι λαμπομένης· τάχα κεν φεύγοντες ἐναύλους071
ἐγγὺς περιλαμπούσης, ταχέως ἂν εἰς φυγὴν τραπέντες

πλήσειαν νεκύων, εἴ μοι κρείων Ἀγαμέμνων072
τὰ περὶ τὴν τάφρον πληρώσαιεν νεκρῶν, εἴ μοι ὁ βασιλεὺς Ἀγαμέμνων

ἤπια εἰδείη· νῦν δὲ στρατὸν ἀμφιμάχονται.073
εἴδει προσηνεῖ εἰδὼς ἦν. νυνὶ δὲ περὶ τὸ στρατόπεδον πολεμοῦσιν,

οὐ γὰρ Τυδεΐδεω Διομήδεος ἐν παλάμῃσι074
οὐ γάρ ἐν ταῖς παλάμαις Διομήδους τοῦ υἱοῦ τοῦ Τυδέως

μαίνεται ἐγχείη Δαναῶν ἀπὸ λοιγὸν ἀμῦναι· 075
ἐνθουσιᾷ τὸ δόρυ ὥστ' ἀποσοβῆσαι τὸν θάνατον τῶν Ἑλλήνων·

οὐδέ πω Ἀτρεΐδεω ὀπὸς ἔκλυον αὐδήσαντος076
οὐδέπω τῆς φωνῆς ἤκουσα τοῦ υἱοῦ τοῦ Ἀτρέως φωνήσαντος

ἐχθρῆς ἐκ κεφαλῆς· ἀλλ' Ἕκτορος ἀνδροφόνοιο077
ἐκ τῆς ἐχθρᾶς κεφαλῆς, ἀλλ᾽ ἡ τοῦ ἀνδροκτόνου Ἕκτορος

Τρωσὶ κελεύοντος περιάγνυται, οἳ δ' ἀλαλητῷ078
ἐπιτάττοντος τοῖς Τρῳσὶ σχίζεται· οὗτοι δὲ μετὰ θορύβου

πᾶν πεδίον κατέχουσι μάχῃ νικῶντες Ἀχαιούς.079
πᾶσαν τὴν πεδιάδα κατέχουσι νικῶντες πολέμῳ τοὺς Ἕλληνας.

ἀλλὰ καὶ ὧς Πάτροκλε νεῶν ἄπο λοιγὸν ἀμύνων 080
ἀλλὰ καὶ οὕτως, ὦ Πάτροκλε, ἀποσόβησον ἀπὸ τῶν νεῶν τὸν ἀφανισμόν,

ἔμπεσ' ἐπικρατέως, μὴ δὴ πυρὸς αἰθομένοιο081
ἐπίπεσε καὶ ἐπίδραμε ἰσχυρῶς, μήπως διὰ πυρὸς καιομένου

νῆας ἐνιπρήσωσι, φίλον δ' ἀπὸ νόστον ἕλωνται.082
τὰς ναῦς ἐμπρήσωσι, τὴν προσφιλῆ δὲ ἐπάνοδον ἀφέλωνται·

πείθεο δ' ὥς τοι ἐγὼ μύθου τέλος ἐν φρεσὶ θείω,083
πείθου δὲ ὥσπερ ἂν σοι ἐγὼ τὸ τέλος τοῦ λόγου ἐν τῇ διανοίᾳ θῷ,

ὡς ἄν μοι τιμὴν μεγάλην καὶ κῦδος ἄρηαι084
ὅπως ἂν μοι τιμὴν μεγάλην καὶ δόξαν λάβῃς

πρὸς πάντων Δαναῶν, ἀτὰρ οἳ περικαλλέα κούρην 085
παρὰ πάντων τῶν Ἑλλήνων, οὗτοι δὲ τὴν ὡραίαν κόρην

ἂψ ἀπονάσσωσιν, ποτὶ δ' ἀγλαὰ δῶρα πόρωσιν.086
ἀποδώσωσι, πρὸς δὲ δῶρα λαμπρὰ παράσχωσιν.

ἐκ νηῶν ἐλάσας ἰέναι πάλιν· εἰ δέ κεν αὖ τοι087
ἐκ τῶν νεῶν ἀποδιώξας ἐπάνελθε, ἐὰν δέ σοι

δώῃ κῦδος ἀρέσθαι ἐρίγδουπος πόσις Ἥρης,088
δῷ ὁ τῆς Ἥρας μεγαλόκτυπος ἀνήρ δόξαν λαβεῖν,

μὴ σύ γ' ἄνευθεν ἐμεῖο λιλαίεσθαι πολεμίζειν089
μὴ σύγε χωρὶς ἐμοῦ ἐπιθύμει μάχεσθαι τοῖς τὸν πόλεμον

Τρωσὶ φιλοπτολέμοισιν· ἀτιμότερον δέ με θήσεις· 090
φιλοῦσι Τρῳσίν, ἄτιμον γάρ με ποήσεις·

μὴ δ' ἐπαγαλλόμενος πολέμῳ καὶ δηϊοτῆτι091
μὴ δὲ ἐπιτερπόμενος τῇ μαχῇ καὶ τῷ πολέμῳ

Τρῶας ἐναιρόμενος προτὶ Ἴλιον ἡγεμονεύειν,092
τοὺς Τρῷας ἀποκτείνων εἰς τὸ Ἴλιον ἡγεμόνευε,

μή τις ἀπ' Οὐλύμποιο θεῶν αἰειγενετάων093
μήπως τις ἀπὸ τοῦ οὐρανοῦ τῶν ἀεὶ ὄντων θεῶν

ἐμβήῃ· μάλα τούς γε φιλεῖ ἑκάεργος Ἀπόλλων·094
ἐναντίος σοι στῇ· πάνυ τούτους γε φιλεῖ ὁ πόρρωθεν ἐργαζόμενος Ἀπόλλων·

ἀλλὰ πάλιν τρωπᾶσθαι, ἐπὴν φάος ἐν νήεσσι 095
ἀλλ᾽ εἰς τοὐπίσω ἀναστρέφου, ἐπειδὰν φῶς εἰς τὰς ναῦς καὶ σωτηρίαν

θήῃς, τοὺς δ' ἔτ' ἐᾶν πεδίον κάτα δηριάασθαι.096
ἐμβάλῃς, τούτους δὲ ἄφες κατὰ τὸν πόλεμον μάχεσθαι·

αἲ γὰρ Ζεῦ τε πάτερ καὶ Ἀθηναίη καὶ Ἄπολλον097
εἴθε γὰρ, ὦ Ζεῦ πάτερ, καὶ Ἀθηνᾶ, καὶ Ἄπολλον,

μήτέ τις οὖν Τρώων θάνατον φύγοι ὅσσοι ἔασι,098
μήτε τις τῶν Τρῴων ἐκφύγοι τὸν θάνατον ὅσοι εἰσί,

μήτέ τις Ἀργείων, νῶϊν δ' ἐκδῦμεν ὄλεθρον,099
μήτε τις τῶν Ἑλλήνων, ἡμῖν δὲ ἐκδῦναι τὸν ὄλεθρον γένοιτο,

ὄφρ' οἶοι Τροίης ἱερὰ κρήδεμνα λύωμεν. 100
ὅπως μόνοι διαλύσωμεν τὰ ἱερὰ καλύμματα, ἤτοι τὰ τείχη τῆς Τροίας.

ὣς οἳ μὲν τοιαῦτα πρὸς ἀλλήλους ἀγόρευον,101
οὕτως οὗτοι μὲν τοιαῦτα πρὸς ἀλλήλους ἔλεγον.

Αἴας δ' οὐκ ἔτ' ἔμιμνε· βιάζετο γὰρ βελέεσσι·102
ὁ Αἴας δὲ οὐκέτι ἔμενεν, ἐβιάζετο γὰρ καὶ κατεπονεῖτο τοῖς βέλεσιν·

δάμνα μιν Ζηνός τε νόος καὶ Τρῶες ἀγαυοὶ103
ἐδάμαζεν αὐτὸν καὶ ὁ νοῦς τοῦ Διός, καὶ οἱ λαμπροί Τρῷες

βάλλοντες· δεινὴν δὲ περὶ κροτάφοισι φαεινὴ104
ἀκοντίζοντες, φοβερὸν δὲ περὶ τοὺς κροτάφους ἡ λαμπρὰ

πήληξ βαλλομένη καναχὴν ἔχε, βάλλετο δ' αἰεὶ 105
περικεφαλαία πληττομένη ἦχον ἀπετέλει, ἐτύπτετο δὲ ἀεὶ

κὰπ φάλαρ' εὐποίηθ'· ὃ δ' ἀριστερὸν ὦμον ἔκαμνεν106
ὁ ἑκατέρωθεν τῆς περικεφαλαίας εὐποίητος κόσμος, οὗτος δὲ τὸν ἀριστερὸν ὦμον ἤλγει,

ἔμπεδον αἰὲν ἔχων σάκος αἰόλον· οὐδὲ δύναντο107
ἐπιμόνως ἀεὶ κατέχων τὸ ποικίλον σάκος, οὐδὲ ἐδύναντο

ἀμφ' αὐτῷ πελεμίξαι ἐρείδοντες βελέεσσιν.108
περὶ αὐτὸν παρακινῆσαι ὠθοῦντες τοῖς βέλεσι καὶ τύπτοντες αὐτό·

αἰεὶ δ' ἀργαλέῳ ἔχετ' ἄσθματι, κὰδ δέ οἱ ἱδρὼς109
ἀεὶ δὲ χαλεπῇ καὶ ὀδυνηρᾷ συνείχετο ἀναπνοῇ, ἱδρὼς δὲ αὐτοῦ

πάντοθεν ἐκ μελέων πολὺς ἔρρεεν, οὐδέ πῃ εἶχεν 110
πανταχόθεν ἐκ τῶν μελῶν πολὺς κατέρρει, οὐδέ πη ἐδύνατο

ἀμπνεῦσαι· πάντῃ δὲ κακὸν κακῷ ἐστήρικτο.111
ἀναπνεύσαι, πανταχοῖ δὲ κακὸν ἐπὶ κακῷ ἐπερείδετο.



ἔσπετε νῦν μοι Μοῦσαι Ὀλύμπια δώματ' ἔχουσαι,112
[]λέγετε νῦν μοι, ὦ Μοῦσαι, αἱ κατοικοῦσαι τὰ οὐράνια οἰκήματα,

ὅππως δὴ πρῶτον πῦρ ἔμπεσε νηυσὶν Ἀχαιῶν.113
πῶς δὴ πρῶτον ἐνέπεσεν εἰς τὰς ναῦς τῶν Ἑλλήνων τὸ πῦρ.



Ἕκτωρ Αἴαντος δόρυ μείλινον ἄγχι παραστὰς114
[]ὁ Ἕκτωρ τὸ ἐκ μελίας δόρυ τοῦ Αἴαντος πλησίον παραγενόμενος

πλῆξ' ἄορι μεγάλῳ αἰχμῆς παρὰ καυλὸν ὄπισθεν, 115
ἔπληξε διὰ ξίφους μεγάλου ὄπισθεν παρὰ τὸν τῆς ἐπιδορατίδος καυλόν,

ἀντικρὺ δ' ἀπάραξε· τὸ μὲν Τελαμώνιος Αἴας116
ἤτοι τὸ ἄκρον εἰς ὃ ἐμβάλλεται ἡ αἰχμή, ἐξ ἐναντίας δὲ ἀπέτεμε, καὶ τοῦτο μὲν Αἴας ὁ Τελαμῶνος

πῆλ' αὔτως ἐν χειρὶ κόλον δόρυ, τῆλε δ' ἀπ' αὐτοῦ117
ἐκίνει μάτην ἐν ταῖς χερσὶ δόρυ κολοβόν, πόρρω δὲ ἀπ' αὐτοῦ

αἰχμὴ χαλκείη χαμάδις βόμβησε πεσοῦσα.118
ἡ σιδηρὰ ἐπιδορατὶς εἰς τὴν γῆν καταπεσοῦσα ἤχησεν,

γνῶ δ' Αἴας κατὰ θυμὸν ἀμύμονα ῥίγησέν τε119
ἐνόησε δὲ Αἴας κατὰ τὴν ἀμώμητον ψυχήν, καὶ ἐφοβήθη

ἔργα θεῶν, ὅ ῥα πάγχυ μάχης ἐπὶ μήδεα κεῖρε 120
τὰ τῶν θεῶν ἔργα, ὅτι δὴ παντελῶς τὰς τοῦ πολέμου βουλὰς διακόπτει

Ζεὺς ὑψιβρεμέτης, Τρώεσσι δὲ βούλετο νίκην·121
ὁ ἐν ὕψει ἠχῶν Ζεύς, τοῖς Τρῳσὶ δὲ ἐβούλετο νίκην,

χάζετο δ' ἐκ βελέων. τοὶ δ' ἔμβαλον ἀκάματον πῦρ122
ἀνεχώρει δὲ ἐκ τῶν βελῶν· οὗτοι δὲ ἐνέβαλον πολὺ καὶ ἄφθονον πῦρ

νηῒ θοῇ· τῆς δ' αἶψα κατ' ἀσβέστη κέχυτο φλόξ.123
εἰς τὴν ταχεῖαν ναῦν, ταχέως δὲ κατ' αὐτῆς ἐχύθη φλόξ ἄσβεστος.

ὣς τὴν μὲν πρυμνὴν πῦρ ἄμφεπεν· αὐτὰρ Ἀχιλλεὺς124
οὕτως ταύτης μὲν τὴν πρύμναν τὸ πῦρ περιεῖπε καὶ κατέκαιεν. ὁ Ἀχιλλεὺς δὲ

μηρὼ πληξάμενος Πατροκλῆα προσέειπεν· 125
πλήξας τοὺς μηρούς, εἶπε πρὸς τὸν Πάτροκλον·

ὄρσεο διογενὲς Πατρόκλεες ἱπποκέλευθε·126
ἀνάστα, ὦ εὐγενέστατε Πάτροκλε ἱππικέ,

λεύσσω δὴ παρὰ νηυσὶ πυρὸς δηΐοιο ἰωήν·127
ὁρῶ νῦν ἤδη παρὰ ταῖς ναυσὶ τὴν τοῦ πολεμίου πυρὸς ὁρμήν·

μὴ δὴ νῆας ἕλωσι καὶ οὐκέτι φυκτὰ πέλωνται·128
μὴ οὖν τὰς ναῦς κρατήσωσι καὶ οὐκέτι φευκτὰ ὦσιν,

δύσεο τεύχεα θᾶσσον, ἐγὼ δέ κε λαὸν ἀγείρω.129
ἐνδύθητι τὰ ὅπλα τάχιον, ἐγὼ δὲ τὸν στρατὸν συναθροίσω.



ὣς φάτο, Πάτροκλος δὲ κορύσσετο νώροπι χαλκῷ. 130
[]οὕτως εἶπεν· ὁ Πάτροκλος δὲ ὡπλίζετο σιδήρῳ λαμπροτάτῳ·

κνημῖδας μὲν πρῶτα περὶ κνήμῃσιν ἔθηκε131
τὰς κνημῖδας μὲν οὖν πρῶτον ταῖς κνημῖσι περιέθηκε

καλάς, ἀργυρέοισιν ἐπισφυρίοις ἀραρυίας·132
καλὰς ἀργυροῖς καλύμμασι τῶν σφυρῶν συνηρμοσμένας,

δεύτερον αὖ θώρηκα περὶ στήθεσσιν ἔδυνε133
δεύτερον δὲ τὸν θώρακα περὶ τὸ στῆθος ἐβάλετο

ποικίλον ἀστερόεντα ποδώκεος Αἰακίδαο.134
ποικίλως εἰργασμένον, ἄστρων κεχρωματισμένον μορφαῖς, τοῦ ταχύποδος ἐγγόνου τοῦ Αἰακοῦ·

ἀμφὶ δ' ἄρ' ὤμοισιν βάλετο ξίφος ἀργυρόηλον 135
τοῖς ὤμοις δὲ περιέθηκε τὸ ἀργυροῦς ἥλους ἔχον ξίφος

χάλκεον, αὐτὰρ ἔπειτα σάκος μέγα τε στιβαρόν τε·136
τὸ σιδηροῦν, μετὰ ταῦτα δὲ τὴν μεγάλην ἀσπίδα καὶ ἰσχυράν,

κρατὶ δ' ἐπ' ἰφθίμῳ κυνέην εὔτυκτον ἔθηκεν137
ἐπὶ τῇ ἰσχυρᾷ δὲ κεφαλῇ τὴν καλῶς κατεσκευασμένην περικεφαλαίαν ἐπέθηκεν

ἵππουριν· δεινὸν δὲ λόφος καθύπερθεν ἔνευεν.138
ἵππου οὐρὰν ἔχουσαν, φοβερῶς δὲ ὁ λόφος ἄνωθεν ἐκλίνετο,

εἵλετο δ' ἄλκιμα δοῦρε, τά οἱ παλάμηφιν ἀρήρει.139
ἔλαβε δὲ τὰ στιβαρὰ δόρατα, ἅπερ τῇ ἑαυτοῦ παλάμῃ ἥρμοσε,

ἔγχος δ' οὐχ ἕλετ' οἶον ἀμύμονος Αἰακίδαο 140
τὸ δόρυ δὲ μόνον οὐκ ἔλαβε τοῦ ἀμωμήτου ἐγγόνου τοῦ Αἰακοῦ

βριθὺ μέγα στιβαρόν· τὸ μὲν οὐ δύνατ' ἄλλος Ἀχαιῶν141
τὸ βαρύ, τὸ μέγα, τὸ ἰσχυρόν, τοῦτο γὰρ οὐκ ἐδύνατο ἄλλος τις τῶν Ἑλλήνων

πάλλειν, ἀλλά μιν οἶος ἐπίστατο πῆλαι Ἀχιλλεὺς142
κινεῖν, ἀλλὰ μόνος ὁ Ἀχιλλεὺς ἠπίστατο κινῆσαι αὐτό,

Πηλιάδα μελίην, τὴν πατρὶ φίλῳ πόρε Χείρων143
τὸ ἐκ τοῦ Πηλίου ὄρους, ἐκ μελίας δένδρου δόρυ, ὅπερ ἔκοψε Χείρων

Πηλίου ἐκ κορυφῆς, φόνον ἔμμεναι ἡρώεσσιν.144
τῷ ἀγαπητῷ πατρὶ ἐκ τῆς κορυφῆς τοῦ Πηλίου, φόνον εἶναι τοῖς ἥρωσι·

ἵππους δ' Αὐτομέδοντα θοῶς ζευγνῦμεν ἄνωγε, 145
τοὺς ἵππους δὲ ταχέως ζευγνύναι τὸν Αὐτομέδοντα ἐκέλευσεν,

τὸν μετ' Ἀχιλλῆα ῥηξήνορα τῖε μάλιστα,146
ὃν μετ' Ἀχιλλέα τὸν πολεμιστὴν καὶ ἀνδρεῖον ἐτίμα μάλιστα,

πιστότατος δέ οἱ ἔσκε μάχῃ ἔνι μεῖναι ὁμοκλήν.147
πιστότατος δὲ αὐτῷ ἦν ἐν τῷ πολέμῳ παραμεῖναι τὰς ἀπειλάς·

τῷ δὲ καὶ Αὐτομέδων ὕπαγε ζυγὸν ὠκέας ἵππους148
τούτῳ δὲ καὶ ὁ Αὐτομέδων ἦγεν ὑπὸ τὸν ζυγὸν τοὺς ταχεῖς ἵππους

Ξάνθον καὶ Βαλίον, τὼ ἅμα πνοιῇσι πετέσθην,149
τὸν Ξάνθον, καὶ τὸν Βαλίον, οἳ ἅμα ταῖς πνοαῖς ἐπέτοντο,

τοὺς ἔτεκε Ζεφύρῳ ἀνέμῳ Ἅρπυια Ποδάργη 150
οὓς ἔτεκε τῷ Ζεφύρῳ ἀνέμῳ ἡ ποδάργη (λευκόπους) Ἅρπυια

βοσκομένη λειμῶνι παρὰ ῥόον Ὠκεανοῖο.151
βοσκομένη ἐν τῷ λειμῶνι παρὰ τὸν ῥοῦν τοῦ Ὠκεανοῦ·

ἐν δὲ παρηορίῃσιν ἀμύμονα Πήδασον ἵει,152
εἰς δὲ τὰς παρηρτημένας σειρὰς τὸν ἀμώμητον Πήδασον ἐνέβαλεν,

τόν ῥά ποτ' Ἠετίωνος ἑλὼν πόλιν ἤγαγ' Ἀχιλλεύς,153
ὃν δή ποτε λαβὼν τὴν πόλιν τοῦ Ἠετίωνος ἤγαγεν ὁ Ἀχιλλεύς,

ὃς καὶ θνητὸς ἐὼν ἕπεθ' ἵπποις ἀθανάτοισι.154
ὅστις καίπερ ὢν θνητὸς ἠκολούθει τοῖς ἀθανάτοις ἵπποις.



Μυρμιδόνας δ' ἄρ' ἐποιχόμενος θώρηξεν Ἀχιλλεὺς 155
[]Τοὺς Μυρμιδόνας δὲ παρελθὼν ὁ Ἀχιλλεὺς καθώπλισεν

πάντας ἀνὰ κλισίας σὺν τεύχεσιν· οἳ δὲ λύκοι ὣς156
ἅπαντας κατὰ τὰς σκηνὰς σὺν τοῖς ὅπλοις. οὗτοι δὲ ὥσπερ λύκοι

ὠμοφάγοι, τοῖσίν τε περὶ φρεσὶν ἄσπετος ἀλκή,157
ὠμοβόροι, οἷς ἐν ταῖς φρεσὶ δύναμις μεγίστη,

οἵ τ' ἔλαφον κεραὸν μέγαν οὔρεσι δῃώσαντες158
οἵτινες ἔλαφον κερασφόρον εὐμεγέθη ἐν τοῖς ὄρεσιν ἀποκτείναντες

δάπτουσιν· πᾶσιν δὲ παρήϊον αἵματι φοινόν·159
σπαράττουσι καὶ ἐσθίουσιν, ἅπασι δὲ ἡ παρειὰ ἐρυθρὰ αἵματί ἐστι,

καί τ' ἀγεληδὸν ἴασιν ἀπὸ κρήνης μελανύδρου 160
καὶ ὁμοῦ κατ᾿ ἀγέλας πορεύονται, ἀπὸ πηγῆς βαθύυδρου

λάψοντες γλώσσῃσιν ἀραιῇσιν μέλαν ὕδωρ161
ἀναρρωφήσαντες ταῖς γλώσσαις ταῖς λεπταῖς τὸ μέλαν ὕδωρ

ἄκρον ἐρευγόμενοι φόνον αἵματος· ἐν δέ τε θυμὸς162
ἐξερευγόμενοι τὴν ποιότητα τοῦ αἵματος, ἡ ψυχὴ δὲ

στήθεσιν ἄτρομός ἐστι, περιστένεται δέ τε γαστήρ·163
ἐν τοῖς στήθεσιν ἄφοβος ὑπάρχει, πάνυ δὲ στενοχωρεῖται ἡ γαστὴρ αὐτῶν.

τοῖοι Μυρμιδόνων ἡγήτορες ἠδὲ μέδοντες164
τοιοῦτοι οἱ ἡγεμόνες καὶ βασιλεῖς τῶν Μυρμιδόνων

ἀμφ' ἀγαθὸν θεράποντα ποδώκεος Αἰακίδαο 165
περὶ τὸ χρηστὸν θεράποντα τοῦ ταχύποδος ἐγγόνου τοῦ Αἰακοῦ

ῥώοντ'· ἐν δ' ἄρα τοῖσιν ἀρήϊος ἵστατ' Ἀχιλλεύς,166
ἐρρωμένως ὥρμων, ἐν τούτοις δὲ ἵστατο Ἀχιλλεὺς ὁ πολεμικὸς

ὀτρύνων ἵππους τε καὶ ἀνέρας ἀσπιδιώτας.167
διεγείρων τούς τε ἱππέας καὶ τοὺς ὁπλίτας ἄνδρας.



πεντήκοντ' ἦσαν νῆες θοαί, ᾗσιν Ἀχιλλεὺς168
[]πεντήκοντα ἦσαν νῆες ταχεῖαι, αἷς ὁ Ἀχιλλεὺς

ἐς Τροίην ἡγεῖτο Διῒ φίλος· ἐν δὲ ἑκάστῃ169
εἰς τὴν Τροίαν ἡγεῖτο ὁ τῷ Διὶ προσφιλής, ἐν ἑκάστῳ δὴ ἦσαν ἄνδρες

πεντήκοντ' ἔσαν ἄνδρες ἐπὶ κληῖσιν ἑταῖροι· 170
πεντήκοντα φίλοι ἐπὶ ταῖς καθέδραις,

πέντε δ' ἄρ' ἡγεμόνας ποιήσατο τοῖς ἐπεποίθει171
πέντε δὲ ἡγεμόνας ἐποίησεν, οἷς ἐθάρρει

σημαίνειν· αὐτὸς δὲ μέγα κρατέων ἤνασσε.172
ἐπιτάττειν καὶ ἄρχειν, αὐτὸς δὲ μεγάλως ἐξουσιάζων ἐβασίλευε.

τῆς μὲν ἰῆς στιχὸς ἦρχε Μενέσθιος αἰολοθώρηξ173
τῆς μὲν οὖν μιᾶς τάξεως ἦρχεν ὁ ποικίλον θώρακα ἔχων Μενέσθιος

υἱὸς Σπερχειοῖο διιπετέος ποταμοῖο·174
ὁ υἱὸς τοῦ Σπερχειοῦ τοῦ λαμπροῦ ποταμοῦ,

ὃν τέκε Πηλῆος θυγάτηρ καλὴ Πολυδώρη 175
ὃν ἔτεκεν ἡ θυγάτηρ τοῦ Πηλέως ἡ εὐειδής Πολυδώρη

Σπερχειῷ ἀκάμαντι γυνὴ θεῷ εὐνηθεῖσα,176
τῷ ἀεννάῳ Σπερχειῷ, γυνὴ θεῷ συμμιγεῖσα,

αὐτὰρ ἐπίκλησιν Βώρῳ Περιήρεος υἷι,177
κατ' ἐπίκλησιν δὲ καὶ φήμην Βώρῳ τῷ υἱῷ τοῦ Περιήρους,

ὅς ῥ' ἀναφανδὸν ὄπυιε πορὼν ἀπερείσια ἕδνα.178
ὃς δὴ φανερῶς αὐτὴν ἀνέβαινεν ἐπιδοὺς πλεῖστα δῶρα.

τῆς δ' ἑτέρης Εὔδωρος ἀρήϊος ἡγεμόνευε179
τῆς ἑτέρας δὲ ἡγεμὼν ἦν ὁ πολεμικὸς Εὔδωρος ὁ ἐκ νομιζομένης

παρθένιος, τὸν ἔτικτε χορῷ καλὴ Πολυμήλη 180
παρθένου τεχθείς, ὃν ἔτεκεν ἡ καλὴ κατὰ τὸν χορὸν Πολυμήλη

Φύλαντος θυγάτηρ· τῆς δὲ κρατὺς ἀργεϊφόντης181
ἡ θυγάτηρ τοῦ Φύλαντος, ταύτης γὰρ ὁ κραταιὸς Ἑρμῆς ὁ ἀργὸς φόνου καὶ εἰρηνικὸς θεὸς

ἠράσατ', ὀφθαλμοῖσιν ἰδὼν μετὰ μελπομένῃσιν182
ἐράσθη θεασάμενος τοῖς ὀφθαλμοῖς ἐν ταῖς χορευούσαις

ἐν χορῷ Ἀρτέμιδος χρυσηλακάτου κελαδεινῆς.183
ἐν τῷ χορῷ τῆς χρυσοτόξου Ἀρτέμιδος τῆς θόρυβον ἐμποιούσης·

αὐτίκα δ' εἰς ὑπερῷ' ἀναβὰς παρελέξατο λάθρῃ184
εὐθέως δὲ εἰς τὸ ὑπερῷον ἀναβὰς συγκατεκλίθη αὐτῇ κρυφίως

Ἑρμείας ἀκάκητα, πόρεν δέ οἱ ἀγλαὸν υἱὸν 185
Ἑρμῆς ὁ μήτε κακούμενος μήτε κακῶν· παρέσχε δὲ αὐτῇ λαμπρὸν υἱὸν

Εὔδωρον πέρι μὲν θείειν ταχὺν ἠδὲ μαχητήν.186
τὸν Εὔδωρον πάνυ ταχὺν ἐν τῷ τρέχειν, καὶ πολεμιστήν.

αὐτὰρ ἐπεὶ δὴ τόν γε μογοστόκος Εἰλείθυια187
ἐπεὶ δὲ τοῦτον Εἰλείθυια ἡ μογοῦσα καὶ πονουμένη περὶ τοὺς τοκετούς, ἤτοι ἡ Λοχεύτρια,

ἐξάγαγε πρὸ φόως δὲ καὶ ἠελίου ἴδεν αὐγάς,188
ἐξήγαγεν εἰς τὸ φῶς, καὶ ἐθεάσατο τὴν λαμπηδόνα τοῦ ἡλίου,

τὴν μὲν Ἐχεκλῆος κρατερὸν μένος Ἀκτορίδαο189
ταύτην μὲν ἡ ἰσχυρὰ δύναμις τοῦ Ἐχεκλέους τοῦ υἱοῦ τοῦ Ἄκτορος

ἠγάγετο πρὸς δώματ', ἐπεὶ πόρε μυρία ἕδνα, 190
ἤγαγεν εἰς τὸν ἑαυτοῦ οἶκον, ἐπειδὴ παρέσχεν αὐτῇ πλεῖστα δῶρα.

τὸν δ' ὃ γέρων Φύλας εὖ ἔτρεφεν ἠδ' ἀτίταλλεν191
τοῦτον δὲ Φύλας ὁ γέρων καλῶς ἀνέτρεφε καὶ ἐπεμελεῖτο

ἀμφαγαπαζόμενος ὡς εἴ θ' ἑὸν υἱὸν ἐόντα.192
ὑπεραγαπῶν, ὥσπερ εἰ ἦν υἱὸς αὐτοῦ.

τῆς δὲ τρίτης Πείσανδρος ἀρήϊος ἡγεμόνευε193
τῆς τρίτης δὲ ἡγεμὼν ἦν Πείσανδρος ὁ πολεμικὸς

Μαιμαλίδης, ὃς πᾶσι μετέπρεπε Μυρμιδόνεσσιν194
υἱὸς τοῦ Μαίμαλος, ὃς διέπρεπεν ἐπὶ πᾶσι τοῖς Μυρμιδόσι

ἔγχεϊ μάρνασθαι μετὰ Πηλεΐωνος ἑταῖρον. 195
δόρατι μάχεσθαι μετὰ τὸν φίλον τοῦ υἱοῦ τοῦ Πηλέως·

τῆς δὲ τετάρτης ἦρχε γέρων ἱππηλάτα Φοῖνιξ,196
τῆς τετάρτης δὲ ἄρχων ἦν ὁ γέρων ἱππικὸς Φοίνιξ.

πέμπτης δ' Ἀλκιμέδων Λαέρκεος υἱὸς ἀμύμων.197
τῆς πέμπτης δὲ ὁ Ἀλκιμέδων ὁ ἀμώμητος υἱὸς τοῦ Λαέρκους.

αὐτὰρ ἐπεὶ δὴ πάντας ἅμ' ἡγεμόνεσσιν Ἀχιλλεὺς198
ἐπειδὴ δὲ ἅπαντας ὁ Ἀχιλλεὺς σὺν τοῖς ἡγεμόσιν

στῆσεν ἐῢ κρίνας, κρατερὸν δ' ἐπὶ μῦθον ἔτελλε·199
ἔστησε καλῶς διαχωρίσας καὶ τάξας, λόγον ἰσχυρὸν ἐπέταττε λέγων·

Μυρμιδόνες μή τίς μοι ἀπειλάων λελαθέσθω, 200
ὦ Μυρμιδόνες, μηδείς μοι τῶν ἀπειλῶν καὶ καυχήσεων ἐπιλαθέσθω,

ἃς ἐπὶ νηυσὶ θοῇσιν ἀπειλεῖτε Τρώεσσι201
ἃς παρὰ ταῖς ταχείαις ναυσὶν ἠπειλεῖτε τοῖς Τρῳσὶ

πάνθ' ὑπὸ μηνιθμόν, καί μ' ᾐτιάασθε ἕκαστος·202
κατὰ πάντα τὸν τῆς ὀργῆς χρόνον, καὶ ἐμὲ ᾐτιᾶσθε ἅπαντες λέγοντες·

σχέτλιε Πηλέος υἱὲ χόλῳ ἄρα σ' ἔτρεφε μήτηρ,203
ὦ χαλεπὲ καὶ ἄδικε υἱὲ τοῦ Πηλέως, ἐπὶ ὀργῇ σε ἄρα ἀνέτρεφεν ἡ μήτηρ,

νηλεές, ὃς παρὰ νηυσὶν ἔχεις ἀέκοντας ἑταίρους·204
ἄκαμπτε καὶ σκληρέ, ὅστις παρὰ ταῖς ναυσὶ κατέχεις τοὺς φίλους ἄκοντας καὶ μὴ βουλομένους·

οἴκαδέ περ σὺν νηυσὶ νεώμεθα ποντοπόροισιν 205
εἰς τὸν οἶκον γοῦν σὺν ταῖς ναυσὶ πορευθῶμεν ταῖς θαλασσοπλόοις

αὖτις, ἐπεί ῥά τοι ὧδε κακὸς χόλος ἔμπεσε θυμῷ.206
ὀπίσω, ἐπειδή σοι οὕτως ὀργὴ χαλεπὴ ἐνέπεσεν εἰς τὴν ψυχήν.

ταῦτά μ' ἀγειρόμενοι θάμ' ἐβάζετε· νῦν δὲ πέφανται207
ταῦτα ὁμοῦ συναθροιζόμενοι συνεχῶς ἐβοᾶτε· νυνὶ δὲ ἐφάνη

φυλόπιδος μέγα ἔργον, ἕης τὸ πρίν γ' ἐράασθε.208
μέγα ἔργον πολέμου καὶ μάχης, ἧς πρότερον ἐπεθυμεῖτε·

ἔνθά τις ἄλκιμον ἦτορ ἔχων Τρώεσσι μαχέσθω.209
ἐνταῦθά τις ψυχὴν ἰσχυρὰν καὶ ἀνδρείαν ἔχων πολεμείτω τοῖς Τρῳσίν.



ὣς εἰπὼν ὄτρυνε μένος καὶ θυμὸν ἑκάστου. 210
[]οὕτως εἰπὼν παρώξυνεν ἑκάστου προθυμίαν τε καὶ ἰσχύν.

μᾶλλον δὲ στίχες ἄρθεν, ἐπεὶ βασιλῆος ἄκουσαν.211
μᾶλλον δὲ αἱ τάξεις ἡρμόσθησαν, ἐπειδὴ ἤκουσαν τοῦ βασιλέως (ἐπήρθησαν καὶ φρονήματος ἐπληρώθησαν).

ὡς δ' ὅτε τοῖχον ἀνὴρ ἀράρῃ πυκινοῖσι λίθοισι212
ὥσπερ δὲ ὅταν ἀνὴρ συναρμόσῃ τοῖχον διὰ λίθων πυκνῶν

δώματος ὑψηλοῖο βίας ἀνέμων ἀλεείνων,213
οἴκου ὑψηλοῦ τὰς φορὰς τῶν ἀνέμων ἐκκλίνων καὶ φυλαττόμενος·

ὣς ἄραρον κόρυθές τε καὶ ἀσπίδες ὀμφαλόεσσαι.214
οὕτως συνηρμόσθησαν αἱ ὀμφαλοὺς ἔχουσαι ἀσπίδες·

ἀσπὶς ἄρ' ἀσπίδ' ἔρειδε, κόρυς κόρυν, ἀνέρα δ' ἀνήρ· 215
ἀσπὶς ἄρα ἀσπίδα ἐπεστήριζε, περικεφαλαία περικεφαλαίαν, ἀνὴρ δὲ ἄνδρα·

ψαῦον δ' ἱππόκομοι κόρυθες λαμπροῖσι φάλοισι216
ἥπτοντο δὲ ἀλλήλων τοῖς λαμπροῖς φαλοῖς αἱ ἱππείας τρίχας ἔχουσαι περικεφαλαῖαι

νευόντων, ὡς πυκνοὶ ἐφέστασαν ἀλλήλοισι.217
κλινόντων τὰς κεφαλὰς αὐτῶν, οὕτω πυκνοὶ καὶ ἀλλεπάλληλοι ἐφίσταντο ἀλλήλοις·

πάντων δὲ προπάροιθε δύ' ἀνέρε θωρήσσοντο218
ἔμπροσθεν δὲ πάντων δύο ἄνδρες καθωπλίζοντο,

Πάτροκλός τε καὶ Αὐτομέδων ἕνα θυμὸν ἔχοντες219
ὅ τε Πάτροκλος, καὶ ὁ Αὐτομέδων μίαν ψυχὴν ἔχοντες,

πρόσθεν Μυρμιδόνων πολεμιζέμεν. αὐτὰρ Ἀχιλλεὺς 220
ἤτοι ὁμονοοῦντες πολεμεῖν ἔμπροσθεν τῶν Μυρμιδόνων· ὁ Ἀχιλλεὺς δὲ

βῆ ῥ' ἴμεν ἐς κλισίην, χηλοῦ δ' ἀπὸ πῶμ' ἀνέῳγε221
ὥρμησε δὴ πορεύεσθαι ἐπὶ τὴν σκηνήν, ἤνοιξε δὲ τὸ πῶμα

καλῆς δαιδαλέης, τήν οἱ Θέτις ἀργυρόπεζα222
τῆς λάρνακος τῆς ὡραίας καὶ ποικιλωτάτης, ἣν αὐτῷ ἡ λευκόπους Θέτις

θῆκ' ἐπὶ νηὸς ἄγεσθαι ἐῢ πλήσασα χιτώνων223
ἔθηκεν ἐπὶ τῆς νεὼς κομίσαι, καλῶς πληρώσασα αὐτὴν ἱματίων,

χλαινάων τ' ἀνεμοσκεπέων οὔλων τε ταπήτων.224
χλαινῶν (χλαμύδων) τε πρὸς ἀνέμους σκέπην παρεχομένων, καὶ ταπήτων οὐλότητα ἐχόντων·

ἔνθα δέ οἱ δέπας ἔσκε τετυγμένον, οὐδέ τις ἄλλος 225
ἐκεῖ δὲ αὐτῷ ποτήριον ἦν κατεσκευασμένον, οὐδεὶς δὲ ἄλλος

οὔτ' ἀνδρῶν πίνεσκεν ἀπ' αὐτοῦ αἴθοπα οἶνον,226
οὔτε τῶν ἀνδρῶν ἔπινεν ἐξ αὐτοῦ οἶνον θερμόν,

οὔτέ τεῳ σπένδεσκε θεῶν, ὅτε μὴ Διὶ πατρί.227
οὔτε τινὶ τῶν θεῶν ἔσπενδε καὶ ἔθυεν, εἰ μὴ τῷ Διὶ τῷ πατρί.

τό ῥα τότ' ἐκ χηλοῖο λαβὼν ἐκάθηρε θεείῳ228
τοῦτο δὴ τότε ἐκ τῆς κιβωτοῦ λαβὼν ἐκάθηρε

πρῶτον, ἔπειτα δ' ἔνιψ' ὕδατος καλῇσι ῥοῇσι,229
πρῶτον, μετὰ ταῦτα δ' ἐξέπλυνεν αὐτὸ ῥοαῖς καλαῖς ὕδατος,

νίψατο δ' αὐτὸς χεῖρας, ἀφύσσατο δ' αἴθοπα οἶνον. 230
ἐνίψατο δὲ καὶ αὐτὸς τὰς χεῖρας, ἐνέχεε δὲ οἶνον θερμόν,

εὔχετ' ἔπειτα στὰς μέσῳ ἕρκεϊ, λεῖβε δὲ οἶνον231
ηὔχετο δὲ μετὰ ταῦτα στὰς ἐν τῷ μέσῳ τοῦ περιφράγματος τῆς σκηνῆς, ἔσπενδε δὲ τὸν οἶνον

οὐρανὸν εἰσανιδών· Δία δ' οὐ λάθε τερπικέραυνον·232
ἀναβλέψας εἰς τὸν οὐρανόν, οὐκ ἔλαθε δὲ τὸν Δία τὸν τρέποντα τοὺς ἐναντίους τῷ κεραυνῷ·

Ζεῦ ἄνα Δωδωναῖε Πελασγικὲ τηλόθι ναίων233
ὦ Ζεῦ βασιλεῦ, Δωδωναῖε, Πελασγικέ, πόρρω οἰκῶν,

Δωδώνης μεδέων δυσχειμέρου, ἀμφὶ δὲ Σελλοὶ234
βασιλεύων τῆς ψυχρᾶς Δωδώνης, οἱ σελλοὶ δὲ περὶ σὲ

σοὶ ναίουσ' ὑποφῆται ἀνιπτόποδες χαμαιεῦναι, 235
κατοικοῦσι προφῆται (ἱερεῖς), οὐ νίπτοντες τοὺς πόδας, ἐπὶ τοῦ ἐδάφους κοιμώμενοι,

ἠμὲν δή ποτ' ἐμὸν ἔπος ἔκλυες εὐξαμένοιο,236
καί ποτε μέντοι τὸν ἐμὸν λόγον ἤκουσας εὐξαμένου,

τίμησας μὲν ἐμέ, μέγα δ' ἴψαο λαὸν Ἀχαιῶν,237
καὶ ἐτίμησας μὲν ἐμέ, μεγάλως δὲ ἔβλαψας τὸν στρατὸν τῶν Ἑλλήνων,

ἠδ' ἔτι καὶ νῦν μοι τόδ' ἐπικρήηνον ἐέλδωρ·238
καὶ ἔτι καὶ νῦν ταύτην μοι τὴν ἐπιθυμίαν τελείωσον,

αὐτὸς μὲν γὰρ ἐγὼ μενέω νηῶν ἐν ἀγῶνι,239
ἐγὼ μὲν γὰρ αὐτὸς παραμενῶ ἐν τῷ ἀγῶνι τῶν νεῶν,

ἀλλ' ἕταρον πέμπω πολέσιν μετὰ Μυρμιδόνεσσι 240
τὸν φίλον δὲ ἐκπέμπω μετὰ τῶν πολλῶν Μυρμιδόνων

μάρνασθαι· τῷ κῦδος ἅμα πρόες εὐρύοπα Ζεῦ,241
μάχεσθαι, τούτῳ δόξαν ἐν τῷ αὐτῷ πέμψον, ὦ μεγαλόφωνε Ζεῦ,

θάρσυνον δέ οἱ ἦτορ ἐνὶ φρεσίν, ὄφρα καὶ Ἕκτωρ242
παραθάρρυνον δὲ καὶ παρόρμησον αὐτῷ τὴν ψυχὴν ἐν τῷ λογιστικῷ, ὅπως καὶ Ἕκτωρ

εἴσεται ἤ ῥα καὶ οἶος ἐπίστηται πολεμίζειν243
γνῷ, ὅτι καὶ μόνος ἐπίσταται δήπου μάχεσθαι

ἡμέτερος θεράπων, ἦ οἱ τότε χεῖρες ἄαπτοι244
ἡμέτερος θεράπων, ἢ τότε μόνον αὐτῷ αἱ χεῖρες ἀπροσπέλαστοι

μαίνονθ', ὁππότ' ἐγώ περ ἴω μετὰ μῶλον Ἄρηος. 245
ἐνθουσιῶσιν, ὅταν ἐγὼ ἀφίκωμαι εἰς τὸν ἐγχρονισμὸν τοῦ πολέμου·

αὐτὰρ ἐπεί κ' ἀπὸ ναῦφι μάχην ἐνοπήν τε δίηται,246
ἐπειδὰν δὲ ἀπὸ τῶν νεῶν ἀποδιώξῃ τὸν πόλεμον καὶ τὸν θόρυβον,

ἀσκηθής μοι ἔπειτα θοὰς ἐπὶ νῆας ἵκοιτο247
ἀβλαβὴς καὶ ὑγιὴς μετὰ ταῦτα ἐπὶ τὰς ταχείας ναῦς ἀφίκοιτό μοι

τεύχεσί τε ξὺν πᾶσι καὶ ἀγχεμάχοις ἑτάροισιν.248
σὺν ἅπασι τοῖς ὅπλοις καὶ τοῖς πολεμισταῖς φίλοις.



ὣς ἔφατ' εὐχόμενος, τοῦ δ' ἔκλυε μητίετα Ζεύς.249
[]οὕτως εἶπεν εὐχὴν ποιούμενος, τούτου δὲ ἐπήκουσεν ὁ βουλευτικὸς Ζεύς.

τῷ δ' ἕτερον μὲν ἔδωκε πατήρ, ἕτερον δ' ἀνένευσε· 250
τούτῳ δὲ τὸ ἕτερον μὲν ἐδωρήσατο ὁ πατήρ, τὸ ἕτερον δὲ ἀπηνῄνατο·

νηῶν μέν οἱ ἀπώσασθαι πόλεμόν τε μάχην τε251
ἐξελάσαι μὲν ἀπὸ τῶν νεῶν τὸν πόλεμον καὶ τὴν μάχην

δῶκε, σόον δ' ἀνένευσε μάχης ἐξαπονέεσθαι.252
ἔδωκεν, ὑγιῆ δὲ ἐκ τοῦ πολέμου ἀναχωρῆσαι καὶ ὑποστρέψαι οὐ συνεχώρησεν.

ἤτοι ὃ μὲν σπείσας τε καὶ εὐξάμενος Διὶ πατρὶ253
οὗτος μὲν οὖν θύσας καὶ εὐχὴν ποιησάμενος τῷ Διὶ τῷ πατρὶ

ἂψ κλισίην εἰσῆλθε, δέπας δ' ἀπέθηκ' ἐνὶ χηλῷ,254
ὀπίσω εἰς τὴν σκηνὴν εἰσῆλθε, το ποτήριον δὲ ἀπέθηκεν ἐν τῇ λάρνακι,

στῆ δὲ πάροιθ' ἐλθὼν κλισίης, ἔτι δ' ἤθελε θυμῷ 255
ἔστη δὲ παραγενόμενος ἔμπροσθεν τῆς σκηνῆς, ἐβούλετο δὲ ἔτι ἐν τῇ ψυχῇ

εἰσιδέειν Τρώων καὶ Ἀχαιῶν φύλοπιν αἰνήν.256
θεάσασθαι τὴν χαλεπὴν μάχην τῶν Τρῴων καὶ τῶν Ἑλλήνων.



οἳ δ' ἅμα Πατρόκλῳ μεγαλήτορι θωρηχθέντες257
[]οὗτοι δὲ σὺν τῷ μεγαλοψύχῳ Πατρόκλῳ καθοπλισθέντες

ἔστιχον, ὄφρ' ἐν Τρωσὶ μέγα φρονέοντες ὄρουσαν.258
ἐπορεύοντο, ἕως ἐν τοῖς Τρῳσὶ μεγαλοφρονοῦντες ὥρμησαν.

αὐτίκα δὲ σφήκεσσιν ἐοικότες ἐξεχέοντο259
αὐτίκα δὲ σφηξὶν ὅμοιοι ἐξέτρεχον

εἰνοδίοις, οὓς παῖδες ἐριδμαίνωσιν ἔθοντες 260
παρὰ τὴν ὁδὸν οἰκοῦσιν, οὓς ἂν παῖδες εἰς ἔριν ἐμβάλωσιν, ἐξ ἔθους

αἰεὶ κερτομέοντες ὁδῷ ἔπι οἰκί' ἔχοντας261
ἀεὶ ἐρεθίζοντες, ἐπὶ τῇ ὁδῷ τὰ οἰκήματα ἔχοντας,

νηπίαχοι· ξυνὸν δὲ κακὸν πολέεσσι τιθεῖσι.262
μωροὶ καὶ ἄφρονες, κοινὸν δὲ κακὸν πολλοῖς ποιοῦσι.

τοὺς δ' εἴ περ παρά τίς τε κιὼν ἄνθρωπος ὁδίτης263
τούτους δὲ εἴπερ τις ἄνθρωπος ὁδοιπόρος παροδεύων

κινήσῃ ἀέκων, οἳ δ' ἄλκιμον ἦτορ ἔχοντες264
ἄκων παρακινήσει, οὗτοι ψυχὴν ἰσχυρὰν ἔχοντες

πρόσσω πᾶς πέτεται καὶ ἀμύνει οἷσι τέκεσσι. 265
πάντες εἰς τὸ πρόσω πέτονται καὶ βοηθοῦσι τοῖς ἑαυτῶν τέκνοις·

τῶν τότε Μυρμιδόνες κραδίην καὶ θυμὸν ἔχοντες266
τούτων τὴν καρδίαν καὶ τὴν ψυχὴν ἔχοντες τότε οἱ Μυρμιδόνες

ἐκ νηῶν ἐχέοντο· βοὴ δ' ἄσβεστος ὀρώρει.267
ἐξέτρεχον ἀπὸ τῶν νεῶν, θόρυβος δὲ ἀκατάπαυστος ἠγέρθη.

Πάτροκλος δ' ἑτάροισιν ἐκέκλετο μακρὸν ἀΰσας·268
ὁ Πάτροκλος δὲ τοῖς φίλοις ἐκέλευσε μεγάλως βοήσας·

Μυρμιδόνες ἕταροι Πηληϊάδεω Ἀχιλῆος269
ὦ Μυρμιδόνες φίλοι Ἀχιλλέως τοῦ υἱοῦ τοῦ Πηλέως

ἀνέρες ἔστε φίλοι, μνήσασθε δὲ θούριδος ἀλκῆς, 270
ἄνδρες ὑπάρχετε, ὦ φίλοι, μνήσθητε δὲ τῆς ὁρμητικῆς καὶ πολεμικῆς ἰσχύος,

ὡς ἂν Πηλεΐδην τιμήσομεν, ὃς μέγ' ἄριστος271
ὅπως ἂν τιμήσωμεν τὸν υἱὸν τοῦ Πηλέως, ὅστις κατὰ πολὺ κράτιστος

Ἀργείων παρὰ νηυσὶ καὶ ἀγχέμαχοι θεράποντες,272
τῶν Ἑλλήνων ἐστὶ παρὰ ταῖς ναυσί, καὶ οἱ θεράποντες αὐτοῦ πολεμισταί,

γνῷ δὲ καὶ Ἀτρεΐδης εὐρὺ κρείων Ἀγαμέμνων273
μάθῃ δὲ καὶ ὁ υἱὸς τοῦ Ἀτρέως ὁ μέγας βασιλεὺς Ἀγαμέμνων

ἣν ἄτην, ὅ τ' ἄριστον Ἀχαιῶν οὐδὲν ἔτισεν.274
τὴν ἑαυτοῦ βλάβην, ὅτε τὸν κράτιστον τῶν Ἑλλήνων οὐκ ἐτίμησεν.



ὣς εἰπὼν ὄτρυνε μένος καὶ θυμὸν ἑκάστου, 275
[]οὕτως εἰπὼν παρώξυνε πάντων τὴν ἰσχὺν καὶ τὴν προθυμίαν·

ἐν δ' ἔπεσον Τρώεσσιν ἀολλέες· ἀμφὶ δὲ νῆες276
ἐνέπεσον δὲ τοῖς Τρῳσὶν ἀθρόοι, αἱ νῆες δὲ περιηχῆσαν

σμερδαλέον κονάβησαν ἀϋσάντων ὑπ' Ἀχαιῶν.277
καταπληκτικῶς ὑπὸ τῶν Ἑλλήνων βοησάντων·



Τρῶες δ' ὡς εἴδοντο Μενοιτίου ἄλκιμον υἱὸν278
[]οἱ Τρῷες δὲ ἐπεὶ ἐθεάσαντο τὸν ἰσχυρὸν υἱὸν τοῦ Μενοιτίου,

αὐτὸν καὶ θεράποντα σὺν ἔντεσι μαρμαίροντας,279
αὐτὸν καὶ τὸν θεράποντα σὺν τοῖς ὅπλοις περιλάμποντας,

πᾶσιν ὀρίνθη θυμός, ἐκίνηθεν δὲ φάλαγγες 280
ἅπασι παρωξύνθη ἡ ψυχή, παρεκινήθησαν δὲ αἱ τάξεις,

ἐλπόμενοι παρὰ ναῦφι ποδώκεα Πηλεΐωνα281
οἰόμενοι παρὰ ταῖς ναυσὶ τὸν ταχύποδα Ἀχιλλέα τὸν υἱὸν τοῦ Πηλέως

μηνιθμὸν μὲν ἀπορρῖψαι, φιλότητα δ' ἑλέσθαι·282
τὴν μὲν ὀργὴν ἀπορρίψαι, φιλίαν δὲ παραλαβεῖν,

πάπτηνεν δὲ ἕκαστος ὅπῃ φύγοι αἰπὺν ὄλεθρον.283
περιέβλεψε δὲ καὶ περιεσκόπησεν ἕκαστος ποῦ ἐκφύγοι τὸν χαλεπὸν θάνατον.



Πάτροκλος δὲ πρῶτος ἀκόντισε δουρὶ φαεινῷ284
[]πρῶτος δὲ ὁ Πάτροκλος ἔβαλε τῷ λαμπρῷ δόρατι

ἀντικρὺ κατὰ μέσσον, ὅθι πλεῖστοι κλονέοντο, 285
ἀπαντικρὺ κατὰ τὸ μέσον, ὅπου οἱ πλείους συνεταράσσοντο,

νηῒ πάρα πρυμνῇ μεγαθύμου Πρωτεσιλάου,286
παρὰ τῇ πρύμνῃ τῆς νεὼς τοῦ μεγαλοψύχου Πρωτεσιλάου,

καὶ βάλε Πυραίχμην, ὃς Παίονας ἱπποκορυστὰς287
καὶ ἔτρωσε τὸν Πυραίχμην, ὃς τοὺς Παίονας τοὺς ἱππικοὺς

ἤγαγεν ἐξ Ἀμυδῶνος ἀπ' Ἀξιοῦ εὐρὺ ῥέοντος·288
ἤγαγεν ἐκ τῆς Ἀμυδῶνος ἀπὸ τοῦ Ἀξίου τοῦ εὐρέως ῥέοντος ποταμοῦ.

τὸν βάλε δεξιὸν ὦμον· ὃ δ' ὕπτιος ἐν κονίῃσι289
τοῦτον ἔτρωσε κατὰ τὸν δεξιὸν ὦμον, οὗτος δὲ ἐπὶ τὰ μετάφρενα ἐν τῇ κόνει

κάππεσεν οἰμώξας, ἕταροι δέ μιν ἀμφεφόβηθεν 290
κατέπεσε στενάξας, οἱ φίλοι δὲ περὶ αὐτὸν ἐφοβήθησαν

Παίονες· ἐν γὰρ Πάτροκλος φόβον ἧκεν ἅπασιν291
οἱ Παίονες· ὁ γὰρ Πάτροκλος φόβον ἐνέβαλεν ἅπασιν

ἡγεμόνα κτείνας, ὃς ἀριστεύεσκε μάχεσθαι.292
ἀνελὼν τὸν ἡγεμόνα, ὃς ἠρίστευεν ἐν τῷ μάχεσθαι·

ἐκ νηῶν δ' ἔλασεν, κατὰ δ' ἔσβεσεν αἰθόμενον πῦρ.293
ἐξέλασε δὲ αὐτοὺς ἀπὸ τῶν νεῶν, κατέσβεσε δὲ τὸ καιόμενον πῦρ·

ἡμιδαὴς δ' ἄρα νηῦς λίπετ' αὐτόθι· τοὶ δὲ φόβηθεν294
ἡμίκαυστος δ᾽ ἄρα ἡ ναῦς κατελείφθη αὐτόθι, οὗτοι δὲ φοβηθέντες ὑπεχώρησαν

Τρῶες θεσπεσίῳ ὁμάδῳ· Δαναοὶ δ' ἐπέχυντο 295
οἱ Τρῷες σὺν θορύβῳ μεγίστῳ. οἱ Ἕλληνες δὲ ἐπεχύθησαν καὶ ἐπέδραμον

νῆας ἀνὰ γλαφυράς· ὅμαδος δ' ἀλίαστος ἐτύχθη.296
ἀνὰ τὰς κοίλας ναῦς, θόρυβος δὲ ἀμετάτρεπτος καὶ ἄφυκτος ἐγένετο.

ὡς δ' ὅτ' ἀφ' ὑψηλῆς κορυφῆς ὄρεος μεγάλοιο297
ὥσπερ δέ, ὅταν ἀπὸ ὑψηλῆς κορυφῆς ὄρους μεγάλου

κινήσῃ πυκινὴν νεφέλην στεροπηγερέτα Ζεύς,298
κινήσῃ νεφέλην πυκνὴν ὁ τῶν ἀστραπῶν αἴτιος Ζεύς,

ἔκ τ' ἔφανεν πᾶσαι σκοπιαὶ καὶ πρώονες ἄκροι299
ἐξεφάνησαν πᾶσαι αἱ περιοπαί, καὶ αἱ ὑψηλαὶ ἐξοχαὶ (τὰ ἐκνενευκότα μέρη),

καὶ νάπαι, οὐρανόθεν δ' ἄρ' ὑπερράγη ἄσπετος αἰθήρ, 300
καὶ οἱ φαραγγώδεις τόποι, ἐκ τοῦ οὐρανοῦ δὲ τῶν νεφῶν διαρραγέντων ὤφθη ὁ μέγιστος αἰθὴρ (ὑπὸ τὸν οὐρανὸν δὲ ἐξέλαμψεν ὁ αἰθήρ, ἤτοι ἀστραπὴ ἐγένετο)·

ὣς Δαναοὶ νηῶν μὲν ἀπωσάμενοι δήϊον πῦρ301
οὕτως οἱ Ἕλληνες ἐξελάσαντες ἀπὸ τῶν νεῶν τὸ καυστικὸν πῦρ

τυτθὸν ἀνέπνευσαν, πολέμου δ' οὐ γίγνετ' ἐρωή·302
ὀλίγον ἀνέπνευσαν, πολέμου δὲ οὐκ ἐγίνετο παῦσις.

οὐ γάρ πώ τι Τρῶες ἀρηϊφίλων ὑπ' Ἀχαιῶν303
οὔπω γάρ τι οἱ Τρῷες ὑπὸ τῶν πολεμικῶν Ἑλλήνων

προτροπάδην φοβέοντο μελαινάων ἀπὸ νηῶν,304
εἰς τοὔμπροσθεν τετραμμένοι ἔφευγον ἀπὸ τῶν μελαινῶν νεῶν,

ἀλλ' ἔτ' ἄρ' ἀνθίσταντο, νεῶν δ' ὑπόεικον ἀνάγκῃ. 305
ἀλλ᾽ ἔτι δὴ ἠναντιοῦντο, ἐκ τῶν νεῶν δὲ ὑπεχώρουν ὑπ' ἀνάγκης.



ἔνθα δ' ἀνὴρ ἕλεν ἄνδρα κεδασθείσης ὑσμίνης306
[]τότε δὲ ἀνὴρ ἀπέκτεινεν ἄνδρα διαλυθείσης τῆς μάχης

ἡγεμόνων. πρῶτος δὲ Μενοιτίου ἄλκιμος υἱὸς307
τῶν στρατηγῶν. πρῶτος δὲ ὁ ἰσχυρὸς υἱὸς τοῦ Μενοιτίου

αὐτίκ' ἄρα στρεφθέντος Ἀρηϊλύκου βάλε μηρὸν308
παραχρῆμα δὴ ἔτρωσε τὸν δή μηρὸν τοῦ Ἀρειλύκου στραφέντος

ἔγχεϊ ὀξυόεντι, διὰ πρὸ δὲ χαλκὸν ἔλασσε·309
δόρατι ὀξεῖ, εἰς τὸ πρόσω δὲ τὸν σίδηρον διεπέρασε,

ῥῆξεν δ' ὀστέον ἔγχος, ὃ δὲ πρηνὴς ἐπὶ γαίῃ 310
συνέτριψε δὲ τὸ ὀστοῦν τὸ δόρυ, οὗτος δὲ κατὰ πρόσωπον ἐπὶ γῆς

κάππεσ'· ἀτὰρ Μενέλαος ἀρήϊος οὖτα Θόαντα311
κατέπεσε. Μενέλαος δὲ ὁ πολεμικὸς ἔτρωσε τὸν Θόαντα

στέρνον γυμνωθέντα παρ' ἀσπίδα, λῦσε δὲ γυῖα.312
κατὰ τοῦ στέρνου γυμνωθέντα τῆς ἀσπίδος, διέλυσε δὲ καὶ ἐνέκρωσε τὰ μέλη.

Φυλεΐδης δ' Ἄμφικλον ἐφορμηθέντα δοκεύσας313
ὁ υἱὸς δὲ τοῦ Φυλέως Ἄμφικλον ἐφορμήσαντα ἐπιτηρήσας

ἔφθη ὀρεξάμενος πρυμνὸν σκέλος, ἔνθα πάχιστος314
ἔφθη βαλῶν κατὰ τὸ κάτω τοῦ σκέλους, ὅπου ὁ παχὺς

μυὼν ἀνθρώπου πέλεται· περὶ δ' ἔγχεος αἰχμῇ 315
μυὼν ἤτοι ἡ γαστροκνήμη τοῦ ἀνθρώπου ὑπάρχει· τῇ ἐπιδορατίδι δὲ τοῦ δόρατος

νεῦρα διεσχίσθη· τὸν δὲ σκότος ὄσσε κάλυψε.316
περιεσχίσθησαν τὰ νεῦρα, τοῦτον σκότος κατ' ὀφθαλμοὺς περιεκάλυψεν.

Νεστορίδαι δ' ὃ μὲν οὔτασ' Ἀτύμνιον ὀξέϊ δουρὶ317
οἱ υἱοὶ δὲ τοῦ Νέστορος, ὁ μὲν ἔτρωσεν Ἀτύμνιον δόρατι ὀξεῖ

Ἀντίλοχος, λαπάρης δὲ διήλασε χάλκεον ἔγχος·318
ὁ Ἀντίλοχος, διὰ τοῦ λαγόνος δὲ διεπέρασε τὸ σιδηροῦν δόρυ,

ἤριπε δὲ προπάροιθε. Μάρις δ' αὐτοσχεδὰ δουρὶ319
κατέπεσε δὲ ἔμπροσθεν. Μάρης δὲ ἐκ τοῦ σύνεγγυς τῷ δόρατι

Ἀντιλόχῳ ἐπόρουσε κασιγνήτοιο χολωθεὶς 320
κατ᾿ Ἀντιλόχου ὥρμησεν ὀργισθεὶς ἕνεκα τοῦ ἀδελφοῦ,

στὰς πρόσθεν νέκυος· τοῦ δ' ἀντίθεος Θρασυμήδης321
στὰς ἔμπροσθεν τοῦ νεκροῦ· κατ᾿ αὐτοῦ δὲ ὁ ἰσόθεος Θρασυμήδης

ἔφθη ὀρεξάμενος πρὶν οὐτάσαι, οὐδ' ἀφάμαρτεν,322
ἔφθη ἀκοντίσας πρὸ τοῦ βαλεῖν, οὐδὲ ἀπέτυχε

ὦμον ἄφαρ· πρυμνὸν δὲ βραχίονα δουρὸς ἀκωκὴ323
τοῦ ὤμου παραχρῆμα, τὸ ἄκρον δὲ τοῦ βραχίονος ἡ ὀξύτης τοῦ δόρατος

δρύψ' ἀπὸ μυώνων, ἀπὸ δ' ὀστέον ἄχρις ἄραξε·324
ἀπέδρυψε καὶ ἀπέκοψεν ἀπὸ τῶν μυώνων, τὸ ὀστοῦν δὲ παντελῶς συνέτριψεν,

δούπησεν δὲ πεσών, κατὰ δὲ σκότος ὄσσε κάλυψεν. 325
ἐψόφησε δὲ καταπεσών, σκότος δὲ τοὺς ὀφθαλμοὺς αὐτοῦ περιεκάλυψεν.

ὣς τὼ μὲν δοιοῖσι κασιγνήτοισι δαμέντε326
οὕτως οὗτοι μὲν ὑπὸ τῶν δύο ἀδελφῶν ἀναιρεθέντες

βήτην εἰς Ἔρεβος Σαρπηδόνος ἐσθλοὶ ἑταῖροι327
ἐπορεύθησαν εἰς σκότος οἱ χρηστοί φίλοι τοῦ Σαρπηδόνος,

υἷες ἀκοντισταὶ Ἀμισωδάρου, ὅς ῥα Χίμαιραν328
οἱ πολεμισταὶ υἱοὶ τοῦ Ἀμισωδάρου, ὃς δὴ τὴν Χίμαιραν

θρέψεν ἀμαιμακέτην πολέσιν κακὸν ἀνθρώποισιν.329
ἀνέθρεψε τὴν ἀκαταμάχητον, πολλοῖς ἀνθρώποις κακόν.

Αἴας δὲ Κλεόβουλον Ὀϊλιάδης ἐπορούσας 330
Αἴας δὲ ὁ υἱὸς τοῦ Ὀϊλέως ἐφορμήσας Κλεόβουλον

ζωὸν ἕλε βλαφθέντα κατὰ κλόνον· ἀλλά οἱ αὖθι331
ζῶντα συνέλαβεν ἐμποδισθέντα κατὰ τὴν ταραχὴν τῆς μάχης, ἀλλ᾿ αὐτόθι αὐτοῦ

λῦσε μένος πλήξας ξίφει αὐχένα κωπήεντι.332
διέλυσε τὴν δύναμιν πλήξας τὸν αὐχένα τῷ ξίφει τῷ κώπην ἤτοι λαβὴν ἔχοντι,

πᾶν δ' ὑπεθερμάνθη ξίφος αἵματι· τὸν δὲ κατ' ὄσσε333
ὅλον δὲ τὸ ξίφος ὑπερθερμάνθη ὑπὸ τοῦ αἵματος, τούτου δὲ τοὺς ὀφθαλμοὺς

ἔλλαβε πορφύρεος θάνατος καὶ μοῖρα κραταιή.334
κατέλαβεν ὁ μέλας θάνατος, καὶ ἡ ἰσχυρὰ μοῖρα.

Πηνέλεως δὲ Λύκων τε συνέδραμον· ἔγχεσι μὲν γὰρ 335
ὁ Πηνέλαος δὲ καὶ ὁ Λύκων συνέβαλον· δόρασι μὲν γὰρ

ἤμβροτον ἀλλήλων, μέλεον δ' ἠκόντισαν ἄμφω·336
ἀπέτυχον ἀλλήλων, ματαίως δὲ ἔβαλον ἀμφότεροι.

τὼ δ' αὖτις ξιφέεσσι συνέδραμον. ἔνθα Λύκων μὲν337
οὗτοι δὲ αὖθις ξίφεσι συνέβαλον· τότε Λύκων μὲν

ἱπποκόμου κόρυθος φάλον ἤλασεν, ἀμφὶ δὲ καυλὸν338
τῆς ἱππείας τρίχας ἐχούσης περικεφαλαίας τὸν λόφον ἔτυψε, περὶ αὐτὸν δὲ τὸ καλὸν

φάσγανον ἐρραίσθη· ὃ δ' ὑπ' οὔατος αὐχένα θεῖνε339
ξίφος διεκλάσθη· ὁ δὲ τὸν αὐχένα ὑποκάτω τοῦ ὠτὸς ἔπληξεν

Πηνέλεως, πᾶν δ' εἴσω ἔδυ ξίφος, ἔσχεθε δ' οἶον 340
ὁ Πηνέλαος, ὅλον δὲ τὸ ξίφος εἰσῆλθεν ἔσω, μόνον συνεῖχεν

δέρμα, παρηέρθη δὲ κάρη, ὑπέλυντο δὲ γυῖα.341
τὸ δέρμα, παρηνέχθη δὲ καὶ παρήρτητο ἡ κεφαλή, παρελύθησαν δὲ τὰ μέλη.

Μηριόνης δ' Ἀκάμαντα κιχεὶς ποσὶ καρπαλίμοισι342
ὁ Μηριόνης δὲ Ἀκάμαντα καταλαβὼν τοῖς ταχέσι ποσὶν

νύξ' ἵππων ἐπιβησόμενον κατὰ δεξιὸν ὦμον·343
ἔτρωσε, μέλλοντα ἐπιβαίνειν τῶν ἵππων, κατὰ τὸν δεξιὸν ὦμον,

ἤριπε δ' ἐξ ὀχέων, κατὰ δ' ὀφθαλμῶν κέχυτ' ἀχλύς.344
κατέπεσε δὲ ἐκ τοῦ ὀχήματος, σκότος δὲ κατὰ τῶν ὀφθαλμῶν ἐπεχύθη.

Ἰδομενεὺς δ' Ἐρύμαντα κατὰ στόμα νηλέϊ χαλκῷ 345
ὁ Ἰδομενεὺς δὲ τὸν Ἐρύμαντα κατὰ τὸ στόμα σιδήρῳ ἀνηλεεῖ

νύξε· τὸ δ' ἀντικρὺ δόρυ χάλκεον ἐξεπέρησε346
ἔπληξεν, ἀπαντικρὺ δὲ τὸ δόρυ τὸ σιδηροῦν ἐξεπέρασεν

νέρθεν ὑπ' ἐγκεφάλοιο, κέασσε δ' ἄρ' ὀστέα λευκά·347
ὑποκάτω τοῦ ἐγκεφάλου, διεῖλε δὲ καὶ συνέτριψε τὰ λευκὰ ὀστᾶ,

ἐκ δ' ἐτίναχθεν ὀδόντες, ἐνέπλησθεν δέ οἱ ἄμφω348
ἐξετινάχθησαν δὲ καὶ ἐξέπεσον οἱ ὀδόντες, ἐνεπλήσθησαν δὲ αὐτοῦ ἄμφω

αἵματος ὀφθαλμοί· τὸ δ' ἀνὰ στόμα καὶ κατὰ ῥῖνας349
οἱ ὀφθαλμοὶ αἵματος, τοῦτο δὲ ἐκ τοῦ στόματος καὶ τῶν μυκτήρων

πρῆσε χανών· θανάτου δὲ μέλαν νέφος ἀμφεκάλυψεν. 350
ἐφύσησε χανών, τὸ τοῦ θανάτου δὲ σκοτεινὸν νέφος αὐτὸν περιεκάλυψεν.



οὗτοι ἄρ' ἡγεμόνες Δαναῶν ἕλον ἄνδρα ἕκαστος.351
[]οὗτοι δὴ πάντες οἱ στρατηγοὶ τῶν Ἑλλήνων ἀπέκτειναν ἄνδρα.

ὡς δὲ λύκοι ἄρνεσσιν ἐπέχραον ἢ ἐρίφοισι352
ὥσπερ δὲ λύκοι μετὰ βίας ἐπῆλθον ἀμνοῖς ἢ ἐρίφοις

σίνται ὑπ' ἐκ μήλων αἱρεύμενοι, αἵ τ' ἐν ὄρεσσι353
βλαπτικοί, ἐκ τῶν θρεμμάτων ἀφαιρούμενοι, ἅπερ ἐν τοῖς ὄρεσι

ποιμένος ἀφραδίῃσι διέτμαγεν· οἳ δὲ ἰδόντες354
διεμερίσθησαν ποιμένος ἀγνοίᾳ· οὗτοι δὲ ἰδόντες

αἶψα διαρπάζουσιν ἀνάλκιδα θυμὸν ἐχούσας· 355
εὐθὺς διαρπάζουσιν ἀσθενῆ ψυχὴν ἔχοντα.

ὣς Δαναοὶ Τρώεσσιν ἐπέχραον· οἳ δὲ φόβοιο356
οὕτως οἱ Ἕλληνες τοῖς Τρῳσὶν ἐπέθεντο, οὗτοι δὲ φυγῆς

δυσκελάδου μνήσαντο, λάθοντο δὲ θούριδος ἀλκῆς.357
κακοήχου ἐμνήσθησαν, ἐπελάθοντο δὲ τῆς ὁρμητικῆς καὶ πολεμικῆς ἰσχύος.



Αἴας δ' ὃ μέγας αἰὲν ἐφ' Ἕκτορι χαλκοκορυστῇ358
[]Αἴας δὲ ὁ μέγας ἀεὶ κατὰ τοῦ Ἕκτορος τοῦ σιδήρῳ καθωπλισμένου

ἵετ' ἀκοντίσσαι· ὃ δὲ ἰδρείῃ πολέμοιο359
ἐφίετο βαλεῖν τὸ δόρυ, οὗτος δὲ ἐμπειρίᾳ πολέμου

ἀσπίδι ταυρείῃ κεκαλυμμένος εὐρέας ὤμους 360
ἀσπίδι ἐκ ταυρείων δερμάτων περικεκαλυμμένος κατὰ τοὺς πλατεῖς ὤμους

σκέπτετ' ὀϊστῶν τε ῥοῖζον καὶ δοῦπον ἀκόντων.361
ἐσκόπει καὶ ἐφυλάττετο τὸν ἦχον τῶν ὀϊστῶν, καὶ τῶν κτύπων τῶν δοράτων.

ἦ μὲν δὴ γίγνωσκε μάχης ἑτεραλκέα νίκην·362
τῷ ὄντι μὲν οὖν ἠπίστατο τὴν ἑτερορρεπῆ νίκην τοῦ πολέμου,

ἀλλὰ καὶ ὧς ἀνέμιμνε, σάω δ' ἐρίηρας ἑταίρους.363
ἀλλὰ καὶ οὕτως ἀνέμενεν, ἔσωζε δὲ τοὺς εὐαρμόστους καὶ πιστοὺς φίλους.



ὡς δ' ὅτ' ἀπ' Οὐλύμπου νέφος ἔρχεται οὐρανὸν εἴσω364
[]ὥσπερ δὲ ὅταν ἀπὸ τοῦ Ὀλύμπου νέφος ἔρχεται εἰς τὸν οὐρανόν,

αἰθέρος ἐκ δίης, ὅτε τε Ζεὺς λαίλαπα τείνῃ, 365
ὅταν ὁ Ζεὺς ἐκ τοῦ ἐνδοξοτάτου αἰθέρος ἐπιτείνῃ πυρὸς ἔξαψιν.

ὣς τῶν ἐκ νηῶν γένετο ἰαχή τε φόβος τε,366
οὕτως αὐτῶν βοὴ καὶ φυγὴ ἐγένετο ἐκ τῶν νεῶν,

οὐδὲ κατὰ μοῖραν πέραον πάλιν. Ἕκτορα δ' ἵπποι367
οὐδὲ κατὰ τὸ προσῆκον ἐπέρων ὀπίσω· τὸν Ἕκτορα δὲ οἱ ἵπποι

ἔκφερον ὠκύποδες σὺν τεύχεσι, λεῖπε δὲ λαὸν368
ἐξέφερον οἱ ταχύποδες σὺν τοῖς ὅπλοις, ἠφίη δὲ τὸν στρατὸν

Τρωϊκόν, οὓς ἀέκοντας ὀρυκτὴ τάφρος ἔρυκε.369
τὸν Τρωικόν, οὓς ἄκοντας κατεῖχε καὶ ἐκώλυεν ἡ ἐσκαμμένη τάφρος.

πολλοὶ δ' ἐν τάφρῳ ἐρυσάρματες ὠκέες ἵπποι 370
πολλοὶ δὲ ἵπποι ταχεῖς ἕλκοντες τὰ ἅρματα ἐν τῇ τάφρῳ

ἄξαντ' ἐν πρώτῳ ῥυμῷ λίπον ἅρματ' ἀνάκτων,371
συντρίψαντες τὸ ἄκρον τοῦ ῥυμοῦ, κατέλιπον τὰ ἅρματα τῶν βασιλέων.

Πάτροκλος δ' ἕπετο σφεδανὸν Δαναοῖσι κελεύων372
ὁ Πάτροκλος δὲ ἐπεδίωκε, συντόνως καὶ ἐπεσπευσμένως τοῖς Ἕλλησιν ἐπιτάττων,

Τρωσὶ κακὰ φρονέων· οἳ δὲ ἰαχῇ τε φόβῳ τε373
τοῖς Τρῳσὶ δεινὰ διανοούμενος· οὗτοι δὲ σὺν βοῇ τε καὶ φυγῇ

πάσας πλῆσαν ὁδούς, ἐπεὶ ἂρ τμάγεν· ὕψι δ' ἀέλλη374
πάσας ἐπλήρωσαν τὰς ὁδούς, ἐπειδὴ διεμερίσθησαν. εἰς ὕψος δὲ ὁ κονιορτὸς

σκίδναθ' ὑπὸ νεφέων, τανύοντο δὲ μώνυχες ἵπποι 375
διεσκεδάζετο ὑπὸ τὰ νέφη, ἔτρεχον δὲ οἱ μονώνυχες ἵπποι

ἄψορρον προτὶ ἄστυ νεῶν ἄπο καὶ κλισιάων.376
εἰς τοὐπίσω ἐπὶ τὴν πόλιν ἀπὸ τῶν νεῶν καὶ τῶν σκηνῶν.

Πάτροκλος δ' ᾗ πλεῖστον ὀρινόμενον ἴδε λαόν,377
ὁ Πάτροκλος δὲ ἔνθα τὸν πλείονα λαόν ἐθεάσατο ταραττόμενον,

τῇ ῥ' ἔχ' ὁμοκλήσας· ὑπὸ δ' ἄξοσι φῶτες ἔπιπτον378
ἐκεῖσε δὴ ἤλαυνεν ἀπειλήσας, ὑπὸ τοῖς ἄξοσι δὲ ἄνδρες ἔπιπτον

πρηνέες ἐξ ὀχέων, δίφροι δ' ἀνακυμβαλίαζον.379
πρηνεῖς καὶ κατὰ πρόσωπον ἐκ τῶν ὀχημάτων, οἱ δίφροι δὲ ἀνετρέποντο,

ἀντικρὺ δ' ἄρα τάφρον ὑπέρθορον ὠκέες ἵπποι 380
ἀπαντικρὺ δὲ κατὰ τὴν τάφρον ὑπερεπήδων οἱ ταχεῖς ἵπποι,

ἄμβροτοι, οὓς Πηλῆϊ θεοὶ δόσαν ἀγλαὰ δῶρα,381
-

πρόσσω ἱέμενοι, ἐπὶ δ' Ἕκτορι κέκλετο θυμός·382
εἰς τὸ πρόσω ὁρμῶντες, ἐπὶ τὸν Ἕκτορα δὲ προέτρεπεν ἡ ψυχή,

ἵετο γὰρ βαλέειν· τὸν δ' ἔκφερον ὠκέες ἵπποι.383
ἐφίετο γὰρ βαλεῖν αὐτόν, τοῦτον δὲ ἐξέφερον οἱ ταχεῖς ἵπποι.

ὡς δ' ὑπὸ λαίλαπι πᾶσα κελαινὴ βέβριθε χθὼν384
ὥσπερ δὲ ὑπὸ καταιγίδος καὶ συστροφῆς ἀνέμου μεγάλου πᾶσα ἡ γῆ συσκοτοῦται καὶ βαρύνηται

ἤματ' ὀπωρινῷ, ὅτε λαβρότατον χέει ὕδωρ 385
κατὰ τὸν μετοπωρινὸν καιρόν, ἡνίκα σφοδρότατον ὑετὸν χεῖ

Ζεύς, ὅτε δή ῥ' ἄνδρεσσι κοτεσσάμενος χαλεπήνῃ,386
ὁ Ζεύς, ὅταν τοῖς ἀνδράσιν ὀργισθεὶς χαλεπήνῃ,

οἳ βίῃ εἰν ἀγορῇ σκολιὰς κρίνωσι θέμιστας,387
οἳ ἂν βιαίως κρίνωσιν ἐν τῇ ἀγορᾷ δίκας διεστραμμένας καὶ ἀδίκους,

ἐκ δὲ δίκην ἐλάσωσι θεῶν ὄπιν οὐκ ἀλέγοντες·388
τὴν δικαιοσύνην δὲ ἐξελάσωσι, τὴν τῶν θεῶν ἐπιστροφὴν οὐκ ἔχοντες ἐν λόγῳ·

τῶν δέ τε πάντες μὲν ποταμοὶ πλήθουσι ῥέοντες,389
τούτων δὲ πάντες μὲν οἱ ποταμοὶ πλήθοντες καὶ πλημμυροῦντες ῥέουσι,

πολλὰς δὲ κλιτῦς τότ' ἀποτμήγουσι χαράδραι, 390
πολλὰ δὲ κλίματα τότε ἀποκόπτουσιν αἱ ῥύσεις,

ἐς δ' ἅλα πορφυρέην μεγάλα στενάχουσι ῥέουσαι391
εἰς τὴν θάλασσαν δὲ τὴν μέλαιναν μεγάλως στενάζουσαι καὶ ἠχοῦσαι ῥέουσιν

ἐξ ὀρέων ἐπικάρ, μινύθει δέ τε ἔργ' ἀνθρώπων·392
ἐκ τῶν ὀρέων καταφερῶς, ἐλαττοῦνται δὲ τὰ ἔργα τῶν ἀνθρώπων·

ὣς ἵπποι Τρῳαὶ μεγάλα στενάχοντο θέουσαι.393
οὕτως αἱ Τρωικαὶ ἵπποι μεγάλως ἐστέναζον τρέχουσαι.



Πάτροκλος δ' ἐπεὶ οὖν πρώτας ἐπέκερσε φάλαγγας,394
ὁ Πάτροκλος δὲ ἐπειδὴ τὰς πρώτας τάξεις ἀπέτεμεν,

ἂψ ἐπὶ νῆας ἔεργε παλιμπετές, οὐδὲ πόληος 395
ὀπίσω ἐπὶ τὰς ναῦς συνήλαυνεν εἰς τοὐπίσω ἐμβάλλων, οὐδὲ τῆς πόλεως

εἴα ἱεμένους ἐπιβαινέμεν, ἀλλὰ μεσηγὺ396
ἐπιβῆναι προθυμουμένους ἠφίει, ἀλλὰ μεταξὺ

νηῶν καὶ ποταμοῦ καὶ τείχεος ὑψηλοῖο397
τῶν νεῶν καὶ τοῦ ποταμοῦ καὶ τοῦ τείχους τοῦ ὑψηλοῦ

κτεῖνε μεταΐσσων, πολέων δ' ἀπετίνυτο ποινήν.398
ἀπέκτεινεν ἐφορμῶν, πολλῶν δὲ δίκην εἰσεπράττετο.

ἔνθ' ἤτοι Πρόνοον πρῶτον βάλε δουρὶ φαεινῷ399
τότε πρῶτον μὲν τὸν Πρόνοον ἔτρωσε δόρατι λαμπρῷ

στέρνον γυμνωθέντα παρ' ἀσπίδα, λῦσε δὲ γυῖα· 400
κατὰ τὸ στέρνον, γυμνωθέντα τῆς ἀσπίδος, παρέλυσε δὲ τὰ μέλη,

δούπησεν δὲ πεσών· ὃ δὲ Θέστορα Ἤνοπος υἱὸν401
ἐψόφησε δὲ καταπεσών· οὗτος δὲ Θέστορα τὸν υἱὸν τοῦ Ἤνοπος

δεύτερον ὁρμηθείς· ὃ μὲν εὐξέστῳ ἐνὶ δίφρῳ402
αὖθις ὁρμήσας· οὗτος μὲν ἐν τῷ καλῶς κατεσκευασμένῳ ὀχήματι

ἧστο ἀλείς· ἐκ γὰρ πλήγη φρένας, ἐκ δ' ἄρα χειρῶν403
ἐκάθητο συσταλείς, ἐξεπλάγη γὰρ τὴν διάνοιαν, ἐκ τῶν χειρῶν δὲ

ἡνία ἠΐχθησαν· ὃ δ' ἔγχεϊ νύξε παραστὰς404
αἱ ἡνίαι ἐξηνέχθησαν, αὐτὸς δὲ δόρατι παραγενόμενος

γναθμὸν δεξιτερόν, διὰ δ' αὐτοῦ πεῖρεν ὀδόντων, 405
ἔπληξε κατὰ τὴν δεξιὰν γνάθον, διεπέρασε δὲ διὰ τῶν ὀδόντων αὐτοῦ

ἕλκε δὲ δουρὸς ἑλὼν ὑπὲρ ἄντυγος, ὡς ὅτε τις φὼς406
ἔσυρε δὲ ἀπὸ τοῦ δόρατος λαβὼν ὑπεράνω τῆς περιφερείας τοῦ ἅρματος, ὥσπερ ὅτε τις ἀνὴρ

πέτρῃ ἔπι προβλῆτι καθήμενος ἱερὸν ἰχθὺν407
ἐπὶ πέτρᾳ προβεβλημένῃ εἰς τὴν θάλασσαν καθήμενος, ἰχθὺν μέγαν καὶ ἀήθη

ἐκ πόντοιο θύραζε λίνῳ καὶ ἤνοπι χαλκῷ·408
ἐκ τῆς θαλάσσης ἔξω ἕλκει λίνῳ, καὶ σιδήρῳ λαμπρῷ,

ὣς ἕλκ' ἐκ δίφροιο κεχηνότα δουρὶ φαεινῷ,409
ἤτοι τῇ διὰ λίνου, ἢ νεύρων, ἢ τριχῶν ὁρμιᾷ. οὕτως εἷλκεν ἐκ τοῦ σχήματος χαίνοντα δόρατι λαμπρῷ,

κὰδ δ' ἄρ' ἐπὶ στόμ' ἔωσε· πεσόντα δέ μιν λίπε θυμός. 410
κατώθησε δὲ ἐπὶ στόμα, πεσόντα δὲ αὐτὸν ἀπέλιπεν ἡ ψυχή.

αὐτὰρ ἔπειτ' Ἐρύλαον ἐπεσσύμενον βάλε πέτρῳ411
μετὰ ταῦτα δὲ Ἐρύαλον ἐφορμῶντα ἔτρωσε πέτρᾳ

μέσσην κὰκ κεφαλήν· ἣ δ' ἄνδιχα πᾶσα κεάσθη412
κατὰ τὸ μέσον τῆς κεφαλῆς, αὕτη δὲ εἰς δύο πᾶσα ἐσχίσθη

ἐν κόρυθι βριαρῇ· ὃ δ' ἄρα πρηνὴς ἐπὶ γαίῃ413
ἐν τῇ στερεᾷ περικεφαλαίᾳ, οὗτος δὲ ἐπὶ πρόσωπον κατὰ γῆς

κάππεσεν, ἀμφὶ δέ μιν θάνατος χύτο θυμοραϊστής.414
κατέπεσε, περὶ αὐτὸν δὲ ὁ θάνατος ἐπεχύθη ὁ τὴν ψυχὴν ἀποχωρίζων.

αὐτὰρ ἔπειτ' Ἐρύμαντα καὶ Ἀμφοτερὸν καὶ Ἐπάλτην 415
μετὰ ταῦτα δὲ Ερύμαντα, καὶ Ἀμφοτερόν, καὶ Ἐπάλτην,

Τληπόλεμόν τε Δαμαστορίδην Ἐχίον τε Πύριν τε416
καὶ Τληπόλεμον τὸν υἱὸν τοῦ Δαμάστορος, καὶ Ἐχίον, καὶ Πύρην,

Ἰφέα τ' Εὔιππόν τε καὶ Ἀργεάδην Πολύμηλον417
καὶ Ἰφέα, καὶ Εὔιππον, καὶ Ἀργεάδην τὸν πολυθρέμμονα,

πάντας ἐπασσυτέρους πέλασε χθονὶ πουλυβοτείρῃ.418
πάντας ἀλλεπαλλήλους καθεῖλεν ἐπὶ τὴν γῆν τὴν πολλὰ τρέφουσαν.



Σαρπηδὼν δ' ὡς οὖν ἴδ' ἀμιτροχίτωνας ἑταίρους419
[]ὁ Σαρπεδὼν δὲ ἐπειδὴ ἐθεάσατο τοὺς φίλους ἐσκυλευμένους, ἀναιρεθέντας

χέρσ' ὕπο Πατρόκλοιο Μενοιτιάδαο δαμέντας, 420
ὑπὸ τῶν χειρῶν τοῦ Πατρόκλου τοῦ υἱοῦ τοῦ Μενοιτίου,

κέκλετ' ἄρ' ἀντιθέοισι καθαπτόμενος Λυκίοισιν·421
ἐκέλευσε δὴ τοῖς ἰσοθέοις Λυκίοις ὀνειδίζων·

αἰδὼς ὦ Λύκιοι· πόσε φεύγετε; νῦν θοοὶ ἔστε.422
αἰσχύνη ἔστω, ὦ Λύκιοι, ποῦ φεύγετε; νυνὶ ἀγαθοὶ καὶ ταχεῖς εἰς τὸ πολεμεῖν γένεσθε·

ἀντήσω γὰρ ἐγὼ τοῦδ' ἀνέρος, ὄφρα δαείω423
ἀπαντήσω γὰρ ἐγὼ τούτῳ τῷ ἀνδρί, ὅπως μάθω,

ὅς τις ὅδε κρατέει καὶ δὴ κακὰ πολλὰ ἔοργε424
τίς οὗτος κρατεῖ καὶ νικᾷ, καὶ δὴ πολλὰ δεινὰ πεποίηκε

Τρῶας, ἐπεὶ πολλῶν τε καὶ ἐσθλῶν γούνατ' ἔλυσεν. 425
τοὺς Τρῷας, ἐπειδὴ πολλῶν καὶ ἀνδρείων γόνατα παρέλυσεν.



ἦ ῥα, καὶ ἐξ ὀχέων σὺν τεύχεσιν ἆλτο χαμᾶζε.426
[]εἶπε δή, καὶ ἐκ τοῦ δίφρου σὺν τοῖς ὅπλοις κατεπήδησεν ἐπὶ τὴν γῆν.

Πάτροκλος δ' ἑτέρωθεν ἐπεὶ ἴδεν ἔκθορε δίφρου.427
ὁ Πάτροκλος δὲ ἐκ τοῦ ἑτέρου μέρους ἐπειδὴ ἐθεάσατο, κατεπήδησεν ἐκ τοῦ ὀχήματος.

οἳ δ' ὥς τ' αἰγυπιοὶ γαμψώνυχες ἀγκυλοχεῖλαι428
οὗτοι δὲ ὥσπερ γῦπες καμπυλώνυχες ἐπικαμπῆ τὰ ῥάμφη ἔχοντες

πέτρῃ ἐφ' ὑψηλῇ μεγάλα κλάζοντε μάχωνται,429
ἐπὶ ὑψηλῇ πέτρᾳ μεγάλως κράζοντες μάχονται·

ὣς οἳ κεκλήγοντες ἐπ' ἀλλήλοισιν ὄρουσαν. 430
οὕτως οὗτοι βοῶντες κατ᾿ ἀλλήλων ἐφώρμησαν.

τοὺς δὲ ἰδὼν ἐλέησε Κρόνου πάϊς ἀγκυλομήτεω,431
τούτους δὲ θεασάμενος ᾤκτειρεν ὁ υἱὸς τοῦ Κρόνου τοῦ σκολιοβούλου,

Ἥρην δὲ προσέειπε κασιγνήτην ἄλοχόν τε·432
εἶπε δὲ πρὸς τὴν Ἥραν τὴν ἀδελφὴν καὶ γαμετὴν αὑτοῦ·

ὤ μοι ἐγών, ὅ τέ μοι Σαρπηδόνα φίλτατον ἀνδρῶν433
οἴμοι ἐγώ, ἐπειδή μοι Σαρπηδόνα τὸν φίλτατον τῶν ἀνδρῶν

μοῖρ' ὑπὸ Πατρόκλοιο Μενοιτιάδαο δαμῆναι.434
εἱμαρμένον ἐστὶν ἀναιρεθῆναι ὑπὸ Πατρόκλου τοῦ υἱοῦ τοῦ Μενοιτίου·

διχθὰ δέ μοι κραδίη μέμονε φρεσὶν ὁρμαίνοντι, 435
διχῶς δέ μοι ἡ καρδία προθυμεῖται διανοουμένῳ ἐν τῷ λογιστικῷ,

ἤ μιν ζωὸν ἐόντα μάχης ἄπο δακρυοέσσης436
ἢ ζῶντα αὐτὸν ἀπὸ τοῦ πολέμου τοῦ δακρύων γέμοντος

θείω ἀναρπάξας Λυκίης ἐν πίονι δήμῳ,437
ἀναρπάσας θῶ ἐν τῷ εὐδαίμονι δήμῳ τῆς Λυκίας,

ἦ ἤδη ὑπὸ χερσὶ Μενοιτιάδαο δαμάσσω.438
ἢ ἤδη ἀνακτείνω διὰ τῶν χειρῶν τοῦ υἱοῦ τοῦ Μενοιτίου.



τὸν δ' ἠμείβετ' ἔπειτα βοῶπις πότνια Ἥρη·439
[]πρὸς τοῦτον δὲ ἀπεκρίνετο μετὰ ταῦτα ἡ εὐόφθαλμος σεβαστὴ Ἥρα·

αἰνότατε Κρονίδη ποῖον τὸν μῦθον ἔειπες. 440
ὦ χαλεπώτατε υἱὲ τοῦ Κρόνου, τίνα τοῦτον λόγον εἶπας;

ἄνδρα θνητὸν ἐόντα πάλαι πεπρωμένον αἴσῃ441
ἄνδρα θνητὸν ὑπάρχοντα πάλαι κεκριμένον τῇ μοίρᾳ,

ἂψ ἐθέλεις θανάτοιο δυσηχέος ἐξαναλῦσαι;442
πάλιν βούλει τοῦ κακοήχου θανάτου ἀπαλλάξαι·

ἔρδ'· ἀτὰρ οὔ τοι πάντες ἐπαινέομεν θεοὶ ἄλλοι.443
πράττε, πάντες δὲ οἱ ἄλλοι θεοὶ οὐδαμῶς ἐπαινοῦμεν ταυτί·

ἄλλο δέ τοι ἐρέω, σὺ δ' ἐνὶ φρεσὶ βάλλεο σῇσιν·444
ἄλλο δέ σοι ἐρῶ, σὺ δὲ ἔμβαλον αὐτὸ εἰς τὴν σὴν διάνοιαν.

αἴ κε ζὼν πέμψῃς Σαρπηδόνα ὃν δὲ δόμον δέ, 445
ἐὰν ζῶντα πέμψῃς τὸν Σαρπηδόνα εἰς τὸν ἑαυτοῦ οἶκον,

φράζεο μή τις ἔπειτα θεῶν ἐθέλῃσι καὶ ἄλλος446
λογίζου μή τις μετὰ ταῦτα καὶ ἄλλος ἀπὸ τῶν θεῶν ἐθέλῃ

πέμπειν ὃν φίλον υἱὸν ἀπὸ κρατερῆς ὑσμίνης·447
πέμπειν τὸν ἑαυτοῦ ἀγαπητὸν υἱὸν ἀπὸ τῆς ἰσχυρᾶς μάχης·

πολλοὶ γὰρ περὶ ἄστυ μέγα Πριάμοιο μάχονται448
πολλοὶ γὰρ περὶ τὴν μεγάλην πόλιν τοῦ Πριάμου πολεμοῦσιν

υἱέες ἀθανάτων, τοῖσιν κότον αἰνὸν ἐνήσεις.449
υἱοὶ θεῶν ἀθανάτων, οἷς ὀργὴν χαλεπὴν ἐμποιήσεις·

ἀλλ' εἴ τοι φίλος ἐστί, τεὸν δ' ὀλοφύρεται ἦτορ, 450
ἀλλ' εἴ σοι ἀρεστόν ἐστιν, ἡ σὴ δὲ ψυχὴ ἐλεεῖ καὶ θλίβεται,

ἤτοι μέν μιν ἔασον ἐνὶ κρατερῇ ὑσμίνῃ451
αὐτὸν μὲν ἄφες ἐν κραταίῳ πολέμῳ

χέρσ' ὕπο Πατρόκλοιο Μενοιτιάδαο δαμῆναι·452
ἀναιρεθῆναι ὑπὸ τοῦ Πατρόκλου τοῦ υἱοῦ τοῦ Μενοιτίου·

αὐτὰρ ἐπὴν δὴ τόν γε λίπῃ ψυχή τε καὶ αἰών,453
ἐπειδὰν δὲ τοῦτον ἀπολίπῃ ἡ ψυχή τε καὶ ἡ ζωή,

πέμπειν μιν θάνατόν τε φέρειν καὶ νήδυμον ὕπνον454
πέμψον τόν τε θάνατον, καὶ τὸν δυσέκδυτον ὕπνον φέρειν αὐτόν,

εἰς ὅ κε δὴ Λυκίης εὐρείης δῆμον ἵκωνται, 455
ἕως ἂν ἀφίκωνται εἰς τὸν δῆμον τῆς εὐρυχώρου Λυκίας,

ἔνθά ἑ ταρχύσουσι κασίγνητοί τε ἔται τε456
ἐκεῖ δὲ αὐτὸν ἐνταφιάζουσιν οἱ ἀδελφοί τε καὶ συγγενεῖς καὶ φίλοι, καὶ πολῖται

τύμβῳ τε στήλῃ τε· τὸ γὰρ γέρας ἐστὶ θανόντων.457
τάφῳ τε καὶ ἐπιγράμματι· αὕτη γάρ ἐστι τῶν ἀποθανόντων τιμή.



ὣς ἔφατ', οὐδ' ἀπίθησε πατὴρ ἀνδρῶν τε θεῶν τε·458
[]οὕτως εἶπεν· ὑπήκουσε δὲ ὁ πατὴρ τῶν ἀνθρώπων τε καὶ τῶν θεῶν,

αἱματοέσσας δὲ ψιάδας κατέχευεν ἔραζε459
ψεκάδας δὲ αἱματώδεις κατέχεεν ἐπὶ τὴν γῆν,

παῖδα φίλον τιμῶν, τόν οἱ Πάτροκλος ἔμελλε 460
τὸν ἀγαπητὸν υἱὸν τιμῶν, ὃν αὐτῷ Πάτροκλος ἔμελλεν

φθίσειν ἐν Τροίῃ ἐριβώλακι τηλόθι πάτρης.461
ἀναιρήσειν ἐν τῇ εὐγέῳ Τροίᾳ πόρρω τῆς πατρίδος.



οἳ δ' ὅτε δὴ σχεδὸν ἦσαν ἐπ' ἀλλήλοισιν ἰόντες,462
[]οὗτοι δὲ ὁπηνίκα δὴ ἐγγὺς ἦσαν ἐπαλλήλους ἐρχόμενοι,

ἔνθ' ἤτοι Πάτροκλος ἀγακλειτὸν Θρασύμηλον,463
τότε Πάτροκλος μὲν τὸν ὑπερένδοξον Θρασύδημον,

ὅς ῥ' ἠῢς θεράπων Σαρπηδόνος ἦεν ἄνακτος,464
ὃς δὴ γενναῖος θεράπων ἦν τοῦ βασιλέως Σαρπηδόνος,

τὸν βάλε νείαιραν κατὰ γαστέρα, λῦσε δὲ γυῖα. 465
τοῦτον ἔτρωσε κατὰ τὸ ἔσχατον τῆς γαστρός, παρέλυσε δὲ καὶ ἐνέκρωσε τὰ μέλη αὐτοῦ.

Σαρπηδὼν δ' αὐτοῦ μὲν ἀπήμβροτε δουρὶ φαεινῷ466
ὁ Σαρπηδὼν δὲ αὐτοῦ μὲν ἀπέτυχε τῷ λαμπρῷ δόρατι

δεύτερον ὁρμηθείς, ὃ δὲ Πήδασον οὔτασεν ἵππον467
ὕστερος ὁρμήσας, Πήδασον δὲ οὗτος τὸν ἵππον ἔτρωσε

ἔγχεϊ δεξιὸν ὦμον· ὃ δ' ἔβραχε θυμὸν ἀΐσθων,468
τῷ δόρατι κατὰ τὸν δεξιὸν ὦμον, οὗτος δὲ ἤχησε τὴν ψυχὴν ἀποπνέων,

κὰδ δ' ἔπεσ' ἐν κονίῃσι μακών, ἀπὸ δ' ἔπτατο θυμός.469
κατέπεσε δὲ ἐπὶ τὴν κόνιν μηκησάμενος, ἀπέπτη δὲ ἡ ψυχή.

τὼ δὲ διαστήτην, κρίκε δὲ ζυγόν, ἡνία δέ σφι 470
οὗτοι δὲ διέστησαν, ἔτριγε δὲ καὶ ἤχει τὸ ζυγὸν τῇ παρατρίψει· αἱ ἡνίαι δ' αὐτοῖς

σύγχυτ', ἐπεὶ δὴ κεῖτο παρήορος ἐν κονίῃσι.471
συνεχέθησαν, ἐπειδὴ ὁ παρεζευγμένος περισσὸς ἵππος ἔκειτο ἐν τῇ κόνει κατὰ γῆς·

τοῖο μὲν Αὐτομέδων δουρικλυτὸς εὕρετο τέκμωρ·472
τούτου μὲν οὖν τέλος ηὗρεν Αὐτομέδων ὁ κατὰ πόλεμον ἔνδοξος

σπασσάμενος τανύηκες ἄορ παχέος παρὰ μηροῦ473
ἑλκύσας τὴν ἐκτεταμένην ῥομφαίαν ἐκ τοῦ παχέος μηροῦ,

ἀΐξας ἀπέκοψε παρήορον οὐδ' ἐμάτησε·474
ὁρμήσας ἀπέτεμε τὸν παρεζευγμένον ἵππον, οὐδὲ ὑστέρησεν.

τὼ δ' ἰθυνθήτην, ἐν δὲ ῥυτῆρσι τάνυσθεν· 475
οὗτοι δὲ εἰς ὀρθὸν κατέστησαν, ἐνεταννύσθησαν δὲ καὶ εὐθύνθησαν τοῖς ἑλκυστῆρσι, καὶ ταῖς ἡνίαις·

τὼ δ' αὖτις συνίτην ἔριδος πέρι θυμοβόροιο.476
οὗτοι δὲ πάλιν συνήρχοντο ἔριδος ἕνεκα καὶ μάχης ψυχοφθόρου.



ἔνθ' αὖ Σαρπηδὼν μὲν ἀπήμβροτε δουρὶ φαεινῷ,477
[]τότε δὴ Σαρπηδὼν μὲν ἀπέτυχε καὶ ἥμαρτε τῷ λαμπρῷ δόρατι,

Πατρόκλου δ' ὑπὲρ ὦμον ἀριστερὸν ἤλυθ' ἀκωκὴ478
ὑπὲρ τὸν ὦμον δὲ τὸν ἀριστερὸν τοῦ Πατρόκλου ἠνέχθη τὸ ὀξὺ

ἔγχεος, οὐδ' ἔβαλ' αὐτόν· ὃ δ' ὕστερος ὄρνυτο χαλκῷ479
τοῦ δόρατος, οὐδὲ ἔτρωσεν αὐτόν· ὁ δὲ δεύτερος ὥρμησε μετὰ τοῦ σιδήρου

Πάτροκλος· τοῦ δ' οὐχ ἅλιον βέλος ἔκφυγε χειρός, 480
ὁ Πάτροκλος, τούτου δὲ τὸ δόρυ οὐκ ἐξηνέχθη τῆς χειρὸς ματαίως,

ἀλλ' ἔβαλ' ἔνθ' ἄρα τε φρένες ἔρχαται ἀμφ' ἁδινὸν κῆρ.481
ἀλλ' ἔτρωσεν ἔνθα τὸ ὑπὸ τὸν πνεύμονα διάζωμα τοῦ θώρακος εἰργμένον ἐστὶν περὶ τὴν πυκνὴν καρδίαν·

ἤριπε δ' ὡς ὅτε τις δρῦς ἤριπεν ἢ ἀχερωῒς482
κατέπεσε δὲ ὥσπερ ὅτε τις δρῦς κατέπεσεν ἡ λεύκη,

ἠὲ πίτυς βλωθρή, τήν τ' οὔρεσι τέκτονες ἄνδρες483
ἢ πίτυς ὑψηλή, ἣν ἐν τοῖς ὄρεσιν ἄνδρες ξυλουργοί

ἐξέταμον πελέκεσσι νεήκεσι νήϊον εἶναι·484
ἀπέκοψαν πελέκεσι νεωστὶ ἠκονημένοις, ναυπηγήσιμον εἶναι.

ὣς ὃ πρόσθ' ἵππων καὶ δίφρου κεῖτο τανυσθεὶς 485
οὕτως αὐτὸς ἔμπροσθεν τῶν ἵππων καὶ τοῦ ὀχήματος ἔκειτο ἐκτεταμένος,

βεβρυχὼς κόνιος δεδραγμένος αἱματοέσσης.486
ἦχον ἀποτελέσας, κόνεως δραξάμενος ᾑμαγμένης.

ἠΰτε ταῦρον ἔπεφνε λέων ἀγέληφι μετελθὼν487
ὥσπερ δὲ ταῦρον ἀπέκτεινε λέων εἰς τὴν ἀγέλην ἐλθὼν

αἴθωνα μεγάθυμον ἐν εἰλιπόδεσσι βόεσσι,488
πυρρόν, εὔτολμον καὶ γενναῖον ἐν τοῖς βουσὶ τοῖς ἑλίσσουσι τοὺς πόδας κατὰ τὴν πορείαν,

ὤλετό τε στενάχων ὑπὸ γαμφηλῇσι λέοντος,489
καὶ ἀπώλετο στενάζων ὑπὸ τῶν καμπύλων ὀνύχων τοῦ λέοντος·

ὣς ὑπὸ Πατρόκλῳ Λυκίων ἀγὸς ἀσπιστάων 490
οὕτως ὑπὸ τοῦ Πατρόκλου ὁ ἡγεμὼν τῶν ὁπλιτῶν Λυκίων

κτεινόμενος μενέαινε, φίλον δ' ὀνόμηνεν ἑταῖρον·491
ἀναιρούμενος ἐλειποψύχει, τὸν ἀγαπητὸν δὲ φίλον ἐξ ὀνόματος ἐκάλεσε λέγων·

Γλαῦκε πέπον πολεμιστὰ μετ' ἀνδράσι νῦν σε μάλα χρὴ492
ὦ προσηνέστατε Γλαῦκε, μαχητὰ ἐν τοῖς ἀνδράσι, νυνί σε δεῖ μάλα

αἰχμητήν τ' ἔμεναι καὶ θαρσαλέον πολεμιστήν·493
πολεμιστὴν εἶναι, καὶ εὔτολμον μαχητήν·

νῦν τοι ἐελδέσθω πόλεμος κακός, εἰ θοός ἐσσι.494
νυνί σοι δι' ἐπιθυμίας ἔστω ὁ χαλεπὸς πόλεμος, εἰ ταχὺς καὶ γενναῖος ὑπάρχεις·

πρῶτα μὲν ὄτρυνον Λυκίων ἡγήτορας ἄνδρας 495
πρῶτον μὲν παρόξυνον τοὺς ἄνδρας τοὺς ἡγεμόνας τῶν Λυκίων,

πάντῃ ἐποιχόμενος Σαρπηδόνος ἀμφιμάχεσθαι·496
πανταχοῦ πορευόμενος πολεμεῖν ἕνεκα τοῦ Σαρπηδόνος,

αὐτὰρ ἔπειτα καὶ αὐτὸς ἐμεῦ πέρι μάρναο χαλκῷ.497
μετὰ ταῦτα δὲ καὶ σὺ μάχου διὰ τοῦ σιδήρου περὶ ἐμοῦ.

σοὶ γὰρ ἐγὼ καὶ ἔπειτα κατηφείη καὶ ὄνειδος498
σοὶ γὰρ ἐγὼ καὶ μετὰ ταῦτα αἴτιος αἰσχύνης καὶ ὀνείδους

ἔσσομαι ἤματα πάντα διαμπερές, εἴ κέ μ' Ἀχαιοὶ499
γενήσομαι κατὰ πάντα τὸν χρόνον μέχρι τέλους, ἐάν με οἱ Ἕλληνες

τεύχεα συλήσωσι νεῶν ἐν ἀγῶνι πεσόντα. 500
τὰ ὅπλα ἀφέλωνται ἐν τῇ μάχῃ τῶν νεῶν ἀποθανόντι,

ἀλλ' ἔχεο κρατερῶς, ὄτρυνε δὲ λαὸν ἅπαντα.501
ἀλλ' ἀνθίστασο ἰσχυρῶς καὶ γενναίως, διέγειρε δὲ καὶ πρότρεψον πάντα τὸν στρατόν.



ὣς ἄρα μιν εἰπόντα τέλος θανάτοιο κάλυψεν502
[]οὕτω δὴ εἰπόντα αὐτὸν ἐκάλυψε τὸ τέλος τοῦ θανάτου,

ὀφθαλμοὺς ῥῖνάς θ'· ὃ δὲ λὰξ ἐν στήθεσι βαίνων503
κατά τε ὀφθαλμούς, καὶ τὰς ῥῖνας· οὗτος δὲ λακτικῶς ἐν τῷ στήθει πατῶν

ἐκ χροὸς ἕλκε δόρυ, προτὶ δὲ φρένες αὐτῷ ἕποντο·504
εἷλκεν ἐκ τοῦ σώματος τὸ δόρυ, πρὸς αὐτῷ καὶ οἱ ὑμένες εἵλκοντο τοῦ διαφράγματος,

τοῖο δ' ἅμα ψυχήν τε καὶ ἔγχεος ἐξέρυσ' αἰχμήν. 505
ὁμοῦ δὲ τὴν ψυχὴν αὐτοῦ καὶ τὴν ἐπιδορατίδα τοῦ δόρατος ἐξείλκυσεν.

Μυρμιδόνες δ' αὐτοῦ σχέθον ἵππους φυσιόωντας506
οἱ Μυρμιδόνες δὲ αὐτόθι τοὺς ἵππους κατέσχον ἀσθμαίνοντας

ἱεμένους φοβέεσθαι, ἐπεὶ λίπον ἅρματ' ἀνάκτων.507
ὁρμῶντας φεύγειν, ἐπειδὴ ἠρημώθησαν τὰ ἅρματα τῶν βασιλέων.



Γλαύκῳ δ' αἰνὸν ἄχος γένετο φθογγῆς ἀΐοντι·508
[]τῷ Γλαύκῳ δὲ λύπη χαλεπὴ ἐγένετο ἀκούοντι τῆς φωνῆς,

ὠρίνθη δέ οἱ ἦτορ ὅ τ' οὐ δύνατο προσαμῦναι.509
παρωξύνθη δὲ αὐτοῦ ἡ ψυχή, οὐκ ἐδύνατο δὲ αὐτὸς βοηθῆσαι,

χειρὶ δ' ἑλὼν ἐπίεζε βραχίονα· τεῖρε γὰρ αὐτὸν 510
τῇ χειρὶ δὲ λαβών, συνέσφιγγε τὸν βραχίονα, κατεπόνει γὰρ αὐτὸν

ἕλκος, ὃ δή μιν Τεῦκρος ἐπεσσύμενον βάλεν ἰῷ511
τὸ τραῦμα, ὃ δὴ αὐτὸν ἐφορμῶντα ἔτρωσεν ὁ Τεῦκρος ὀϊστῷ

τείχεος ὑψηλοῖο, ἀρὴν ἑτάροισιν ἀμύνων.512
ἀπὸ τοῦ ὑψηλοῦ τείχους τὸν θάνατον τοῖς φίλοις ἀποσοβῶν.

εὐχόμενος δ' ἄρα εἶπεν ἑκηβόλῳ Ἀπόλλωνι·513
εὐχὴν δὲ ποιούμενος εἶπε τῷ πόρρωθεν βάλλοντι Ἀπόλλωνι.

κλῦθι ἄναξ ὅς που Λυκίης ἐν πίονι δήμῳ514
ἐπάκουσον, ὦ βασιλεῦ, ὅστις ἐν τῷ εὐδαίμονι δήμῳ τῆς Λυκίας διατρίβεις,

εἲς ἢ ἐνὶ Τροίῃ· δύνασαι δὲ σὺ πάντοσ' ἀκούειν 515
ἢ ἐν τῇ Τροίᾳ, σὺ δὲ δύνασαι πάντοθεν ἀκούειν

ἀνέρι κηδομένῳ, ὡς νῦν ἐμὲ κῆδος ἱκάνει.516
ἀνδρὶ λυπουμένῳ, ὥσπερ νυνὶ ἐμὲ λύπη κατέχει,

ἕλκος μὲν γὰρ ἔχω τόδε καρτερόν, ἀμφὶ δέ μοι χεὶρ517
τραῦμα μὲν γὰρ ἔχω τοῦτο χαλεπόν, ἡ χεὶρ δέ μοι

ὀξείῃς ὀδύνῃσιν ἐλήλαται, οὐδέ μοι αἷμα518
περιπέπαρται ὀδύναις σφοδραῖς, οὐδέ μοι τὸ αἷμα

τερσῆναι δύναται, βαρύθει δέ μοι ὦμος ὑπ' αὐτοῦ·519
ξήρανθῆναι δύναται, βεβάρυται δέ μοι ὁ ὦμος ὑπ' αὐτοῦ

ἔγχος δ' οὐ δύναμαι σχεῖν ἔμπεδον, οὐδὲ μάχεσθαι 520
τὸ δόρυ δὲ οὐ δύναμαι κρατῆσαι ἀσφαλῶς, οὐδὲ πολεμεῖν

ἐλθὼν δυσμενέεσσιν. ἀνὴρ δ' ὤριστος ὄλωλε521
τοῖς ἐχθροῖς παραγενόμενος· ἀνὴρ δὲ ἄριστος τέθνηκε

Σαρπηδὼν Διὸς υἱός· ὃ δ' οὐ οὗ παιδὸς ἀμύνει.522
Σαρπηδὼν ὁ υἱὸς τοῦ Διός, αὐτὸς δὲ οὐδὲ τῷ ἑαυτοῦ υἱῷ βοηθεῖ·

ἀλλὰ σύ πέρ μοι ἄναξ τόδε καρτερὸν ἕλκος ἄκεσσαι,523
ἀλλὰ σύ γε, ὦ βασιλεῦ, τόδε μοι τὸ χαλεπὸν τραῦμα θεράπευσον,

κοίμησον δ' ὀδύνας, δὸς δὲ κράτος, ὄφρ' ἑτάροισι524
καταπράυνον δὲ τὰς ὀδύνας, παράσχου δὲ δύναμιν, ὅπως ἂν τοῖς φίλοις

κεκλόμενος Λυκίοισιν ἐποτρύνω πολεμίζειν, 525
παρακελευσάμενος τοῖς Λυκίοις ἐρεθίσω μάχεσθαι,

αὐτός τ' ἀμφὶ νέκυι κατατεθνηῶτι μάχωμαι.526
κἀγὼ περὶ τὸν τεθνηκότα νεκρὸν πολεμῷ.



ὣς ἔφατ' εὐχόμενος, τοῦ δ' ἔκλυε Φοῖβος Ἀπόλλων.527
[]οὕτως εἶπεν εὐχὴν ποιούμενος· τούτου δὲ ἐπήκουσεν Ἀπόλλων, ὁ καθαρός,

αὐτίκα παῦσ' ὀδύνας ἀπὸ δ' ἕλκεος ἀργαλέοιο528
παραχρῆμα δὲ ἔπαυσε τὰς ὀδύνας, ἀπὸ τοῦ ὀδυνηροῦ δὲ τραύματος

αἷμα μέλαν τέρσηνε, μένος δέ οἱ ἔμβαλε θυμῷ.529
τὸ μέλαν αἷμα ἐξήρανεν, δύναμιν δὲ αὐτῷ εὔτολμον ἐνέβαλεν εἰς τὴν ψυχήν.

Γλαῦκος δ' ἔγνω ᾗσιν ἐνὶ φρεσὶ γήθησέν τε 530
ὁ Γλαῦκος δὲ ἐνόησεν ἐν τῇ ἑαυτοῦ διανοίᾳ καὶ ἐχάρη,

ὅττί οἱ ὦκ' ἤκουσε μέγας θεὸς εὐξαμένοιο.531
ὅτι αὐτῷ ταχέως ἤκουσεν ὁ μέγας θεὸς εὐξαμένου αὐτοῦ.

πρῶτα μὲν ὄτρυνεν Λυκίων ἡγήτορας ἄνδρας532
πρῶτον μὲν οὖν διήγειρε τοὺς ἄνδρας τοὺς ἡγεμόνας τῶν Λυκίων,

πάντῃ ἐποιχόμενος Σαρπηδόνος ἀμφιμάχεσθαι·533
πάντοσε πορευόμενος πολεμεῖν ἕνεκα τοῦ Σαρπηδόνος·

αὐτὰρ ἔπειτα μετὰ Τρῶας κίε μακρὰ βιβάσθων534
μετὰ ταῦτα δὲ πρὸς τοὺς Τρῷας ἐπορεύετο μεγάλως προβαίνων,

Πουλυδάμαντ' ἔπι Πανθοΐδην καὶ Ἀγήνορα δῖον, 535
ἐπὶ Πολυδάμαντα τὸν υἱὸν τοῦ Πάνθου, καὶ τὸν ἐνδοξότατον Ἀγήνορα·

βῆ δὲ μετ' Αἰνείαν τε καὶ Ἕκτορα χαλκοκορυστήν,536
ἐπορεύθη δὲ πρὸς τὸν Αἰνείαν καὶ τὸν Ἕκτορα τὸν σιδήρῳ καθωπλισμένον.

ἀγχοῦ δ' ἱστάμενος ἔπεα πτερόεντα προσηύδα·537
πλησίον δὲ στὰς λόγους ταχεῖς ἔλεγε πρὸς αὐτούς·

Ἕκτορ νῦν δὴ πάγχυ λελασμένος εἰς ἐπικούρων,538
ὦ Ἕκτορ νυνὶ δὴ παντελῶς ἐξελάθου τῶν βοηθῶν,

οἳ σέθεν εἵνεκα τῆλε φίλων καὶ πατρίδος αἴης539
οἳ ἕνεκά σου πόρρω τῶν φίλων καὶ συγγενῶν καὶ τῆς πατρίδος γῆς

θυμὸν ἀποφθινύθουσι· σὺ δ' οὐκ ἐθέλεις ἐπαμύνειν. 540
τὴν ψυχὴν ἀποβάλλουσι, σὺ δὲ οὐκ ἐθέλεις βοηθεῖν·

κεῖται Σαρπηδὼν Λυκίων ἀγὸς ἀσπιστάων,541
τέθνηκε Σαρπηδὼν ὁ ἀρχηγὸς τῶν ὁπλιτῶν Λυκίων,

ὃς Λυκίην εἴρυτο δίκῃσί τε καὶ σθένεϊ ᾧ·542
ὃς τὴν Λυκίαν ἔσωζε δικαιοσύνῃ τε καὶ δυνάμει ἰδίᾳ·

τὸν δ' ὑπὸ Πατρόκλῳ δάμασ' ἔγχεϊ χάλκεος Ἄρης.543
τοῦτον δὲ διὰ τοῦ Πατρόκλου ἀπέκτεινε δόρατι ὁ σιδηροῦς Ἄρης·

ἀλλὰ φίλοι πάρστητε, νεμεσσήθητε δὲ θυμῷ,544
ἀλλ᾽ ὦ φίλοι παράστητε καὶ βοηθήσατε, αἰσχύνθητε δὲ ἐν τῇ ψυχῇ,

μὴ ἀπὸ τεύχε' ἕλωνται, ἀεικίσσωσι δὲ νεκρὸν 545
μὴ ἀφέλωνται τὰ ὅπλα, ὑβρίσωσι δὲ τὸν νεκρὸν

Μυρμιδόνες, Δαναῶν κεχολωμένοι ὅσσοι ὄλοντο,546
οἱ Μυρμιδόνες ὀργιζόμενοι ἕνεκα τῶν Ἑλλήνων ὅσον τεθνήκασιν,

τοὺς ἐπὶ νηυσὶ θοῇσιν ἐπέφνομεν ἐγχείῃσιν.547
οὓς παρὰ ταῖς ταχείαις ναυσὶν ἀπεκτείναμεν τοῖς δόρασιν.



ὣς ἔφατο, Τρῶας δὲ κατὰ κρῆθεν λάβε πένθος548
[]οὕτως εἶπε· τοὺς Τρῷας δὲ ἐκ κεφαλῆς κατέλαβε πένθος

ἄσχετον, οὐκ ἐπιεικτόν, ἐπεί σφισιν ἕρμα πόληος549
ἀφόρητον οὐκ ὑπομονητόν, ἐπειδὴ αὐτοῖς ὑποστήριγμα τῆς πόλεως

ἔσκε καὶ ἀλλοδαπός περ ἐών· πολέες γὰρ ἅμ' αὐτῷ 550
ἦν, καίπερ ὢν ξένος καὶ ἀλλογενής· πολλοὶ γὰρ μετ᾿ αὐτοῦ

λαοὶ ἕποντ', ἐν δ' αὐτὸς ἀριστεύεσκε μάχεσθαι·551
λαοὶ ἠκολούθουν, ἐν τούτοις δὲ αὐτὸς ἠνδραγάθει μαχόμενος·

βὰν δ' ἰθὺς Δαναῶν λελιημένοι· ἦρχε δ' ἄρά σφιν552
ἐπορεύθησαν δὲ εὐθὺ τῶν Ἑλλήνων προθύμως, ἡγεῖτο δ' αὐτοῖς

Ἕκτωρ χωόμενος Σαρπηδόνος. αὐτὰρ Ἀχαιοὺς553
ὁ Ἕκτωρ ὀργιζόμενος ἕνεκα τοῦ Σαρπηδόνος· τοὺς Ἕλληνας δὲ

ὦρσε Μενοιτιάδεω Πατροκλῆος λάσιον κῆρ·554
διήγειρεν ἡ τοῦ Πατρόκλου τοῦ υἱοῦ τοῦ Μενοιτίου συνετή ψυχή

Αἴαντε πρώτω προσέφη μεμαῶτε καὶ αὐτώ· 555
πρὸς τοὺς Αἴαντας πρῶτον προεῖπε προθυμούμενος καὶ αὐτούς.

Αἴαντε νῦν σφῶϊν ἀμύνεσθαι φίλον ἔστω,556
ὦ Αἴαντες νῦν ὑμῖν ἀρεστὸν ἔστω μάχεσθαι,

οἷοί περ πάρος ἦτε μετ' ἀνδράσιν ἢ καὶ ἀρείους.557
ὁποῖοι καὶ πρότερον ὑπήρχετε ἐν τοῖς ἀνδράσιν, ἢ καὶ βελτίους.

κεῖται ἀνὴρ ὃς πρῶτος ἐσήλατο τεῖχος Ἀχαιῶν558
τέθνηκεν ἀνὴρ ὃς πρῶτος εἰσεπήδησε τὸ τεῖχος τῶν Ἑλλήνων,

Σαρπηδών· ἀλλ' εἴ μιν ἀεικισσαίμεθ' ἑλόντες,559
ὁ Σαρπηδών, ἀλλ᾽ εἴγ᾽ αὐτὸν ὑβρίσαιμεν λαβόντες

τεύχεά τ' ὤμοιιν ἀφελοίμεθα, καί τιν' ἑταίρων 560
καὶ τὰ ὅπλα ἀφελοίμεθα τῶν ὤμων, καί τινα τῶν φίλων

αὐτοῦ ἀμυνομένων δαμασαίμεθα νηλέϊ χαλκῷ.561
αὐτοῦ μαχομένων ἀνέλοιμεν σιδήρῳ ἀνηλεεῖ.



ὣς ἔφαθ', οἳ δὲ καὶ αὐτοὶ ἀλέξασθαι μενέαινον.562
[]οὕτως εἶπεν· ἔτι δὲ καὶ αὐτοὶ βοηθῆσαι προεθυμοῦντο.

οἳ δ' ἐπεὶ ἀμφοτέρωθεν ἐκαρτύναντο φάλαγγας563
ἐπεὶ δὲ οὗτοι ἑκατέρωθεν ἐνεδυνάμωσαν τὰς τάξεις

Τρῶες καὶ Λύκιοι καὶ Μυρμιδόνες καὶ Ἀχαιοί,564
οἱ Τρῷες, καὶ οἱ Λύκιοι, καὶ οἱ Μυρμιδόνες, καὶ οἱ λοιποὶ Ἕλληνες,

σύμβαλον ἀμφὶ νέκυι κατατεθνηῶτι μάχεσθαι 565
συνέβαλον πολεμεῖν περὶ τὸν τεθνηκότα νεκρὸν

δεινὸν ἀΰσαντες· μέγα δ' ἔβραχε τεύχεα φωτῶν.566
φοβερῶς βοήσαντες, μεγάλως δὲ ἤχησαν τὰ ὅπλα τῶν ἀνδρῶν.

Ζεὺς δ' ἐπὶ νύκτ' ὀλοὴν τάνυσε κρατερῇ ὑσμίνῃ,567
ὁ Ζεὺς δὲ σκότος χαλεπὸν καὶ ὀλέθριον ἐξέτεινεν ἐπὶ τῇ κραταιᾷ μάχῃ,

ὄφρα φίλῳ περὶ παιδὶ μάχης ὀλοὸς πόνος εἴη.568
ὅπως ἂν περὶ τοῦ ἀγαπητοῦ υἱοῦ πόνος ὀλέθριος πολέμου γένοιτο.



ὦσαν δὲ πρότεροι Τρῶες ἑλίκωπας Ἀχαιούς·569
[]ἀπεκρούσαντο δὲ πρότερον οἱ Τρῷες τοὺς ἀξιοθεάτους Ἕλληνας,

βλῆτο γὰρ οὔ τι κάκιστος ἀνὴρ μετὰ Μυρμιδόνεσσιν 570
ἐτρώθη γὰρ ἀνὴρ κράτιστος ἐν τοῖς Μυρμιδόσιν,

υἱὸς Ἀγακλῆος μεγαθύμου δῖος Ἐπειγεύς,571
υἱὸς τοῦ μεγαλοψύχου Ἀγακλέους ὁ ἐνδοξότατος Ἐπειγεύς,

ὅς ῥ' ἐν Βουδείῳ εὖ ναιομένῳ ἤνασσε572
ὃς δὴ ἐν τῷ Βουδείῳ τῷ καλῶς οἰκουμένῳ ἐβασίλευε

τὸ πρίν· ἀτὰρ τότε γ' ἐσθλὸν ἀνεψιὸν ἐξεναρίξας573
τὸ πρῶτον, τότε δὲ ἀδελφιδοῦν χρηστὸν φονεύσας,

ἐς Πηλῆ' ἱκέτευσε καὶ ἐς Θέτιν ἀργυρόπεζαν·574
ἱκέτης ἀφίκετο πρὸς τὸν Πηλέα, καὶ πρὸς τὴν λευκόποδα Θέτιν·

οἳ δ' ἅμ' Ἀχιλλῆϊ ῥηξήνορι πέμπον ἕπεσθαι 575
οὗτοι δὲ ἔπεμψαν ἀκολουθεῖν Ἀχιλλεῖ τῷ ἀνδρείῳ

Ἴλιον εἰς εὔπωλον, ἵνα Τρώεσσι μάχοιτο.576
εἰς τὸ καλοὺς ἵππους ἔχον Ἴλιον, ἵνα τοῖς Τρῳσὶ πολεμοίη·

τόν ῥα τόθ' ἁπτόμενον νέκυος βάλε φαίδιμος Ἕκτωρ577
τοῦτον δὴ τότε ἁπτόμενον τοῦ νεκροῦ ἔπληξεν ὁ λαμπρὸς Ἕκτωρ

χερμαδίῳ κεφαλήν· ἣ δ' ἄνδιχα πᾶσα κεάσθη578
λίθῳ χειροπληθεῖ κατὰ τὴν κεφαλήν, αὕτη δὲ εἰς δύο πᾶσα ἐσχίσθη

ἐν κόρυθι βριαρῇ· ὃ δ' ἄρα πρηνὴς ἐπὶ νεκρῷ579
ἐν τῇ στερεᾷ περικεφαλαίᾳ, οὗτος δὲ ἐπὶ πρόσωπον ἐπάνω τοῦ νεκροῦ

κάππεσεν, ἀμφὶ δέ μιν θάνατος χύτο θυμοραϊστής. 580
κατέπεσε, περὶ αὐτὸν δὲ θάνατος ἐχέθη ὁ χωρίζων τὴν ψυχήν,

Πατρόκλῳ δ' ἄρ' ἄχος γένετο φθιμένου ἑτάροιο,581
τῷ Πατρόκλῳ δὲ λύπη ἐγένετο ἀποθανόντος τοῦ φίλου,

ἴθυσεν δὲ διὰ προμάχων ἴρηκι ἐοικὼς582
ὥρμησε δὲ διὰ τῶν πρωταγωνιστῶν ὅμοιος ἱέρακι

ὠκέϊ, ὅς τ' ἐφόβησε κολοιούς τε ψῆράς τε·583
ταχεῖ, ὅστις εἰς φυγὴν ἔτρεψε τοὺς κολοιοὺς καὶ τοὺς ψῆρας.

ὣς ἰθὺς Λυκίων Πατρόκλεες ἱπποκέλευθε584
οὕτως εὐθὺς τῶν Λυκίων, ὦ Πάτροκλε ἱππικέ,

ἔσσυο καὶ Τρώων, κεχόλωσο δὲ κῆρ ἑτάροιο. 585
ὥρμησας καὶ Τρῴων, ὠργίσθης δὲ κατὰ τὴν ψυχὴν ἕνεκα τοῦ φίλου·

καί ῥ' ἔβαλε Σθενέλαον Ἰθαιμένεος φίλον υἱὸν586
καὶ δὴ ἔτρωσε Σθενέλαον τὸν ἀγαπητὸν ὑπὸν τοῦ Ἰθαιμενοῦς

αὐχένα χερμαδίῳ, ῥῆξεν δ' ἀπὸ τοῖο τένοντας.587
κατὰ τὸν αὐχένα λίθῳ χειροπληθεῖ, διέκοψε δὲ ἀπ' αὐτοῦ τὰ νεῦρα,

χώρησαν δ' ὑπό τε πρόμαχοι καὶ φαίδιμος Ἕκτωρ.588
ὑπεχώρησαν δὲ οἵτε πρωταγωνισταὶ καὶ ὁ λαμπρὸς Ἕκτωρ·

ὅσση δ' αἰγανέης ῥιπὴ ταναοῖο τέτυκται,589
ὅση δὲ ἀκοντίου ὁρμὴ ἐπιμήκους γίνεται,

ἥν ῥά τ' ἀνὴρ ἀφέῃ πειρώμενος ἢ ἐν ἀέθλῳ 590
ὃ δὲ ἂν ἀνὴρ ἀφῇ ἢ ἐν ἀγῶνι πεῖραν ἑαυτοῦ λαμβάνων,

ἠὲ καὶ ἐν πολέμῳ δηΐων ὕπο θυμοραϊστέων,591
ἢ καὶ ἐν πολέμῳ βάλλων ὑπὸ τῶν ψυχοφθόρων πολεμίων.

τόσσον ἐχώρησαν Τρῶες, ὤσαντο δ' Ἀχαιοί.592
τοσοῦτον ὑπεχώρησαν μὲν οἱ Τρῷες, ἐξήλασαν δὲ οἱ Ἕλληνες·

Γλαῦκος δὲ πρῶτος Λυκίων ἀγὸς ἀσπιστάων593
ὁ Γλαῦκος δὲ πρῶτος ὁ ἡγεμὼν τῶν ὁπλιτῶν Λυκίων

ἐτράπετ', ἔκτεινεν δὲ Βαθυκλῆα μεγάθυμον594
ἐτράπη, ἀνεῖλε δὲ τὸν μεγαλόψυχον Βαθυκλέα

Χάλκωνος φίλον υἱόν, ὃς Ἑλλάδι οἰκία ναίων 595
τὸν ἀγαπητὸν υἱὸν τοῦ Χάλκωνος, ὃς ἐν Ἑλλάδι τὴν οἰκίαν οἰκῶν

ὄλβῳ τε πλούτῳ τε μετέπρεπε Μυρμιδόνεσσι.596
πλούτῳ τε καὶ περιουσίᾳ διέπρεπε ἐπὶ τοῖς Μυρμιδόσι, καὶ ἔξοχος ἦν·

τὸν μὲν ἄρα Γλαῦκος στῆθος μέσον οὔτασε δουρὶ597
τοῦτον μὲν οὖν ὁ Γλαῦκος ἔτρωσε κατὰ τὸ μέσον τοῦ στήθους τῷ δόρατι,

στρεφθεὶς ἐξαπίνης, ὅτε μιν κατέμαρπτε διώκων·598
ἐπιστραφεὶς ἐξαίφνης, ὁπηνίκα αὐτὸν κατελάμβανε διώκων,

δούπησεν δὲ πεσών· πυκινὸν δ' ἄχος ἔλλαβ' Ἀχαιούς,599
ἐψόφησε δὲ καταπεσών, λύπη δὲ πυκνὴ καὶ μεγάλη κατέλαβε τοὺς Ἕλληνας,

ὡς ἔπεσ' ἐσθλὸς ἀνήρ· μέγα δὲ Τρῶες κεχάροντο, 600
ἐπειδὴ τέθνηκεν ἀνὴρ ἀνδρεῖος, μεγάλως δὲ οἱ Τρῷες ἐχάρησαν·

στὰν δ' ἀμφ' αὐτὸν ἰόντες ἀολλέες· οὐδ' ἄρ' Ἀχαιοὶ601
ἔστασαν δὲ περὶ αὐτὸν ἐλθόντες ἀθρόοι· οὐ μὴν οὐδὲ οἱ Ἕλληνες

ἀλκῆς ἐξελάθοντο, μένος δ' ἰθὺς φέρον αὐτῶν.602
ἐπελάθοντο τῆς ἰσχύος, δύναμιν δὲ εὔτολμον ἐπέφερον εὐθὺ αὐτῶν·

ἔνθ' αὖ Μηριόνης Τρώων ἕλεν ἄνδρα κορυστὴν603
τότε δὴ Μηριόνης ἀπέκτεινεν ἄνδρα ὁπλίτην

Λαόγονον θρασὺν υἱὸν Ὀνήτορος, ὃς Διὸς ἱρεὺς604
τῶν Τρῴων Λαόγονον, ὃς ἱερεὺς τοῦ Διὸς

Ἰδαίου ἐτέτυκτο, θεὸς δ' ὣς τίετο δήμῳ. 605
τοῦ Ἰδαίου ἦν, καθάπερ δὲ θεὸς ἐτιμᾶτο ὑπὸ τοῦ δήμου·

τὸν βάλ' ὑπὸ γναθμοῖο καὶ οὔατος· ὦκα δὲ θυμὸς606
τοῦτον ἔτρωσεν ὑποκάτω τῆς σιαγόνος καὶ τοῦ ὠτός, ταχέως δὲ ἡ ψυχὴ

ᾤχετ' ἀπὸ μελέων, στυγερὸς δ' ἄρα μιν σκότος εἷλεν.607
ἀνεχώρησεν ἀπὸ τῶν μελῶν, μισητὸν δὲ σκότος αὐτὸν κατέλαβεν.

Αἰνείας δ' ἐπὶ Μηριόνῃ δόρυ χάλκεον ἧκεν·608
ὁ Αἰνείας δὲ κατὰ Μηριόνου τὸ σιδηροῦν δόρυ ἀφῆκεν,

ἔλπετο γὰρ τεύξεσθαι ὑπασπίδια προβιβῶντος.609
ἤλπιζε γὰρ ἐπιτεύξεσθαι αὐτοῦ ὑπὸ τὴν ἀσπίδα τιθέντος τοὺς πόδας, καὶ οὕτω προβαίνοντος.

ἀλλ' ὃ μὲν ἄντα ἰδὼν ἠλεύατο χάλκεον ἔγχος· 610
ἀλλ᾿ οὗτος μὲν ἐναντίον θεασάμενος ἐξέκλινε τὸ σιδηροῦν δόρυ,

πρόσσω γὰρ κατέκυψε, τὸ δ' ἐξόπιθεν δόρυ μακρὸν611
κατέκυψε γὰρ ἔμπροσθεν, τὸ μακρὸν δὲ δόρυ ὄπισθεν

οὔδει ἐνισκίμφθη, ἐπὶ δ' οὐρίαχος πελεμίχθη612
εἰς τὸ ἔδαφος ἐνεπάγη, διεσείσθη δὲ ὁ σαυρωτὴρ

ἔγχεος· ἔνθα δ' ἔπειτ' ἀφίει μένος ὄβριμος Ἄρης.613
τοῦ δόρατος· ἐκεῖ δὲ μετὰ ταῦτα ἀφῆκε τὴν ὁρμὴν ὁ ἰσχυρὸς σίδηρος·

αἰχμὴ δ' Αἰνείαο κραδαινομένη κατὰ γαίης614
-

ᾤχετ', ἐπεί ῥ' ἅλιον στιβαρῆς ἀπὸ χειρὸς ὄρουσεν. 615
-

Αἰνείας δ' ἄρα θυμὸν ἐχώσατο φώνησέν τε·616
ὁ Αἰνείας δὲ βαρέως ὠργίσθη κατὰ ψυχήν, καὶ εἶπεν·

Μηριόνη τάχα κέν σε καὶ ὀρχηστήν περ ἐόντα617
ὦ Μηριόνη, ταχέως ἄν σε καίπερ ὄντα δεδιδαγμένον τὴν ἐνόπλιον ὄρχησιν

ἔγχος ἐμὸν κατέπαυσε διαμπερές, εἴ σ' ἔβαλόν περ.618
τὸ ἐμὸν δόρυ κατέπαυσε παντελῶς, εἴπερ σε ἔτρωσα.



τὸν δ' αὖ Μηριόνης δουρικλυτὸς ἀντίον ηὔδα·619
[]πρὸς τοῦτον δὲ Μηριόνης ὁ κατὰ πόλεμον ἔνδοξος ἐκ τοῦ ἐναντίου ἔλεγεν·

Αἰνεία χαλεπόν σε καὶ ἴφθιμόν περ ἐόντα 620
ὦ Αἰνεία, ἀδύνατόν σε καίπερ ὄντα ἰσχυρὸν καὶ γενναῖον σβέσαι καὶ ἀφανίσαι τὴν δύναμιν

πάντων ἀνθρώπων σβέσσαι μένος, ὅς κέ σευ ἄντα621
πάντων τῶν ἀνθρώπων, ὃς ἂν ἐναντίον σου

ἔλθῃ ἀμυνόμενος· θνητὸς δέ νυ καὶ σὺ τέτυξαι.622
ἀφίκηται μαχόμενος, θνητὸς δὲ καὶ σὺ ὑπάρχεις.

εἰ καὶ ἐγώ σε βάλοιμι τυχὼν μέσον ὀξέϊ χαλκῷ,623
καὶ εἰ ἐγώ σε τρώσαιμι ἐπιτυχῶν κατὰ τὸ μέσον τῷ ὀξεῖ σιδήρῳ,

αἶψά κε καὶ κρατερός περ ἐὼν καὶ χερσὶ πεποιθὼς624
ταχέως ἂν, καίπερ ὢν κραταιὸς καὶ γενναῖος, καὶ θαρρῶν ταῖς χερσί, καὶ τῇ μεγάλῃ δυνάμει,

εὖχος ἐμοὶ δοίης, ψυχὴν δ' Ἄϊδι κλυτοπώλῳ. 625
καύχημα μὲν ἐμοὶ δοίης, τὴν ψυχὴν δὲ τῷ ᾅδῃ τῷ τοὺς ἐνδόξους ἔχοντι ἵππους.



ὣς φάτο, τὸν δ' ἐνένιπε Μενοιτίου ἄλκιμος υἱός·626
[]οὕτως εἶπε. τοῦτον δὲ ἐπέπληξεν ὁ ἰσχυρὸς υἱὸς τοῦ Μενοιτίου λέγων·

Μηριόνη τί σὺ ταῦτα καὶ ἐσθλὸς ἐὼν ἀγορεύεις;627
ὦ Μηριόνη, διὰ τί σὺ ταῦτα καίπερ γενναῖος ὢν λέγεις,

ὦ πέπον οὔ τοι Τρῶες ὀνειδείοις ἐπέεσσι628
ὦ προσηνέστατε, οὐδαμῶς οἱ Τρῷες λόγοις ὀνειδιστικοῖς

νεκροῦ χωρήσουσι· πάρος τινὰ γαῖα καθέξει.629
ἀναχωρήσουσι τοῦ νεκροῦ, πρίν τινα ἡ γῆ ἐμπεριλήψεται·

ἐν γὰρ χερσὶ τέλος πολέμου, ἐπέων δ' ἐνὶ βουλῇ· 630
τέλος μὲν γὰρ πολέμου ἐν ταῖς χερσίν ἐστι, λόγων δὲ ἐν τῇ βουλῇ,

τὼ οὔ τι χρὴ μῦθον ὀφέλλειν, ἀλλὰ μάχεσθαι.631
δι ὃ οὐδαμῶς δεῖ λόγον αὔξειν καὶ ἐκτείνειν, ἀλλὰ πολεμεῖν.



ὣς εἰπὼν ὃ μὲν ἦρχ', ὃ δ' ἅμ' ἕσπετο ἰσόθεος φώς.632
[]οὕτως εἰπών, ὁ μὲν ἡγεῖτο· ὁ δὲ συνείπετο ἀνὴρ ὅμοιος θεῷ·

τῶν δ' ὥς τε δρυτόμων ἀνδρῶν ὀρυμαγδὸς ὀρώρει633
τούτων δὲ ὥσπερ ἀνδρῶν δενδροκόπων βοὴ ἐγείρεται

οὔρεος ἐν βήσσῃς, ἕκαθεν δέ τε γίγνετ' ἀκουή,634
ἐν τοῖς βασίμοις καὶ κοίλοις τόποις τοῦ ὄρους, πόρρω δε γίνεται ἀκοή·

ὣς τῶν ὄρνυτο δοῦπος ἀπὸ χθονὸς εὐρυοδείης 635
οὕτως αὐτῶν ἠγείρετο κτύπος ἀπὸ τῆς γῆς τῆς εὐρυχώρου,

χαλκοῦ τε ῥινοῦ τε βοῶν τ' εὐποιητάων,636
καὶ τοῦ σιδήρου, καὶ τῶν βυρσῶν, καὶ τῶν λαισηίων τῶν εὖ γεγονότων

νυσσομένων ξίφεσίν τε καὶ ἔγχεσιν ἀμφιγύοισιν.637
πληττομένων τοῖς ξίφεσιν καὶ τοῖς διστόμοις δόρασιν·

οὐδ' ἂν ἔτι φράδμων περ ἀνὴρ Σαρπηδόνα δῖον638
οὐδ᾽ ἂν ἔτι οὐδ᾽ ὁ πάνυ γνώριμος καὶ συνήθης τὸν ἐνδοξότατον Σαρπηδόνα

ἔγνω, ἐπεὶ βελέεσσι καὶ αἵματι καὶ κονίῃσιν639
ἐγνώρισεν, ἐπειδὴ βέλεσι, καὶ αἵματι, καὶ κόνει

ἐκ κεφαλῆς εἴλυτο διαμπερὲς ἐς πόδας ἄκρους. 640
ἐκ τῆς κεφαλῆς μέχρι τῶν ἄκρων ποδῶν ἐκεκάλυπτο διόλου·

οἳ δ' αἰεὶ περὶ νεκρὸν ὁμίλεον, ὡς ὅτε μυῖαι641
οὗτοι δὲ ἀεὶ περὶ τὸν νεκρὸν συνανεστρέφοντο, ὥσπερ ὅταν αἱ μυῖαι

σταθμῷ ἔνι βρομέωσι περιγλαγέας κατὰ πέλλας642
ἐν τῇ ἐπαύλει τῶν προβάτων περιηχῶσι περὶ τὰς γεγαλακτωμένας καταπέλλας,

ὥρῃ ἐν εἰαρινῇ, ὅτε τε γλάγος ἄγγεα δεύει·643
ἤτοι τὰ γαλακτοδόχα ἀγγεῖα ἐν τῷ καιρῷ τοῦ ἔαρος, ὁπηνίκα τὸ γάλα βρέχει τὰ ἀγγεῖα.

ὣς ἄρα τοὶ περὶ νεκρὸν ὁμίλεον, οὐδέ ποτε Ζεὺς644
οὕτω δὴ οὗτοι περὶ τὸν νεκρὸν συνανεστρέφοντο, οὐδὲ ὁ Ζεὺς πώποτε

τρέψεν ἀπὸ κρατερῆς ὑσμίνης ὄσσε φαεινώ, 645
ἔτρεψεν ἀπὸ τῆς κραταιᾶς μάχης τοὺς φωτεινοὺς ὀφθαλμούς,

ἀλλὰ κατ' αὐτοὺς αἰὲν ὅρα καὶ φράζετο θυμῷ,646
ἀλλὰ κατ' αὐτοὺς ἀεὶ ἑώρα, καὶ ἐλογίζετο ἐν τῇ ψυχῇ

πολλὰ μάλ' ἀμφὶ φόνῳ Πατρόκλου μερμηρίζων,647
πάνυ πολλὰ μεριμνῶν καὶ φροντίζων περὶ τοῦ θανάτου τοῦ Πατρόκλου·

ἢ ἤδη καὶ κεῖνον ἐνὶ κρατερῇ ὑσμίνῃ648
ἢ ἤδη κἀκεῖνον ἐν τῇ ἰσχυρᾷ μάχῃ

αὐτοῦ ἐπ' ἀντιθέῳ Σαρπηδόνι φαίδιμος Ἕκτωρ649
αὐτόθι ἐπὶ τῷ ἰσοθέῳ Σαρπηδόνι ὁ λαμπρὸς Ἕκτωρ

χαλκῷ δῃώσῃ, ἀπό τ' ὤμων τεύχε' ἕληται, 650
σιδήρῳ ἀποκτείνῃ, καὶ τὰ ὅπλα ἀφέληται τῶν ὤμων,

ἦ ἔτι καὶ πλεόνεσσιν ὀφέλλειεν πόνον αἰπύν.651
ἢ ἔτι καὶ πλείοσιν αὐξήσειεν κάματον ἀφανιστικόν,

ὧδε δέ οἱ φρονέοντι δοάσσατο κέρδιον εἶναι652
οὕτω δὲ αὐτῷ διανοουμένῳ ἔδοξε βέλτιον εἶναι,

ὄφρ' ἠῢς θεράπων Πηληϊάδεω Ἀχιλῆος653
ἵνα ὁ γενναῖος θεράπων Ἀχιλλέως τοῦ υἱοῦ τοῦ Πηλέως

ἐξαῦτις Τρῶάς τε καὶ Ἕκτορα χαλκοκορυστὴν654
ἐκ δευτέρου τούς τε Τρῷας, καὶ τὸν Ἕκτορα τὸν σιδήρῳ καθωπλισμένον

ὤσαιτο προτὶ ἄστυ, πολέων δ' ἀπὸ θυμὸν ἕλοιτο. 655
ἀποδιώξειεν πρὸς τὴν πόλιν, πολλῶν δὲ ψυχὴν ἀφέλοιτο.

Ἕκτορι δὲ πρωτίστῳ ἀνάλκιδα θυμὸν ἐνῆκεν·656
πρώτῳ δὲ πάντων τῷ Ἕκτορι φυγὴν ἀγενῇ ἐνέβαλεν·

ἐς δίφρον δ' ἀναβὰς φύγαδ' ἔτραπε, κέκλετο δ' ἄλλους657
ἀναβὰς δὲ εἰς τὸ ὄχημα εἰς φυγὴν ἐτράπη, ἐκέλευσε δὲ τοὺς ἄλλους

Τρῶας φευγέμεναι· γνῶ γὰρ Διὸς ἱρὰ τάλαντα.658
Τρῷας φεύγειν, ἔγνω γὰρ τὰς θείας πλάστιγγας τοῦ Διός.

ἔνθ' οὐδ' ἴφθιμοι Λύκιοι μένον, ἀλλὰ φόβηθεν659
τότε οὐδὲ οἱ ἰσχυροὶ Λύκιοι παρέμενον, ἀλλ᾽ εἰς φυγὴν ἐτράπησαν

πάντες, ἐπεὶ βασιλῆα ἴδον βεβλαμμένον ἦτορ 660
πάντες, ἐπειδὴ τὸν βασιλέα ἐθεάσαντο τετρωμένον τὴν καρδίαν,

κείμενον ἐν νεκύων ἀγύρει· πολέες γὰρ ἐπ' αὐτῷ661
κείμενον ἐν τῷ ἀθροίσματι τῶν νεκρῶν, πολλοὶ γὰρ σὺν αὐτῷ

κάππεσον, εὖτ' ἔριδα κρατερὴν ἐτάνυσσε Κρονίων.662
κατέπεσον, ὁπηνίκα μάχην κραταιὰν ἐξέτεινεν ὁ υἱὸς τοῦ Κρόνου.

οἳ δ' ἄρ' ἀπ' ὤμοιιν Σαρπηδόνος ἔντε' ἕλοντο663
οὗτοι δὲ ἀπὸ τῶν ὤμων τοῦ Σαρπηδόνος τὰ ὅπλα ἀφείλοντο

χάλκεα μαρμαίροντα, τὰ μὲν κοίλας ἐπὶ νῆας664
σιδηρᾶ λάμποντα, ταῦτα δὲ ἐπὶ τὰς βαθείας ναῦς

δῶκε φέρειν ἑτάροισι Μενοιτίου ἄλκιμος υἱός. 665
φέρειν ἔδωκε τοῖς φίλοις ὁ ἰσχυρὸς υἱὸς τοῦ Μενοιτίου.

καὶ τότ' Ἀπόλλωνα προσέφη νεφεληγερέτα Ζεύς·666
καὶ τότε Ζεὺς ὁ τὰς νεφέλας ἀθροίζων εἶπε πρὸς τὸν Ἀπόλλωνα.

εἰ δ' ἄγε νῦν φίλε Φοῖβε, κελαινεφὲς αἷμα κάθηρον667
ἄγε νῦν, ὦ ἀγαπητὲ Φοῖβε, τὸ μέλαν αἷμα κάθηρον

ἐλθὼν ἐκ βελέων Σαρπηδόνα, καί μιν ἔπειτα668
παραγενόμενος ἀπὸ τῶν μελῶν τοῦ Σαρπηδόνος καὶ μετὰ ταῦτα αὐτὸν

πολλὸν ἀπὸ πρὸ φέρων λοῦσον ποταμοῖο ῥοῇσι669
πολλῷ πόρρω τοῦ ἔμπροσθεν κομίσας λοῦσον καὶ νίψον τοῖς ῥεύμασι τοῦ ποταμοῦ,

χρῖσόν τ' ἀμβροσίῃ, περὶ δ' ἄμβροτα εἵματα ἕσσον· 670
καὶ ἄλειψον ἀφθαρσίᾳ, ἱμάτια δὲ ἄφθαρτα ἔνδυσον,

πέμπε δέ μιν πομποῖσιν ἅμα κραιπνοῖσι φέρεσθαι671
πέμψον δὲ αὐτὸν φέρεσθαι ταχέσι διακομισταῖς,

ὕπνῳ καὶ θανάτῳ διδυμάοσιν, οἵ ῥά μιν ὦκα672
τῷ Ὕπνῳ καὶ τῷ Θανάτῳ τοῖς διδύμοις, οἳ δὴ αὐτὸν ταχέως

θήσουσ' ἐν Λυκίης εὐρείης πίονι δήμῳ,673
καταθήσουσιν ἐν τῷ εὐδαίμονι δήμῳ τῆς μεγάλης Λυκίας,

ἔνθά ἑ ταρχύσουσι κασίγνητοί τε ἔται τε674
ἐκεῖ δ' αὐτὸν ἐνταφιάσουσιν οἱ ἀδελφοί τε καὶ συγγενεῖς καὶ πολῖται καὶ φίλοι

τύμβῳ τε στήλῃ τε· τὸ γὰρ γέρας ἐστὶ θανόντων. 675
τάφῳ τε καὶ ἐπιγράμματι· αὕτη γάρ ἐστιν ἡ τῶν τεθνηκότων τιμή.



ὣς ἔφατ', οὐδ' ἄρα πατρὸς ἀνηκούστησεν Ἀπόλλων.676
[]οὕτως εἶπεν. οὐδὲ ἠπείθησε τῷ πατρὶ ὁ Ἀπόλλων,

βῆ δὲ κατ' Ἰδαίων ὀρέων ἐς φύλοπιν αἰνήν,677
ἐπορεύθη δὲ ἐκ τῶν τῆς Ἴδης ὀρέων εἰς τὴν χαλεπὴν μάχην,

αὐτίκα δ' ἐκ βελέων Σαρπηδόνα δῖον ἀείρας678
παραχρῆμα δὲ ἐκ τῶν βελῶν τὸν ἐνδοξότατον Σαρπηδόνα ἀνελόμενος

πολλὸν ἀπὸ πρὸ φέρων λοῦσεν ποταμοῖο ῥοῇσι679
πολλῷ πόρρω τοῦ ἔμπροσθεν κομίσας ἔλουσε καὶ ἔνιψε τοῖς ῥεύμασι τοῦ ποταμοῦ,

χρῖσέν τ' ἀμβροσίῃ, περὶ δ' ἄμβροτα εἵματα ἕσσε· 680
καὶ ἤλειψεν ἀφθαρσίᾳ, ἱμάτια δὲ ἄφθαρτα ἐνέδυσεν,

πέμπε δέ μιν πομποῖσιν ἅμα κραιπνοῖσι φέρεσθαι,681
ἔπεμψε δὲ αὐτὸν φέρεσθαι σὺν ταχέσι διακομισταῖς

ὕπνῳ καὶ θανάτῳ διδυμάοσιν, οἵ ῥά μιν ὦκα682
τῷ Ὕπνῳ καὶ τῷ Θανάτῳ τοῖς διδύμοις, οἱ δὴ αὐτὸν ταχέως

κάτθεσαν ἐν Λυκίης εὐρείης πίονι δήμῳ.683
κατέθηκαν ἐν τῷ εὐδαίμονι δήμῳ τῆς μεγάλης Λυκίας.



Πάτροκλος δ' ἵπποισι καὶ Αὐτομέδοντι κελεύσας684
[]ὁ Πάτροκλος δὲ τοῖς ἵπποις, καὶ τῷ Αὐτομέδοντι ἐπιτάξας

Τρῶας καὶ Λυκίους μετεκίαθε, καὶ μέγ' ἀάσθη 685
ἐπὶ τοὺς Τρῷας καὶ τοὺς Λυκίους ἔτρεχε, καὶ μεγάλως ἐβλάβη,

νήπιος· εἰ δὲ ἔπος Πηληϊάδαο φύλαξεν686
ὁ μωρὸς καὶ ἀνόητος· εἰ δὲ τὸν λόγον ἐφύλαξε τοῦ υἱοῦ τοῦ Πηλέως,

ἦ τ' ἂν ὑπέκφυγε κῆρα κακὴν μέλανος θανάτοιο.687
ὄντως που ἐξέφυγεν ἂν τὴν χαλεπὴν μοίραν τοῦ σκοτεινοῦ θανάτου·

ἀλλ' αἰεί τε Διὸς κρείσσων νόος ἠέ περ ἀνδρῶν·688
ἀλλ' ἀεὶ ὁ τοῦ Διὸς νοῦς ἰσχυρότερός ἐστιν, ἢ ὁ τοῦ ἀνδρός,

ὅς τε καὶ ἄλκιμον ἄνδρα φοβεῖ καὶ ἀφείλετο νίκην689
ὅστις δὴ καὶ ἄνδρα ἰσχυρὸν καὶ ἀνδρεῖον ἐκφοβεῖ καὶ τρέπει, καὶ νίκην ἀφείλετο

ῥηϊδίως, ὅτε δ' αὐτὸς ἐποτρύνῃσι μάχεσθαι· 690
ῥᾳδίως καὶ ὅταν αὐτὸς παροξύνῃ πολεμεῖν,

ὅς οἱ καὶ τότε θυμὸν ἐνὶ στήθεσσιν ἀνῆκεν.691
ὅστις αὐτῷ καὶ τότε προθυμίαν εἰς τὸ στῆθος ἐνέβαλε.



ἔνθα τίνα πρῶτον τίνα δ' ὕστατον ἐξενάριξας692
[]τότε τίνα πρῶτον, τίνα δὲ ἔσχατον ἀπέκτεινας,

Πατρόκλεις, ὅτε δή σε θεοὶ θάνατον δὲ κάλεσσαν;693
ὦ Πάτροκλε, ὁπηνίκα σε οἱ θεοὶ ἐκάλεσαν εἰς τὸν θάνατον.

Ἄδρηστον μὲν πρῶτα καὶ Αὐτόνοον καὶ Ἔχεκλον694
πρῶτον μὲν τὸν Ἄδραστον, καὶ τὸν Αὐτόνουν, καὶ τὸν Ἔχεκλον,

καὶ Πέριμον Μεγάδην καὶ Ἐπίστορα καὶ Μελάνιππον, 695
καὶ Πέριμον τὸν υἱὸν τοῦ Μέγου, καὶ Ἐπίστορα, καὶ Μελάνιππον,

αὐτὰρ ἔπειτ' Ἔλασον καὶ Μούλιον ἠδὲ Πυλάρτην·696
μετὰ ταῦτα δὲ τὸν Ἔλασον, καὶ τὸν Μούλιον, καὶ τὸν Πυλάρτην.

τοὺς ἕλεν· οἳ δ' ἄλλοι φύγαδε μνώοντο ἕκαστος.697
τούτους ἀπέκτεινεν, οἱ ἄλλοι δὲ πάντες φυγῆς ἐμέμνητο.



ἔνθά κεν ὑψίπυλον Τροίην ἕλον υἷες Ἀχαιῶν698
[]τότε δ᾽ ἂν τὴν ὑψηλὰς πύλας ἔχουσαν Τροίαν ἐκράτησαν οἱ υἱοὶ τῶν Ἑλλήνων

Πατρόκλου ὑπὸ χερσί, περὶ πρὸ γὰρ ἔγχεϊ θῦεν,699
διὰ τῶν τοῦ Πατρόκλου χειρῶν, πάνυ γὰρ πρὸ τῶν ἄλλων ἔτρεχε μετὰ τοῦ δόρατος,

εἰ μὴ Ἀπόλλων Φοῖβος ἐϋδμήτου ἐπὶ πύργου 700
εἰ μὴ Ἀπόλλων ὁ καθαρὸς ἐπὶ τοῦ καλῶς ᾠκοδομημένου πύργου

ἔστη τῷ ὀλοὰ φρονέων, Τρώεσσι δ' ἀρήγων.701
ἔστη, τούτῳ ὀλεθρία διανοούμενος, τοῖς Τρῳσὶ δὲ βοηθῶν·

τρὶς μὲν ἐπ' ἀγκῶνος βῆ τείχεος ὑψηλοῖο702
τρὶς μὲν οὖν ἐπέβη τοῦ ἀγκῶνος καὶ τῆς ἐξοχῆς τοῦ ὑψηλοῦ τείχους

Πάτροκλος, τρὶς δ' αὐτὸν ἀπεστυφέλιξεν Ἀπόλλων703
ὁ Πάτροκλος, τρὶς δὲ αὐτὸν ἀπέκρουσεν ὁ Ἀπόλλων,

χείρεσσ' ἀθανάτῃσι φαεινὴν ἀσπίδα νύσσων.704
ἄμφω ταῖς χερσὶ ταῖς ἀθανάταις πλήττων καὶ ἀπωθούμενος τὴν λαμπρὰν ἀσπίδα.

ἀλλ' ὅτε δὴ τὸ τέταρτον ἐπέσσυτο δαίμονι ἶσος, 705
ἀλλ᾽ ἡνίκα τὸ τέταρτον ἐφώρμησεν ὅμοιος θεῷ,

δεινὰ δ' ὁμοκλήσας ἔπεα πτερόεντα προσηύδα·706
φοβερῶς ἀπειλήσας εἶπε πρὸς αὐτὸν ὁ πόρρωθεν ἐργαζόμενος Ἀπόλλων·

χάζεο διογενὲς Πατρόκλεες· οὔ νύ τοι αἶσα707
Ὑποχώρει, ὦ ἐνδοξότατε Πάτροκλε, οὔτοί σοι εἵμαρτο

σῷ ὑπὸ δουρὶ πόλιν πέρθαι Τρώων ἀγερώχων,708
ἐκπορθηθῆναι τὴν πόλιν τῶν ὑπερηφάνων Τρῴων ὑπὸ τοῦ σοῦ δόρατος,

οὐδ' ὑπ' Ἀχιλλῆος, ὅς περ σέο πολλὸν ἀμείνων.709
οὐδὲ ὑπὸ τοῦ Ἀχιλλέως, ὅστις πολλῷ κρείττων σοῦ ὑπάρχει.



ὣς φάτο, Πάτροκλος δ' ἀνεχάζετο πολλὸν ὀπίσσω 710
[]οὕτως εἶπεν. ὁ Πάτροκλος δὲ ἀνεχώρει πολλῷ εἰς τοὐπίσω,

μῆνιν ἀλευάμενος ἑκατηβόλου Ἀπόλλωνος.711
ἐκκλίνων τὴν ὀργὴν τοῦ πόρρω βάλλοντος Ἀπόλλωνος·



Ἕκτωρ δ' ἐν Σκαιῇσι πύλῃς ἔχε μώνυχας ἵππους·712
[]ὁ Ἕκτωρ δὲ περὶ τὰς Σκαιὰς πύλας ἤλαυνε τοὺς μονώνυχας ἵππους,

δίζε γὰρ ἠὲ μάχοιτο κατὰ κλόνον αὖτις ἐλάσσας,713
ἐφρόντιζε γὰρ καὶ ἐπεζήτει, ἢ ἵνα πολεμίῃ κατὰ τὸν τάραχον πάλιν ἐλάσας τοὺς ἵππους,

ἦ λαοὺς ἐς τεῖχος ὁμοκλήσειεν ἀλῆναι.714
ἢ τοὺς λαοὺς εἰς τὸ τεῖχος συναθροισθῆναι κελεύσειε.

ταῦτ' ἄρα οἱ φρονέοντι παρίστατο Φοῖβος Ἀπόλλων 715
ταῦτα δὲ αὐτῷ διανοουμένῳ παρέστη ὁ καθαρὸς Ἀπόλλων

ἀνέρι εἰσάμενος αἰζηῷ τε κρατερῷ τε716
ὁμοιωθεὶς ἀνδρὶ νέῳ τε καὶ ἰσχυρῷ,

Ἀσίῳ, ὃς μήτρως ἦν Ἕκτορος ἱπποδάμοιο717
τῷ Ἀσίω, ὃς πρὸς μητρὸς θεῖος ἦν τοῦ ἱππικοῦ Ἕκτορος,

αὐτοκασίγνητος Ἑκάβης, υἱὸς δὲ Δύμαντος,718
αὐτάδελφος τῆς Ἑκάβης, υἱὸς δὲ τοῦ Δύμαντος,

ὃς Φρυγίῃ ναίεσκε ῥοῇς ἔπι Σαγγαρίοιο·719
ὃς κατῴκει ἐν τῇ Φρυγίᾳ παρὰ τὰ ῥεύματα τοῦ Σαγγαρίου ποταμοῦ.

τῷ μιν ἐεισάμενος προσέφη Διὸς υἱὸς Ἀπόλλων· 720
τούτῳ ὁμοιωθεὶς εἶπε πρὸς αὐτὸν Ἀπόλλων ὁ υἱὸς τοῦ Διός·

Ἕκτορ τίπτε μάχης ἀποπαύεαι; οὐδέ τί σε χρή.721
ὦ Ἕκτορ, τί δήποτε ἀποπαύῃ τοῦ πολέμου; οὐδαμῶς σε δεῖ·

αἴθ' ὅσον ἥσσων εἰμί, τόσον σέο φέρτερος εἴην·722
εἴθε ὅσον ἥττων καὶ ἀσθενέστερός εἰμι, τοσοῦτον κρείττων σοῦ εἴην·

τώ κε τάχα στυγερῶς πολέμου ἀπερωήσειας.723
ταύτῃ γὰρ ἂν ταχέως μισητῶς ἐκ τῆς μάχης ἀναχωρήσειας·

ἀλλ' ἄγε Πατρόκλῳ ἔφεπε κρατερώνυχας ἵππους,724
ἀλλ᾿ ἄγε ἐπὶ Πάτροκλον ἔλαυνε τοὺς ἰσχυρώνυχας ἵππους,

αἴ κέν πώς μιν ἕλῃς, δώῃ δέ τοι εὖχος Ἀπόλλων. 725
ἐὰν πως αὐτὸν ἀνέλῃς, παράσχῃ δέ σοι καύχημα ὁ Ἀπόλλων.



ὣς εἰπὼν ὃ μὲν αὖτις ἔβη θεὸς ἂμ πόνον ἀνδρῶν,726
[]οὕτως εἰπὼν ὁ θεὸς μὲν αὖθις ἐπορεύθη εἰς τὸν πόλεμον τῶν ἀνδρῶν.

Κεβριόνῃ δ' ἐκέλευσε δαΐφρονι φαίδιμος Ἕκτωρ727
Ἕκτωρ δὲ ὁ λαμπρὸς προσέταξε τῷ συνετῷ Κεβριόνῃ

ἵππους ἐς πόλεμον πεπληγέμεν. αὐτὰρ Ἀπόλλων728
τοὺς ἵππους μαστίζειν εἰς τὸν πόλεμον· ὁ Ἀπόλλων δὲ

δύσεθ' ὅμιλον ἰών, ἐν δὲ κλόνον Ἀργείοισιν729
εἰσῆλθεν εἰς τὸ πλῆθος παραγενόμενος, θόρυβον δὲ τοῖς Ἕλλησιν

ἧκε κακόν, Τρωσὶν δὲ καὶ Ἕκτορι κῦδος ὄπαζεν. 730
ἐπέβαλε χαλεπόν, τοῖς Τρῳσὶ δὲ καὶ τῷ Ἕκτορι δόξαν ἐδωρεῖτο.

Ἕκτωρ δ' ἄλλους μὲν Δαναοὺς ἔα οὐδ' ἐνάριζεν·731
ὁ Ἕκτωρ δὲ τοὺς μὲν ἄλλους Ἕλληνας ἠφίει, οὐδὲ ἀπέκτεινεν·

αὐτὰρ ὃ Πατρόκλῳ ἔφεπε κρατερώνυχας ἵππους.732
ἐπὶ Πάτροκλον δ᾽ οὗτος ἤλαυνε τοὺς ἰσχυρώνυχας ἵππους,

Πάτροκλος δ' ἑτέρωθεν ἀφ' ἵππων ἆλτο χαμᾶζε733
ὁ Πάτροκλος δὲ ἐκ τοῦ ἑτέρου μέρους ἀπὸ τῶν ἵππων κατεπήδησεν ἐπὶ τὴν γῆν,

σκαιῇ ἔγχος ἔχων· ἑτέρηφι δὲ λάζετο πέτρον734
τῇ μὲν ἀριστερᾷ τὸ δόρυ κρατῶν, τῇ ἑτέρᾳ δὲ ἔλαβε πέτραν,

μάρμαρον ὀκριόεντα τόν οἱ περὶ χεὶρ ἐκάλυψεν, 735
μάρμαρον τραχύν, ὃν ἡ χεὶρ αὐτοῦ περιεκάλυψεν,

ἧκε δ' ἐρεισάμενος, οὐδὲ δὴν χάζετο φωτός,736
ἀφῆκε δὲ ἀντιβάς, οὐδ᾽ ἐπὶ πολὺ ἀπείχετο ἀνδρός,

οὐδ' ἁλίωσε βέλος, βάλε δ' Ἕκτορος ἡνιοχῆα737
οὐδὲ ματαίως ἔπεμψε τὸν λίθον, ἔπληξε δὲ τὸν ἡνίοχον τοῦ Ἕκτορος

Κεβριόνην νόθον υἱὸν ἀγακλῆος Πριάμοιο738
τὸν Κεβριόνην τὸν νόθον υἱὸν τοῦ ὑπερενδόξου Πριάμου

ἵππων ἡνί' ἔχοντα μετώπιον ὀξέϊ λᾶϊ.739
κατέχοντα τὰς ἡνίας τῶν ἵππων, κατὰ τὸ μετώπιον (μεσόφρυον) τῷ ὀξεῖ λίθῳ,

ἀμφοτέρας δ' ὀφρῦς σύνελεν λίθος, οὐδέ οἱ ἔσχεν 740
ἀμφοτέρας δὲ τὰς ὀφρῦς συνέχεε καὶ συνέτριψεν ὁ λίθος, οὐδὲ ἀντέσχεν αὐτῷ

ὀστέον, ὀφθαλμοὶ δὲ χαμαὶ πέσον ἐν κονίῃσιν741
τὸ ὀστοῦν, οἱ ὀφθαλμοὶ δὲ κατέπεσον εἰς γῆν ἐν τῇ κόνει

αὐτοῦ πρόσθε ποδῶν· ὃ δ' ἄρ' ἀρνευτῆρι ἐοικὼς742
αὐτόθι ἔμπροσθεν τῶν ποδῶν, οὗτος δὲ ὅμοιος κυβιστῇ

κάππεσ' ἀπ' εὐεργέος δίφρου, λίπε δ' ὀστέα θυμός.743
κατέπεσεν ἀπὸ τοῦ καλῶς εἰργασμένου ὀχήματος, ἀπέλιπε δὲ τὰ ὀστᾶ ἡ ψυχή.

τὸν δ' ἐπικερτομέων προσέφης Πατρόκλεες ἱππεῦ·744
πρὸς τοῦτον δὲ σκώπτων καὶ χλευάζων εἶπες, ὦ Πάτροκλε ἱππικὲ·

ὢ πόποι ἦ μάλ' ἐλαφρὸς ἀνήρ, ὡς ῥεῖα κυβιστᾷ. 745
φεῦ φεῦ, ὄντως πάνυ εὐκίνητος καὶ κοῦφος οὗτος ὁ ἀνήρ, ὃς ῥᾳδίως καταδύνει,

εἰ δή που καὶ πόντῳ ἐν ἰχθυόεντι γένοιτο,746
εἴ που δὴ καὶ ἐν τῇ τοὺς ἰχθύας ἐχούσῃ θαλάσσῃ παραγένοιτο,

πολλοὺς ἂν κορέσειεν ἀνὴρ ὅδε τήθεα διφῶν747
πολλοὺς ἂν ἐμπλήσειεν οὗτος ὁ ἀνήρ, ὄστρεα ζητῶν,

νηὸς ἀποθρῴσκων, εἰ καὶ δυσπέμφελος εἴη,748
ἐκ τῆς νεὼς καταπηδῶν, εἰ καὶ δυσχείμερος (χαλεπαίνουσα) εἴη ἡ θάλασσα,

ὡς νῦν ἐν πεδίῳ ἐξ ἵππων ῥεῖα κυβιστᾷ.749
ὡς καὶ νῦν ἐν τῇ πεδιάδι ῥᾳδίως ἐκ τῶν ἵππων καταδύνει·

ἦ ῥα καὶ ἐν Τρώεσσι κυβιστητῆρες ἔασιν. 750
ὄντως δὴ καὶ ἐν τοῖς Τρῳσὶ κολυμβηταὶ εἰσίν·



ὣς εἰπὼν ἐπὶ Κεβριόνῃ ἥρωϊ βεβήκει751
[]οὕτως εἰπὼν ἐπὶ τὸν ἥρωα Κεβριόνην ὥρμησεν

οἶμα λέοντος ἔχων, ὅς τε σταθμοὺς κεραΐζων752
ὅρμημα λέοντος ἔχων, ὅστις ἐπαύλεις διαφθείρων

ἔβλητο πρὸς στῆθος, ἑή τέ μιν ὤλεσεν ἀλκή·753
ἐτρώθη κατὰ τὸ στῆθος καὶ ἡ ἑαυτοῦ δύναμις ἀπώλεσεν αὐτόν·

ὣς ἐπὶ Κεβριόνῃ Πατρόκλεες ἆλσο μεμαώς.754
οὕτως, ὦ Πάτροκλε πρόθυμος ἐπήδησας ἐπὶ τὸν Κεβριόνην·

Ἕκτωρ δ' αὖθ' ἑτέρωθεν ἀφ' ἵππων ἆλτο χαμᾶζε. 755
ὁ Ἕκτωρ δὲ ἐκ τοῦ ἑτέρου μέρους ἀπὸ τῶν ἵππων κατεπήδησεν ἐπὶ τὴν γῆν.

τὼ περὶ Κεβριόναο λέονθ' ὣς δηρινθήτην,756
οὗτοι δὲ περὶ τοῦ Κεβριόνου καθάπερ λέοντες ἐμαχέσαντο,

ὥ τ' ὄρεος κορυφῇσι περὶ κταμένης ἐλάφοιο757
οἵτινες ἐν ταῖς κορυφαῖς τοῦ ὄρους περὶ ἐλάφου ἀνῃρημένης

ἄμφω πεινάοντε μέγα φρονέοντε μάχεσθον·758
ἀμφότεροι πεινῶντες μεγαλοφρονοῦντες μάχονται.

ὣς περὶ Κεβριόναο δύω μήστωρες ἀϋτῆς759
οὕτω δὴ περὶ τοῦ Κεβριόνου οἱ δύο ἔμπειροι τῆς μάχης

Πάτροκλός τε Μενοιτιάδης καὶ φαίδιμος Ἕκτωρ 760
ὅ τε Πάτροκλος ὁ υἱὸς τοῦ Μενοιτίου, καὶ ὁ λαμπρὸς Ἕκτωρ

ἵεντ' ἀλλήλων ταμέειν χρόα νηλέϊ χαλκῷ.761
ἐφίεντο τεμεῖν ἀλλήλων τὸ σῶμα σιδήρῳ ἀνηλεεῖ.

Ἕκτωρ μὲν κεφαλῆφιν ἐπεὶ λάβεν οὐχὶ μεθίει·762
ὁ μὲν οὖν Ἕκτωρ ἐπειδὴ ἔλαβε κατὰ τὴν κεφαλὴν οὐκ ἠφίει·

Πάτροκλος δ' ἑτέρωθεν ἔχεν ποδός· οἳ δὲ δὴ ἄλλοι763
ὁ Πάτροκλος δὲ ἐκ τοῦ ἑτέρου μέρους κατεῖχεν ἀπὸ τοῦ ποδός· οἱ ἄλλοι δὲ

Τρῶες καὶ Δαναοὶ σύναγον κρατερὴν ὑσμίνην.764
Τρῷες καὶ Ἕλληνες συνῆγον καὶ συνῆπτον ἰσχυρὰν μάχην.



ὡς δ' Εὖρός τε Νότος τ' ἐριδαίνετον ἀλλήλοιιν 765
[]ὥσπερ δὲ ὁ Νότος τε καὶ ὁ Εὖρος ἐριδαίνουσι καὶ ἀντιβάλλουσιν ἀλλήλοις

οὔρεος ἐν βήσσῃς βαθέην πελεμιζέμεν ὕλην766
ἐν τοῖς βασίμοις καὶ κοίλοις τόποις τοῦ ὄρους τὴν βαθεῖαν καὶ πυκνὴν ὕλην παρακινεῖν

φηγόν τε μελίην τε τανύφλοιόν τε κράνειαν,767
φηγόν τε καὶ μελίαν, καὶ μακρόφλοιον κράνειαν,

αἵ τε πρὸς ἀλλήλας ἔβαλον τανυήκεας ὄζους768
αἳ δὴ πρὸς ἀλλήλας ἔβαλον τοὺς μακροὺς κλάδους

ἠχῇ θεσπεσίῃ, πάταγος δέ τε ἀγνυμενάων,769
σὺν μεγάλω καὶ θαυμαστῷ ἤχῳ, κτύπος δὲ γίνεται συντριβομένων·

ὣς Τρῶες καὶ Ἀχαιοὶ ἐπ' ἀλλήλοισι θορόντες 770
οὕτως οἱ Τρῷες καὶ οἱ Ἕλληνες κατ᾽ ἀλλήλων ἐπιπηδῶντες

δῄουν, οὐδ' ἕτεροι μνώοντ' ὀλοοῖο φόβοιο.771
ἀπέκτεινον, οὐδέτεροι ἐμέμνηντο φυγῆς ὀλεθρίας,

πολλὰ δὲ Κεβριόνην ἀμφ' ὀξέα δοῦρα πεπήγει772
πολλὰ δὲ περὶ τὸν Κεβριόνην δόρατα ὀξέα ἐπάγησαν,

ἰοί τε πτερόεντες ἀπὸ νευρῆφι θορόντες,773
καὶ ὀϊστοὶ πτερὰ ἔχοντες ἀπὸ τῆς νευρᾶς ἐκπηδῶντες,

πολλὰ δὲ χερμάδια μεγάλ' ἀσπίδας ἐστυφέλιξαν774
πολλοὶ δὲ λίθοι χειροπληθεῖς μεγάλοι τὰς ἀσπίδας παρεκίνησαν

μαρναμένων ἀμφ' αὐτόν· ὃ δ' ἐν στροφάλιγγι κονίης 775
μαχομένων περὶ αὐτόν. οὗτος δὲ ἐν τῇ συστροφῇ τῆς κόνεως

κεῖτο μέγας μεγαλωστί, λελασμένος ἱπποσυνάων.776
ἔκειτο μέγας μεγάλως, ἐπιλαθόμενος τῆς ἱππικῆς.



ὄφρα μὲν Ἠέλιος μέσον οὐρανὸν ἀμφιβεβήκει,777
[]ὅτε μὲν οὖν ὁ ἥλιος περὶ τὸ μέσον ἦν τοῦ οὐρανοῦ,

τόφρα μάλ' ἀμφοτέρων βέλε' ἥπτετο, πῖπτε δὲ λαός·778
τότε πάνυ ἀμφοτέρων ἥπτοντο τὰ βέλη, ἔπιπτε δὲ καὶ ἀπέθνησκεν ὁ λαός.

ἦμος δ' Ἠέλιος μετενίσετο βουλυτὸν δέ,779
ὁπηνίκα δὲ ὁ ἥλιος ἐπορεύετο πρὸς τὴν ἑσπέραν,

καὶ τότε δή ῥ' ὑπὲρ αἶσαν Ἀχαιοὶ φέρτεροι ἦσαν. 780
τηνικαῦτα δὴ οἱ Ἕλληνες ὑπὲρ μέτρον κρείττονες ἦσαν,

ἐκ μὲν Κεβριόνην βελέων ἥρωα ἔρυσσαν781
καὶ τὸν μὲν ἥρωα Κεβριόνην ἐκ τῶν βελῶν εἵλκυσαν

Τρώων ἐξ ἐνοπῆς, καὶ ἀπ' ὤμων τεύχε' ἕλοντο,782
ἐκ τῆς μάχης τῶν Τρῴων, καὶ ἐκ τῶν ὤμων ἀφείλοντο τὰ ὅπλα.

Πάτροκλος δὲ Τρωσὶ κακὰ φρονέων ἐνόρουσε.783
ὁ Πάτροκλος δὲ τοῖς Τρῳσὶν χαλεπὰ διανοούμενος ἐφώρμησεν·

τρὶς μὲν ἔπειτ' ἐπόρουσε θοῷ ἀτάλαντος Ἄρηϊ784
τρὶς μὲν οὖν ἐφώρμησεν, ὅμοιος τῷ ταχεῖ Ἄρει

σμερδαλέα ἰάχων, τρὶς δ' ἐννέα φῶτας ἔπεφνεν. 785
καταπληκτικῶς βοῶν, τρὶς δὲ ἐννέα ἄνδρας ἀπέκτεινεν.

ἀλλ' ὅτε δὴ τὸ τέταρτον ἐπέσσυτο δαίμονι ἶσος,786
ἀλλ᾿ ὁπηνίκα δὴ τὸ τέταρτον ἐφώρμησεν ὅμοιος θεῷ,

ἔνθ' ἄρα τοι Πάτροκλε φάνη βιότοιο τελευτή·787
τηνικαῦτα δή σοι, ὦ Πάτροκλε, ἐφάνη τὸ τέλος τοῦ βίου,

ἤντετο γάρ τοι Φοῖβος ἐνὶ κρατερῇ ὑσμίνῃ788
ἀπήντησε γάρ σοι ὁ Φοῖβος ἐν τῇ κραταιᾷ μάχῃ

δεινός· ὃ μὲν τὸν ἰόντα κατὰ κλόνον οὐκ ἐνόησεν,789
φοβερός· οὗτος μὲν τοῦτον ἐπιόντα κατὰ τὸν τάραχον καὶ τὴν μάχην οὐκ ἐθεάσατο,

ἠέρι γὰρ πολλῇ κεκαλυμμένος ἀντεβόλησε· 790
ἀέρι γὰρ πολλῷ κεκαλυμμένος ἀπήντησεν,

στῆ δ' ὄπιθεν, πλῆξεν δὲ μετάφρενον εὐρέε τ' ὤμω791
ἔστη δὲ ὄπισθεν, ἔπληξε δὲ τὸ μετάφρενον, καὶ τοὺς πλατεῖς ὤμους

χειρὶ καταπρηνεῖ, στρεφεδίνηθεν δέ οἱ ὄσσε.792
χειρὶ καταφερεῖ καὶ πλαγίως διατεταμένῃ· περιενεχθέντες δὲ ἐστράφησαν καὶ ἐσκοτώθησαν αὐτῷ οἱ ὀφθαλμοί.

τοῦ δ' ἀπὸ μὲν κρατὸς κυνέην βάλε Φοῖβος Ἀπόλλων·793
τούτου δὲ ἀπὸ μὲν τῆς κεφαλῆς ἐξέβαλε τὴν περικεφαλαίαν ὁ καθαρὸς Ἀπόλλων,

ἣ δὲ κυλινδομένη καναχὴν ἔχε ποσσὶν ὑφ' ἵππων794
αὕτη δὲ κυλιομένη κτύπον ἀπετέλει ὑπὸ τῶν ποδῶν τῶν ἵππων

αὐλῶπις τρυφάλεια, μιάνθησαν δὲ ἔθειραι 795
ἡ παραμήκεις ἔχουσα τὰς τῶν ὀφθαλμῶν ὀπὰς περικεφαλαία· ἐμολύνθησαν δὲ

αἵματι καὶ κονίῃσι· πάρος γε μὲν οὐ θέμις ἦεν796
αἱ τρίχες αἵματι καὶ κόνει. πρότερόν γε μὴν οὐχ ὅσιον ἦν

ἱππόκομον πήληκα μιαίνεσθαι κονίῃσιν,797
τὴν ἱππείαις θριξὶ κοσμουμένην περικεφαλαίαν μολύνεσθαι κόνει·

ἀλλ' ἀνδρὸς θείοιο κάρη χαρίεν τε μέτωπον798
ἀλλὰ κεφαλὴν ἀνδρὸς θείου, καὶ μέτωπον ἡδὺ

ῥύετ' Ἀχιλλῆος· τότε δὲ Ζεὺς Ἕκτορι δῶκεν799
ἐφύλαττε καὶ ἔσωζε τοῦ Ἀχιλλέως· τότε δὲ ὁ Ζεὺς τῷ Ἕκτορι ἐδωρήσατο

ᾗ κεφαλῇ φορέειν, σχεδόθεν δέ οἱ ἦεν ὄλεθρος. 800
φορεῖν ἐν τῇ ἑαυτοῦ κεφαλῇ, ἐγγὺς δὲ αὐτῷ ἡ φθορά, καὶ ὁ θάνατος ἦν.

πᾶν δέ οἱ ἐν χείρεσσιν ἄγη δολιχόσκιον ἔγχος801
ὅλον δὲ τὸ μακρὸν δόρυ συνετρίβη ἐν ταῖς χερσὶν αὐτοῦ,

βριθὺ μέγα στιβαρὸν κεκορυθμένον· αὐτὰρ ἀπ' ὤμων802
τὸ βαρύ, το μέγα, τὸ στερεόν, τὸ σιδήρῳ ὡπλισμένον. ἐκ τῶν ὤμων δὲ

ἀσπὶς σὺν τελαμῶνι χαμαὶ πέσε τερμιόεσσα.803
ἡ ἀσπὶς σὺν τῷ λώρῳ τῷ ἀναφορεῖ εἰς γῆν κατέπεσεν ἡ μεγάλη καὶ μέχρι τῶν ποδῶν διήκουσα,

λῦσε δέ οἱ θώρηκα ἄναξ Διὸς υἱὸς Ἀπόλλων.804
ἔλυσε δὲ αὐτῷ τὸν θώρακα ὁ βασιλεὺς Ἀπόλλων ὁ υἱὸς τοῦ Διός,

τὸν δ' ἄτη φρένας εἷλε, λύθεν δ' ὑπὸ φαίδιμα γυῖα, 805
τοῦτον δὲ βλάβη κατέλαβε κατὰ διάνοιαν, ὑπελύθησαν δὲ τὰ λαμπρά μέλη.

στῆ δὲ ταφών· ὄπιθεν δὲ μετάφρενον ὀξέϊ δουρὶ806
ἔστη δὲ ἐκπλαγείς, ὄπισθεν δὲ τὰ μετάφρενα δόρατι οξεῖ καὶ τμητικῷ

ὤμων μεσσηγὺς σχεδόθεν βάλε Δάρδανος ἀνὴρ807
μεταξὺ τῶν ὤμων ἐκ τοῦ σύνεγγυς ἔτρωσεν ἀνὴρ

Πανθοΐδης Εὔφορβος, ὃς ἡλικίην ἐκέκαστο808
Δάρδανος ὁ υἱὸς τοῦ Πάνθου, ὁ Εὔφορβος, ὃς τοὺς ἥλικας ἐνίκα

ἔγχεΐ θ' ἱπποσύνῃ τε πόδεσσί τε καρπαλίμοισι·809
δόρατί τε καὶ ἱππικῇ καὶ ποσὶ ταχέσι,

καὶ γὰρ δὴ τότε φῶτας ἐείκοσι βῆσεν ἀφ' ἵππων 810
καὶ γάρ ποτε εἴκοσιν ἄνδρας κατεβίβασεν ἀπὸ τῶν ἵππων,

πρῶτ' ἐλθὼν σὺν ὄχεσφι διδασκόμενος πολέμοιο·811
πρῶτον ἐλθὼν σὺν τοῖς ἅρμασι γυμναζόμενος τὰ τοῦ πολέμου.

ὅς τοι πρῶτος ἐφῆκε βέλος Πατρόκλεες ἱππεῦ812
οὗτός σοι πρῶτον ἐπαφῆκε τὸ δόρυ, ὦ Πάτροκλε ἱππικέ,

οὐδὲ δάμασσ'· ὃ μὲν αὖτις ἀνέδραμε, μίκτο δ' ὁμίλῳ,813
οὐδὲ ἀπέκτεινεν, ἀλλ᾿ οὗτος μὲν αὖθις εἰς τοὐπίσω ἔδραμεν, συνεμίγη δὲ τῷ πλήθει,

ἐκ χροὸς ἁρπάξας δόρυ μείλινον, οὐδ' ὑπέμεινε814
ἁρπάσας ἐκ τοῦ σώματος τὸ ἐκ τῆς μελίας δόρυ, οὐδὲ ὑπέμεινε

Πάτροκλον γυμνόν περ ἐόντ' ἐν δηϊοτῆτι. 815
τὸν Πάτροκλον, καίπερ ὄντα γυμνὸν ἐν τῇ μάχῃ

Πάτροκλος δὲ θεοῦ πληγῇ καὶ δουρὶ δαμασθεὶς816
ὁ Πάτροκλος δὲ τῇ πληγῇ τοῦ θεοῦ, καὶ τῷ δόρατι καταπονηθείς,

ἂψ ἑτάρων εἰς ἔθνος ἐχάζετο κῆρ' ἀλεείνων.817
ὀπίσω εἰς τὸ πλῆθος τῶν φίλων ἀνεχώρει, ἐκκλίνων τὴν θανατηφόρον μοῖραν.



Ἕκτωρ δ' ὡς εἶδεν Πατροκλῆα μεγάθυμον818
[]ὁ Ἕκτωρ δὲ ἐπειδὴ ἐθεάσατο τὸν μεγαλόψυχον Πάτροκλον

ἂψ ἀναχαζόμενον βεβλημένον ὀξέϊ χαλκῷ,819
εἰς τοὐπίσω ἀναχωροῦντα, τετρωμένον σιδήρῳ ὀξεῖ καὶ τμητικῷ,

ἀγχίμολόν ῥά οἱ ἦλθε κατὰ στίχας, οὖτα δὲ δουρὶ 820
σύνεγγυς αὐτῷ ἐπῆλθε κατὰ τὰς τάξεις, ἔτρωσε δὲ τῷ δόρατι,

νείατον ἐς κενεῶνα, διὰ πρὸ δὲ χαλκὸν ἔλασσε·821
εἰς τὸ ἔσχατον τοῦ λαγόνος, εἰς τὸ πρόσω δὲ τὸν σίδηρον διεπέρασεν,

δούπησεν δὲ πεσών, μέγα δ' ἤκαχε λαὸν Ἀχαιῶν·822
ἐκτύπησε δὲ καταπεσών, μεγάλως δὲ ἐλύπησε τὸν στρατὸν τῶν Ἑλλήνων.

ὡς δ' ὅτε σῦν ἀκάμαντα λέων ἐβιήσατο χάρμῃ,823
ὥσπερ δὲ ὅτε λέων χοῖρον ἄγριον ἰσχυρὸν ἐβιάσατο, καὶ κατηγωνίσατο μάχη,

ὥ τ' ὄρεος κορυφῇσι μέγα φρονέοντε μάχεσθον824
οἵτινες ἐν ταῖς κορυφαῖς τοῦ ὄρους μεγαλοφρονοῦντες μάχονται

πίδακος ἀμφ' ὀλίγης· ἐθέλουσι δὲ πιέμεν ἄμφω· 825
περὶ πηγῆς μικρᾶς, θέλουσι δὲ πιεῖν ἀμφότεροι,

πολλὰ δέ τ' ἀσθμαίνοντα λέων ἐδάμασσε βίηφιν·826
πολλὰ δὲ αὐτὸν πνευστιῶντα ὁ λέων ἀπέκτεινεν ἰσχύϊ·

ὣς πολέας πεφνόντα Μενοιτίου ἄλκιμον υἱὸν827
οὕτω πολλοὺς ἀναιροῦντα τὸν ἰσχυρὸν υἱὸν τοῦ Μενοιτίου

Ἕκτωρ Πριαμίδης σχεδὸν ἔγχεϊ θυμὸν ἀπηύρα,828
Ἕκτωρ ὁ υἱὸς τοῦ Πριάμου ἐκ τοῦ σύνεγγυς δόρατι τὴν ψυχὴν ἀφείλετο,

καί οἱ ἐπευχόμενος ἔπεα πτερόεντα προσηύδα·829
καὶ ἐπ' αὐτῷ καυχώμενος λόγους ταχεῖς ἔλεγε πρὸς αὐτόν·

Πάτροκλ' ἦ που ἔφησθα πόλιν κεραϊξέμεν ἁμήν, 830
ὦ Πάτροκλε, ὄντως που ᾠήθης ἐκπορθήσειν τὴν ἡμετέραν πόλιν,

Τρωϊάδας δὲ γυναῖκας ἐλεύθερον ἦμαρ ἀπούρας831
τὰς Τρωικὰς δὲ γυναῖκας, τὴν ἐλευθέραν ζωὴν ἀφελόμενος,

ἄξειν ἐν νήεσσι φίλην ἐς πατρίδα γαῖαν832
ἄξειν ἐν ταῖς ναυσὶν εἰς τὴν ἀγαπητὴν γῆν τὴν πατρίδα·

νήπιε· τάων δὲ πρόσθ' Ἕκτορος ὠκέες ἵπποι833
μωρὲ καὶ ἀνόητε, ἔμπροσθεν δὲ τούτων οἱ ταχεῖς ἵπποι τοῦ Ἕκτορος

ποσσὶν ὀρωρέχαται πολεμίζειν· ἔγχεϊ δ' αὐτὸς834
τοῖς ποσὶν ὥρμηνται πολεμεῖν, δόρατι δὲ ἐγὼ

Τρωσὶ φιλοπτολέμοισι μεταπρέπω, ὅ σφιν ἀμύνω 835
διαπρέπω ἐπὶ τοῖς πολεμικοῖς Τρῳσίν, ὅστις αὐτοῖς ἀποσοβῶ

ἦμαρ ἀναγκαῖον· σὲ δέ τ' ἐνθάδε γῦπες ἔδονται.836
τὴν ἀναγκαίαν τοῦ θανάτου ἡμέραν, σὲ δὲ ἐνταῦθα τὰ ὄρνεα φαγοῦνται·

ἆ δείλ', οὐδέ τοι ἐσθλὸς ἐὼν χραίσμησεν Ἀχιλλεύς,837
φεῦ ἄθλιε, οὐδέ σοι Ἀχιλλεὺς γενναῖος ὢν ἐβοήθησεν,

ὅς πού τοι μάλα πολλὰ μένων ἐπετέλλετ' ἰόντι·838
ὅστίς σοι πάνυ πολλὰ παραμένων ἐνετέλλετο ἀπιόντι.

μή μοι πρὶν ἰέναι Πατρόκλεες ἱπποκέλευθε839
μή μοι πρότερον ἐπανέλθῃς, ὦ Πάτροκλε ἱππικέ,

νῆας ἔπι γλαφυρὰς πρὶν Ἕκτορος ἀνδροφόνοιο 840
ἐπὶ τὰς βαθείας ναῦς, πρὶν τὸν τοῦ ἀνδροκτόνου Ἕκτορος

αἱματόεντα χιτῶνα περὶ στήθεσσι δαΐξαι.841
χιτῶνα ᾑμαγμένον διαρρῆξαι περὶ τὰ στήθη.

ὥς πού σε προσέφη, σοὶ δὲ φρένας ἄφρονι πεῖθε.842
οὕτω που εἶπε πρὸς σέ, σοὶ δὲ τῷ ἀνοήτῳ κατέπειθε τὴν διάνοιαν.



τὸν δ' ὀλιγοδρανέων προσέφης Πατρόκλεες ἱππεῦ·843
[]πρὸς τοῦτον δὲ ὀλίγον ἔχων τὸ δρᾷν εἶπες, ὦ Πάτροκλε ἱππικέ·

ἤδη νῦν Ἕκτορ μεγάλ' εὔχεο· σοὶ γὰρ ἔδωκε844
ὄντως νῦν, ὦ Ἕκτορ, πάνυ ἐπικαυχῶ, σοὶ γὰρ ἐδωρήσατο

νίκην Ζεὺς Κρονίδης καὶ Ἀπόλλων, οἵ με δάμασσαν 845
τὴν νίκην Ζεὺς ὁ υἱὸς τοῦ Κρόνου, καὶ ὁ Ἀπόλλων, οἵτινές με κατηγωνίσαντο

ῥηιδίως· αὐτοὶ γὰρ ἀπ' ὤμων τεύχε' ἕλοντο.846
ῥᾳδίως, αὐτοὶ γὰρ ἀπὸ τῶν ὤμων ἀφείλοντο τὰ ὅπλα.

τοιοῦτοι δ' εἴ πέρ μοι ἐείκοσιν ἀντεβόλησαν,847
τοιοῦτοι δὲ εἴπερ καὶ εἴκοσί μοι ἀπήντησαν,

πάντές κ' αὐτόθ' ὄλοντο ἐμῷ ὑπὸ δουρὶ δαμέντες.848
πάντες ἂν αὐτόθι ἀπώλοντο ἀναιρεθέντες ὑπὸ τοῦ ἐμοῦ δόρατος.

ἀλλά με μοῖρ' ὀλοὴ καὶ Λητοῦς ἔκτανεν υἱός,849
ἀλλὰ με μοῖρα ὀλεθρία καὶ θανατηφόρος, καὶ ὁ υἱὸς τῆς Λητοῦς ἀνεῖλεν.

ἀνδρῶν δ' Εὔφορβος· σὺ δέ με τρίτος ἐξεναρίζεις. 850
ἀπὸ τῶν ἀνδρῶν δὲ ὁ Εὔφορβος, σὺ δέ με τρίτος ἀποκτείνεις.

ἄλλο δέ τοι ἐρέω, σὺ δ' ἐνὶ φρεσὶ βάλλεο σῇσιν·851
ἄλλο δέ σοι λέξω, σὺ δ' ἔμβαλον αὐτὸ εἰς τὴν σὴν διάνοιαν.

οὔ θην οὐδ' αὐτὸς δηρὸν βέῃ, ἀλλά τοι ἤδη852
οὔτοι οὐδὲ σὺ ἐπὶ πολὺν χρόνον ζήσεις, ἀλλ᾽ ἤδη σοι

ἄγχι παρέστηκεν θάνατος καὶ μοῖρα κραταιὴ853
ἐγγὺς παρεγένετο ὁ θάνατος καὶ ἡ ἰσχυρὰ μοῖρα,

χερσὶ δαμέντ' Ἀχιλῆος ἀμύμονος Αἰακίδαο.854
ἀναιρεθησομένῳ ὑπὸ τῶν χειρῶν τοῦ ἐγγόνου τοῦ Αἰακοῦ.

ὣς ἄρα μιν εἰπόντα τέλος θανάτοιο κάλυψε· 855
οὕτω δὴ εἰπόντα αὐτὸν ἐκάλυψε τὸ τέλος τοῦ θανάτου.

ψυχὴ δ' ἐκ ῥεθέων πταμένη Ἄϊδος δὲ βεβήκει856
ἡ ψυχὴ δὲ ἐκ τῶν μελῶν ἀποπτᾶσα εἰς τὸν ᾅδην κατῄει

ὃν πότμον γοόωσα λιποῦσ' ἀνδροτῆτα καὶ ἥβην.857
τὴν ἑαυτῆς μοῖραν θρηνοῦσα, καταλιποῦσα τὸ γενναῖον σῶμα, καὶ τὴν τῆς ἡλικίας ἀκμήν.

τὸν καὶ τεθνηῶτα προσηύδα φαίδιμος Ἕκτωρ·858
πρὸς τοῦτον δὲ καὶ τεθνηκότα ἔλεγεν ὁ λαμπρὸς Ἕκτωρ·

Πατρόκλεις τί νύ μοι μαντεύεαι αἰπὺν ὄλεθρον;859
ὦ Πάτροκλε, τί δή μοι μαντεύῃ καὶ προλέγεις τὸν ἀφανιστικὸν θάνατον;

τίς δ' οἶδ' εἴ κ' Ἀχιλεὺς Θέτιδος πάϊς ἠϋκόμοιο 860
τίς δὲ οἶδεν εἰ Ἀχιλλεὺς ὁ υἱὸς τῆς καλλικόμου Θέτιδος

φθήῃ ἐμῷ ὑπὸ δουρὶ τυπεὶς ἀπὸ θυμὸν ὀλέσσαι;861
φθαίῃ ἀπολέσσας τὴν ψυχὴν, πληγεὶς ὑπὸ τοῦ ἐμοῦ δόρατος;

ὣς ἄρα φωνήσας δόρυ χάλκεον ἐξ ὠτειλῆς862
οὕτω δὴ εἰπὼν τὸ σιδηροῦν δόρυ ἐκ τοῦ τραύματος

εἴρυσε λὰξ προσβάς, τὸν δ' ὕπτιον ὦσ' ἀπὸ δουρός.863
εἵλκυσε λακτικῶς ἐπιβάς, τοῦτον δὲ ἐπὶ τὰ μετάφρενα ὤθησεν ἀπὸ τοῦ δόρατος·

αὐτίκα δὲ ξὺν δουρὶ μετ' Αὐτομέδοντα βεβήκει864
παραχρῆμα δὲ σὺν τῷ δόρατι ἐπὶ τὸν Αὐτομέδοντα ᾤχετο

ἀντίθεον θεράποντα ποδώκεος Αἰακίδαο· 865
τὸν ἰσόθεον θεράποντα τοῦ ταχύποδος ἐγγόνου τοῦ Αἰακοῦ,

ἵετο γὰρ βαλέειν· τὸν δ' ἔκφερον ὠκέες ἵπποι866
ἐφίετο γὰρ βαλεῖν, τοῦτον δὲ ἐξέφερον οἱ ταχεῖς ἵπποι

ἄμβροτοι, οὓς Πηλῆϊ θεοὶ δόσαν ἀγλαὰ δῶρα.867
καὶ θεῖοι, οὓς τῷ Πηλεῖ οἱ θεοὶ ἔδωκαν δῶρα λαμπρά.