Vasile Stancu

The ILIAD




Book XI

Homeric text & Koine Greek paraphrase by Theodorus Gaza


ἠὼς δ' ἐκ λεχέων παρ' ἀγαυοῦ Τιθωνοῖο001
ἡ ἡμέρα δὲ ἐκ τῆς κοίτης παρὰ τοῦ θαυμαστοῦ ἐπὶ τῷ κάλλει Τιθωνοῦ

ὄρνυθ', ἵν' ἀθανάτοισι φόως φέροι ἠδὲ βροτοῖσι·002
ἀνίστατο, ὅπως τοῖς ἀθανατοῖς θεοῖς καὶ τοῖς ἀνθρώποις ἐνέγκαι φῶς·

Ζεὺς δ' Ἔριδα προΐαλλε θοὰς ἐπὶ νῆας Ἀχαιῶν003
ὁ Ζεὺς δὲ Ἔριν τὴν χαλεπὴν ἐπὶ τὰς ταχείας ναῦς τῶν Ἑλλήνων προέπεμψε,

ἀργαλέην, πολέμοιο τέρας μετὰ χερσὶν ἔχουσαν.004
σημεῖον πολέμου κατέχουσαν ἐν ταῖς χερσίν·

στῆ δ' ἐπ' Ὀδυσσῆος μεγακήτεϊ νηῒ μελαίνῃ, 005
ἔστη δὲ ἐπὶ τῇ μεγάλῃ μελαίνῃ νηὶ τοῦ Ὀδυσσέως,

ἥ ῥ' ἐν μεσσάτῳ ἔσκε γεγωνέμεν ἀμφοτέρωσε,006
ἥτις δὴ ἐν τῷ μέσῳ ἦν, ὥστε φωνεῖν ἐφ' ἑκατέρου μέρους,

ἠμὲν ἐπ' Αἴαντος κλισίας Τελαμωνιάδαο007
καὶ ἐπὶ τὰς σκηνὰς τοῦ Αἴαντος τοῦ υἱοῦ τοῦ Τελαμῶνος,

ἠδ' ἐπ' Ἀχιλλῆος, τοί ῥ' ἔσχατα νῆας ἐΐσας008
καὶ ἐπὶ τὰς τοῦ Ἀχιλλέως· οἳ δὴ ἐν ἐσχάτῳ τοῦ στρατοῦ τὰς ἰσοτοίχους ναῦς

εἴρυσαν ἠνορέῃ πίσυνοι καὶ κάρτεϊ χειρῶν009
εἵλκυσαν, ἀνδρίᾳ πεποιθότες καὶ ἰσχύϊ χειρῶν·

ἔνθα στᾶσ' ἤϋσε θεὰ μέγα τε δεινόν τε 010
ἐκεῖ στᾶσα ἡ θεὰ ἐβόησε μεγάλως τε καὶ φοβερῶς,

ὄρθι', Ἀχαιοῖσιν δὲ μέγα σθένος ἔμβαλ' ἑκάστῳ011
καὶ ἀνατεταμένως, καὶ ἐξακούστως, πᾶσι δὲ τοῖς Ἕλλησιν ἰσχὺν εὔτολμον ἐνέβαλεν

καρδίῃ ἄληκτον πολεμίζειν ἠδὲ μάχεσθαι.012
ἐν τῇ καρδίᾳ, ὥστ᾽ ἀδιαλείπτως πολεμεῖν τε καὶ μάχεσθαι·

τοῖσι δ' ἄφαρ πόλεμος γλυκίων γένετ' ἠὲ νέεσθαι013
τούτοις δὲ εὐθὺς ἡδίων ἐγένετο ὁ πόλεμος, ἢ τὸ πορεύεσθαι

ἐν νηυσὶ γλαφυρῇσι φίλην ἐς πατρίδα γαῖαν.014
ἐν ταῖς κοίλαις ναυσὶν εἰς τὴν πατρίδα τὴν προσφιλῆ γῆν.



Ἀτρεΐδης δ' ἐβόησεν ἰδὲ ζώννυσθαι ἄνωγεν 015
ὁ υἱὸς δὲ τοῦ Ἀτρέως ἐφώνησε καὶ καθοπλίζεσθαι ἐκέλευσε

Ἀργείους· ἐν δ' αὐτὸς ἐδύσετο νώροπα χαλκόν.016
τοὺς Ἕλληνας, αὐτὸς δὲ ἐνεδύσατο λαμπρότατον σίδηρον

κνημῖδας μὲν πρῶτα περὶ κνήμῃσιν ἔθηκε017
πρῶτον μὲν κνημίδας περιέθηκε ταῖς κνήμαις

καλὰς ἀργυρέοισιν ἐπισφυρίοις ἀραρυίας·018
καλὰς καὶ χρησίμους ἀργυροῖς σφυροκαλύμμασι προσηρμοσμένας·

δεύτερον αὖ θώρηκα περὶ στήθεσσιν ἔδυνε,019
δεύτερον δὲ θώρακα περιεβάλλετο τῷ στήθει,

τόν ποτέ οἱ Κινύρης δῶκε ξεινήϊον εἶναι. 020
ὅν ποτε ἔδωκεν αὐτῷ ὁ Κινύρης, ὥστ᾽ εἶναι δῶρον φιλικόν·

πεύθετο γὰρ Κύπρον δὲ μέγα κλέος οὕνεκ' Ἀχαιοὶ021
ἤκουσε γὰρ εἰς Κύπρον τὴν μεγάλην φήμην, διότι οἱ Ἕλληνες

ἐς Τροίην νήεσσιν ἀναπλεύσεσθαι ἔμελλον·022
ἔμελλον ἀναπλεύσεσθαι ταῖς ναυσὶν εἰς τὴν Τροίαν·

τοὔνεκά οἱ τὸν δῶκε χαριζόμενος βασιλῆϊ.023
τούτου χάριν ἔδωκε τοῦτον αὐτῷ πρὸς χάριν πράττων τῷ βασιλεῖ·

τοῦ δ' ἤτοι δέκα οἶμοι ἔσαν μέλανος κυάνοιο,024
τούτου δὲ ῥάβδοι μὲν δέκα ἦσαν μέλανος κυανοῦ,

δώδεκα δὲ χρυσοῖο καὶ εἴκοσι κασσιτέροιο· 025
δώδεκα δὲ χρυσοῦ, καὶ εἴκοσι καττιτέρου·

κυάνεοι δὲ δράκοντες ὀρωρέχατο προτὶ δειρὴν026
δράκοντες δὲ κυανοῖ ὥρμηντο ἐκτεινόμενοι πρὸς τὸν τράχηλον,

τρεῖς ἑκάτερθ' ἴρισσιν ἐοικότες, ἅς τε Κρονίων027
τρεῖς ἑκατέρωθεν ὅμοιοι ταῖς ἴρισιν, ἃς ὁ υἱὸς τοῦ Κρόνου

ἐν νέφεϊ στήριξε, τέρας μερόπων ἀνθρώπων.028
ἐνέπηξεν εἰς τὸ νέφος, σημεῖον τῶν μεμερισμένην ἐχόντων τὴν φωνὴν ἀνθρώπων.

ἀμφὶ δ' ἄρ' ὤμοισιν βάλετο ξίφος· ἐν δέ οἱ ἧλοι029
τοῖς ὤμοις δὲ περιεβάλετο τὸ ξίφος, ἐν αὐτῷ δὲ

χρύσειοι πάμφαινον, ἀτὰρ περὶ κουλεὸν ἦεν 030
οἱ χρυσοῖ ἧλοι περιέλαμπον, ξιφοθήκη δὲ

ἀργύρεον χρυσέοισιν ἀορτήρεσσιν ἀρηρός.031
ἀργυρᾶ περιέκειτο χρυσοῖς ἀναφορεῦσι περιηρτημένη·

ἂν δ' ἕλετ' ἀμφιβρότην πολυδαίδαλον ἀσπίδα θοῦριν032
ἀνελάβετο δὲ τὴν τοὺς ἄνδρας περιέπουσαν ποικιλωτάτην πολεμικὴν ἀσπίδα

καλήν, ἣν πέρι μὲν κύκλοι δέκα χάλκεοι ἦσαν,033
τὴν περικαλλῆ, περὶ ἣν δέκα μὲν κύκλοι ἦσαν χαλκοῖ,

ἐν δέ οἱ ὀμφαλοὶ ἦσαν ἐείκοσι κασσιτέροιο034
ἐν αὐτῇ δὲ εἴκοσιν ὀμφαλοὶ καττιτέρου ἦσαν,

λευκοί, ἐν δὲ μέσοισιν ἔην μέλανος κυάνοιο. 035
λευκοί, ἐν τῷ μέσῳ δὲ ἦν μέλανος κυανοῦ.

τῇ δ' ἐπὶ μὲν Γοργὼ βλοσυρῶπις ἐστεφάνωτο036
ἐπ᾿ αὐτοῦ δὲ Γοργὼν ἡ καταπληκτικοὺς ἔχουσα ὀφθαλμοὺς περιέκειτο,

δεινὸν δερκομένη, περὶ δὲ Δεῖμός τε Φόβος τε.037
φοβερῶς ὁρῶσα, περιῆν δὲ καὶ ὁ Δεῖμος, καὶ ὁ Φόβος·

τῆς δ' ἐξ ἀργύρεος τελαμὼν ἦν· αὐτὰρ ἐπ' αὐτοῦ038
ἐξ αὐτῆς δὲ ἀργυροῦς ἀναφορεὺς ἦν, ἐπ᾿ αὐτῷ δὲ δράκων

κυάνεος ἐλέλικτο δράκων, κεφαλαὶ δέ οἱ ἦσαν039
κυανοῦς περιέστραπτο, κεφαλαὶ δὲ αὐτῷ ἦσαν

τρεῖς ἀμφιστρεφέες ἑνὸς αὐχένος ἐκπεφυυῖαι. 040
τρεῖς συμπεπλεγμέναι (εἰς ἀλλήλας ἀπεστραμμέναι), ἐξ ἑνὸς αὐχένος βεβλαστηκυῖαι.

κρατὶ δ' ἐπ' ἀμφίφαλον κυνέην θέτο τετραφάληρον041
τῇ κεφαλῇ δὲ ἐπέθηκε τὴν περικεφαλαίαν

ἵππουριν· δεινὸν δὲ λόφος καθύπερθεν ἔνευεν.042
ἱππείαις θριξὶ κοσμουμένην, φοβερῶς δὲ ἄνωθεν ὁ λόφος ἐκλίνετο·

εἵλετο δ' ἄλκιμα δοῦρε δύω κεκορυθμένα χαλκῷ043
ἔλαβε δὲ δύο δόρατα ἰσχυρὰ ἐστομωμένα σιδήρῳ,

ὀξέα· τῆλε δὲ χαλκὸς ἀπ' αὐτόφιν οὐρανὸν εἴσω044
τμητικά, πόρρω δὲ ὁ σίδηρος ἀπ᾿ αὐτῶν εἰς τὸν οὐρανὸν

λάμπ'· ἐπὶ δ' ἐγδούπησαν Ἀθηναίη τε καὶ Ἥρη 045
ἔλαμπεν· ἐβρόντησαν δὲ ἡ Ἀθηνᾶ καὶ ἡ Ἥρα,

τιμῶσαι βασιλῆα πολυχρύσοιο Μυκήνης.046
τιμῶσαι τὸν βασιλέα τῆς πολὺν χρυσὸν ἐχούσης Μυκήνης.



ἡνιόχῳ μὲν ἔπειτα ἑῷ ἐπέτελλεν ἕκαστος047
ἕκαστος μὲν οὖν μετὰ ταῦτα προσέταττε τῷ ἑαυτοῦ ἡνιόχῳ

ἵππους εὖ κατὰ κόσμον ἐρυκέμεν αὖθ' ἐπὶ τάφρῳ,048
τοὺς ἵππους εὐτάκτως κατέχειν αὐτόθι ἐπὶ τῇ τάφρῳ·

αὐτοὶ δὲ πρυλέες σὺν τεύχεσι θωρηχθέντες049
αὐτοὶ δὲ πεζοὶ ὅπλοις καθοπλισθέντες

ῥώοντ'· ἄσβεστος δὲ βοὴ γένετ' ἠῶθι πρό. 050
ὥρμων ἐρρωμένως, βοὴ δὲ ἄληκτος ἐγένετο πρὸ τῆς ἡμέρας, καὶ ἀνατολῆς τοῦ ἡλίου·

φθὰν δὲ μέγ' ἱππήων ἐπὶ τάφρῳ κοσμηθέντες,051
προέφθασαν δὲ τοὺς ἱππεῖς ἐπὶ τῇ τάφρῳ μεγάλως ὡπλησθέντες

ἱππῆες δ' ὀλίγον μετεκίαθον· ἐν δὲ κυδοιμὸν052
οἱ δὲ ἰππεῖς μετ' ὀλίγον ἐπορεύοντο, ἐν αὐτοῖς δὲ θόρυβον

ὦρσε κακὸν Κρονίδης, κατὰ δ' ὑψόθεν ἧκεν ἐέρσας053
ἤγειρε δεινὸν ὁ υἱὸς τοῦ Κρόνου, κατέπεμψε δὲ ἐξ ὕψους ψεκάδας

αἵματι μυδαλέας ἐξ αἰθέρος, οὕνεκ' ἔμελλε054
αἵματι διαβρόχους ἐκ τοῦ αἰθέρος· διότι ἔμελλε

πολλὰς ἰφθίμους κεφαλὰς Ἄϊδι προϊάψειν. 055
πολλὰς γενναίας κεφαλὰς τῷ ᾅδει βλάψας πέμψειν.



Τρῶες δ' αὖθ' ἑτέρωθεν ἐπὶ θρωσμῷ πεδίοιο056
οἱ Τρῷες δὲ ἀφ' ἑτέρου μέρους ἐπὶ τῷ ἀνεστηκότι τοῦ πεδίου,

Ἕκτορά τ' ἀμφὶ μέγαν καὶ ἀμύμονα Πουλυδάμαντα057
περὶ τὸν μέγαν Ἕκτορα, καὶ τὸν ἄμεμπτον Πολυδάμαντα,

Αἰνείαν θ', ὃς Τρωσὶ θεὸς ὣς τίετο δήμῳ,058
καὶ τὸν Αἰνείαν, ὃς ἐν τῷ δήμῳ τῶν Τρῴων ἐτιμᾶτο, καθάπερ θεός,

τρεῖς τ' Ἀντηνορίδας Πόλυβον καὶ Ἀγήνορα δῖον059
καὶ τοὺς τρεῖς υἱοὺς τοῦ Ἀντήνορος, τὸν Πόλυβον, καὶ τὸν ἐνδοξότατον Ἀγήνορα,

ἠΐθεόν τ' Ἀκάμαντ' ἐπιείκελον ἀθανάτοισιν. 060
καὶ τὸν νέον, καὶ ἀκμάζοντα Ἀκάμαντα τὸν ὅμοιον τοῖς ἀθανάτοις θεοῖς·

Ἕκτωρ δ' ἐν πρώτοισι φέρ' ἀσπίδα πάντοσ' ἐΐσην,061
ὁ Ἕκτωρ δὲ ἐν πρώτοις ἔφερε τὴν πανταχόθεν ἴσην καὶ κυκλοτερῆ ἀσπίδα.

οἷος δ' ἐκ νεφέων ἀναφαίνεται οὔλιος ἀστὴρ062
οἷος δὲ ἐκ τῶν νεφῶν φαίνεται ὁ ὀλέθριος ἀστής,

παμφαίνων, τοτὲ δ' αὖτις ἔδυ νέφεα σκιόεντα,063
ἤτοι ὁ κύων, περιλάμπων, ποτὲ δὲ πάλιν εἰσῆλθεν εἰς τὰ σκιώδη νέφη·

ὣς Ἕκτωρ ὁτὲ μέν τε μετὰ πρώτοισι φάνεσκεν,064
οὕτως ὁ Ἕκτωρ ποτὲ μὲν ἐν τοῖς πρώτοις ἀπέλαμπεν (ἐφαίνετο),

ἄλλοτε δ' ἐν πυμάτοισι κελεύων· πᾶς δ' ἄρα χαλκῷ 065
ἄλλοτε δὲ ἐν τοῖς ἐσχάτοις, προτρέπων, πᾶς δὲ τῷ σιδήρῳ

λάμφ' ὥς τε στεροπὴ πατρὸς Διὸς αἰγιόχοιο.066
ἔλαμπεν, ὥσπερ ἀστραπὴ τοῦ πατρὸς τοῦ τὴν αἰγίδα φοροῦντος Διός.



οἳ δ', ὥς τ' ἀμητῆρες ἐναντίοι ἀλλήλοισιν067
οὗτοι δὲ ὥσπερ θερισταὶ ἐναντίον ἀλλήλων

ὄγμον ἐλαύνωσιν ἀνδρὸς μάκαρος κατ' ἄρουραν068
στίχον ἐφεξῆς συντόμως κόπτουσι κατ' ἄρουραν (λήιον) ἀνδρὸς εὐδαίμονος,

πυρῶν ἢ κριθῶν· τὰ δὲ δράγματα ταρφέα πίπτει·069
σίτου ἢ κριθῆς, τὰ δράγματα δὲ εὐχερῶς τε καὶ συνεχῶς πίπτουσιν·

ὣς Τρῶες καὶ Ἀχαιοὶ ἐπ' ἀλλήλοισι θορόντες 070
οὕτως οἱ Τρῷες καὶ οἱ Ἕλληνες κατ' ἀλλήλων ἐπιπηδῶντες

δῄουν, οὐδ' ἕτεροι μνώοντ' ὀλοοῖο φόβοιο.071
ἀνῄρουν καὶ ἠφάνιζον, οὐδέ τινες ἐμέμνηντο φυγῆς ὀλεθρίας,

ἴσας δ' ὑσμίνη κεφαλὰς ἔχεν, οἳ δὲ λύκοι ὣς072
ἴσας δὲ εἶχον τὰς κεφαλὰς ἐν τῇ μάχῃ· οὗτοι δὲ ὥσπερ λύκοι

θῦνον· Ἔρις δ' ἄρ' ἔχαιρε πολύστονος εἰσορόωσα·073
ὥρμων ἐμμανῶς· ἡ Ἔρις δέ, ἡ πολλῶν στεναγμῶν αἰτία, βλέπουσα ἔχαιρεν·

οἴη γάρ ῥα θεῶν παρετύγχανε μαρναμένοισιν,074
μόνη γὰρ δὴ τῶν θεῶν παρῆν μαχομένοις αὐτοῖς.

οἳ δ' ἄλλοι οὔ σφιν πάρεσαν θεοί, ἀλλὰ ἕκηλοι 075
οἱ ἄλλοι δὲ θεοὶ οὐ παρῆσαν αὐτοῖς, ἀλλ᾽ ἡσύχως

σφοῖσιν ἐνὶ μεγάροισι καθήατο, ἧχι ἑκάστῳ076
ἐν τοῖς ἑαυτῶν οἴκοις ἐκάθηντο, ὅπου ἑκάστῳ

δώματα καλὰ τέτυκτο κατὰ πτύχας Οὐλύμποιο.077
οἰκήματα περικαλλῆ κατεσκεύαστο κατὰ τὰς διπλόας τοῦ οὐρανοῦ·

πάντες δ' ᾐτιόωντο κελαινεφέα Κρονίωνα078
πάντες δὲ ᾐτιῶντο τὸν σκοτονεφῆ υἱὸν τοῦ Κρόνου,

οὕνεκ' ἄρα Τρώεσσιν ἐβούλετο κῦδος ὀρέξαι.079
διότι ἐβούλετο παρέξεαι δόξαν καὶ νίκην τοῖς Τρῳσί.

τῶν μὲν ἄρ' οὐκ ἀλέγιζε πατήρ· ὃ δὲ νόσφι λιασθεὶς 080
τούτων μὲν οὖν οὐδένα λόγον ἐποιεῖτο ὁ πατήρ, αὐτὸς δὲ ἀποχωρισθεὶς πόρρω

τῶν ἄλλων ἀπάνευθε καθέζετο κύδεϊ γαίων081
τῶν ἄλλων ἐκαθέζετο, τῇ ἑαυτοῦ δόξῃ σεμνυνόμενος καὶ ἐπαιρόμενος,

εἰσορόων Τρώων τε πόλιν καὶ νῆας Ἀχαιῶν082
βλέπων εἰς τὴν πόλιν τῶν Τρῴων καὶ τὰς ναῦς τῶν Ἑλλήνων,

χαλκοῦ τε στεροπήν, ὀλλύντάς τ' ὀλλυμένους τε.083
καὶ τὴν ἀστραπὴν καὶ λαμπηδόνα τοῦ σιδήρου, καὶ τοὺς ἀποκτείνοντας καὶ ἀποκτεινομένους.



ὄφρα μὲν ἠὼς ἦν καὶ ἀέξετο ἱερὸν ἦμαρ,084
ἐν ὅσῳ μὲν οὖν πρωὶ ἦν, καὶ ἡ ἱερὰ ἡμέρα (τὸ ἱερὸν μέρος τῆς ἡμέρας) ηὐξάνετο,

τόφρα μάλ' ἀμφοτέρων βέλε' ἥπτετο, πῖπτε δὲ λαός· 085
ἐν τοσούτω πάνυ ἀμφοτέρων ἥπτοντο τὰ βέλη, ἔπιπτε δὲ ὁ λαός·

ἦμος δὲ δρυτόμος περ ἀνὴρ ὁπλίσσατο δεῖπνον086
ὁπηνίκα δὲ ὁ τὰ δένδρα κόπτων ἀνὴρ (ὁ ὑλοτόμος) ηὐτρέπισε δεῖπνον,

οὔρεος ἐν βήσσῃσιν, ἐπεί τ' ἐκορέσσατο χεῖρας087
ἐπειδὴ ἐν ταῖς συνδένδροις κοιλάσι τοῦ ὄρους ἐχόρτασε τὰς χεῖρας,

τάμνων δένδρεα μακρά, ἅδος τέ μιν ἵκετο θυμόν,088
τέμνων τὰ μεγάλα δένδρα, καὶ πλησμονή αὐτὸν καὶ κόρος κατέλαβε κατὰ ψυχήν,

σίτου τε γλυκεροῖο περὶ φρένας ἵμερος αἱρεῖ,089
καὶ ἐπιθυμία ἄρτου ἡδέως περιλαμβάνει τὴν διάνοιαν αὐτοῦ·

τῆμος σφῇ ἀρετῇ Δαναοὶ ῥήξαντο φάλαγγας 090
τηνικαῦτα τῇ ἑαυτῶν ἀρετῇ ἀνέτρεψαν τὰς τάξεις οἱ Ἕλληνες,

κεκλόμενοι ἑτάροισι κατὰ στίχας· ἐν δ' Ἀγαμέμνων091
παρακελευόμενοι τοῖς φίλοις ἀνὰ τὰ ἑαυτῶν τάγματα· Ἀγαμέμνων δὲ

πρῶτος ὄρουσ', ἕλε δ' ἄνδρα Βιάνορα ποιμένα λαῶν092
πρῶτον ἐξώρμησεν, ἀνεῖλε δὲ ἄνδρα ὀνόματι Βιήνορα βασιλέα λαοῦ,

αὐτόν, ἔπειτα δ' ἑταῖρον Ὀϊλῆα πλήξιππον.093
αὐτόν τε, καὶ μετὰ ταῦτα Ὀϊλέα τὸν ἱππικὸν τὸν φίλον αὐτοῦ·

ἤτοι ὅ γ' ἐξ ἵππων κατεπάλμενος ἀντίος ἔστη·094
οὗτος μὲν γὰρ ἐκ τῶν ἵππων καταπηδήσας ἐναντίον ἔστη,

τὸν δ' ἰθὺς μεμαῶτα μετώπιον ὀξέϊ δουρὶ 095
τοῦτον δὲ εὐθὺ προθύμως ὁρμῶντα τῷ ὀξεῖ δόρατι

νύξ', οὐδὲ στεφάνη δόρυ οἱ σχέθε χαλκοβάρεια,096
κατὰ τὸ μέσον τῶν ὀφρύων ἔβαλεν, οὐδ᾽ ἡ περικεφαλαία ἡ ἐκ τοῦ σιδήρου βαρεῖα κατέσχεν αὐτῷ καὶ ἐκώλυσε τὸ δόρυ,

ἀλλὰ δι' αὐτῆς ἦλθε καὶ ὀστέου, ἐγκέφαλος δὲ097
ἀλλὰ δι᾿ αὐτῆς εἰσῆλθε καὶ τοῦ ὀστέου, ὁ ἐγκέφαλος δὲ

ἔνδον ἅπας πεπάλακτο· δάμασσε δέ μιν μεμαῶτα.098
αὐτοῦ ἐντὸς ἅπας διεβρέχετο αἵματι, ἀνεῖλε δὲ αὐτὸν προθύμως ὁρμῶντα.

καὶ τοὺς μὲν λίπεν αὖθι ἄναξ ἀνδρῶν Ἀγαμέμνων099
καὶ τούτους μὲν κατέλιπεν αὐτόθι ὁ βασιλεὺς τῶν ἀνδρῶν Ἀγαμέμνων

στήθεσι παμφαίνοντας, ἐπεὶ περίδυσε χιτῶνας· 100
τὰ στήθη περιλάμποντας, ἐπειδὴ ἐξέδυσε τοὺς χιτῶνας.

αὐτὰρ ὃ βῆ Ἶσόν τε καὶ Ἄντιφον ἐξεναρίξων101
οὗτος δὲ ὥρμησεν ἀποκτενῶν τὸν Ἶσον καὶ τὸν Ἄντιφον,

υἷε δύω Πριάμοιο νόθον καὶ γνήσιον ἄμφω102
τοὺς δύο υἱοὺς τοῦ Πριάμου, νόθον καὶ γνήσιον, ἀμφοτέρους

εἰν ἑνὶ δίφρῳ ἐόντας· ὃ μὲν νόθος ἡνιόχευεν,103
ὄντας ἐν ἑνὶ δίφρῳ· ὁ μὲν νόθος κατέχων τὰς ἡνίας τοὺς ἵππους ἴθυνε,

Ἄντιφος αὖ παρέβασκε περικλυτός· ὥ ποτ' Ἀχιλλεὺς104
ὁ Ἄντιφος δὲ ὁ πανένδοξος παρεβάτει· οὔς ποτε ὁ Ἀχιλλεὺς

Ἴδης ἐν κνημοῖσι δίδη μόσχοισι λύγοισι, 105
ἐν ταῖς προβάσεσι τῆς Ἴδης ἐδέσμευσεν ἁπαλοῖς βλαστήμασι,

ποιμαίνοντ' ἐπ' ὄεσσι λαβών, καὶ ἔλυσεν ἀποίνων.106
ποιμαίνοντας ἐν τοῖς προβάτοις λαβών, καὶ ἠλευθέρωσε λύτρα δεξάμενος.

δὴ τότε γ' Ἀτρεΐδης εὐρὺ κρείων Ἀγαμέμνων107
τότε δὴ ὁ υἱὸς τοῦ ᾽Ἀτρέως ὁ μέγας βασιλεὺς Ἀγαμέμνων

τὸν μὲν ὑπὲρ μαζοῖο κατὰ στῆθος βάλε δουρί,108
τὸν μὲν ἔτρωσεν ὑπεράνω τοῦ μαζοῦ κατὰ τὸ στῆθος τῷ δόρατι·

Ἄντιφον αὖ παρὰ οὖς ἔλασε ξίφει, ἐκ δ' ἔβαλ' ἵππων.109
τὸν Ἄντιφον δὲ ξίφει ἔπληξε παρὰ τὸ οὖς, ὤθησε δὲ αὐτὸν ἐκ τῶν ἵππων,

σπερχόμενος δ' ἀπὸ τοῖιν ἐσύλα τεύχεα καλὰ 110
σπεύδων δὲ ἀπὸ τούτων ἐσκύλευε καὶ ἀφῃρεῖτο τὰ καλὰ ὅπλα,

γιγνώσκων· καὶ γάρ σφε πάρος παρὰ νηυσὶ θοῇσιν111
εἰδώς· καὶ γὰρ πρότερον αὐτοὺς παρὰ ταῖς ταχείαις ναυσὶν

εἶδεν, ὅτ' ἐξ Ἴδης ἄγαγεν πόδας ὠκὺς Ἀχιλλεύς.112
εἶδεν, ὁπηνίκα ἤγαγεν ἐκ τῆς Ἴδης ὁ ταχύπους Ἀχιλλεύς.

ὡς δὲ λέων ἐλάφοιο ταχείης νήπια τέκνα113
ὥσπερ δὲ λέων ταχείας ἐλάφου γεννήματα νέα, ἤτοι νεβρούς,

ῥηϊδίως συνέαξε λαβὼν κρατεροῖσιν ὀδοῦσιν114
ῥᾳδίως συνέτριψε λαβὼν τοῖς ἑαυτοῦ ἰσχυροῖς ὁδοῦσι,

ἐλθὼν εἰς εὐνήν, ἁπαλόν τέ σφ' ἦτορ ἀπηύρα· 115
παραγενόμενος εἰς τὴν κοίτην, καὶ ἀφείλετο τὴν ἁπαλὴν αὐτῶν ψυχήν·

ἣ δ' εἴ πέρ τε τύχῃσι μάλα σχεδόν, οὐ δύναταί σφι116
αὕτη δὲ ἐὰν τύχῃ πάνυ πλησίον οὐ δύναται αὐτοῖς

χραισμεῖν· αὐτὴν γάρ μιν ὑπὸ τρόμος αἰνὸς ἱκάνει·117
βοηθεῖν· αὐτὴν γὰρ ταύτην τρόμος χαλεπὸς κατέλαβε,

καρπαλίμως δ' ἤϊξε διὰ δρυμὰ πυκνὰ καὶ ὕλην118
ταχέως δὲ ὥρμησε κατὰ τοὺς πυκνοὺς δρυμοὺς καὶ τὰ δένδρα,

σπεύδουσ' ἱδρώουσα κραταιοῦ θηρὸς ὑφ' ὁρμῆς·119
ἐπειγομένη καὶ τρέχουσα, ἱδρῶτι περιρρεομένη ὑπὸ τῆς ὁρμῆς τοῦ ἰσχυροῦ θηρίου.

ὣς ἄρα τοῖς οὔ τις δύνατο χραισμῆσαι ὄλεθρον 120
οὕτω δὴ τούτοις οὐδεὶς ἐδύνατο ἀποσοβῆσαι τὸν θάνατον

Τρώων, ἀλλὰ καὶ αὐτοὶ ὑπ' Ἀργείοισι φέβοντο.121
ἀπὸ τῶν Τρῴων, ἀλλὰ καὶ αὐτοὶ ὑπὸ τῶν Ἑλλήνων ἔφευγον.



αὐτὰρ ὃ Πείσανδρόν τε καὶ Ἱππόλοχον μενεχάρμην122
οὗτος δὲ τὸν Πείσανδρον, καὶ τὸν πολεμικὸν Ἱππόλοχον,

υἱέας Ἀντιμάχοιο δαΐφρονος, ὅς ῥα μάλιστα123
τοὺς υἱοὺς τοῦ συνετοῦ Ἀντιμάχου, ὃς δὴ μάλιστα

χρυσὸν Ἀλεξάνδροιο δεδεγμένος ἀγλαὰ δῶρα124
τῶν ἄλλων χρυσὸν παρὰ τοῦ Ἀλεξάνδρου δεξάμενος, δῶρα λαμπρά,

οὐκ εἴασχ' Ἑλένην δόμεναι ξανθῷ Μενελάῳ, 125
οὐ συνεχώρει δοῦναι τὴν Ἑλένην τῷ πυρρῷ Μενελάῳ.

τοῦ περ δὴ δύο παῖδε λάβε κρείων Ἀγαμέμνων126
τούτου δὴ τοὺς δύο παῖδας κατέλαβεν ὁ βασιλεὺς Ἀγαμέμνων

εἰν ἑνὶ δίφρῳ ἐόντας, ὁμοῦ δ' ἔχον ὠκέας ἵππους·127
ἐν ἑνὶ ὀχήματι ὄντας, ὁμοῦ δὲ καὶ ἐν ταὐτῷ τῷ Ἀγαμέμνονι ἤλαυνον τοὺς ταχεῖς ἵππους

ἐκ γάρ σφεας χειρῶν φύγον ἡνία σιγαλόεντα,128
καὶ γὰρ ἔφυγον ἐκ τῶν χειρῶν αὐτῶν αἱ λαμπραὶ ἡνίαι,

τὼ δὲ κυκηθήτην· ὃ δ' ἐναντίον ὦρτο λέων ὣς129
οὗτοι δὲ συνεταράχθησαν, ὁ υἱὸς δὲ τοῦ Ἀτρέως ἐναντίον ὥρμησεν ὥσπερ λέων,

Ἀτρεΐδης· τὼ δ' αὖτ' ἐκ δίφρου γουναζέσθην· 130
οἱ δὲ ἐκ τοῦ ὀχήματος παρεκάλουν λέγοντες·

ζώγρει Ἀτρέος υἱέ, σὺ δ' ἄξια δέξαι ἄποινα·131
ζῶντας ἄγε, ὦ υἱὲ τοῦ Ἀτρέως, σὺ δὲ ἄξια λύτρα δέξαι,

πολλὰ δ' ἐν Ἀντιμάχοιο δόμοις κειμήλια κεῖται132
πολλὰ δὲ ἐν τοῖς οἴκοις τοῦ Ἀντιμάχου χρήματα ἐναποκείμενά εἰσι

χαλκός τε χρυσός τε πολύκμητός τε σίδηρος,133
χαλκός τε καὶ χρυσός, καὶ ὁ πολλοῦ καμάτου δεόμενος σίδηρος·

τῶν κέν τοι χαρίσαιτο πατὴρ ἀπερείσι' ἄποινα,134
ἀπὸ τούτων ἄν σοι δωρήσαιτο ὁ πατὴρ πλεῖστα λύτρα,

εἰ νῶϊ ζωοὺς πεπύθοιτ' ἐπὶ νηυσὶν Ἀχαιῶν. 135
εἶγε ἡμᾶς ζῶντας ἀκούσειεν ἐπὶ ταῖς ναυσὶ τῶν Ἑλλήνων.



ὣς τώ γε κλαίοντε προσαυδήτην βασιλῆα136
οὕτως οὗτοι κλαίοντες ἔφασαν πρὸς τὸν βασιλέα

μειλιχίοις ἐπέεσσιν· ἀμείλικτον δ' ὄπ' ἄκουσαν·137
λόγοις προσηνέσι· σκληρὰν δὲ καὶ ἀπηνῆ φωνὴν ἀντήκουσαν, οἷον.

εἰ μὲν δὴ Ἀντιμάχοιο δαΐφρονος υἱέες ἐστόν,138
εἰ μὲν δὴ τοῦ συνετοῦ Ἀντιμάχου υἱοὶ ἐστε,

ὅς ποτ' ἐνὶ Τρώων ἀγορῇ Μενέλαον ἄνωγεν139
ὅς ποτε ἐν τῇ ἐκκλησίᾳ τῶν Τρῴων ἐκέλευσε τὸν Μενέλαον,

ἀγγελίην ἐλθόντα σὺν ἀντιθέῳ Ὀδυσῆϊ 140
ἄγγελον καὶ πρεσβευτὴν ἀφικόμενον σὺν τῷ ἰσοθέῳ Ὀδυσσεῖ,

αὖθι κατακτεῖναι μηδ' ἐξέμεν ἂψ ἐς Ἀχαιούς,141
αὐτόθι ἀποκτεῖναι, μηδὲ ὑποστρέψειν ὀπίσω εἰς τοὺς Ἕλληνας,

νῦν μὲν δὴ τοῦ πατρὸς ἀεικέα τίσετε λώβην.142
νῦν δήπου τὴν τοῦ πατρὸς ἀπρεπῆ λύμην καὶ βλάβην ἀποδώσετε.



ἦ, καὶ Πείσανδρον μὲν ἀφ' ἵππων ὦσε χαμᾶζε143
εἶπε· καὶ τὸν μὲν Πείσανδρον ὤθησεν εἰς γῆν ἀπὸ τῶν ἵππων,

δουρὶ βαλὼν πρὸς στῆθος· ὃ δ' ὕπτιος οὔδει ἐρείσθη.144
τρώσας πρὸς τὸ στῆθος δόρατι· οὗτος δὲ ἐπὶ τὰ μετάφρενα πεσὼν τῷ ἐδάφει ἐπεστηρίχθη.

Ἱππόλοχος δ' ἀπόρουσε, τὸν αὖ χαμαὶ ἐξενάριξε 145
ὁ Ἱππόλοχος ἀπέβη, τοῦτον δὲ ἐν γῇ ἀπέκτεινεν ἀποκόψας

χεῖρας ἀπὸ ξίφεϊ τμήξας ἀπό τ' αὐχένα κόψας,146
τὰς χεῖρας αὐτοῦ τῷ ξίφει, καὶ τὸν αὐχένα ἀποτεμών·

ὅλμον δ' ὣς ἔσσευε κυλίνδεσθαι δι' ὁμίλου.147
ὥσπερ δὲ λίθος κυλινδρώδης, ὥρμα κυλίεσθαι διὰ τοῦ στρατοῦ.

τοὺς μὲν ἔασ'· ὃ δ' ὅθι πλεῖσται κλονέοντο φάλαγγες,148
τούτους μὲν οὖν κατέλιπεν. οὗτος δὲ ὅπου αἱ πλεῖσται τάξεις ἐταράσσοντο καὶ ἐθορυβοῦντο,

τῇ ῥ' ἐνόρουσ', ἅμα δ' ἄλλοι ἐϋκνήμιδες Ἀχαιοί.149
ἐκεῖσε δὴ ὥρμησεν, ὁμοῦ δὲ καὶ οἱ ἄλλοι εὔοπλοι Ἕλληνες,

πεζοὶ μὲν πεζοὺς ὄλεκον φεύγοντας ἀνάγκῃ, 150
οἱ πεζοὶ μὲν τοὺς πεζοὺς ἀπέκτεινον φεύγοντας ἐξ ἀνάγκης,

ἱππεῖς δ' ἱππῆας· ὑπὸ δέ σφισιν ὦρτο κονίη151
οἱ ἱππεῖς δὲ τοὺς ἱππέας, ὑπ᾽ αὐτῶν (τοῖς) δὲ ἠγέρθη κονιορτὸς

ἐκ πεδίου, τὴν ὦρσαν ἐρίγδουποι πόδες ἵππων152
ἐκ τοῦ πεδίου, ὃν ἤγειραν οἱ μεγάλως κτυπῶντες πόδες τῶν ἵππων,

χαλκῷ δηϊόωντες· ἀτὰρ κρείων Ἀγαμέμνων153
τοῖς ἐπισώτροις διχοτομοῦντες. Ἀγαμέμνων δὲ ὁ βασιλεὺς

αἰὲν ἀποκτείνων ἕπετ' Ἀργείοισι κελεύων.154
ἀεὶ εἵπετο ἀναιρῶν, καὶ τοῖς Ἕλλησι παρακελευόμενος·

ὡς δ' ὅτε πῦρ ἀΐδηλον ἐν ἀξύλῳ ἐμπέσῃ ὕλῃ, 155
ὧσπερ δὲ ὅταν πῦρ ἀφανιστικὸν ἐν πολυξύλῳ καὶ συνδένδρῳ τόπῳ ἐμπέσῃ

πάντῃ τ' εἰλυφόων ἄνεμος φέρει, οἳ δέ τε θάμνοι156
ὅτε ὁ ἄνεμος συστρέφων αὐτὸ πανταχόσε φέρει, καὶ οἱ θάμνοι

πρόρριζοι πίπτουσιν ἐπειγόμενοι πυρὸς ὁρμῇ·157
σὺν αὐταῖς ῥίζαις καταπίπτουσι, βιαζόμενοι τῇ τοῦ πυρὸς ὁρμῇ·

ὣς ἄρ' ὑπ' Ἀτρεΐδῃ Ἀγαμέμνονι πῖπτε κάρηνα158
οὕτως ὑπ᾽ Ἀγαμέμνονος τοῦ υἱοῦ τοῦ Ἀτρέως ἔπιπτον αἱ κεφαλαὶ

Τρώων φευγόντων, πολλοὶ δ' ἐριαύχενες ἵπποι159
τῶν Τρῴων φευγόντων, πολλοί δὲ μεγαλαύχενες ἵπποι

κείν' ὄχεα κροτάλιζον ἀνὰ πτολέμοιο γεφύρας 160
κενὰ τὰ ὀχήματα περιέκρουον ἀνὰ τὰς τάξεις τοῦ πολέμου,

ἡνιόχους ποθέοντες ἀμύμονας· οἳ δ' ἐπὶ γαίῃ161
ἐστερημένοι τῶν ἀμέμπτων ἡγεμόνων· οὗτοι δὲ κατὰ γῆς

κείατο, γύπεσσιν πολὺ φίλτεροι ἢ ἀλόχοισιν.162
ἔκειντο πολλῷ φίλτεροι τοῖς γυψίν, ἢ ταῖς γαμεταῖς.



Ἕκτορα δ' ἐκ βελέων ὕπαγε Ζεὺς ἔκ τε κονίης163
τὸν Ἕκτορα δὲ ἀπήγαγεν ὁ Ζεὺς ἔξω τῶν βελῶν, καὶ ἔξω τοῦ κονιορτοῦ,

ἔκ τ' ἀνδροκτασίης ἔκ θ' αἵματος ἔκ τε κυδοιμοῦ·164
καὶ ἔξω τοῦ φόνου τῶν ἀνδρῶν, καὶ ἔξω τοῦ αἵματος, καὶ ἔξω τοῦ θορύβου.

Ἀτρεΐδης δ' ἕπετο σφεδανὸν Δαναοῖσι κελεύων. 165
ὁ υἱὸς δὲ τοῦ Ἀτρέως εἵπετο ἐπιτεταμένως προτρέπων τοὺς Ἕλληνας.

οἳ δὲ παρ' Ἴλου σῆμα παλαιοῦ Δαρδανίδαο166
οὗτοι δὲ παρὰ τὸ μνημεῖον Ἴλλου τοῦ παλαιοῦ Δαρδανίδου

μέσσον κὰπ πεδίον παρ' ἐρινεὸν ἐσσεύοντο167
κατὰ τὸ μέσον τοῦ πεδίου παρὰ τὴν ἀγρίαν συκῆν ὥρμων,

ἱέμενοι πόλιος· ὃ δὲ κεκλήγων ἕπετ' αἰεὶ168
ἐφιέμενοι τῆς πόλεως· ὁ υἱὸς δὲ τοῦ Ἀτρέως βοῶν εἵπετο ἀεί,

Ἀτρεΐδης, λύθρῳ δὲ παλάσσετο χεῖρας ἀάπτους.169
αἵματι δὲ διεβρέχετο, καὶ ἐμολύνετο τὰς ἰσχυρὰς καὶ ἀπροσπελάστους χεῖρας·

ἀλλ' ὅτε δὴ Σκαιάς τε πύλας καὶ φηγὸν ἵκοντο, 170
ἀλλ᾿ ὁπηνίκα δὴ ἀφίκοντο εἰς τὰς Σκαιὰς πύλας, καὶ εἰς τὴν δρῦν,

ἔνθ' ἄρα δὴ ἵσταντο καὶ ἀλλήλους ἀνέμιμνον.171
ἐκεῖ δὴ ἔστησαν καὶ ἀνέμενον ἀλλήλους.

οἳ δ' ἔτι κὰμ μέσσον πεδίον φοβέοντο βόες ὥς,172
οἱ Τρῷες δὲ ἔτι κατὰ τὸ μέσον τοῦ πεδίου ἔφευγον, καθάπερ βόες,

ἅς τε λέων ἐφόβησε μολὼν ἐν νυκτὸς ἀμολγῷ173
ἅς περ λέων ἐλθὼν ἐν τῷ μέσῳ τῆς νυκτὸς εἰς φυγὴν ἔτρεψε

πάσας· τῇ δέ τ' ἰῇ ἀναφαίνεται αἰπὺς ὄλεθρος·174
πάσας, μιᾷ δέ τινι ἐμπίπτει φθορὰ ἀφανιστική·

τῆς δ' ἐξ αὐχέν' ἔαξε λαβὼν κρατεροῖσιν ὀδοῦσι 175
ταύτης γὰρ τὸν αὐχένα συνέτριψε περιλαβὼν τοῖς ἰσχυροῖς ὁδοῦσι

πρῶτον, ἔπειτα δέ θ' αἷμα καὶ ἔγκατα πάντα λαφύσσει·176
πρῶτον, μετὰ ταῦτα δὲ τό, τε αἷμα καὶ τὰ ἐντὸς πάντα καταπίνει.

ὣς τοὺς Ἀτρεΐδης ἔφεπε κρείων Ἀγαμέμνων177
οὕτω τούτους υἱὸς τοῦ Ἀτρέως ὁ βασιλεὺς Ἀγαμέμνων

αἰὲν ἀποκτείνων τὸν ὀπίστατον· οἳ δ' ἐφέβοντο.178
ἐδίωκεν ἀεὶ ἀναιρῶν τὸν ὄπισθεν ὄντα, οὗτοι δὲ ἔφευγον,

πολλοὶ δὲ πρηνεῖς τε καὶ ὕπτιοι ἔκπεσον ἵππων179
πολλοὶ δὲ ἐπὶ πρόσωπον καὶ ἐπὶ τὰ μετάφρενα κατέπεσον ἐκ τῶν ἵππων

Ἀτρεΐδεω ὑπὸ χερσί· περὶ πρὸ γὰρ ἔγχεϊ θῦεν. 180
ὑπὸ τῶν χειρῶν τοῦ υἱοῦ τοῦ Ἀτρέως. πάνυ γὰρ ἐνθουσιωδῶς ὥρμα πρὸ τῶν ἄλλων δόρατι.

ἀλλ' ὅτε δὴ τάχ' ἔμελλεν ὑπὸ πτόλιν αἰπύ τε τεῖχος181
ἀλλ᾽ ὁπηνίκα δὴ ταχέως ἔμελλον παρὰ τὴν πόλιν καὶ τὸ ὑψηλὸν τεῖχος

ἵξεσθαι, τότε δή ῥα πατὴρ ἀνδρῶν τε θεῶν τε182
ἐλεύσεσθαι, τηνικαῦτα δὴ ὁ πατὴρ τῶν ἀνδρῶν καὶ τῶν θεῶν

Ἴδης ἐν κορυφῇσι καθέζετο πιδηέσσης183
ἐκάθισεν ἐν ταῖς κορυφαῖς τῆς Ἴδης τοῦ ὄρους,

οὐρανόθεν καταβάς· ἔχε δ' ἀστεροπὴν μετὰ χερσίν.184
κατελθὼν ἐκ τοῦ οὐρανοῦ, κατεῖχε δὲ ἀστραπὴν ἐν ταῖς χερσίν,

Ἶριν δ' ὄτρυνε χρυσόπτερον ἀγγελέουσαν· 185
Ἶριν δὲ τὴν χρυσᾶ πτερὰ ἔχουσαν διήγειρε μηνύσουσαν, λέγων·

βάσκ' ἴθι Ἶρι ταχεῖα, τὸν Ἕκτορι μῦθον ἐνίσπες·186
ἄγε, ὦ Ἶρι, ἄπιθι ταχέως, τοῦτον τὸν λόγον εἰπὲ τῷ Ἕκτορι·

ὄφρ' ἂν μέν κεν ὁρᾷ Ἀγαμέμνονα ποιμένα λαῶν187
ἕως μὲν ἂν ὁρᾷ Ἀγαμέμνονα τὸν βασιλέα τῶν λαῶν

θύνοντ' ἐν προμάχοισιν ἐναίροντα στίχας ἀνδρῶν,188
ἐνθουσιωδῶς ὁρμῶντα ἐν τοῖς πρωταγωνισταῖς, ἀποκτείνοντα τὰς τάξεις τῶν ἀνδρῶν,

τόφρ' ἀναχωρείτω, τὸν δ' ἄλλον λαὸν ἀνώχθω189
ἐπὶ τοσοῦτον ἀφιστάσθω τοῦ πολέμου, τὸν ἄλλον δὲ λαὸν κελευέτω

μάρνασθαι δηΐοισι κατὰ κρατερὴν ὑσμίνην. 190
μάχεσθαι τοῖς πολεμίοις κατὰ τὴν ἰσχυρὰν μάχην·

αὐτὰρ ἐπεί κ' ἢ δουρὶ τυπεὶς ἢ βλήμενος ἰῷ191
ἐπειδὰν δὲ ἢ δόρατι τρωθεὶς ἢ βεβλημένος ὀϊστῷ

εἰς ἵππους ἅλεται, τότε οἱ κράτος ἐγγυαλίξω192
εἰς τοὺς ἵππους ἀναπηδήσῃ, τηνικαῦτα αὐτῷ δύναμιν παρέξω

κτείνειν εἰς ὅ κε νῆας ἐϋσσέλμους ἀφίκηται193
ἀναιρεῖν, ἕως ἂν ἐπὶ τὰς ναῦς τὰς εὐκαθέδρους φθάσῃ,

δύῃ τ' ἠέλιος καὶ ἐπὶ κνέφας ἱερὸν ἔλθῃ.194
ὁ ἥλιός τε πρὸς δύσιν ᾖ, καὶ τὸ ἱερὸν σκότος παραγένηται.



ὣς ἔφατ', οὐδ' ἀπίθησε ποδήνεμος ὠκέα Ἶρις, 195
οὕτως εἶπεν. ὑπήκουσε δὲ ἡ ἀνεμόπους ταχεῖα Ἶρις,

βῆ δὲ κατ' Ἰδαίων ὀρέων εἰς Ἴλιον ἱρήν.196
ἐπορεύθη δὲ ἐκ τῶν τῆς Ἴδης ὀρέων εἰς τὴν ἱερὰν Ἴλιον,

εὗρ' υἱὸν Πριάμοιο δαΐφρονος Ἕκτορα δῖον197
καὶ εὗρε τὸν υἱὸν τοῦ συνετοῦ Πριάμου τὸν ἐνδοξότατον Ἕκτορα

ἑσταότ' ἔν θ' ἵπποισι καὶ ἅρμασι κολλητοῖσιν·198
ἑστῶτα ἐπὶ τῶν ἵππων, καὶ τῶν κεκολλημένων καὶ συνηρμοσμένων ὀχημάτων.

ἀγχοῦ δ' ἱσταμένη προσέφη πόδας ὠκέα Ἶρις·199
πλησίον δὲ στᾶσα εἶπε πρὸς αὐτὸν ἡ ταχύπους Ἶρις·

Ἕκτορ υἱὲ Πριάμοιο Διὶ μῆτιν ἀτάλαντε 200
ὦ Ἕκτορ υἱὲ τοῦ Πριάμου, ἰσοστάσιε καὶ ὅμοιε τῷ Διὶ κατὰ τὴν βουλήν,

Ζεύς με πατὴρ προέηκε τεῒν τάδε μυθήσασθαι.201
ὁ πατὴρ Ζεύς με προέπεμψε φαναί σοι ταῦτα·

ὄφρ' ἂν μέν κεν ὁρᾷς Ἀγαμέμνονα ποιμένα λαῶν202
ἕως μὲν ἂν ὁρᾷς Ἀγαμέμνονα τὸν βασιλέα τῶν λαῶν

θύνοντ' ἐν προμάχοισιν, ἐναίροντα στίχας ἀνδρῶν,203
ἐνθουσιωδῶς ὁρμῶντα ἐν τοῖς πρωταγωνισταῖς, ἀναιροῦντα τὰς τάξεις τῶν ἀνδρῶν,

τόφρ' ὑπόεικε μάχης, τὸν δ' ἄλλον λαὸν ἄνωχθι204
ἐπὶ τοσοῦτον ὑπεξίστασο τῆς μάχης, τὸν ἄλλον δὲ λαὸν κέλευε

μάρνασθαι δηΐοισι κατὰ κρατερὴν ὑσμίνην. 205
πολεμεῖν τοῖς ἐχθροῖς κατὰ τὸν ἰσχυρὸν πόλεμον·

αὐτὰρ ἐπεί κ' ἢ δουρὶ τυπεὶς ἢ βλήμενος ἰῷ206
ἐπειδὰν δὲ ἢ δόρατι τρωθείς, ἢ ὀϊστῷ βεβλημένος

εἰς ἵππους ἅλεται, τότε τοι κράτος ἐγγυαλίξει207
εἰς τοὺς ἵππους ἀναπηδήσῃ, τηνικαῦτά σοι δύναμιν παρέξει

κτείνειν, εἰς ὅ κε νῆας ἐϋσσέλμους ἀφίκηαι208
ἀναιρεῖν ἕως ἂν εἰς τὰς ναῦς τὰς εὐκαθέδρους φθάσῃς,

δύῃ τ' ἠέλιος καὶ ἐπὶ κνέφας ἱερὸν ἔλθῃ.209
ὁ ἥλιός τε πρὸς δύσιν ᾖ, καὶ τὸ ἱερὸν σκότος ἀφίκηται,



ἣ μὲν ἄρ' ὣς εἰποῦσ' ἀπέβη πόδας ὠκέα Ἶρις, 210
ἣ μὲν οὖν ταχύπους Ἶρις οὕτως εἰποῦσα, ἀπῆλθε.

Ἕκτωρ δ' ἐξ ὀχέων σὺν τεύχεσιν ἆλτο χαμᾶζε,211
.ὁ Ἕκτωρ δὲ ἐκ τοῦ δίφρου μετὰ τῶν ὅπλων κατεπήδησεν ἐπὶ τὴν γῆν,

πάλλων δ' ὀξέα δοῦρα κατὰ στρατὸν ᾤχετο πάντῃ212
σείων δὲ τὰ ὀξέα καὶ τμητικὰ δόρατα διήρχετο κατά τὸν στρατόν, πανταχόσε

ὀτρύνων μαχέσασθαι, ἔγειρε δὲ φύλοπιν αἰνήν.213
διεγείρων μάχεσθαι· παρώξυνε δὲ μάχην,

οἳ δ' ἐλελίχθησαν καὶ ἐναντίοι ἔσταν Ἀχαιῶν,214
οὗτοι δὲ συνεστράφησαν καὶ ἐναντίον ἔστασαν τῶν Ἑλλήνων.

Ἀργεῖοι δ' ἑτέρωθεν ἐκαρτύναντο φάλαγγας. 215
οἱ Ἕλληνες δὲ ἀφ' ἑτέρου μέρους ἐνεδυνάμωσαν τὰς ἑαυτῶν τάξεις,

ἀρτύνθη δὲ μάχη, στὰν δ' ἀντίοι· ἐν δ' Ἀγαμέμνων216
παρεσκευάσθη δὲ ὁ πόλεμος, ἔστασαν δὲ ἐναντίον ἀλλήλων· Ἀγαμέμνων δὲ

πρῶτος ὄρουσ', ἔθελεν δὲ πολὺ προμάχεσθαι ἁπάντων.217
πρῶτον ἐφώρμησεν, ἤθελε δὲ πολλῷ πρὸ πάντων πολεμεῖν



ἔσπετε νῦν μοι Μοῦσαι Ὀλύμπια δώματ' ἔχουσαι218
εἴπατε νῦν μοι, ὦ Μοῦσαι αἱ τὰ οὐρανίᾳ οἰκήματα κατοικοῦσαι,

ὅς τις δὴ πρῶτος Ἀγαμέμνονος ἀντίον ἦλθεν219
τίς δὴ πρῶτον παρεγένετο ἐναντίον τοῦ Ἀγαμέμνονος,

ἢ αὐτῶν Τρώων ἠὲ κλειτῶν ἐπικούρων. 220
ἢ τῶν Τρῴων αὐτῶν, ἢ τῶν ἐνδόξων βοηθῶν·



Ἰφιδάμας Ἀντηνορίδης ἠΰς τε μέγας τε221
Ἰφιδάμας ὁ υἱὸς τοῦ Ἀντήνορος ὁ μέγας τε καὶ γενναῖος,

ὃς τράφη ἐν Θρῄκῃ ἐριβώλακι μητέρι μήλων·222
ὅστις ἀνετράφη ἐν τῇ εὐγέῳ Θρᾴκῃ τῇ μητρὶ καὶ τροφῷ τῶν προβάτων·

Κισσῆς τόν γ' ἔθρεψε δόμοις ἔνι τυτθὸν ἐόντα223
ὁ Κισσεὺς ἀνέθρεψεν αὐτὸν ἐν τοῖς οἴκοις μικρὸν ὄντα,

μητροπάτωρ, ὃς τίκτε Θεανὼ καλλιπάρῃον·224
ὁ πρὸς μητρὸς πάππος, ὃς ἐγέννησε τὴν εὐειδῆ Θεανώ·

αὐτὰρ ἐπεί ῥ' ἥβης ἐρικυδέος ἵκετο μέτρον, 225
ἐπεὶ δὲ ἀφίκετο εἰς μέτρον ἡλικίας ὑπερενδόξου,

αὐτοῦ μιν κατέρυκε, δίδου δ' ὅ γε θυγατέρα ἥν·226
αὐτόθι κατέσχεν αὐτόν, ἔδωκε δ᾽ οὗτος αὐτῷ τὴν ἑαυτοῦ θυγατέρα·

γήμας δ' ἐκ θαλάμοιο μετὰ κλέος ἵκετ' Ἀχαιῶν227
λαβὼν δὲ γυναῖκα εὐθὺς ἐκ τοῦ θαλάμου ἀφίκετο εἰς τὴν φήμην τῶν Ἑλλήνων

σὺν δυοκαίδεκα νηυσὶ κορωνίσιν, αἵ οἱ ἕποντο.228
σύν ναυσὶ δώδεκα καμπυλοπρύμνοις, αἳ ἠκολούθουν αὐτῷ.

τὰς μὲν ἔπειτ' ἐν Περκώτῃ λίπε νῆας ἐΐσας,229
τὰς μὲν οὖν ἰσοτοίχους ναῦς ἐν τῇ Περκώτῃ κατέλιπεν·

αὐτὰρ ὃ πεζὸς ἐὼν ἐς Ἴλιον εἰληλούθει· 230
οὗτος δὲ πεζὸς ὤν, ἤτοι πεζεύων, ἀφίκετο εἰς τὸ Ἴλιον·

ὅς ῥα τότ' Ἀτρεΐδεω Ἀγαμέμνονος ἀντίον ἦλθεν.231
ὃς δὴ τότε παρεγένετο ἐναντίον τοῦ Ἀγαμέμνονος τοῦ υἱοῦ τοῦ Ἀτρέως·

οἳ δ' ὅτε δὴ σχεδὸν ἦσαν ἐπ' ἀλλήλοισιν ἰόντες,232
οὗτοι δὲ ὁπηνίκα δὴ πλησίον ἐγένοντο κατ᾿ ἀλλήλων ἐπερχόμενοι,

Ἀτρεΐδης μὲν ἅμαρτε, παραὶ δέ οἱ ἐτράπετ' ἔγχος,233
ὁ μὲν υἱὸς τοῦ Ἀτρέως ἀπέτυχε, παρετράπη δὲ αὐτῷ καὶ παρηνέχθη τὸ δόρυ.

Ἰφιδάμας δὲ κατὰ ζώνην θώρηκος ἔνερθε234
ὁ Ἰφιδάμας δὲ κατὰ τὴν ζώνην τοῦ θώρακος ὑποκάτω, ἤτοι εἰς τὸ κάτω μέρος αὐτῆς,

νύξ', ἐπὶ δ' αὐτὸς ἔρεισε βαρείῃ χειρὶ πιθήσας· 235
ἔβαλεν, ἐπεστήριξε δὲ αὐτὸς τῇ παχείᾳ καὶ ἰσχυρᾷ χειρὶ πεποιθώς,

οὐδ' ἔτορε ζωστῆρα παναίολον, ἀλλὰ πολὺ πρὶν236
οὐδὲ διέτρησε τὴν ποικιλωτάτην θωρακίτιν ζώνην, ἀλλὰ πολὺ πρότερον

ἀργύρῳ ἀντομένη μόλιβος ὣς ἐτράπετ' αἰχμή.237
τῷ ἀργύρῳ ἐμπεσοῦσα, καθάπερ μόλιβδος ἐτράπη καὶ ἐκάμφθη ἡ ἐπιδορατίς,

καὶ τό γε χειρὶ λαβὼν εὐρὺ κρείων Ἀγαμέμνων238
καὶ λαβὼν τοῦτο τῇ χειρὶ ὁ μέγας βασιλεὺς Ἀγαμέμνων

ἕλκ' ἐπὶ οἷ μεμαὼς ὥς τε λίς, ἐκ δ' ἄρα χειρὸς239
εἷλκεν ἐφ᾽ ἑαυτῷ προθύμως, ὁρμῶν ὥσπερ λέων, τῇ χειρὶ δὲ

σπάσσατο· τὸν δ' ἄορι πλῆξ' αὐχένα, λῦσε δὲ γυῖα. 240
ἐξέσπασεν, αὐτὸν δὲ ξίφει ἔπληξε κατὰ τὸν αὐχένα· διέλυσε δὲ καὶ ἐνέκρωσε τὰ μέλη·

ὣς ὃ μὲν αὖθι πεσὼν κοιμήσατο χάλκεον ὕπνον241
οὕτω μὲν οὗτος αὐτόθι καταπεσὼν ἐκοιμήθη ὕπνον χαλκοῦν,

οἰκτρὸς ἀπὸ μνηστῆς ἀλόχου, ἀστοῖσιν ἀρήγων,242
ἐλεεινός, βοηθῶν τοῖς ἑαυτοῦ πολίταις, πόρρω τῆς γυναικὸς

κουριδίης, ἧς οὔ τι χάριν ἴδε, πολλὰ δ' ἔδωκε·243
τῆς κατὰ μνηστείαν γαμηθείσης, τῆς ἐκ παρθενίας γαμετῆς, ἧς οὐδεμίαν ἀντίχαριν ἴδε, πολλὰ δὲ παρέσχετο·

πρῶθ' ἑκατὸν βοῦς δῶκεν, ἔπειτα δὲ χίλι' ὑπέστη244
πρῶτον ἔδωκε βοῦς ἑκατόν, μετὰ ταῦτα χίλια ὑπέσχετο

αἶγας ὁμοῦ καὶ ὄϊς, τά οἱ ἄσπετα ποιμαίνοντο. 245
αἶγας ὁμοῦ καὶ πρόβατα, ἅτινα αὐτῷ πλεῖστα ἐβόσκοντο.

δὴ τότε γ' Ἀτρεΐδης Ἀγαμέμνων ἐξενάριξε,246
τοτὲ τοίνυν Ἀγαμέμνων ὁ υἱὸς τοῦ Ἀτρέως ἀπέκτεινεν (ἐσκύλευσεν) αὐτόν,

βῆ δὲ φέρων ἀν' ὅμιλον Ἀχαιῶν τεύχεα καλά.247
ᾤχετο δὲ φέρων ἀνὰ τὸν στρατὸν τῶν Ἑλλήνων τὰ καλὰ ὅπλα.

τὸν δ' ὡς οὖν ἐνόησε Κόων ἀριδείκετος ἀνδρῶν248
τοῦτον δ᾽ οὖν ἐπειδὴ ἐθεάσατο Κόων ὁ ἐνδοξότατος τῶν ἀνδρῶν,

πρεσβυγενὴς Ἀντηνορίδης, κρατερόν ῥά ἑ πένθος249
ὁ πρεσβύτερος υἱὸς τοῦ Ἀντήνορος, μέγα δὴ αὐτὸν θρῆνος

ὀφθαλμοὺς ἐκάλυψε κασιγνήτοιο πεσόντος. 250
ἐκάλυψε κατὰ τοὺς ὀφθαλμούς, ἀποθανόντος τοῦ ἀδελφοῦ·

στῆ δ' εὐρὰξ σὺν δουρὶ λαθὼν Ἀγαμέμνονα δῖον,251
ἔστη δὲ πλαγίως σὺν δόρατι λαθὼν τὸν ἐνδοξότατον Ἀγαμέμνονα,

νύξε δέ μιν κατὰ χεῖρα μέσην ἀγκῶνος ἔνερθε,252
ἔτρωσε δὲ αὐτὸν κατὰ τὸ μέσον τῆς χειρὸς ὑποκάτω τοῦ ἀγκῶνος,

ἀντικρὺ δὲ διέσχε φαεινοῦ δουρὸς ἀκωκή.253
ἀπαντικρὺ δὲ διέσχισε τὸ ὀξὺ τοῦ λαμπροῦ δόρατος.

ῥίγησέν τ' ἄρ' ἔπειτα ἄναξ ἀνδρῶν Ἀγαμέμνων·254
ἐφοβήθη δ᾽ οὖν μετὰ ταῦτα ὁ βασιλεὺς τοῦ στρατοῦ Ἀγαμέμνων,

ἀλλ' οὐδ' ὧς ἀπέληγε μάχης ἠδὲ πτολέμοιο, 255
ἀλλ᾽ οὐδὲ οὕτως ἀπεπαύετο τοῦ πολέμου, οὐδὲ τῆς μάχης,

ἀλλ' ἐπόρουσε Κόωνι ἔχων ἀνεμοτρεφὲς ἔγχος.256
ἀλλ᾿ ἐφώρμησε τῷ Κόωνι κατέχων τὸ ὑπ᾽ ἀνέμων στεφόμενον, ἤτοι τὸ στερεὸν καὶ εὔτονον δόρυ.

ἤτοι ὃ Ἰφιδάμαντα κασίγνητον καὶ ὄπατρον257
οὗτος μέντοι Ἰφιδάμαντα τὸν ἀδελφὸν καὶ ἐκ τοῦ αὐτοῦ πατρὸς γεννηθέντα

ἕλκε ποδὸς μεμαώς, καὶ ἀΰτει πάντας ἀρίστους·258
εἷλκεν ἀπὸ τοῦ ποδὸς προθυμούμενος, καὶ τοὺς ἀρίστους ἅπαντας ἐκάλει˙

τὸν δ' ἕλκοντ' ἀν' ὅμιλον ὑπ' ἀσπίδος ὀμφαλοέσσης259
τοῦτον δὲ ἕλκοντα ἀνὰ τὸν στρατὸν ὑποκάτω τῆς ὀμφαλοὺς ἐχούσης ἀσπίδος,

οὔτησε ξυστῷ χαλκήρεϊ, λῦσε δὲ γυῖα· 260
ἔβαλε δόρατι σιδήρῳ ἐστομωμένῳ, διέλυσε δὲ καὶ ἐνέκρωσε τὰ μέλη·

τοῖο δ' ἐπ' Ἰφιδάμαντι κάρη ἀπέκοψε παραστάς.261
τούτου δὲ τὴν κεφαλὴν ἐπὶ τῷ Ἰφιδάμαντι ἀπέτεμε παραγενόμενος·

ἔνθ' Ἀντήνορος υἷες ὑπ' Ἀτρεΐδῃ βασιλῆϊ262
τότε οἱ υἱοὶ τοῦ Ἀπατήνορος ὑπὸ τοῦ υἱοῦ τοῦ Ἀτρέως τοῦ βασιλέως

πότμον ἀναπλήσαντες ἔδυν δόμον Ἄϊδος εἴσω.263
θάνατον ἐναπληρώσαντες εἰσῆλθον εἰς τὸν οἶκον τοῦ ᾅδου·



αὐτὰρ ὃ τῶν ἄλλων ἐπεπωλεῖτο στίχας ἀνδρῶν264
οὗτος δὲ ἐπήρχετο τὰς τάξεις τῶν ἄλλων ἀνδρῶν

ἔγχεΐ τ' ἄορί τε μεγάλοισί τε χερμαδίοισιν, 265
δόρατί τε καὶ ξίφει, καὶ μεγάλοις χειροπληθέσι λίθοις.

ὄφρά οἱ αἷμ' ἔτι θερμὸν ἀνήνοθεν ἐξ ὠτειλῆς.266
ἕως τὸ αἷμα αὐτῷ θερμὸν ἔτι ἀνεφέρετο καὶ ἀνεπήδα ἐκ τοῦ τραύματος·

αὐτὰρ ἐπεὶ τὸ μὲν ἕλκος ἐτέρσετο, παύσατο δ' αἷμα,267
ἐπεὶ δὲ τὸ μὲν τραῦμα ἐξηραίνετο, ἔληξε δὲ τὸ αἷμα,

ὀξεῖαι δ' ὀδύναι δῦνον μένος Ἀτρεΐδαο.268
τμητικαὶ ἀλγηδόνες εἰσήρχοντο τὴν ψυχὴν τοῦ υἱοῦ τοῦ Ἀτρέως·

ὡς δ' ὅτ' ἂν ὠδίνουσαν ἔχῃ βέλος ὀξὺ γυναῖκα269
ὥσπερ δὲ ὅταν γυναῖκα, ἐπὶ τῷ τεκεῖν οὖσαν, κατέχῃ ὀδύνη σφοδρὰ

δριμύ, τό τε προϊεῖσι μογοστόκοι Εἰλείθυιαι 270
καὶ δριμεῖα, ἥντινα ἐπάγουσιν αἱ μογοῦσαι καὶ πονοῦσαι περὶ τοὺς τοκετούς, ἤτοι αἱ λοχεύτρια Εἰλείθυιαι

Ἥρης θυγατέρες πικρὰς ὠδῖνας ἔχουσαι,271
αἱ θυγατέρες τῆς Ἥρας, πικροὺς τοκετοὺς ἔχουσαι.

ὣς ὀξεῖ' ὀδύναι δῦνον μένος Ἀτρεΐδαο.272
οὕτως σφοδραὶ ἀλγηδόνες εἰσήρχοντο τὴν ψυχὴν τοῦ υἱοῦ τοῦ Ἀτρέως,

ἐς δίφρον δ' ἀνόρουσε, καὶ ἡνιόχῳ ἐπέτελλε273
ἀνώρμησε δὲ εἰς τὸ ὄχημα καὶ ἐπέταττε

νηυσὶν ἔπι γλαφυρῇσιν ἐλαυνέμεν· ἤχθετο γὰρ κῆρ.274
τῷ ἡνιόχω ἐλαύνειν καὶ ἱππεύειν ἐπὶ τὰς κοίλας ναῦς, ἤλγει δὲ καὶ ἐλυπεῖτο κατὰ ψυχήν,

ἤϋσεν δὲ διαπρύσιον Δαναοῖσι γεγωνώς· 275
ἐβόησεν δὲ μεγάλως καὶ ἰσχυρῶς τοῖς Ἕλλησι φωνῶν·

ὦ φίλοι Ἀργείων ἡγήτορες ἠδὲ μέδοντες276
ὦ φίλοι, ἡγεμόνες καὶ βασιλεῖς τῶν Ἑλλήνων,

ὑμεῖς μὲν νῦν νηυσὶν ἀμύνετε ποντοπόροισι277
ὑμεῖς μέντοι νυνὶ ταῖς τὸν πόντον διαπορευομέναις ναυσὶν ἀποσοβεῖτε

φύλοπιν ἀργαλέην, ἐπεὶ οὐκ ἐμὲ μητίετα Ζεὺς278
τὴν ὀδυνηρὰν μάχην, ἐπειδὴ οὐκ ἐμὲ ὁ βουλευτικὸς Ζεὺς

εἴασε Τρώεσσι πανημέριον πολεμίζειν.279
ἀφῆκε πολεμεῖν τοῖς Τρῳσὶ δι᾽ ὅλης τῆς ἡμέρας.



ὣς ἔφαθ', ἡνίοχος δ' ἵμασεν καλλίτριχας ἵππους 280
οὕτως εἶπεν· ὁ ἡνίοχος δὲ ἐμάστιξε τοὺς ὡραιότριχας ἵππους

νῆας ἔπι γλαφυράς· τὼ δ' οὐκ ἀέκοντε πετέσθην·281
ἐπὶ τὰς κοίλας ναῦς, οὗτοι δὲ ἐθελουσίως ταχέως ἔτρεχον,

ἄφρεον δὲ στήθεα, ῥαίνοντο δὲ νέρθε κονίῃ282
ἤφρουν δὲ τὰ στήθη· ἐπάττοντο δὲ κάτωθεν τῷ κονιορτῷ,

τειρόμενον βασιλῆα μάχης ἀπάνευθε φέροντες.283
φέροντες τὸν βασιλέα καταπονούμενον πόρρω τοῦ πολέμου.



Ἕκτωρ δ' ὡς ἐνόησ' Ἀγαμέμνονα νόσφι κιόντα284
ὁ Ἕκτωρ δὲ ἐπειδὴ ἐνόησεν (ἐθεάσατο) τὸν Ἀγαμέμνονα ἀπερχόμενον,

Τρωσί τε καὶ Λυκίοισιν ἐκέκλετο μακρὸν ἀΰσας· 285
τοῖς Τρῳσὶ καὶ τοῖς Λυκίοις παρεκελεύετο, μεγάλως καὶ ἰσχυρῶς βοήσας·

Τρῶες καὶ Λύκιοι καὶ Δάρδανοι ἀγχιμαχηταὶ286
ὦ Τρῷες καὶ Λύκιοι καὶ Δάρδανοι πολεμισταί,

ἀνέρες ἔστε φίλοι, μνήσασθε δὲ θούριδος ἀλκῆς.287
ὑπάρχετε ἄνδρες, ὦ φίλοι, μνήσθητε δὲ ἰσχύος ὁρμητικῆς καὶ πολεμικῆς·

οἴχετ' ἀνὴρ ὤριστος, ἐμοὶ δὲ μέγ' εὖχος ἔδωκε288
ἀνεχώρησεν ὁ ἄριστος ἀνήρ, ἐμοὶ δὲ καύχημα μέγα παρέσχετο

Ζεὺς Κρονίδης· ἀλλ' ἰθὺς ἐλαύνετε μώνυχας ἵππους289
Ζεὺς ὁ υἱὸς τοῦ Κρόνου· ἀλλ᾽ εὐθὺ τῶν ἰσχυρῶν Ἑλλήνων ἄγετε τοὺς μονώνυχας ἵππους,

ἰφθίμων Δαναῶν, ἵν' ὑπέρτερον εὖχος ἄρησθε. 290
ὅπως ἀνώτερον καύχημα σχῆτε.



ὣς εἰπὼν ὄτρυνε μένος καὶ θυμὸν ἑκάστου.291
οὕτως εἰπὼν τὴν ψυχὴν ἁπάντων παρώξυνε.

ὡς δ' ὅτε πού τις θηρητὴρ κύνας ἀργιόδοντας292
ὥσπερ δὲ ὅταν τίς που θηρευτὴς κύνας λευκόδοντας

σεύῃ ἐπ' ἀγροτέρῳ συῒ καπρίῳ ἠὲ λέοντι,293
παρορμᾷ καὶ ἐλαύνῃ ἐπὶ σύαγρον κάπρον, ἢ λέοντα,

ὣς ἐπ' Ἀχαιοῖσιν σεῦε Τρῶας μεγαθύμους294
οὕτως ἐπὶ τοὺς Ἕλληνας παρώρμα καὶ ἐπῆγε τοὺς μεγαλόφρονας Τρῷας

Ἕκτωρ Πριαμίδης βροτολοιγῷ ἶσος Ἄρηϊ. 295
Ἕκτωρ ὁ υἱὸς τοῦ Πριάμου ὅμοιος τῷ ἀνθρωποφθόρῳ Ἄρεϊ·

αὐτὸς δ' ἐν πρώτοισι μέγα φρονέων ἐβεβήκει,296
αὐτὸς δὲ ἐν πρώτοις μεγαλοφρονῶν ὥρμησεν,

ἐν δ' ἔπεσ' ὑσμίνῃ ὑπεραέϊ ἶσος ἀέλλῃ,297
ἐνέπεσε δὲ τῇ μάχῃ ὅμοιος συστροφῇ ἀνέμου ὑπερεχούσῃ κατὰ τὴν πνοήν,

ἥ τε καθαλλομένη ἰοειδέα πόντον ὀρίνει.298
ἥτις ἄνωθεν φερομένη συνταράσσει τὴν μέλαιναν θάλασσαν·



ἔνθα τίνα πρῶτον, τίνα δ' ὕστατον ἐξενάριξεν299
τότε τίνα πρῶτον, τίνα δ᾽ ὕστερον ἐφόνευσεν (ἀπέκτεινεν)

Ἕκτωρ Πριαμίδης, ὅτε οἱ Ζεὺς κῦδος ἔδωκεν; 300
Ἕκτωρ ὁ υἱὸς τοῦ Πριάμου, ὁπηνίκα αὐτῷ ὁ Ζεὺς δόξαν παρέσχετο;

Ἀσαῖον μὲν πρῶτα καὶ Αὐτόνοον καὶ Ὀπίτην301
τὸν Ἀσσαῖον μὲν πρῶτον, καὶ τὸν Αὐτόνοον, καὶ τὸν Ὀπίτην,

καὶ Δόλοπα Κλυτίδην καὶ Ὀφέλτιον ἠδ' Ἀγέλαον302
καὶ τὸν Δόλοπα τὸν υἱὸν τοῦ Κλύτου, καὶ τὸν Ὀφέλτιον, καὶ τὸν Ἀγέλαον,

Αἴσυμνόν τ' Ὦρόν τε καὶ Ἱππόνοον μενεχάρμην.303
καὶ τὸν Αἴσυμνον, καὶ τὸν Ὦρον, καὶ τὸν Ἱππόνουν τὸν πολεμικόν.

τοὺς ἄρ' ὅ γ' ἡγεμόνας Δαναῶν ἕλεν, αὐτὰρ ἔπειτα304
τούτους δὴ οὗτος ἡγεμόνας τῶν Ἑλλήνων ἀνεῖλεν, μετὰ ταῦτα δὲ

πληθύν, ὡς ὁπότε νέφεα Ζέφυρος στυφελίξῃ 305
τὸ πλῆθος· ὥσπερ δὲ ὁπηνίκα ὁ Ζέφυρος ἄνεμος συνταράξῃ

ἀργεστᾶο Νότοιο βαθείῃ λαίλαπι τύπτων·306
καὶ διασκεδάσῃ τὰ νέφη τοῦ ταχέος (τοῦ λευκοτάτου) Νότου, συστροφή μεγάλῃ καὶ σφοδρᾷ κρούων καὶ διασκορπίζων αὐτά,

πολλὸν δὲ τρόφι κῦμα κυλίνδεται, ὑψόσε δ' ἄχνη307
μέγα δὲ κῦμα τεθραμμένον κυλίεται, τὸ λεπτὸν δὲ καὶ ἀφρῶδες εἰς ὕψος ἀναρριπίζεται

σκίδναται ἐξ ἀνέμοιο πολυπλάγκτοιο ἰωῆς·308
καὶ διαχεῖται ἐκ τῆς πνοῆς τοῦ ἀνέμου τοῦ πανταχοῦ τὰ κύματα περιάγοντος·

ὣς ἄρα πυκνὰ καρήαθ' ὑφ' Ἕκτορι δάμνατο λαῶν.309
οὕτω δὴ πολλαὶ καὶ συνεχεῖς κεφαλαὶ τῶν λαῶν ἐδαμάζοντο καὶ ἀνῃροῦντο ὑπὸ τοῦ Ἕκτορος·



ἔνθά κε λοιγὸς ἔην καὶ ἀμήχανα ἔργα γένοντο, 310
τότε δὴ ὄλεθρος ἦν ἄν, καὶ ἄπορα καὶ χαλεπὰ ἔργα ἐγένοντο,

καί νύ κεν ἐν νήεσσι πέσον φεύγοντες Ἀχαιοί,311
καὶ δὴ φεύγοντες οἱ Ἕλληνες ἐνέπεσον ἂν εἰς τὰς ναῦς,

εἰ μὴ Τυδεΐδῃ Διομήδεϊ κέκλετ' Ὀδυσσεύς·312
εἰ μὴ Διομήδει τῷ υἱῷ τοῦ Τυδέως παρεκελεύσατο Ὀδυσσεὺς λέγων·

Τυδεΐδη τί παθόντε λελάσμεθα θούριδος ἀλκῆς;313
ὦ υἱὲ τοῦ Τυδέως, τί παθόντες ἐπελαθόμεθα τῆς ὁρμητικῆς καὶ πολεμικῆς ἰσχύος;

ἀλλ' ἄγε δεῦρο πέπον, παρ' ἔμ' ἵσταο· δὴ γὰρ ἔλεγχος314
ἀλλ᾽ ἄγε, ὦ προσηνέστατε, ἵστασο δεῦρο παρ᾽ἐμοί, ἐπὶ πολὺ γὰρ ὄνειδος καὶ αἰσχύνη

ἔσσεται εἴ κεν νῆας ἕλῃ κορυθαίολος Ἕκτωρ. 315
ἔσεται, ἐὰν τὰς ναῦς κατάσχῃ ὁ συνεχῶς τὴν περικεφαλαίαν κινῶν Ἕκτωρ.



τὸν δ' ἀπαμειβόμενος προσέφη κρατερὸς Διομήδης·316
πρὸς τοῦτον δὲ ἀποκρινόμενος εἶπεν ὁ ἰσχυρὸς Διομήδης·

ἤτοι ἐγὼ μενέω καὶ τλήσομαι· ἀλλὰ μίνυνθα317
ἐγὼ μὲν μενῶ καὶ καρτερήσω, ἀλλ᾽ ἐπ ' ὀλίγον χρόνον

ἡμέων ἔσσεται ἦδος, ἐπεὶ νεφεληγερέτα Ζεὺς318
ἡμῶν ἔσται ὠφέλεια, ἐπειδὴ ὁ τὰς νεφέλας ἀθροίζων Ζεύς

Τρωσὶν δὴ βόλεται δοῦναι κράτος ἠέ περ ἡμῖν.319
μᾶλλον τοῖς Τρῳσὶ νῦν βούλεται παρασχέσθαι νίκην, ἢ ἡμῖν.



ἦ καὶ Θυμβραῖον μὲν ἀφ' ἵππων ὦσε χαμᾶζε 320
εἶπε, καὶ Θυμβραῖον ἀπὸ τῶν ἵππων ὤθησεν εἰς τὴν γῆν

δουρὶ βαλὼν κατὰ μαζὸν ἀριστερόν· αὐτὰρ Ὀδυσσεὺς321
δόρατι τρώσας κατὰ τὸν ἀριστερὸν μαζόν· ὁ Ὀδυσσεὺς δὲ

ἀντίθεον θεράποντα Μολίονα τοῖο ἄνακτος.322
τὸν ἰσόθεον Μολίονα τὸν θεράποντα τούτου τοῦ βασιλέως·

τοὺς μὲν ἔπειτ' εἴασαν, ἐπεὶ πολέμου ἀπέπαυσαν·323
τούτους μὲν οὖν κατέλιπον, ἐπειδὴ τῆς μάχης αὐτοὺς ἀπέπαυσαν.

τὼ δ' ἀν' ὅμιλον ἰόντε κυδοίμεον, ὡς ὅτε κάπρω324
οἱ δὲ ἀνὰ τὸν στρατὸν πορευόμενοι ἐθορύβουν, ὥσπερ ὅταν δύο κάπροι

ἐν κυσὶ θηρευτῇσι μέγα φρονέοντε πέσητον· 325
ἐμπέσωσιν εἰς κύνας θηρατικούς, μεγαλοφρονοῦντες καὶ θρασυνόμενοι.

ὣς ὄλεκον Τρῶας πάλιν ὀρμένω· αὐτὰρ Ἀχαιοὶ326
οὕτως ἀπέκτεινον τοὺς Τρῷας παλινοστοῦντες· οἱ Ἕλληνες δὲ

ἀσπασίως φεύγοντες ἀνέπνεον Ἕκτορα δῖον.327
φεύγοντες τὸν ἐνδοξότατον Ἕκτορα, ἀσπασίως καὶ ἀσμένως ἀνέπνεον.

ἔνθ' ἑλέτην δίφρόν τε καὶ ἀνέρε δήμου ἀρίστω328
τότε ἀνεῖλον δίφρον τε, καὶ ἄνδρας δημότας ἀρίστους.

υἷε δύω Μέροπος Περκωσίου, ὃς περὶ πάντων329
τοὺς δύο υἱοὺς τοῦ Μέροπος τοῦ ἀπὸ Περκώτης πόλεως, ὃς ὑπὲρ πάντας

ᾔδεε μαντοσύνας, οὐδὲ οὓς παῖδας ἔασκε 330
ἠπίστατο μαντείας, οὐδὲ τοὺς ἑαυτοῦ υἱοὺς αφίη

στείχειν ἐς πόλεμον φθισήνορα· τὼ δέ οἱ οὔ τι331
πορεύεσθαι ἐπὶ τὸν τοὺς ἄνδρας φθείροντα πόλεμον, οἱδὲ οὐδαμῶς αὐτῷ

πειθέσθην· κῆρες γὰρ ἄγον μέλανος θανάτοιο.332
ἐπείθοντο, ἦγον γὰρ αὐτοὺς μοῖραι τοῦ σκοτεινοῦ θανάτου.

τοὺς μὲν Τυδεΐδης δουρικλειτὸς Διομήδης333
τούτους μὲν ὁ υἱὸς τοῦ Τυδέως ὁ ἔνδοξος τὰ πολεμικὰ Διομήδης

θυμοῦ καὶ ψυχῆς κεκαδὼν κλυτὰ τεύχε' ἀπηύρα·334
τῆς ψυχῆς ἀποστερήσας τὰ ἔνδοξα ὅπλα ἀφείλετο.

Ἱππόδαμον δ' Ὀδυσεὺς καὶ Ὑπείροχον ἐξενάριξεν. 335
ὁ Ὀδυσσεὺς δὲ ἀπέκτεινε τὸν Ἱππόδαμον, καὶ τὸν Ὑπέροχον.



ἔνθά σφιν κατὰ ἶσα μάχην ἐτάνυσσε Κρονίων336
τότ᾿ αὐτοῖς ἐπίσης ἐξέτεινε καὶ διέθηκε τὸν πόλεμον ὁ υἱὸς τοῦ Κρόνου,

ἐξ Ἴδης καθορῶν· τοὶ δ' ἀλλήλους ἐνάριζον.337
ἐκ τῆς Ἴδης πάντ᾽ ἀκριβῶς ὁρῶν· οὗτοι δὲ ἀλλήλους ἀπέκτεινον.

ἤτοι Τυδέος υἱὸς Ἀγάστροφον οὔτασε δουρὶ338
ὁ μὲν υἱὸς τοῦ Τυδέως δόρατι τὸν Ἀγάστροφον ἔβαλε

Παιονίδην ἥρωα κατ' ἰσχίον· οὐ δέ οἱ ἵπποι339
τὸν υἱὸν τοῦ Παίονος τὸν ἥρωα, κατὰ τὸ κοῖλον τοῦ γλουτοῦ, οὐδὲ γὰρ αὐτῷ

ἐγγὺς ἔσαν προφυγεῖν, ἀάσατο δὲ μέγα θυμῷ. 340
οἱ ἵπποι ἦσαν ἐγγὺς ὥστε καταφυγεῖν, ἐβλάβη δὲ μεγάλως ἐν τῇ ψυχῇ·

τοὺς μὲν γὰρ θεράπων ἀπάνευθ' ἔχεν, αὐτὰρ ὃ πεζὸς341
τούτους μὲν γὰρ ὁ θεράπων πόρρω κατεῖχεν, οὗτος δὲ πεζὸς

θῦνε διὰ προμάχων, εἷος φίλον ὤλεσε θυμόν.342
ἔτρεχεν διὰ τῶν πρωταγωνιστῶν ἕως ἀπώλεσε τὴν ἀγαπητὴν ψυχήν.

Ἕκτωρ δ' ὀξὺ νόησε κατὰ στίχας, ὦρτο δ' ἐπ' αὐτοὺς343
ὁ Ἕκτωρ δὲ ταχέως ἐθεάσατο κατὰ τὰς τάξεις, ὥρμησε δ᾽ ἐπ᾿ αὐτοὺς

κεκλήγων· ἅμα δὲ Τρώων εἵποντο φάλαγγες.344
βοῶν, ὁμοῦ δὲ καὶ αἱ τάξεις τῶν Τρῴων ἠκολούθουν.

τὸν δὲ ἰδὼν ῥίγησε βοὴν ἀγαθὸς Διομήδης, 345
τοῦτον δὲ θεασάμενος ἐφοβήθη ὁ κατὰ πόλεμον ἀγαθὸς Διομήδης,

αἶψα δ' Ὀδυσσῆα προσεφώνεεν ἐγγὺς ἐόντα·346
εὐθὺς δὲ πρὸς τὸν Ὀδυσσέα ἐγγὺς ὄντα ἔλεγε·

νῶϊν δὴ τόδε πῆμα κυλίνδεται ὄβριμος Ἕκτωρ·347
καθ᾿ ἡμῶν δὴ τοῦτο τὸ βλάβος κυλίεται καὶ καταφέρεται, ὁ ἰσχυρὸς Ἕκτωρ·

ἀλλ' ἄγε δὴ στέωμεν καὶ ἀλεξώμεσθα μένοντες.348
ἀλλ᾿ ἄγε δὴ στῶμεν, καὶ ἀμύνωμεν μένοντες.



ἦ ῥα, καὶ ἀμπεπαλὼν προΐει δολιχόσκιον ἔγχος349
εἶπεν δή, καὶ ἀνασείσας προέπεμψε τὸ μακρὸν δόρυ,

καὶ βάλεν, οὐδ' ἀφάμαρτε τιτυσκόμενος κεφαλῆφιν, 350
καὶ ἔπληξεν αὐτόν, οὐδὲ ἀπέτυχεν στοχαζόμενος κατὰ τὴν κεφαλήν,

ἄκρην κὰκ κόρυθα· πλάγχθη δ' ἀπὸ χαλκόφι χαλκός,351
παρὰ τὸ ἄκρον τῆς περικεφαλαίας· ἀπεκρούσθη δὲ ἐκ τοῦ σιδήρου ὁ σίδηρος,

οὐδ' ἵκετο χρόα καλόν· ἐρύκακε γὰρ τρυφάλεια352
ουδ' ἥψατο τοῦ εὐειδοῦς σώματος, ἐκώλυσε γὰρ ἡ περικεφαλαία

τρίπτυχος αὐλῶπις, τήν οἱ πόρε Φοῖβος Ἀπόλλων.353
ἡ τριπλῆ, ἡ ἐκτεταμένον ἔχουσα τὸν λόφον, ἣν αὐτῷ δέδωκεν Ἀπόλλων ὁ καθαρός.

Ἕκτωρ δ' ὦκ' ἀπέλεθρον ἀνέδραμε, μίκτο δ' ὁμίλῳ,354
ὁ Ἕκτωρ δὲ ταχέως ἀμετρήτως, ἤτοι ὑπερβαλλόντως, ἀνέδραμε, συνεμίγη δὲ τῷ λαῷ.

στῆ δὲ γνὺξ ἐριπὼν καὶ ἐρείσατο χειρὶ παχείῃ 355
ἔστη δὲ κλιθεὶς ἐπὶ γόνυ καὶ ἐπεστηρίχθη τῇ παχείᾳ καὶ ἰσχυρᾷ χειρὶ

γαίης· ἀμφὶ δὲ ὄσσε κελαινὴ νὺξ ἐκάλυψεν.356
κατὰ γῆς, τοὺς ὀφθαλμοὺς δὲ νὺξ σκοτεινή περιεκάλυψεν·

ὄφρα δὲ Τυδεΐδης μετὰ δούρατος ᾤχετ' ἐρωὴν357
ἐν ὅσῳ δὲ ὁ υἱὸς τοῦ Τυδέως μετὰ τὴν ὁρμὴν τοῦ δόρατος ἐπήρχετο

τῆλε διὰ προμάχων, ὅθι οἱ καταείσατο γαίης358
πόρρω διὰ τῶν πρωταγωνιστῶν, ὅπου κατὰ γῆς αὐτῷ ἐφάνη κατενεχθὲν (ὅπου ὑπ᾽ αὐτοῦ κατηνέχθη ἐπὶ τὴν γῆν),

τόφρ' Ἕκτωρ ἔμπνυτο, καὶ ἂψ ἐς δίφρον ὀρούσας359
ἐν τοσούτῳ ὁ Ἕκτωρ ἀνέπνευσεν, καὶ ἀναπηδήσας εἰς τὸ ὄχημα ὀπίσω

ἐξέλασ' ἐς πληθύν, καὶ ἀλεύατο κῆρα μέλαιναν. 360
ἀνέδραμεν εἰς τὸ πλῆθος, καὶ ἐξέφυγε τὴν θανατηφόρον σκοτεινὴν μοῖραν.

δουρὶ δ' ἐπαΐσσων προσέφη κρατερὸς Διομήδης·361
δόρατι δὲ ἐφορμῶν εἶπε πρὸς αὐτὸν ὁ ἰσχυρὸς Διομήδης·

ἐξ αὖ νῦν ἔφυγες θάνατον κύον· ἦ τέ τοι ἄγχι362
ἐξέφυγες νῦν δὴ τὸν θάνατον, ὦ κύον, ὄντως σοι ἐγγὺς

ἦλθε κακόν· νῦν αὖτέ σ' ἐρύσατο Φοῖβος Ἀπόλλων363
παρεγένετο τὸ δεινόν, νῦν δὲ δή σε ἔσωσεν Ἀπόλλων ὁ καθαρός,

ᾧ μέλλεις εὔχεσθαι ἰὼν ἐς δοῦπον ἀκόντων.364
ᾧτινι ἔοικας εὔχεσθαι ἐρχόμενος εἰς τὸν κτύπον τῶν δοράτων.

ἦ θήν σ' ἐξανύω γε καὶ ὕστερον ἀντιβολήσας, 365
ὄντως δή σε καὶ μετὰ ταῦτα ἀπαντήσας ἐκπληρώσω καὶ κατεργάσομαι,

εἴ πού τις καὶ ἔμοιγε θεῶν ἐπιτάρροθός ἐστι.366
εἴ τις που κἀμοὶ τῶν θεῶν ἐπίκουρος ὑπάρχει·

νῦν αὖ τοὺς ἄλλους ἐπιείσομαι, ὅν κε κιχείω.367
νυνὶ δὲ ἐπὶ τοὺς ἄλλους πορεύσομαι, ὃν ἂν καταλάβω.

ἦ, καὶ Παιονίδην δουρὶ κλυτὸν ἐξενάριζεν.368
εἶπεν, καὶ τὸν υἱὸν τοῦ Παίονος τὸν ἔνδοξον τὰ πολεμικά ἐφόνευσε.

αὐτὰρ Ἀλέξανδρος Ἑλένης πόσις ἠϋκόμοιο369
Ἀλέξανδρος δὲ ὁ ἀνὴρ τῆς καλλικόμου Ἑλένης

Τυδεΐδῃ ἔπι τόξα τιταίνετο ποιμένι λαῶν, 370
ἐπὶ τὸν υἱὸν τοῦ Τυδέως τὸν βασιλέα τῶν λαῶν ἐνέτεινεν τὸ τόξον,

στήλῃ κεκλιμένος ἀνδροκμήτῳ ἐπὶ τύμβῳ371
τῇ στήλῃ περικεκρυμμένος, καὶ κεκαλυμμένος ἐπὶ τῷ τάφῳ,

Ἴλου Δαρδανίδαο, παλαιοῦ δημογέροντος.372
ᾧ ἐνέκειτο ὁ καμὼν τοῦ Ἴλου τοῦ Δαρδάνου παιδὸς τοῦ παλαιοῦ βασιλέως.

ἤτοι ὃ μὲν θώρηκα Ἀγαστρόφου ἰφθίμοιο373
οὗτος μὲν οὖν τὸν θώρακα τοῦ ἰσχυροῦ Ἀγαστρόφου

αἴνυτ' ἀπὸ στήθεσφι παναίολον ἀσπίδα τ' ὤμων374
ἀφῃρεῖτο ἀπὸ τοῦ στήθους, καὶ τὴν ποικιλωτάτην ἀσπίδα ἀπὸ τῶν ὤμων,

καὶ κόρυθα βριαρήν· ὃ δὲ τόξου πῆχυν ἄνελκε 375
καὶ τὴν στερεὰν περικεφαλαίαν. οὗτος δὲ τὸν πῆχυν τοῦ τόξου ἀνεῖλκε,

καὶ βάλεν, οὐδ' ἄρα μιν ἅλιον βέλος ἔκφυγε χειρός,376
καὶ ἔτρωσεν, οὐδέ γε μάταιον ἔφυγεν αὐτὸν ἐκ τῆς χειρὸς τὸ βέλος,

ταρσὸν δεξιτεροῖο ποδός· διὰ δ' ἀμπερὲς ἰὸς377
κατὰ τὸ ἐπάνω τοῦ πέλματος τοῦ δεξιοῦ ποδός· διόλου δὲ ὁ ὀϊστὸς

ἐν γαίῃ κατέπηκτο· ὃ δὲ μάλα ἡδὺ γελάσσας378
εἰς τὴν γῆν ἐνεπάγη· οὕτος δὲ πάνυ ἡδέως γελάσας

ἐκ λόχου ἀμπήδησε καὶ εὐχόμενος ἔπος ηὔδα·379
ἐκ τῆς ἐνέδρας ἀνεπήδησε, καὶ ἐπικαυχώμενος λόγον ἔλεγε·

βέβληαι οὐδ' ἅλιον βέλος ἔκφυγεν· ὡς ὄφελόν τοι 380
τέτρωσαι, οὐδὲ μάταιον τὸ βέλος ἐξέφυγεν· εἴθε σοι

νείατον ἐς κενεῶνα βαλὼν ἐκ θυμὸν ἑλέσθαι.381
εἰς τὸ ἔσχατον τοῦ λαγόνος τρώσας ἀφειλόμην τὴν ψυχήν·

οὕτω κεν καὶ Τρῶες ἀνέπνευσαν κακότητος,382
οὕτω καὶ οἱ Τρῷες ἀνέπνευσαν ἂν καὶ ἐκουφίσθησαν τῆς ταλαιπωρίας,

οἵ τέ σε πεφρίκασι λέονθ' ὡς μηκάδες αἶγες.383
οἵτινές σε δεδοίκασιν ὥσπερ τὸν λέοντα αἱ μηκώμεναι αἶγες.



τὸν δ' οὐ ταρβήσας προσέφη κρατερὸς Διομήδης·384
πρὸς τοῦτον μηδὲν φοβηθείς εἶπεν ὁ ἰσχυρὸς Διομήδης·

τοξότα λωβητὴρ κέρᾳ ἀγλαὲ παρθενοπῖπα 385
ὦ τοξότα, ὑβριστά, τὴν τρίχα λαμπρέ, τὰς παρθένους περιβλέπων,

εἰ μὲν δὴ ἀντίβιον σὺν τεύχεσι πειρηθείης,386
εἰ μὲν δὴ κατὰ βιαίαν ἐναντίωσιν πεῖραν σχεῖν βουληθείης,

οὐκ ἄν τοι χραίσμῃσι βιὸς καὶ ταρφέες ἰοί·387
οὐκ ἄν σοι χρήσιμον γένηται τὸ τόξον καὶ τὰ πολλὰ βέλη·

νῦν δέ μ' ἐπιγράψας ταρσὸν ποδὸς εὔχεαι αὔτως.388
νῦν δέ με ἐπιξέσας καὶ τρώσας κατὰ τὸ ἐπάνω τοῦ πέλματος τοῦ ποδὸς ἐπικαυχᾷ μάτην·

οὐκ ἀλέγω, ὡς εἴ με γυνὴ βάλοι ἢ πάϊς ἄφρων·389
οὐ φροντίζω, ὥσπερ εἴ με γυνὴ τρώσειεν, ἢ παῖς μωρὸς καὶ ἀνόητος·

κωφὸν γὰρ βέλος ἀνδρὸς ἀνάλκιδος οὐτιδανοῖο. 390
ἀνδρὸς γὰρ ἀσθενοῦς καὶ οὐδενὸς ἀξίου βέλος (τραῦμα) οὐδεμίαν αἴσθησιν τοῖς τιτρωσκομένοις ποιεῖ.

ἦ τ' ἄλλως ὑπ' ἐμεῖο, καὶ εἴ κ' ὀλίγον περ ἐπαύρῃ,391
ὄντως που ἄλλος ὑπ᾿ ἐμοῦ, καὶ ἐὰν ὀλίγου μετάσχῃ,

ὀξὺ βέλος πέλεται, καὶ ἀκήριον αἶψα τίθησι.392
τραῦμα σφοδρὸν ὑπάρχει, καὶ ἄψυχον αὐτίκα (ταχέως) ποιεῖ.

τοῦ δὲ γυναικὸς μέν τ' ἀμφίδρυφοί εἰσι παρειαί,393
τούτου δὲ τῆς γυναικὸς μὲν αἱ γνάθοι περιεξεσμέναι τυγχάνουσιν,

παῖδες δ' ὀρφανικοί· ὃ δέ θ' αἵματι γαῖαν ἐρεύθων394
οἱ παῖδες δὲ ὀρφανοί, αὐτὸς δὲ αἵματι τὴν γῆν βάπτων ἐρυθρὰν

πύθεται, οἰωνοὶ δὲ περὶ πλέες ἠὲ γυναῖκες. 395
σήπεται, ὄρνεα δὲ μεγάλα περὶ αὐτὸν πλείω, ἢ γυναῖκες.



ὣς φάτο, τοῦ δ' Ὀδυσεὺς δουρικλυτὸς ἐγγύθεν ἐλθὼν396
οὕτως εἶπεν. Ὀδυσσεὺς δὲ ὁ κατὰ πόλεμον ἔνδοξος ἐγγὺς τούτου παραγενόμενος

ἔστη πρόσθ'· ὃ δ' ὄπισθε καθεζόμενος βέλος ὠκὺ397
ἔστη ἔμπροσθεν, οὗτος δὲ ὄπισθεν καθεζόμενος τὸ ταχὺ βέλος

ἐκ ποδὸς ἕλκ', ὀδύνη δὲ διὰ χροὸς ἦλθ' ἀλεγεινή.398
ἀνέσπα ἐκ τοῦ ποδός, ὀδύνη δὲ διὰ τοῦ σώματος γέγονεν ἀλγεινή,

ἐς δίφρον δ' ἀνόρουσε, καὶ ἡνιόχῳ ἐπέτελλε399
ἀνέβη δὲ εἰς τὸ ὄχημα, καὶ τῷ ἡνιόχῳ ἐπέταττεν· ἱππεύειν

νηυσὶν ἔπι γλαφυρῇσιν ἐλαυνέμεν· ἤχθετο γὰρ κῆρ. 400
ἐπὶ τὰς κοίλας ναῦς, ἤλγει γὰρ τὴν ψυχήν.



οἰώθη δ' Ὀδυσεὺς δουρὶ κλυτός, οὐδέ τις αὐτῷ401
ἐμονώθη δὲ ὁ κατὰ πόλεμον ἔνδοξος Ὀδυσσεύς, οὐδέ τις αὐτῷ

Ἀργείων παρέμεινεν, ἐπεὶ φόβος ἔλλαβε πάντας·402
τῶν Ἑλλήνων παρῆν, ἐπειδὴ δέος πάντας κατέσχεν.

ὀχθήσας δ' ἄρα εἶπε πρὸς ὃν μεγαλήτορα θυμόν·403
στενάξας δὲ εἶπε πρὸς τὴν ἑαυτοῦ μεγαλόφρονα ψυχήν·

ὤ μοι ἐγὼ τί πάθω; μέγα μὲν κακὸν αἴ κε φέβωμαι404
οἴμοι, τί ἐγὼ πάθω, μέγα μὲν κακόν ἐστιν, ἐὰν φεύγω,

πληθὺν ταρβήσας· τὸ δὲ ῥίγιον αἴ κεν ἁλώω 405
φοβηθεὶς τὸ πλῆθος· τοῦτο δὲ χαλεπώτερον, ἐὰν ζωγρηθῶ

μοῦνος· τοὺς δ' ἄλλους Δαναοὺς ἐφόβησε Κρονίων.406
μόνος, τοὺς ἄλλους δὲ Ἕλληνας εἰς φυγὴν ἔτρεψεν ὁ υἱὸς τοῦ Κρόνου,

ἀλλὰ τί ἤ μοι ταῦτα φίλος διελέξατο θυμός;407
ἀλλὰ τί δή μοι ταῦτα ἡ ἀγαπητὴ ψυχὴ διελέχθη;

οἶδα γὰρ ὅττι κακοὶ μὲν ἀποίχονται πολέμοιο,408
ἐπίσταμαι γὰρ ὅτι δειλοὶ μὲν ἀναχωροῦσι τῆς μάχης·

ὃς δέ κ' ἀριστεύῃσι μάχῃ ἔνι τὸν δὲ μάλα χρεὼ409
ὃς δ᾽ ἂν ἀριστεύῃ καὶ ἀνδραγαθῇ ἐν τῷ πολέμω, τοῦτόν γε πάνυ δεῖ

ἑστάμεναι κρατερῶς, ἤ τ' ἔβλητ' ἤ τ' ἔβαλ' ἄλλον. 410
ἵστασθαι καρτερῶς καὶ γενναίως, εἴτ᾿ ἐτρώθη, εἴτ᾽ ἔτρωσεν ἄλλον.



εἷος ὃ ταῦθ' ὥρμαινε κατὰ φρένα καὶ κατὰ θυμόν,411
ἕως οὗτος ταῦτα διελογίζετο κατὰ τὸ λογιστικόν τε καὶ τὴν ψυχήν,

τόφρα δ' ἐπὶ Τρώων στίχες ἤλυθον ἀσπιστάων,412
ἐν τούτῳ ἐπῆλθον αἱ τάξεις τῶν ὁπλιτῶν Τρῴων,

ἔλσαν δ' ἐν μέσσοισι, μετὰ σφίσι πῆμα τιθέντες.413
συνήλασαν δὲ καὶ περιεκύκλωσαν ἐν τῇ μέσω, βλάβος ἐν ἑαυτοῖς κατασκευάζοντες·

ὡς δ' ὅτε κάπριον ἀμφὶ κύνες θαλεροί τ' αἰζηοὶ414
ὥσπερ δὲ ὅταν κύνες καὶ ἀκμαῖοι νεανίαι κάπρον

σεύωνται, ὃ δέ τ' εἶσι βαθείης ἐκ ξυλόχοιο 415
καταδιώκωσιν, οὗτος δὲ ἐξέρχεται ἐκ βαθέος καὶ μεγάλου δρυμοῦ

θήγων λευκὸν ὀδόντα μετὰ γναμπτῇσι γένυσσιν,416
συμπαρατρίβων τὸν λευκὸν ὀδόντα ἐν ταῖς καμπύλαις σιαγόσιν,

ἀμφὶ δέ τ' ἀΐσσονται, ὑπαὶ δέ τε κόμπος ὀδόντων417
περὶ αὐτόν τε ὁρμῶσιν, καὶ ψόφος ὑπὸ τῶν ὀδόντων

γίγνεται, οἳ δὲ μένουσιν ἄφαρ δεινόν περ ἐόντα,418
ἀποτελεῖται, οὗτοι δὲ εὐθὺς παραμένουσιν καίπερ ὄντα φοβερόν·

ὥς ῥα τότ' ἀμφ' Ὀδυσῆα Διῒ φίλον ἐσσεύοντο419
οὕτω δὴ τότε περὶ τὸν Ὀδυσσέα τὸν φίλον τοῦ Διὸς ὥρμων

Τρῶες· ὃ δὲ πρῶτον μὲν ἀμύμονα Δηϊοπίτην 420
οἱ Τρῷες. οὗτος δὲ πρῶτον μὲν τὸν ἄμεμπτον Δηϊοπίτην

οὔτασεν ὦμον ὕπερθεν ἐπάλμενος ὀξέϊ δουρί,421
ἔτρωσεν ὑπεράνω τοῦ ὤμου, ἐπιπηδήσας δόρατι ὀξεῖ·

αὐτὰρ ἔπειτα Θόωνα καὶ Ἔννομον ἐξενάριξε.422
μετὰ ταῦτα δὲ τὸν Θόωνα, καὶ τὸν Ἔννομον ἀπέκτεινεν,

Χερσιδάμαντα δ' ἔπειτα καθ' ἵππων ἀΐξαντα423
εἶτα τὸν Χερσιδάμαντα ἐκ τῶν ἵππων ὁρμῶντα,

δουρὶ κατὰ πρότμησιν ὑπ' ἀσπίδος ὀμφαλοέσσης424
δόρατι κατὰ τὸ ὑπογάστριον, ὑποκάτω τῆς ὀμφαλοὺς ἐχούσης ἀσπίδος

νύξεν· ὃ δ' ἐν κονίῃσι πεσὼν ἕλε γαῖαν ἀγοστῷ. 425
ἔτρωσεν· οὗτος δὲ καταπεσὼν εἰς τὸν χοῦν ἐδράξατο τῆς γῆς τῇ δρακί.

τοὺς μὲν ἔασ', ὃ δ' ἄρ' Ἱππασίδην Χάροπ' οὔτασε δουρὶ426
τούτους μὲν οὖν κατέλιπεν· αὐτὸς δὲ Χάροπα τὸν υἱὸν τοῦ Ἱππάσου ἔτρωσε δόρατι,

αὐτοκασίγνητον εὐηφενέος Σώκοιο.427
αὐτάδελφον τοῦ εὐγενοῦς Σώκου·

τῷ δ' ἐπαλεξήσων Σῶκος κίεν ἰσόθεος φώς,428
τούτῳ δὲ βοηθήσων ἐπήρχετο Σῶκος, ἀὴρ ἴσος θεῷ,

στῆ δὲ μάλ' ἐγγὺς ἰὼν καί μιν πρὸς μῦθον ἔειπεν429
ἔστη δὲ πάνυ πλησίον παραγενόμενος, καὶ εἶπεν λόγον πρὸς αὐτόν.

ὦ Ὀδυσεῦ πολύαινε δόλων ἆτ' ἠδὲ πόνοιο 430
ὦ πολύμνητε Ὀδυσσεῦ, ἀκόρεστε μηχανῆς τε καὶ ἀπάτης, καὶ πόνου,

σήμερον ἢ δοιοῖσιν ἐπεύξεαι Ἱππασίδῃσι431
σήμερον, ἢ δυσὶν υἱοῖς τοῦ Ἱππάσου ἐπικαυχήσῃ,

τοιώδ' ἄνδρε κατακτείνας καὶ τεύχε' ἀπούρας,432
ἄνδρας τοιούτους ἀνελῶν καὶ τὰ ὅπλα ἀφελόμενος,

ἤ κεν ἐμῷ ὑπὸ δουρὶ τυπεὶς ἀπὸ θυμὸν ὀλέσσῃς.433
ἢ ὑπὸ τοῦ ἐμοῦ δόρατος πληγεὶς ἀπολέσῃς ἂν τὴν ψυχήν.



ὣς εἰπὼν οὔτησε κατ' ἀσπίδα πάντοσ' ἐΐσην.434
οὕτως εἰπὼν ἔβαλεν κατὰ τὴν πανταχόθεν ἴσην ἀσπίδα·

διὰ μὲν ἀσπίδος ἦλθε φαεινῆς ὄβριμον ἔγχος, 435
διῆλθεν μὲν οὖν διὰ τῆς λαμπρᾶς ἀσπίδος τὸ ἰσχυρὸν δόρυ,

καὶ διὰ θώρηκος πολυδαιδάλου ἠρήρειστο,436
καὶ διὰ τοῦ ποικίλως κατεσκευασμένου θώρακος ἐνήρμοστο καὶ ἐστήρικτο

πάντα δ' ἀπὸ πλευρῶν χρόα ἔργαθεν, οὐδ' ἔτ' ἔασε437
ὅλην τὴν ἐπιφάνειαν τῶν πλευρῶν ἀπεῖρξε, οὐδέ τι εἴασεν

Παλλὰς Ἀθηναίη μιχθήμεναι ἔγκασι φωτός.438
ἡ πολεμικὴ Ἀθηνᾶ εἰσδῦναι, καὶ μιγῆναι τοῖς ἐντὸς τοῦ ἀνδρός·

γνῶ δ' Ὀδυσεὺς ὅ οἱ οὔ τι τέλος κατακαίριον ἦλθεν,439
ἔγνω δὲ Ὀδυσσεὺς ὅτι οὐκ ἐπῆλθεν αὐτῷ τὸ δόρυ εἰσκαίριον καὶ θανάσιμον.

ἂψ δ' ἀναχωρήσας Σῶκον πρὸς μῦθον ἔειπεν· 440
ὀπίσω δὲ ἀνακάμψας πρὸς τὸν Σῶκον εἶπεν λόγον·

ἆ δείλ' ἦ μάλα δή σε κιχάνεται αἰπὺς ὄλεθρος.441
ὦ ἄθλιε, ὄντως που πάνυ καταλαμβάνει σε φθορὰ ἀφανιστική·

ἤτοι μέν ῥ' ἔμ' ἔπαυσας ἐπὶ Τρώεσσι μάχεσθαι·442
ἐμὲ μέντοι ἀπέπαυσας μάχεσθαι ἐπὶ τοὺς Τρῷας,

σοὶ δ' ἐγὼ ἐνθάδε φημὶ φόνον καὶ κῆρα μέλαιναν443
σοὶ δὲ ἐγὼ ἐνταῦθα οἴομαι φόνον καὶ θανατηφόρον σκοτεινὴν μοίραν

ἤματι τῷδ' ἔσσεσθαι, ἐμῷ δ' ὑπὸ δουρὶ δαμέντα444
τῇδε τῇ ἡμέρᾳ ἔσεσθαι, δαμασθέντα δὲ καὶ ἀποθανόντα ὑπὸ τοῦ ἐμοῦ δόρατος

εὖχος ἐμοὶ δώσειν, ψυχὴν δ' Ἄϊδι κλυτοπώλῳ. 445
καύχημα ἐμοὶ δώσειν, τὴν ψυχὴν δὲ τῷ ἐνδόξους ἵππους ἔχοντι Ἅιδῃ.



ἦ, καὶ ὃ μὲν φύγαδ' αὖτις ὑποστρέψας ἐβεβήκει,446
εἶπεν, καὶ οὗτος μὲν εἰς τοὐπίσω ἀναχωρήσας ᾤχετο φεύγων,

τῷ δὲ μεταστρεφθέντι μεταφρένῳ ἐν δόρυ πῆξεν447
τούτῳ δὲ μεταστραφέντι ἐνέπηξε τὸ δόρυ, εἰς τὸ μετάφρενον

ὤμων μεσσηγύς, διὰ δὲ στήθεσφιν ἔλασσε,448
μεταξὺ τῶν ὤμων, διὰ τοῦ στήθους δὲ ἐξεπέρασε,

δούπησεν δὲ πεσών· ὃ δ' ἐπεύξατο δῖος Ὀδυσσεύς·449
ἐψόφησε δὲ καταπεσών. Ὀδυσσεὺς δὲ ὁ ἔνδοξος ἐπεκαυχήσατο λέγων·

ὦ Σῶχ' Ἱππάσου υἱὲ δαΐφρονος ἱπποδάμοιο 450
ὦ Σῶκε υἱὲ τοῦ Ἱππάσου τοῦ συνετοῦ καὶ πολεμικοῦ (ἱππικοῦ),

φθῆ σε τέλος θανάτοιο κιχήμενον, οὐδ' ὑπάλυξας.451
ἔφθη καταλαβόν σε τὸ τέλος τοῦ θανάτου, οὐδὲ διέφυγες·

ἆ δείλ' οὐ μὲν σοί γε πατὴρ καὶ πότνια μήτηρ452
ἆ κακόδαιμον· οὐδαμῶς σοί γε ὁ πατὴρ καὶ ἡ σεβαστὴ μήτηρ

ὄσσε καθαιρήσουσι θανόντι περ, ἀλλ' οἰωνοὶ453
τοὺς ὀφθαλμοὺς συγκλείσουσι, καίπερ ἀποθανόντι, ἀλλ᾿ ὄρνεα

ὠμησταὶ ἐρύουσι, περὶ πτερὰ πυκνὰ βαλόντες.454
μεγάλα ὠμοβόρα ἑλκύσουσί σε περιβαλόντα πτερὰ πυκνά·

αὐτὰρ ἔμ', εἴ κε θάνω, κτεριοῦσί γε δῖοι Ἀχαιοί. 455
ἐμὲ δὲ ἐπειδὰν ἀποθάνω κηδεύσουσιν οἱ ἐνδοξότατοι Ἕλληνες.



ὣς εἰπὼν Σώκοιο δαΐφρονος ὄβριμον ἔγχος456
οὕτως εἰπὼν τὸ ἰσχυρὸν δόρυ τοῦ συνετοῦ Σώκου

ἔξω τε χροὸς ἕλκε καὶ ἀσπίδος ὀμφαλοέσσης·457
ἐξεῖλκε τοῦ σώματος, καὶ τῆς ὀμφαλοὺς ἐχούσης ἀσπίδος

αἷμα δέ οἱ σπασθέντος ἀνέσσυτο, κῆδε δὲ θυμόν.458
αἷμα δὲ αὐτῷ ἐκβληθέντος ἀνεχεῖτο, ἐλύπει δὲ τὴν ψυχήν.

Τρῶες δὲ μεγάθυμοι ὅπως ἴδον αἷμ' Ὀδυσῆος459
οἱ Τρῷες δὲ οἱ μεγαλόψυχοι ἐπειδὴ ἐθεάσαντο τὸ αἷμα τοῦ Ὀδυσσέως,

κεκλόμενοι καθ' ὅμιλον ἐπ' αὐτῷ πάντες ἔβησαν. 460
παρακελευόμενοι καὶ προτρέποντες κατὰ τὸν στρατὸν ἐπ᾽ αὐτὸν πάντες ὥρμησαν.

αὐτὰρ ὅ γ' ἐξοπίσω ἀνεχάζετο, αὖε δ' ἑταίρους.461
οὗτος δὲ εἰς τοὐπίσω ἀνεχώρει, ἐκάλει δὲ τοὺς φίλους.

τρὶς μὲν ἔπειτ' ἤϋσεν ὅσον κεφαλὴ χάδε φωτός,462
τρὶς μὲν οὖν ἐβόησεν ὅσον ἐχώρει ἡ κεφαλὴ τοῦ ἀνδρός, ἤτοι αὐτοῦ,

τρὶς δ' ἄϊεν ἰάχοντος ἄρηι φίλος Μενέλαος.463
τρὶς δὲ ᾔσθετο φωνοῦντος Μενέλαος ὁ πολεμικός·

αἶψα δ' ἄρ' Αἴαντα προσεφώνεεν ἐγγὺς ἐόντα·464
ταχέως δὲ πρὸς τὸν Αἴαντα ἐφώνει πλησίον ὄντα·

Αἶαν διογενὲς Τελαμώνιε κοίρανε λαῶν 465
ὦ Αἶαν ἐκ τοῦ Διὸς καταγόμενε, υἱὲ τοῦ Τελαμῶνος, ἡγεμὼν τοῦ λαοῦ,

ἀμφί μ' Ὀδυσσῆος ταλασίφρονος ἵκετ' ἀϋτὴ466
ἡ φωνὴ τοῦ καρτεροῦ Ὀδυσσέως μὲ περιήχησε,

τῷ ἰκέλη ὡς εἴ ἑ βιῴατο μοῦνον ἐόντα467
τούτῳ ὁμοία, ὥσπερ εἰ βιάζοιντο αὐτὸν μόνον ὄντα

Τρῶες ἀποτμήξαντες ἐνὶ κρατερῇ ὑσμίνῃ.468
οἱ Τρῷες, ἀποχωρίσαντες ἐν τῇ ἰσχυρᾷ μάχῃ·

ἀλλ' ἴομεν καθ' ὅμιλον· ἀλεξέμεναι γὰρ ἄμεινον.469
ἀλλ᾽ ἴωμεν κατὰ τὸ πλῆθος, κρεῖσσον γάρ ἐστι βοηθῆσαι·

δείδω μή τι πάθῃσιν ἐνὶ Τρώεσσι μονωθεὶς 470
δέδοικα μή τι πάθῃ ἐν Τρῳσὶν μόνος καταλειφθείς,

ἐσθλὸς ἐών, μεγάλη δὲ ποθὴ Δαναοῖσι γένηται.471
ἀνδρεῖος ὑπάρχων, μεγάλη δὲ ὑστέρησις γένηται τοῖς Ἕλλησιν.



ὣς εἰπὼν ὃ μὲν ἦρχ', ὃ δ' ἅμ' ἕσπετο ἰσόθεος φώς.472
οὕτως εἰπὼν αὐτὸς, μὲν προηγεῖτο, οὗτος δὲ συνείπετο ἀνὴρ ἴσος θεῷ.

εὗρον ἔπειτ' Ὀδυσῆα Διῒ φίλον· ἀμφὶ δ' ἄρ' αὐτὸν473
εὗρον μετὰ ταῦτα Ὀδυσσέα τὸν φίλον τοῦ Διός, περὶ αὐτὸν δὲ

Τρῶες ἕπονθ' ὡς εἴ τε δαφοινοὶ θῶες ὄρεσφιν474
οἱ Τρῷες ἐπῄεσαν. ὥσπερ δὲ θῶες φονικοὶ ἐν τοῖς ὄρεσιν

ἀμφ' ἔλαφον κεραὸν βεβλημένον, ὅν τ' ἔβαλ' ἀνὴρ 475
περὶ ἔλαφον κερασφόρον τετρωμένον, ὃν δὴ ἔτρωσεν ἀνὴρ

ἰῷ ἀπὸ νευρῆς· τὸν μέν τ' ἤλυξε πόδεσσι476
ὀϊστῷ ἀπὸ νευρᾶς, καὶ τοῦτον μὲν διέφυγεν ποσὶν

φεύγων, ὄφρ' αἷμα λιαρὸν καὶ γούνατ' ὀρώρῃ·477
φυγῇ τρέχων, ἕως οὗ τὸ αἷμα θερμὸν ᾖ καὶ τὰ γόνατα ὁρμῶσιν,

αὐτὰρ ἐπεὶ δὴ τόν γε δαμάσσεται ὠκὺς ὀϊστός,478
ἐπειδὴ δὲ τοῦτον δαμάσει ὁ ταχὺς ὀϊστός,

ὠμοφάγοι μιν θῶες ἐν οὔρεσι δαρδάπτουσιν479
οἱ ὠμοβόροι θῶες αὐτὸν ἐν τοῖς ὄρεσι κατεσθίουσιν

ἐν νέμεϊ σκιερῷ· ἐπί τε λῖν ἤγαγε δαίμων 480
ἐν νέμει δασεῖ καὶ κατασκίῳ· λέοντά τε ἐπήγαγεν ἡ τύχη

σίντην· θῶες μέν τε διέτρεσαν, αὐτὰρ ὃ δάπτει·481
βλαπτικόν, καὶ οἱ μὲν θῶες αὐτὸν ἐφοβήθησαν καὶ ἔφυγον, οὗτος δὲ ἐσθίει·

ὥς ῥα τότ' ἀμφ' Ὀδυσῆα δαΐφρονα ποικιλομήτην482
οὕτω δὴ τότε περὶ τὸν συνετὸν καὶ πολύτροπον Ὀδυσσέα

Τρῶες ἕπον πολλοί τε καὶ ἄλκιμοι, αὐτὰρ ὅ γ' ἥρως483
οἱ Τρῷες ἐπῄεσαν πολλοί τε καὶ ἰσχυροί· οὗτος δὲ ὁ ἥρως

ἀΐσσων ᾧ ἔγχει ἀμύνετο νηλεὲς ἦμαρ.484
ὁρμῶν τῷ ἑαυτοῦ δόρατι ἀπεσόβει τὴν ἀνηλεῆ καὶ χαλεπὴν ἡμέραν.

Αἴας δ' ἐγγύθεν ἦλθε φέρων σάκος ἠΰτε πύργον, 485
ὁ Αἴας δὲ πλησίον παρεγένετο, βαστάζων ἀσπίδα καθάπερ πύργον,

στῆ δὲ παρέξ· Τρῶες δὲ διέτρεσαν ἄλλυδις ἄλλος.486
ἔστη δὲ χωρίς, οἱ Τρῷες δὲ σὺν δέει ἔφυγον ἄλλοσε ἄλλος.

ἤτοι τὸν Μενέλαος ἀρήϊος ἔξαγ' ὁμίλου487
τοῦτον μὲν οὖν Μενέλαος ὁ πολεμικὸς ἐξήγαγεν ἀπὸ τοῦ πλήθους

χειρὸς ἔχων, εἷος θεράπων σχεδὸν ἤλασεν ἵππους.488
κατέχων (κρατῶν) ἀπὸ τῆς χειρός, ἕως ὁ θεράπων πλησίον ἤγαγε τοὺς ἵππους.



Αἴας δὲ Τρώεσσιν ἐπάλμενος εἷλε Δόρυκλον489
ὁ Αἴας δὲ τοῖς Τρῳσὶν ἐπιπηδήσας ἀπέκτεινε τὸν Δόρυκλον

Πριαμίδην νόθον υἱόν, ἔπειτα δὲ Πάνδοκον οὖτα, 490
τὸν υἱὸν τοῦ Πριάμου τὸν νόθον, μετὰ ταῦτα δὲ τὸν Πάνδοκον ἔτρωσεν,

οὖτα δὲ Λύσανδρον καὶ Πύρασον ἠδὲ Πυλάρτην.491
ἔτρωσεν δὲ τὸν Λύσανδρον, καὶ τὸν Πύρασον, καὶ τὸν Πυλάρτην.

ὡς δ' ὁπότε πλήθων ποταμὸς πεδίον δὲ κάτεισι492
ὥσπερ δὲ ἡνίκα ποταμὸς πλημμύρων εἰς τὸ πεδίον κατέρχεται,

χειμάρρους κατ' ὄρεσφιν ὀπαζόμενος Διὸς ὄμβρῳ,493
χειμάρρους ἀπὸ τῶν ὀρέων, ἐπειγόμενος τῷ ὑετῷ τοῦ Διός,

πολλὰς δὲ δρῦς ἀζαλέας, πολλὰς δέ τε πεύκας494
πολλὰς δὲ δρῦς ξηράς, πολλὰς δὲ πεύκας

ἐσφέρεται, πολλὸν δέ τ' ἀφυσγετὸν εἰς ἅλα βάλλει, 495
παρασύρει, πολὺν δὲ συρφετὸν εἰς τὴν θάλασσαν ἐμβάλλει·

ὣς ἔφεπε κλονέων πεδίον τότε φαίδιμος Αἴας,496
οὕτως Αἴας ὁ λαμπρὸς ἐπέβαινε συνταράσσων τότε τὸ πεδίον,

δαΐζων ἵππους τε καὶ ἀνέρας· οὐδέ πω Ἕκτωρ497
διχοτομῶν τούς τε ἵππους καὶ τοὺς ἄνδρας οὐδέπω ὁ Ἕκτωρ

πεύθετ', ἐπεί ῥα μάχης ἐπ' ἀριστερὰ μάρνατο πάσης498
ᾔσθετο, ἐπειδὴ ἐπὶ τὸ ἀριστερὸν μέρος τῆς μάχης ἁπάσης

ὄχθας πὰρ ποταμοῖο Σκαμάνδρου, τῇ ῥα μάλιστα499
ἐπολέμει παρὰ τὰς ὄχθας τοῦ ποταμοῦ τοῦ Σκαμάνδρου, ᾗ δὴ μάλιστα

ἀνδρῶν πῖπτε κάρηνα, βοὴ δ' ἄσβεστος ὀρώρει 500
ἔπιπτον αἱ κεφαλαὶ τῶν ἀνδρῶν, βοὴ δὲ ἄπαυστος ἠγέρθη

Νέστορά τ' ἀμφὶ μέγαν καὶ ἀρήϊον Ἰδομενῆα.501
περὶ τὸν μέγαν Νέστορα, καὶ τὸν πολεμικὸν Ἰδομενέα.

Ἕκτωρ μὲν μετὰ τοῖσιν ὁμίλει μέρμερα ῥέζων502
ὁ Ἕκτωρ μὲν οὖν τούτοις συνανεστρέφετο, δεινὰ καὶ χαλεπὰ πράττων

ἔγχεΐ θ' ἱπποσύνῃ τε, νέων δ' ἀλάπαζε φάλαγγας·503
δόρατι καὶ ἱππικῇ, τῶν νέων δὲ τὰς τάξεις καθῄρει καὶ ἐξεκένου·

οὐδ' ἄν πω χάζοντο κελεύθου δῖοι Ἀχαιοὶ504
οὐδέπω ἀνεχώρουν ἂν τῆς ὁδοῦ, ἤτοι τῆς πρὸς τοὺς πολεμίους ὁρμῆς καὶ προθυμίας, οἱ ἐνδοξότατοι Ἕλληνες,

εἰ μὴ Ἀλέξανδρος Ἑλένης πόσις ἠϋκόμοιο 505
εἰ μὴ Ἀλέξανδρος ὁ ἀνὴρ τῆς καλλικόμου Ἑλένης

παῦσεν ἀριστεύοντα Μαχάονα ποιμένα λαῶν,506
ἀπέπαυσεν ἀνδραγαθοῦντα Μαχάονα τὸν βασιλέα τοῦ λαοῦ,

ἰῷ τριγλώχινι βαλὼν κατὰ δεξιὸν ὦμον.507
τρώσας ὀϊστῷ τρεῖς γωνίας ἔχοντι κατὰ τὸν ὦμον τὸν δεξιόν·

τῷ ῥα περίδεισαν μένεα πνείοντες Ἀχαιοὶ508
περὶ τούτου δὴ ἐφοβήθησαν οἱ εὐτόλμου ἰσχύος πνέοντες Ἕλληνες,

μή πώς μιν πολέμοιο μετακλινθέντος ἕλοιεν.509
μήπως αὐτὸν τοῦ πολέμου μεταβαλόντος, ἤτοι ἐπὶ θατέρου μέρους τῆς ῥοπῆς γενομένης, ἀποκτείνειεν·

αὐτίκα δ' Ἰδομενεὺς προσεφώνεε Νέστορα δῖον· 510
εὐθέως δὲ ὁ Ἰδομενεὺς ἐφώνει πρὸς τὸν ἐνδοξότατον Νέστορα·

ὦ Νέστορ Νηληϊάδη μέγα κῦδος Ἀχαιῶν511
ὦ Νέστορ υἱὲ τοῦ Νηλέως δόξα μεγάλη τῶν Ἑλλήνων,

ἄγρει σῶν ὀχέων ἐπιβήσεο, πὰρ δὲ Μαχάων512
ἄγε δὴ ἐπίβηθι τοῦ σοῦ δίφρου, παραβαινέτω δέ σοι καὶ ὁ Μαχάων·

βαινέτω, ἐς νῆας δὲ τάχιστ' ἔχε μώνυχας ἵππους·513
ἔλαυνε δὲ ὅσον τάχος τοὺς μονώνυχας ἵππους ἐπὶ τὰς ναῦς,

ἰητρὸς γὰρ ἀνὴρ πολλῶν ἀντάξιος ἄλλων514
ἀνὴρ γὰρ ἰατρὸς ἀντάξιός ἐστιν πολλῶν ἄλλων

ἰούς τ' ἐκτάμνειν ἐπί τ' ἤπια φάρμακα πάσσειν. 515
ἐκτέμνειν καὶ ἐξέλκειν ὀϊστούς, καὶ ἐπιτιθέναι φάρμακα πραϋντικά.



ὣς ἔφατ', οὐδ' ἀπίθησε Γερήνιος ἱππότα Νέστωρ.516
οὕτως εἶπεν, ὑπήκουσε δὲ ἀπὸ τῆς Γερήνης ἱππικὸς Νέστωρ·

αὐτίκα δ' ὧν ὀχέων ἐπεβήσετο, πὰρ δὲ Μαχάων517
εὐθέως δὲ ἐπέβη τῶν ἑαυτοῦ ὀχέων, παρέβαινε δὲ αὐτῷ καὶ Μαχάων

βαῖν' Ἀσκληπιοῦ υἱὸς ἀμύμονος ἰητῆρος·518
ὁ υἱὸς τοῦ Ἀσκληπιοῦ, τοῦ ἀμέμπτου ἰατροῦ,

μάστιξεν δ' ἵππους, τὼ δ' οὐκ ἀέκοντε πετέσθην519
ἐμάστιξε δὲ ὥστε ἐλαύνειν, οἱ δὲ οὐκ ἄκοντες ἔτρεχον

νῆας ἔπι γλαφυράς· τῇ γὰρ φίλον ἔπλετο θυμῷ. 520
ἐπὶ τὰς κοίλας ναῦς, ἐκεῖσε γὰρ ἰέναι ἀρεστὸν ἦν τῇ ψυχῇ.



Κεβριόνης δὲ Τρῶας ὀρινομένους ἐνόησεν521
Κεβριόνης δὲ τοὺς Τρῷας θορυβουμένους ἐθεάσατο,

Ἕκτορι παρβεβαώς, καί μιν πρὸς μῦθον ἔειπεν·522
παραβεβηκώς τῷ Ἕκτορι, καὶ εἶπε πρὸς αὐτὸν λόγον·

Ἕκτορ νῶϊ μὲν ἐνθάδ' ὁμιλέομεν Δαναοῖσιν523
ὦ Ἕκτορ, ἡμεῖς μὲν ἐνταῦθα τοῖς Ἕλλησι σύνειμεν

ἐσχατιῇ πολέμοιο δυσηχέος· οἳ δὲ δὴ ἄλλοι524
ἐν τῷ ἄκρῳ τοῦ κακοήχου πολέμου, οἱ ἄλλοι δὲ

Τρῶες ὀρίνονται ἐπιμὶξ ἵπποι τε καὶ αὐτοί. 525
Τρῷες συνταράσσονται ὁμοῦ ἵπποι τε καὶ αὐτοί·

Αἴας δὲ κλονέει Τελαμώνιος· εὖ δέ μιν ἔγνων·526
Αἴας δὲ ὁ υἱὸς τοῦ Τελαμῶνος ταράσσει, καλῶς δὲ αὐτὸν ἔγνων·

εὐρὺ γὰρ ἀμφ' ὤμοισιν ἔχει σάκος· ἀλλὰ καὶ ἡμεῖς527
τὴν γὰρ πλατεῖαν ἀσπίδα ἔχει περὶ τοὺς ὤμους· ἀλλὰ καὶ ἡμεῖς

κεῖσ' ἵππους τε καὶ ἅρμ' ἰθύνομεν, ἔνθα μάλιστα528
ἐκεῖσε τοὺς ἵππους καὶ τὰ ὀχήματα ἐλαύνωμεν, ὅπου μάλιστα

ἱππῆες πεζοί τε κακὴν ἔριδα προβαλόντες529
οἱ ἱππεῖς καὶ οἱ πεζοὶ χαλεπὴν ἔριν μέσον ἀλλήλων κινήσαντες,

ἀλλήλους ὀλέκουσι, βοὴ δ' ἄσβεστος ὄρωρεν. 530
ἀλλήλους ἀναιροῦσι, βοὴ δὲ ἄπαυστος ἐγέρθη.



ὣς ἄρα φωνήσας ἵμασεν καλλίτριχας ἵππους531
οὕτω δὴ εἰπὼν ἐμάστιξεν τὰς ὡραιότριχας ἵππους

μάστιγι λιγυρῇ· τοὶ δὲ πληγῆς ἀΐοντες532
τῇ ὀξὺν ἦχον ἀποτελούσῃ μάστιγι· οὖτοι δὲ τῆς πληγῆς αἰσθόμενοι.

ῥίμφ' ἔφερον θοὸν ἅρμα μετὰ Τρῶας καὶ Ἀχαιοὺς533
ῥαδίως καὶ ταχέως ἔφερον τὸ ταχὺ ἅρμα

στείβοντες νέκυάς τε καὶ ἀσπίδας· αἵματι δ' ἄξων534
ἐπὶ τοὺς νεκροὺς καὶ τὰς ἀσπίδας, αἵματι δὲ ὁ ἄξων

νέρθεν ἅπας πεπάλακτο καὶ ἄντυγες αἳ περὶ δίφρον, 535
κάτωθεν ἅπας διεβρέχετο, καὶ αἱ περὶ τὸν δίφρον περιφέρειαι,

ἃς ἄρ' ἀφ' ἱππείων ὁπλέων ῥαθάμιγγες ἔβαλλον536
ἃς δὴ ῥανίδες ἀπὸ τῶν ὅπλων καὶ τῆς ποδηλασίας τῶν ἱππων ἔρραινον,

αἵ τ' ἀπ' ἐπισσώτρων. ὃ δὲ ἵετο δῦναι ὅμιλον537
καὶ αἱ ἀπὸ τῶν περικειμένων σιδήρων τῶν τροχῶν· οὗτος δὲ ἐφίετο εἰσελθεῖν εἰς τὸ πλῆθος

ἀνδρόμεον ῥῆξαί τε μετάλμενος· ἐν δὲ κυδοιμὸν538
τῶν ἀνδρῶν, καὶ τρέψαι ἐπιπηδήσας,

ἧκε κακὸν Δαναοῖσι, μίνυνθα δὲ χάζετο δουρός.539
ἐνέβαλε δὲ θόρυβον χαλεπὸν τοῖς Ἕλλησιν, ἧσσον δὲ βολῆς δόρατος ἀνεχώρει.

αὐτὰρ ὃ τῶν ἄλλων ἐπεπωλεῖτο στίχας ἀνδρῶν 540
οὗτος δὲ τῶν μὲν ἄλλων ἀνδρῶν ταῖς τάξεσιν ἐπετίθετο

ἔγχεΐ τ' ἄορί τε μεγάλοισί τε χερμαδίοισιν,541
δόρατι, καὶ ξίφει, καὶ μεγάλοις χειροπληθέσιν λίθοις·

Αἴαντος δ' ἀλέεινε μάχην Τελαμωνιάδαο.542
τοῦ Αἴαντος δὲ τοῦ υἱοῦ τοῦ Τελαμῶνος ἐξέφευγε τὴν μάχην.



Ζεὺς δὲ πατὴρ Αἴανθ' ὑψίζυγος ἐν φόβον ὦρσε·543
ὁ Ζεὺς δὲ ὁ πατὴρ ὁ ἐν ὕψει τὴν καθέδραν ἔχων, ἐνέβαλε τῷ Αἴαντι φόβον·

στῆ δὲ ταφών, ὄπιθεν δὲ σάκος βάλεν ἑπταβόειον,544
ἔστη δὲ ἐκπλαγείς, ὄπισθεν δὲ ἔβαλεν τὴν ἑπτάβυρσον ἀσπίδα,

τρέσσε δὲ παπτήνας ἐφ' ὁμίλου θηρὶ ἐοικὼς 545
σὺν δέει δὲ ἀνεχώρει ἐπιτηρήσας ἐπὶ τοῦ πλήθους, ὅμοιος θηρίῳ

ἐντροπαλιζόμενος ὀλίγον γόνυ γουνὸς ἀμείβων.546
εἰς ἑκάτερα μεταστρεφόμενος καὶ τὸ φεύγειν καὶ τὸ ὁρμᾷν κατ' ὀλίγον τὸ γόνυ ἀλλάσσων

ὡς δ' αἴθωνα λέοντα βοῶν ἀπὸ μεσσαύλοιο547
ὥσπερ δὲ λέοντα πυροειδῆ ἀπὸ ἐπαύλεως βοῶν

ἐσσεύαντο κύνες τε καὶ ἀνέρες ἀγροιῶται,548
ἀπεδίωξαν κύνες καὶ ἄνδρες ἀγροῖκοι,

οἵ τέ μιν οὐκ εἰῶσι βοῶν ἐκ πῖαρ ἑλέσθαι549
οἵτινες οὐκ ἐῶσιν αὐτὸν ἐξελέσθαι τὸ λίπος τῶν βοῶν,

πάννυχοι ἐγρήσσοντες· ὃ δὲ κρειῶν ἐρατίζων 550
δι᾽ ὅλης τῆς νυκτὸς γρηγοροῦντες, οὗτος δὲ κρεάτων ἐπιθυμῶν

ἰθύει, ἀλλ' οὔ τι πρήσσει· θαμέες γὰρ ἄκοντες551
ὁρμᾷ, ἀλλ' οὐδὲν πράττει· πυκνὰ γὰρ ἀκόντια

ἀντίον ἀΐσσουσι θρασειάων ἀπὸ χειρῶν552
ἐναντίον ὁρμῶσιν ἀπὸ χειρῶν εὐτόλμων,

καιόμεναί τε δεταί, τάς τε τρεῖ ἐσσύμενός περ·553
καὶ αἱ καιόμεναι δέσμαι τῶν ξύλων, ἅστινας φοβεῖται, καίπερ ὁρμῶν,

ἠῶθεν δ' ἀπὸ νόσφιν ἔβη τετιηότι θυμῷ·554
ἕωθεν δὲ μακρὰν ὑπεχώρησε τεθλιμμένῃ ψυχῇ·

ὣς Αἴας τότ' ἀπὸ Τρώων τετιημένος ἦτορ 555
οὕτως Αἴας τότε λελυπημένος κατὰ ψυχὴν ἀπὸ τῶν Τρῴων

ἤϊε πόλλ' ἀέκων· περὶ γὰρ δίε νηυσὶν Ἀχαιῶν.556
ἀνεχώρει πάνυ ἄκων, ἐφοβεῖτο γὰρ περὶ τῶν νεῶν τῶν Ἑλλήνων.

ὡς δ' ὅτ' ὄνος παρ' ἄρουραν ἰὼν ἐβιήσατο παῖδας557
ὥσπερ δὲ ὅτε ὄνος παρὰ σπόριμα (παρὰ πεδίον καρποφόρον) πορευόμενος ἐβιάσατο παῖδας,

νωθής, ᾧ δὴ πολλὰ περὶ ῥόπαλ' ἀμφὶς ἐάγῃ,558
νωθρός τε καὶ βραδύς, ᾧ δὴ πολλαὶ βακτηρίαι περὶ ἑκατέρου μέρους κατεκλάσθησαν,

κείρει τ' εἰσελθὼν βαθὺ λήϊον· οἳ δέ τε παῖδες559
ἐθάδι ὄντι πάντοτε τύπτεσθαι, καὶ εἰσελθὼν κόπτει τὸ καλῶς αὐξηθὲν λήιον, οἱ παῖδες δὲ

τύπτουσιν ῥοπάλοισι· βίη δέ τε νηπίη αὐτῶν· 560
τύπτουσιν αὐτὸν βακτηρίαις, νηπιαρὰ δὲ αὐτῶν ἡ ἰσχύς,

σπουδῇ τ' ἐξήλασσαν, ἐπεί τ' ἐκορέσσατο φορβῆς·561
καὶ μόλις ἐξήγαγον, ἐπειδὴ ἐχορτάσθη τροφῆς·

ὣς τότ' ἔπειτ' Αἴαντα μέγαν Τελαμώνιον υἱὸν562
οὕτω τότε δὴ τὸν μέγαν Αἴαντα τὸν υἱὸν τοῦ Τελαμῶνος

Τρῶες ὑπέρθυμοι πολυηγερέες τ' ἐπίκουροι563
οἱ μεγαλόφρονες Τρῷες καὶ οἱ πόρρωθεν κεκλημένοι βοηθοί,

νύσσοντες ξυστοῖσι μέσον σάκος αἰὲν ἕποντο.564
βάλλοντες δόρασιν κατὰ τὸ μέσον τῆς ἀσπίδος ἀεὶ ἐπῄεσαν.

Αἴας δ' ἄλλοτε μὲν μνησάσκετο θούριδος ἀλκῆς 565
ὁ Αἴας δὲ ποτὲ μὲν ἐμέμνητο τῆς πολεμικῆς ὁρμῆς τε καὶ ἰσχύος,

αὖτις ὑποστρεφθείς, καὶ ἐρητύσασκε φάλαγγας566
αὖθις ὑποστρέφων, καὶ κατεκώλυεν τὰς τάξεις

Τρώων ἱπποδάμων· ὁτὲ δὲ τρωπάσκετο φεύγειν.567
τῶν ἱππικῶν Τρῴων, ποτὲ δὲ εἰς φυγὴν ἐστρέφετο,

πάντας δὲ προέεργε θοὰς ἐπὶ νῆας ὁδεύειν,568
πάντας δὲ τοὺς Τρῷας ἀπεῖργεν ἐπὶ ταῖς ταχείαις ναυσὶν ὁδεύειν

αὐτὸς δὲ Τρώων καὶ Ἀχαιῶν θῦνε μεσηγὺ569
μεταξὺ δὲ τῶν Τρῴων καὶ τῶν Ἑλλήνων αὐτὸς ὥρμᾳ

ἱστάμενος· τὰ δὲ δοῦρα θρασειάων ἀπὸ χειρῶν 570
ἑστηκώς, τὰ δὲ δόρατα ἀπὸ χειρῶν εὐτόλμων,

ἄλλα μὲν ἐν σάκεϊ μεγάλῳ πάγεν ὄρμενα πρόσσω,571
ἄλλα μὲν ἐν τῇ μεγάλῃ ἀσπίδι ἐπήγνυντο εἰς τὸ πρόσῳ ὁρμώμενα,

πολλὰ δὲ καὶ μεσσηγύ, πάρος χρόα λευκὸν ἐπαυρεῖν,572
πολλὰ δὲ καὶ μεταξὺ πρὸ τοῦ ἅψασθαι τοῦ λευκοῦ σώματος

ἐν γαίῃ ἵσταντο λιλαιόμενα χροὸς ἆσαι.573
εἰς γῆν πίπτοντα ἵσταντο, ἐπιθυμοῦντα σώματος κορεσθῆναι.



τὸν δ' ὡς οὖν ἐνόησ' Εὐαίμονος ἀγλαὸς υἱὸς574
τοῦτον δ᾽ οὖν ὡς ἴδεν ὁ λαμπρὸς υἱὸς τοῦ Εὐαίμονος

Εὐρύπυλος πυκινοῖσι βιαζόμενον βελέεσσι, 575
ὁ Εὐρύπυλος ἐπειγόμενον βέλεσι πυκνοῖς,

στῆ ῥα παρ' αὐτὸν ἰών, καὶ ἀκόντισε δουρὶ φαεινῷ,576
ἔστη δὴ παρ' αὐτὸν ἐλθών, καὶ ἔβαλε δόρατι λαμπρῷ,

καὶ βάλε Φαυσιάδην Ἀπισάονα ποιμένα λαῶν577
καὶ ἔτρωσε τὸν υἱὸν τοῦ Φαυσίου τὸν Ἀπισάονα τὸν βασιλέα τοῦ λαοῦ

ἧπαρ ὑπὸ πραπίδων, εἶθαρ δ' ὑπὸ γούνατ' ἔλυσεν·578
κατὰ τὸ διαφράσσον σπλάγχνον, εὐθέως δὲ τὰ γόνατα ὑποδιέλυσεν·

Εὐρύπυλος δ' ἐπόρουσε καὶ αἴνυτο τεύχε' ἀπ' ὤμων.579
Εὐρύπυλος δὲ ἐφώρμησε καὶ ἀφῃρεῖτο τὰ ὅπλα ἀπὸ τῶν ὤμων.

τὸν δ' ὡς οὖν ἐνόησεν Ἀλέξανδρος θεοειδὴς 580
τοῦτον δ᾽ οὖν ὡς ἶδεν Ἀλέξανδρος ὁ τὸ εἶδος παρόμοιος τοῖς θεοῖς

τεύχε' ἀπαινύμενον Ἀπισάονος, αὐτίκα τόξον581
τὰ ὅπλα ἀφαιρούμενον τοῦ Ἀπισάονος, εὐθέως τὸ τόξον

ἕλκετ' ἐπ' Εὐρυπύλῳ, καί μιν βάλε μηρὸν ὀϊστῷ582
εἷλκεν ἐπὶ τὸν Εὐρύπυλον, καὶ ἔτρωσεν αὐτὸν κατὰ τὸν μηρὸν ἰῷ

δεξιόν· ἐκλάσθη δὲ δόναξ, ἐβάρυνε δὲ μηρόν.583
τὸν δεξιὸν, συνετρίβη δὲ ὁ κάλαμος, οἷον τὸ βέλος, ἐβάρυνεν δὲ τὸν μηρόν,

ἂψ δ' ἑτάρων εἰς ἔθνος ἐχάζετο κῆρ' ἀλεείνων,584
ὀπίσω δὲ εἰς τὸ ἄθροισμα τῶν φίλων ἀνεχώρει, ἐκφεύγων τὴν θανατηφόρον μοῖραν,

ἤϋσεν δὲ διαπρύσιον Δαναοῖσι γεγωνώς· 585
ἐβόησε δὲ τρανῶς καὶ ἐξακούστως τοῖς Ἕλλησι φωνῶν.

ὦ φίλοι Ἀργείων ἡγήτορες ἠδὲ μέδοντες586
ὦ φίλοι ἡγεμόνες καὶ βασιλεῖς τῶν Ἑλλήνων

στῆτ' ἐλελιχθέντες καὶ ἀμύνετε νηλεὲς ἦμαρ587
στῆτε συστραφέντες, καὶ ἀποκρούσατε τὴν ἀνηλεῆ καὶ θανατηφόρον μοῖραν

Αἴανθ', ὃς βελέεσσι βιάζεται, οὐδέ ἕ φημι588
τῷ Αἴαντι, ὃς βέλεσιν ἐπείγεται, οὐδὲ οἴομαι αὐτὸν

φεύξεσθ' ἐκ πολέμοιο δυσηχέος· ἀλλὰ μάλ' ἄντην589
φυγεῖν ἐκ τοῦ κακοήχου πολέμου, ἀλλὰ πάνυ ἐναντίον

ἵστασθ' ἀμφ' Αἴαντα μέγαν Τελαμώνιον υἱόν. 590
μένετε περὶ τὸν μέγαν Αἴαντα τὸν υἱὸν τοῦ Τελαμῶνος.



ὣς ἔφατ' Εὐρύπυλος βεβλημένος· οἳ δὲ παρ' αὐτὸν591
οὕτως εἶπεν ὁ Εὐρύπυλος τετρωμένος· οὗτοι δὲ

πλησίοι ἔστησαν σάκε' ὤμοισι κλίναντες592
ἐγγὺς αὐτοῦ παρεγένοντο κλίναντες τὰς ἀσπίδας καὶ προσερείσαντες τοῖς ὤμοις,

δούρατ' ἀνασχόμενοι· τῶν δ' ἀντίος ἤλυθεν Αἴας.593
καὶ τὰ δόρατα ἄνω κρατοῦντες· τούτων δὲ ἐναντίον ἦλθεν ὁ Αἴας,

στῆ δὲ μεταστρεφθείς, ἐπεὶ ἵκετο ἔθνος ἑταίρων.594
ἔστη δὲ μεταστραφείς, ἐπειδὴ παρεγένετο εἰς τὸ πλῆθος τῶν φίλων.



ὣς οἳ μὲν μάρναντο δέμας πυρὸς αἰθομένοιο· 595
οὕτως οὗτοι μὲν ἐμάχοντο, ὡς χρῆμα πυρὸς καιομένου·

Νέστορα δ' ἐκ πολέμοιο φέρον Νηλήϊαι ἵπποι596
τὸν Νέστορα δὲ ἐξέφερον ἀπὸ τοῦ πολέμου αἱ ἐκ τῆς Νηλέως ἀγέλης ἵπποι

ἱδρῶσαι, ἦγον δὲ Μαχάονα ποιμένα λαῶν.597
ἱδρῶτι περιρρεόμεναι, ἦγον δὲ καὶ Μαχάονα τὸν βασιλέα τοῦ λαοῦ.

τὸν δὲ ἰδὼν ἐνόησε ποδάρκης δῖος Ἀχιλλεύς·598
τοῦτον δὲ θεασάμενος ἐγνώρισεν ὁ ἐνδοξότατος ταχύπους Ἀχιλλεύς,

ἑστήκει γὰρ ἐπὶ πρυμνῇ μεγακήτεϊ νηῒ599
ἵστατο γὰρ ἐπὶ τῇ πρύμνῃ τῆς μεγάλης εὐρείας νεώς

εἰσορόων πόνον αἰπὺν ἰῶκά τε δακρυόεσσαν. 600
βλέπων τὴν μεγάλην ταλαιπωρίαν, καὶ τὴν δακρύων γέμουσαν δίωξιν·

αἶψα δ' ἑταῖρον ἑὸν Πατροκλῆα προσέειπε601
τάχιστα δὲ πρὸς τὸν ἑαυτοῦ φίλον τὸν Πάτροκλον εἶπε

φθεγξάμενος παρὰ νηός· ὃ δὲ κλισίηθεν ἀκούσας602
καλέσας (φωνήσας) ἀπὸ τῆς νεώς· οὗτος δὲ ἀκούσας

ἔκμολεν ἶσος Ἄρηϊ, κακοῦ δ' ἄρα οἱ πέλεν ἀρχή.603
ἐκ τῆς σκηνῆς ἐξῆλθεν ὅμοιος τῷ Ἄρεϊ, ἀρχὴ δ᾽ ἄρα κακοῦ ἦν αὐτῷ.

τὸν πρότερος προσέειπε Μενοιτίου ἄλκιμος υἱός·604
πρὸς τοῦτον πρότερος εἶπεν ὁ ἰσχυρὸς υἱὸς τοῦ Μενοιτίου·

τίπτέ με κικλήσκεις Ἀχιλεῦ; τί δέ σε χρεὼ ἐμεῖο; 605
τίποτέ με καλεῖς, ὦ Ἀχιλλεῦ; τίς δέ σοι χρεία ἐμοῦ;

τὸν δ' ἀπαμειβόμενος προσέφη πόδας ὠκὺς Ἀχιλλεύς·606
πρὸς τοῦτον δὲ μετὰ ταῦτ᾽ ἀπεκρίνετο ὁ ἐνδοξότατος ταχύπους Ἀχιλλεύς·

δῖε Μενοιτιάδη τῷ ἐμῷ κεχαρισμένε θυμῷ607
ἐνδοξότατε υἱὲ τοῦ Μενοιτίου τῇ ἐμῇ πεφιλημένε ψυχῇ,

νῦν ὀΐω περὶ γούνατ' ἐμὰ στήσεσθαι Ἀχαιοὺς608
νυνὶ ὑπολαμβάνω στήσεσθαι τοὺς Ἕλληνας περὶ τὰ ἐμὰ γόνατα

λισσομένους· χρειὼ γὰρ ἱκάνεται οὐκέτ' ἀνεκτός.609
παρακαλοῦντας· χρεία γὰρ καταλαμβάνει οὐκέτι χορητή·

ἀλλ' ἴθι νῦν Πάτροκλε Διῒ φίλε Νέστορ' ἔρειο 610
ἀλλ᾽ ἄπιθι νῦν, ὦ Πάτροκλε φίλε τοῦ Διός, ἐρώτησον τὸν Νέστορα,

ὅν τινα τοῦτον ἄγει βεβλημένον ἐκ πολέμοιο·611
τίνα τοῦτον ἄγει τετρωμένον ἐκ τοῦ πολέμου,

ἤτοι μὲν τά γ' ὄπισθε Μαχάονι πάντα ἔοικε612
τὰ μὲν ὄπισθεν παντελῶς τῷ Μαχάονι ὅμοιός ἐστι

τῷ Ἀσκληπιάδῃ, ἀτὰρ οὐκ ἴδον ὄμματα φωτός·613
τῷ υἱῷ τοῦ Ἀσκληπιοῦ, τὸ πρόσωπον δὲ τοῦ ἀνδρὸς οὐκ ἴδον·

ἵπποι γάρ με παρήϊξαν πρόσσω μεμαυῖαι.614
αἱ γὰρ ἵπποι μὲ παρέδραμον εἰς τὸ πρόσω ὁρμῶσαι.



ὣς φάτο, Πάτροκλος δὲ φίλῳ ἐπεπείθεθ' ἑταίρῳ, 615
οὕτως εἶπε. Πάτροκλος δὲ ὑπήκουσε τῷ ἀγαπητῷ φίλῳ,

βῆ δὲ θέειν παρά τε κλισίας καὶ νῆας Ἀχαιῶν.616
ὥρμησε δὲ τρέχειν ἐπὶ τὰς σκηνὰς καὶ τὰς ναῦς τῶν Ἑλλήνων·

οἳ δ' ὅτε δὴ κλισίην Νηληϊάδεω ἀφίκοντο,617
οὗτοι δὲ ὁπηνίκα ἀφίκοντο εἰς τὴν σκηνὴν τοῦ υἱοῦ τοῦ Νηλέως,

αὐτοὶ μέν ῥ' ἀπέβησαν ἐπὶ χθόνα πουλυβότειραν,618
αὐτοὶ μὲν δὴ κατέβησαν ἐπὶ τὴν γῆν τὴν πολλοὺς βόσκουσαν καὶ τρέφουσαν,

ἵππους δ' Εὐρυμέδων θεράπων λύε τοῖο γέροντος619
τοὺς ἵππους δὲ ἔλυσεν ἐκ τοῦ ὀχήματος ὁ Εὐρυμέδων ὁ θεράπων τοῦ γέροντος·

ἐξ ὀχέων· τοὶ δ' ἱδρῶ ἀπεψύχοντο χιτώνων 620
οὗτοι δὲ τὸν ἱδρῶτα ἐξήραινον ἀπὸ τῶν χιτώνων

στάντε ποτὶ πνοιὴν παρὰ θῖν' ἁλός· αὐτὰρ ἔπειτα621
πρὸς τὸν ἄνεμον ἐπιστραφέντες παρὰ τὸν αἰγιαλὸν τῆς θαλάσσης· μετὰ ταῦτα δὲ

ἐς κλισίην ἐλθόντες ἐπὶ κλισμοῖσι κάθιζον.622
ἐλθόντες εἰς τὴν σκηνὴν ἐκάθισαν ἐπὶ ταῖς καθέδραις·

τοῖσι δὲ τεῦχε κυκειῶ ἐϋπλόκαμος Ἑκαμήδη,623
τούτοις ἐσκεύασεν ἡ καλλίκομος Ἑκαμήδη κυκεῶνα, ἤτοι πόμα ἐκ πολλῶν σκευαζόμενον,

τὴν ἄρετ' ἐκ Τενέδοιο γέρων, ὅτε πέρσεν Ἀχιλλεύς,624
ἣν ἔλαβεν ἐκ τῆς Τενέδου ὁ γέρων, ὅτε Ἀχιλλεὺς ἐξεπόρθησεν αὐτήν,

θυγατέρ' Ἀρσινόου μεγαλήτορος, ἥν οἱ Ἀχαιοὶ 625
θυγατέρα οὖσαν Ἀρσινόου τοῦ μεγαλοψύχου, ἣν αὐτῷ οἱ Ἕλληνες

ἔξελον οὕνεκα βουλῇ ἀριστεύεσκεν ἁπάντων.626
ἔδωκαν ἔκκριτον, διότι ἄριστος πάντων ἐν βουλῇ ἦν·

ἥ σφωϊν πρῶτον μὲν ἐπιπροΐηλε τράπεζαν627
αὕτη πρῶτον μὲν αὐτοῖς ἐξέτεινεν ἔμπροσθεν τράπεζαν

καλὴν κυανόπεζαν ἐΰξοον, αὐτὰρ ἐπ' αὐτῆς628
περικαλλῆ, κυανόποδα (κυανοῦν ἔχουσαν τὸν ἔξωθεν κύκλον) καλῶς ἐξεσμένην, ἐπ᾿ αὐτῇ δὲ

χάλκειον κάνεον, ἐπὶ δὲ κρόμυον ποτῷ ὄψον,629
χαλκοῦν κανίσκιον, ἐπ᾿ αὐτῷ δὲ κρόμυον, ὄψον τῇ πόσει,

ἠδὲ μέλι χλωρόν, παρὰ δ' ἀλφίτου ἱεροῦ ἀκτήν, 630
καὶ μέλι νέον, παρ᾿ αὐτὰ δὲ τὸ λεπτὸν τοῦ ἱεροῦ ἀλεύρου, ἤτοι ἄρτον,

πὰρ δὲ δέπας περικαλλές, ὃ οἴκοθεν ἦγ' ὁ γεραιός,631
παρ᾽ αὐτὰ δὲ ποτήριον εὐειδές, ὅπερ ἐκ τοῦ οἴκου ἐκόμισεν ὁ γέρων,

χρυσείοις ἥλοισι πεπαρμένον· οὔατα δ' αὐτοῦ632
ἥλοις χρυσοῖς καθηλωμένον, ὦτα δὲ αὐτοῦ

τέσσαρ' ἔσαν, δοιαὶ δὲ πελειάδες ἀμφὶς ἕκαστον633
ἦσαν τέσσαρα, περὶ ἕκαστον δὲ δύο περιστεραὶ

χρύσειαι νεμέθοντο, δύω δ' ὑπὸ πυθμένες ἦσαν.634
χρυσαῖ ἐνέμοντο, δύο δὲ ὑποκάτω ἦσαν πυθμένες (δύο δὲ ἄλλαι ὑποπυθμένιαι ἦσαν).

ἄλλος μὲν μογέων ἀποκινήσασκε τραπέζης 635
ἄλλος μὲν οὖν πρεσβύτης μόλις ἀπὸ τῆς τραπέζης

πλεῖον ἐόν, Νέστωρ δ' ὁ γέρων ἀμογητὶ ἄειρεν.636
ἐκίνει πεπληρωμένον ὂν· ὁ γέρων δὲ Νέστωρ ἄνευ κόπου ἦρεν·

ἐν τῷ ῥά σφι κύκησε γυνὴ ἐϊκυῖα θεῇσιν637
ἐν τούτῳ δὴ αὐτοῖς ἐτάραξε ποτὸν ἡ ταῖς θεαῖς ὁμοία γυνὴ

οἴνῳ Πραμνείῳ, ἐπὶ δ' αἴγειον κνῆ τυρὸν638
οἴνῳ παλαιῷ, ἐπ᾿ αὐτῷ δὲ κυρὸν αἴγειον ἔτριψεν

κνήστι χαλκείῃ, ἐπὶ δ' ἄλφιτα λευκὰ πάλυνε,639
τριπτῆρι σιδηρῷ, ἐπὶ τούτῳ δὲ ἄλευρα λευκὰ ἔπασε·

πινέμεναι δ' ἐκέλευσεν, ἐπεί ῥ' ὥπλισσε κυκειῶ. 640
πίνειν δὲ εἶπεν, ἐπειδὴ ἐσκεύασεν τὸν κυκεῶνα.

τὼ δ' ἐπεὶ οὖν πίνοντ' ἀφέτην πολυκαγκέα δίψαν641
οὗτοι δ᾽ οὖν ἐπειδὴ πίνοντες ἀφῆκαν τὴν πολλὴν ξηρότητα ἔχουσαν δίψαν,

μύθοισιν τέρποντο πρὸς ἀλλήλους ἐνέποντες,642
λόγοις εὐφραίνοντο πρὸς ἀλλήλους ὁμιλοῦντες.

Πάτροκλος δὲ θύρῃσιν ἐφίστατο ἰσόθεος φώς.643
Πάτροκλος δὲ ἐπέστη ταῖς θύραις ὁ ἴσος θεῷ ἀνήρ·

τὸν δὲ ἰδὼν ὁ γεραιὸς ἀπὸ θρόνου ὦρτο φαεινοῦ,644
τοῦτον δὲ θεασάμενος ὁ γέρων, ἀνέστη ἀπὸ τοῦ λαμπροῦ θρόνου,

ἐς δ' ἄγε χειρὸς ἑλών, κατὰ δ' ἑδριάασθαι ἄνωγε. 645
εἰσῆγε δὲ κρατήσας ἀπὸ τῆς χειρός, καθίσαι δὲ ἐκέλευσεν.

Πάτροκλος δ' ἑτέρωθεν ἀναίνετο εἶπέ τε μῦθον·646
ὁ Πάτροκλος ἀφ' ἑτέρου μέρους ἠρνεῖτο, καὶ λόγον εἶπεν·

οὐχ ἕδος ἐστὶ γεραιὲ διοτρεφές, οὐδέ με πείσεις.647
οὐκ ἔστιν ὥρα τοῦ καθῆσθαι, ὦ ἐνδοξότατα τεθαμμένε γέρον, οὐδὲ καταπείσεις με·

αἰδοῖος νεμεσητὸς ὅ με προέηκε πυθέσθαι648
αἰδοῦς τε καὶ ἐντροπῆς ἄξιός ἐστιν ὅς με ἔπεμψεν ἐρωτῆσαι καὶ μαθεῖν,

ὅν τινα τοῦτον ἄγεις βεβλημένον· ἀλλὰ καὶ αὐτὸς649
τίνα τοῦτον ἄγεις τετρωμένον· ἀλλὰ δὴ

γιγνώσκω, ὁρόω δὲ Μαχάονα ποιμένα λαῶν. 650
κᾀγὼ γινώσκω· ὁρῶ γὰρ Μαχάονα τὸν βασιλέα τοῦ λαοῦ.

νῦν δὲ ἔπος ἐρέων πάλιν ἄγγελος εἶμ' Ἀχιλῆϊ.651
νῦν δὲ πάλιν μηνυτὴς πορεύσομαι τῷ Ἀχιλλεῖ λέξων τὸν λόγον·

εὖ δὲ σὺ οἶσθα γεραιὲ διοτρεφές, οἷος ἐκεῖνος652
καλῶς δὲ σὺ οἶδας, ὦ γέρον ἐνδοξότατα τεθραμμένε, οἷος ἐκεῖνός ἐστιν

δεινὸς ἀνήρ· τάχα κεν καὶ ἀναίτιον αἰτιόῳτο.653
ἀνὴρ χαλεπός, ἴσως ἂν αἰτιῷτο καὶ τὸν μηδὲν πταίοντα.



τὸν δ' ἠμείβετ' ἔπειτα Γερήνιος ἱππότα Νέστωρ·654
πρὸς τοῦτον δὲ ἀπεκρίνετο μετὰ ταῦτα ὁ ἀπὸ τῆς Γερήνης ἱππικὸς Νέστωρ·

τίπτε τὰρ ὧδ' Ἀχιλεὺς ὀλοφύρεται υἷας Ἀχαιῶν, 655
τί δή ποτε οὕτως Ἀχιλλεὺς ἐλεεῖ τοὺς υἱοὺς τῶν Ἑλλήνων

ὅσσοι δὴ βέλεσιν βεβλήαται; οὐδέ τι οἶδε656
ὅσοι βέλεσι τέτρωνται; οὐκέτι ἐπίσταται

πένθεος, ὅσσον ὄρωρε κατὰ στρατόν· οἳ γὰρ ἄριστοι657
ὅση θλίψις ἠγέρθη κατὰ τὸν στρατὸν; οἱ ἄριστοι γὰρ

ἐν νηυσὶν κέαται βεβλημένοι οὐτάμενοί τε.658
κεῖνται ἐν ταῖς ναυσὶν πόρρωθεν καὶ ἔγγυθεν τετρωμένοι·

βέβληται μὲν ὃ Τυδεΐδης κρατερὸς Διομήδης,659
βέβληται μὲν ὁ ἰσχυρὸς Διομήδης ὁ υἱὸς τοῦ Τυδέως,

οὔτασται δ' Ὀδυσεὺς δουρὶ κλυτὸς ἠδ' Ἀγαμέμνων· 660
τέτρωται δὲ ὁ κατὰ πόλεμον ἔνδοξος Ὀδυσσεύς, καὶ ὁ Ἀγαμέμνων·

βέβληται δὲ καὶ Εὐρύπυλος κατὰ μηρὸν ὀϊστῷ·661
τέτρωται δὲ ὁ Εὐρύπυλος κατὰ τὸν μηρὸν ἰῷ·

τοῦτον δ' ἄλλον ἐγὼ νέον ἤγαγον ἐκ πολέμοιο662
τοῦτον δὲ ἄλλον ἐγὼ νῦν ἐξήγαγον ἀπὸ τοῦ πολέμου

ἰῷ ἀπὸ νευρῆς βεβλημένον. αὐτὰρ Ἀχιλλεὺς663
ὀϊστῷ, ἀπὸ νευρᾶς τετρωμένον· ὁ Ἀχιλλεὺς δὲ

ἐσθλὸς ἐὼν Δαναῶν οὐ κήδεται οὐδ' ἐλεαίρει.664
ἀνδρεῖος (ἀγαθὸς) ὤν, οὐ φροντίζει τῶν Ἑλλήνων, οὐδὲ ἐλεεῖ·

ἦ μένει εἰς ὅ κε δὴ νῆες θοαὶ ἄγχι θαλάσσης 665
ἢ μένει ἕως ἂν αἱ ταχεῖαι νῆες ἐγγὺς τῆς θαλάσσης

Ἀργείων ἀέκητι πυρὸς δηΐοιο θέρωνται,666
παρὰ γνώμην τῶν Ἑλλήνων καῶσι (καίωνται) πυρὶ πολεμίῳ καὶ ἀφανιστικῷ,

αὐτοί τε κτεινώμεθ' ἐπισχερώ; οὐ γὰρ ἐμὴ ἲς667
καὶ ἡμεῖς ἀναιρώμεθα ἐφεξῆς; οὐ γὰρ ἐμοὶ δύναμίς ἐστιν,

ἔσθ' οἵη πάρος ἔσκεν ἐνὶ γναμπτοῖσι μέλεσσιν.668
οἵα πρότερον ἦν ἐν τοῖς κεκαμμένοις μέλεσιν·

εἴθ' ὣς ἡβώοιμι βίη δέ μοι ἔμπεδος εἴη669
εἴθε οὕτως ἀκμάζοιμι, ἡ ἰσχὺς δέ μοι βέβαιος εἴη,

ὡς ὁπότ' Ἠλείοισι καὶ ἡμῖν νεῖκος ἐτύχθη 670
ὥσπερ ὅτε τοῖς Ἠλείοις καὶ ἡμῖν ἔρις ἐγένετο

ἀμφὶ βοηλασίῃ, ὅτ' ἐγὼ κτάνον Ἰτυμονῆα671
ἕνεκα τῆς βοηλασίας, ὁπηνίκα ἐγὼ ἀπέκτεινα τὸν Ἰτυμονέα

ἐσθλὸν Ὑπειροχίδην, ὃς ἐν Ἤλιδι ναιετάασκε,672
τὸν ἀνδρεῖον υἱὸν τοῦ Ὑπερόχου, ὃς ἐν τῇ Ἤλιδι κατῴκει,

ῥύσι' ἐλαυνόμενος· ὃ δ' ἀμύνων ᾗσι βόεσσιν673
ἀντίποινα καὶ οἷον ἀνθαρπάγματα ἁρπάζων· οὗτος δὲ βοηθῶν ταῖς ἑαυτοῦ βουσὶν

ἔβλητ' ἐν πρώτοισιν ἐμῆς ἀπὸ χειρὸς ἄκοντι,674
ἐτρώθη ἐν πρώτοις (πρῶτος) δόρατι ἀπὸ τῆς ἐμῆς χειρός·

κὰδ δ' ἔπεσεν, λαοὶ δὲ περίτρεσαν ἀγροιῶται. 675
κατέπεσε δέ, τὸ πλῆθος δὲ τῶν ἀγροίκων πάνυ ἐφοβήθη·

ληΐδα δ' ἐκ πεδίου συνελάσσαμεν ἤλιθα πολλὴν676
λείαν δὲ ἐκ τοῦ πεδίου ἀπηγάγομεν ἀθρόως πολλήν,

πεντήκοντα βοῶν ἀγέλας, τόσα πώεα οἰῶν,677
πεντήκοντα ἀγέλας βοῶν, τοσαῦτα δὲ ποίμνια προβάτων,

τόσσα συῶν συβόσια, τόσ' αἰπόλια πλατέ' αἰγῶν,678
τοσαῦτα δὲ χοίρων χοιροποιμένια, τοσαῦτα δὲ ποίμνια πλατέα αἰγῶν·

ἵππους δὲ ξανθὰς ἑκατὸν καὶ πεντήκοντα679
ἵππους δὲ ξανθὰς ἑκατὸν πεντήκοντα,

πάσας θηλείας, πολλῇσι δὲ πῶλοι ὑπῆσαν. 680
πάσας θηλείας, πολλαῖς δὲ ὑπῆσαν πῶλοι·

καὶ τὰ μὲν ἠλασάμεσθα Πύλον Νηλήϊον εἴσω681
καὶ ταῦτα μὲν ἠγάγομεν εἰς τὴν Πύλον τοῦ Νηλέως,

ἐννύχιοι προτὶ ἄστυ· γεγήθει δὲ φρένα Νηλεύς,682
εἰς τὴν πόλιν νύκτωρ, ἔχαιρεν δὲ κατὰ διάνοιαν ὁ Νηλεύς,

οὕνεκά μοι τύχε πολλὰ νέῳ πόλεμον δὲ κιόντι.683
διότι ἔτυχέ μοι πολλὰ νέῳ ἀπελθόντι εἰς τὸν πόλεμον·

κήρυκες δ' ἐλίγαινον ἅμ' ἠοῖ φαινομένηφι684
κήρυκες δὲ ὀξὺ ἀνεβόων ἅμα τῇ ἡμέρᾳ φαινομένῃ

τοὺς ἴμεν οἷσι χρεῖος ὀφείλετ' ἐν Ἤλιδι δίῃ· 685
τούτους ἐλθεῖν, οἷς δάνειον ὠφείλετο ἐν τῇ ἐνδοξοτάτῃ Ἤλιδι.

οἳ δὲ συναγρόμενοι Πυλίων ἡγήτορες ἄνδρες686
οἱ ἄνδρες δὲ οἱ ἡγεμόνες τῶν Πυλίων συναθροιζόμενοι

δαίτρευον· πολέσιν γὰρ Ἐπειοὶ χρεῖος ὄφειλον,687
διῄρουν καὶ διένεμον· πολλοῖς γὰρ οἱ Ἠλεῖοι δάνειον ἐχρεώστουν.

ὡς ἡμεῖς παῦροι κεκακωμένοι ἐν Πύλῳ ἦμεν·688
οὕτως ἡμεῖς ὀλίγοι κεκακωμένοι ἦμεν ἐν τῇ Πύλῳ·

ἐλθὼν γάρ ῥ' ἐκάκωσε βίη Ἡρακληείη689
ἐλθοῦσα γὰρ ἡ ἰσχὺς τοῦ Ἡρακλέους, ἤτοι ὁ Ἡρακλῆς ἐκάκωσεν

τῶν προτέρων ἐτέων, κατὰ δ' ἔκταθεν ὅσσοι ἄριστοι· 690
ἐπὶ τῶν προτέρων ἐτῶν, ἀνῃρέθησαν δὲ ὅσοι ἦσαν ἄριστοι·

δώδεκα γὰρ Νηλῆος ἀμύμονος υἱέες ἦμεν·691
δώδεκα γὰρ υἱοὶ ἦμεν τοῦ βελτίστου Νηλέως,

τῶν οἶος λιπόμην, οἳ δ' ἄλλοι πάντες ὄλοντο.692
ἀπὸ τούτων μόνος κατελείφθην ἐγώ, οἱ ἄλλοι δὲ πάντες ἀπώλοντο.

ταῦθ' ὑπερηφανέοντες Ἐπειοὶ χαλκοχίτωνες693
διὰ ταῦτα ἀλαζονευόμενοι οἱ σιδηροθώρακες Ἠλεῖοι,

ἡμέας ὑβρίζοντες ἀτάσθαλα μηχανόωντο.694
εἰς ἡμὰς ἀπαναισχυντοῦντες, ἄδικα ἐμηχανῶντο καὶ ἔπρασσον.

ἐκ δ' ὃ γέρων ἀγέλην τε βοῶν καὶ πῶϋ μέγ' οἰῶν 695
ἐξ αὐτῶν δὲ ὁ γέρων ἀγέλην βοῶν καὶ ποίμνιον μέγα προβάτων

εἵλετο κρινάμενος τριηκόσι' ἠδὲ νομῆας.696
ἔλαβεν, ἐκκρίνας τριακόσια, καὶ νομεῖς·

καὶ γὰρ τῷ χρεῖος μέγ' ὀφείλετ' ἐν Ἤλιδι δίῃ697
καὶ γὰρ μέγα χρέος αὐτῷ ὠφείλετο ἐν τῇ θαυμαστῇ Ἤλιδι·

τέσσαρες ἀθλοφόροι ἵπποι αὐτοῖσιν ὄχεσφιν698
τέσσαρες ἵπποι νικηφόροι σὺν τοῖς ὀχήμασιν

ἐλθόντες μετ' ἄεθλα· περὶ τρίποδος γὰρ ἔμελλον699
ἀφικόμενοι πρὸς τὰ ἆθλα· ἔμελλον γὰρ περὶ τρίποδος

θεύσεσθαι· τοὺς δ' αὖθι ἄναξ ἀνδρῶν Αὐγείας 700
δραμεῖσθαι· τούτους δὲ αὐτόθι ὁ βασιλεὺς τῶν ἀνδρῶν Αὐγείας

κάσχεθε, τὸν δ' ἐλατῆρ' ἀφίει ἀκαχήμενον ἵππων.701
κατέσχε, τὸν ἡνίοχον δὲ τῶν ἵππων ἀφῆκε λυπούμενον.

τῶν ὃ γέρων ἐπέων κεχολωμένος ἠδὲ καὶ ἔργων702
τούτων ἕνεκα τῶν λόγων καὶ τῶν ἔργων ὀργισθεὶς ὁ γέρων,

ἐξέλετ' ἄσπετα πολλά· τὰ δ' ἄλλ' ἐς δῆμον ἔδωκε703
ἐκλεξάμενος ἔλαβε πάνυ πολλά, τὰ ἄλλα δὲ ἔδωκε τῷ δήμῳ

δαιτρεύειν, μή τίς οἱ ἀτεμβόμενος κίοι ἴσης.704
διαμερίσαι, μήτις αὐτῷ ἀπέλθοι στερισκόμενος τοῦ ἴσου.

ἡμεῖς μὲν τὰ ἕκαστα διείπομεν, ἀμφί τε ἄστυ 705
ἡμεῖς μὲν οὖν ταῦτα πάντα διῳκοῦμεν, καὶ περὶ τὴν πόλιν

ἕρδομεν ἱρὰ θεοῖς· οἳ δὲ τρίτῳ ἤματι πάντες706
ἐθύομεν ἱερεῖα τοῖς θεοῖς· οὗτοι δὲ τῇ τρίτῃ ἡμέρᾳ πάντες

ἦλθον ὁμῶς αὐτοί τε πολεῖς καὶ μώνυχες ἵπποι707
ἐπῆλθον ὁμοῦ, αὐτοί τε πολλοὶ καὶ οἱ μονώνυχες ἵπποι

πανσυδίῃ· μετὰ δέ σφι Μολίονε θωρήσσοντο708
πανστρατί, ἐν αὐτοῖς δὲ οἱ Μολίονες καθωπλίζοντο

παῖδ' ἔτ' ἐόντ', οὔ πω μάλα εἰδότε θούριδος ἀλκῆς.709
παῖδες ἔτι ὄντες, οὔπω πάνυ ἐπιστήμονες τῆς πολεμικῆς ἰσχύος·

ἔστι δέ τις Θρυόεσσα πόλις αἰπεῖα κολώνη 710
ἔστι δέ τις πόλις Θρύον ὀνόματι, γῆς ἐπανάστημα ὑψηλόν,

τηλοῦ ἐπ' Ἀλφειῷ, νεάτη Πύλου ἠμαθόεντος·711
πόρρω παρὰ τὸν Ἀλφειὸν ποταμόν, ἐσχάτη τῆς ψαμμώδους Πύλου·

τὴν ἀμφεστρατόωντο διαρραῖσαι μεμαῶτες.712
περὶ ταύτην ἐστρατοπεδεύοντο ἐκπορθῆσαι, καὶ διαφθεῖραι προθυμούμενοι.

ἀλλ' ὅτε πᾶν πεδίον μετεκίαθον, ἄμμι δ' Ἀθήνη713
ἀλλ᾿ ὁπηνίκα πᾶν τὸ πεδίον διῆλθον, ἧκεν ἡμῖν ἡ Ἀθηνᾶ

ἄγγελος ἦλθε θέουσ' ἀπ' Ὀλύμπου θωρήσσεσθαι714
μηνυτὴς τρέχουσα νύκτωρ ἐκ τοῦ οὐρανοῦ ὥστε καθοπλίζεσθαι,

ἔννυχος, οὐδ' ἀέκοντα Πύλον κάτα λαὸν ἄγειρεν 715
οὐδὲ ἄκοντα τὸν λαὸν συνήθροισεν κατὰ τὴν Πύλον,

ἀλλὰ μάλ' ἐσσυμένους πολεμίζειν. οὐδέ με Νηλεὺς716
ἀλλὰ πάνυ ὡρμημένους ἐπὶ τὸν πόλεμον· ἐμὲ δὲ ὁ Νηλεὺς

εἴα θωρήσσεσθαι, ἀπέκρυψεν δέ μοι ἵππους·717
οὐκ ἀφίει καθωπλίζεσθαι, ἠφάνισε δέ μοι τοὺς ἵππους·

οὐ γάρ πώ τί μ' ἔφη ἴδμεν πολεμήϊα ἔργα.718
οὔπω γάρ με ᾤετο εἰδέναι ἔργα πολεμικά·

ἀλλὰ καὶ ὧς ἱππεῦσι μετέπρεπον ἡμετέροισι719
ἀλλὰ καὶ οὕτως ἐν τοῖς ἡμετέροις ἱππεῦσι διέπρεπον, καὶ ἔξοχος ἦν,

καὶ πεζός περ ἐών, ἐπεὶ ὧς ἄγε νεῖκος Ἀθήνη. 720
καίπερ ὢν πεζός, ἐπεὶ οὕτως ἤγειρε τὴν φιλονεικίαν ἡ Ἀθηνᾶ.

ἔστι δέ τις ποταμὸς Μινυήϊος εἰς ἅλα βάλλων721
ἔστι δέ τις ποταμὸς Μινύειος καλούμενος ἐκβάλλων εἰς τὴν θάλασσαν

ἐγγύθεν Ἀρήνης, ὅθι μείναμεν Ἠῶ δῖαν722
ἐγγὺς τῆς Ἀρήνης πόλεως, ὅπου παρεμένομεν τὴν ἔνδοξον ἡμέραν

ἱππῆες Πυλίων, τὰ δ' ἐπέρρεον ἔθνεα πεζῶν.723
οἱ ἱππεῖς τῶν Πυλίων, τὰ τάγματα δὲ τῶν πεζῶν ἐπέρρεον·

ἔνθεν πανσυδίῃ σὺν τεύχεσι θωρηχθέντες724
ἐντεῦθεν δὲ πανστρατὶ ὅπλοις καθοπλισθέντες

ἔνδιοι ἱκόμεσθ' ἱερὸν ῥόον Ἀλφειοῖο. 725
κατὰ τὸ μεσημβρινὸν ἀφικόμεθα εἰς τὸν ἱερὸν ῥοῦν τοῦ Ἀλφειοῦ,

ἔνθα Διὶ ῥέξαντες ὑπερμενεῖ ἱερὰ καλά,726
ὅπου τῷ Διὶ τῷ μεγαλοδυνάμῳ θύσαντες ἱερεῖα καλά,

ταῦρον δ' Ἀλφειῷ, ταῦρον δὲ Ποσειδάωνι,727
ταῦρον δὲ τῷ Ἀλφειῷ, ταῦρον δὲ τῷ Ποσειδῶνι,

αὐτὰρ Ἀθηναίη γλαυκώπιδι βοῦν ἀγελαίην,728
τῇ εὐοφθάλμῳ δὲ Ἀθηνᾷ βοῦν ἄγραυλον·

δόρπον ἔπειθ' ἑλόμεσθα κατὰ στρατὸν ἐν τελέεσσι,729
δεῖπνον μετὰ ταῦτα ἐλάβομεν κατὰ τὸν στρατὸν ἐν τοῖς τάγμασι,

καὶ κατεκοιμήθημεν ἐν ἔντεσιν οἷσιν ἕκαστος 730
καὶ ὑπνόσαμεν ἅπαντες ἐν τοῖς ἰδίοις ὅπλοις

ἀμφὶ ῥοὰς ποταμοῖο. ἀτὰρ μεγάθυμοι Ἐπειοὶ731
περὶ τὰ ῥεύματα τοῦ ποταμοῦ οἱ μεγαλόψυχοι δὲ Ἠλεῖοι

ἀμφέσταν δὴ ἄστυ διαρραῖσαι μεμαῶτες·732
περιίσταντο δή, τὴν πόλιν ἐκπορθῆσαι προθυμούμενοι,

ἀλλά σφι προπάροιθε φάνη μέγα ἔργον Ἄρηος·733
ἀλλὰ πρὶν ἀπολέσαι, μέγα ἔργον πολέμου ὤφθη αὐτοῖς·

εὖτε γὰρ ἠέλιος φαέθων ὑπερέσχεθε γαίης,734
ὁπηνίκα γὰρ ὁ λάμπων ἥλιος ἀνέτειλεν καὶ ὑπεράνω τῆς γῆς ἐγένετο,

συμφερόμεσθα μάχῃ Διί τ' εὐχόμενοι καὶ Ἀθήνῃ. 735
συνήπτομεν μάχην (συνηρχόμεθα εἰς πόλεμον), τῷ τε Διὶ εὐχόμενοι καὶ τῇ Ἀθηνᾷ·

ἀλλ' ὅτε δὴ Πυλίων καὶ Ἐπειῶν ἔπλετο νεῖκος,736
ἀλλ᾿ ἡνίκα δὴ τῶν Πυλίων καὶ τῶν Ἠλείων ἦν ἔρις καὶ συμπλοκὴ πολέμου,

πρῶτος ἐγὼν ἕλον ἄνδρα, κόμισσα δὲ μώνυχας ἵππους,737
πρῶτος ἐγὼ ἀπέκτεινα ἄνδρα, ἔλαβον δὲ τοὺς μονώνυχας ἵππους αὐτοῦ,

Μούλιον αἰχμητήν· γαμβρὸς δ' ἦν Αὐγείαο,738
Μούλιον, τὸν πολεμιστήν, γαμβρὸς δὲ ἦν τοῦ Αὐγείου,

πρεσβυτάτην δὲ θύγατρ' εἶχε ξανθὴν Ἀγαμήδην,739
τὴν πρεσβυτέραν δὲ θυγατέρα αὐτοῦ εἶχε τὴν ξανθὴν Ἀγαμήδην,

ἣ τόσα φάρμακα ᾔδη ὅσα τρέφει εὐρεῖα χθών. 740
ἣ τοσαῦτα φάρμακα ἠπίστατο, ὅσα ἔχει καὶ τρέφει ἡ πλατεῖα γῆ.

τὸν μὲν ἐγὼ προσιόντα βάλον χαλκήρεϊ δουρί,741
τοῦτον μὲν οὖν ἐγὼ προσερχόμενον ἔτρωσα δόρατι σιδήρῳ ἐστομωμένῳ,

ἤριπε δ' ἐν κονίῃσιν· ἐγὼ δ' ἐς δίφρον ὀρούσας742
κατέπεσε δὲ εἰς γῆν· ἐγὼ δὲ εἰς τὸν δίφρον ἀναβάς,

στῆν ῥα μετὰ προμάχοισιν· ἀτὰρ μεγάθυμοι Ἐπειοὶ743
ἔστην δὴ ἐν τοῖς πρωταγωνισταῖς· οἱ μεγαλόψυχοι δὲ Ἠλεῖοι

ἔτρεσαν ἄλλυδις ἄλλος, ἐπεὶ ἴδον ἄνδρα πεσόντα744
ἐτράπησαν εἰς φυγὴν ἄλλοσε ἄλλος· ἐπειδὴ ἐθεάσαντο πεσόντα ἄνδρα

ἡγεμόν' ἱππήων, ὃς ἀριστεύεσκε μάχεσθαι. 745
ἡγεμόνα τῶν ἱππέων, ὅστις ἠρίστευεν ἐν τῷ πολεμεῖν.

αὐτὰρ ἐγὼν ἐπόρουσα κελαινῇ λαίλαπι ἶσος,746
ἐγὼ δὲ ἐφώρμησα ὅμοιος καταιγίδι καὶ συστροφῇ ἀνέμου μετὰ ὑετοῦ σκοτεινῇ,

πεντήκοντα δ' ἕλον δίφρους, δύο δ' ἀμφὶς ἕκαστον747
πεντήκοντα δὲ δίφρους εἷλον, δύο δὲ περὶ ἕκαστον

φῶτες ὀδὰξ ἕλον οὖδας ἐμῷ ὑπὸ δουρὶ δαμέντες.748
ἄνδρες τοῖς ὀδοῦσιν ἐλάβοντο τοῦ ἐδάφους, δαμασθέντες καὶ ἀποθανόντες ὑπὸ τοῦ ἐμοῦ δόρατος·

καί νύ κεν Ἀκτορίωνε Μολίονε παῖδ' ἀλάπαξα,749
καὶ δὴ τοὺς Μολίονας τοὺς υἱοὺς τοῦ Ἄκτορος ἀπέκτεινα ἄν,

εἰ μή σφωε πατὴρ εὐρὺ κρείων ἐνοσίχθων 750
εἰ μὴ αὐτοὺς ὁ πατὴρ ὁ μέγας βασιλεὺς Ποσειδῶν ἔσωσεν

ἐκ πολέμου ἐσάωσε καλύψας ἠέρι πολλῇ.751
ἐκ τοῦ πολέμου, καλύψας ἀέρι πολλῷ.

ἔνθα Ζεὺς Πυλίοισι μέγα κράτος ἐγγυάλιξε·752
τότε ὁ Ζεὺς τοῖς Πυλίοις μεγάλην νίκην παρέσχετο·

τόφρα γὰρ οὖν ἑπόμεσθα διὰ σπιδέος πεδίοιο753
ἐν τοσούτῳ γὰρ ἐδιώκομεν διὰ τοῦ ἐπιμήκους πεδίου,

κτείνοντές τ' αὐτοὺς ἀνά τ' ἔντεα καλὰ λέγοντες,754
ἀναιροῦντες αὐτούς, καὶ συνάγοντες τὰ καλὰ αὐτῶν ὅπλα,

ὄφρ' ἐπὶ Βουπρασίου πολυπύρου βήσαμεν ἵππους 755
ἕως οὗ ἀνεβιβάσαμεν τοὺς ἵππους ἐπὶ τοῦ Βουσίου τοῦ πολυσίτου,

πέτρης τ' Ὠλενίης, καὶ Ἀλησίου ἔνθα κολώνη756
καὶ τῆς Ὠλενίας πέτρας καὶ τοῦ Ἀλεισίου, ὅπου Κολώνη

κέκληται· ὅθεν αὖτις ἀπέτραπε λαὸν Ἀθήνη.757
ὀνομάζεται, ἐκεῖθεν δὲ εἰς τοὐπίσω ἔτρεψε τὸν στρατὸν ἡ Ἀθηνᾶ·

ἔνθ' ἄνδρα κτείνας πύματον λίπον· αὐτὰρ Ἀχαιοὶ758
ἐκεῖ (τότε) ἄνδρα ἀποκτείνας τὸ ὕστατον κατέλιπον·

ἂψ ἀπὸ Βουπρασίοιο Πύλονδ' ἔχον ὠκέας ἵππους,759
οἱ Πύλιοι δὲ ὀπίσω ἀπὸ τοῦ Βουπρασίου ἤλαυνον τοὺς ταχεῖς ἵππους εἰς τὴν Πύλον,

πάντες δ' εὐχετόωντο θεῶν Διὶ Νέστορί τ' ἀνδρῶν. 760
πάντες δὲ ηὔχοντο Διὶ μὲν ἀπὸ τῶν θεῶν, Νέστορι δὲ ἀπὸ τῶν ἀνδρῶν.

ὣς ἔον, εἴ ποτ' ἔον γε, μετ' ἀνδράσιν. αὐτὰρ Ἀχιλλεὺς761
οὕτως ἦν, εἴποτε ἦν, ἐν ἀνδράσιν. Ἀχιλλεὺς δὲ μόνος

οἶος τῆς ἀρετῆς ἀπονήσεται· ἦ τέ μιν οἴω762
τῆς ἑαυτοῦ ἀρετῆς καὶ ἀνδρίας ἀπολαύσει· ὄντως που αὐτὸν ὑπολαμβάνω

πολλὰ μετακλαύσεσθαι ἐπεί κ' ἀπὸ λαὸς ὄληται.763
πάνυ μετὰ ταῦτα θρηνήσειν, ἐπειδὰν ὁ στρατὸς ἀπόληται.

ὦ πέπον ἦ μὲν σοί γε Μενοίτιος ὧδ' ἐπέτελλεν764
ὦ φίλτατε, ὄντως που σοί γε Μενοίτιος οὕτως ἐπέταττε

ἤματι τῷ ὅτε σ' ἐκ Φθίης Ἀγαμέμνονι πέμπε, 765
τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ, ἡνίκα σε ἐκ τῆς Φθίας ἔπεμπε τῷ Ἀγαμέμνονι·

νῶϊ δέ τ' ἔνδον ἐόντες ἐγὼ καὶ δῖος Ὀδυσσεὺς766
ἡμεῖς δὲ ἐντὸς ὄντες ἐγὼ καὶ ὁ ἐνδοξότατος Ὀδυσσεὺς

πάντα μάλ' ἐν μεγάροις ἠκούομεν ὡς ἐπέτελλε.767
πάντα μάλα ἐν τοῖς οἴκοις ἠκούομεν καθάπερ ἐνετέλλετο,

Πηλῆος δ' ἱκόμεσθα δόμους εὖ ναιετάοντας768
ἀφικόμεθα δὲ εἰς τοὺς οἴκους τοὺς καλῶς οἱκουμένους τοῦ Πηλέως,

λαὸν ἀγείροντες κατ' Ἀχαιΐδα πουλυβότειραν.769
συναθροίζοντες τὸν λαὸν κατὰ τὴν Ἑλλάδα τὴν πολλοὺς τρέφουσαν·

ἔνθα δ' ἔπειθ' ἥρωα Μενοίτιον εὕρομεν ἔνδον 770
ἐκεῖ δ᾽ οὖν εὕρομεν ἔνδον Μενοίτιον τὸν ἥρωα,

ἠδὲ σέ, πὰρ δ' Ἀχιλῆα· γέρων δ' ἱππηλάτα Πηλεὺς771
καὶ σέ, παρ᾽ ὑμῖν δὲ καὶ τὸν Ἀχιλλέα· ὁ γέρων δὲ ἱππικὸς Πηλεὺς

πίονα μηρία καῖε βοὸς Διὶ τερπικεραύνῳ772
λιπαροὺς μηροὺς ἔκαιε βοὸς τῷ Διὶ τῷ τοὺς ἐναντίους τρέποντι κεραυνῷ

αὐλῆς ἐν χόρτῳ· ἔχε δὲ χρύσειον ἄλεισον773
ἐν τῷ χόρτῳ (τῷ περιβόλῳ) τῆς αὐλῆς, ἐκράτει δὲ ποτήριον χρυσοῦν

σπένδων αἴθοπα οἶνον ἐπ' αἰθομένοις ἱεροῖσι.774
λείβων οἶνον θερμαντικὸν ἐπὶ τοῖς καιομένοις ἱερείοις.

σφῶϊ μὲν ἀμφὶ βοὸς ἕπετον κρέα, νῶϊ δ' ἔπειτα 775
ὑμεῖς μὲν οὖν περιείπετε καὶ διετίθεσθε τὰ κρέατα τοῦ βοός· ἡμεῖς δὲ μετὰ ταῦτα

στῆμεν ἐνὶ προθύροισι· ταφὼν δ' ἀνόρουσεν Ἀχιλλεύς,776
ἔστημεν ἐν τοῖς προθύροις, ἐκπλαγεὶς δὲ ἀνώρμησεν ὁ Ἀχιλλεύς,

ἐς δ' ἄγε χειρὸς ἑλών, κατὰ δ' ἑδριάασθαι ἄνωγε,777
εἰσῆγε δὲ κρατήσας ἀπὸ τῆς χειρός, καθίσαι δὲ ἐκέλευσε,

ξείνιά τ' εὖ παρέθηκεν, ἅ τε ξείνοις θέμις ἐστίν.778
καὶ ξένια καλῶς παρέθηκεν, ἅπερ φίλοις καθήκει·

αὐτὰρ ἐπεὶ τάρπημεν ἐδητύος ἠδὲ ποτῆτος,779
ἐπεὶ δὲ εὐφράνθημεν ἐσθίοντες καὶ πίνοντες (ἐκορέσθημεν τροφῆς τε καὶ πόσεως),

ἦρχον ἐγὼ μύθοιο κελεύων ὔμμ' ἅμ' ἕπεσθαι· 780
ἠρχόμην ἐγὼ λόγου, λέγων ὑμᾶς συνέπεσθαι,

σφὼ δὲ μάλ' ἠθέλετον, τὼ δ' ἄμφω πόλλ' ἐπέτελλον.781
ὑμεῖς δὲ πάνυ ἐβούλεσθε, οἱ δὲ ἀμφότεροι πολλὰ ἐνετέλλοντο.

Πηλεὺς μὲν ᾧ παιδὶ γέρων ἐπέτελλ' Ἀχιλῆϊ782
Πηλεὺς μὲν ὁ γέρων τῷ ἑαυτοῦ παιδὶ τῷ Ἀχιλλεῖ ἐνετέλλετο

αἰὲν ἀριστεύειν καὶ ὑπείροχον ἔμμεναι ἄλλων·783
ἀεὶ ἀνδραγαθεῖν καὶ ἔξοχον εἶναι τῶν ἄλλων.

σοὶ δ' αὖθ' ὧδ' ἐπέτελλε Μενοίτιος Ἄκτορος υἱός·784
σοὶ δὲ οὕτως ἐνετέλλετο Μενοίτιος ὁ υἱὸς τοῦ Ἄκτορος·

τέκνον ἐμὸν γενεῇ μὲν ὑπέρτερός ἐστιν Ἀχιλλεύς, 785
ὦ τέκνον ἐμόν, τῷ μὲν γένει μείζων ἐστὶν Ἀχιλλεύς,

πρεσβύτερος δὲ σύ ἐσσι· βίῃ δ' ὅ γε πολλὸν ἀμείνων.786
πρεσβύτερος δὲ σὺ τυγχάνεις, ἰσχύϊ δὲ οὗτος πολλῷ κρείσσων·

ἀλλ' εὖ οἱ φάσθαι πυκινὸν ἔπος ἠδ' ὑποθέσθαι787
ἀλλ᾽ εὖγε αὐτῷ λέγε συνετὸν λόγον, καὶ παραίνει

καί οἱ σημαίνειν· ὃ δὲ πείσεται εἰς ἀγαθόν περ.788
καὶ δείκνυ αὐτῷ· οὗτος δὲ ὑπακούσει σοι πρός γε χρηστόν τι καὶ λυσιτελές.

ὣς ἐπέτελλ' ὃ γέρων, σὺ δὲ λήθεαι· ἀλλ' ἔτι καὶ νῦν789
οὕτως ἐνετέλλετο ὁ γέρων, σὺ δὲ ἐπελάθου· ἀλλ᾿ ἔτι καὐτῷ παρόντι

ταῦτ' εἴποις Ἀχιλῆϊ δαΐφρονι αἴ κε πίθηται. 790
ταῦτα λέγοις ἂν (εἰπὲ) τῷ συνετῷ Ἀχιλλεῖ, ὅπως πεισθῇ·

τίς δ' οἶδ' εἴ κέν οἱ σὺν δαίμονι θυμὸν ὀρίναις791
τίς δὲ οἶδεν εἰ σὺν θεῷ διερεθίσαις αὐτῷ τὴν ψυχὴν

παρειπών; ἀγαθὴ δὲ παραίφασίς ἐστιν ἑταίρου.792
παραινέσας; χρηστὴ δέ ἐστιν ἡ παραίνεσις τοῦ ἑταίρου·

εἰ δέ τινα φρεσὶν ᾗσι θεοπροπίην ἀλεείνει793
εἰ δέ τινα μαντείαν ἐκφεύγει κατὰ τὸ ἑαυτοῦ λογιστικόν,

καί τινά οἱ πὰρ Ζηνὸς ἐπέφραδε πότνια μήτηρ,794
καί τινα αὐτῷ παρὰ τοῦ Διὸς ἐδήλωσεν ἡ σεβαστή μήτηρ,

ἀλλὰ σέ περ προέτω, ἅμα δ' ἄλλος λαὸς ἑπέσθω 795
ἀλλὰ σὲ γοῦν πεμψάτω, ὁμοῦ δὲ καὶ ὁ ἄλλος στρατὸς ἀκολουθείτω

Μυρμιδόνων, αἴ κέν τι φόως Δαναοῖσι γένηαι·796
τῶν Μυρμιδόνων, εἴ τί που φῶς τοῖς Ἕλλησιν γένοιο,

καί τοι τεύχεα καλὰ δότω πόλεμον δὲ φέρεσθαι,797
καί σοι τὰ καλὰ αὐτοῦ ὅπλα δότω φορεῖν ἐπὶ τὸν πόλεμον,

αἴ κέ σε τῷ εἴσκοντες ἀπόσχωνται πολέμοιο798
ὅπως ἄν σε ἀπεικάζοντες αὐτῷ ἀποστῶσιν τοῦ πολέμου

Τρῶες, ἀναπνεύσωσι δ' ἀρήϊοι υἷες Ἀχαιῶν799
οἱ Τρῷες, ἀναπαύσωνται δὲ οἱ πολεμικοὶ υἱοὶ τῶν Ἑλλήνων

τειρόμενοι· ὀλίγη δέ τ' ἀνάπνευσις πολέμοιο. 800
καταπονούμενοι, ἐν βραχεῖ δὲ καὶ συντόμῳ ἡ ἀνάπαυσις τοῦ πολέμου,

ῥεῖα δέ κ' ἀκμῆτες κεκμηότας ἄνδρας ἀϋτῇ801
καὶ τὰ τῆς ἐπικουρίας δύναται αὐτοῖς γενέσθαι· εὐκόλως δὲ (χὰρ) οἱ ἀναπαυόμενοι τοὺς κεκοπωμένους ἄνδρας βοῇ μόνῃ

ὤσαισθε προτὶ ἄστυ νεῶν ἄπο καὶ κλισιάων.802
ἀπωθήσεσθε πρὸς τὴν πόλιν ἀπὸ τῶν νεῶν καὶ τῶν κλισιῶν.



ὣς φάτο, τῷ δ' ἄρα θυμὸν ἐνὶ στήθεσσιν ὄρινε,803
οὕτως εἶπε, τούτῳ δὲ ἄρα παρώξυνε τὴν ψυχὴν ἐν τοῖς στήθεσιν.

βῆ δὲ θέειν παρὰ νῆας ἐπ' Αἰακίδην Ἀχιλῆα.804
ὥρμησε δὲ πορεύεσθαι ἐπὶ τὰς ναῦς πρὸς Ἀχιλλέα τὸν ἔγγονον τοῦ Αἰακοῦ.

ἀλλ' ὅτε δὴ κατὰ νῆας Ὀδυσσῆος θείοιο 805
ἀλλ᾿ ὁπηνίκα δὴ εἰς τὰς ναῦς τοῦ θείου Ὀδυσσέως

ἷξε θέων Πάτροκλος, ἵνά σφ' ἀγορή τε θέμις τε806
ἀφίκετο τρέχων ὁ Πάτροκλος, ὅπου ἡ ἀγορὰ καὶ τὸ κριτήριον αὐτοῖς

ἤην, τῇ δὴ καί σφι θεῶν ἐτετεύχατο βωμοί,807
ἦν, ἔνθα δὴ καὶ βωμοὶ τῶν θεῶν αὐτοῖς κατεσκευασμένοι ἦσαν,

ἔνθά οἱ Εὐρύπυλος βεβλημένος ἀντεβόλησε808
ἐκεῖ αὐτῷ συνήντησεν ὁ Εὐρύπυλος τετρωμένος

διογενὴς Εὐαιμονίδης κατὰ μηρὸν ὀϊστῷ809
ἰῷ κατὰ τὸν μηρὸν ὁ εὐγενέστατος υἱὸς τοῦ Εὐαίμονος

σκάζων ἐκ πολέμου· κατὰ δὲ νότιος ῥέεν ἱδρὼς 810
χωλαίνων ἐκ τοῦ πολέμου, ἱδρὼς δὲ διὰ τῶν νώτων κατέρρει

ὤμων καὶ κεφαλῆς, ἀπὸ δ' ἕλκεος ἀργαλέοιο811
ἐκ τῶν ὦμων καὶ τῆς κεφαλῆς· ἀπὸ δὲ τοῦ ἀλγεινοῦ τραύματος

αἷμα μέλαν κελάρυζε· νόος γε μὲν ἔμπεδος ἦεν.812
μέλαν αἷμα συνεχῶς ἔρρει, ὁ νοῦς μέντοι ἀσφαλὴς ἦν.

τὸν δὲ ἰδὼν ᾤκτειρε Μενοιτίου ἄλκιμος υἱός,813
τοῦτον δὲ θεασάμενος ἠλέησεν ὁ ἰσχυρὸς υἱὸς τοῦ Μενοιτίου,

καί ῥ' ὀλοφυρόμενος ἔπεα πτερόεντα προσηύδα·814
καὶ δὴ θρηνῶν λόγους ταχεῖς ἔλεγεν.

ἆ δειλοὶ Δαναῶν ἡγήτορες ἠδὲ μέδοντες 815
ἆ ἄθλιοι ἡγεμόνες τῶν Ἑλλήνων καὶ βασιλεῖς·

ὣς ἄρ' ἐμέλλετε τῆλε φίλων καὶ πατρίδος αἴης816
οὕτως ἐμέλλετε ἄρα πόρρω τῶν συγγενῶν καὶ τῆς πατρίδος γῆς

ἄσειν ἐν Τροίῃ ταχέας κύνας ἀργέτι δημῷ.817
πληρώσειν ἐν τῇ Τροίᾳ τοὺς ταχεῖς κύνας λευκῇ πιμελῇ·

ἀλλ' ἄγε μοι τόδε εἰπὲ διοτρεφὲς Εὐρύπυλ' ἥρως,818
ἀλλ᾽ ἄγε εἰπέ μοι τοῦτο, ὦ ἥρως Εὐρύπυλε ἐνδοξότατα τεθραμμένε,

ἤ ῥ' ἔτι που σχήσουσι πελώριον Ἕκτορ' Ἀχαιοί,819
ἆρ᾽ἔτι που κωλύσουσιν τὸν μέγαν Ἕκτορα οἱ Ἕλληνες,

ἦ ἤδη φθίσονται ὑπ' αὐτοῦ δουρὶ δαμέντες; 820
ἢ ἤδη φθαρήσονται ὑπ ' αὐτοῦ δόρατι δαμασθέντες, καὶ ἀναιρεθέντες;



τὸν δ' αὖτ' Εὐρύπυλος βεβλημένος ἀντίον ηὔδα·821
πρὸς τοῦτον δὲ ὁ συνετὸς Εὐρύπυλος ἐξ ἐναντίας ἔλεγεν·

οὐκέτι διογενὲς Πατρόκλεες ἄλκαρ Ἀχαιῶν822
ὦ εὐγενέστατε Πάτροκλε, οὐκέτι βοήθημα τῶν Ἑλλήνων

ἔσσεται, ἀλλ' ἐν νηυσὶ μελαίνῃσιν πεσέονται.823
ἔσται, ἀλλ᾽ ἐν ταῖς μελαίναις ναυσὶ πεσοῦνται·

οἳ μὲν γὰρ δὴ πάντες, ὅσοι πάρος ἦσαν ἄριστοι,824
οἱ πάντες μὲν γὰρ ὅσοι τὸ πρῶτον ἦσαν κράτιστοι,

ἐν νηυσὶν κέαται βεβλημένοι οὐτάμενοί τε 825
ἐν ταῖς ναυσὶ κεῖνται τετρωμένοι πόρρωθεν καὶ ἐγγύθεν

χερσὶν ὕπο Τρώων· τῶν δὲ σθένος ὄρνυται αἰέν.826
ὑπὸ τῶν χειρῶν τῶν Τρῴων· τούτων δὲ ἡ δύναμις ἀεὶ ἐπαυξάνει.

ἀλλ' ἐμὲ μὲν σὺ σάωσον ἄγων ἐπὶ νῆα μέλαιναν,827
ἀλλὰ σὺ μὲν ἐμὲ σῶσον, ἄγων ἐπὶ τὴν μέλαιναν ναῦν·

μηροῦ δ' ἔκταμ' ὀϊστόν, ἀπ' αὐτοῦ δ' αἷμα κελαινὸν828
ταμὼν δὲ ἔξελε τοῦ μηροῦ τὸν ἰόν, ἀπ᾿ αὐτοῦ δὲ τὸ μέλαν αἷμα

νίζ' ὕδατι λιαρῷ, ἐπὶ δ' ἤπια φάρμακα πάσσε829
νίψον ὕδατι χλιαρῷ, φάρμακα δὲ πραϋντικὰ ἐπίπαττε καὶ ἐπιτίθει

ἐσθλά, τά σε προτί φασιν Ἀχιλλῆος δεδιδάχθαι, 830
τὰ χρηστά, ἅπερ σέ φασιν διδαχθῆναι παρὰ τοῦ Ἀχιλλέως,

ὃν Χείρων ἐδίδαξε δικαιότατος Κενταύρων.831
ὃν ἐδίδαξεν ὁ Χείρων ὁ φιλοξενώτατος τῶν Κενταύρων·

ἰητροὶ μὲν γὰρ Ποδαλείριος ἠδὲ Μαχάων832
οἱ ἰατροὶ γὰρ ὅ, τε Ποδαλείριος καὶ ὁ Μαχάων,

τὸν μὲν ἐνὶ κλισίῃσιν ὀΐομαι ἕλκος ἔχοντα833
τὸν μὲν ἐν ταῖς σκηναῖς οἴομαι εἶναι τραῦμα ἔχοντα,

χρηΐζοντα καὶ αὐτὸν ἀμύμονος ἰητῆρος834
δεόμενον καὶ αὐτὸν ἰατροῦ δοκίμου.

κεῖσθαι· ὃ δ' ἐν πεδίῳ Τρώων μένει ὀξὺν Ἄρηα. 835
ὁ ἕτερος δὲ ἐν τῷ πεδίῳ μένων, διαφέρει τὸν ὀξὺν πόλεμον τῶν Τρῴων.



τὸν δ' αὖτε προσέειπε Μενοιτίου ἄλκιμος υἱός·836
πρὸς τοῦτον δὲ εἶπεν ὁ ἰσχυρὸς υἱὸς τοῦ Μενοιτίου.

πῶς τὰρ ἔοι τάδε ἔργα; τί ῥέξομεν Εὐρύπυλ' ἥρως;837
πῶς δ᾽ ἂν εἴη ταῦτα τὰ ἔργα; τί ποιήσωμεν, ὦ ἥρως Εὐρύπυλε;

ἔρχομαι ὄφρ' Ἀχιλῆϊ δαΐφρονι μῦθον ἐνίσπω838
πορεύομαι ὅπως τῷ συνετῷ Ἀχιλλεῖ εἴπω τὸν λόγον,

ὃν Νέστωρ ἐπέτελλε Γερήνιος οὖρος Ἀχαιῶν·839
ὃν Νέστωρ ἐνετέλλετο ὁ ἀπὸ τῆς Γερήνης ἡγεμὼν τῶν Ἑλλήνων·

ἀλλ' οὐδ' ὧς περ σεῖο μεθήσω τειρομένοιο. 840
ἀλλ᾽ ὅμως οὐδὲ οὕτως ἐγκαταλείψω σε πάσχοντα καὶ καταπονούμενον.



ἦ, καὶ ὑπὸ στέρνοιο λαβὼν ἄγε ποιμένα λαῶν841
εἶπε, καὶ ὑπὸ τὸ στέρνον λαβὼν ἦγε τὸν βασιλέα τῶν λαῶν

ἐς κλισίην· θεράπων δὲ ἰδὼν ὑπέχευε βοείας.842
εἰς τὴν σκηνήν· ὁ θεράπων δὲ θεασάμενος ὑπέστρωσε βύρσας·

ἔνθά μιν ἐκτανύσας ἐκ μηροῦ τάμνε μαχαίρῃ843
ἐκεῖ δ᾽αὐτὸν ἐξαπλώσας ἐξέτεμεν ἐκ τοῦ μηροῦ μαχαίρᾳ

ὀξὺ βέλος περιπευκές, ἀπ' αὐτοῦ δ' αἷμα κελαινὸν844
τὸ τμητικὸν πικρότατον βέλος, ἀπ᾿ αὐτοῦ δὲ τὸ μέλαν αἷμα

νίζ' ὕδατι λιαρῷ, ἐπὶ δὲ ῥίζαν βάλε πικρὴν 845
ἔνιψεν ὕδατι χλιαρῷ, ῥίζαν δὲ πικρὰν ἐπέβαλε,

χερσὶ διατρίψας ὀδυνήφατον, ἥ οἱ ἁπάσας846
συντρίψας ταῖς χερσί, παυστικὴν τῶν ὀδυνῶν, ἥτις αὐτῷ πάσας

ἔσχ' ὀδύνας· τὸ μὲν ἕλκος ἐτέρσετο, παύσατο δ' αἷμα.847
τὰς ὀδύνας ἀνεῖλε· τὸ τραῦμα μὲν οὖν ἐξηραίνετο, ἔληξε δὲ τὸ αἷμα.