Textul homeric & parafrază în greaca koine de Theodorus Gaza & traducere în limba română de George Murnu
ὣς εἰπὼν πυλέων ἐξέσσυτο φαίδιμος Ἕκτωρ, | 001 |
οὕτως εἰπὼν ἐξώρμησε τῶν πυλῶν ὁ λαμπρὸς Ἕκτωρ | |
Asta grăi și pe poartă ieși repezindu-se Hector. | |
τῷ δ' ἅμ' Ἀλέξανδρος κί' ἀδελφεός· ἐν δ' ἄρα θυμῷ | 002 |
σὺν αὐτῷ δὲ καὶ Ἀλέξανδρος ἐπορεύετο ὁ ἀδελφός· ἐν τῇ ψυχῇ δὲ | |
Fratele-i Paris mergea după el și erau deopotrivă | |
ἀμφότεροι μέμασαν πολεμίζειν ἠδὲ μάχεσθαι. | 003 |
ἀμφότεροι προεθυμήθησαν πολεμεῖν καὶ μάχεσθαι. | |
Gat-amândoi să dea buzna cu arma, să stea la bătaie. | |
ὡς δὲ θεὸς ναύτῃσιν ἐελδομένοισιν ἔδωκεν | 004 |
ὥσπερ δὲ ὁ Θεὸς τοῖς ναύταις ἐπιθυμοῦσι παρέσχεν | |
Cum e prielnicul vânt adiat de un zeu după voia | |
οὖρον, ἐπεί κε κάμωσιν ἐϋξέστῃς ἐλάτῃσι | 005 |
ἄνεμον εὔφορον καὶ ἐπιτήδειον, ἐπειδὰν κακοπαθήσωσι, ταῖς καλῶς ἐξεσμέναις ἐλατίναις κώπαις | |
Bieților corăbieri care-ntr-una cu netede vâsle | |
πόντον ἐλαύνοντες, καμάτῳ δ' ὑπὸ γυῖα λέλυνται, | 006 |
ἐλαύνοντες τὸν πόντον, τῷ κόπῳ δὲ ὑπολέλυνται κατὰ τὰ μέλη· | |
Apele mării despică plutind și sunt frânți de-obosire; | |
ὣς ἄρα τὼ Τρώεσσιν ἐελδομένοισι φανήτην. | 007 |
οὕτω δὴ οὗτοι τοῖς Τρῳσὶν ἐπιθυμοῦσιν ἐφάνησαν. | |
Astfel și ei s-arătară Troienilor după dorire. | |
ἔνθ' ἑλέτην ὃ μὲν υἱὸν Ἀρηϊθόοιο ἄνακτος | 008 |
τότε ἀνεῖλον, ὁ μὲν τὸν υἱὸν τοῦ βασιλέως Ἀρηιθόου, | |
Paris întâiul cu arcul lăți la pământ pe Menestiu | |
Ἄρνῃ ναιετάοντα Μενέσθιον, ὃν κορυνήτης | 009 |
τὸν ἐν τῇ Ἄρνῃ κατοικοῦντα, τὸν Μενέσθιον, ὅντινα ὁ κορυνήτης | |
Beoțianul din Arne, feciorul lui crai-Areitoos | |
γείνατ' Ἀρηΐθοος καὶ Φυλομέδουσα βοῶπις· | 010 |
ἐγέννησεν Ἀρηίθοος, καὶ ἡ εὐόφθαλμος Φιλομέδουσα. | |
Cel purtător de măciucă și-al Filomedusei. Cu lancea | |
Ἕκτωρ δ' Ἠϊονῆα βάλ' ἔγχεϊ ὀξυόεντι | 011 |
ὁ Ἕκτωρ δὲ τὸν Ἠιονέα ἔτρωσε δόρατι ὀξεῖ | |
Hector chiti în cerbice pe Eioneu, sub chenarul | |
αὐχέν' ὑπὸ στεφάνης εὐχάλκου, λύντο δὲ γυῖα. | 012 |
κατὰ τὸν αὐχένα, ὑπὸ τὴν σιδηρᾶν περικεφαλαίαν, διέλυσε δὲ τὰ μέλη. | |
Meșteșugit de la coif și-i frânse tăria. Iar fiul | |
Γλαῦκος δ' Ἱππολόχοιο πάϊς Λυκίων ἀγὸς ἀνδρῶν | 013 |
Γλαῦκος δὲ ὁ υἱὸς τοῦ Ἱππολόχου ὁ ἀρχηγὸς τῶν Λυκίων ἀνδρῶν | |
Lui Hipoloh, căpetenia celor din Licia, Glaucos | |
Ἰφίνοον βάλε δουρὶ κατὰ κρατερὴν ὑσμίνην | 014 |
ἔτρωσε τὸν Ἰφίνουν δόρατι, κατὰ τὴν ἰσχυρὰν μάχην, | |
Dete cu sulița-n toiu-ncleștării de arme și-n umăr | |
Δεξιάδην ἵππων ἐπιάλμενον ὠκειάων | 015 |
τὸν υἱὸν τοῦ Δεξίου, ἐπάνω τῶν ταχέων ἵππων πηδῶντα, | |
Pe Ifinou nimeri, pe-al lui Dexiu vlăstar, la urcarea | |
ὦμον· ὃ δ' ἐξ ἵππων χαμάδις πέσε, λύντο δὲ γυῖα. | 016 |
κατὰ τὸν ὦμον· οὗτος δὲ ἐκ τῶν ἵππων εἰς γῆν κατέπεσε, διελύθησαν δὲ τὰ μέλη αὐτοῦ. | |
Lui în cotigă, iar el de pe ea toropit se prăvale. | |
τοὺς δ' ὡς οὖν ἐνόησε θεὰ γλαυκῶπις Ἀθήνη | 017 |
τούτους δὲ ἐπειδὴ ἐθεάσατο ἡ Θεὰ ἡ εὐόφθαλμος Ἀθηνᾶ, | |
Când a văzut pe Troieni cu ochii ei ageri Atena | |
Ἀργείους ὀλέκοντας ἐνὶ κρατερῇ ὑσμίνῃ, | 018 |
ἀναιροῦντας τοὺς Ἕλληνας ἐν τῇ ἰσχυρᾷ μάχῃ, | |
Cum doborau pe Ahei în toiu-ncleștărilor crunte, | |
βῆ ῥα κατ' Οὐλύμποιο καρήνων ἀΐξασα | 019 |
κατέβη δὴ ἀπὸ τῶν τοῦ οὐρανοῦ ἐξοχῶν ὁρμήσασα | |
Iute de sus din Olimp se coboară și vine la Troia. | |
Ἴλιον εἰς ἱερήν· τῇ δ' ἀντίος ὄρνυτ' Ἀπόλλων | 020 |
εἰς τὴν ἱερὰν Ἴλιον· ταύτῃ δ᾽ ἐξεναντίας ὥρμησεν ὁ Ἀπόλλων, | |
Dar de pe deal din Pergam, cum dete cu ochii de dânsa, | |
Περγάμου ἐκκατιδών, Τρώεσσι δὲ βούλετο νίκην· | 021 |
ἐκ τῆς ἀκροπόλεως θεασάμενος, τοῖς Τρῳσὶ δὲ νίκην ἐβούλετο. | |
Febos în față-i ieși, că voia să învingă Troienii. | |
ἀλλήλοισι δὲ τώ γε συναντέσθην παρὰ φηγῷ. | 022 |
οὗτοι δὲ ἀλλήλοις συνήντησαν παρὰ τῇ δρυΐ. | |
Se întâlnir-amândoi la stejarul de lângă cetate. | |
τὴν πρότερος προσέειπεν ἄναξ Διὸς υἱὸς Ἀπόλλων· | 023 |
πρὸς ταύτην δὲ πρότερον εἶπεν ὁ υἱὸς τοῦ Διὸς ὁ βασιλεὺς Ἀπόλλων· | |
Fiul lui Zeus, Apolon, întâi începu s-o întrebe: | |
τίπτε σὺ δ' αὖ μεμαυῖα Διὸς θύγατερ μεγάλοιο | 024 |
τίποτε σὺ προθύμως ὁρμῶσα, ὦ θύγατερ τοῦ μεγάλου Διός, | |
„Fiic-a lui Zeus cel mare, de ce vii așa de-ahtiată | |
ἦλθες ἀπ' Οὐλύμποιο, μέγας δέ σε θυμὸς ἀνῆκεν; | 025 |
κατῆλθες ἀπὸ τοῦ οὐρανοῦ, μεγάλη δέ σε ὀργὴ ἐφώρμησεν; | |
De pe Olimp? Și de unde această pornire-nfocată? | |
ἦ ἵνα δὴ Δαναοῖσι μάχης ἑτεραλκέα νίκην | 026 |
ἢ ὅπως τοῖς Ἕλλησι πολέμου νίκην ἑτεραλκῆ, ἤτοι γινομένην ὅταν οἱ πρότερον νικήσαντες ἐξ ἑτεροδυναμίας τινὸς παρεισβαλούσης ἡττηθῶσι, | |
Vrei să ajuți pe Danai și lor să le dai biruință? | |
δῷς; ἐπεὶ οὔ τι Τρῶας ἀπολλυμένους ἐλεαίρεις. | 027 |
παράσχῃς; ἐπειδὴ οὐδαμῶς ἐλεεῖς, καὶ οἰκτείρεις τοὺς Τρῷας ἀναιρουμένους· | |
Știu că de bieții Troieni nu-ți pasă, de-ar fi chiar să piară. | |
ἀλλ' εἴ μοί τι πίθοιο τό κεν πολὺ κέρδιον εἴη· | 028 |
ἀλλ᾽ εἴ τι ὑπακούσοις μου, τοῦτο κατὰ πολὺ ἐπικερδέστερον ἂν εἴη· | |
Dacă tu însă m-asculți, ar fi mai cu cale să punem | |
νῦν μὲν παύσωμεν πόλεμον καὶ δηϊοτῆτα | 029 |
νῦν μὲν παύσωμεν τὸν πόλεμον καὶ τὴν μάχην | |
Capăt războiului azi și vărsării de sânge, iar mâine | |
σήμερον· ὕστερον αὖτε μαχήσοντ' εἰς ὅ κε τέκμωρ | 030 |
σήμερον· μετὰ ταῦτα δὲ πολεμήσουσιν, ἕως ἂν τὸ τέλος | |
Pot să se bată din nou între dânșii Troienii și-Aheii | |
Ἰλίου εὕρωσιν, ἐπεὶ ὣς φίλον ἔπλετο θυμῷ | 031 |
τῆς Ἰλίου καταλάβωσιν, ἐπειδὴ οὕτως ἐστὶν ἀρεστὸν ἐν τῇ ψυχῇ | |
Până ce Troia dărmată va fi, dacă asta vă place | |
ὑμῖν ἀθανάτῃσι, διαπραθέειν τόδε ἄστυ. | 032 |
ὑμῖν ταῖς ἀθανάται(οι)ς Θεαῖ(οῖ)ς ἐκπορθῆσαι τήν δε τὴν πόλιν. | |
Vouă zeițelor, să pustiiți a lui Priam cetate.” | |
τὸν δ' αὖτε προσέειπε θεὰ γλαυκῶπις Ἀθήνη· | 033 |
πρὸς τοῦτον δὲ εἶπεν ἡ θεὰ ἡ εὐόφθαλμος Ἀθηνᾶ· | |
Palas Atena îndată răspunse lui Febos Apolon: | |
ὧδ' ἔστω ἑκάεργε· τὰ γὰρ φρονέουσα καὶ αὐτὴ | 034 |
ἔστω οὕτως, ὦ Ἄπολλον πόρρωθεν ἐργαζόμενε· ταῦτα γὰρ φρονοῦσα καὶ ἐγώ, | |
„Bine, Țintașule, fie. Și eu doar cu gândul acesta | |
ἦλθον ἀπ' Οὐλύμποιο μετὰ Τρῶας καὶ Ἀχαιούς. | 035 |
ἦλθον ἀπὸ τοῦ οὐρανοῦ πρὸς τοὺς Τρῷας καὶ Ἕλληνας· | |
Am și venit din Olimp între Ahei și Troieni să iau parte. | |
ἀλλ' ἄγε πῶς μέμονας πόλεμον καταπαυσέμεν ἀνδρῶν; | 036 |
ἀλλ᾽ ἄγε εἰπέ, πῶς προτεθύμησαι καταπαύσειν τὸν πόλεμον τῶν ἀνδρῶν. | |
Spune-mi dar cum socotești că se poate curma bătălia?” | |
τὴν δ' αὖτε προσέειπεν ἄναξ Διὸς υἱὸς Ἀπόλλων· | 037 |
πρὸς ταύτην δὲ εἶπεν ὁ βασιλεὺς Ἀπόλλων ὁ υἱὸς τοῦ Διός· | |
Domnul olimpic Apolon la asta răspunse zeiței: | |
Ἕκτορος ὄρσωμεν κρατερὸν μένος ἱπποδάμοιο, | 038 |
τοῦ Ἕκτορος προτρέψωμεν τὴν ἰσχυρὰν δύναμιν τοῦ ἱππικοῦ, | |
„Hai să trezim al lui Hector năprasnic avânt spre bătaie, | |
ἤν τινά που Δαναῶν προκαλέσσεται οἰόθεν οἶος | 039 |
εἴ πού τινα τῶν Ἑλλήνων προκαλέσεται μόνος μόνῳ | |
C-are să cheme apoi singur cu el să s-apuce vreunul | |
ἀντίβιον μαχέσασθαι ἐν αἰνῇ δηϊοτῆτι, | 040 |
κατὰ βιαίαν ἐναντίωσιν πολεμῆσαι, ἐν τῇ χαλεπῇ μάχῃ· | |
Dintre Danai, să se-ncingă la crâncenă luptă pieptișă. | |
οἳ δέ κ' ἀγασσάμενοι χαλκοκνήμιδες Ἀχαιοὶ | 041 |
οἱ δὲ σιδήρῳ ὡπλισμένοι Ἕλληνες θαυμάσαντες, | |
Și, îndârjindu-se atunci la chemarea lui Hector, Aheii | |
οἶον ἐπόρσειαν πολεμίζειν Ἕκτορι δίῳ. | 042 |
ἕνα ἂν μόνον ἐφορμήσειαν πολεμεῖν τῷ ἐνδόξῳ Ἕκτορι. | |
Au să ridice pe unul de-al lor spre a se bate cu dânsul.” | |
ὣς ἔφατ', οὐδ' ἀπίθησε θεὰ γλαυκῶπις Ἀθήνη. | 043 |
οὕτως εἶπεν· ὑπήκουσε δὲ ἡ θεὰ ἡ εὐόφθαλμος Ἀθηνᾶ· | |
Ast-a zis Febos și-l ascultă mulțumită zeița. | |
τῶν δ' Ἕλενος Πριάμοιο φίλος παῖς σύνθετο θυμῷ | 044 |
τούτων δὲ ὁ Ἕλενος ὁ ἀγαπητὸς υἱὸς τοῦ Πριάμου ἐνόησεν ἐν τῇ ψυχῇ | |
Fiul lui Priam Helenos cu mintea ghicindu-le sfatul | |
βουλήν, ἥ ῥα θεοῖσιν ἐφήνδανε μητιόωσι· | 045 |
τὴν βουλήν, ἣ δὴ τοῖς Θεοῖς βουλευομένοις ἤρεσκεν. | |
Celor doi zei și știind ce puseră dânșii la cale, | |
στῆ δὲ παρ' Ἕκτορ' ἰὼν καί μιν πρὸς μῦθον ἔειπεν· | 046 |
ἔστη δὲ παρὰ τὸν Ἕκτορα πορευθείς, καὶ εἶπε πρὸς αὐτὸν λόγον | |
Iute se duse la Hector, s-apropie și-i cuvântează: | |
Ἕκτορ υἱὲ Πριάμοιο Διὶ μῆτιν ἀτάλαντε | 047 |
ὦ Ἕκτορ υἱὲ τοῦ Πριάμου, ἰσοστάσιε τῷ Διὶ κατὰ τὴν βουλήν, | |
„Fiu al lui Priam, tu, Hector, la minte potriva lui Zeus, | |
ἦ ῥά νύ μοί τι πίθοιο, κασίγνητος δέ τοί εἰμι· | 048 |
ἆρά τι πεισθείης μοι; αὐτάδελφος δέ σοί εἰμι· | |
Vrei tu acum să m-asculți? Că tu ești iubitul meu frate. | |
ἄλλους μὲν κάθισον Τρῶας καὶ πάντας Ἀχαιούς, | 049 |
τοὺς μὲν ἄλλους Τρῷας καὶ πάντας τοὺς Ἕλληνας καθῆσαι ποίησον· | |
Fă pe Troieni și pe Ahei să-nceteze cu a lor bătălie; | |
αὐτὸς δὲ προκάλεσσαι Ἀχαιῶν ὅς τις ἄριστος | 050 |
σὺ δὲ προκάλεσαι, ὅς τις ἄριστός ἐστιν Ἑλλήνων, | |
Cheamă tu singur apoi să te măsuri cu unul tot singur, | |
ἀντίβιον μαχέσασθαι ἐν αἰνῇ δηϊοτῆτι· | 051 |
πολεμῆσαι ἐν τῇ χαλεπῇ μάχη κατ᾽ ἐναντίωσιν βιαίαν· | |
Cel mai viteaz din Ahei, la vajnică luptă pieptișă. | |
οὐ γάρ πώ τοι μοῖρα θανεῖν καὶ πότμον ἐπισπεῖν· | 052 |
οὕπω γάρ σοι εἱμαρμένον ἐστὶν ἀποθανεῖν, καὶ θάνατον ἐπισπάσασθαι· | |
Nu ți-i menit încă ție să mori împlinindu-ți ursita, | |
ὣς γὰρ ἐγὼ ὄπ' ἄκουσα θεῶν αἰειγενετάων. | 053 |
οὕτω γὰρ ἐγὼ ἤκουσα φωνὴν θεῶν τῶν ἀεὶ ὄντων | |
Am auzit-o chiar eu, când zeii acum se vorbiră.” | |
ὣς ἔφαθ', Ἕκτωρ δ' αὖτε χάρη μέγα μῦθον ἀκούσας, | 054 |
οὕτως εἶπεν· ὁ Ἕκτωρ δὲ ἐχάρη, ἀκούσας τὸν λόγον· | |
Zice, iar Hector se bucură foarte auzindu-i cuvântul | |
καί ῥ' ἐς μέσσον ἰὼν Τρώων ἀνέεργε φάλαγγας, | 055 |
καὶ δὴ εἰς τὸ μέσον ἐλθών, ἀνέστελλε τὰς τάξεις τῶν Τρῴων, | |
Și între armii pășind cu sulița prinsă de mijloc, | |
μέσσου δουρὸς ἑλών· οἳ δ' ἱδρύνθησαν ἅπαντες. | 056 |
λαβόμενος τοῦ δόρατος ἐκ τοῦ μέσου. οὗτοι δὲ σύμπαντες ἐκάθισαν. | |
Cetele opri el din mers și-ndată stătură cu toții. | |
κὰδ δ' Ἀγαμέμνων εἷσεν ἐϋκνήμιδας Ἀχαιούς· | 057 |
ἐκάθισε δὲ καὶ Ἀγαμέμνων τοὺς εὐόπλους Ἕλληνας· | |
Și Agamemnon atunci făcu să s-așeze Danaii. | |
κὰδ δ' ἄρ' Ἀθηναίη τε καὶ ἀργυρότοξος Ἀπόλλων | 058 |
ἐκάθισαν δὲ καὶ ἡ Ἀθηνᾶ καὶ ὁ λαμπρότοξος Ἀπόλλων, | |
Febos cu arcul de-argint într-asta și Palas Atena | |
ἑζέσθην ὄρνισιν ἐοικότες αἰγυπιοῖσι | 059 |
ὁμοιωθέντες ὄρνισιν αἰγυπιοῖς, | |
S-au așezat, de păreau la chip unor pajuri asemeni, | |
φηγῷ ἐφ' ὑψηλῇ πατρὸς Διὸς αἰγιόχοιο | 060 |
ἐπὶ τῇ ὑψηλῇ δρυῒ τοῦ πατρὸς τοῦ Διὸς τοῦ τὴν Αἰγίδα φοροῦντος, | |
Sus pe stejarul înalt al lui Zeus, de scut purtătorul, | |
ἀνδράσι τερπόμενοι· τῶν δὲ στίχες εἵατο πυκναὶ | 061 |
ἐφηδόμενοι τοῖς ἀνδράσι· τούτων δὲ αἱ συνεχεῖς τάξεις ἐκάθηντο | |
Și bucuros se uitau la bărbați, ale căror șiraguri | |
ἀσπίσι καὶ κορύθεσσι καὶ ἔγχεσι πεφρικυῖαι. | 062 |
ἀσπίσι καὶ περικεφαλαίαις, καὶ δόρασιν συνεσταλμέναι. | |
Stau îndesite, o pădure de coifuri, de suliți și scuturi. | |
οἵη δὲ Ζεφύροιο ἐχεύατο πόντον ἔπι φρὶξ | 063 |
οἵα δὲ ἡ ἐπιπολῆς κίνησις τοῦ κύματος ἀρχομένου κέχυται κατὰ θάλασσαν, | |
Ca undișoare mișcate de vântul de-apus câteodată, | |
ὀρνυμένοιο νέον, μελάνει δέ τε πόντος ὑπ' αὐτῆς, | 064 |
τοῦ ζεφύρου ἐγειρομένου τοπρῶτον, μελαίνεται δὲ ἡ θάλασσα ὑπ᾿ αὐτῆς· | |
Când el apucă să sufle și-ntunecă luciul mării; | |
τοῖαι ἄρα στίχες εἵατ' Ἀχαιῶν τε Τρώων τε | 065 |
τοιαῦται δὴ αἱ τάξεις τῶν Ἑλλήνων τε καὶ Τρῴων ἐκάθηντο | |
Dese tot astfel pe câmp de-o parte și alta s-așază | |
ἐν πεδίῳ· Ἕκτωρ δὲ μετ' ἀμφοτέροισιν ἔειπε· | 066 |
ἐν τῷ πεδίῳ. ὁ Ἕκτωρ δὲ ἐν ἀμφοτέροις εἶπεν· | |
Șiruri de-Ahei și Troieni. Iar Hector așa cuvântează: | |
κέκλυτέ μευ Τρῶες καὶ ἐϋκνήμιδες Ἀχαιοὶ | 067 |
ἀκούσατέ μου ὦ Τρῷες καὶ εὔοπλοι Ἕλληνες, | |
„Dați ascultare, Troieni și Ahei, cu frumoase pulpare, | |
ὄφρ' εἴπω τά με θυμὸς ἐνὶ στήθεσσι κελεύει. | 068 |
ἵνα εἴπω ἅ με ὁ λογισμὸς ἐν τῷ στήθει κελεύει εἰπεῖν· | |
Vreau un cuvânt să vă spun după’a inimii mele poruncă. | |
ὅρκια μὲν Κρονίδης ὑψίζυγος οὐκ ἐτέλεσσεν, | 069 |
τοὺς μὲν ὅρκους ὁ υἱὸς τοῦ Κρόνου ὁ ἐν ὕψει καθήμενος οὐκ ἐτελείωσεν, | |
Nu vru ’mplinirea tocmelii Cronion înalt-domnitorul, | |
ἀλλὰ κακὰ φρονέων τεκμαίρεται ἀμφοτέροισιν | 070 |
ἀλλὰ κακὰ διανοούμενος στοχάζεται ἀμφοτέροις, | |
Ci dușmănos către unii și alții ne-mpinge la arme | |
εἰς ὅ κεν ἢ ὑμεῖς Τροίην εὔπυργον ἕλητε | 071 |
ἕως ἂν ἢ ὑμεῖς τὴν Τροίαν τὴν καλοὺς πύργους ἔχουσαν κατάσχητε, | |
Până ce sau cuceri-veți cumva Ilionul puternic | |
ἢ αὐτοὶ παρὰ νηυσὶ δαμείετε ποντοπόροισιν. | 072 |
ἢ ὑμεῖς δαμασθῆτε παρὰ ταῖς ναυσὶ ταῖς περώσαις τὸν πόντον· | |
Ori veți cădea copleșiți de ai noștri pe lângă corăbii. | |
ὑμῖν δ' ἐν γὰρ ἔασιν ἀριστῆες Παναχαιῶν· | 073 |
ὑμῖν μὲν γὰρ (οὖν) εἰσὶν ἀριστεῖς πάντων τῶν Ἑλλήνων· | |
Iată, fruntașii Aheilor toți sunt aicea de față. | |
τῶν νῦν ὅν τινα θυμὸς ἐμοὶ μαχέσασθαι ἀνώγει | 074 |
ἀπὸ τούτων νῦν ὅντινα ἡ ψυχὴ ἐμοὶ πολεμῆσαι κελεύει, | |
Cine se bizuie acum între ei să se puie cu mine | |
δεῦρ' ἴτω ἐκ πάντων πρόμος ἔμμεναι Ἕκτορι δίῳ. | 075 |
ἐλθέτω ἐνθάδε ἐκ πάντων πρόμαχος εἶναι τῷ ἐνδόξῳ Ἕκτορι· | |
Vie din mijlocul lor încoace-mpotriva lui Hector. | |
ὧδε δὲ μυθέομαι, Ζεὺς δ' ἄμμ' ἐπιμάρτυρος ἔστω· | 076 |
οὕτω δέ φημι, ὁ Ζεὺς δὲ ἡμῖν μάρτυς ἔστω, | |
Una mi-e însă-nvoiala și Zeus să fie ca martor: | |
εἰ μέν κεν ἐμὲ κεῖνος ἕλῃ ταναήκεϊ χαλκῷ, | 077 |
ἐὰν μὲν ἐκεῖνος ἐμὲ ἀποκτείνῃ σιδήρῳ ἐκτεταμένῳ, | |
Dacă pe mine cumva mă doboară cu lancea-i de-aramă, | |
τεύχεα συλήσας φερέτω κοίλας ἐπὶ νῆας, | 078 |
τὰ ὅπλα σκυλεύσας κομιζέτω ἐπὶ τὰς βαθείας ναῦς· | |
Poate să-mi prade armătura, cu sine s-o ia la corăbii; | |
σῶμα δὲ οἴκαδ' ἐμὸν δόμεναι πάλιν, ὄφρα πυρός με | 079 |
τὸ ἐμὸν δὲ σῶμα ἀποδότω εἰς τὸν οἶκον, ὅπως με πυρὸς | |
Vreau numai trupul să-mi deie acasă-napoi, ca Troienii | |
Τρῶες καὶ Τρώων ἄλοχοι λελάχωσι θανόντα. | 080 |
μεταλαχεῖν καὶ μετασχεῖν ποιήσωσιν ἀποθανόντα οἱ Τρῷες, καὶ αἱ τῶν Τρῴων γυναῖκες· | |
Jalnici, bărbați și femei, după moartea-mi, pe rug să mi-l ardă. | |
εἰ δέ κ' ἐγὼ τὸν ἕλω, δώῃ δέ μοι εὖχος Ἀπόλλων, | 081 |
ἐὰν δὲ ἐγὼ αὐτὸν ἀποκτείνω, παράσχῃ δέ μοι καύχημα ὁ Ἀπόλλων, | |
Iar dacă eu îl omor și Apolon îmi dă biruința, | |
τεύχεα σύλησας οἴσω προτὶ Ἴλιον ἱρήν, | 082 |
τὰ ὅπλα σκυλεύσας κομίσω πρὸς τὴν ἱερὰν Ἴλιον, | |
Armele-i am să le prad și ducându-le apoi în cetate, | |
καὶ κρεμόω προτὶ νηὸν Ἀπόλλωνος ἑκάτοιο, | 083 |
καὶ κρεμάσω εἰς τὸν ναὸν τοῦ μακροβόλου Ἀπόλλωνος, | |
Am să le spânzur în templul arcașului Febos Apolon. | |
τὸν δὲ νέκυν ἐπὶ νῆας ἐϋσσέλμους ἀποδώσω, | 084 |
τὸν νεκρὸν δὲ ἀποδώσω ἐπὶ τὰς ναῦς τὰς εὐκαθέδρους, | |
Leșul în schimb înapoi îl voi da să-l luați la corăbii, | |
ὄφρά ἑ ταρχύσωσι κάρη κομόωντες Ἀχαιοί, | 085 |
ὅπως αὐτὸν κηδεύσωσιν οἱ τὰς κεφαλὰς κομῶντες Ἕλληνες, | |
Să-i îngropați rămășițele și un mormânt după asta | |
σῆμά τέ οἱ χεύωσιν ἐπὶ πλατεῖ Ἑλλησπόντῳ. | 086 |
καὶ τάφον αὐτῷ ἐπιχέωσιν ἐπὶ τῷ εὐρυχώρῳ Ἑλλησπόντῳ· | |
Să-i ridicați pe la marginea mării întinse, Helespontul. | |
καί ποτέ τις εἴπῃσι καὶ ὀψιγόνων ἀνθρώπων | 087 |
καί τις ποτὲ εἴπῃ καὶ ἀπὸ τῶν μεταγενεστέρων ἀνθρώπων, | |
Zice-va cine va trece pe-acolo cândva dup-aceea | |
νηῒ πολυκλήϊδι πλέων ἐπὶ οἴνοπα πόντον· | 088 |
νηὶ πολυκαθέδρῳ πλέων κατὰ τὴν μέλαιναν θάλασσαν· | |
Călătorind în corabie pe-ntunecatele valuri: | |
ἀνδρὸς μὲν τόδε σῆμα πάλαι κατατεθνηῶτος, | 089 |
οὗτος ὁ τάφος ἔστιν ἀνδρὸς πάλαι ἀποθανόντος, | |
Iată mormântul acelui bărbat care-odată, pe vremuri, | |
ὅν ποτ' ἀριστεύοντα κατέκτανε φαίδιμος Ἕκτωρ. | 090 |
ὅντινά ποτε ἀνδραγαθοῦντα ἀπέκτεινεν ὁ λαμπρὸς Ἕκτωρ, | |
Fost-a vestit ca viteaz și pierit-a de arma lui Hector; | |
ὥς ποτέ τις ἐρέει· τὸ δ' ἐμὸν κλέος οὔ ποτ' ὀλεῖται. | 091 |
οὕτω ποτέ τις λέξει, ἡ ἐμὴ δὲ ἔνδοξος φήμη οὐδέποτε ἀπολεῖται. | |
Asta va zice cândva, și slava mea veșnică fi-va.” | |
ὣς ἔφαθ', οἱ δ' ἄρα πάντες ἀκὴν ἐγένοντο σιωπῇ· | 092 |
οὕτως εἶπεν. οὗτοι δὲ πάντες ἡσύχασαν σιωπῇ, | |
Dânsul așa le vorbi, iar ei molcom tăcură cu toții. | |
αἴδεσθεν μὲν ἀνήνασθαι, δεῖσαν δ' ὑποδέχθαι· | 093 |
ᾐδέσθησαν μὲν ἀρνήσασθαι, ἐφοβήθησαν δὲ ὑποδέξασθαι | |
Teamă le-a fost a primi, rușine a-i respinge chemarea. | |
ὀψὲ δὲ δὴ Μενέλαος ἀνίστατο καὶ μετέειπε | 094 |
μετὰ χρόνον δὲ ἱκανὸν ἀνέστη ὁ Μενέλαος, καὶ εἶπεν ἐν αὐτοῖς, | |
Dar se sculă după-aceea și prinse să strige Menelau | |
νείκει ὀνειδίζων, μέγα δὲ στεναχίζετο θυμῷ· | 095 |
φιλονείκως αὐτοῖς ὀνειδίζων, μεγάλως δὲ ἔστενεν ἐν τῇ ψυχῇ, λέγων· | |
Ceartă rostind și ocară cu grele suspine în suflet: | |
ὤ μοι ἀπειλητῆρες Ἀχαιΐδες οὐκέτ' Ἀχαιοί· | 096 |
φεῦ, ὦ μάταια καυχώμενοι, Ἑλληνίδες, οὐκέτι Ἕλληνες, | |
„Lăudăroșilor voi, muieri, nu bărbați din Ahaia! | |
ἦ μὲν δὴ λώβη τάδε γ' ἔσσεται αἰνόθεν αἰνῶς | 097 |
ὄντως δήπου ὕβρις καὶ ἀτιμία ταῦτα ἔσται χαλεπῶς ἐκ τῶν χαλεπῶν ἡμῶν πράξεων, | |
Vai ce rușine va fi, ce mare, cumplită rușine, | |
εἰ μή τις Δαναῶν νῦν Ἕκτορος ἀντίος εἶσιν. | 098 |
εἰ μή τις νῦν ἀπὸ τῶν Ἑλλήνων ἐναντίον τοῦ Ἕκτορος πορεύσεται | |
Dacă nici unul acuma nu iese-naintea lui Hector! | |
ἀλλ' ὑμεῖς μὲν πάντες ὕδωρ καὶ γαῖα γένοισθε | 099 |
. ἀλλ᾽ ὑμεῖς μὲν πάντες εἴθε γένοισθε ὕδωρ καὶ γῆ, ἤτοι ἀποθάνοιτε καὶ ἀναλυθείητε εἰς τὰ ἐξ ὧν συνετέθητε, | |
Dar vă prefaceți mai bine voi toți în pământ și în apă | |
ἥμενοι αὖθι ἕκαστοι ἀκήριοι ἀκλεὲς αὔτως· | 100 |
καθήμενοι αὐτοῦ πάντες ἄψυχοι, ἄδοξοι, τηνάλως· | |
Colea pe loc unde stați fără suflet și simțul măririi! | |
τῷδε δ' ἐγὼν αὐτὸς θωρήξομαι· αὐτὰρ ὕπερθε | 101 |
τούτῳ δὲ ἐγὼ αὐτὸς ὁπλίσομαι, ἄνωθι δὲ | |
Mă înarmez atunci eu și fie ce-o fi că în mâna | |
νίκης πείρατ' ἔχονται ἐν ἀθανάτοισι θεοῖσιν. | 102 |
τὰ τῆς νίκης πέρατα μένουσιν ἐν τοῖς ἀθανάτοις θεοῖς. | |
Zeilor nemuritori stă veșnic norocul izbânzii.” | |
ὣς ἄρα φωνήσας κατεδύσετο τεύχεα καλά. | 103 |
οὕτω δὴ εἰπὼν ἐνεδύσατο τὰ καλὰ αὐτοῦ ὅπλα. | |
După ce asta rosti, se încinse-n frumoasele arme. | |
ἔνθά κέ τοι Μενέλαε φάνη βιότοιο τελευτὴ | 104 |
τότε ἄν σοι, Μενέλαε, τὸ τέλος τοῦ βίου ἐφάνη ἐν ταῖς παλάμαις | |
Gata cu tine ar fi fost, o, Menelau, atunci, dacă Hector | |
Ἕκτορος ἐν παλάμῃσιν, ἐπεὶ πολὺ φέρτερος ἦεν, | 105 |
τοῦ Ἕκτορος, ἐπειδὴ πολλῷ κρείσσων ἦν, | |
Mâna pe tine ar fi pus, că era cu mult mai puternic. | |
εἰ μὴ ἀναΐξαντες ἕλον βασιλῆες Ἀχαιῶν, | 106 |
εἰ μὴ ἀνορμήσαντες κατέσχον οἱ βασιλεῖς τῶν Ἑλλήνων, | |
Însă pe loc au sărit să-l împiedice-Aheii de frunte. | |
αὐτός τ' Ἀτρεΐδης εὐρὺ κρείων Ἀγαμέμνων | 107 |
καὶ αὐτὸς ὁ υἱὸς τοῦ Ἀτρέως ὁ μέγας βασιλεὺς Ἀγαμέμνων | |
Însuși Atrid Agamemnon, acel cu mai mare domnie, | |
δεξιτερῆς ἕλε χειρὸς ἔπος τ' ἔφατ' ἔκ τ' ὀνόμαζεν· | 108 |
ἀπὸ τῆς δεξιᾶς κατέσχε χειρός, καὶ λόγον εἶπε, καὶ ἐξ ὀνόματος ἐκάλει· | |
Repede-l prinse de dreapta și-i zise cuvintele-aceste: | |
ἀφραίνεις Μενέλαε διοτρεφές, οὐδέ τί σε χρὴ | 109 |
ὦ Μενέλαε ἐν βασιλείᾳ τεθραμμένε, ἀνοηταίνεις, οὐδέτι σε προσήκει | |
„Oare nebun ești tu, frate? Dar nu se cuvine din parte-ți | |
ταύτης ἀφροσύνης· ἀνὰ δὲ σχέο κηδόμενός περ, | 110 |
τῆς ἀνοίας ταῦτης ἀντέχεσθαι· ὑπόμεινον δέ, καίπερ λυπούμενος, | |
O nebunie ca asta. Cu toată mâhnirea, mai rabdă. | |
μηδ' ἔθελ' ἐξ ἔριδος σεῦ ἀμείνονι φωτὶ μάχεσθαι | 111 |
μὴ δὲ βούλου διὰ φιλονεικίαν πολεμεῖν ἀνδρὶ κρείσσονί σου, | |
Nu încerca să te măsuri cu unul mai tare ca tine, | |
Ἕκτορι Πριαμίδῃ, τόν τε στυγέουσι καὶ ἄλλοι. | 112 |
τῷ Ἕκτορι τῷ υἱῷ τοῦ Πριάμου, ὅν τινα καὶ ἄλλοι φοβοῦνται· | |
Cu al lui Priam fecior care așa-i de temut și de alții. | |
καὶ δ' Ἀχιλεὺς τούτῳ γε μάχῃ ἔνι κυδιανείρῃ | 113 |
καὶ δὴ καὶ Ἀχιλλεὺς τούτῳ γε ἐν τῷ πολέμῳ τῷ τοὺς ἄνδρας | |
Se-nfiora să-l înfrunte cu arma pe câmpul măririi | |
ἔρριγ' ἀντιβολῆσαι, ὅ περ σέο πολλὸν ἀμείνων. | 114 |
δοξάζοντι ἀπαντῆσαι ἐφοβεῖτο, ὅς τις σοῦ πολὺ κρείσσων ἐστί. | |
Însuși Ahile, deși el cu mult te întrece-n putere. | |
ἀλλὰ σὺ μὲν νῦν ἵζευ ἰὼν μετὰ ἔθνος ἑταίρων, | 115 |
ἀλλὰ σὺ μὲν πρὸς τὸ παρὸν κάθισον, ἐλθὼν εἰς τὸ πλῆθος τῶν φίλων, | |
Șezi liniștit la o parte acolo-ntre mulții tovarăși; | |
τούτῳ δὲ πρόμον ἄλλον ἀναστήσουσιν Ἀχαιοί. | 116 |
τούτῳ δὲ πρόμαχον ἄλλον ἀναστήσουσιν οἱ Ἕλληνες· | |
Las’ că ridică pe altul Aheii asupra lui Hector. | |
εἴ περ ἀδειής τ' ἐστὶ καὶ εἰ μόθου ἔστ' ἀκόρητος, | 117 |
εἴπέρ ἐστιν ἄφοβος, καὶ εἰ πολέμου ἐστίν ἀκόρεστος, | |
Și-oricât de aprig și nesățios o fi el la bătaie, | |
φημί μιν ἀσπασίως γόνυ κάμψειν, αἴ κε φύγῃσι | 118 |
οἴομαι αὐτὸν ἡδέως συγκάμψειν τὰ γόνατα, ἐὰν διαφύγῃ | |
Cred eu că tot o să-și plece voios spre odihnă genunchii, | |
δηΐου ἐκ πολέμοιο καὶ αἰνῆς δηϊοτῆτος. | 119 |
ἐκ τοῦ ἀφανιστικοῦ πολέμου, καὶ τῆς χαλεπῆς μάχης. | |
Dac-ar putea să mai scape din focul războiului crâncen.” | |
ὣς εἰπὼν παρέπεισεν ἀδελφειοῦ φρένας ἥρως | 120 |
οὕτως εἰπὼν ἀνέπεισε τὴν τοῦ ἀδελφοῦ διάνοιαν ὁ ἥρως | |
Asta zicând Agamemnon, pe fratele său îl abate, | |
αἴσιμα παρειπών, ὃ δ' ἐπείθετο· τοῦ μὲν ἔπειτα | 121 |
πρεπόντως παραινέσας· οὗτος δὲ ὑπήκουσε· τούτου μὲν μετὰ ταῦτα | |
Drept și cuminte vorbind; deci el se supune și-ndată | |
γηθόσυνοι θεράποντες ἀπ' ὤμων τεύχε' ἕλοντο· | 122 |
ἀπὸ τῶν ὤμων τὰ ὅπλα ἀφείλοντο οἱ θεράποντες χαίροντες· | |
Oamenii lui bucuros de pe umeri îi scot armătura. | |
Νέστωρ δ' Ἀργείοισιν ἀνίστατο καὶ μετέειπεν· | 123 |
ὁ Νέστωρ δὲ ἀνέστη, καὶ ἐν μέσῳ τῶν Ἑλλήνων εἶπε· | |
Scoală-se Nestor și astfel Aheilor el cuvântează: | |
ὢ πόποι ἦ μέγα πένθος Ἀχαιΐδα γαῖαν ἱκάνει. | 124 |
Φεῦ φεῦ, ὄντως πένθος μέγα τὴν Ἑλληνίδα γῆν καταλαμβάνει, | |
„Doamne, ce mare durere-l ajunse pământul ahaic! | |
ἦ κε μέγ' οἰμώξειε γέρων ἱππηλάτα Πηλεὺς | 125 |
ὄντως μεγάλως ἂν στενάζων θρηνήσειεν ὁ γέρων ἱππικὸς Πηλεὺς | |
Ce-ar mai ofta călărețul destoinic, bătrânul Peleus, | |
ἐσθλὸς Μυρμιδόνων βουληφόρος ἠδ' ἀγορητής, | 126 |
ὁ ἀγαθὸς βουλευτὴς καὶ δημηγόρος τῶν Μυρμιδόνων, | |
Al Mirmidonilor Domn, bun meșter la grai și la sfaturi, | |
ὅς ποτέ μ' εἰρόμενος μέγ' ἐγήθεεν ᾧ ἐνὶ οἴκῳ | 127 |
ὃς ποτε ἐρωτῶν ἐμὲ μεγάλως ἔχαιρεν ἐν τῷ ἑαυτοῦ οἴκῳ, | |
El care acasă la dânsul, când eu i-am fost oaspete-odată, | |
πάντων Ἀργείων ἐρέων γενεήν τε τόκον τε. | 128 |
πάντων τῶν Ἑλλήνων λέγων καὶ διηγούμενος τὸ γένος τε καὶ τὴν γένεσιν· | |
Mă întreba de tot neamul și fiii vitejilor noștri, | |
τοὺς νῦν εἰ πτώσσοντας ὑφ' Ἕκτορι πάντας ἀκούσαι, | 129 |
τούτους νῦν εἰ πάντας ἀκούσει φοβουμένους ὑπὸ τοῦ Ἕκτορος, | |
De-ar auzi el acuma că stau tupilați și de Hector | |
πολλά κεν ἀθανάτοισι φίλας ἀνὰ χεῖρας ἀείραι | 130 |
πολλάκις ἂν τὰς ἀγαπητὰς χεῖρας τοῖς ἀθανάτοις Θεοῖς ἀνάσχοιε δεόμενος | |
Tremură toți! De zei s-ar ruga el cu brațele-ntinse | |
θυμὸν ἀπὸ μελέων δῦναι δόμον Ἄϊδος εἴσω. | 131 |
τὴν ψυχὴν ἀπὸ τῶν μελῶν χωρισθεῖσαν ὑπεισελθεῖν εἰς τὸν οἶκον τοῦ ᾅδου· | |
Viața să-i curme și umbră să fugă pe lumea cealaltă. | |
αἲ γὰρ Ζεῦ τε πάτερ καὶ Ἀθηναίη καὶ Ἄπολλον | 132 |
εἴθε γὰρ, ὦ Ζεῦ πάτερ, καὶ Ἀθηνᾶ, καὶ Ἄπολλον | |
Dare-ar puternicul Zeus și Palas Atena și-Apolon, | |
ἡβῷμ' ὡς ὅτ' ἐπ' ὠκυρόῳ Κελάδοντι μάχοντο | 133 |
οὕτως ἀκμάζοιμι, ὥσπερ ἡνίκα ἐπὶ τῷ ταχέως ῥέοντι Κελάδοντι ποταμῷ ἐπολέμουν | |
Tânăr acum să fi fost ca odată când Arcadienii | |
ἀγρόμενοι Πύλιοί τε καὶ Ἀρκάδες ἐγχεσίμωροι | 134 |
συναθροιζόμενοι οἱ Πύλιοι, καὶ οἱ πολεμικοὶ Ἀρκάδες παρὰ τοῖς τείχεσι | |
Pe la Cheladon la râu amarnic luptau cu Pilenii | |
Φειᾶς πὰρ τείχεσσιν Ἰαρδάνου ἀμφὶ ῥέεθρα. | 135 |
τῆς Φειᾶς πόλεως περὶ τὰ ῥεῖθρα καὶ ῥεύματα τοῦ Ἰαρδάνου· | |
Și-mpresuraseră Fea, cetatea pe apa Iardanos! | |
τοῖσι δ' Ἐρευθαλίων πρόμος ἵστατο ἰσόθεος φὼς | 136 |
τούτοις δὲ πρόμαχος ἵστατο Ἐρευθαλίων ἀνὴρ ἴσος θεῷ, | |
Ereftalion în fruntea dușmanilor sta ca o fiară | |
τεύχε' ἔχων ὤμοισιν Ἀρηϊθόοιο ἄνακτος | 137 |
ὅπλα ἔχων ἐν τοῖς ὤμοις Ἀρηιθόου τοῦ βασιλέως, | |
Și înarmat era el cu armele lui Aretoos, | |
δίου Ἀρηϊθόου, τὸν ἐπίκλησιν κορυνήτην | 138 |
Ἀρηιθόου τοῦ ἐνδόξου, ὃν κατ᾽ ἐπωνυμίαν Κορυνήτην | |
Craiul acela vestit, de toți poreclit Măciucașul, | |
ἄνδρες κίκλησκον καλλίζωνοί τε γυναῖκες | 139 |
οἱ ἄνδρες ἐκάλουν, καὶ αἱ περικαλλῶς ἐσταλμέναι γυναῖκες· | |
Astfel femei și bărbați îi ziceau, că doar el niciodată | |
οὕνεκ' ἄρ' οὐ τόξοισι μαχέσκετο δουρί τε μακρῷ, | 140 |
διότι οὐ τόξῳ καὶ δόρατι μακρῷ ἐπολέμει, | |
Nu se bătea ca ceilalți cu arc și cu suliță lungă, | |
ἀλλὰ σιδηρείῃ κορύνῃ ῥήγνυσκε φάλαγγας. | 141 |
ἀλλὰ ῥοπάλῳ σιδηρῷ ἔσχιζε καὶ ἔτρεπε τὰς τάξεις. | |
Ci cu măciuca-i de fier spărgea înarmatele rânduri. | |
τὸν Λυκόοργος ἔπεφνε δόλῳ, οὔ τι κράτεΐ γε, | 142 |
τοῦτον Λυκοῦργος ἀπέκτεινε δόλῳ, οὐκ ἰσχύϊ, | |
Dar îl ucise Licurg hoțește, și nu cu puterea, | |
στεινωπῷ ἐν ὁδῷ ὅθ' ἄρ' οὐ κορύνη οἱ ὄλεθρον | 143 |
ἐν ὁδῷ στενῇ, ὅπου δὴ αὐτῷ τὸ ῥόπαλον οὐκ ἀπεσόβησε τὸν ὄλεθρον, | |
La o strâmtoare, pe unde cu greu mai putea de pieire | |
χραῖσμε σιδηρείη· πρὶν γὰρ Λυκόοργος ὑποφθὰς | 144 |
τὸ σιδηροῦν· προφθὰς γὰρ ὁ Λυκοῦργος ἔτρωσεν αὐτὸν | |
Viața să-i scape măciuca. Licurg i-apucă înainte | |
δουρὶ μέσον περόνησεν, ὃ δ' ὕπτιος οὔδει ἐρείσθη· | 145 |
κατὰ τὸ μέσον τῷ δόρατι· οὗτος δὲ ἐπὶ τὰ νῶτα πεσὼν τῷ ἐδάφει ἐπεστηρίχθη· | |
Și-l zdupui la pământ c-o spintecătură din lance. | |
τεύχεα δ' ἐξενάριξε, τά οἱ πόρε χάλκεος Ἄρης. | 146 |
καὶ τὰ ὅπλα ἐσκύλευσεν, ἅπερ αὐτῷ ὁ χαλκοῦς Ἄρης παρέσχετο· | |
Armele-i, darul lui Ares, ca pradă luă de pe dânsul | |
καὶ τὰ μὲν αὐτὸς ἔπειτα φόρει μετὰ μῶλον Ἄρηος· | 147 |
καὶ ταῦτα μὲν αὐτὸς μετὰ ταῦτα ἐφόρει, ἐπὶ τὴν συμπλοκὴν τοῦ πολέμου· | |
Și le purta după asta el însuși în luptele grele. | |
αὐτὰρ ἐπεὶ Λυκόοργος ἐνὶ μεγάροισιν ἐγήρα, | 148 |
ἐπεὶ δὲ ὁ Λυκοῦργος ἐν τοῖς οἴκοις ἐγήρασεν, | |
Ci-mbătrânind mai târziu Licurg și-odihnindu-se acasă, | |
δῶκε δ' Ἐρευθαλίωνι φίλῳ θεράποντι φορῆναι· | 149 |
ἔδωκεν Ἐρευθαλίωνι τῷ ἀγαπητῷ θεράποντι φορεῖν. | |
Armele a dat să le poarte tovarășu-i Ereftalion. | |
τοῦ ὅ γε τεύχε' ἔχων προκαλίζετο πάντας ἀρίστους. | 150 |
οὗτος τὰ ὅπλα ἔχων προεκαλεῖτο τοὺς ἀρίστους ἅπαντας, | |
El dar, cu ele-narmat, pe toți îi poftea la bătaie; | |
οἳ δὲ μάλ' ἐτρόμεον καὶ ἐδείδισαν, οὐδέ τις ἔτλη· | 151 |
οὗτοι δὲ πάνυ ἔτρεμον καὶ ἐφοβοῦντο, οὐδέ τις ἐτόλμα· | |
Ei tremurau îngroziți și nimenea nu-i sta-mpotrivă. | |
ἀλλ' ἐμὲ θυμὸς ἀνῆκε πολυτλήμων πολεμίζειν | 152 |
ἀλλ᾽ ἐμὲ δὲ ἡ καρτερὰ ψυχὴ ἀναπείσασα ἐφώρμησε πολεμεῖν | |
Numai eu singur atunci cu inima ne-nfricoșată, | |
θάρσεϊ ᾧ· γενεῇ δὲ νεώτατος ἔσκον ἁπάντων· | 153 |
εὐτολμίᾳ ἰδίᾳ· ἡλικίᾳ δὲ νεώτατος πάντων ἦν, | |
Eu îndrăznii să-i răspund și eram între dânșii mai tânăr. | |
καὶ μαχόμην οἱ ἐγώ, δῶκεν δέ μοι εὖχος Ἀθήνη. | 154 |
καὶ ἐμαχόμην αὐτῷ ἐγώ, ἔδωκέ μοι δὲ καύχημα ἡ Ἀθηνᾶ· | |
Lupta cu el începui și Atena-mi dădu biruința, | |
τὸν δὴ μήκιστον καὶ κάρτιστον κτάνον ἄνδρα· | 155 |
τοῦτον δὴ τὸν μέγιστον, καὶ ἰσχυρότατον ἄνδρα ἀπέκτεινα, | |
Și-ntre bărbați răpusei pe cel mai puternic și mare: | |
πολλὸς γάρ τις ἔκειτο παρήορος ἔνθα καὶ ἔνθα. | 156 |
μέγας γάρ τις ἔκειτο παραιωρούμενος, καὶ ἐκτεταμένος τῇδε κἀκεῖσε, | |
Lat ca o namilă-ntins la pământ se zbătea uriașul. | |
εἴθ' ὣς ἡβώοιμι, βίη δέ μοι ἔμπεδος εἴη· | 157 |
εἴθε οὕτως ἀκμάζοιμι, ἰσχὺς δέ μοι βεβαία εἴη, | |
Hei, de-aș fi tot așa tânăr acuma și-ntreg în putere, | |
τώ κε τάχ' ἀντήσειε μάχης κορυθαίολος Ἕκτωρ. | 158 |
ταύτῃ γὰρ ταχέως ἂν μετάσχοιε καὶ ἐπιτύχοιε πολέμου Ἕκτωρ ὁ συνεχῶς τὴν περικεφαλαίαν κινῶν. | |
Iute ar avea el pe cine cu arma să-ntâmpine, Hector. | |
ὑμέων δ' οἵ περ ἔασιν ἀριστῆες Παναχαιῶν | 159 |
ὑμῶν δὲ οἳ πάρεισιν ἀριστεῖς καὶ πρόμαχοι πάντων τῶν Ἑλλήνων, | |
Iată, de față-s aici fruntașii din toat-aheimea, | |
οὐδ' οἳ προφρονέως μέμαθ' Ἕκτορος ἀντίον ἐλθεῖν. | 160 |
οὐδὲ αὐτοὶ προθύμως προθυμεῖσθε ἐναντίον τοῦ Ἕκτορος παραγενέσθαι. | |
Totuși, nici unul nu sare voios împotriva lui Hector.” | |
ὣς νείκεσσ' ὃ γέρων, οἳ δ' ἐννέα πάντες ἀνέσταν. | 161 |
οὔτως ὠνείδισεν ὁ γέρων. οὗτοι δὲ ἐννέα οἱ πάντες ἀνέστησαν· | |
Astfel îi ceartă moș Nestor, și nouă s-avântă cu toții. | |
ὦρτο πολὺ πρῶτος μὲν ἄναξ ἀνδρῶν Ἀγαμέμνων, | 162 |
ὥρμησε καταπολὺ πρῶτον ὁ βασιλεὺς τῶν ἀνδρῶν Ἀγαμέμνων, | |
Scoală-se cel mai întâi chiar craiul Atrid Agamemnon | |
τῷ δ' ἐπὶ Τυδεΐδης ὦρτο κρατερὸς Διομήδης, | 163 |
ἐπὶ τούτῳ δὲ ὥρμησεν ὁ υἱὸς τοῦ Τυδέως, ὁ ἰσχυρὸς Διομήδης, | |
Și după el se ridică bărbatul Tidid Diomede, | |
τοῖσι δ' ἐπ' Αἴαντες θοῦριν ἐπιειμένοι ἀλκήν, | 164 |
ἐπὶ τούτοις δὲ οἱ δύο Αἴαντες, τολμηρὰν καὶ πολεμικὴν ἐνδεδεμένοι ἰσχύν· | |
Aias, cei doi luptători înarmați cu tărie de vifor, | |
τοῖσι δ' ἐπ' Ἰδομενεὺς καὶ ὀπάων Ἰδομενῆος | 165 |
ἐπὶ τούτοις δὲ ὁ Ἰδομενεύς, καὶ ὁ ὁπαδὸς καὶ θεράπων τοῦ Ἰδομενέως, | |
Idomeneu dup-aceea, și soțu-i iubit Merione, | |
Μηριόνης ἀτάλαντος Ἐνυαλίῳ ἀνδρειφόντῃ, | 166 |
Μηριόνης ὁ ἰσοστάσιος τῷ ἀνδροκτόνῳ Ἄρει· | |
Care era ca și Ares acel ce omoară bărbații; | |
τοῖσι δ' ἐπ' Εὐρύπυλος Εὐαίμονος ἀγλαὸς υἱός, | 167 |
ἐπὶ τούτοις δὲ ὁ Εὐρύπυλος, ὁ λαμπρὸς υἱὸς τοῦ Εὐαίμονος· | |
Evemonid Evripil arătosul, și-alăturea Toas | |
ἂν δὲ Θόας Ἀνδραιμονίδης καὶ δῖος Ὀδυσσεύς· | 168 |
ἀνέστη δὲ καὶ Θόας ὁ υἱὸς τοῦ Ἀνδραίμονος, καὶ ὁ ἔνδοξος Ὀδυσσεύς. | |
Al lui Andremon fecior, și în urmă slăvitul Ulise, | |
πάντες ἄρ' οἵ γ' ἔθελον πολεμίζειν Ἕκτορι δίῳ. | 169 |
πάντες γὰρ οὗτοι ἤθελον πολεμεῖν τῷ ἐνδόξῳ Ἕκτορι· | |
Dânșii cu toții voiau să se prindă la luptă cu Hector; | |
τοῖς δ' αὖτις μετέειπε Γερήνιος ἱππότα Νέστωρ· | 170 |
τούτοις δ᾽ αὖθις ἐπεῖπεν ὁ ἀπὸ τῆς Γερήνης ἱππικὸς Νέστωρ· | |
Dar le vorbi călărețul Gereniu, cumintele Nestor: | |
κλήρῳ νῦν πεπάλασθε διαμπερὲς ὅς κε λάχῃσιν· | 171 |
λαχμῷ νῦν κινήθητε διὰ πάντων, ὃς ἂν καὶ λάχῃ· | |
„Sorțul acum aruncați să vedem noi îndată pe-alesul; | |
οὗτος γὰρ δὴ ὀνήσει ἐϋκνήμιδας Ἀχαιούς, | 172 |
οὗτος γὰρ ὠφελήσει τοὺς εὐόπλους Ἕλληνας, | |
El o să bucure mult pe mândrii feciori din Ahaia | |
καὶ δ' αὐτὸς ὃν θυμὸν ὀνήσεται αἴ κε φύγῃσι | 173 |
καὶ δὴ καὶ αὐτὸς τὴν ἑαυτοῦ ψυχὴν ὠφελήσει, ἐὰν διαφύγῃ | |
Și-nveseli-se-va-n sine și el, de putea-va să scape | |
δηΐου ἐκ πολέμοιο καὶ αἰνῆς δηϊοτῆτος. | 174 |
ἐκ τοῦ ἀφανιστικοῦ πολέμου, καὶ τῆς χαλεπῆς μάχης. | |
Teafăr acuma de crudul război și de-ncaierul crâncen.” | |
ὣς ἔφαθ', οἳ δὲ κλῆρον ἐσημήναντο ἕκαστος, | 175 |
οὕτως εἶπεν. οὗτοι ἕκαστος λαχμὸν ἐσημείωσαν, | |
Asta le zice, iar dânșii înseamnă un sorț fiecare | |
ἐν δ' ἔβαλον κυνέῃ Ἀγαμέμνονος Ἀτρεΐδαο. | 176 |
ἐνέβαλον δὲ αὐτοὺς τῇ περικεφαλαίᾳ τοῦ Ἀγαμέμνονος τοῦ υἱοῦ τοῦ Ἀτρέως. | |
Și dup-aceea l-aruncă în chivăra lui Agamemnon. | |
λαοὶ δ' ἠρήσαντο, θεοῖσι δὲ χεῖρας ἀνέσχον· | 177 |
οἱ λαοὶ δὲ ηὔξαντο, τὰς χεῖρας δὲ τοῖς Θεοῖς ᾖραν. | |
Oștile-n tabăr-atunci rugarea și brațele-nalță. | |
ὧδε δέ τις εἴπεσκεν ἰδὼν εἰς οὐρανὸν εὐρύν· | 178 |
οὕτω δέ τις εἶπεν ἀποβλέψας εἰς τὸν πλατὺν οὐρανόν· | |
Ochii spre cer ațintind, așa se ruga fiecare: | |
Ζεῦ πάτερ ἢ Αἴαντα λαχεῖν, ἢ Τυδέος υἱόν, | 179 |
ὦ Ζεῦ πάτερ, δὸς ἢ τὸν Αἴαντα λαχεῖν, ἢ τὸν υἱὸν τοῦ Τυδέως | |
„Doamne, fă sorțul să cadă lui Aias ori lui Tidide, | |
ἢ αὐτὸν βασιλῆα πολυχρύσοιο Μυκήνης. | 180 |
ἢ αὐτὸν τὸν βασιλέα τῆς πολυχρύσου Μυκήνης. | |
Ori viteazului crai din Micena, bogata în aur.” | |
ὣς ἄρ' ἔφαν, πάλλεν δὲ Γερήνιος ἱππότα Νέστωρ, | 181 |
οὕτω δὴ εἶπον. ἐκίνει δὲ ὁ ἀπὸ τῆς Γερήνης ἱππικὸς Νέστωρ, | |
Astfel urează mulțimea, și clatină coiful moș Nestor | |
ἐκ δ' ἔθορε κλῆρος κυνέης ὃν ἄρ' ἤθελον αὐτοὶ | 182 |
ἐξώρμησε δὲ τῆς περικεφαλαίας ὁ κλῆρος, ὃν δὴ ἤθελον αὐτοί, | |
Până ce sorțul lui Aias pe loc după voia oștirii | |
Αἴαντος· κῆρυξ δὲ φέρων ἀν' ὅμιλον ἁπάντῃ | 183 |
τοῦ Αἴαντος. ὁ κῆρυξ δὲ κομίζων πανταχοῦ ἀνὰ τὸ πλῆθος | |
Sare din el, și un crainic îl duce-n duium pretutindeni | |
δεῖξ' ἐνδέξια πᾶσιν ἀριστήεσσιν Ἀχαιῶν. | 184 |
ἔδειξεν ἐπιδεξίως πᾶσι τοῖς ἀριστεῦσι τῶν Ἑλλήνων· | |
Și de la dreapta-l arată fruntașilor cei din Ahaia; | |
οἳ δ' οὐ γιγνώσκοντες ἀπηνήναντο ἕκαστος. | 185 |
οὗτοι δὲ μὴ γινώσκοντες ἀπηρνοῦντο πάντες | |
Nimenea însă nu-l știe, de-aceea-l respinge. Dar iată, | |
ἀλλ' ὅτε δὴ τὸν ἵκανε φέρων ἀν' ὅμιλον ἁπάντῃ | 186 |
ἀλλ᾽ ὁπηνίκα δὴ εἰς τοῦτον ἀφίκετο κομίζων πανταχοῦ ἀνὰ τὸν στρατόν, | |
Când dup-aceea, purtându-l așa în duium pretutindeni, | |
ὅς μιν ἐπιγράψας κυνέῃ βάλε φαίδιμος Αἴας, | 187 |
ὃς αὐτὸν ἐπιγράψας καὶ σημειώσας, ἐνέβαλε τῇ περικεφαλαίᾳ ὁ λαμπρὸς Αἴας, | |
Vine la cel care-l scrise și-n chivără-l puse, la Aias, | |
ἤτοι ὑπέσχεθε χεῖρ', ὃ δ' ἄρ' ἔμβαλεν ἄγχι παραστάς, | 188 |
ὁ μὲν ὑφήπλωσε τὴν χεῖρα, ὁ δὲ ἐνέβαλε πλησίον στάς, | |
El se și-ntinde cu mâna și, când de la crainic ia sorțul, | |
γνῶ δὲ κλήρου σῆμα ἰδών, γήθησε δὲ θυμῷ. | 189 |
ἔγνω δὲ θεασάμενος τὸ σημεῖον τοῦ κλήρου, ἐχάρη δὲ τῇ ψυχῇ· | |
Semnul îl vede și cum îl cunoaște se bucură, sorțul | |
τὸν μὲν πὰρ πόδ' ἑὸν χαμάδις βάλε φώνησέν τε· | 190 |
τοῦτον μὲν οὖν παρὰ τὸν ἑαυτοῦ πόδα εἰς γῆν ἔρριψε, καὶ εἶπεν· | |
Leapădă jos la picioarele lui și voios apoi zice: | |
ὦ φίλοι ἤτοι κλῆρος ἐμός, χαίρω δὲ καὶ αὐτὸς | 191 |
ὦ φίλοι, ὁ μὲν κλῆρος, ἐμός, χαίρω δὲ κἀγὼ | |
„Sorțul, prieteni, i-al meu, de aceea cu voi împreună | |
θυμῷ, ἐπεὶ δοκέω νικησέμεν Ἕκτορα δῖον. | 192 |
τῇ ψυχῇ· ἐπειδὴ νομίζω νικήσειν τὸν ἔνδοξον Ἕκτορα· | |
Tare mă bucur și eu; socot că voi bate pe Hector. | |
ἀλλ' ἄγετ' ὄφρ' ἂν ἐγὼ πολεμήϊα τεύχεα δύω, | 193 |
ἀλλ᾿ ἄγετε ἐνόσῳ ἂν ἐγὼ τὰ πολεμικὰ ὅπλα ἐνδύωμαι, | |
Hai dar, cât eu m-oi găti și-oi pune pe mine-armătura, | |
τόφρ' ὑμεῖς εὔχεσθε Διὶ Κρονίωνι ἄνακτι | 194 |
ἐν τοσούτῳ ὑμεῖς εὔχεσθε τῷ Διὶ τῷ υἱῷ τοῦ Κρόνου τῷ βασιλεῖ | |
Voi să rostiți rugăciune-mpăratului celui din slavă, | |
σιγῇ ἐφ' ὑμείων ἵνα μὴ Τρῶές γε πύθωνται, | 195 |
μετὰ σιγῆς ἐφ᾿ ὑμῶν αὐτῶν, ἵνα μὴ οἱ Τρῷες ἀκούσωσιν, | |
Dar pe tăcute-ntre voi ca să nu ia de veste Troienii; | |
ἠὲ καὶ ἀμφαδίην, ἐπεὶ οὔ τινα δείδιμεν ἔμπης· | 196 |
ἢ καὶ φανερῶς, ἐπειδὴ ὅμως οὐδένα φοβούμεθα· | |
Ori glăsuiți-o pe față, că n-am nici o teamă de nimeni. | |
οὐ γάρ τίς με βίῃ γε ἑκὼν ἀέκοντα δίηται | 197 |
οὐδεὶς γάρ με ἰσχύϊ ἑκὼν ἄκοντα διώξει, | |
Numai să vreau, că nici unul aici nu mă sperie-n luptă | |
οὐδέ τι ἰδρείῃ, ἐπεὶ οὐδ' ἐμὲ νήϊδά γ' οὕτως | 198 |
οὐδὲ ἀγνοίᾳ τε καὶ ἀπειρίᾳ, ἐπειδὴ οὐδ᾽ ἐμαυτὸν ἀμαθῆ οὕτω, | |
Cu meșteșug ori cu sila; doar cred că așa nerăzboinic | |
ἔλπομαι ἐν Σαλαμῖνι γενέσθαι τε τραφέμεν τε. | 199 |
καὶ ἀπαίδευτον ἐλπίζω γεννηθῆναι καὶ τραφῆναι ἐν τῇ Σαλαμῖνι. | |
Nu m-a născut și crescut la sânul ei scump Salamina.” | |
ὣς ἔφαθ', οἳ δ' εὔχοντο Διὶ Κρονίωνι ἄνακτι· | 200 |
οὕτως εἶπεν. οὗτοι δὲ πάντες ηὔχοντο τῷ Διὶ τῷ υἱῷ τοῦ Κρόνου τῷ βασιλεῖ. | |
Asta el zise, iar ei se rugau împăratului Zeus, | |
ὧδε δέ τις εἴπεσκεν ἰδὼν εἰς οὐρανὸν εὐρύν· | 201 |
οὕτω, δέ τις εἶπεν ἀναβλέψας εἰς τὸν πλατὺν οὐρανὸν. | |
Și cu privirea spre-nalturi așa cuvânta fiecare: | |
Ζεῦ πάτερ Ἴδηθεν μεδέων κύδιστε μέγιστε | 202 |
ὦ Ζεῦ πάτερ, ὁ ἀπὸ τῆς Ἴδης βασιλεύων, ἐνδοξότατε, ὑψηλότατε, | |
„Zeus părinte, prea-nalte slăvite stăpân peste Ida, | |
δὸς νίκην Αἴαντι καὶ ἀγλαὸν εὖχος ἀρέσθαι· | 203 |
δὸς τῷ Αἴαντι νίκην καὶ καύχημα λαμπρὸν ἀπενέγκασθαι· | |
Dă biruință lui Aias și-ncinge-l cu fala măririi, | |
εἰ δὲ καὶ Ἕκτορά περ φιλέεις καὶ κήδεαι αὐτοῦ, | 204 |
εἰ δὲ καὶ τὸν Ἕκτορα φιλεῖς καὶ φροντίζεις αὐτοῦ, | |
Dacă tu ții și la Hector și-ți pasă la fel și de dânsul, | |
ἴσην ἀμφοτέροισι βίην καὶ κῦδος ὄπασσον. | 205 |
ἴσην ἑκατέρῳ ἰσχὺν καὶ δόξαν παράσχου. | |
Fă s-aibă parte amândoi de aceeași putere și slavă.” | |
ὣς ἄρ' ἔφαν, Αἴας δὲ κορύσσετο νώροπι χαλκῷ. | 206 |
οὕτω δὴ εἶπον· ὁ Αἴας δὲ καθωπλίζετο, λαμπροτάτῳ σιδήρῳ δὲ | |
Asta rugară când Aias punea sclipitoarele-i arme. | |
αὐτὰρ ἐπεὶ δὴ πάντα περὶ χροῒ ἕσσατο τεύχεα, | 207 |
πάντα τὰ ὅπλα τῷ σώματι περιέθηκε, | |
După ce el și le puse pe toate-narmându-se bine, | |
σεύατ' ἔπειθ' οἷός τε πελώριος ἔρχεται Ἄρης, | 208 |
ὥρμησε μετὰ ταῦτα, οἷος πρόεισιν ὁ μέγιστος Ἄρης, | |
Iute porni și în mersu-i părea uriaș ca și zeul | |
ὅς τ' εἶσιν πόλεμον δὲ μετ' ἀνέρας οὕς τε Κρονίων | 209 |
ὅστις πορεύεται εἰς τὸν πόλεμον ἐπ' ἄνδρας, οὓς ὁ υἱὸς τοῦ Κρόνου | |
Armelor când la război s-alătură printre bărbații | |
θυμοβόρου ἔριδος μένεϊ ξυνέηκε μάχεσθαι. | 210 |
ψυχοφθόρου φιλονεικίας δυνάμει συνέβαλε πολεμεῖν· | |
Care, de Zeus împinși, se-ncaieră cu-nverșunare | |
τοῖος ἄρ' Αἴας ὦρτο πελώριος ἕρκος Ἀχαιῶν | 211 |
τοιοῦτος δὴ ὥρμησεν Αἴας ὁ μέγας, τὸ περίφραγμα τῶν Ἑλλήνων, | |
Moarte lățind; tot astfel și turnul Aheilor, Aias, | |
μειδιόων βλοσυροῖσι προσώπασι· νέρθε δὲ ποσσὶν | 212 |
μειδιῶν καὶ διαχεόμενος καταπληκτικῷ προσώπῳ, κάτωθεν δὲ τοῖς ποσὶ | |
Mare și-nfiorător răsare c-un zâmbet în față; | |
ἤϊε μακρὰ βιβάς, κραδάων δολιχόσκιον ἔγχος. | 213 |
ἐπορεύετο μεγάλως καὶ ὑπερηφάνως βηματίζων, σείων τὸ μακρὸν δόρυ· | |
Pașii spre Hector mărind și-nvârte puternica-i lance. | |
τὸν δὲ καὶ Ἀργεῖοι μὲν ἐγήθεον εἰσορόωντες, | 214 |
τοῦτον δὲ καὶ οἱ Ἕλληνες μεγάλως ἔχαιρον βλέποντες. | |
Cum îl văd astfel pe el, nespus se mai bucur-Aheii. | |
Τρῶας δὲ τρόμος αἰνὸς ὑπήλυθε γυῖα ἕκαστον, | 215 |
τοὺς Τρῷας δὲ τρόμος χαλεπὸς ὑπέδυ πάντας κατὰ τὰ μέλη, | |
Dar pe Troieni îi cuprinde un tremur grozav pe tot trupul, | |
Ἕκτορί τ' αὐτῷ θυμὸς ἐνὶ στήθεσσι πάτασσεν· | 216 |
καὶ τῷ Ἕκτορι αὐτῷ ἡ ψυχὴ ἐν τῷ στήθει ἔσφυζε καὶ ἐκινεῖτο, | |
Prinsă de teamă se zbate chiar inima-n pieptul lui Hector; | |
ἀλλ' οὔ πως ἔτι εἶχεν ὑποτρέσαι οὐδ' ἀναδῦναι | 217 |
ἀλλ᾽ οὐκέτι εἶχεν ἀποδειλιάσαι, οὐδὲ ἀναχωρῆσαι | |
Însă nu poate de-acum să ia fuga pieziș, să s-ascundă | |
ἂψ λαῶν ἐς ὅμιλον, ἐπεὶ προκαλέσσατο χάρμῃ. | 218 |
ὀπίσω εἰς τὸ πλῆθος τῶν λαῶν, ἐπειδὴ προὐκαλέσατο εἰς μάχην. | |
Printre mulțime-napoi, căci el a stârnit bătălia. | |
Αἴας δ' ἐγγύθεν ἦλθε φέρων σάκος ἠύ̈τε πύργον | 219 |
Αἴας δὲ ἐγγὺς παρεγένετο βαστάζων ἀσπίδα καθάπερ πύργον | |
Aias s-apropie atunci și poartă ca turnul de mare | |
χάλκεον ἑπταβόειον, ὅ οἱ Τυχίος κάμε τεύχων | 220 |
χαλκήν, ἑπτάβυρσον, ἣν αὐτῷ κατεσκεύασε καμὼν ὁ Τύχιος, ὁ ἐξόχως ἄριστος | |
Pavăză, care din piele de bou e lucrată de Tihiu, | |
σκυτοτόμων ὄχ' ἄριστος Ὕλῃ ἔνι οἰκία ναίων, | 221 |
τῶν σκυτοτόμων ἐν τῇ Ὕλῃ πόλει τὴν οἰκίαν οἰκῶν, | |
Cel mai dibaci curelar din toți care fuseră-n Hila; | |
ὅς οἱ ἐποίησεν σάκος αἰόλον ἑπταβόειον | 222 |
ὃς αὐτῷ ἐποίησεν ἀσπίδα ποικίλην ἐξ ἑπτὰ βυρσῶν | |
Pavăza lucie el i-o durase din pieile-a șapte | |
ταύρων ζατρεφέων, ἐπὶ δ' ὄγδοον ἤλασε χαλκόν. | 223 |
ταύρων εὐτραφῶν, ὄγδοον δὲ ἐφήπλωσε χαλκόν· | |
Boi încălați și-o-ntărise în ferecătură de-aramă. | |
τὸ πρόσθε στέρνοιο φέρων Τελαμώνιος Αἴας | 224 |
ταύτην ἔμπροσθεν τοῦ στέρνου φέρων Αἴας ὁ Τελαμῶνος | |
Pavăza asta țiind-o-nainte și pieptul păzindu-și, | |
στῆ ῥα μάλ' Ἕκτορος ἐγγύς, ἀπειλήσας δὲ προσηύδα· | 225 |
ἔστη δὴ πάνυ ἐγγὺς τοῦ Ἕκτορος, ἀπειλήσας δὲ εἶπε πρὸς αὐτόν· | |
Aias de Hector s-apropie atunci și așa-l amenință: | |
Ἕκτορ νῦν μὲν δὴ σάφα εἴσεαι οἰόθεν οἶος | 226 |
ὦ Ἕκτορ, νυνὶ δήπου σαφῶς γνώσῃ μόνος πρὸς μόνον, | |
„Hector, în luptă cu unul acum dumeri-te-vei bine | |
οἷοι καὶ Δαναοῖσιν ἀριστῆες μετέασι | 227 |
ὁποῖοι καὶ ἐν τοῖς Ἕλλησιν ἀριστεῖς ὑπάρχουσι, | |
Ce fel de oameni viteji mai au între dânșii Danaii, | |
καὶ μετ' Ἀχιλλῆα ῥηξήνορα θυμολέοντα. | 228 |
καὶ μετὰ Ἀχιλλέα τὸν ῥηγνύντα τῇ ἀνδρείᾳ τὰς τάξεις, τὸν λέοντος ὁρμὴν ἔχοντα· | |
Nenumărând pe-acel leu, spărgător de șiraguri, pe-Ahile. | |
ἀλλ' ὃ μὲν ἐν νήεσσι κορωνίσι ποντοπόροισι | 229 |
ἀλλ᾽ οὗτος μὲν ἐν ταῖς ναυσὶ ταῖς καμπυλοπρύμνοις ταῖς περώσαις τὸν πόντον | |
Dacă el încă la tabăra lui de pe lângă corăbii | |
κεῖτ' ἀπομηνίσας Ἀγαμέμνονι ποιμένι λαῶν· | 230 |
κάθηται, ὀργισθεὶς Ἀγαμέμνονι τῷ βασιλεῖ τοῦ στρατοῦ· | |
Șade mocnind de mânie pe craiul Atrid Agamemnon, | |
ἡμεῖς δ' εἰμὲν τοῖοι οἳ ἂν σέθεν ἀντιάσαιμεν | 231 |
ἡμεῖς δὲ ἐσμὲν τοιοῦτοι, οἳ ἄν σοι ἀπαντήσαιμεν, | |
Dar mai sunt alții pe-aici, șoimani care pot să te-nfrunte. | |
καὶ πολέες· ἀλλ' ἄρχε μάχης ἠδὲ πτολέμοιο. | 232 |
καὶ πολλοὶ· ἀλλ᾽ ἄρχου μάχης, καὶ πολέμου. | |
Și-ncă sunt mulți. Ci haide, tu-ncepe lovitul și harța.” | |
τὸν δ' αὖτε προσέειπε μέγας κορυθαίολος Ἕκτωρ· | 233 |
πρὸς τοῦτον δὲ εἶπεν ὁ μέγας Ἕκτωρ ὁ συνεχῶς τὴν περικεφαλαίαν κινῶν· | |
Clatină Hector din coif și neșovăind îi răspunse: | |
Αἶαν διογενὲς Τελαμώνιε κοίρανε λαῶν | 234 |
ὦ Αἶαν ἐκ τοῦ Διὸς ἕλκων τὸ γένος, υἱὲ Τελαμῶνος, ἡγεμὼν τῶν λαῶν, | |
„Aias Telamoniene, mărite păstor de oștire, | |
μή τί μευ ἠύ̈τε παιδὸς ἀφαυροῦ πειρήτιζε | 235 |
μηδαμῶς μου ἀποπειρῶ καθάπερ παιδὸς ἀσθενοῦς, | |
Nu căuta să mă sperii ca pe un copil care-i firav | |
ἠὲ γυναικός, ἣ οὐκ οἶδεν πολεμήϊα ἔργα. | 236 |
ἢ γυναικός, ἣ οὐκ ἐπίσταται ἔργα πολεμικά· | |
Sau ca pe-o biată femeie ce nu se pricepe la arme. | |
αὐτὰρ ἐγὼν εὖ οἶδα μάχας τ' ἀνδροκτασίας τε· | 237 |
ἐγὼ δὲ καλῶς οἶδα τὰς μάχας καὶ τὰς ἀνδροκτονίας, | |
Eu doar știu bine luptatul și cum se omoară bărbații, | |
οἶδ' ἐπὶ δεξιά, οἶδ' ἐπ' ἀριστερὰ νωμῆσαι βῶν | 238 |
ἐπίσταμαι πρὸς τὰ δεξιά, ἐπίσταμαι πρὸς τὰ ἀριστερὰ κινῆσαι τὴν ἀσπίδα τὴν ἐκ βύρσης | |
Știu să dau scutul de piei argăsite la dreapta, la stânga, | |
ἀζαλέην, τό μοι ἔστι ταλαύρινον πολεμίζειν· | 239 |
ξηρᾶς, δι᾿ ὃ ἔνεστί μοι καρτερῶς πολεμεῖν, | |
Și să mă apăr cu el și să fiu neînvins la bătaie. | |
οἶδα δ' ἐπαΐξαι μόθον ἵππων ὠκειάων· | 240 |
ἐπίσταμαι δὲ ἐφορμῆσαι καὶ διεγεῖραι μάχην τῶν ταχέων ἵππων, | |
Știu să dau buzna cu carul în valma de cai și de care, | |
οἶδα δ' ἐνὶ σταδίῃ δηΐῳ μέλπεσθαι Ἄρηϊ. | 241 |
ἐπίσταμαι δὲ ἐν τῇ συστάδην καὶ ἐκ χειρὸς μάχῃ τέρπεσθαι τῷ πολεμικῷ Ἄρει· | |
Știu să mă prind și pedestru la jocul războiului crâncen. | |
ἀλλ' οὐ γάρ σ' ἐθέλω βαλέειν τοιοῦτον ἐόντα | 242 |
ἀλλὰ γὰρ οὐκ ἐθέλω βαλεῖν σε τοιοῦτον ὄντα | |
Totuși cât ești de voinic, eu nu voi să-ți dau ca mișelul | |
λάθρῃ ὀπιπεύσας, ἀλλ' ἀμφαδόν, αἴ κε τύχωμι. | 243 |
λαθραίως περιβλεψάμενος, ἀλλὰ φανερῶς ἐὰν ἐπιτύχω. | |
Crunta-mi lovire pe-ascuns, ci pe față de pot să te birui.” | |
ἦ ῥα, καὶ ἀμπεπαλὼν προΐει δολιχόσκιον ἔγχος, | 244 |
εἶπε δή, καὶ ἀνασείσας ἀφῆκε τὸ μακρὸν δόρυ, | |
Zice și lancea rotind, o vântuie Hector; ea însă | |
καὶ βάλεν Αἴαντος δεινὸν σάκος ἑπταβόειον | 245 |
καὶ ἔβαλε τὴν φοβερὰν ἀσπίδα τὴν ἑπτάβυρσον τοῦ Αἴαντος | |
Nu-l nimeri pe dușman, ci numai în scutu-i de piele, | |
ἀκρότατον κατὰ χαλκόν, ὃς ὄγδοος ἦεν ἐπ' αὐτῷ. | 246 |
κατὰ τὸν ἀκρότατον χαλκόν, ὃς ὄγδοος ἦν ἐπ᾿ αὐτῇ· | |
Tocmai deasupra de tot prin pătur-a opta de-acioaie. | |
ἓξ δὲ διὰ πτύχας ἦλθε δαΐζων χαλκὸς ἀτειρής, | 247 |
διῆλθε δὲ τὰς ἓξ ἐπιδιπλώσεις τέμνων ὁ ἀκαταπόνητος σίδηρος, | |
Șase din pături pe toate le rupse țepușa de-aramă | |
ἐν τῇ δ' ἑβδομάτῃ ῥινῷ σχέτο· δεύτερος αὖτε | 248 |
ἐν τῇ ἑβδόμῃ δὲ βύρσῃ κατεσχέθη. δεύτερον δὲ | |
Și-nțepeni într-a șaptea din piei. Dar pe urmă și Aias, | |
Αἴας διογενὴς προΐει δολιχόσκιον ἔγχος, | 249 |
Αἴας ὁ ἐκ τοῦ Διὸς ἕλκων τὸ γένος ἀφῆκε τὸ μακρὸν δόρυ, | |
Nobilă viță din Zeus, aruncă năstrușnica-i lance | |
καὶ βάλε Πριαμίδαο κατ' ἀσπίδα πάντοσ' ἐΐσην. | 250 |
καὶ ἔβαλε κατὰ τὴν ἀσπίδα τὴν πανταχόθεν ἴσην ἤτοι τὴν κυκλοτερῆ, τοῦ υἱοῦ τοῦ Πριάμου. | |
Și nimerește pe loc în scutul rotund al lui Hector. | |
διὰ μὲν ἀσπίδος ἦλθε φαεινῆς ὄβριμον ἔγχος, | 251 |
διὰ μὲν οὖν τῆς λαμπρᾶς ἀσπίδος διεπέρασε τὸ ἰσχυρὸν δόρυ, | |
Prin lucitorul său scut străbate năprasnica lance, | |
καὶ διὰ θώρηκος πολυδαιδάλου ἠρήρειστο· | 252 |
καὶ διὰ τοῦ πολυποικίλου θώρακος ἥρμοστο καὶ ἐπάγη· | |
Trece cu vârful apoi în platoșa-i mult măiestrită | |
ἀντικρὺ δὲ παραὶ λαπάρην διάμησε χιτῶνα | 253 |
καταντικρὺ δὲ παρὰ τὴν λαγόνα διέσχισε τὸν χιτῶνα | |
Și-alunecând spre deșerturi îi rupe cămașa de zale; | |
ἔγχος· ὃ δ' ἐκλίνθη καὶ ἀλεύατο κῆρα μέλαιναν. | 254 |
τὸ δόρυ· οὗτος δὲ ἐκάμφθη, καὶ ἐξέφυγε τὴν θανατηφόρον μέλαιναν μοῖραν. | |
Pleacă-se Hector atunci și scapă de neagra urgie. | |
τὼ δ' ἐκσπασσαμένω δολίχ' ἔγχεα χερσὶν ἅμ' ἄμφω | 255 |
οὗτοι δὲ ἐκσπασάμενοι ταῖς χερσὶ τὰ μακρὰ δόρατα, ὁμοῦ ἀμφότεροι, | |
Lăncile lungi dup-aceea smucind amândoi, laolaltă | |
σύν ῥ' ἔπεσον λείουσιν ἐοικότες ὠμοφάγοισιν | 256 |
συνέβαλον δὴ ὅμοιοι λέουσιν ὠμοβόροις, | |
Tabără-ntocmai ca leii ce mistuie carnea de crudă | |
ἢ συσὶ κάπροισιν, τῶν τε σθένος οὐκ ἀλαπαδνόν. | 257 |
ἢ χοίροις ἀγρίοις, ὧν ἡ δύναμις οὐκ ἀσθενής. | |
Sau ca sălbatici vieri care nu mai slăbesc în putere. | |
Πριαμίδης μὲν ἔπειτα μέσον σάκος οὔτασε δουρί, | 258 |
ὁ υἱὸς μὲν οὖν τοῦ Πριάμου μετὰ ταῦτα ἔβαλε δόρατι τὸ μέσον τῆς ἀσπίδος, | |
Fiul lui Priam întâiul cu suliț-ajunse la mijloc | |
οὐδ' ἔρρηξεν χαλκός, ἀνεγνάμφθη δέ οἱ αἰχμή. | 259 |
οὐδὲ διέτεμε τὸν χαλκόν, ἀνεκάμφθη δὲ αὐτῷ ἡ ἐπιδορατίς· | |
Scutul lui Aias, dar nu-l putu rupe, căci dete de-aramă | |
Αἴας δ' ἀσπίδα νύξεν ἐπάλμενος· ἣ δὲ διαπρὸ | 260 |
ὁ Αἴας δὲ ἔπληξε τὴν ἀσπίδα ἐπιπηδήσας, τὸ δόρυ δὲ | |
Sulița și se-ndoi. Dar Aias se saltă, străpunge | |
ἤλυθεν ἐγχείη, στυφέλιξε δέ μιν μεμαῶτα, | 261 |
διόλου διεπέρασε, συνετάραξε δὲ αὐτὸν προθύμως ὁρμῶντα, | |
Scutul cu lancea și-mpinge-napoi pe năvalnicul Hector, | |
τμήδην δ' αὐχέν' ἐπῆλθε, μέλαν δ' ἀνεκήκιεν αἷμα, | 262 |
τμητικῶς δὲ ἐπὶ τὸν αὐχένα ἦλθεν, αἷμα δὲ μέλαν ἀνεπήδα καὶ ἀνεφέρετο· | |
Ceafa-i retează ușor și șuruie sânge dintr-însa. | |
ἀλλ' οὐδ' ὧς ἀπέληγε μάχης κορυθαίολος Ἕκτωρ, | 263 |
ἀλλ᾽ οὐδὲ οὕτως ἀπεπαύετο τῆς μάχης ὁ συνεχῶς τὴν περικεφαλαίαν κινῶν Ἕκτωρ, | |
Nu stă din lupt-al lui Priam fecior, ci, cu toată rănirea, | |
ἀλλ' ἀναχασσάμενος λίθον εἵλετο χειρὶ παχείῃ | 264 |
ἀλλὰ μικρὸν ἀναχωρήσας ἔλαβε τῇ παχείᾳ χειρὶ λίθον | |
El se dă-n lături puțin și cu mâna-i vânjoasă ridică | |
κείμενον ἐν πεδίῳ μέλανα τρηχύν τε μέγαν τε· | 265 |
κείμενον ἐν τῷ πεδίῳ, μέλανα, καὶ τραχὺν, καὶ μέγαν· | |
Un bolovan colțuros și negru ce sta pe câmpie | |
τῷ βάλεν Αἴαντος δεινὸν σάκος ἑπταβόειον | 266 |
τούτῳ δὲ ἔβαλε τὴν φοβερὰν ἑπτάβυρσον ἀσπίδα τοῦ Αἴαντος | |
Și, repezindu-l asupra lui Aias, îi zguduie scutul | |
μέσσον ἐπομφάλιον· περιήχησεν δ' ἄρα χαλκός. | 267 |
κατὰ τὸν μέσον ὀμφαλόν, ἦχον δὲ μέγαν ὁ χαλκὸς ἀπετέλεσεν. | |
Vajnic de piele de bou și zăngăne arama-i ciocnită. | |
δεύτερος αὖτ' Αἴας πολὺ μείζονα λᾶαν ἀείρας | 268 |
δεύτερον δὲ ὁ Αἴας πολλῷ μείζονα λίθον ἄρας, | |
Aias la rându-i luă un mai mare pietroi și-nvârtindu-l, | |
ἧκ' ἐπιδινήσας, ἐπέρεισε δὲ ἶν' ἀπέλεθρον, | 269 |
ἀφῆκε συστρέψας, ἐπεστήριξε δὲ δύναμιν μεγίστην, | |
Tare-l izbi peste el cu o strașnic de mare putere; | |
εἴσω δ' ἀσπίδ' ἔαξε βαλὼν μυλοειδέϊ πέτρῳ, | 270 |
ἐντὸς δὲ τὴν ἀσπίδα κατέαξε, πλήξας πέτρᾳ μυλοειδεῖ, | |
Scutul îi sparse pocnindu-l cu steiul ca piatra de moară | |
βλάψε δέ οἱ φίλα γούναθ'· ὃ δ' ὕπτιος ἐξετανύσθη | 271 |
ἔβλαψε δὲ αὐτῷ τὰ προσφιλῆ γόνατα· οὗτος δὲ κατὰ τὰ νῶτα ἐξηπλώθη, | |
Și-l vătămă în genunchi, că îndată căzu el pe spate, | |
ἀσπίδι ἐγχριμφθείς· τὸν δ' αἶψ' ὤρθωσεν Ἀπόλλων. | 272 |
ὑπὸ τῆς ἀσπίδος συνωθησθείς, ταχέως δὲ αὐτὸν ἤγειρεν ὁ Ἀπόλλων· | |
Scutul de sine-apăsând; îl sculă însă repede Apolon. | |
καί νύ κε δὴ ξιφέεσσ' αὐτοσχεδὸν οὐτάζοντο, | 273 |
καὶ δὴ ξίφεσιν ἐκ τοῦ σύνεγγυς ἐτιτρώσκοντο ἄν, | |
S-ar fi luat acum ei la harță pieptișă din săbii, | |
εἰ μὴ κήρυκες Διὸς ἄγγελοι ἠδὲ καὶ ἀνδρῶν | 274 |
εἰ μὴ κήρυκες οἱ ἄγγελοι τοῦ Διὸς καὶ τῶν ἀνδρῶν | |
Dacă doi crainici, doi soli trimiși de bărbați și de Zeus, | |
ἦλθον, ὃ μὲν Τρώων, ὃ δ' Ἀχαιῶν χαλκοχιτώνων, | 275 |
παρεγένοντο, ὁ μὲν τῶν Τρῴων, ὁ δὲ τῶν σιδηροθωράκων Ἑλλήνων, | |
N-ar fi venit câte unul de-o parte și alt-a oștirii, | |
Ταλθύβιός τε καὶ Ἰδαῖος πεπνυμένω ἄμφω· | 276 |
ὅ τε Ταλθύβιος, καὶ ὁ Ἰδαῖος, ἀμφότεροι συνετοί, | |
Oameni cuminți amândoi, Ideu și Taltibiu. Toiagul | |
μέσσῳ δ' ἀμφοτέρων σκῆπτρα σχέθον, εἶπέ τε μῦθον | 277 |
ἐν μέσῳ δὲ ἀμφοτέρων τὰς ῥάβδους κατέσχον, καὶ λόγον εἶπεν | |
Iute-și întinseră acolo-ntre ei și oprindu-i pe dânșii, | |
κῆρυξ Ἰδαῖος πεπνυμένα μήδεα εἰδώς· | 278 |
Ἰδαῖος ὁ κῆρυξ συνετὰ βουλεύματα ἐπιστάμενος· | |
Astfel le zise Ideu, chibzuitul, cumintele crainic; | |
μηκέτι παῖδε φίλω πολεμίζετε μηδὲ μάχεσθον· | 279 |
μὴ περαιτέρω πολεμεῖτε ἀγαπητοὶ παῖδες, μηδὲ μάχεσθε· | |
„Dragii mei fii, încetați și nu vă mai bateți acuma, | |
ἀμφοτέρω γὰρ σφῶϊ φιλεῖ νεφεληγερέτα Ζεύς, | 280 |
ἑκάτερον γὰρ ὑμῶν φιλεῖ ὁ τὰς νεφέλας ἀθροίζων Ζεύς, | |
Cel care tună prin nori vă iubește pe voi deopotrivă. | |
ἄμφω δ' αἰχμητά· τό γε δὴ καὶ ἴδμεν ἅπαντες. | 281 |
ἀμφότεροι δὲ πολεμισταί ἐστε, καὶ τοῦτο δὴ σύμπαντες οἴδαμεν, | |
Vrednici sunteți amândoi, o vedem și o cunoaștem cu toții; | |
νὺξ δ' ἤδη τελέθει· ἀγαθὸν καὶ νυκτὶ πιθέσθαι. | 282 |
νὺξ δὲ ἤδη ὑπάρχει, καλόν ἐστι πείθεσθαι καὶ νυκτί. | |
Iată că s-a înnoptat și e bine să știm și de noapte.” | |
τὸν δ' ἀπαμειβόμενος προσέφη Τελαμώνιος Αἴας· | 283 |
πρὸς τοῦτον δὲ ἀποκρινόμενος Αἴας ὁ Τελαμῶνος εἶπεν· | |
Aias Telamonianul așa lui Ideu îi răspunse: | |
Ἰδαῖ' Ἕκτορα ταῦτα κελεύετε μυθήσασθαι· | 284 |
ὦ Ἰδαῖε, τῷ Ἕκτορι εἴπατε ταῦτα φάναι, | |
„Crainice, puneți pe Hector acestea din gură să-mi spuie, | |
αὐτὸς γὰρ χάρμῃ προκαλέσσατο πάντας ἀρίστους. | 285 |
αὐτὸς γὰρ εἰς μάχην προὐκαλέσατο πάντας τοὺς ἀρίστους· | |
El doar pofti pe viteji, pe toți de la noi, la bătaie. | |
ἀρχέτω· αὐτὰρ ἐγὼ μάλα πείσομαι ᾗ περ ἂν οὗτος. | 286 |
ἀρχὴν ποιείτω, ἐγὼ δὲ πάνυ ὑπακούσομαι, ἐὰν οὗτος. | |
Facă-nceputul și eu m-oi supune întocmai ca dânsul.” | |
τὸν δ' αὖτε προσέειπε μέγας κορυθαίολος Ἕκτωρ· | 287 |
πρὸς τοῦτον δὲ εἶπεν ὁ μέγας Ἕκτωρ ὁ συνεχῶς τὴν περικεφαλαίων κινῶν· | |
Zise lui Aias atunci încoifatul și marele Hector: | |
Αἶαν ἐπεί τοι δῶκε θεὸς μέγεθός τε βίην τε | 288 |
ὦ Αἶαν, ἐπειδή σοι ἔδωκεν ὁ θεὸς μέγεθος, καὶ ἰσχὺν, | |
„Aias, de vreme ce datu-ți-au zeii mărime, putere | |
καὶ πινυτήν, περὶ δ' ἔγχει Ἀχαιῶν φέρτατός ἐσσι, | 289 |
καὶ φρόνησιν, δόρατι δὲ καὶ πολέμῳ κράτιστος τῶν Ἑλλήνων ὑπάρχεις, | |
Și chibzuință, de ești tu în fruntea voinicilor voștri, | |
νῦν μὲν παυσώμεσθα μάχης καὶ δηϊοτῆτος | 290 |
νυνὶ μὲν λήξωμεν τῆς μάχης καὶ τοῦ πολέμου | |
Să încetăm cu bătaia pe ziua de azi, apoi mâine | |
σήμερον· ὕστερον αὖτε μαχησόμεθ' εἰς ὅ κε δαίμων | 291 |
σήμερον· μετὰ ταῦτα δὲ πολεμήσομεν, ἕως ἂν ὁ θεὸς | |
Iar ne vom prinde amândoi cu armele până ce zeii | |
ἄμμε διακρίνῃ, δώῃ δ' ἑτέροισί γε νίκην. | 292 |
ἡμᾶς διαχωρίσῃ, δώσῃ δὲ τῇ ἑτέρᾳ μερίδι νίκην· | |
Ne vor desprinde pe urmă, și-or face să biruie unul; | |
νὺξ δ' ἤδη τελέθει· ἀγαθὸν καὶ νυκτὶ πιθέσθαι, | 293 |
νὺξ δὲ ἤδη ὑπάρχει, καλόν ἐστι καὶ νυκτὶ πεισθῆναι, | |
Iată că s-a înnoptat și-i bine să știm și de noapte. | |
ὡς σύ τ' ἐϋφρήνῃς πάντας παρὰ νηυσὶν Ἀχαιούς, | 294 |
ἵνα σύ τε εὐφράνῃς καὶ τέρψῃς πάντας τοὺς Ἕλληνας παρὰ ταῖς ναυσί, | |
Tu mulțumi-vei așa pe Ahei care stau la corăbii, | |
σούς τε μάλιστα ἔτας καὶ ἑταίρους, οἵ τοι ἔασιν· | 295 |
καὶ μάλιστα τοὺς σοὺς πολίτας καὶ φίλους οἵ σοι ὑπάρχουσιν. | |
Dar mai ales pe ai tăi și oștirea venită cu tine; | |
αὐτὰρ ἐγὼ κατὰ ἄστυ μέγα Πριάμοιο ἄνακτος | 296 |
ἐγὼ δὲ κατὰ τὴν μεγάλην πόλιν τοῦ βασιλέως Πριάμου | |
Eu deopotrivă la mine, în marea cetate-a lui Priam, | |
Τρῶας ἐϋφρανέω καὶ Τρῳάδας ἑλκεσιπέπλους, | 297 |
τοὺς Τρῷας εὐφράνω καὶ τὰς Τρῳάδας τὰς ἑλκούσας τοὺς πέπλους, | |
Înveseli-voi pe-ai mei, bărbați și femei de la Troia, | |
αἵ τέ μοι εὐχόμεναι θεῖον δύσονται ἀγῶνα. | 298 |
αἵτινες εὐχόμεναί μοι, εἰσδύνουσι τὸν θεῖον ἀγῶνα, ἤτοι τὸν περὶ τὰ ἱερά, ἔνθα οἱ θεοὶ αὐλίζονται διὰ τὰ ἀγάλματα. | |
Care-nălța-vor apoi prin temple la zei mulțumire. | |
δῶρα δ' ἄγ' ἀλλήλοισι περικλυτὰ δώομεν ἄμφω, | 299 |
ἄγε δὲ δῶμεν ἀλλήλοις ἀμφότεροι δῶρα ὑπερένδοξα, | |
Hai să ne facem și daruri, un schimb de slăvite odoare, | |
ὄφρά τις ὧδ' εἴπῃσιν Ἀχαιῶν τε Τρώων τε· | 300 |
ὅπως τις ἀπὸ τῶν Ἑλλήνων καὶ τῶν Τρῴων οὕτως εἴπῃ· | |
Ca între Ahei și Troieni să zică de noi oarecine: | |
ἠμὲν ἐμαρνάσθην ἔριδος πέρι θυμοβόροιο, | 301 |
τῷ ὄντι μὲν ἐπολέμησαν περὶ φιλονεικίας ψυχοφθόρου, | |
Vrajba, ce mistuie vieți, silitu-i-a la încleștare, | |
ἠδ' αὖτ' ἐν φιλότητι διέτμαγεν ἀρθμήσαντε. | 302 |
τῷ ὄντι δὲ διεχωρίσθησαν ἐν φιλίᾳ ἁρμοσθέντες καὶ συμβιβασθέντες. | |
Dar se desprinseră ei împăcați amândoi ca prieteni.” | |
ὣς ἄρα φωνήσας δῶκε ξίφος ἀργυρόηλον | 303 |
οὕτω δὴ εἰπών, ἐχαρίσατο αὐτῷ ξίφος ἥλους ἀργυροὺς ἔχον, | |
Astfel îi zise și spada țintată-n argint i-o întinse, | |
σὺν κολεῷ τε φέρων καὶ ἐϋτμήτῳ τελαμῶνι· | 304 |
σὺν τῇ ξιφοθήκῃ καὶ τῷ καλῶς τετμημένῳ ἀναφορεῖ ἐπιφέρων· | |
Teaca-mpreună cu spada și chinga-i frumoasă de piele. | |
Αἴας δὲ ζωστῆρα δίδου φοίνικι φαεινόν. | 305 |
ὁ Αἴας δὲ ζώνην θωρακίτην ἐδωρήσατο, φοινικίνῳ χρώματι λελαμπρυσμένην. | |
Aias îi dete și el un șerpar sclipitor de porfiră. | |
τὼ δὲ διακρινθέντε ὃ μὲν μετὰ λαὸν Ἀχαιῶν | 306 |
οὗτοι δὲ διαχωρισθέντες, ὁ μὲν ἐπὶ τὸν στρατὸν τῶν Ἑλλήνων ἐπανῆκεν, | |
El dup-aceea se-ntoarse-napoi între Ahei la corăbii, | |
ἤϊ', ὃ δ' ἐς Τρώων ὅμαδον κίε· τοὶ δὲ χάρησαν, | 307 |
ὁ δὲ εἰς τὸν ὄχλον τῶν Τρῴων ἀπῄει, οὗτοι δὲ ἐχάρησαν, | |
Hector se duse-n duium la Troieni care se bucurară, | |
ὡς εἶδον ζωόν τε καὶ ἀρτεμέα προσιόντα, | 308 |
ὅτε ἐθεάσαντο αὐτὸν ζῶντα καὶ ὑγιᾶ προσερχόμενον, | |
Cum îl văzură pe el că vine spre tabără teafăr, | |
Αἴαντος προφυγόντα μένος καὶ χεῖρας ἀάπτους· | 309 |
ἐκφυγόντα τὴν ἰσχὺν καὶ τὰς ἀπροσπελάστους χεῖρας τοῦ Αἴαντος· | |
Nevătămat de-a lui Aias putere și mână cumplită. | |
καί ῥ' ἦγον προτὶ ἄστυ ἀελπτέοντες σόον εἶναι. | 310 |
καὶ δὴ ἀπῆγον αὐτὸν εἰς τὴν πόλιν μὴ ἐλπίσαντες σῷον καὶ ὑγιᾶ εἶναι· | |
Veseli îl duseră-n Troia, căci n-aveau nădejde să scape. | |
Αἴαντ' αὖθ' ἑτέρωθεν ἐϋκνήμιδες Ἀχαιοὶ | 311 |
τὸν Αἴαντα δὲ ἐξ ἑτέρου μέρους οἱ εὔοπλοι Ἕλληνες | |
Dar și pe Aias Aheii tot veseli îl duseră-n cortul | |
εἰς Ἀγαμέμνονα δῖον ἄγον κεχαρηότα νίκῃ. | 312 |
ἀπῆγον εἰς τὸν ἔνδοξον Ἀγαμέμνονα, χαίροντα ἐπὶ τῇ νίκῃ. | |
Lui Agamemnon Atrid, care s-a bucurat deopotrivă | |
οἳ δ' ὅτε δὴ κλισίῃσιν ἐν Ἀτρεΐδαο γένοντο, | 313 |
οὗτοι δὲ ἐπειδὴ ἐν ταῖς σκηναῖς τοῦ υἱοῦ τοῦ Ἀτρέως ἐγένοντο, | |
De biruință. Iar cum ei la corturi în urmă sosiră, | |
τοῖσι δὲ βοῦν ἱέρευσεν ἄναξ ἀνδρῶν Ἀγαμέμνων | 314 |
τούτοις βοῦν ἔθυσεν ὁ βασιλεὺς τῶν ἀνδρῶν Ἀγαμέμνων | |
Le înjunghie Agamemnon în cinstea lui Aias un taur | |
ἄρσενα πενταέτηρον ὑπερμενέϊ Κρονίωνι. | 315 |
ἄρρενα, πενταετῆ, τῷ μεγαλοδυνάμῳ υἱῷ τοῦ Κρόνου. | |
Mare, cincar, mulțumind celui neîntrecut în putere. | |
τὸν δέρον ἀμφί θ' ἕπον, καί μιν διέχευαν ἅπαντα, | 316 |
τοῦτον ἐξέδερον, καὶ περιεῖπον, καὶ ὅλον αὐτὸν διεμέρισαν, | |
Ei îl jupiră,-l gătiră, îl îmbucățiră și bine | |
μίστυλλόν τ' ἄρ' ἐπισταμένως πεῖράν τ' ὀβελοῖσιν, | 317 |
διεῖλον δὲ εἰς μικρὰ μετ᾿ ἐπιστήμης, καὶ περιέπειραν τοῖς ὀβελίσκοις, | |
Carnea tăind-o felii și o trecură-n frigări și-o prăjiră | |
ὄπτησάν τε περιφραδέως, ἐρύσαντό τε πάντα. | 318 |
καὶ ὤπτησαν νουνεχῶς τε καὶ ἐμπείρως, καὶ ἐξείλκυσαν ἅπαντα. | |
Peste jeratic și-o traseră apoi de pe foc rumenită. | |
αὐτὰρ ἐπεὶ παύσαντο πόνου τετύκοντό τε δαῖτα, | 319 |
ἐπεὶ δὲ ἀπεπαύσαντο τῶν ἔργων, καὶ τὴν εὐωχίαν παρεσκεύασαν, | |
Când isprăviră cu toate la urmă și masa fu gata, | |
δαίνυντ', οὐδέ τι θυμὸς ἐδεύετο δαιτὸς ἐΐσης· | 320 |
εὐωχοῦντο, οὐκέτι ψυχή τινος ἐδεῖτο τροφῆς ἐν κοινῇ τραπέζῃ προκειμένης· | |
Benchetuiau, și avea cuvenitul mertic fiecare. | |
νώτοισιν δ' Αἴαντα διηνεκέεσσι γέραιρεν | 321 |
τὸν Αἴαντα δὲ νώτοις διηνεκῶς ἐτίμα | |
Spetele late ale boului datu-le-a-n cinstea lui Aias | |
ἥρως Ἀτρεΐδης εὐρὺ κρείων Ἀγαμέμνων. | 322 |
ὁ ἥρως ὁ υἱὸς τοῦ Ἀτρέως, ὁ μέγας βασιλεὺς Ἀγαμέμνων· | |
Însuși mai-marele Domn, viteazul Atrid Agamemnon. | |
αὐτὰρ ἐπεὶ πόσιος καὶ ἐδητύος ἐξ ἔρον ἕντο, | 323 |
ἐπεὶ δὲ τὴν ἐπιθυμίαν ἀνεπλήρωσαν τῆς πόσεως, καὶ τῆς τροφῆς, | |
Când și-alinară pe urmă cu toții și sete și foame, | |
τοῖς ὁ γέρων πάμπρωτος ὑφαίνειν ἤρχετο μῆτιν | 324 |
τούτοις ὁ γέρων Νέστωρ πρὸ πάντων συνείρειν καὶ κατασκευάζειν ἤρχετο βουλήν, | |
Prinse întâi între ei să-și spună gândirea bătrânul | |
Νέστωρ, οὗ καὶ πρόσθεν ἀρίστη φαίνετο βουλή· | 325 |
οὗ καὶ πρότερον ἡ βουλὴ ἀρίστη ἐδόκει, | |
Nestor, al cărui sfat fu cel mai cuminte de-a pururi, | |
ὅ σφιν ἐϋφρονέων ἀγορήσατο καὶ μετέειπεν· | 326 |
ὅς τις καλῶς φρονῶν ἐδημηγόρησε, καὶ ἐν μέσῳ αὐτῶν εἶπεν· | |
El sănătos cugetând, vorbi adunării și zise: | |
Ἀτρεΐδη τε καὶ ἄλλοι ἀριστῆες Παναχαιῶν, | 327 |
ὦ υἱοὶ τοῦ Ἀτρέως, καὶ ὦ ἄλλοι ἀριστεῖς τῶν πάντων Ἑλλήνων, | |
„Doamne-Agamemnon și voi ceilalți căpitani ai oștirii, | |
πολλοὶ γὰρ τεθνᾶσι κάρη κομόωντες Ἀχαιοί, | 328 |
πολλοὶ μὲν ἀπέθανον Ἕλληνες κομῶντες τὰς κεφαλάς, | |
Sunt o mulțime de-Ahei care s-află căzuți pe câmpie; | |
τῶν νῦν αἷμα κελαινὸν ἐύ̈ρροον ἀμφὶ Σκάμανδρον | 329 |
ὧν τὸ μὲν μέλαν αἷμα νῦν περὶ τὸν καλλίρρουν Σκάμανδρον | |
Crâncenul Ares stropitu-le-a sângele lângă Scamandru | |
ἐσκέδασ' ὀξὺς Ἄρης, ψυχαὶ δ' Ἄϊδος δὲ κατῆλθον· | 330 |
διεσκόρπισε ὁ ὀξὺς πόλεμος, αἱ ψυχαὶ δὲ εἰς ᾅδου κατέβησαν, | |
Și-a azvârlit a lor suflete biete pe lumea cealaltă. | |
τώ σε χρὴ πόλεμον μὲν ἅμ' ἠοῖ παῦσαι Ἀχαιῶν, | 331 |
δι᾿ ὅ σε δεῖ τὸν μὲν πόλεμον τῶν Ἑλλήνων ἅμα τῇ ἡμέρᾳ, ἤτοι ἕωθεν, παῦσαι. | |
De-asta și trebuie mâine din zori să-nceteze bătaia, | |
αὐτοὶ δ' ἀγρόμενοι κυκλήσομεν ἐνθάδε νεκροὺς | 332 |
ἡμεῖς δὲ συναθροισθέντες ἐξ ἁμαξῶν οἴσομεν (φέρωμεν) δεῦρο τὰ σώματα | |
Ca să putem, adunați împreună, s-aducem în care | |
βουσὶ καὶ ἡμιόνοισιν· ἀτὰρ κατακήομεν αὐτοὺς | 333 |
διὰ βοῶν καὶ ἡμιόνων, κατακαύσομεν δὲ αὐτὰ | |
Morții cu boi și cu muli, și să ardem apoi a lor trupuri | |
τυτθὸν ἀπὸ πρὸ νεῶν, ὥς κ' ὀστέα παισὶν ἕκαστος | 334 |
μικρὸν πόρρωθι πρὸ τῷ νεῶν (πόρρω τῶν νεῶν) ὡς ἂν ἕκαστος | |
Lângă corăbii, ca noi fiecare să ducem acasă | |
οἴκαδ' ἄγῃ ὅτ' ἂν αὖτε νεώμεθα πατρίδα γαῖαν. | 335 |
τοῖς παισὶ τὰ ὀστᾶ ἐπ᾽ οἴκου κομίσῃ, ὁπηνίκα δὴ ὑποστρέφομεν εἰς τὴν γῆν τὴν πατρίδα· | |
Oasele lor la copii, de-o fi să ne-ntoarcem în țară; | |
τύμβον δ' ἀμφὶ πυρὴν ἕνα χεύομεν ἐξαγαγόντες | 336 |
τάφον δὲ περὶ τὴν πυρκαιὰν ἕνα διὰ χώματος ποιήσωμεν, ἐκπορευθέντες | |
Și să durăm după asta din țărnă la rug o movilă | |
ἄκριτον ἐκ πεδίου· ποτὶ δ' αὐτὸν δείμομεν ὦκα | 337 |
ἔξω τῆς πεδιάδος, ἄκριτον, ἤτοι μὴ καθέκαστον τῶν τεθνηκότων διακρινόμενον (χωριζόμενον)· παρ᾿ αὐτὸν δὲ ταχέως οἰκοδομήσωμεν | |
Mare, un singur mormânt, și să înălțăm pe aproape | |
πύργους ὑψηλοὺς εἶλαρ νηῶν τε καὶ αὐτῶν. | 338 |
τείχη ὑψηλά, φυλακὴν τῶν τε νεῶν καὶ ἡμῶν αὐτῶν, | |
Ziduri cu turnuri înalte, adăpost pentru noi și corăbii, | |
ἐν δ' αὐτοῖσι πύλας ποιήσομεν εὖ ἀραρυίας, | 339 |
ἐν αὐτοῖς δὲ πύλας κατασκευάσωμεν καλῶς καὶ ἀσφαλῶς ἡρμοσμένας, | |
Și la tot turnul să facem noi tari și vârtoase încheiate | |
ὄφρα δι' αὐτάων ἱππηλασίη ὁδὸς εἴη· | 340 |
ὅπως δι᾽ αὐτῶν ὁδὸς ἱππική, καὶ ἔξοδος τοῦ στρατεύματος ὑπάρχοι, | |
Porți ca să poată să umble telegile noastre și caii, | |
ἔκτοσθεν δὲ βαθεῖαν ὀρύξομεν ἐγγύθι τάφρον, | 341 |
ἔξωθεν δὲ σκάψαντες ποιήσωμεν ἐγγὺς τάφρον βαθεῖαν, | |
Și să săpăm pe la ziduri un șanț mai afund în afară; | |
ἥ χ' ἵππον καὶ λαὸν ἐρυκάκοι ἀμφὶς ἐοῦσα, | 342 |
ἥτις ἂν τοὺς ἵππους καὶ τοὺς ἄνδρας κατέχοι καὶ φυλάττοι μεταξὺ οὖσα, | |
Șanțul, săpat împrejur, va opri călăreți și pedeștri, | |
μή ποτ' ἐπιβρίσῃ πόλεμος Τρώων ἀγερώχων. | 343 |
μήποτ' ἐπέλθῃ καὶ ἐπισχύσῃ πόλεμος τῶν ὑπερηφάνων Τρῴων. | |
Dacă vom fi năpădiți cumva de Troieni la bătaie.” | |
ὣς ἔφαθ', οἳ δ' ἄρα πάντες ἐπῄνησαν βασιλῆες. | 344 |
οὕτως εἶπεν. οὗτοι δ᾽ ἄρα πάντες οἱ βασιλεῖς συνῄεσαν τοῖς εἰρημένοις. | |
Zise, și craii cu toții primiră povața lui Nestor. | |
Τρώων αὖτ' ἀγορὴ γένετ' Ἰλίου ἐν πόλει ἄκρῃ | 345 |
ὁμοίως δὲ καὶ τῶν Τρῴων συναγωγὴ καὶ ἐκκλησία ἐγένετο ἐν τῇ ἀκροπόλει τῆς Ἰλίου | |
În cetățuie Troienii țineau pe atunci adunare | |
δεινὴ τετρηχυῖα, παρὰ Πριάμοιο θύρῃσι· | 346 |
φοβερὰ καὶ ταραχώδης παρὰ ταῖς τοῦ Πριάμου θύραις· | |
Strașnică, plină de larmă, la poarta din curtea lui Priam. | |
τοῖσιν δ' Ἀντήνωρ πεπνυμένος ἦρχ' ἀγορεύειν· | 347 |
ἐν τούτοις δὲ Ἀντήνωρ ὁ συνετὸς ἔρχετο δημηγορεῖν οὕτω· | |
Vorba deschise întâi înțeleptul Antenor și zise: | |
κέκλυτέ μευ Τρῶες καὶ Δάρδανοι ἠδ' ἐπίκουροι, | 348 |
ἀκούσατέ μου ὦ Τρῷες, καὶ Δάρδανοι, καὶ βοηθοὶ | |
„Dați ascultare, Troieni, Dardani și tovarăși de arme, | |
ὄφρ' εἴπω τά με θυμὸς ἐνὶ στήθεσσι κελεύει. | 349 |
ἵνα εἴπω ἅ με ἡ ψυχὴ ἐν τῷ στήθει προτρέπει· | |
Ca să vă spun două vorbe din inimă povățuite. | |
δεῦτ' ἄγετ' Ἀργείην Ἑλένην καὶ κτήμαθ' ἅμ' αὐτῇ | 350 |
φέρε δὴ τὴν Πελοποννησίαν Ἑλένην, καὶ τὰ χρήματα σὺν αὐτῇ, | |
Haide mai bine să dăm pe Elena din Argos și-averea-i | |
δώομεν Ἀτρεΐδῃσιν ἄγειν· νῦν δ' ὅρκια πιστὰ | 351 |
ἀποδῶμεν τοῖς υἱοῖς τοῦ Ἀτρέως ἀπάγειν, νυνὶ γὰρ τοὺς πιστοὺς καὶ βεβαίους ὅρκους | |
Ca să le ducă Atrizii cu ei. În zadar ne mai batem; | |
ψευσάμενοι μαχόμεσθα· τὼ οὔ νύ τι κέρδιον ἡμῖν | 352 |
ἀθητήσαντες, καὶ παραβάντες μαχόμεθα, δι᾿ ὃ οὐκ ἐπικερδὲς καὶ ὠφέλιμον ἡμῖν | |
Noi am călcat jurământul și n-o să ne fie spre bine, | |
ἔλπομαι ἐκτελέεσθαι, ἵνα μὴ ῥέξομεν ὧδε. | 353 |
ἐλπίζω ἐκτελεσθῆναι, ἐὰν μὴ πράζωμεν οὕτως· | |
Ba dimpotrivă, socot, dacă n-om vrea noi asta s-o facem.” | |
ἤτοι ὅ γ' ὣς εἰπὼν κατ' ἄρ' ἕζετο· τοῖσι δ' ἀνέστη | 354 |
ὁ μὲν οὕτως εἰπὼν ἐκάθισε. ἐν τούτοις δὲ ἠγέρθη | |
Zise, și-ndată șezu; dar pe loc se sculă între dânșii | |
δῖος Ἀλέξανδρος Ἑλένης πόσις ἠϋκόμοιο, | 355 |
ὁ ἔνδοξος Ἀλέξανδρος, ὁ ἀνὴρ τῆς Ἑλένης τῆς καλλικόμου, | |
Falnicul Paris, bărbatul Elenei cea-n plete bogată, | |
ὅς μιν ἀμειβόμενος ἔπεα πτερόεντα προσηύδα· | 356 |
ὅστις αὐτῷ ἀνταποκρινόμενος λόγους ταχεῖς ἔλεγεν οὕτω· | |
Și la bătrânul Antenor așa se răsti de mânie: | |
Ἀντῆνορ σὺ μὲν οὐκέτ' ἐμοὶ φίλα ταῦτ' ἀγορεύεις· | 357 |
ὦ Ἀντῆνορ, σὺ δήπου οὐδαμῶς ἐμοὶ κεχαρισμένα ταῦτα δημηγορεῖς· | |
„Tare mă superi, Antenor, când vii tu cu sfaturi de-aceste; | |
οἶσθα καὶ ἄλλον μῦθον ἀμείνονα τοῦδε νοῆσαι. | 358 |
οἶδας μέν τοι καὶ ἄλλον λόγον κρείσσονα τούτου διανοηθῆναι καὶ εἰπεῖν, | |
Știi să ne spui doar și altă povață mai bună ca asta. | |
εἰ δ' ἐτεὸν δὴ τοῦτον ἀπὸ σπουδῆς ἀγορεύεις, | 359 |
εἰ δὲ ἀληθῶς που τοῦτον σπουδάζων ὡς κρείσσονα λέγεις, | |
Dacă tu însă cu tot înadinsul dai sfatul acesta, | |
ἐξ ἄρα δή τοι ἔπειτα θεοὶ φρένας ὤλεσαν αὐτοί. | 360 |
ἐξαπώλεσαν δήπουθεν αὐτοὶ οἱ θεοὶ τὸν σὸν λογισμόν, | |
Nu mai încape-ndoială că zeii luatu-ți-au mintea. | |
αὐτὰρ ἐγὼ Τρώεσσι μεθ' ἱπποδάμοις ἀγορεύσω· | 361 |
ἐγὼ δὲ ἐν τοῖς Τρῳσὶ τοῖς ἱππικοῖς δημηγορήσας ἐρῶ, | |
De-asta vorbi-voi deschis și nu m-oi sfii a vă spune | |
ἀντικρὺ δ' ἀπόφημι γυναῖκα μὲν οὐκ ἀποδώσω· | 362 |
διαρρήδην γὰρ ἀπαγορεύω, τὴν μὲν γυναῖκα οὐκ ἀποδώσω, | |
Una și bună din parte-mi: eu n-o dau-napoi pe femeie. | |
κτήματα δ' ὅσσ' ἀγόμην ἐξ Ἄργεος ἡμέτερον δῶ | 363 |
τὰ χρήματα δὲ ὅσα ἤγαγον ἐκ τοῦ Ἄργους εἰς τὸ ἡμέτερον δῶμα, | |
Numai averile aduse de mine din Argos acasă, | |
πάντ' ἐθέλω δόμεναι καὶ οἴκοθεν ἄλλ' ἐπιθεῖναι. | 364 |
πάντα βούλομαι ἀποδοῦναι, καὶ ἔτι ἐκ τοῦ οἴκου ἕτερα προσθεῖναι. | |
Toate le-aș da bucuros și chiar le-aș spori de la mine.” | |
ἤτοι ὅ γ' ὣς εἰπὼν κατ' ἄρ' ἕζετο· τοῖσι δ' ἀνέστη | 365 |
ὁ μὲν οὕτως εἰπὼν ἐκάθισεν. ἐν τούτοις δ᾽ ἀνέστη | |
Zice și-n scaun s-așază. Se scoală-ntre ei apoi Priam | |
Δαρδανίδης Πρίαμος, θεόφιν μήστωρ ἀτάλαντος, | 366 |
ὁ τοῦ Δαρδάνου ἀπόγονος Πρίαμος, ὁ τοῖς θεοῖς κατὰ γνώμην παραπλήσιος, | |
Dardanianu-mpăratul bătrân ca un zeu de cuminte, | |
ὅ σφιν ἐϋφρονέων ἀγορήσατο καὶ μετέειπε· | 367 |
ὃς εὖ φρονῶν ἐδημηγόρησε, καὶ εἶπεν ἐν αὐτοῖς· | |
Și sănătos chibzuind, ia cuvântul în faț-adunării: | |
κέκλυτέ μευ Τρῶες καὶ Δάρδανοι ἠδ' ἐπίκουροι, | 368 |
ἀκούσατέ μου, ὦ Τρῷες, καὶ Δάρδανοι, καὶ βοηθοί, | |
„Dați ascultare, Troieni, Dardani și tovarăși de arme, | |
ὄφρ' εἴπω τά με θυμὸς ἐνὶ στήθεσσι κελεύει. | 369 |
ἵνα εἴπω ἃ με ἡ ψυχὴ ἐν τῷ στήθει προτρέπει. | |
Vreau să vă dau o povață din inimă povățuită. | |
νῦν μὲν δόρπον ἕλεσθε κατὰ πτόλιν ὡς τὸ πάρος περ, | 370 |
νῦν μὲν δεῖπνον λάβετε κατὰ τὸ στρατόπεδον ὡς τὸ πρότερον, | |
Mergeți acum și cinați cum vă este obiceiu-n cetate | |
καὶ φυλακῆς μνήσασθε καὶ ἐγρήγορθε ἕκαστος· | 371 |
καὶ φυλακῆς μνήσθητε, καὶ ἐπιμελήθητε, καὶ γρηγορήσατε πάντες· | |
Și s-aveți grijă de pază, vegheați fiecare. Iar mâine | |
ἠῶθεν δ' Ἰδαῖος ἴτω κοίλας ἐπὶ νῆας | 372 |
ἕωθεν δὲ πορευθήτω ὁ Ἰδαῖος ἐπὶ τὰς βαθείας ναῦς (τῶν Ἑλλήνων) | |
Crainicul nostru Ideu să mânece drept la corăbii, | |
εἰπέμεν Ἀτρεΐδῃς Ἀγαμέμνονι καὶ Μενελάῳ | 373 |
εἰπεῖν τοῖς υἱοῖς τοῦ Ἀτρέως, τῷ τε Ἀγαμέμνονι, καὶ τῷ Μενελάῳ | |
Lui Agamemnon să-i spuie și fratelui său, lui Menelau, | |
μῦθον Ἀλεξάνδροιο, τοῦ εἵνεκα νεῖκος ὄρωρε· | 374 |
τὸν λόγον τοῦ Ἀλεξάνδρου, οὗ χάριν ἡ παροῦσα φιλονεικία ἐγήγερτο, | |
Vorba lui Paris, feciorul meu începătoru-nvrăjbirii; | |
καὶ δὲ τόδ' εἰπέμεναι πυκινὸν ἔπος, αἴ κ' ἐθέλωσι | 375 |
καὶ ἔτι τοῦτον εἰπεῖν τὸν νουνεχῆ λόγον, ἐὰν βούλωνται | |
Și să întrebe cu grai cumpănit, dacă vor să-nceteze | |
παύσασθαι πολέμοιο δυσηχέος, εἰς ὅ κε νεκροὺς | 376 |
λῆξαι τοῦ κακοήχου πολέμου ἕως ἂν τοὺς νεκροὺς | |
Cu bătălia-ntre noi pân-om strânge și arde-vom morții; | |
κήομεν· ὕστερον αὖτε μαχησόμεθ' εἰς ὅ κε δαίμων | 377 |
κατακαύσωμεν, ὕστερον δὲ πάλιν πολεμήσομεν, ἕως ἂν ὁ θεὸς | |
Dar după asta din nou război-ne-vom până ce soarta | |
ἄμμε διακρίνῃ, δώῃ δ' ἑτέροισί γε νίκην. | 378 |
ἡμᾶς διαχωρίσῃ, δῷ δὲ τῷ ἑτέρῳ μέρει τὴν νίκην. | |
Ne va desprinde din arme și unor-ar da biruința.” | |
ὣς ἔφαθ', οἳ δ' ἄρα τοῦ μάλα μὲν κλύον ἠδ' ἐπίθοντο· | 379 |
οὕτως εἶπεν. οὗτοι δὲ λίαν αὐτοῦ ἐπήκουσαν καὶ ἐπείσθησαν. | |
Asta le zise, iar ei auzindu-l, cu drag îl ascultă. | |
δόρπον ἔπειθ' εἵλοντο κατὰ στρατὸν ἐν τελέεσσιν· | 380 |
δεῖπνον οὖν μετὰ ταῦτα ἔλαβον κατὰ τὸ στρατόπεδον ἐν ταῖς τάξεσι. | |
Oastea prin tabără-n cete-mpărțite s-a pus să cineze; | |
ἠῶθεν δ' Ἰδαῖος ἔβη κοίλας ἐπὶ νῆας· | 381 |
ἕωθεν δὲ ὁ Ἰδαῖος ἐπορεύθη ἐπὶ τὰς βαθείας ναῦς· | |
Iar dimineața Ideu cu solie porni spre corăbii | |
τοὺς δ' εὗρ' εἰν ἀγορῇ Δαναοὺς θεράποντας Ἄρηος | 382 |
εὗρε δὲ τοὺς Ἕλληνας τοὺς ὑπηρέτας τοῦ Ἄρεος ἐν ἐκκλησία | |
Și pe bărbații Danai îi găsi adunați laolaltă, | |
νηῒ πάρα πρύμνῃ Ἀγαμέμνονος· αὐτὰρ ὃ τοῖσι | 383 |
παρὰ τῇ πρύμνῃ τῆς νεὼς τοῦ Ἀγαμέμνονος | |
Tocmai în dosul corăbiei lui Agamemnon, și-acolo, | |
στὰς ἐν μέσσοισιν μετεφώνεεν ἠπύτα κῆρυξ· | 384 |
ὁ κῆρυξ δὲ ὁ μεγαλόφωνος στὰς ἐν μέσῳ, εἶπεν αὐτοῖς· | |
Stând pe la mijlocul lor, el așa cu glas tare le zise: | |
Ἀτρεΐδη τε καὶ ἄλλοι ἀριστῆες Παναχαιῶν | 385 |
ὦ υἱὲ τοῦ Ἀτρέως, καὶ ἄλλοι εὔοπλοι Ἕλληνες, | |
„Crai Agamemnon și voi căpetenii mai mari din Ahaia, | |
ἠνώγει Πρίαμός τε καὶ ἄλλοι Τρῶες ἀγαυοὶ | 386 |
ὅ τε Πρίαμος καὶ οἱ ἄλλοι λαμπροὶ Τρῷες ἐκέλευσαν | |
Priam, al meu domnitor, și marii fruntași de la Troia | |
εἰπεῖν, αἴ κέ περ ὔμμι φίλον καὶ ἡδὺ γένοιτο, | 387 |
εἰπεῖν, εἴπερ ἂν ὑμῖν προσφιλὲς καὶ χαρίεν εἴη, | |
Mi-au poruncit să vă spun, de-ar fi să vă placă și vouă, | |
μῦθον Ἀλεξάνδροιο, τοῦ εἵνεκα νεῖκος ὄρωρε· | 388 |
λόγον τοῦ Ἀλεξάνδρου, οὗ χάριν ἡ παροῦσα ἔρις ἐγήγερται. | |
Vorba lui Paris, acel care e-ncepătoru-nvrăjbirii, | |
κτήματα μὲν ὅσ' Ἀλέξανδρος κοίλῃς ἐνὶ νηυσὶν | 389 |
τὰ μὲν χρήματα, ὅσα Ἀλέξανδρος ἐν ταῖς ναυσὶ ταῖς βαθείαις | |
Cum c-avuția ce dânsul aduse-n corăbii la Troia – | |
ἠγάγετο Τροίηνδ'· ὡς πρὶν ὤφελλ' ἀπολέσθαι· | 390 |
ἤγαγεν εἰς τὴν Τροίαν, ὃς εἴθε ἀπώλετο πρὶν ἢ ταῦτα ποιῆσαι, | |
Bine-ar fi fost dacă el pierea înainte de asta! – | |
πάντ' ἐθέλει δόμεναι καὶ οἴκοθεν ἄλλ' ἐπιθεῖναι· | 391 |
πάντα βούλεται ἀποδοῦναι, καὶ προσέτι ἐκ τοῦ οἴκου προσθεῖναι ἄλλα· | |
Toată v-ar da-o voios și chiar de la sine-ar spori-o. | |
κουριδίην δ' ἄλοχον Μενελάου κυδαλίμοιο | 392 |
τὴν δὲ ἐκ παρθενίας γαμετὴν τοῦ ἐνδόξου Μενελάου | |
Dar pe Elena, soția slăvitului vostru Menelau, | |
οὔ φησιν δώσειν· ἦ μὴν Τρῶές γε κέλονται. | 393 |
οὐκ ἀποδώσειν φησίν· ὄντως που αὐτὸν οἱ Τρῷες παρακελεύονται ἀποδοῦναι. | |
Nu vrea s-o dea înapoi, măcar că-l îndeamnă Troienii. | |
καὶ δὲ τόδ' ἠνώγεον εἰπεῖν ἔπος αἴ κ' ἐθέλητε | 394 |
καὶ δὴ τόνδε τὸν λόγον ἐκέλευσαν εἰπεῖν, ἐὰν βούλησθε | |
Mai îmi dădură poruncă să-ntreb, dacă vreți să-nceteze | |
παύσασθαι πολέμοιο δυσηχέος εἰς ὅ κε νεκροὺς | 395 |
λῆξαι τοῦ κακοήχου πολέμου, ἕως ἂν τὰ σώματα | |
Crunta bătaie-ntre noi pân-om strânge și arde-vom morții, | |
κήομεν· ὕστερον αὖτε μαχησόμεθ' εἰς ὅ κε δαίμων | 396 |
καύσωμεν· μετὰ ταῦτα δὲ πολεμήσομεν, ἕως ἂν ὁ θεὸς | |
Dar după asta din nou război-ne-vom până ce soarta | |
ἄμμε διακρίνῃ, δώῃ δ' ἑτέροισί γε νίκην. | 397 |
ἡμᾶς διαχωρίσῃ, δώσῃ δὲ τῇ ἑτέρᾳ μερίδι νίκην. | |
Ne va desprinde din arme și unor-ar da biruința.” | |
ὣς ἔφαθ', οἳ δ' ἄρα πάντες ἀκὴν ἐγένοντο σιωπῇ· | 398 |
οὕτως εἶπεν. οὗτοι δὲ πάντες ἥσυχοι ἐγένοντο σιωπῇ· | |
Crainicul asta vorbi, ei molcom tăcură cu toții. | |
ὀψὲ δὲ δὴ μετέειπε βοὴν ἀγαθὸς Διομήδης· | 399 |
μετὰ χρόνον δέ τινα Διομήδης ὁ κατὰ πόλεμον ἀγαθὸς εἶπεν αὐτοῖς· | |
Rupse tăcerea la urmă bărbatul Tidid Diomede: | |
μήτ' ἄρ τις νῦν κτήματ' Ἀλεξάνδροιο δεχέσθω | 400 |
μηδεὶς νῦν μήτε χρήματα Ἀλεξάνδρου δεχέσθω, | |
„Nici a lui Paris avere să nu mai primiți de la Troia, | |
μήθ' Ἑλένην· γνωτὸν δὲ καὶ ὃς μάλα νήπιός ἐστιν | 401 |
μήτε τὴν Ἑλένην· γνωστὸν γάρ ἐστι καὶ αὐτῷ, ὃς λίαν ἀσύνετός ἐστιν, | |
Nici pe Elena; de-acum e știut și un nerod o pricepe | |
ὡς ἤδη Τρώεσσιν ὀλέθρου πείρατ' ἐφῆπται. | 402 |
ὅτι τοῖς Τρῳσὶν ἤδη τὰ τοῦ ἀφανισμοῦ πέρατα ἐπίκεινται. | |
Cum că-i ajuns la grumazul Troienilor ștreangul pieirii.” | |
ὣς ἔφαθ', οἳ δ' ἄρα πάντες ἐπίαχον υἷες Ἀχαιῶν | 403 |
οὕτως εἶπεν. οἱ υἱοὶ δὲ τῶν Ἑλλήνων πάντες ἐπεβόησαν, | |
Zise, și-Aheii cu el învoindu-se toți chiotiră | |
μῦθον ἀγασσάμενοι Διομήδεος ἱπποδάμοιο· | 404 |
λόγον θαυμάσαντες τοῦ ἱππικοῦ Διομήδους. | |
Plini de mirare, auzind ce le spuse Tidid călărețul, | |
καὶ τότ' ἄρ' Ἰδαῖον προσέφη κρείων Ἀγαμέμνων· | 405 |
καὶ δὴ τότε Ἀγαμέμνων ὁ βασιλεὺς εἶπε πρὸς τὸν Ἰδαῖον· | |
Și domnitorul Atrid așa lui Ideu îi răspunse: | |
Ἰδαῖ' ἤτοι μῦθον Ἀχαιῶν αὐτὸς ἀκούεις | 406 |
ὦ Ἰδαῖε, τὸν μὲν λόγον τῶν Ἑλλήνων καὶ σὺ ἀκούεις, | |
„Singur tu crainice-auzi cuvântul Aheilor. Iată | |
ὥς τοι ὑποκρίνονται· ἐμοὶ δ' ἐπιανδάνει οὕτως | 407 |
ὅπως σοι ἀποκρίνονται, ἐμοὶ δὲ οὕτως ἀρέσκει. | |
Cum ei acuma-ți răspund; îmi place și mie răspunsul. | |
ἀμφὶ δὲ νεκροῖσιν κατακαιέμεν οὔ τι μεγαίρω· | 408 |
περὶ δὲ τῶν νεκρῶν, κατακαίειν οὐ φθονῶ, | |
Cât despre arderea morților nu mă pun eu împotrivă. | |
οὐ γάρ τις φειδὼ νεκύων κατατεθνηώτων | 409 |
οὐ γάρ τις φειδωλία (φροντὶς) νεκρῶν ἀποθανόντων | |
Nu e nimic de cruțat, dacă-i vorba de morți, și se cade | |
γίγνετ' ἐπεί κε θάνωσι πυρὸς μειλισσέμεν ὦκα. | 410 |
γίνεται, ἐπειδὰν ἀποθάνωσι, διὰ πυρὸς ταχέως μειλίσσεσθαι, ἤτοι κηδεύειν καὶ θάπτειν. | |
Să-i împăcăm mai devreme dând focului moartele trupuri. | |
ὅρκια δὲ Ζεὺς ἴστω ἐρίγδουπος πόσις Ἥρης. | 411 |
τοὺς ὅρκους δὲ ὁ Ζεὺς γινωσκέτω ὁ μεγάλως κτυπῶν ἀνὴρ τῆς Ἥρας. | |
Iată, iau martor pe Zeus, al Herei bărbat, tunătorul.” | |
ὣς εἰπὼν τὸ σκῆπτρον ἀνέσχεθε πᾶσι θεοῖσιν, | 412 |
οὕτως εἰπὼν ἀνέτεινε τὸ σκῆπτρον πᾶσι τοῖς θεοῖς | |
Zise, și-ndată spre zei ridică el sceptrul. Trimisul, | |
ἄψορρον δ' Ἰδαῖος ἔβη προτὶ Ἴλιον ἱρήν. | 413 |
ὀπισθορμήτως δὲ ἐπορεύθη ὁ Ἰδαῖος εἰς τὴν ἱερὰν Ἴλιον. | |
Calea luând înapoi, se-ntoarse la deal în cetate, | |
οἳ δ' ἕατ' εἰν ἀγορῇ Τρῶες καὶ Δαρδανίωνες | 414 |
οἱ Τρῷες δέ, καὶ οἱ τοῦ Δαρδάνου ἀπόγονοι, ἐκάθηντο | |
Unde Troienii ședeau în sobor cu Dardanii, cu soții, | |
πάντες ὁμηγερέες, ποτιδέγμενοι ὁππότ' ἄρ' ἔλθοι | 415 |
πάντες συνηθροισμένοι, προσδεχόμενοι πότε δὴ ἀφίκοιτο | |
Și așteptau pe Ideu, înțeleptul lor crainic, să vie. | |
Ἰδαῖος· ὃ δ' ἄρ' ἦλθε καὶ ἀγγελίην ἀπέειπε | 416 |
ὁ Ἰδαῖος. Οὗτος δ᾽ οὖν ἀφίκετο, καὶ τὴν ἀγγελίαν ἀπεδοκίμασε, καὶ ὡς ἀνωφελῆ ἀνήγγειλεν, ὅτι μὴ προσεδέξαντο τὴν πρεσβείαν οἱ Ἕλληνες, | |
Dânsul în urmă venind, stătu pe la mijloc și spuse | |
στὰς ἐν μέσσοισιν· τοὶ δ' ὁπλίζοντο μάλ' ὦκα, | 417 |
στὰς ἐν μέσῳ. οὗτοι δὲ καθωπλίζοντο μάλα ταχέως καὶ εὐτρεπίζοντο | |
Vestea ce-aduse cu el. Deci repede ei se gătiră | |
ἀμφότερον νέκυάς τ' ἀγέμεν ἕτεροι δὲ μεθ' ὕλην· | 418 |
κατ᾽ ἀμφότερον, οἱ μὲν τοὺς νεκροὺς ἄγειν, ἄλλοι δὲ ἐπὶ τὴν ξυλαγωγίαν ᾤχοντο· | |
Unii să care la leșuri, iar alții la trunchiuri de lemne. | |
Ἀργεῖοι δ' ἑτέρωθεν ἐϋσσέλμων ἀπὸ νηῶν | 419 |
οἱ Ἕλληνες δὲ ἀφ' ἑτέρου μέρους ἀπὸ τῶν εὐκαθέδρων νεῶν | |
Dar și Aheii la fel se tot sârguiau la corăbii | |
ὀτρύνοντο νέκυς τ' ἀγέμεν, ἕτεροι δὲ μεθ' ὕλην. | 420 |
παρώξυνον, τούς τε νεκροὺς ἄγειν, ἄλλοι δὲ ἐπὶ ξυλαγωγίαν ᾤχοντο. | |
Leșuri s-aducă și ei, și sarcini de lemne să care. | |
Ἠέλιος μὲν ἔπειτα νέον προσέβαλλεν ἀρούρας | 421 |
ὁ ἥλιος μὲν οὖν μετὰ ταῦτα ἄρτι ταῖς ἀκτίσι προσέβαλε τῇ γῇ, | |
Soarele abia apucase pe câmp să reverse lumina | |
ἐξ ἀκαλαρρείταο βαθυρρόου Ὠκεανοῖο | 422 |
ἐκ τοῦ ἀκυμάντου καὶ πρᾴως ῥέοντος βαθύρρου Ὠκεανοῦ | |
Și să se-nalțe în slavă din apele lui Ocheanos | |
οὐρανὸν εἰσανιών· οἳ δ' ἤντεον ἀλλήλοισιν. | 423 |
ἀνερχόμενος εἰς τὸν Οὐρανόν· οὗτοι δὲ συνήντων ἀλλήλοις, | |
Line și-afunde, când ei pe câmpie, Troienii și-Aheii, | |
ἔνθα διαγνῶναι χαλεπῶς ἦν ἄνδρα ἕκαστον· | 424 |
ὅπου ἐπιγνῶναι ἕκαστον ἄνδρα χαλεπὸν ἦν, | |
Se întâlneau. Ci cu greu cunoșteau pe ai lor fiecare. | |
ἀλλ' ὕδατι νίζοντες ἄπο βρότον αἱματόεντα | 425 |
ἀλλὰ ὕδατι ἀπονίπτοντες τὸ μετὰ ἱδρῶτος καὶ κόνεως αἷμα, | |
De-asta spălau de pe ei măcșala de praf și de sânge | |
δάκρυα θερμὰ χέοντες ἀμαξάων ἐπάειραν. | 426 |
δάκρυα θερμὰ καταχέοντες ἐπὶ τῶν ἁμαξῶν ἄραντες ἐπέθηκαν· | |
Și în căruțe-i urcau cu fierbinte plânsoare stropindu-i. | |
οὐδ' εἴα κλαίειν Πρίαμος μέγας· οἳ δὲ σιωπῇ | 427 |
οὐδὲ συνεχώρει κλαίειν ὁ μέγας Πρίαμος, οὗτοι δὲ μετὰ σιωπῆς | |
Nu-i lăsa Priam să plângă; de aceea și ei pe tăcute | |
νεκροὺς πυρκαϊῆς ἐπινήνεον ἀχνύμενοι κῆρ, | 428 |
τὰ σώματα ἐπὶ τῆς πυρᾶς συνήθροιζον (ἐσώρευον) λυπούμενοι καὶ ἀλγοῦντες τὴν ψυχήν· | |
Morții pe rug îi ticseau cu inima frântă de jale. | |
ἐν δὲ πυρὶ πρήσαντες ἔβαν προτὶ Ἴλιον ἱρήν. | 429 |
καύσαντες δὲ πυρί, ἐπορεύθησαν εἰς τὴν ἱερὰν Ἴλιον. | |
După ce-i arseră,-ndată plecară cu toții la Troia, | |
ὣς δ' αὔτως ἑτέρωθεν ἐϋκνήμιδες Ἀχαιοὶ | 430 |
ὡσαύτως δὲ ἀφ᾿ ἑτέρου μέρους οἱ εὔοπλοι Ἕλληνες | |
Dar și Aheii la fel se tot străduiau între dânșii, | |
νεκροὺς πυρκαϊῆς ἐπινήνεον ἀχνύμενοι κῆρ, | 431 |
τὰ σώματα ἐπὶ τῆς πυρᾶς ἐσώρευον, λυπούμενοι κατὰ ψυχήν· | |
Morții pe rug îi ticseau cu inima frântă de jale. | |
ἐν δὲ πυρὶ πρήσαντες ἔβαν κοίλας ἐπὶ νῆας. | 432 |
καύσαντες δὲ πυρὶ ἐπορεύθησαν ἐπὶ τὰς βαθείας ναῦς· | |
După ce-i arseră,-ndată plecară și ei la corăbii. | |
ἦμος δ' οὔτ' ἄρ πω ἠώς, ἔτι δ' ἀμφιλύκη νύξ, | 433 |
ὁπηνίκα δὲ οὔπω δὴ ἦν ἡμέρα, ἔτι δὲ ἦν λυκόφως, ἤτοι τὸ μεταξὺ νυκτὸς καὶ νοῦς σκοτῶδες, | |
Încă-nainte de zori, când noaptea cu ziua se-ngână, | |
τῆμος ἄρ' ἀμφὶ πυρὴν κριτὸς ἔγρετο λαὸς Ἀχαιῶν, | 434 |
τηνικαῦτα δὴ περὶ τὴν πυρὰν συνήθροιστο ὁ λαὸς τῶν Ἑλλήνων κριτός, ἤτοι εἰς αὐτὸ τοῦτο κριθεὶς τὸ περὶ τὴν πυρκαϊὰν ἐκπονῆσαι· | |
Cete de-Ahei pe alese la rug s-adunară și grabnic | |
τύμβον δ' ἀμφ' αὐτὴν ἕνα ποίεον ἐξαγαγόντες | 435 |
τάφον δὲ περὶ αὐτὴν ἕνα ἐποίουν ἐκπορευθέντες | |
Țărna săpau împrejur și-ncepură să-nalțe-o movilă | |
ἄκριτον ἐκ πεδίου, ποτὶ δ' αὐτὸν τεῖχος ἔδειμαν | 436 |
τοῦ πεδίου, ἄκριτον ἤτοι μὴ καθέκαστον διακρινόμενον, περὶ αὐτὸν δὲ ᾠκοδόμησαν τεῖχος, | |
Mare, un singur mormânt, și-n preajmă pe urmă durară | |
πύργους θ' ὑψηλούς, εἶλαρ νηῶν τε καὶ αὐτῶν. | 437 |
πύργους ὑψηλούς, φυλακὴν τῶν τε νεῶν καὶ ἑαυτῶν· | |
Ziduri cu turnuri înalte, adăpost pentru el și corăbii | |
ἐν δ' αὐτοῖσι πύλας ἐνεποίεον εὖ ἀραρυίας, | 438 |
ἐν αὐτοῖς δὲ πύλας κατεσκεύαζον καλῶς ἡρμοσμένας, | |
Și la tot turnul pe rând făcură vârtos încheiate, | |
ὄφρα δι' αὐτάων ἱππηλασίη ὁδὸς εἴη· | 439 |
ὅπως δι᾽ αὐτῶν ὑπάρχοι ὁδὸς ἱππική, | |
Porți ca să poată să umble telegile și telegarii, | |
ἔκτοσθεν δὲ βαθεῖαν ἐπ' αὐτῷ τάφρον ὄρυξαν | 440 |
ἔξωθεν δὲ ἔσκαψαν τάφρον βαθεῖαν ἐπ᾿ αὐτῷ, | |
Iar pe aproape de zid și de-a lungul săpară ei șanțul | |
εὐρεῖαν μεγάλην, ἐν δὲ σκόλοπας κατέπηξαν. | 441 |
πλατεῖαν καὶ μεγάλην, περὶ αὐτὴν δὲ ὀρθὰ ξύλα κατέπηξαν. | |
Mare și lat și afund, și pari înăuntru bătură. | |
ὣς οἳ μὲν πονέοντο κάρη κομόωντες Ἀχαιοί· | 442 |
οὕτω μὲν οἱ τὰς κεφαλὰς κομῶντες Ἕλληνες ἐνήργουν. | |
Asta lucrară Danaii atunci pe acolo. Iar zeii, | |
οἳ δὲ θεοὶ πὰρ Ζηνὶ καθήμενοι ἀστεροπητῇ | 443 |
οἱ θεοὶ δὲ παρὰ τῷ Διὶ τῷ ἀστράπτοντι καθήμενοι, | |
Care stăteau împreună cu Fulgerătorul din nouri, | |
θηεῦντο μέγα ἔργον Ἀχαιῶν χαλκοχιτώνων. | 444 |
ἐθαύμαζον τὸ μέγα ἔργον τῶν σιδηροθωράκων Ἑλλήνων. | |
Se minunau în Olimp de falnica lor zidărie. | |
τοῖσι δὲ μύθων ἦρχε Ποσειδάων ἐνοσίχθων· | 445 |
τούτοις δὲ λόγων ἤρχετο ὁ τὴν γῆν σείων Ποσειδῶν λέγων· | |
Zise cu ciudă-ntre ei Poseidon, al lumii cutremur: | |
Ζεῦ πάτερ, ἦ ῥά τίς ἐστι βροτῶν ἐπ' ἀπείρονα γαῖαν | 446 |
ὦ Ζεῦ πάτερ ἆρά τις ἐστὶν ἀνὴρ ἐπὶ τῆς ἀπείρου γῆς, | |
„Zeus, părinte, mai poate pe largul pământ oarecine | |
ὅς τις ἔτ' ἀθανάτοισι νόον καὶ μῆτιν ἐνίψει; | 447 |
ὅστις ἔτι (τοῦ λοιποῦ) τοῖς ἀθανάτοις θεοῖς τὴν διάνοιαν καὶ τὴν βουλὴν ἀντερεῖ; | |
Zeilor nouă să-și spuie de-acum chibzuirea și gândul? | |
οὐχ ὁράᾳς ὅτι δ' αὖτε κάρη κομόωντες Ἀχαιοὶ | 448 |
οὐχ ὁρᾷς, ὅτε δὴ οἱ τὰς κεφαλὰς κομῶντες Ἕλληνες | |
Nu vezi tu cum pe câmpie pletoșii oșteni din Ahaia | |
τεῖχος ἐτειχίσσαντο νεῶν ὕπερ, ἀμφὶ δὲ τάφρον | 449 |
ᾠκοδόμησαν τεῖχος ὑπὲρ τῶν νεῶν, περὶ αὐτὸ δὲ τάφρον | |
Pentru corăbii un zid cu șanț și palan ridicară | |
ἤλασαν, οὐδὲ θεοῖσι δόσαν κλειτὰς ἑκατόμβας; | 450 |
ἐξέτειναν, καὶ ἐποίησαν, οὐδὲ τοῖς θεοῖς προσήνεγκαν θυσίας ἐνδόξους; | |
Fără ca zeilor jertfe bogate-nainte să-nchine? | |
τοῦ δ' ἤτοι κλέος ἔσται ὅσον τ' ἐπικίδναται ἠώς· | 451 |
τούτου δὴ ἡ ἔνδοξος φήμη ἔσται, καθ᾽ ὅσον χῶρον ἐφαπλοῦται ἡ ἡμέρα. | |
Zidului vestea-i va merge departe, cât soarele ajunge | |
τοῦ δ' ἐπιλήσονται τὸ ἐγὼ καὶ Φοῖβος Ἀπόλλων | 452 |
τούτου δὲ ἀμνημονήσουσιν, ὅπερ ἐγὼ καὶ Ἀπόλλων ὁ λαμπρός τε καὶ καθαρὸς | |
Și-o să se uite acel zid ce eu cu Apolon în slujba | |
ἥρῳ Λαομέδοντι πολίσσαμεν ἀθλήσαντε. | 453 |
Λαομέδοντι τῷ ἥρωϊ ἐτειχίσαμεν κακοπαθήσαντες. | |
Lui Laomedon făcui împrejurul orașului Troia.” | |
τὸν δὲ μέγ' ὀχθήσας προσέφη νεφεληγερέτα Ζεύς· | 454 |
πρὸς τοῦτον δὲ μεγάλως βαρυνθείς, καὶ στενάζων εἶπεν ὁ τὰς νεφέλας ἀθροίζων Ζεύς· | |
Zeus, stăpânul furtunii, grozav necăjit îi răspunse: | |
ὢ πόποι ἐννοσίγαι' εὐρυσθενές, οἷον ἔειπες. | 455 |
Φεῦ φεῦ, ὦ κινητὰ γῆς μεγαλοδύναμε, οἷον εἶπας; | |
„Ce-ai zis, tu Doamne, puternice care cutremuri pământul! | |
ἄλλός κέν τις τοῦτο θεῶν δείσειε νόημα, | 456 |
ἄλλος τις ἂν ἀπὸ τῶν θεῶν φοβηθείη τὸ νόημα καὶ ἐνθύμημα τοῦτο, | |
Numai un alt zeu putea să se teamă de una ca asta, | |
ὃς σέο πολλὸν ἀφαυρότερος χεῖράς τε μένος τε· | 457 |
ὅστις πολλῷ ἀσθενέστερός σου ὑπάρχει τὰς χεῖράς τε καὶ τὴν δύναμιν· | |
Unul cu mult mai puțin avântos și puternic ca tine. | |
σὸν δ' ἤτοι κλέος ἔσται ὅσον τ' ἐπικίδναται ἠώς. | 458 |
τὸ σὸν δὴ κλέος ἔσται, καθ᾽ ὅσον χῶρον ἐφαπλοῦται ἡ ἡμέρα· | |
Vestea-ți va merge doar ție departe cât soarele ajunge; | |
ἄγρει μὰν ὅτ' ἂν αὖτε κάρη κομόωντες Ἀχαιοὶ | 459 |
ἄγε μήν, ὅταν δὴ οἱ τὰς κεφαλὰς κομῶντες Ἕλληνες | |
Las’ dar și fii liniștit. Ci după război, când Aheii | |
οἴχωνται σὺν νηυσὶ φίλην ἐς πατρίδα γαῖαν | 460 |
πορευθῶσι σὺν ταῖς ναυσὶν ἐπὶ τὴν ἀγαπητὴν γῆν τὴν πατρίδα, | |
Au să se-ntoarcă-napoi cu corăbii în scumpa lor țară, | |
τεῖχος ἀναρρήξας τὸ μὲν εἰς ἅλα πᾶν καταχεῦαι, | 461 |
τὸ τεῖχος καταλύσας, τοῦτο μὲν ἅπαν εἰς τὴν θάλασσαν κατάχεον, | |
Sparge-le zidul atunci și surpă-l în apele mării, | |
αὖτις δ' ἠϊόνα μεγάλην ψαμάθοισι καλύψαι, | 462 |
πάλιν δὲ τὸν μέγαν αἰγιαλὸν τοῖς ψάμμοις κατακάλυψον, | |
Malul oricât e de mare, cu prund mi-l acoperă iară | |
ὥς κέν τοι μέγα τεῖχος ἀμαλδύνηται Ἀχαιῶν. | 463 |
ὅπως ἄν σοι τὸ μέγα τεῖχος τῶν Ἑλλήνων καταλυθῇ καὶ ἀφανισθῇ. | |
Urmă să nu mai rămâie din strașnicul zid de-apărare.” | |
ὣς οἳ μὲν τοιαῦτα πρὸς ἀλλήλους ἀγόρευον, | 464 |
οὕτως οὗτοι μὲν τοιαῦτα πρὸς ἀλλήλους ἔλεγον, | |
Asta vorbiră-ntre ei, și așa se-nțeleseră zeii. | |
δύσετο δ' ἠέλιος, τετέλεστο δὲ ἔργον Ἀχαιῶν, | 465 |
ἔδυτε ὁ ἥλιος, ἀπήρτιστο δὲ τὸ ἔργον τῶν Ἑλλήνων, | |
Până ce soarele apuse gătiră lucrarea și-Aheii, | |
βουφόνεον δὲ κατὰ κλισίας καὶ δόρπον ἕλοντο. | 466 |
βοῦς δὲ ἐφόνευον κατὰ τὰς σκηνὰς εἰς δείπνου κατασκευήν, καὶ ἐδειπνοποιοῦντο. | |
Boi înjunghiară la corturi și prinser-apoi să cineze. | |
νῆες δ' ἐκ Λήμνοιο παρέσταν οἶνον ἄγουσαι | 467 |
νῆες δὲ ἐκ τῆς Λήμνου παρεγένοντο κομίζουσαι οἶνον | |
Iată,-ncărcate cu vin din Lemnos venind poposiră | |
πολλαί, τὰς προέηκεν Ἰησονίδης Εὔνηος, | 468 |
πολλαί, ἃς ἔπεμψεν Εὔνηος ὁ υἱὸς τοῦ Ἰάσονος, | |
Multe corăbii la mal; trimise erau de Euneos, | |
τόν ῥ' ἔτεχ' Ὑψιπύλη ὑπ' Ἰήσονι ποιμένι λαῶν. | 469 |
ὃν δὴ ἔτεκεν ἡ Ὑψιπύλη εὐνηθεῖσα Ἰάσονι τῷ βασιλεῖ τῶν λαῶν· | |
Al Ipsipilei fecior născut cu viteazul Iason. | |
χωρὶς δ' Ἀτρεΐδῃς Ἀγαμέμνονι καὶ Μενελάῳ | 470 |
ἰδίᾳ δὲ τοῖς υἱοῖς τοῦ Ἀτρέως τῷ Ἀγαμέμνονι καὶ τῷ Μενελάῳ | |
El a trimis osebit ca dar la corăbii s-aducă | |
δῶκεν Ἰησονίδης ἀγέμεν μέθυ χίλια μέτρα. | 471 |
ἔδωκεν ὁ υἱὸς τοῦ Ἰάσονος ἄγειν οἶνον χίλια μέτρα. | |
Vedre o mie de vin lui Menelau și lui Agamemnon. | |
ἔνθεν οἰνίζοντο κάρη κομόωντες Ἀχαιοί, | 472 |
ἐντεῦθεν δὴ οἶνον ὠνοῦντο οἱ τὰς κεφαλὰς κομῶντες Ἕλληνες, | |
Vin neguțau la corăbii pletoșii feciori din Ahaia | |
ἄλλοι μὲν χαλκῷ, ἄλλοι δ' αἴθωνι σιδήρῳ, | 473 |
ἄλλοι μὲν διὰ σιδήρου λαμπροῦ, | |
Unii pe fier sclipitor, iar alții în schimb cu aramă, | |
ἄλλοι δὲ ῥινοῖς, ἄλλοι δ' αὐτῇσι βόεσσιν, | 474 |
ἄλλοι δὲ διὰ δερμάτων, ἄλλοι δὲ δι᾽ αὐτῶν τῶν βοῶν, | |
Alții cu piei și cu vite și oameni căzuți în robie, | |
ἄλλοι δ' ἀνδραπόδεσσι· τίθεντο δὲ δαῖτα θάλειαν. | 475 |
ἄλλοι δὲ δι᾿ αἰχμαλώτων· ἐποιοῦντο δὲ δαψιλῆ εὐωχίαν. | |
Și-mbelșugat-a fost masa ce dânșii făcură. De-aceea | |
παννύχιοι μὲν ἔπειτα κάρη κομόωντες Ἀχαιοὶ | 476 |
Δι᾽ ὅλης μὲν οὖν τῆς νυκτὸς μετὰ ταῦτα οἱ τὰς κεφαλὰς κομῶντες Ἕλληνες | |
Benchetuiau peste noapte voinicii pletoși din Ahaia; | |
δαίνυντο, Τρῶες δὲ κατὰ πτόλιν ἠδ' ἐπίκουροι· | 477 |
εὐωχοῦντο, οἱ Τρῷες δὲ καὶ οἱ σύμμαχοι αὐτῶν κατὰ τὴν πόλιν· | |
Dar și Troienii la fel petreceau cu ai lor în cetate. | |
παννύχιος δέ σφιν κακὰ μήδετο μητίετα Ζεὺς | 478 |
δι᾽ ὅλης δὲ τῆς νυκτὸς κακὰ αὐτοῖς ἐβουλεύετο ὁ βουλευτικὸς Ζεύς, | |
Cel care tună-n văzduh menindu-le-a rău peste noapte | |
σμερδαλέα κτυπέων· τοὺς δὲ χλωρὸν δέος ᾕρει· | 479 |
καταπληκτικῶς βροντῶν· τούτους δὲ χλωροποιὸς φόβος κατελάμβανε, | |
Tot bubuia-ngrozitor și, galbeni de teamă, Danaii | |
οἶνον δ' ἐκ δεπάων χαμάδις χέον, οὐδέ τις ἔτλη | 480 |
οἶνον δὲ ἐκ τῶν ποτηρίων εἰς γῆν κατέχεαν, οὐ δὲ ὑπέμεινέ τις πιεῖν πρότερον, | |
Vin picurau la pământ din paharele pline. Nici unul | |
πρὶν πιέειν πρὶν λεῖψαι ὑπερμενέϊ Κρονίωνι. | 481 |
πρὶν ἢ σπεῖσαι τῷ μεγαλοδυνάμῳ υἱῷ τοῦ Κρόνου· | |
Nu bea-nainte de-a fi închinat neînvinsului Zeus, | |
κοιμήσαντ' ἄρ' ἔπειτα καὶ ὕπνου δῶρον ἕλοντο. | 482 |
ἀνεκλίθησαν δ᾽ οὖν μετὰ ταῦτα, καὶ τὸ δῶρον τοῦ ὕπνου ἔλαβον, ἤτοι αὐτὸ τὸ κοίμημα, ὅπερ ἡμῖν ὁ σωματοειδὴς ὕπνος δωρεῖται. | |
Dar mai la urmă ei darul somniei primind, adormiră. | |