Vasile Stancu

ILIADA




Cântul III

Textul homeric & parafrază în greaca koine de Theodorus Gaza & traducere în limba română de George Murnu


αὐτὰρ ἐπεὶ κόσμηθεν ἅμ' ἡγεμόνεσσιν ἕκαστοι,001
ἐπεὶ δὲ διετάχθησαν ὁμοῦ πάντες ὑπὸ τῶν ἡγεμόνων,
După ce se-întocmiră în cete cu-a lor căpetenii,

Τρῶες μὲν κλαγγῇ τ' ἐνοπῇ τ' ἴσαν ὄρνιθες ὣς002
οἱ μὲν Τρῶες σὺν βοῇ, καὶ κραυγῇ ἐπορεύοντο, καθάπερ ὄρνιθες·
Deteră chiot atunci și cu larmă porniră Troienii;

ἠΰτε περ κλαγγὴ γεράνων πέλει οὐρανόθι πρό·003
ὥσπερ βοὴ γεράνων γίνεται πρὸ τοῦ οὐρανοῦ,
Țipă sub cerul întins tot astfel un stol de cucoare,

αἵ τ' ἐπεὶ οὖν χειμῶνα φύγον καὶ ἀθέσφατον ὄμβρον004
αἵτινες μετὰ τὸ φυγεῖν τὸν χειμῶνα καὶ τὸν πολὺν ὑετόν,
Care de iarnă fugind și de ploile putrede toamna,

κλαγγῇ ταί γε πέτονται ἐπ' ὠκεανοῖο ῥοάων 005
σὺν βοῇ αὗται πέτονται ἐπὶ τῶν ῥευμάτων τοῦ Ὠκεανοῦ,
Zboară cu strigăte peste Ocean și se lasă departe,

ἀνδράσι Πυγμαίοισι φόνον καὶ κῆρα φέρουσαι·006
φόνον, καὶ μοῖραν θανατηφόρον φέρουσαι τοῖς Πηχυαίοις ἀνδράσι·
Unde amenință pe oameni pitici cu omor și pieire

ἠέριαι δ' ἄρα ταί γε κακὴν ἔριδα προφέρονται.007
ἑωθιναὶ δ' αὗται, καὶ κατὰ τὸν καιρὸν τοῦ ὄρθρου, δεινὴν μάχην ἐπάγουσι τοῖς εἰρημένοις ἀνθρώποις·
Și năpădindu-i din zori duc vajnică harță cu dânșii.

οἳ δ' ἄρ' ἴσαν σιγῇ μένεα πνείοντες Ἀχαιοὶ008
οἱ Ἕλληνες δὲ μετὰ σιγῆς ἐπορεύοντο δύναμιν πνέοντες,
Însă Danaii pășeau pe tăcute suflând a turbare,

ἐν θυμῷ μεμαῶτες ἀλεξέμεν ἀλλήλοισιν.009
προθυμούμενοι κατὰ τὴν ψυχὴν βοηθεῖν ἀλλήλοις.
Gata să-și deie ajutor, să se apere unii pe alții.



εὖτ' ὄρεος κορυφῇσι Νότος κατέχευεν ὀμίχλην 010
ὥσπερ δὲ ὅτε ἐν ταῖς κορυφαῖς τοῦ ὄρους κατέχεεν ὀμίχλην ὁ Νότος,
Cum pe la munte, când Austru-ntinde o negură tristă

ποιμέσιν οὔ τι φίλην, κλέπτῃ δέ τε νυκτὸς ἀμείνω,011
τοῖς μὲν ποιμέσιν οὐδαμῶς προσφιλῆ, τῷ κλέπτῃ δὲ
Pentru păstori, dar hoților mai priitoare ca noaptea,

τόσσόν τίς τ' ἐπιλεύσσει ὅσον τ' ἐπὶ λᾶαν ἵησιν·012
βελτίονα τῆς νυκτός, τοσοῦτον δέ τις ὁρᾶν πόρρω δύναται, ὅσον ἀφίησι λίθον, ἤτοι ὅσον λίθου βολή·
Beznă-i și-atâta zărești cât bate o piatră zvârlită;

ὣς ἄρα τῶν ὑπὸ ποσσὶ κονίσαλος ὄρνυτ' ἀελλὴς013
οὕτως ὑπὸ τῶν ποδῶν αὐτῶν κονιορτὸς ἠγείρετο ἀθρόος πορευομένων.
Tocmai așa se lățise vârtejul de colb de pe urma

ἐρχομένων· μάλα δ' ὦκα διέπρησσον πεδίοιο.014
λίαν δὲ ταχέως τὴν πεδιάδα διήρχοντο.
Celor porniți, că ei repede înaintau pe câmpie.



οἳ δ' ὅτε δὴ σχεδὸν ἦσαν ἐπ' ἀλλήλοισιν ἰόντες, 015
ὅτε δὲ οὗτοι πλησίον ἐγένοντο, κατ' ἀλλήλων ἐρχόμενοι,
Cum împotrivă pășind s-apropie oștile-n față,

Τρωσὶν μὲν προμάχιζεν Ἀλέξανδρος θεοειδὴς016
τοῖς μὲν Τρῳσὶ πρόμαχος ἦν Ἀλέξανδρος ὁ κατὰ τὴν μορφὴν ὅμοιος τοῖς θεοῖς,
Iat-arătos ca un zeu la Troieni luptător înainte,

παρδαλέην ὤμοισιν ἔχων καὶ καμπύλα τόξα017
παρδάλεως δορὰν ἔχων περὶ τοὺς ὤμους, καὶ τόξον ἐπικαμπές,
Paris cu-o blană de pardos în spate, cu spada și arcul

καὶ ξίφος· αὐτὰρ δοῦρε δύω κεκορυθμένα χαλκῷ018
καὶ σπάθην. δύο δὲ οὗτος δόρατα ἐστομωμένα σιδήρῳ κινῶν,
Încovoiat și-nvârtind două suliți cu bolduri de-aramă,

πάλλων Ἀργείων προκαλίζετο πάντας ἀρίστους019
προεκαλεῖτο πάντας τοὺς ἀρίστους τῶν Ἑλλήνων,
El pe fruntașii Ahei îndeobște-i poftea, câte unul

ἀντίβιον μαχέσασθαι ἐν αἰνῇ δηιοτῆτι. 020
κατὰ βιαίαν ἐναντίωσιν πολεμῆσαι ἐν τῇ μάχῃ τῇ χαλεπῇ.
Singur să vie, cu el să se-mpieptuie în bătălie.



τὸν δ' ὡς οὖν ἐνόησεν ἀρηΐφιλος Μενέλαος021
ὡς γοῦν εἶδεν αὐτὸν Μενέλαος ὁ πολεμικὸς
Când aminte luă Menelau războinicul cum înaintea

ἐρχόμενον προπάροιθεν ὁμίλου μακρὰ βιβάντα,022
πορευόμενον ἔμπροσθεν τοῦ πλήθους, καὶ μεγάλως καὶ ὑπεροπτικῶς διαβαίνοντα,
Armiei Paris venea înspre el cu pași mari de mândrie,

ὥς τε λέων ἐχάρη μεγάλῳ ἐπὶ σώματι κύρσας023
ὥσπερ λέων ἐχάρη σώματι μεγάλῳ ἐντυχών,
Se bucură ca un leu care dă peste-o pradă mai mare,

εὑρὼν ἢ ἔλαφον κεραὸν ἢ ἄγριον αἶγα024
εὑρὼν δηλονότι ἢ ἔλαφον κερασφόρον, ἢ αἶγα ἄγριον
Când se brodește să fie un cerb ori o capră de munte

πεινάων· μάλα γάρ τε κατεσθίει, εἴ περ ἂν αὐτὸν 025
πεινῶν· πάνυ γὰρ κατεσθίει, κᾂν αὐτὸν
Și e flămând; el o-nghiorțăie hulpav, măcar că pe dânsul

σεύωνται ταχέες τε κύνες θαλεροί τ' αἰζηοί·026
διώκωσι κύνες ταχεῖς, καὶ νεανίαι ἀκμάζοντες·
Sprinteni ogari și voinici vânători îl alungă; tot astfel

ὣς ἐχάρη Μενέλαος Ἀλέξανδρον θεοειδέα027
οὕτως ἐχάρη ὁ Μενέλαος, τὸν τοῖς θεοῖς ὅμοιον Ἀλέξανδρον
S-a bucurat și Menelau când dete cu ochii de Paris.

ὀφθαλμοῖσιν ἰδών· φάτο γὰρ τίσεσθαι ἀλείτην·028
τοῖς ὀφθαλμοῖς θεασάμενος· ὠήθη γὰρ δυνήσεσθαι τιμωρήσασθαι τὸν εἰς αὐτὸν ἁμαρτόντα·
Și-nchipuia că el poate pe procletul să se răzbune;

αὐτίκα δ' ἐξ ὀχέων σὺν τεύχεσιν ἆλτο χαμᾶζε.029
εὐθέως δὲ ἐκ τοῦ ἅρματος σὺν τοῖς ὅπλοις εἰς γῆν κατεπήδησεν.
De-asta deodată cu arma sări din cotigă la dânsul.



τὸν δ' ὡς οὖν ἐνόησεν Ἀλέξανδρος θεοειδὴς 030
ὡς γοῦν ἴδεν αὐτὸν Ἀλέξανδρος ὁ κατὰ τὸ εἶδος ὅμοιος τοῖς θεοῖς
Dar păunașul de Paris, îndată ce-l vede-naintea

ἐν προμάχοισι φανέντα, κατεπλήγη φίλον ἦτορ,031
φανέντα ἐν τοῖς πρωταγωνισταῖς, κατεπλάγη τὴν προσφιλῆ ψυχήν,
Oastei în frunte ivit, de spaimă cuprins fără voie,

ἂψ δ' ἑτάρων εἰς ἔθνος ἐχάζετο κῆρ' ἀλεείνων.032
ὀπίσω δὲ εἰς τὸ πλῆθος τῶν φίλων ὑπανεχώρει, τὴν θανατηφόρον μοῖραν ἐκκλίνων·
Repede, numai să scape de el, în mulțime-a dosit-o.

ὡς δ' ὅτε τίς τε δράκοντα ἰδὼν παλίνορσος ἀπέστη033
καθάπερ δέ, ὅτε τις δράκοντα θεασάμενος ὀπισθόρμητος γέγονεν
Cum pe ponoare la munți, dacă-ntâmpini un șarpe balaur,

οὔρεος ἐν βήσσῃς, ὑπό τε τρόμος ἔλλαβε γυῖα,034
ἐν ταῖς κοιλάσι τοῦ ὄρους, καὶ τρόμος ὑπέλαβε τὰ μέλη τοῦ σώματος,
Pasul în lături izbești, că o groază te-apucă zărindu-l

ἂψ δ' ἀνεχώρησεν, ὦχρός τέ μιν εἷλε παρειάς, 035
εἰς τὰ ὀπίσω δὲ ἀνεχώρησεν, ὠχρίασίς τε αὐτὸν κατὰ τὰς παρειὰς κατέλαβεν·
Și te întorci înapoi cu obrazul pălit de cutremur,

ὣς αὖτις καθ' ὅμιλον ἔδυ Τρώων ἀγερώχων036
οὕτω πάλιν εἰσῆλθε κατὰ τὸ πλῆθος τῶν ὑπερηφανῶν Τρῴων
Tocmai așa se dă-n lături în gloata Troienilor Paris,

δείσας Ἀτρέος υἱὸν Ἀλέξανδρος θεοειδής.037
Ἀλέξανδρος ὁ τοῖς θεοῖς ὅμοιος, φοβηθεὶς τὸν τοῦ Ἀτρέως υἱόν.
Cel ca un zeu de chipos, speriindu-se de Menelaos.



τὸν δ' Ἕκτωρ νείκεσσεν ἰδὼν αἰσχροῖς ἐπέεσσιν·038
θεασάμενος δὲ ὁ Ἕκτωρ ὠνείδισεν αὐτὸν διὰ λόγων αἰσχρῶν, λέγων·
Hector îl vede și tabără-asupra-i cu grele cuvinte:

Δύσπαρι εἶδος ἄριστε γυναιμανὲς ἠπεροπευτὰ039
ὦ κακὲ Πάρι, κάλλιστε τὴν μορφήν, ἐπὶ γυναιξὶ μαινόμενε, ψεῦστα, καὶ ἀπατεών,
„Famene tu, numai chip de viteaz, al muierilor lotru

αἴθ' ὄφελες ἄγονός τ' ἔμεναι ἄγαμός τ' ἀπολέσθαι· 040
εἴθε ἀποκείμενον ἦν σοι ἀτέκνῳ καὶ ἀσπόρῳ εἶναι, καὶ πρὸ γάμου φθαρῆναι,
Și-amăgitor, mai bine piereai fără nuntă, mai bine

καί κε τὸ βουλοίμην, καί κεν πολὺ κέρδιον ἦεν041
καὶ ἂν τοῦτο θέλοιμι, καὶ ἂν κατὰ πολὺ ὠφελιμώτερον ἦν,
Nu te nășteai! Aș fi vrut-o și mult ar fi fost mai cu cale

ἢ οὕτω λώβην τ' ἔμεναι καὶ ὑπόψιον ἄλλων.042
ἢ οὕτως ὕβριν εἶναι (a) καὶ παράδειγμα τῶν ἄλλων, (b) ἢ καὶ ἔμπροσθεν τῶν λοιπῶν ὑποβλεπόμενον διὰ μῖσος·
Asta decât de ocară să fii și batjocura lumii.

ἦ που καγχαλόωσι κάρη κομόωντες Ἀχαιοὶ043
ὄντως που γελῶσι καὶ χαίρουσιν οἱ τὴν κόμην τρέφοντες Ἕλληνες,
Cum vor mai râde în hohot dușmanii de noi și de tine!

φάντες ἀριστῆα πρόμον ἔμμεναι, οὕνεκα καλὸν044
λέγοντες πρόμαχον εἶναι ἀριστέα, καθότι ὡραία
Ei și-or fi zis după față că ești luptător mai de frunte,

εἶδος ἔπ', ἀλλ' οὐκ ἔστι βίη φρεσὶν οὐδέ τις ἀλκή. 045
μορφὴ ἔπεστιν, ἀλλ' οὐκ ἔστι τῇ διανοίᾳ δύναμις, οὐ δέ τις ἰσχύς.
Tu care n-ai nici un pic de vârtute și inimă-n tine.

ἦ τοιόσδε ἐὼν ἐν ποντοπόροισι νέεσσι046
ἆρα τοιοῦτος ὦν, ἐν ταῖς θαλασσοπλόοις ναυσὶ
Totuși, molatic cum ești, cu oameni aleși ca tovarăși,

πόντον ἐπιπλώσας, ἑτάρους ἐρίηρας ἀγείρας,047
τὴν θάλασσαν ἐπιπλεύσας, φίλους εὐαρμόστους ἀθροίσας,
Cale pe ape ai bătut în corăbii drumețe pe mare

μιχθεὶς ἀλλοδαποῖσι γυναῖκ' εὐειδέ' ἀνῆγες048
συγγενόμενος ἀλλοτρίοις ἀνθρώποις, γυναῖκα ὡραίαν ἀνήγαγες
Și, pripășit la străini, răpit-ai din țări depărtate

ἐξ ἀπίης γαίης νυὸν ἀνδρῶν αἰχμητάων049
ἐκ γῆς μακρὰν ἀπεχούσης, νύμφην ἀνδρῶν πολεμιστῶν;
Mândra femeie-nrudită de-aproape cu oameni războinici,

πατρί τε σῷ μέγα πῆμα πόληΐ τε παντί τε δήμῳ, 050
τῷ τε σῷ πατρὶ βλάβην μεγάλην, καὶ τῇ πόλει, καὶ παντὶ τῷ πλήθει,
Greu osândindu-ți părinții, norodul întreg și cetatea

δυσμενέσιν μὲν χάρμα, κατηφείην δὲ σοὶ αὐτῷ;051
καὶ τοῖς μὲν ἐχθροῖς εὐφροσύνην, σαυτῷ δὲ ὄνειδος καὶ αἰσχύνην;
Ca să îmbucuri dușmanii, iar tu să ajungi de rușine.

οὐκ ἂν δὴ μείνειας ἀρηΐφιλον Μενέλαον;052
οὐκ ἂν νῦν μείνειας ἐπερχόμενον τὸν πολεμικὸν Μενέλαον;
N-ai vrea cumva să te pui cu Menelau? Poftește, că-ndată

γνοίης χ' οἵου φωτὸς ἔχεις θαλερὴν παράκοιτιν·053
μάθοις ἂν οἵου ἀνδρὸς γυναῖκα ἀκμάζουσαν καὶ ἀνθοῦσαν ἔχεις·
Ști-vei atunci de la cine furat-ai nevasta în floare.

οὐκ ἄν τοι χραίσμῃ κίθαρις τά τε δῶρ' Ἀφροδίτης054
οὐδαμῶς ἄν σοι χρήσιμος γένοιτο ἡ κίθαρις, καὶ τὰ δῶρα τῆς Ἀφροδίτης,
N-ar fi putut să-ți ajute nici cântecul tău de ghitară,

ἥ τε κόμη τό τε εἶδος ὅτ' ἐν κονίῃσι μιγείης. 055
καὶ ἡ κόμη, καὶ ἡ μορφή, ὅταν τῇ γῇ συμμιγῇς καὶ ἀποθάνῃς·
Nici dăruinț-Afroditei, podoaba de chip și de plete

ἀλλὰ μάλα Τρῶες δειδήμονες· ἦ τέ κεν ἤδη056
ἀλλὰ λίαν δειλοὶ καὶ ἄνανδροι οἱ Τρῷες εἰσίν· ὄντως γὰρ ἂν ἤδη
De ai fi zăcut tu prin colb. Fricoși mai sunt, Doamne, Troienii,

λάϊνον ἕσσο χιτῶνα κακῶν ἕνεχ' ὅσσα ἔοργας.057
χιτῶνα λίθινον ἐνεδύσω, ἕνεκα τῶν κακῶν, ὅσα εἰργάσω.
Altfel mi te îmbrăcau în haină de piatră plătindu-ți



τὸν δ' αὖτε προσέειπεν Ἀλέξανδρος θεοειδής·058
πρὸς τοῦτον δὴ ὁ θεοῖς ὅμοιος κατὰ τὸ εἶδος Ἀλέξανδρος εἶπεν·
Pacostea ce le-ai adus.” Dar Paris lui Hector răspunse:

Ἕκτορ ἐπεί με κατ' αἶσαν ἐνείκεσας οὐδ' ὑπὲρ αἶσαν·059
ὦ Ἕκτορ, ἐπειδή με κατὰ τὸ πρέπον ὠνείδισας, οὐδὲ παρὰ τὸ πρέπον,
„Hector, ai toată dreptatea, mustrarea ți-e întemeiată,

αἰεί τοι κραδίη πέλεκυς ὥς ἐστιν ἀτειρὴς 060
ἀεί σοι ἡ καρδία ἐστίν, ὥσπερ ἀξίνη ἀκαταπόνητος,
Dar ești la fire de-a pururea crud ca tăișul securii

ὅς τ' εἶσιν διὰ δουρὸς ὑπ' ἀνέρος ὅς ῥά τε τέχνῃ061
ἥτις διέρχεται διὰ τοῦ ξύλου, ὕπ' ἀνδρός, ὃς δὴ σὺν τέχνῃ
Care răzbate-n copac fără milă, când meșterul harnic

νήιον ἐκτάμνῃσιν, ὀφέλλει δ' ἀνδρὸς ἐρωήν·062
ναυπηγήσιμον ξύλον ἐκτέμνει, αὔξει δὲ τὴν ὁρμὴν τοῦ ἀνδρός·
Taie bușteni și s-ajută-n silință să-și facă corăbii;

ὣς σοὶ ἐνὶ στήθεσσιν ἀτάρβητος νόος ἐστί·063
οὕτω σοι ἐν τοῖς στήθεσιν ἄφοβος νοῦς ὑπάρχει·
Tocmai așa ți-i și sufletul neîmblânzit. Dar ascultă,

μή μοι δῶρ' ἐρατὰ πρόφερε χρυσέης Ἀφροδίτης·064
μή μοι ὀνείδιζε τὰ ἐπιθυμητὰ δῶρα τῆς χρυσῆς Ἀφροδίτης,
Nu mai da vină râvnitelor daruri ce-mi dete-Afrodita,

οὔ τοι ἀπόβλητ' ἐστὶ θεῶν ἐρικυδέα δῶρα 065
οὐ φαῦλα καὶ ἀποβολῆς ἀξία εἰσι τὰ μεγάλως ἔνδοξα δῶρα τῶν θεῶν,
Zâna de aur, că nu-s de-aruncat aste daruri de cinste

ὅσσά κεν αὐτοὶ δῶσιν, ἑκὼν δ' οὐκ ἄν τις ἕλοιτο·066
ὅσαπερ ἂν αὐτοὶ χαρίσονται, οἰκείᾳ δὲ θελήσει οὐδεὶς ἂν δύναιτο λαβεῖν.
Date de zei și de nimenea volnic așa dobândite.

νῦν αὖτ' εἴ μ' ἐθέλεις πολεμίζειν ἠδὲ μάχεσθαι,067
νῦν δὲ δὴ ἐάν με θέλῃς πολεμεῖν καί μάχεσθαι,
Dacă tu vrei chiar acuma ca eu să mă pun la bătaie,

ἄλλους μὲν κάθισον Τρῶας καὶ πάντας Ἀχαιούς,068
τοὺς μὲν ἄλλους Τρῷας καὶ πάντας τοὺς Ἕλληνας καθίσαι ποίησον,
Fă pe Troienii ceilalți și pe Ahei la o parte să steie

αὐτὰρ ἔμ' ἐν μέσσῳ καὶ ἀρηΐφιλον Μενέλαον069
ἐμὲ δὲ καὶ Μενέλαον τὸν πολεμικὸν ἐν τῷ μέσῳ
Iar între armii la mijloc apoi să mă puneți pe mine

συμβάλετ' ἀμφ' Ἑλένῃ καὶ κτήμασι πᾶσι μάχεσθαι· 070
συνάψατε μάχεσθαι περὶ τῆς Ἑλένης, καὶ πάντων τῶν κτημάτων αὐτῆς·
Pentru Elena și-avutu-i întreg să mă bat cu Menelau.

ὁππότερος δέ κε νικήσῃ κρείσσων τε γένηται,071
ὅστις δ' ἂν ἡμῶν νικήσῃ καὶ ἐπικρατέστερος γένηται,
Cine o să biruie atunci și mai tare va fi, pe femeie

κτήμαθ' ἑλὼν εὖ πάντα γυναῖκά τε οἴκαδ' ἀγέσθω·072
τά τε χρήματα πάντα καλῶς λαβών, καὶ τὴν γυναῖκα, ἀπαγέτω εἰς τὴν οἰκίαν·
Și avuția-i luând să le ducă la dânsul acasă.

οἳ δ' ἄλλοι φιλότητα καὶ ὅρκια πιστὰ ταμόντες073
οἱ ἄλλοι δὲ ὑμεῖς φιλίαν, καὶ ὅρκους πιστοὺς ποιησάμενοι,
Voi, încheind legătură și prietenie, rămâneți

ναίοιτε Τροίην ἐριβώλακα, τοὶ δὲ νεέσθων074
οἰκεῖτε τὴν Τροίαν τὴν μεγαλόβωλον, καὶ εὔγειον· οἱ δὲ πορευέσθωσαν
Unii în rodnica Troia, ceilalți să se-ntoarne în Argos,

Ἄργος ἐς ἱππόβοτον καὶ Ἀχαιΐδα καλλιγύναικα. 075
εἰς τὸ Ἄργος τὸ ἱπποτρόφον, καὶ τὴν Ἑλλάδα τὴν ὡραίας γυναῖκας ἔχουσαν.
Unde pasc roibi, și-n Ahaia, pământul femeilor mândre.”



ὣς ἔφαθ', Ἕκτωρ δ' αὖτ' ἐχάρη μέγα μῦθον ἀκούσας,076
οὕτως εἶπεν· Ἕκτωρ δὲ μεγάλως ἐχάρη, ἀκούσας τὸν λόγον.
Astfel îi zise, iar Hector se bucură foarte auzindu-l

καί ῥ' ἐς μέσσον ἰὼν Τρώων ἀνέεργε φάλαγγας077
καὶ δὴ εἰς τὸ μέσον παραγενόμενος ἀνέκοπτε καὶ ἐκώλυε τὰς τάξεις τῶν Τρῴων,
Și, între armii pășind, cu sulița prinsă la mijloc

μέσσου δουρὸς ἑλών· τοὶ δ' ἱδρύνθησαν ἅπαντες.078
λαβόμενος τοῦ δόρατος κατὰ τὲ μέσον. οἱ δὲ ἐκάθισαν ἅπαντες.
Cetele oprește din mers. Ai lui conteniră cu toții,

τῷ δ' ἐπετοξάζοντο κάρη κομόωντες Ἀχαιοὶ079
τούτῳ δὲ ἐπετόξευον οἱ τὴν κόμην τρέφοντες Ἕλληνες,
Numai Aheii asupra-i dau tot mai departe cu arcul

ἰοῖσίν τε τιτυσκόμενοι λάεσσί τ' ἔβαλλον· 080
καὶ ὀϊστοῖς, καὶ λίθοις καταστοχαζόμενοι ἔβαλλον.
Și căutau să-l doboare, ațintind cu săgeți și cu pietre.

αὐτὰρ ὃ μακρὸν ἄϋσεν ἄναξ ἀνδρῶν Ἀγαμέμνων·081
Ἀγαμέμνων δὲ ὁ βασιλεὺς τῶν ἀνδρῶν μεγάλως ἐβόησε λέγων·
Dar cu un strigăt prelung așa mijloci Agamemnon:

ἴσχεσθ' Ἀργεῖοι, μὴ βάλλετε κοῦροι Ἀχαιῶν·082
παύσατε, ὦ Ἕλληνες, μὴ βάλλετε, ὦ νέοι τῶν Ἀχαιῶν·
„Stați, voi Argiilor! Nu vă mai bateți, feciori din Ahaia!

στεῦται γάρ τι ἔπος ἐρέειν κορυθαίολος Ἕκτωρ.083
Ἕκτωρ γὰρ ὁ ταχέως τὴν κόρυν κινῶν ὑπισχνεῖται εἰπεῖν τινα λόγον.
Hector dă semne din creastă, că-i gata ceva să ne spuie.”



ὣς ἔφαθ', οἳ δ' ἔσχοντο μάχης ἄνεῴ τ' ἐγένοντο084
οὕτως εἶπεν· οἱ δὲ ἐπαύσαντο τῆς μάχης, καὶ ἄφωνοι ἐγένοντο,
Zise, și-Aheii stătură din luptă și parc-amuțiră

ἐσσυμένως· Ἕκτωρ δὲ μετ' ἀμφοτέροισιν ἔειπε· 085
σπουδαίως καὶ ἠπειγμένως. Ἕκτωρ δ' ἔπειτα τὰ ἀμφοτέροις εἶπεν.
Numaidecât, iară Hector așa învrăjbitelor taberi

κέκλυτέ μευ Τρῶες καὶ ἐϋκνήμιδες Ἀχαιοὶ086
ἀκούσατέ μου, ὦ Τρῷες, καὶ εὔοπλοι Ἕλληνες,
Le cuvânta: „Voi Ahei și Troieni, auziți de la mine

μῦθον Ἀλεξάνδροιο, τοῦ εἵνεκα νεῖκος ὄρωρεν.087
τὸν λόγον τοῦ Ἀλεξάνδρου, οὗ χάριν ἡ ἔρις καὶ μάχη ἐν ἡμῖν ἐγήγερται·
Vorba lui Paris acel care-aduse-ntre noi învrăjbire.

ἄλλους μὲν κέλεται Τρῶας καὶ πάντας Ἀχαιοὺς088
τοὺς μὲν ἄλλους Τρῷας, καὶ εὐόπλους Ἕλληνας κελεύει
Roagă-se el ca Troienii ceilalți și Aheii cu toții

τεύχεα κάλ' ἀποθέσθαι ἐπὶ χθονὶ πουλυβοτείρῃ,089
τὰ καλὰ αὐτῶν ὅπλα ἀποθέσθαι κατὰ γῆς τῆς πολλὰ βοσκούσης,
Armele lucii pe mult roditorul pământ să așeze;

αὐτὸν δ' ἐν μέσσῳ καὶ ἀρηΐφιλον Μενέλαον 090
αὐτὸν δ' ἐν τῷ μέσῳ καὶ Μενέλαον τὸν πολεμικὸν
El între armii apoi cu Menelau cel bun de războaie

οἴους ἀμφ' Ἑλένῃ καὶ κτήμασι πᾶσι μάχεσθαι.091
μόνους πολεμεῖν περὶ Ἑλένης, καὶ πάντων τῶν χρημάτων αὐτῆς·
Pentru Elena și-avutu-i întreg să-și încerce tăria.

ὁππότερος δέ κε νικήσῃ κρείσσων τε γένηται092
ὅστις δ' ἂν αὐτῶν νικήσῃ καὶ ἐπικρατέστερος γένηται,
Care din doi o să biruie atunci și-o să fie mai tare,

κτήμαθ' ἑλὼν εὖ πάντα γυναῖκά τε οἴκαδ' ἀγέσθω·093
τά τε χρήματα πάντα καλῶς λαβών, καὶ τὴν γυναῖκα ἀπαγέτω εἰς τὴν οἰκίαν·
El pe femeie să ia cu averea-i acasă la dânsul,

οἳ δ' ἄλλοι φιλότητα καὶ ὅρκια πιστὰ τάμωμεν.094
οἱ ἄλλοι δὲ φιλίαν καὶ ὅρκους πιστοὺς ποιησώμεθα.
Iar ceilalți să-ncheiem legătură de prietenie.”



ὣς ἔφαθ', οἳ δ' ἄρα πάντες ἀκὴν ἐγένοντο σιωπῇ· 095
οὕτως εἶπεν. οὗτοι δὲ πάντες ἥσυχοι ἐγένοντο σιγῇ·
Hector așa le vorbi, ei molcom tăcură cu toții.

τοῖσι δὲ καὶ μετέειπε βοὴν ἀγαθὸς Μενέλαος·096
ἐν τούτοις δὲ Μενέλαος ὁ κατὰ πόλεμον ἀγαθὸς εἶπεν.
Dar după dânșii atunci luă și Menelau cuvântul:

κέκλυτε νῦν καὶ ἐμεῖο· μάλιστα γὰρ ἄλγος ἱκάνει097
ἀκούσατε νῦν καὶ ἐμοῦ· πάνυ γὰρ λύπη καταλαμβάνει
„Dați-mi și mie-ascultare, căci nimenea altul ca mine

θυμὸν ἐμόν, φρονέω δὲ διακρινθήμεναι ἤδη098
τὴν ἐμὴν ψυχήν· οἴομαι δὲ διαχορισθῆναι ἤδη
Nu-i necăjit. Mi se pare c-aproape-i de-acum despărțirea,

Ἀργείους καὶ Τρῶας, ἐπεὶ κακὰ πολλὰ πέπασθε099
τούς τε Ἕλληνας, καὶ Τρῷας, μεθ' ὃ πολλὰ δεινὰ πεπόνθατε,
Dintre Ahei și Troieni dup-atâtea nevoi și necazuri

εἵνεκ' ἐμῆς ἔριδος καὶ Ἀλεξάνδρου ἕνεκ' ἀρχῆς· 100
χάριν τῆς ἐμῆς μάχης, καὶ χάριν τῆς τοῦ Ἀλεξάνδρου ἀρχῆς τῶν ἀδίκων χειρῶν.
Ce-ați pătimit de la mine din sfada-ncepută de Paris.

ἡμέων δ' ὁπποτέρῳ θάνατος καὶ μοῖρα τέτυκται101
ὅτῳ δὲ ἡμῶν θάνατος, καὶ τύχη θανατηφόρος εἵμαρτο,
Piară dar unul din noi, după cum vrea ursita și moartea,

τεθναίη· ἄλλοι δὲ διακρινθεῖτε τάχιστα.102
ἀποθάνοι ἂν· οἱ ἄλλοι δὲ ταχὺ μάλα διαχωρισθείητε.
Iar ca prieteni ceilalți mai repede să se despartă.

οἴσετε ἄρν', ἕτερον λευκόν, ἑτέρην δὲ μέλαιναν,103
ἐνέγκατε δὲ δύο ἄρνας, ἕνα λευκόν, καὶ ἑτέραν μέλαιναν,
Hai dar aduceți încoa un miel alb și o neagră mioară,

Γῇ τε καὶ Ἠελίῳ· Διὶ δ' ἡμεῖς οἴσομεν ἄλλον·104
τῇ Γῇ, καὶ τῷ Ἡλίῳ· ἡμεῖς δὲ τῷ Διῒ κομίσομεν ἄλλον.
Țărnei și Soarelui jertfă, noi altul aducem lui Zeus.

ἄξετε δὲ Πριάμοιο βίην, ὄφρ' ὅρκια τάμνῃ 105
ἀγάγετε δὲ τὴν τοῦ Πριάμου ἰσχύν, ἤτοι τὸν Πρίαμον, ὅπως τοὺς ὅρκους αὐτὸς ποιήσηται·
Vie și Priam cu jertfe să-ncheie-ntre noi legământul;

αὐτός, ἐπεί οἱ παῖδες ὑπερφίαλοι καὶ ἄπιστοι,106
ἐπειδὴ οἱ υἱοὶ αὐτοῦ παράνομοί εἰσι καὶ ἄπιστοι,
El, căci obraznici și fără credință-i sunt fiii și poate

μή τις ὑπερβασίῃ Διὸς ὅρκια δηλήσηται.107
ἵνα μή τις αὐτῶν ἀδικίᾳ βλάψῃ τοὺς ὅρκους τοῦ Διός.
Vr’unul să calce cumva legătura jurată lui Zeus.

αἰεὶ δ' ὁπλοτέρων ἀνδρῶν φρένες ἠερέθονται·108
ἀεὶ δὲ οἱ τῶν νεωτέρων ἀνδρῶν λογισμοὶ αἰωροῦνται πλανώμενοι·
Nu pun temei pe cei tineri, că mintea le flutură-ntr-una,

οἷς δ' ὁ γέρων μετέῃσιν ἅμα πρόσσω καὶ ὀπίσσω109
οἷς δ' ἂν ὁ γέρων παρῇ, ὁμοῦ τό τε παρεληλυθὸς καὶ τὸ μέλλον ὁρᾷ,
Dar mijlocind un bătrân, care vede-napoi și-nainte,

λεύσσει, ὅπως ὄχ' ἄριστα μετ' ἀμφοτέροισι γένηται. 110
ὅπως ἂν ἐξόχως ἄριστα ἐν ἀμφοτέροις γένωνται.
Lucrul, de-o parte și alta, se pune mai bine la cale.”



ὣς ἔφαθ', οἳ δ' ἐχάρησαν Ἀχαιοί τε Τρῶές τε111
οὕτως εἶπεν. οἱ Ἕλληνες δέ, καὶ οἱ Τρῶες ἐχάρησαν,
Asta le zise; și se învoiră Troienii și-Aheii

ἐλπόμενοι παύσασθαι ὀϊζυροῦ πολέμοιο.112
ἐλπίζοντες λῆξαι τοῦ ταλαιπώρου, καὶ ἐπιπόνου πολέμου.
Toți socotind că se curmă războiul cu jalea-i cumplită.

καί ῥ' ἵππους μὲν ἔρυξαν ἐπὶ στίχας, ἐκ δ' ἔβαν αὐτοί,113
καὶ δὴ τοὺς μὲν ἵππους κατέσχον κατὰ τὰς τάξεις, κατέβησαν δὲ αὐτοί,
Caii și-opriră la rând și din care săriră oștenii,

τεύχεά τ' ἐξεδύοντο· τὰ μὲν κατέθεντ' ἐπὶ γαίῃ114
καὶ τὰ ὅπλα ἐξεδύοντο, καὶ ταῦτα μὲν ἔθηκαν κατὰ γῆς
Armele scoaseră apoi și-acolo pe jos le-așezară

πλησίον ἀλλήλων, ὀλίγη δ' ἦν ἀμφὶς ἄρουρα· 115
ἐγγὺς ἀλλήλων, ὀλίγη δὲ γῆ μεταξὺ τῶν στρατευμάτων ἦν.
Lângă olaltă; puțin era câmpul rămas între taberi.

Ἕκτωρ δὲ προτὶ ἄστυ δύω κήρυκας ἔπεμπε116
ὁ Ἕκτωρ δὲ δύο κήρυκας πρὸς τὴν πόλιν ἔπεμψεν ταχέως,
Hector îndată trimise doi crainici la Troia-n cetate,

καρπαλίμως ἄρνάς τε φέρειν Πρίαμόν τε καλέσσαι·117
τούς τε ἄρνας ἀγαγεῖν, καὶ τὸν Πρίαμον καλέσαι.
Grabnic s-aducă doi miei și îndată pe Priam să cheme.

αὐτὰρ ὃ Ταλθύβιον προΐει κρείων Ἀγαμέμνων118
Ἀγαμέμνων δὲ ὁ βασιλεὺς τὸν Ταλθύβιον ἔπεμψεν,
Dar și-Agamemnon Atrid pe crainicul său, pe Taltibiu,

νῆας ἔπι γλαφυρὰς ἰέναι, ἠδ' ἄρν' ἐκέλευεν119
ἐπὶ τὰς ταχείας ναῦς πορευθῆναι, καὶ ἄρνα ἐκέλευσεν
Iute-l porni la corăbii, un miel poruncindu-i s-aducă.

οἰσέμεναι· ὃ δ' ἄρ' οὐκ ἀπίθησ' Ἀγαμέμνονι δίῳ. 120
ἀγαγεῖν. οὗτος δὲ οὐκ ἠπείθησε τῷ ἐνδόξῳ Ἀγαμέμνονι.
El se supuse voios la porunca ce-i dete-mpăratul.



Ἶρις δ' αὖθ' Ἑλένῃ λευκωλένῳ ἄγγελος ἦλθεν121
ἡ δὲ δὴ Ἶρις ἄγγελος ἧκε τῇ λευκοβραχίονι Ἑλένῃ,
Iris veni într-aceea ca sol la Elena brațalba;

εἰδομένη γαλόῳ Ἀντηνορίδαο δάμαρτι,122
ὁμοιωθεῖσα τῇ ἀνδραδέλφῃ αὐτῆς τῇ γυναικὶ τοῦ υἱοῦ τοῦ Ἀντήνορος,
Zâna leită era Laodice, cumnata Elenei,

τὴν Ἀντηνορίδης εἶχε κρείων Ἑλικάων123
ἣν εἶχεν Ἑλικάων ὁ βασιλεὺς ὁ υἱὸς τοῦ Ἀντήνορος,
Cea mai frumoasă din fetele craiului Priam, soția

Λαοδίκην Πριάμοιο θυγατρῶν εἶδος ἀρίστην.124
τὴν Λαοδίκην τὴν ἀρίστην κατὰ τὴν μορφὴν ἀπὸ πασῶν τῶν θυγατέρων τοῦ Πριάμου·
Unui fruntaș domnitor Helicaon Antenorianul.

τὴν δ' εὗρ' ἐν μεγάρῳ· ἣ δὲ μέγαν ἱστὸν ὕφαινε 125
εὗρε δὲ αὐτὴν ἐν τῷ οἴκῳ· αὐτὴ δὲ ἱστούργει διπλοΐδα μεγάλην, λαμπράν,
Ea în cămară găsi pe Elena țesând la o pânză

δίπλακα πορφυρέην, πολέας δ' ἐνέπασσεν ἀέθλους126
πολλοὺς δὲ ἄθλους ἐν αὐτῇ ἐποίκιλλεν ὑφαίνουσα,
Mare, veșmânt porfiriu îndoit, unde ea-mbrebenase

Τρώων θ' ἱπποδάμων καὶ Ἀχαιῶν χαλκοχιτώνων,127
τῶν Τρῴων τῶν ἱππικῶν, καὶ τῶν σιδηροθωράκων Ἑλλήνων,
Alesături ce-arătau o grămadă din luptele date

οὕς ἑθεν εἵνεκ' ἔπασχον ὑπ' Ἄρηος παλαμάων·128
οὕς ἔπασχον χάριν αὐτῆς, ὑπὸ τῶν χειρῶν τοῦ Ἄρεος,
Între Ahei și Troieni și-ndurate de ei pentru dânsa.

ἀγχοῦ δ' ἱσταμένη προσέφη πόδας ὠκέα Ἶρις·129
ἤτοι τοῦ πολέμου. πλησίον δὲ στᾶσα ἡ κατὰ τοὺς πόδας ταχεῖα Ἴρις, εἶπε πρὸς αὐτήν·
Iris cea iute la mers s-apropie-ndată și-i zice:

δεῦρ' ἴθι νύμφα φίλη, ἵνα θέσκελα ἔργα ἴδηαι 130
ὦ προσφιλὴς νύμφη, ἐλθὲ ἐνθάδε, ὅπως θαυμαστὰ ἔργα ἴδῃς
„Vino, surato, să vezi ce minune făcură Troienii

Τρώων θ' ἱπποδάμων καὶ Ἀχαιῶν χαλκοχιτώνων,131
τῶν ἱππικῶν Τρῴων καὶ τῶν σιδηροθωράκων Ἑλλήνων,
Buni la strunitul de cai și Aheii-narmați în aramă.

οἳ πρὶν ἐπ' ἀλλήλοισι φέρον πολύδακρυν Ἄρηα132
οἳ πρότεροι ἐπ' ἀλλήλους ἔφερον πόλεμον, δακρύων πολλῶν αἴσιον,
Ei care-ntâi pe câmpie duceau între dânșii războiul

ἐν πεδίῳ ὀλοοῖο λιλαιόμενοι πολέμοιο·133
κατὰ τὸ πεδίον, ὀλεθρίας ἐφιέμενοι μάχης·
Cel lăcrimos și doreau numai arme, potop și pieire –

οἳ δὴ νῦν ἕαται σιγῇ, πόλεμος δὲ πέπαυται,134
οὗτοι δὴ νῦν κάθηνται σιωπῇ, λήξαντος τοῦ πολέμου,
Stau potoliți răzimându-se acuma de scuturi și-alături

ἀσπίσι κεκλιμένοι, παρὰ δ' ἔγχεα μακρὰ πέπηγεν. 135
παρακείμενοι ταῖς ἀσπίσι παρ' αὐτοῖς δὲ τὰ μακρὰ δόρατα πεπηγμένα εἰσίν·
Lăncile și le-au înfipt, căci gata-i de-acum bătălia.

αὐτὰρ Ἀλέξανδρος καὶ ἀρηΐφιλος Μενέλαος136
Ἀλέξανδρος δὲ καὶ Μενέλαος ὁ πολεμικὸς
Numai doi singuri, Menelau și Paris al tău împreună

μακρῇς ἐγχείῃσι μαχήσονται περὶ σεῖο·137
διὰ μακρῶν δοράτων μαχέσονται περὶ σοῦ·
Stau să se-nclește din suliți, de dragul tău numai, și cine

τῷ δέ κε νικήσαντι φίλη κεκλήσῃ ἄκοιτις.138
τῷ νικήσαντι δὲ κληθήσῃ φιλτάτη γαμετή.
Are să-nvingă chema-te-va singur pe tine soție.”



ὣς εἰποῦσα θεὰ γλυκὺν ἵμερον ἔμβαλε θυμῷ139
οὕτως εἰποῦσα ἡ θεά, ἡδεῖαν ἐπιθυμίαν ἐνέβαλε τῇ ψυχῇ αὐτῆς,
Zise, și vorbele ei ca un farmec în piept îi treziră

ἀνδρός τε προτέρου καὶ ἄστεος ἠδὲ τοκήων· 140
τοῦ τε προτέρου ἀνδρός, καὶ τῆς πόλεως, καὶ τῶν γονέων·
Dorul să-și vadă întâiul bărbat și părinții și țara.

αὐτίκα δ' ἀργεννῇσι καλυψαμένη ὀθόνῃσιν141
εὐθέως δὲ λευκαῖς ὀθόναις σκεπασθεῖσα
Repede-n văl argintiu învelindu-se, ea din odaie

ὁρμᾶτ' ἐκ θαλάμοιο τέρεν κατὰ δάκρυ χέουσα142
ἐξήρχετο τοῦ δώματος, ἁπαλὸν καταχέουσα δάκρυον·
Fuga ieși, iar din ochi i se scurseră fragede lacrimi.

οὐκ οἴη, ἅμα τῇ γε καὶ ἀμφίπολοι δύ' ἕποντο,143
οὐ μόνη, μετ' αὐτῆς εἵποντο καὶ δύο θεράπαιναι,
Singură nu era dânsa pe drum, ci urmată de două

Αἴθρη Πιτθῆος θυγάτηρ, Κλυμένη τε βοῶπις·144
Αἴθρα ἡ τοῦ Πιτθέως θυγάτηρ, καὶ Κλυμένη ἡ εὐόφθαλμος.
Șerbe, ochioasa Climena și Etr-a lui Pites copilă.

αἶψα δ' ἔπειθ' ἵκανον ὅθι Σκαιαὶ πύλαι ἦσαν. 145
ταχὺ δ' ἔπειτ' ἀφίκοντο, ὅπου αἱ Σκαιαὶ πύλαι τοῦ Ἰλίου ἦσαν.
Ele sosiră degrabă la zid, pe la Poarta Scheiană.



οἳ δ' ἀμφὶ Πρίαμον καὶ Πάνθοον ἠδὲ Θυμοίτην146
οἱ δὲ περὶ τὸν Πρίαμον, καὶ τὸν Πάνθουν, καὶ τὸν Θυμοίτην,
Stau împrejurul lui Priam acolo Timoites și Pantus,

Λάμπόν τε Κλυτίον θ' Ἱκετάονά τ' ὄζον Ἄρηος147
καὶ τὸν Λάμπον,καὶ τὸν Κλυτίον, καὶ τὸν Ἱκετάονα τὸν κλάδον τοῦ Ἄρεος,
Clitiu și Lampos, apoi al lui Ares răsad Hichetaon

Οὐκαλέγων τε καὶ Ἀντήνωρ πεπνυμένω ἄμφω148
Οὐκαλέγων τε, καὶ Ἀντήνωρ ἀμφότεροι συνετοί,
Și-Ucalegon și Antenor, cei doi înțelepți deopotrivă,

ἥατο δημογέροντες ἐπὶ Σκαιῇσι πύλῃσι,149
καὶ ἐχέφρονες ἐκάθηντο, γέροντες τοῦ δήμου παρὰ τὰς Σκαιὰς πύλας,
Sfetnicii lui adunați pe un turn de la Porțile Schee

γήραϊ δὴ πολέμοιο πεπαυμένοι, ἀλλ' ἀγορηταὶ 150
πολέμου δὴ πεπαυμένοι γήρᾳ, ἀλλὰ δικηγόροι ὄντες ἀγαθοί,
Oameni bătrâni și de arme scutiți, dar în rostul vorbirii

ἐσθλοί, τεττίγεσσιν ἐοικότες οἵ τε καθ' ὕλην151
τοῖς τέττιξι παραπλήσιοι, οἳ κατὰ τὴν ὕλην
Meșteri ca roiul de greieri ce stând pe copac în pădure

δενδρέῳ ἐφεζόμενοι ὄπα λειριόεσσαν ἱεῖσι·152
ἐπικαθήμενοι δένδρῳ φωνὴν προσηνῇ καὶ ἡδεῖαν ἀφιᾶσι·
Glăsuie blând și desfată cu larma lor dulce pădurea;

τοῖοι ἄρα Τρώων ἡγήτορες ἧντ' ἐπὶ πύργῳ.153
τοιοῦτοι δὴ οἱ τῶν Τρώων ἀρχηγοὶ ἐκάθηντο ἐπὶ τοῦ πύργου.
Astfel acolo-mpreună ședeau și Bătrânii din Troia.

οἳ δ' ὡς οὖν εἴδονθ' Ἑλένην ἐπὶ πύργον ἰοῦσαν,154
οὗτοι οὖν, ὡς ἴδον τὴν Ἑλένην ἐπὶ τὸν πύργον πορευομένην,
Cum pe Elena văzură spre turn că venea din cetate,

ἦκα πρὸς ἀλλήλους ἔπεα πτερόεντ' ἀγόρευον· 155
ἡρέμα πρὸς ἀλλήλους ἔλεγον λόγους ταχεῖς·
Ziser-așa între dânșii domol în cuvinte ce zboară:

οὐ νέμεσις Τρῶας καὶ ἐϋκνήμιδας Ἀχαιοὺς156
οὐδεμία μέμψις ἐστί, τούς τε Τρῷας καὶ τοὺς εὐόπλους Ἕλληνας
„Nu e păcat că de mult două neamuri, Troienii și-Aheii

τοιῇδ' ἀμφὶ γυναικὶ πολὺν χρόνον ἄλγεα πάσχειν·157
περὶ τοιαύτης γυναικὸς πάσχειν θλίψεις ἐπὶ πολὺν χρόνον·
Pentru-o femeie ca asta se luptă și patimi îndură,

αἰνῶς ἀθανάτῃσι θεῇς εἰς ὦπα ἔοικεν·158
λίαν ταῖς ἀθανάταις θεαῖς κατὰ τὴν πρόσοψιν ὁμοία ἐστίν·
Tare și-aduce la chip cu o zeiță. Dar cât de frumoasă-i,

ἀλλὰ καὶ ὧς τοίη περ ἐοῦσ' ἐν νηυσὶ νεέσθω,159
ἀλλὰ καὶ οὕτω τούτου ἔχοντος, καίπερ οὖσα τοιαύτη, ὅμως πορευέσθω διὰ τῶν νεῶν,
Ducă-se-n țară la ea în corăbii, ca nu cumva dânsa

μηδ' ἡμῖν τεκέεσσί τ' ὀπίσσω πῆμα λίποιτο. 160
μὴ δὲ ἡμῖν, καὶ τοῖς τέκνοις ἡμῶν βλάβη εἰς τὸ μετέπειτα καταλειφθείη.
Pacoste apoi să ne fie și nouă și fiilor noștri.”



ὣς ἄρ' ἔφαν, Πρίαμος δ' Ἑλένην ἐκαλέσσατο φωνῇ·161
οὕτω δὴ εἶπον. ὁ Πρίαμος δὲ φωνήσας τὴν Ἑλένην ἐκάλεσεν, λέγων.
Asta grăiră, iar Priam cu glas a chemat pe Elena:

δεῦρο πάροιθ' ἐλθοῦσα φίλον τέκος ἵζευ ἐμεῖο,162
ὦ προσφιλὲς τέκνον, ἐνθάδε ἐλθοῦσα κάθισον ἐναντίον μου,
„Vino, copila mea-ncoace, și-n față-mi așază-te aproape,

ὄφρα ἴδῃ πρότερόν τε πόσιν πηούς τε φίλους τε·163
ὅπως ἴδῃς τόν τε σὸν πρότερον ἄνδρα, καὶ τοὺς κατ' ἐπιγαμίας οἰκείους, καὶ τοὺς ἄλλους συγγενεῖς τε, καὶ φίλους·
Vezi-ți bărbatul dintâi, prietenii, rudele tale.

οὔ τί μοι αἰτίη ἐσσί, θεοί νύ μοι αἴτιοί εἰσιν164
οὐδαμῶς σύγε αἰτία μοι ὑπάρχεις, οἱ θεοὶ δή που αἴτιοί μοι ὑπάρχουσιν,
Nu-mi ești tu doar vinovată, ci singuri de vină sunt zeii,

οἵ μοι ἐφώρμησαν πόλεμον πολύδακρυν Ἀχαιῶν· 165
οἳ κατ' ἐμοῦ κεκινήκασι τὸν πολλῶν δακρύων αἴτιον πόλεμον τῶν Ἑλλήνων,
Care-mi aduseră amarnic război cu Aheii. Dar spune-mi,

ὥς μοι καὶ τόνδ' ἄνδρα πελώριον ἐξονομήνῃς166
ὅπως μοι καὶ τὸν μέγαν τοῦτον καὶ ἐξαίσιον ἄνδρα ὀνομάσασα δηλώσῃς,
Vezi tu prin oaste pe unul ce-acolo răsare ca bradul?

ὅς τις ὅδ' ἐστὶν Ἀχαιὸς ἀνὴρ ἠΰς τε μέγας τε.167
τίς οὖτος Ἕλλην ἐστὶν ἀνὴρ ἀγαθός τε καὶ μέγας.
Cine-o fi oare-ntre Ahei un bărbat așa falnic și mare?

ἤτοι μὲν κεφαλῇ καὶ μείζονες ἄλλοι ἔασι,168
τῇ μὲν κεφαλῇ, καὶ τῷ τοῦ σώματος ἀναστήματι, καὶ ἄλλοι μείζονες αὐτοῦ εἰσιν·
Alții, bag seama, sunt mai răsăriți decât el, dar eu unul

καλὸν δ' οὕτω ἐγὼν οὔ πω ἴδον ὀφθαλμοῖσιν,169
ὡραῖον δὲ οὕτως οὔπω τοῖς ὀφθαλμοῖς ἐθεασάμην ἐγώ,
N-am pomenit în viață bărbat așa vrednic de cinste

οὐδ' οὕτω γεραρόν· βασιλῆϊ γὰρ ἀνδρὶ ἔοικε. 170
οὐδὲ οὕτως ἔντιμον· ὄντως που ἀνδρὶ βασιλεῖ ὅμοιός ἐστι.
Și vederos; măreția arată că-i Domn în putere.”



τὸν δ' Ἑλένη μύθοισιν ἀμείβετο δῖα γυναικῶν·171
Ἕλένη δὲ λόγοις αὐτῷ ἀπεκρίνατο, ἡ ἐνδοξοτάτη τῶν γυναικῶν, λέγουσα·
Zise lui Priam atunci Elena, slăvita femeie:

αἰδοῖός τέ μοί ἐσσι φίλε ἑκυρὲ δεινός τε·172
ᾦ προσφιλὴς πενθερέ, αἰδοῦς ἐμοὶ ἄξιος ὑπάρχεις, καὶ φοβερός,
„Dragul meu socru, rușine și teamă mi-e față de tine.

ὡς ὄφελεν θάνατός μοι ἁδεῖν κακὸς ὁππότε δεῦρο173
ὡς εἴθε ὤφειλεν ἀρέσαι μοι θάνατος κακός, ἡνίκα ἐνθάδε
Doamne, mai bine muream de moarte năprasnică-n ziua

υἱέϊ σῷ ἑπόμην θάλαμον γνωτούς τε λιποῦσα174
τῷ σῷ υἱῷ ἠκολούθουν, τὸν ἐμὸν οἶκον, καὶ τοὺς ἀδελφούς, καὶ οἰκείους καταλιποῦσα,
Când m-am luat după fiu-ți, lăsându-mi și casa și neamul

παῖδά τε τηλυγέτην καὶ ὁμηλικίην ἐρατεινήν. 175
καὶ τὴν μονογενῆ μοι θυγατέρα, καὶ τὰς ἐρασμίας ὁμήλικας.
Și pe copila mea dulce și soațele mele iubite.

ἀλλὰ τά γ' οὐκ ἐγένοντο· τὸ καὶ κλαίουσα τέτηκα.176
ἀλλὰ ταῦτα μὲν οὐκ ἐγένετο, δι' ὃ καὶ κλαίουσα νῦν ἀνήλωμαι.
N-a fost aceasta să fie și-n plâns mă tot mistui de jale.

τοῦτο δέ τοι ἐρέω ὅ μ' ἀνείρεαι ἠδὲ μεταλλᾷς·177
τοῦτο δέ σοι λέξω, ὅ με ἐρωτᾶς, καὶ ζητεῖς ἀκριβῶς.
Dar voi răspunde la tot ce mă-ntrebi și vrei s-afli. Acesta

οὗτός γ' Ἀτρεΐδης εὐρὺ κρείων Ἀγαμέμνων,178
οὗτός ἐστιν Ἀγαμέμνων ὁ μέγας βασιλεὺς ὁ υἱὸς τοῦ Ἀτρέως,
E-al lui Atreus fecior, e marele Domn Agamemnon,

ἀμφότερον βασιλεύς τ' ἀγαθὸς κρατερός τ' αἰχμητής·179
ὁμοῦ τε βασιλεὺς ἀγαθὸς ὤν, καὶ ἰσχυρὸς πολεμιστής·
Tot așa bun la domnie, pe cât e de vrednic în arme,

δαὴρ αὖτ' ἐμὸς ἔσκε κυνώπιδος, εἴ ποτ' ἔην γε. 180
καὶ ἀνδράδελφος δὴ ἐμὸς ὑπῆρχε τῆς κυνοπροσώπου καὶ ἀναιδοῦς, εἴ πέρ ποτε ἦν.
Mie nemernicei fostul cumnat, dacă fost-a vreodată.”



ὣς φάτο, τὸν δ' ὁ γέρων ἠγάσσατο φώνησέν τε·181
οὕτως εἶπεν. ὁ γέρων δὲ ἐθαύμασεν αὐτόν, καὶ εἶπεν οὕτως·
Asta grăi, iar bătrânul așa minunându-se zice:

ὦ μάκαρ Ἀτρεΐδη μοιρηγενὲς ὀλβιόδαιμον,182
ὦ μακάριε, μοίρᾳ ἀγαθῇ γεγεννημένε, εὐτυχέστατε, υἱὲ τοῦ Ἀτρέως,
„O, fericite Agamemnon, tu plin de noroc și de daruri,

ἦ ῥά νύ τοι πολλοὶ δεδμήατο κοῦροι Ἀχαιῶν.183
ὄντως δή σοι πολλοὶ Ἕλληνες ὑποτεταγμένοι εἰσίν·
Cât e de multă oștimea supusă poruncilor tale!

ἤδη καὶ Φρυγίην εἰσήλυθον ἀμπελόεσσαν,184
ἤδη καὶ εἰς τὴν Φρυγίαν παρεγενόμην τὴν πολλὰς ἀμπέλους ἔχουσαν,
Fost-am pe vremuri în Frigia, țara mănoasă-n podgorii,

ἔνθα ἴδον πλείστους Φρύγας ἀνέρας αἰολοπώλους 185
ὅπου ἴδον Φρύγας πολλοὺς ἄνδρας ἱπποκινητὰς καὶ πολεμικούς,
Nenumărați frigieni am văzut pe acolo, și caii

λαοὺς Ὀτρῆος καὶ Μυγδόνος ἀντιθέοιο,186
λαοὺς ὄντας τοῦ Ὀτρέως καὶ τοῦ Μυγδόνος τοῦ ἰσοθέου,
Sprinteni ai lor: era oastea mânată de-Otreu și de Migdon

οἵ ῥα τότ' ἐστρατόωντο παρ' ὄχθας Σαγγαρίοιο·187
οἳ δὴ τότε ἐστρατοπεδεύοντο παρὰ τὰς ὄχθας τοῦ Σαγγάρου ποταμοῦ.
Cel ca un zeu, care tabăr-aveau la Sangariu pe maluri;

καὶ γὰρ ἐγὼν ἐπίκουρος ἐὼν μετὰ τοῖσιν ἐλέχθην188
καὶ γὰρ ἐγὼ σύμμαχος ὢν συνηρίθμημαι αὐτοῖς
Doară și eu între dânșii eram socotit ca tovarăș

ἤματι τῷ ὅτε τ' ἦλθον Ἀμαζόνες ἀντιάνειραι·189
κατ' ἐκείνην τὴν ἡμέραν, ὅτε ἦλθον αἱ Ἀμαζόνες αἱ τοῖς ἀνδράσι μαχόμεναι,
Când năvăliseră acolo hordii de bărbate Amazoane.

ἀλλ' οὐδ' οἳ τόσοι ἦσαν ὅσοι ἑλίκωπες Ἀχαιοί. 190
ἀλλ' οὐδὲ οὗτοι ἦσαν τοσοῦτοι, ὅσοι οἱ εὐόφθαλμοι Ἕλληνες.
Nu erau nici Frigienii atâta de mulți ca Aheii.”



δεύτερον αὖτ' Ὀδυσῆα ἰδὼν ἐρέειν' ὁ γεραιός·191
δεύτερον δὴ τὸν Ὀδυσσέα ἰδὼν ὁ γέρων, ἠρώτησεν·
Cum a văzut pe Ulise, din nou a-ntrebat-o bătrânul:

εἴπ' ἄγε μοι καὶ τόνδε φίλον τέκος ὅς τις ὅδ' ἐστί·192
ὦ τέκνον προσφιλές, ἄγε νῦν εἰπέ μοι, τίς οὗτός ἐστιν,
„Cine-i și-acela prin gloate? Mai spune-mi, tu fata mea dragă.

μείων μὲν κεφαλῇ Ἀγαμέμνονος Ἀτρεΐδαο,193
ὃς τῷ μὲν σώματι μικρότερός ἐστιν Ἀγαμέμνονος τοῦ υἱοῦ τοῦ Ἀτρέως,
Nu e mai mare la stat ca însuși Atrid Agamemnon;

εὐρύτερος δ' ὤμοισιν ἰδὲ στέρνοισιν ἰδέσθαι.194
πλατύτερος δὲ τοῖς ὤμοις καὶ τῷ στήθει ἔοικε;
Ochilor totuși se-arată mai lat și la piept și la spate.

τεύχεα μέν οἱ κεῖται ἐπὶ χθονὶ πουλυβοτείρῃ, 195
τὰ μὲν ὅπλα αὐτοῦ κεῖνται κατὰ γῆς τῆς πολλὰς βοσκούσης,
Armele lui pe mănosul pământ părăsit-a viteazul,

αὐτὸς δὲ κτίλος ὣς ἐπιπωλεῖται στίχας ἀνδρῶν·196
αὐτὸς δὲ ὥσπερ κριὸς προαγωγεύς, ἐπιπορεύεται τὰς τάξεις τῶν ἀνδρῶν.
Și înarmatele șiruri cutreieră ca un berbece:

ἀρνειῷ μιν ἔγωγε ἐΐσκω πηγεσιμάλλῳ,197
ἀρνειῷ αὐτὸν ἔγωγε ἀπεικάζω εὐπαγεῖς καὶ εὐτραφεῖς ἔχοντι μαλλούς,
Eu după mers îl asamăn pe el cu lânosul arete,

ὅς τ' οἰῶν μέγα πῶϋ διέρχεται ἀργεννάων.198
ὅστις τὸ μέγα ποίμνιον διέρχεται τῶν λευκῶν προβάτων.
Care tot umblă prin turma cea mare-ntre oile albe.”



τὸν δ' ἠμείβετ' ἔπειθ' Ἑλένη Διὸς ἐκγεγαυῖα·199
τούτῳ δ' ἔπειτ' ἀπεκρίνατο Ἑλένη, ἡ ἐκ τοῦ Διὸς γεννηθεῖσα, λέγουσα·
Fiica lui Zeus, Elena, din nou îi răspunse lui Priam:

οὗτος δ' αὖ Λαερτιάδης πολύμητις Ὀδυσσεύς, 200
οὗτος δὴ ἔστιν Ὀδυσσεὺς ὁ πολὺς τὴν βουλήν, ὁ υἱὸς τοῦ Λαερτίου,
„El este Laertianul, e mult iscusitul Ulise,

ὃς τράφη ἐν δήμῳ Ἰθάκης κραναῆς περ ἐούσης201
ὃς ἀνετράφη ἐν τῷ δήμῳ τῆς Ἰθάκης, καίπερ οὔσης τραχείας,
Care a crescut în Itaca, stâncosul ostrov, e viteazul

εἰδὼς παντοίους τε δόλους καὶ μήδεα πυκνά.202
δόλους παντοδαποὺς ἐπιστάμενος, καὶ βουλεύματα συχνὰ καὶ συνετά.
Mare la sfatu-nțelept și la măiestrii de tot felul.”



τὴν δ' αὖτ' Ἀντήνωρ πεπνυμένος ἀντίον ηὔδα·203
πρὸς ταύτην δὲ Ἀντήνωρ ὁ συνετὸς ἐξεναντίας εἶπεν·
Sare și-adaug-atunci cumintele sfetnic Antenor:

ὦ γύναι ἦ μάλα τοῦτο ἔπος νημερτὲς ἔειπες·204
ὦ γύναι, ὄντως πάνυ ἀληθῆ τόνδε τὸν λόγον εἴρηκας·
„Tocmai așa e cum spui, nemerită ți-i vorba, femeie.

ἤδη γὰρ καὶ δεῦρό ποτ' ἤλυθε δῖος Ὀδυσσεὺς 205
ἤδη γάρ ποτε καὶ ἐνθάδε ἀφίκετο ὁ ἔνδοξος Ὀδυσσεύς,
Odinioară a venit el la noi, luminatul Ulise,

σεῦ ἕνεκ' ἀγγελίης σὺν ἀρηιφίλῳ Μενελάῳ·206
ἕνεκα σῆς ἀγγελίας μετὰ Μενελάου τοῦ πολεμικοῦ
Sol după tine trimis, cu Menelau Atrid împreună.

τοὺς δ' ἐγὼ ἐξείνισσα καὶ ἐν μεγάροισι φίλησα,207
τούτους δὲ ἐγὼ ὑποδεξάμενος ἐν τῷ ἐμῷ οἴκῳ ἐξένισα καὶ ἐφιλοφρονησάμην.
Fură chiar oaspeții mei și stătură în gazdă la mine

ἀμφοτέρων δὲ φυὴν ἐδάην καὶ μήδεα πυκνά.208
ἑκατέρου δὲ τήν τε ἀναδρομὴν τῶν μελῶν κατέμαθον, καὶ τὰ βουλεύματα τὰ συνετά·
Și cunoscui mai de-aproape priceperea lor și făptura.

ἀλλ' ὅτε δὴ Τρώεσσιν ἐν ἀγρομένοισιν ἔμιχθεν209
ἀλλ' ὁπότε δὴ ἐν τοῖς Τρωσὶν ἠθροισμένοις ἐμίγνυντο,
Când au venit amândoi în sobor și la sfat cu Troienii,

στάντων μὲν Μενέλαος ὑπείρεχεν εὐρέας ὤμους, 210
ἑστώτων μέν, ὁ Μενέλαος τοὺς πλατεῖς ὤμους ὑπερεῖχε,
Cum stătea oblu, Menelau vedeai că-l întrece din umeri;

ἄμφω δ' ἑζομένω γεραρώτερος ἦεν Ὀδυσσεύς·211
ἀμφότεροι δὲ καθεζόμενοι, ἐντιμότερος ἦν ὁ Ὀδυσσεύς·
Dar de pe scaun Ulise părea mai măreț la vedere.

ἀλλ' ὅτε δὴ μύθους καὶ μήδεα πᾶσιν ὕφαινον212
ἀλλ' ὁπότε δὴ λόγους, καὶ βουλὰς πρὸς πάντας συνεῖρον,
Când după asta-ncepură să-și depene vorba și gândul

ἤτοι μὲν Μενέλαος ἐπιτροχάδην ἀγόρευε,213
ὁ μὲν Μενέλαος ταχέως καὶ ἐπιτρέχων ἐδημηγόρει,
Și cuvântau adunării, Menelau rostea mai în pripă

παῦρα μὲν ἀλλὰ μάλα λιγέως, ἐπεὶ οὐ πολύμυθος214
ὀλίγα μέν, ἀλλὰ πάνυ ἡδέως, ἐπειδὴ οὐκ ἦν πολύλογος,
Graiuri puține, dar foarte apriate, căci nu-i vorbă-lungă,

οὐδ' ἀφαμαρτοεπής· ἦ καὶ γένει ὕστερος ἦεν. 215
οὐδ' ἁμαρτάνων ἐν τῷ λέγειν, εἰ καὶ τοῦ Ὀδυσσέως ὑστερογενὴς ἦν·
Nici bate câmpii vorbind, deși e mai tânăr ca dânsul.

ἀλλ' ὅτε δὴ πολύμητις ἀναΐξειεν Ὀδυσσεὺς216
ἀλλ' ὁπότε δὴ ὁ πολύβουλος Ὀδυσσεὺς ἠγείρετο,
Când de pe scaun apoi se sculă cumpănitul Ulise,

στάσκεν, ὑπαὶ δὲ ἴδεσκε κατὰ χθονὸς ὄμματα πήξας,217
ἐμμόνως ἵστατο, τοὺς ὀφθαλμοὺς δὲ κατὰ γῆς ἐρείσας ὑπέβλεπεν ἀμεταστρεπτί,
Stete cu ochii plecați la pământ, cu privirea boldită;

σκῆπτρον δ' οὔτ' ὀπίσω οὔτε προπρηνὲς ἐνώμα,218
τὴν ῥάβδον δὲ οὔτε ὀπίσω, οὔτε εἰς τὸ ἔμπροσθεν κατωφερῆ ἐκίνει,
Nu-și mai clinti al său sceptru măcar înapoi ori-nainte,

ἀλλ' ἀστεμφὲς ἔχεσκεν ἀΐδρεϊ φωτὶ ἐοικώς·219
αλλ' ἀμετάστρπτον κατεῖχεν ἀεί, ἀπείρῳ καὶ ἀμαθεῖ ἀνδρὶ ὅμοιος ὤν·
Ci îl ținu-nțepenit ca un nepriceput. După față

φαίης κε ζάκοτόν τέ τιν' ἔμμεναι ἄφρονά τ' αὔτως. 220
εἶπες ἂν εἶναί τινα λίαν ὀργίλον, καὶ ἁπλῶς οὕτως ἀνόητον·
Astfel era, de părea că e șui ori e crunt de mânie.

ἀλλ' ὅτε δὴ ὄπα τε μεγάλην ἐκ στήθεος εἵη221
ἀλλ΄ ἡνίκα δὴ φωνὴν μεγάλην ἐκ τοῦ στήθους ἀπέπεμπε,
Cum însă prinse din pieptu-i puternicul glas să răsune,

καὶ ἔπεα νιφάδεσσιν ἐοικότα χειμερίῃσιν,222
καὶ ῥήματα νιφάσιν χειμεριναῖς ὅμοια, κατὰ τὴν συνέχειαν δηλονότι,
Vorbele-i line să curgă din rostu-i ca fulgi de zăpadă,

οὐκ ἂν ἔπειτ' Ὀδυσῆΐ γ' ἐρίσσειε βροτὸς ἄλλος·223
οὐκ ἂν μετὰ ταῦτα ἄνθρωπος ἄλλος εἰς ἅμιλλαν ἔλθοι τῷ Ὀδυσσεῖ.
Nimenea n-ar fi putut să se-ntreacă din grai cu Ulise.

οὐ τότε γ' ὧδ' Ὀδυσῆος ἀγασσάμεθ' εἶδος ἰδόντες.224
οὔκουν τότε γε τὸ εἶδος τοῦ Ὀδυσσέως ἰδόντες ἐθαυμάσαμεν οὕτως.
Dar de făptura-i atunci noi nu ne mirarăm atâta.”



τὸ τρίτον αὖτ' Αἴαντα ἰδὼν ἐρέειν' ὃ γεραιός· 225
τὸ τρίτον δὲ ἰδὼν τὸν Αἴαντα ὁ γέρων ἠρώτησε·
Când dup-aceea pe Aias văzu, întrebă împăratul:

τίς τὰρ ὅδ' ἄλλος Ἀχαιὸς ἀνὴρ ἠΰς τε μέγας τε226
τίς δὴ οὗτος ὁ ἄλλος Ἕλλην ἐστὶν ἀνὴρ ἀγαθός τε καὶ μέγας,
„Cine e oare celalt totuna de falnic și mare,

ἔξοχος Ἀργείων κεφαλήν τε καὶ εὐρέας ὤμους;227
προέχων τῶν Ἑλλήνων, κατά τε τὸ μῆκος τοῦ σώματος, καὶ τὸ πλάτος τῶν ὤμων.
Care răsare-ntre Ahei cu-al lui creștet și umere late?”



τὸν δ' Ἑλένη τανύπεπλος ἀμείβετο δῖα γυναικῶν·228
Ἑλένη δ' αὐτῷ ἀπεκρίνατο ἡ ἐκτεταμένον πέπλον φοροῦσα, ἡ ἔνδοξος τῶν γυναικῶν·
Zise-nzeita Elena-nvelită în lungă maramă:

οὗτος δ' Αἴας ἐστὶ πελώριος ἕρκος Ἀχαιῶν·229
οὗτος Αἴας ἐστὶν ὁ μέγας καὶ ἐξαίσιος, τὸ περίφραγμα τῶν Ἑλλήνων.
„El este Aias novacul, Aheilor turn de tărie.

Ἰδομενεὺς δ' ἑτέρωθεν ἐνὶ Κρήτεσσι θεὸς ὣς 230
Ἰδομενεὺς δὲ κατὰ τὸ ἕτερον μέρος, καθάπερ θεός, ἐν τοῖς Κρησὶν ἵσταται·
Idomeneu, al Cretanilor Domn, ca un zeu îi stă-n față;

ἕστηκ', ἀμφὶ δέ μιν Κρητῶν ἀγοὶ ἠγερέθονται.231
περὶ δὲ αὐτὸν οἱ ἡγεμόνες τῶν Κρητῶν συναθροίζονται.
Cei înșirați pe aproape sunt toți căpetenii cretane.

πολλάκι μιν ξείνισσεν ἀρηΐφιλος Μενέλαος232
πολλάκις αὐτὸν ἐξενοδόχησεν ὁ πολεμικὸς Μενέλαος
Odinioară de câte ori nu-i avu-n gazdă Menelau

οἴκῳ ἐν ἡμετέρῳ ὁπότε Κρήτηθεν ἵκοιτο.233
ἐν τῷ ἡμετέρῳ οἴκῳ, ὁπότε ἐκ τῆς Κρήτης ἀφικνεῖτο·
Când ne soseau de departe, din Creta, ca oaspeți acasă!

νῦν δ' ἄλλους μὲν πάντας ὁρῶ ἑλίκωπας Ἀχαιούς,234
νῦν δὲ τοὺς μὲν ἄλλους πάντας εὐοφθάλμους Ἕλληνας ὁρῶ,
Văd și pe-Aheii ceilalți, pe voinicii cu ochii de vultur,

οὕς κεν ἐὺ̈ γνοίην καί τ' οὔνομα μυθησαίμην· 235
οὓς καὶ γνωρίσαιμ' ἄν, καὶ τὴν προσηγορίαν εἴποιμι,
Lesne aș putea să-i cunosc, ba chiar și pe nume le-aș spune.

δοιὼ δ' οὐ δύναμαι ἰδέειν κοσμήτορε λαῶν236
δύο δὲ ἡγεμόνας καὶ βασιλεῖς ἀνδρῶν οὐ δύναμαι ἰδεῖν,
Numai pe doi căpitani nu-i văd între dânșii, pe Castor,

Κάστορά θ' ἱππόδαμον καὶ πὺξ ἀγαθὸν Πολυδεύκεα237
τόν τε ἱππικὸν Κάστορα, καὶ τὸν ἀγαθὸν τὴν πυκτικὴν τέχνην Πολυδεύκη,
Bun călăreț, și pe Polux, dibaciul în luptă cu pumnii,

αὐτοκασιγνήτω, τώ μοι μία γείνατο μήτηρ.238
τοὺς αὐταδέλφους μοι, οὕς μοι μία μήτηρ ἔτεκε·
Scumpii mei frați, de o mamă cu mine amândoi. Oare dânșii

ἢ οὐχ ἑσπέσθην Λακεδαίμονος ἐξ ἐρατεινῆς,239
ἢ οὐκ ἠκολούθησαν τοῖς ἄλλοις ἐκ τῆς ἐπεράστου Λακεδαίμονος,
N-au părăsit cu ceilalți moșia lor cea desfătată,

ἢ δεύρω μὲν ἕποντο νέεσσ' ἔνι ποντοπόροισι, 240
ἢ εἵποντο μὲν κἀκεῖνοι ἐνθάδε διὰ τῶν θαλασσοπλόων νεῶν,
Lacedemonul? Ori poate-au venit în corăbii pe mare,

νῦν αὖτ' οὐκ ἐθέλουσι μάχην καταδύμεναι ἀνδρῶν241
νῦν δὲ δὴ οὐ θέλουσιν εἰσελθεῖν κατὰ τὴν μάχην τῶν ἀνδρῶν,
Însă ei nu îndrăznesc să ia parte de-acum la bătaie

αἴσχεα δειδιότες καὶ ὀνείδεα πόλλ' ἅ μοί ἐστιν.242
φοβούμενοι τὰς αἰσχύνας καὶ τὰ ὀνείδη, ἅ μοι πολλὰ πάρεισιν;
Între oșteni și li-i groază de multele ocări și ponoase



ὣς φάτο, τοὺς δ' ἤδη κάτεχεν φυσίζοος αἶα243
οὕτως εἶπε. τούτους δὲ ἤδη κατέσχε τεθνεῶτας ἡ τὰ πρὸς τὸ ζῆν φύουσα γῆ
Ce-ar auzi despre mine.” Dar ei zăceau morți pe pământul

ἐν Λακεδαίμονι αὖθι φίλῃ ἐν πατρίδι γαίῃ.244
ἐν τῇ Λακεδαίμονι, αὐτόθι ἐν τῇ πατρίδι τῇ προσφιλεῖ γῇ.
Darnic în hrană,-n Laconia, scumpa lor țară.



κήρυκες δ' ἀνὰ ἄστυ θεῶν φέρον ὅρκια πιστὰ 245
οἱ κήρυκες δὲ κατὰ τὴν πόλιν ἔφερον τοὺς πιστοὺς ὅρκους τῶν θεῶν,
Crainicii se întorceau din cetate cu jertfe menite

ἄρνε δύω καὶ οἶνον ἐΰφρονα καρπὸν ἀρούρης246
ἄρνας δύο, καὶ οἶνον καρπὸν εὐφραντικὸν τῆς γῆς
Celor de sus, doi miei și rodul câmpiei, vin negru

ἀσκῷ ἐν αἰγείῳ· φέρε δὲ κρητῆρα φαεινὸν247
ἐν αἰγείῳ ἀσκῷ· ἔφερε δὲ κρατῆρα λαμπρὸν
Veselitor în burduful de piele de capră. Ideos

κῆρυξ Ἰδαῖος ἠδὲ χρύσεια κύπελλα·248
ὁ Ἰδαῖος κῆρυξ, καὶ χρυσᾶ ποτήρια·
Cu-o lucitoare părnaie în mână și-o cupă de aur

ὄτρυνεν δὲ γέροντα παριστάμενος ἐπέεσσιν·249
πλησίον δὲ στὰς παρώξυνε τὸν γέροντα λόγοις, λέγων·
S-apropie de bătrânu-mpărat și-ncepu să-l îndemne:

ὄρσεο Λαομεδοντιάδη, καλέουσιν ἄριστοι 250
ὦ υἱὲ τοῦ Λαομέδοντος ἀνάστα, καλοῦσι σε οἱ ἄριστοι
„Scoală, tu fiu al lui Laomedonte; te cheamă fruntașii

Τρώων θ' ἱπποδάμων καὶ Ἀχαιῶν χαλκοχιτώνων251
τῶν ἱππικῶν Τρῴων, καὶ τῶν σιδηροθωράκων Ἑλλήνων
Cei de la tabără, ai noștri și-Aheii; te-așteaptă cu toții

ἐς πεδίον καταβῆναι ἵν' ὅρκια πιστὰ τάμητε·252
κατελθεῖν εἰς τὸ πεδίον, ἵνα ὅρκους πιστοὺς δι' ἐντόμων θυμάτων ποιήσητε.
Să te cobori pe câmpie, să-nchei învoială-ntre dânșii.

αὐτὰρ Ἀλέξανδρος καὶ ἀρηΐφιλος Μενέλαος253
Ἀλέξανδρος δὲ καὶ Μενέλαος ὁ πολεμικὸς
Fiul tău Paris acum și Menelau cel aprig în arme

μακρῇς ἐγχείῃσι μαχήσοντ' ἀμφὶ γυναικί·254
διὰ μακρῶν δοράτων πολεμήσουσι περὶ τῆς γυναικός·
Singuri, de dragul Elenei, din sulițe lungi se vor bate.

τῷ δέ κε νικήσαντι γυνὴ καὶ κτήμαθ' ἕποιτο· 255
τῷ νικήσαντι δὲ ἡ γυνὴ καὶ τὰ χρήματα ἀκολουθήσει·
Cine-o să biruie are să ia pe femeie și-averea.

οἳ δ' ἄλλοι φιλότητα καὶ ὅρκια πιστὰ ταμόντες256
οἱ ἄλλοι δὲ φιλίαν καὶ ὅρκους πιστοὺς δι' ἐντόμων θυμάτων ποιήσαντες
Noi, încheind legătură și pace, rămânem în Troia

ναίοιμεν Τροίην ἐριβώλακα, τοὶ δὲ νέονται257
οἰκοῖμεν ἂν τὴν εὔγειον Τροίαν· οὗτοι δὲ πορευέσθωσαν
Domni peste rodnica țară; ceilalți o să plece în Argos,

Ἄργος ἐς ἱππόβοτον καὶ Ἀχαιΐδα καλλιγύναικα.258
εἰς τὸ Ἄργος τὸ ἱπποτρόφον καὶ εἰς τὴν Ἑλλάδα τὴν γυναῖκας ὡραίας ἔχουσαν.
Unde pasc roibi, și-n Ahaia, pământul femeilor mândre.”



ὣς φάτο ῥίγησεν δ' ὃ γέρων, ἐκέλευσε δ' ἑταίρους259
οὕτως εἶπε· ἐφοβήθη δὲ ὁ γέρων, εἶπε δὲ τοῖς φίλοις
Ast-a grăit și bătrânul, cuprins de cutremur, demândă

ἵππους ζευγνύμεναι· τοὶ δ' ὀτραλέως ἐπίθοντο. 260
ζεῦξαι τοὺς ἵππους· οἱ δὲ ταχέως ὑπήκουσαν,
Soților caii să-nhame, și-ndată-mplinită-i porunca.

ἂν δ' ἄρ' ἔβη Πρίαμος, κατὰ δ' ἡνία τεῖνεν ὀπίσσω·261
ἀνέβη δὲ ὁ Πρίαμος, κατέτεινε δὲ τοὺς λώρους τῶν χαλινῶν ὄπισθεν,
Priam urcându-se trage de hățuri; alături Antenor

πὰρ δέ οἱ Ἀντήνωρ περικαλλέα βήσετο δίφρον·262
παρ' αὐτῷ δὲ καὶ Ἀντήνωρ ἀνέβη ἐπὶ τὸ περικαλλὲς καὶ ὡραῖον ἅρμα·
Suie-se-n chelna cea dalb-a telegii. Apoi împreună

τὼ δὲ διὰ Σκαιῶν πεδίον δ' ἔχον ὠκέας ἵππους.263
οὗτοι δὲ διὰ τῶν Σκαιῶν πυλῶν ἐπὶ τὸ πεδίον ἤλαυνον τοὺς ταχεῖς ἵππους.
Cailor repezi dau zor spre câmpie pe Poarta Scheiană.



ἀλλ' ὅτε δή ῥ' ἵκοντο μετὰ Τρῶας καὶ Ἀχαιούς,264
ἀλλ' ἡνίκα δὴ ἀφίκοντο πρὸς τοὺς Τρῷας καὶ Ἕλληνας,
Când au sosit dup-aceea-ntre Ahei și Troieni, din cotigă

ἐξ ἵππων ἀποβάντες ἐπὶ χθόνα πουλυβότειραν 265
καταβάντες ἐκ τῶν ἵππων εἰς γῆν τὴν πολυτρόφον,
S-au coborât pe pământu-nverzit de pășuni, și pedeștri

ἐς μέσσον Τρώων καὶ Ἀχαιῶν ἐστιχόωντο.266
ἐπορεύοντο εἰς τὸ μέσον τῶν Τρώων καὶ τῶν Ἑλλήνων.
Au-naintat pân’la mijlocul oștilor, unde-n picioare

ὄρνυτο δ' αὐτίκ' ἔπειτα ἄναξ ἀνδρῶν Ἀγαμέμνων,267
ἀνέστη δὲ ἐπὶ τούτοις εὐθέως Ἀγαμέμνων ὁ βασιλεὺς τῶν ἀνδρῶν,
S-au și sculat căpetenia oastei Atrid Agamemnon

ἂν δ' Ὀδυσεὺς πολύμητις· ἀτὰρ κήρυκες ἀγαυοὶ268
ἀνέστη δὲ καὶ Ὀδυσσεὺς ὁ πολύβουλος. οἱ δὲ λαμπροὶ κήρυκες
Și iscusitul Ulise. Și jertfe aduceau împreună

ὅρκια πιστὰ θεῶν σύναγον, κρητῆρι δὲ οἶνον269
τὰ καθ' ὧν ὀμόσειν ἔμελλον, ἤτοι τὰ ὁρκωμόσια τῶν θεῶν τὰ πιστὰ συνῆγον, ἐν τῷ κρατῆρι δὲ οἶνον
Crainicii vrednici de cinste și vin mestecau în ulcioare,

μίσγον, ἀτὰρ βασιλεῦσιν ὕδωρ ἐπὶ χεῖρας ἔχευαν. 270
ἐνέχεον, τοῖς βασιλεῦςι δὲ ὕδωρ κατὰ χειρῶν ἔχεαν·
Crailor apă turnau după asta pe mâini să se spele.

Ἀτρεΐδης δὲ ἐρυσσάμενος χείρεσσι μάχαιραν,271
ὁ δὲ υἱὸς τοῦ Ἀτρέως σπασάμενος ταῖς χερσὶ τὴν μάχαιραν,
Iute Agamemnon Atrid își scoase din teacă jungherul

ἥ οἱ πὰρ ξίφεος μέγα κουλεόν αἰὲν ἄωρτο,272
ἥτις αὐτῷ παρὰ τὴν μεγάλην θήκην τοῦ ξίφους ἀεὶ ἐκρέματο,
Cel aninat pe la șold alături de spada cea lungă,

ἀρνῶν ἐκ κεφαλέων τάμνε τρίχας· αὐτὰρ ἔπειτα273
ἐκ τῶν κεφαλῶν τῶν ἀρνῶν ἀπέκοψε τὰς τρίχας·
Și tăie smocuri din creștetul mieilor; ele de crainici

κήρυκες Τρώων καὶ Ἀχαιῶν νεῖμαν ἀρίστοις.274
οἱ δὲ κήρυκες τοῖς ἀρίστοις τῶν Τρῴων καὶ τῶν Ἑλλήνων διένειμαν αὐτάς·
Fură-mpărțite mai-marilor oastei Troiene și ahee.

τοῖσιν δ' Ἀτρεΐδης μεγάλ' εὔχετο χεῖρας ἀνασχών· 275
ἐπὶ τούτοις δὲ ὁ υἱὸς τοῦ Ἀτρέως μεγάλως ηὔχετο ἄρας τὰς χεῖρας, λέγων·
Mâinile-nalță Agamemnon și roagă-se așa cu glas tare:

Ζεῦ πάτερ Ἴδηθεν μεδέων κύδιστε μέγιστε,276
ὦ Ζεῦ πάτερ, ὁ ἐκ τῆς Ἴδης βασιλεύων ἁπάντων, ἐνδοξότατε, ὑψηλότατε,
„Zeus, părinte prea-nalte, slăvite stăpân de pe Ida,

Ἠέλιός θ', ὃς πάντ' ἐφορᾷς καὶ πάντ' ἐπακούεις,277
καὶ Ἥλιε, ὃς πάντα ὁρᾶς καὶ πάντα ἀκούεις,
Soare tu cel care totul cuprinzi cu privirea și-auzul,

καὶ ποταμοὶ καὶ γαῖα, καὶ οἳ ὑπένερθε καμόντας278
καὶ Ποταμοί, καὶ Γῆ, καὶ οὗτοι οἳ κάτω ἐν Ἅιδου τοὺς τεθνεῶτας
Și tu, Pământe, voi râuri și voi cei din lumea cealaltă

ἀνθρώπους τίνυσθον ὅτις κ' ἐπίορκον ὀμόσσῃ,279
ἀνθρώπους τιμωρεῖσθε, ὃς ἂν τοὺς ὅρκους παραβῇ, καὶ ἐπιορκήσῃ,
Care osândiți pe cei morți, dacă-n viață ei strâmb se jurară,

ὑμεῖς μάρτυροι ἔστε, φυλάσσετε δ' ὅρκια πιστά· 280
ὑμεῖς ὑπάρχετε μάρτυρες, διατηρεῖτε δὲ τοὺς πιστοὺς ὅρκους·
Voi ne fiți martori acum și păziți jurămintele noastre.

εἰ μέν κεν Μενέλαον Ἀλέξανδρος καταπέφνῃ281
εἰ μὲν ὁ Ἀλέξανδρος ἀποκτείνῃ τὸν Μενέλαον,
Dacă la luptă cumva pe Menelau răpune-va Paris,

αὐτὸς ἔπειθ' Ἑλένην ἐχέτω καὶ κτήματα πάντα,282
αὐτὸς μετὰ ταῦτα ἐχέτω τὴν Ἑλένην, καὶ τὰ χρήματα πάντα,
El pe Elena să fie stăpân și pe-averile-i toate;

ἡμεῖς δ' ἐν νήεσσι νεώμεθα ποντοπόροισιν·283
ἡμεῖς δὲ πορευώμεθα διὰ τῶν θαλασσοπλόων νεῶν.
Noi cei din Argos apoi să ne-ntoarcem pe mare-n corăbii.

εἰ δέ κ' Ἀλέξανδρον κτείνῃ ξανθὸς Μενέλαος,284
εἰ δὲ Μενέλαος ὁ πυρρὸς ἀποκτείνῃ τὸν Ἀλέξανδρον,
Dacă Menelau cumva îl omoară pe chipeșul Paris,

Τρῶας ἔπειθ' Ἑλένην καὶ κτήματα πάντ' ἀποδοῦναι, 285
τοὺς Τρῷας μετὰ ταῦτα ἀποδοῦναι τὴν Ἑλένην, καὶ πάντα τὰ χρήματα,
Da-vor Troienii atunci pe Elena și-averile-i toate,

τιμὴν δ' Ἀργείοις ἀποτινέμεν ἥν τιν' ἔοικεν,286
καὶ πρὸς τούτοις ἀντέκτισιν ἀποτιννῦναι ἡμῖν, ἥντινα δεῖ,
Da-vor așișderea plata războiului ce se cuvine,

ἥ τε καὶ ἐσσομένοισι μετ' ἀνθρώποισι πέληται.287
ἥτις ἂν καὶ ἐν τοῖς μεταγενεστέροις ἀνθρώποις διαμείνειεν.
Pildă să fie și celor ce vin după noi, tuturora.

εἰ δ' ἂν ἐμοὶ τιμὴν Πρίαμος Πριάμοιό τε παῖδες288
ἐὰν δὲ ὁ Πρίαμος, καὶ οἱ παῖδες τοῦ Πριάμου
Despăgubiri de război dacă nu vor plăti de la sine

τίνειν οὐκ ἐθέλωσιν Ἀλεξάνδροιο πεσόντος,289
ἀντέκτισιν ἐμοὶ ἀποδοῦναι οὐκ ἐθελήσωσιν, ἀποθανόντος τοῦ Ἀλεξάνδρου,
Priam și fiii lui Priam, de-ndată ce mort ar fi Paris,

αὐτὰρ ἐγὼ καὶ ἔπειτα μαχήσομαι εἵνεκα ποινῆς 290
ἀλλ' ἐγὼ καὶ μετὰ ταῦτα πολεμήσω, χάριν τοῦ προστίμου,
Eu mă voi bate și-atunci și cere-voi prețul pedepsei

αὖθι μένων, ἧός κε τέλος πολέμοιο κιχείω.291
διατρίβων ἐνταῦθα, μέχρις οὗ καταλάβω τὸ τοῦ πολέμου τέλος.
Și-am să tot stărui pe-aici până voi isprăvi cu războiul.”



ἦ, καὶ ἀπὸ στομάχους ἀρνῶν τάμε νηλέϊ χαλκῷ·292
εἶπε, καὶ τοὺς φάρυγγας τῶν ἀρνῶν ἀπέκοψε σιδήρῳ ἀνηλεεῖ,
Zice și mieii înjunghie cu arma cea crudă de-aramă

καὶ τοὺς μὲν κατέθηκεν ἐπὶ χθονὸς ἀσπαίροντας293
καὶ τούτους μὲν ἔθηκε κατὰ γῆς σκαρίζοντας,
Și le dă drumul pe jos, iară ei se tot zbat din picioare

θυμοῦ δευομένους· ἀπὸ γὰρ μένος εἵλετο χαλκός.294
ψυχῆς ἀπεστερημένους· ὁ γὰρ σίδηρος ἀφείλετο αὐτῶν τὴν ἰσχύν·
Până ce nu mai răsuflă, căci arma le stoarce puterea.

οἶνον δ' ἐκ κρητῆρος ἀφυσσόμενοι δεπάεσσιν 295
οἶνον δὲ ἐκ τοῦ κρατῆρος ἀρυσάμενοι τοῖς ποτηρίοις
Vin din ulcioare luând îl toarnă drept paos pe țărnă,

ἔκχεον, ἠδ' εὔχοντο θεοῖς αἰειγενέτῃσιν.296
ἐξέχεον, οἱ δὲ εὔχοντο τοῖς θεοῖς τοῖς ἀεὶ οὖσι.
Zeilor veșnici înalță rugări, tuturora se-nchină

ὧδε δέ τις εἴπεσκεν Ἀχαιῶν τε Τρώων τε·297
οὕτω δέ τις εἶπεν ἀναβλέψας εἰς τὸν πλατὺν οὐρανόν·
Și oarecine așa între Ahei și Troieni se mai roagă:

Ζεῦ κύδιστε μέγιστε καὶ ἀθάνατοι θεοὶ ἄλλοι298
ὦ Ζεῦ ἐνδοξότατε, καὶ ὑψηλότατε, καὶ οἱ λοιποὶ ἀθάνατοι θεοί,
„Zeus prea-nalte, slăvite, voi zeilor cei fără moarte,

ὁππότεροι πρότεροι ὑπὲρ ὅρκια πημήνειαν299
οἵτινες ἂν ἀφ' ἡμῶν πρότερον τοὺς ὅρκους βλάψειαν, ἤτοι παραβαῖεν,
Care din doi cuteza-va să calce tocmeala făcută,

ὧδέ σφ' ἐγκέφαλος χαμάδις ῥέοι ὡς ὅδε οἶνος 300
οὕτως ὁ ἐγκέφαλος αὐτῶν χαμαὶ χέοιτο, ὥσπερ οὗτος ὁ οἶνος,
Piară cu creierul scurs întocmai ca vinul de față,

αὐτῶν καὶ τεκέων, ἄλοχοι δ' ἄλλοισι δαμεῖεν.301
καὶ τῶν τέκνων αὐτῶν, αἱ γαμεταὶ δὲ ἄλλοις ἀνδράσι μιγείησαν.
El și ai lui, iar nevasta să-i fie răpită de alții.”



ὣς ἔφαν, οὐδ' ἄρα πώ σφιν ἐπεκραίαινε Κρονίων.302
οὕτως εἶπον. οὔπω δ' ἄρα τὴν αἴτησιν αὐτοῖς ἐπετέλει ὁ τοῦ Κρόνου υἱός.
Astfel urară, dar n-a fost urarea primită de Zeus.

τοῖσι δὲ Δαρδανίδης Πρίαμος μετὰ μῦθον ἔειπε·303
ἐν τούτοις δὲ Πρίαμος ὁ ἀπόγονος τοῦ Δαρδάνου εἶπε λόγον·
Priam, nepot lui Dardanos, luând după asta cuvântul,

κέκλυτέ μευ Τρῶες καὶ ἐϋκνήμιδες Ἀχαιοί·304
ἀκούσατέ μου, ὦ Τρῷες, καὶ εὔοπλοι Ἕλληνες·
Zise: „Ascultați, o Troieni și Ahei, voi cu dalbe pulpare,

ἤτοι ἐγὼν εἶμι προτὶ Ἴλιον ἠνεμόεσσαν 305
ἐγὼ μὲν ἀπελεύσομαι πρὸς τὴν ἀνεμώδη, καὶ ὑψηλὴν Ἴλιον,
Eu sunt silit a mă-ntoarce la Troia bătută de vânturi;

ἄψ, ἐπεὶ οὔ πω τλήσομ' ἐν ὀφθαλμοῖσιν ὁρᾶσθαι306
εἰς τὰ ὀπίσω, ἐπειδὴ οὐδαμῶς καρτερήσω πρὸ ὀφθαλμῶν ὁρᾷν
Greu mi-i cu ochii să văd încleștarea ce are să fie

μαρνάμενον φίλον υἱὸν ἀρηιφίλῳ Μενελάῳ·307
τὸν ἀγαπητὸν υἱὸν μαχόμενον τῷ πολεμικῷ Μενελάῳ·
Între Menelau, dușmanul războinic, și fiul meu Paris.

Ζεὺς μέν που τό γε οἶδε καὶ ἀθάνατοι θεοὶ ἄλλοι308
ὁ Ζεὺς δέ που τοῦτο ἐπίσταται, καὶ οἱ ἄλλοι ἀθάνατοι θεοί,
Știe părintele Zeus și zeii ceilalți deopotrivă,

ὁπποτέρῳ θανάτοιο τέλος πεπρωμένον ἐστίν.309
ᾧ τινι τούτων τὸ τέλος τοῦ θανάτου εἵμαρτο.
Care din doi e ursit în bătaie să-și vadă căderea!”



ἦ ῥα καὶ ἐς δίφρον ἄρνας θέτο ἰσόθεος φώς, 310
εἶπε δὴ, καὶ τοὺς ἄρνας ἐπὶ τοῦ ἅρματος ἔθηκεν ὁ τοῖς θεοῖς ἴσος ἀνήρ·
Zice, și mieii-njunghiați și-i pune-n teleagă bătrânul

ἂν δ' ἄρ' ἔβαιν' αὐτός, κατὰ δ' ἡνία τεῖνεν ὀπίσσω·311
ἀνέβη δ' οὖν αὐτός, κατέτεινε δὲ τοὺς λώρους τῶν χαλινῶν ὄπισθεν·
Cel ca un zeu de arătos, și urcându-se trage din hățuri;

πὰρ δέ οἱ Ἀντήνωρ περικαλλέα βήσετο δίφρον.312
παρ' αὐτῷ δὲ καὶ Ἀντήνωρ ἐπὶ τὸ περικαλλές, καὶ ὡραῖον ἄρμα ἀνέβη.
Suie-se alături Antenor în lucia dalbă teleagă

τὼ μὲν ἄρ' ἄψορροι προτὶ Ἴλιον ἀπονέοντο·313
οὗτοι μὲν δὴ ὀπισθόρμητοι πρὸς τὴν Ἴλιον ἐπανήρχοντο.
Și amândoi dup-aceea iau calea-napoi în cetate.

Ἕκτωρ δὲ Πριάμοιο πάϊς καὶ δῖος Ὀδυσσεὺς314
Ἕκτωρ δὲ ὁ τοῦ Πριάμου υἱός, καὶ ὁ ἔνδοξος Ὀδυσσεύς,
Hector, odrasla lui Priam, atunci și măritul Ulise

χῶρον μὲν πρῶτον διεμέτρεον, αὐτὰρ ἔπειτα 315
πρῶτον μὲν διεμέτρουν τόπου διάστημα, ἔπειτα δὲ
Măsură-al luptei hotar și-n chivăra cea ferecată

κλήρους ἐν κυνέῃ χαλκήρεϊ πάλλον ἑλόντες,316
λαβόντες κλήρους ἐκίνουν αὐτοὺς ἐν περικεφαλαία χαλκῷ ἡρμοσμένῃ,
Sorții aruncă și scutură chivăra ei ca să știe

ὁππότερος δὴ πρόσθεν ἀφείη χάλκεον ἔγχος.317
ὅστις ἂν αὐτῶν πρότερον ἀφῇ, καὶ ῥίψῃ κατὰ τοῦ ἑτέρου τὸ χαλκοῦν δόρυ.
Care dintr-înșii cu lancea va face-n bătaie-nceputul.

λαοὶ δ' ἠρήσαντο, θεοῖσι δὲ χεῖρας ἀνέσχον,318
οἱ λαοὶ δὲ εὔξαντο, τοῖς θεοῖς δὲ ᾖραν τὰς χεῖρας.
Zeilor oștile iarăși se roagă cu brațele-ntinse

ὧδε δέ τις εἴπεσκεν Ἀχαιῶν τε Τρώων τε·319
οὕτω δέ τις ἀπὸ τῶν Ἑλλήνων, καὶ Τρῴων εἶπεν·
Și-unii din suflet așa între Ahei și Troieni cuvântează:

Ζεῦ πάτερ Ἴδηθεν μεδέων κύδιστε μέγιστε 320
ὦ Ζεῦ πάτερ, ὁ ἐκ τῆς Ἴδης βασιλεύων ἁπάντων, ἐνδοξότατε, ὑψηλότατε,
„Zeus părinte, prea-nalte, slăvite stăpân de pe Ida,

ὁππότερος τάδε ἔργα μετ' ἀμφοτέροισιν ἔθηκε,321
ὅστις αὐτῶν ταῦτα τὰ ἔργα ἐν ἀμφοτέροις ἐποίησε,
Care din ei amândoi e pricina-nvrăjbirii grozave

τὸν δὸς ἀποφθίμενον δῦναι δόμον Ἄϊδος εἴσω,322
τοῦτον δὸς ἀπολωλότα τὸν ἐν Ἅιδου οἶκον εἰσελθεῖν,
Fă-l tu să cadă zdrobit și-ndată să-l mistuie iadul.

ἡμῖν δ' αὖ φιλότητα καὶ ὅρκια πιστὰ γενέσθαι.323
ἡμῖν δ' αὖθις φιλίαν καὶ ὅρκους πιστοὺς γενέσθαι.
Iar legătura de pace-ntre noi neclintită să fie.”



ὣς ἄρ' ἔφαν, πάλλεν δὲ μέγας κορυθαίολος Ἕκτωρ324
οὕτω δὴ εἶπον. Ἕκτωρ δὲ ὁ μέγας, ὁ ταχέως τὴν περικεφαλαίαν κινῶν τὰς ψήφους ἐκίνει
Clatină coiful atunci, privirea-ntorcându-și, mărețul

ἂψ ὁρόων· Πάριος δὲ θοῶς ἐκ κλῆρος ὄρουσεν. 325
εἰς τὰ ὀπίσω ὁρῶν· τοῦ Πάριδος δὲ ἡ ψῆφος ὀξέως ἀπεπήδησε·
Hector, și iată că sare din chivără sorțul lui Paris.

οἳ μὲν ἔπειθ' ἵζοντο κατὰ στίχας, ἧχι ἑκάστῳ326
οἱ μὲν οὖν ἄλλοι μετὰ ταῦτα ἐκάθιζον κατὰ τὰς τάξεις, ὅπου ἑκάστῳ
Stete mulțimea pe rând fiecare pe-aproape de caii

ἵπποι ἀερσίποδες καὶ ποικίλα τεύχε' ἔκειτο·327
οἱ ταχύποδες ἵπποι, καὶ τὰ ποικίλως κατεσκευασμένα ὅπλα ἔκειντο.
Cei săltăreți și de armele-i cele-nflorate-n aramă.

αὐτὰρ ὅ γ' ἀμφ' ὤμοισιν ἐδύσετο τεύχεα καλὰ328
ὁ δὲ κατὰ τοὺς ὤμους περιεβάλετο τὰ περικαλλῆ ὅπλα Ἀλέξανδρος
Mândră-armătură pe umeri începe să-mbrace-acum Paris

δῖος Ἀλέξανδρος Ἑλένης πόσις ἠϋκόμοιο.329
ὁ ἔνδοξος ὁ ἀνὴρ τῆς καλλικόμου Ἑλένης·
Cel ca un zeu de chipos, Alexandru, bărbatul Elenei.

κνημῖδας μὲν πρῶτα περὶ κνήμῃσιν ἔθηκε 330
πρῶτον μὲν κνημῖδας περὶ τὰς κνήμας ἐβάλετο,
Pulpele-nfășură-ntâi în dalbe pulpare de-aramă

καλάς, ἀργυρέοισιν ἐπισφυρίοις ἀραρυίας·331
χρησίμους πρὸς φυλακήν, καλύμμασι τῶν σφυρῶν ἀργυροῖς ἐφηρμοσμένας·
Bine-ncheiate în sponce de-argint; ca să-și apere pieptul,

δεύτερον αὖ θώρηκα περὶ στήθεσσιν ἔδυνεν332
δεύτερον δὲ τῷ στήθει περιεδύσατο θώρακα
El și-l încinse cu platoșa fratelui tânăr Licaon.

οἷο κασιγνήτοιο Λυκάονος· ἥρμοσε δ' αὐτῷ.333
τοῦ ἑαυτοῦ ἀδελφοῦ τοῦ Λυκάονος, ἁρμόδιος δὲ αὐτῷ γέγονε·
Platoșa-i vine turnată pe trup, și anină de umăr

ἀμφὶ δ' ἄρ' ὤμοισιν βάλετο ξίφος ἀργυρόηλον334
τοῖς ὤμοις δὲ περιεβάλετο ξίφος ἀργυροῖς ἥλοις κεκοσμημένον
Spada de aramă, țintată-n argint, și pe urmă ridică

χάλκεον, αὐτὰρ ἔπειτα σάκος μέγα τε στιβαρόν τε· 335
σιδηροῦν· μετὰ ταῦτα δὲ τὴν μεγάλην τε καὶ ἰσχυρὰν ἀσπίδα·
Marele, țeapănul scut, și-ndeasă pe creștetu-i zdravăn

κρατὶ δ' ἐπ' ἰφθίμῳ κυνέην εὔτυκτον ἔθηκεν336
ἐπὶ δὲ τῇ ἰσχυρᾷ κεφαλῇ τὴν καλῶς κατεσκευασμένην περικεφαλαίαν ἐπέθηκεν τὴν ἱππείαις θριξὶ
Luciul coif cel cu tuiuri din coadă de cal, iar pe creastă

ἵππουριν· δεινὸν δὲ λόφος καθύπερθεν ἔνευεν·337
κεκοσμημένην· φοβερῶς δὲ ὁ λόφος ἄνωθεν κατένευεν·
Tufa de păr, vânturată mereu, fâlfâia-ngrozitoare.

εἵλετο δ' ἄλκιμον ἔγχος, ὅ οἱ παλάμηφιν ἀρήρει.338
ἔλαβε τὸ ἰσχυρὸν δόρυ, ὅπερ τῇ χειρὶ αὐτοῦ ἥρμοζε·
Țapăna suliț-apucă și bine cu pumnul o strânge;

ὣς δ' αὔτως Μενέλαος ἀρήιος ἔντε' ἔδυνεν.339
ὡσαύτως δὲ καὶ Μενέλαος ὁ πολεμικὸς τὰ ὅπλα ἐνεδύσατο.
S-a înarmat ca și el Menelau, la arme pornitul.



οἳ δ' ἐπεὶ οὖν ἑκάτερθεν ὁμίλου θωρήχθησαν, 340
οὗτοι δὲ ἐπειδὴ ἑκατέρωθεν τοῦ πλήθους, ἤτοι ἐξ ἑκατέρου μέρους καθωπλίσθησαν,
După ce ei se-narmară de-o parte și alta-a mulțimii,

ἐς μέσσον Τρώων καὶ Ἀχαιῶν ἐστιχόωντο341
εἰς τὸ μέσον τῶν Τρῴων καὶ τῶν Ἑλλήνων ἐπορεύοντο
Între Ahei și Troieni pe la mijloc pășind, se iviră

δεινὸν δερκόμενοι· θάμβος δ' ἔχεν εἰσορόωντας342
καταπληκτικῶς ὁρῶντες· ἔκπληξις δὲ κατεῖχε βλέποντας
Crunt și sălbatic privind, cât spaima răzbi pe Troienii

Τρῶάς θ' ἱπποδάμους καὶ ἐϋκνήμιδας Ἀχαιούς.343
τοὺς ἱππικούς τε Τρῷας, καὶ εὐόπλους Ἕλληνας.
Domolitorii de cai și pe-Aheii cu mândre pulpare.

καί ῥ' ἐγγὺς στήτην διαμετρητῷ ἐνὶ χώρῳ344
καὶ δὴ ἐγγὺς ἔστησαν ἐν τῷ διαμεμετρημένῳ τόπῳ
S-apropiară-n hotaru-nsemnat și acolo stătură

σείοντ' ἐγχείας ἀλλήλοισιν κοτέοντε. 345
κινοῦντες τὰ δόρατα ἀλλήλοις μνητικακοῦντες καὶ ὀργιζόμενοι.
Lăncile mari răsucind, amândoi căpiați de mânie.

πρόσθε δ' Ἀλέξανδρος προΐει δολιχόσκιον ἔγχος,346
πρότερον δὲ ὁ Ἀλέξανδρος ἀφῆκε τὸ μακρὰν σκιὰν ἀποτελοῦν δόρυ,
Paris întâiul a dat lovitura cu sulița-i lungă

καὶ βάλεν Ἀτρεΐδαο κατ' ἀσπίδα πάντοσε ἴσην,347
καὶ ἔβαλε κατὰ τὴν ἀσπίδα τοῦ υἱοῦ τοῦ Ἀτρέως τὴν πανταχόθεν ἴσην, ἤτοι τὴν κυκλοτερῆ,
Și-a nimerit pe Menelau, în scutul rotat, pe deasupra;

οὐδ' ἔρρηξεν χαλκός, ἀνεγνάμφθη δέ οἱ αἰχμὴ348
οὐδὲ διέσπασε τὸν σίδηρον, ἀνεκάμφθη δ' αὐτοῦ ἡ ἐπιδορατὶς
Sulița nu l-a împuns, căci ea pe la vârf, de tăria

ἀσπίδ' ἐνὶ κρατερῇ· ὃ δὲ δεύτερον ὄρνυτο χαλκῷ349
ἐν τῇ ἰσχυρᾷ ἀσπίδι. ὁ δὲ δεύτερος ὥρμησε μετὰ τοῦ σιδήρου
Scutului, s-a-ncovoiat. Menelau cu arma la rându-i

Ἀτρεΐδης Μενέλαος ἐπευξάμενος Διὶ πατρί· 350
ὁ τοῦ Ἀτρέως υἱὸς Μενέλαος, εὐξάμενος Διῒ τῷ πατρὶ οὕτως
Tabăr-asupra lui Paris și astfel se roagă de Zeus:

Ζεῦ ἄνα δὸς τίσασθαι ὅ με πρότερος κάκ' ἔοργε351
ὦ Ζεῦ βασιλεῦ παράσχου μοι τιμωρήσασθαι
„Doamne, tu fă să-mi răzbun pe mișelul acel care-ntâiul

δῖον Ἀλέξανδρον, καὶ ἐμῇς ὑπὸ χερσὶ δάμασσον,352
τὸν ἔνδοξον Ἀλέξανδρον, ὅς με πρότερον κακὰ εἰργάσατο, καὶ ἀπόλεσον αὐτὸν διὰ τῶν ἐμῶν χειρῶν,
Rău mi-a făcut, să dobor cu mâna eu însumi pe Paris,

ὄφρα τις ἐρρίγῃσι καὶ ὀψιγόνων ἀνθρώπων353
ὅπως καί τις τῶν μεταγενεστέρων ἀνθρώπων φοβηθῇ
Viță de domn, ca oricine pe urmă să tremure-n lume,

ξεινοδόκον κακὰ ῥέξαι, ὅ κεν φιλότητα παράσχῃ.354
ξενοδόκον κακὰ εἰργάσθαι, ὃς ἂν αὐτῷ φιλοφροσύνην παράσχῃ.
De-ar cuteza să s-atingă de-o gazdă ce bine-l primește.”



ἦ ῥα καὶ ἀμπεπαλὼν προΐει δολιχόσκιον ἔγχος, 355
εἶπε δὴ, καὶ διασείσας ἀφῆκε τὸ μακρὰν σκιὰν ἀποτελοῦν δόρυ,
Zice, și-ndată rotind el sulița mare și-aruncă,

καὶ βάλε Πριαμίδαο κατ' ἀσπίδα πάντοσε ἴσην·356
καὶ ἔβαλε κατὰ τὴν ἀσπίδα τοῦ υἱοῦ τοῦ Πριάμου τὴν πανταχόθεν ἴσην, ἤτοι τὴν κυκλοτερῆ.
Și pe-al lui Priam fecior în scut îl ajunge, și scutul

διὰ μὲν ἀσπίδος ἦλθε φαεινῆς ὄβριμον ἔγχος,357
διὰ μὲν οὖν τῆς ἀσπίδος τῆς λαμπρᾶς διῆλθε τὸ ἰσχυρὸν δόρυ,
Scânteietor și rotat i-l străpunge puternica lance,

καὶ διὰ θώρηκος πολυδαιδάλου ἠρήρειστο·358
καὶ διὰ τοῦ θώρακος τοῦ ποικίλου ἥρμοστο παγέν·
Și dup-aceea răzbind în platoșa lui măiestrită,

ἀντικρὺ δὲ παραὶ λαπάρην διάμησε χιτῶνα359
καταντικρὺ δὲ παρὰ τὴν λαπάραν διέρρηξε τὸν χιτῶνα τὸ δόρυ·
Vârfu-i de aramă pe lângă deșerturi îi rupe veșmântul,

ἔγχος· ὃ δ' ἐκλίνθη καὶ ἀλεύατο κῆρα μέλαιναν. 360
ὁ δὲ ἔκαμψε μικρὸν ἑαυτόν, καὶ ἐξέφυγε τὴν σκότους παρεκτικὴν θανατηφόρον μοῖραν.
Paris s-apleacă pe loc și scapă de neagra pieire.

Ἀτρεΐδης δὲ ἐρυσσάμενος ξίφος ἀργυρόηλον361
ὁ δὲ υἱὸς τοῦ Ἀτρέως σπασάμενος τὸ ξίφος τὸ ἀργυροῖς ἥλοις κεκοσμημένον,
Spada țintată-n argint și-o trase Menelau din teacă

πλῆξεν ἀνασχόμενος κόρυθος φάλον· ἀμφὶ δ' ἄρ' αὐτῷ362
ἔτυψεν ἀνατείνας τὸ μετωπίδιον τῆς περικεφαλαίας· περὶ αὐτὸ δὲ
Și, ridicând-o, și-n creastă pe coiful lui Paris izbind-o,

τριχθά τε καὶ τετραχθὰ διατρυφὲν ἔκπεσε χειρός.363
εἰς τρία καὶ τέσσαρα διακλασθὲν τὸ ξίφος κατέπεσεν ἐκ τῆς χειρός.
Sfarmă-se-n două și-n trei și țănduri îi cade din mână.

Ἀτρεΐδης δ' ᾤμωξεν ἰδὼν εἰς οὐρανὸν εὐρύν·364
ὁ δὲ υἱὸς τοῦ Ἀτρέως ἐστέναξεν ἀναβλέψας εἰς τὸν πλατὺν οὐρανόν, λέγων·
Geme viteazul privind spre a cerului boltă întinsă:

Ζεῦ πάτερ οὔ τις σεῖο θεῶν ὀλοώτερος ἄλλος· 365
ὦ Ζεῦ πάτερ, οὐδεὶς ἄλλος ἀπὸ τῶν θεῶν ἐστιν ὀλεθριώτερος σοῦ·
„Doamne, tu Zeus, nu-i nimeni așa de amarnic ca tine.

ἦ τ' ἐφάμην τίσασθαι Ἀλέξανδρον κακότητος·366
ὄντως ᾠήθην τιμωρήσασθαι τὸν Ἀλέξανδρον ἕνεκα τῆς κακίας αὐτοῦ·
Vrui doar necazul să-mi scot plătind mișelia lui Paris;

νῦν δέ μοι ἐν χείρεσσιν ἄγη ξίφος, ἐκ δέ μοι ἔγχος367
νῦν δέ μοι τὸ ξίφος κατεκλάσθη ἐν ταῖς χερσί· τὸ δόρυ δέ μοι
Iată că ruptă mi-i sabia în mână și sulița lungă

ἠΐχθη παλάμηφιν ἐτώσιον, οὐδ' ἔβαλόν μιν.368
μάτην ἐξώρμηται τῆς χειρός, οὐδ' ἔτρωσα αὐτόν.
Mi-o repezii în zadar, căci nu-l nimerii.” Și, cum zice,



ἦ καὶ ἐπαΐξας κόρυθος λάβεν ἱπποδασείης,369
εἶπε, καὶ ἐφορμήσας ἔλαβεν αὐτὸν ἀπὸ τῆς περικεφαλαίας τῆς ἱππείαις θριξὶ κεκοσμημένης·
Sare și-nhață pe Paris de-a coifului coadă stufoasă

ἕλκε δ' ἐπιστρέψας μετ' ἐϋκνήμιδας Ἀχαιούς· 370
εἷλκε δὲ ἐπιστρέψας πρὸς τοὺς εὐόπλους Ἕλληνας·
Și, întorcându-l, îl trage spre-Ahei, de era să-l sugrume,

ἄγχε δέ μιν πολύκεστος ἱμὰς ἁπαλὴν ὑπὸ δειρήν,371
ἦγχε δὲ αὐτὸν ὁ πολυκέντητος λῶρος ὑπὸ τὸν ἁπαλὸν τράχηλον,
Strâns la grumazu-i fiind gâtarul, cureaua-nflorată

ὅς οἱ ὑπ' ἀνθερεῶνος ὀχεὺς τέτατο τρυφαλείης.372
ὅστις αὐτῷ ὑπὸ τὸ ὑπογένειον ἥπλωτο, ὀχεὺς ὦν τῆς περικεφαλαίας·
Care sta prinsă de coif și trecea sub bărbie; și astfel

καί νύ κεν εἴρυσσέν τε καὶ ἄσπετον ἤρατο κῦδος,373
καὶ δὴ εἵλκυσεν ἂν αὐτόν, καὶ δόξαν μεγίστην ἀπηνέγκατο,
El l-ar fi dus și ar fi dobândit biruință nespusă.

εἰ μὴ ἄρ' ὀξὺ νόησε Διὸς θυγάτηρ Ἀφροδίτη,374
εἴ γε μὴ ταχέως ἐνόησεν Ἀφροδίτη ἡ θυγάτηρ τοῦ Διός,
Dar a lui Zeus copilă, Afrodita, pe loc luând seama,

ἥ οἱ ῥῆξεν ἱμάντα βοὸς ἶφι κταμένοιο· 375
ἥτις αὐτῷ διέτεμε τὸν λῶρον τοῦ βοὸς τοῦ ἐν τῇ ἰδίᾳ ἀκμῇ καὶ ἰσχύι σφαγέντος·
Rupse cureaua din piele de taur ucis cu putere.

κεινὴ δὲ τρυφάλεια ἅμ' ἕσπετο χειρὶ παχείῃ.376
κενὴ δὲ ἡ περικεφαλαία ἅμα τῇ παχείᾳ αὐτοῦ χειρὶ εἵπετο.
Gol îi rămase în mâna vânjoasă a viteazului coiful;

τὴν μὲν ἔπειθ' ἥρως μετ' ἐϋκνήμιδας Ἀχαιοὺς377
ταύτην μὲν οὖν μετὰ ταῦτα ὁ ἥρως πρὸς τοὺς εὐόπλους Ἕλληνας
El învârtindu-l apoi l-a zvârlit spre Ahei, iar acolo

ῥῖψ' ἐπιδινήσας, κόμισαν δ' ἐρίηρες ἑταῖροι·378
ἀπέρριψε συστρέψας, ἀνείλοντο δὲ αὐτὴν οἱ εὐάρμοστοι φίλοι.
Cei mai de-aproape tovarăși ai lui de jos îl luară.

αὐτὰρ ὃ ἂψ ἐπόρουσε κατακτάμεναι μενεαίνων379
οὗτος δὲ αὖθις ἐφώρμησε προθυμούμενος ἀνελεῖν αὐτὸν
Totuși Atride-napoi se repede cu lancea de-aramă

ἔγχεϊ χαλκείῳ· τὸν δ' ἐξήρπαξ' Ἀφροδίτη 380
δόρατι χαλκῷ· τοῦτον δὲ ἐξήρπασεν ἡ Ἀφροδίτη
Ca să-l omoare, dar lesne pe Paris îl smulge Afrodita

ῥεῖα μάλ' ὥς τε θεός, ἐκάλυψε δ' ἄρ' ἠέρι πολλῇ,381
πάνυ ῥαδίως καθάπερ θεός, περιεκάλυψε δὲ αὐτὸν ἀέρι πολλῷ ὡς μὴ ὁρῷτο,
Ca o zeiță pe-ascuns și-l duce prin negură acasă,

κὰδ δ' εἷσ' ἐν θαλάμῳ εὐώδεϊ κηώεντι.382
ἐκάθισε δὲ ἐν τῷ τεθυμιαμένῳ καὶ εὐώδει κοιτῶνι·
Într-o cămară-n iatac, unde fumegă dulci mirodenii.

αὐτὴ δ' αὖ Ἑλένην καλέουσ' ἴε· τὴν δὲ κίχανε383
αὐτὴ δὲ δὴ τὴν Ἑλένην καλέσουσα ἐπορεύετο· εὗρε δὲ αὐτὴν
Singură apoi Afrodita s-a dus pe Elena s-o cheme,

πύργῳ ἐφ' ὑψηλῷ, περὶ δὲ Τρῳαὶ ἅλις ἦσαν·384
ἐπὶ τῷ ὑψηλῷ πύργῳ· περὶ αὐτὴν δὲ γυναῖκες Τρῳάδες ἦσαν ἱκανῶς.
Și-a nimerit-o la turn, unde sta între multe Troiene.

χειρὶ δὲ νεκταρέου ἑανοῦ ἐτίναξε λαβοῦσα, 385
τῇ χειρὶ δὲ λαβομένη τοῦ θείου αὐτῆς ἱματίου περιεκίνησε
Și apucând-o de straiul ei îmbălsămat a mișcat-o

γρηὶ δέ μιν ἐϊκυῖα παλαιγενέϊ προσέειπεν386
γραίᾳ δὲ μακροβίῳ ὁμοιωθεῖσα εἶπε πρὸς αὐτὴν
După ce ea se schimbase la chip, de părea că-i bătrâna,

εἰροκόμῳ, ἥ οἱ Λακεδαίμονι ναιετοώσῃ387
ἐριούργῳ, ἥτις αὐτῇ κατοικούσῃ ἐν τῇ Λακεδαίμονι
Roaba ei cea mai iubită și harnica ei torcătoare,

ἤσκειν εἴρια καλά, μάλιστα δέ μιν φιλέεσκε·388
εἰργάζετο ἔρια περικαλλῆ, λίαν δὲ αὐτὴν ἐφίλει·
Care în Lacedemon îi torcea frumusețe de lână.

τῇ μιν ἐεισαμένη προσεφώνεε δῖ' Ἀφροδίτη·389
ταύτῃ ὁμοιωθεῖσα ἡ ἔνδοξος Ἀφροδίτη εἶπε πρὸς αὐτὴν
Astfel la față fiind, îi zise zeița Afrodita:

δεῦρ' ἴθ'· Ἀλέξανδρός σε καλεῖ οἶκον δὲ νέεσθαι. 390
ἐλθὲ ἐνθάδε, ὁ Ἀλέξανδρός σε καλεῖ πορεύεσθαι εἰς τὸν οἶκον·
„Repede vino, te cheamă bărbatul tău Paris acasă.

κεῖνος ὅ γ' ἐν θαλάμῳ καὶ δινωτοῖσι λέχεσσι391
ἐκεῖνος οὗτός ἐστιν ἐν τῷ κοιτῶνι, καὶ τοῖς στρογγύλοις λέχεσι,
El în odaie, pe patul strujit te așteaptă pe tine,

κάλλεΐ τε στίλβων καὶ εἵμασιν· οὐδέ κε φαίης392
κάλλει περιλάμπων, καὶ ἱματίοις, οὐδ' ἂν εἴποις αὐτὸν
Ca un luceafăr de mândru și împodobit. Parcă nu e

ἀνδρὶ μαχεσσάμενον τόν γ' ἐλθεῖν, ἀλλὰ χορὸν δὲ393
ἀνδρὶ πολεμήσαντα ἀφικέσθαι, ἀλλ' εἰς χορείαν
Din bătălie întors, ci e gata să meargă la horă

ἔρχεσθ', ἠὲ χοροῖο νέον λήγοντα καθίζειν.394
ἀπέρχεσθαι, ἢ χορείας ἄρτι παυσάμενον καθίζειν.
Ori că din horă abia e desprins și mai stă să răsufle.”



ὣς φάτο, τῇ δ' ἄρα θυμὸν ἐνὶ στήθεσσιν ὄρινε· 395
οὕτως εἶπε· ταύτῃ δ᾽ ἄρα τὴν ψυχὴν ἐν τῷ στήθει συνετάραξε·
Astfel îi zise, și-n suflet adânc tulbură pe femeie!

καί ῥ' ὡς οὖν ἐνόησε θεᾶς περικαλλέα δειρὴν396
καὶ δὴ ὡς ἐθεάσατο τὸν περικαλλῆ τράχηλον τῆς θεᾶς,
Dar după gâtul frumos de minune și-al pieptului farmec

στήθεά θ' ἱμερόεντα καὶ ὄμματα μαρμαίροντα,397
καὶ τὰ ἐπιθυμητὰ στήθη, καὶ τοὺς περιλάμποντας ὀφθαλμούς,
Și după ochii cei mari lucitori cunoscând pe zeița,

θάμβησέν τ' ἄρ' ἔπειτα ἔπος τ' ἔφατ' ἔκ τ' ὀνόμαζε·398
κατεπλάγη δὴ μετὰ ταῦτα, καὶ λόγον εἶπε, καὶ ἐξ ὀνόματος ἐκάλει·
Ea sta uimită privind-o și-apoi tot gândindu-se-ncepe:

δαιμονίη, τί με ταῦτα λιλαίεαι ἠπεροπεύειν;399
ὦ θεία καὶ εὔδαιμον, τί δήποτέ με οὕτως ἐπιθυμεῖς ἐξαπατᾶν;
„Nemilostivo, de ce m-amăgești, ispitindu-mă iară?

ἦ πῄ με προτέρω πολίων εὖ ναιομενάων 400
ἆρά πού με τῶν πορρωτέρω καλῶς οἰκουμένων πόλεων
Au mai departe tu vrei să mă porți în orașe bogate

ἄξεις, ἢ Φρυγίης ἢ Μῃονίης ἐρατεινῆς,401
ἀπάξεις, ἢ τῆς Φρυγίας, ἢ τῆς ἐπεράστου Μαιονίας,
Poate prin Frigia ori în Meonia, țara plăcută,

εἴ τίς τοι καὶ κεῖθι φίλος μερόπων ἀνθρώπων·402
εἴπέρ σοι καὶ ἐκεῖ ὑπάρχει τις φίλος ἀπὸ τῶν ἀνθρώπων τῶν ἐχόντων μεμερισμένην τὴν φωνήν;
Dacă și-acolo cumva între oameni ți-i drag oarecine?

οὕνεκα δὴ νῦν δῖον Ἀλέξανδρον Μενέλαος403
καθότι νῦν δὲ Μενέλαος νικήσας τὸν ἔνδοξον Ἀλέξανδρον
Oare fiindcă Menelau acum, biruind pe-Alexandru,

νικήσας ἐθέλει στυγερὴν ἐμὲ οἴκαδ' ἄγεσθαι,404
βούλεται ἀγαγεῖν ἐμὲ μισητὴν εἰς τὸν ἑαυτοῦ οἶκον·
Vrea să mă ia înapoi pe săraca-mi de mine oropsita,

τοὔνεκα δὴ νῦν δεῦρο δολοφρονέουσα παρέστης; 405
διὰ τοῦτο νῦν ἐνθάδε ἐπιβουλεύουσά μοι παρεγένου;
De asta tu-mi vii cu momeli și umbli cu gânduri viclene?

ἧσο παρ' αὐτὸν ἰοῦσα, θεῶν δ' ἀπόεικε κελεύθου,406
ἀπελθοῦσα παρ' αὐτὸν κάθησο· τὰς ὁδοὺς δὲ τῶν θεῶν ἄρνησαι,
Du-te și stai lângă el, din a zeilor cale te-abate,

μηδ' ἔτι σοῖσι πόδεσσιν ὑποστρέψειας Ὄλυμπον,407
μὴ δὲ τοῖς σοῖς ποσὶν εἰς τὸν οὐρανὸν ὑποστρέψῃς,
Nu-ți mai întoarce piciorul spre culmile olimpiene,

ἀλλ' αἰεὶ περὶ κεῖνον ὀΐζυε καί ἑ φύλασσε,408
ἀλλ' ἀεὶ περὶ ἐκεῖνον μόχθει, καὶ φύλαττε αὐτόν,
Poartă-i nevoia și-aleanul, ai grijă și apără-l bine

εἰς ὅ κέ σ' ἢ ἄλοχον ποιήσεται ἢ ὅ γε δούλην.409
μέχρις ἂν ἢ γαμετήν, ἢ δούλην αὐτός σε ποιήσηται·
Până ce dânsul va face nevastă sau roabă din tine.

κεῖσε δ' ἐγὼν οὐκ εἶμι· νεμεσσητὸν δέ κεν εἴη· 410
ἐγὼ δὲ ἐκεῖσε οὐκ ἀπελεύσομαι, μεμπτὸν δ᾽ἂν εἴη
Nu mai vreau eu să mă-ntorn, ar fi doar mai mare rușinea

κείνου πορσανέουσα λέχος· Τρῳαὶ δέ μ' ὀπίσσω411
τοῦτό γε παρασκευάζουσα τὴν κοίτην ἐκείνῳ· πᾶσαι δὲ αἱ Τρῳάδες μετὰ ταῦτα
Patul cu el să-l împart; femeile toate din Troia

πᾶσαι μωμήσονται· ἔχω δ' ἄχε' ἄκριτα θυμῷ.412
μέμψονταί μοι· ἔχω δὲ λύπας πολλὰς καὶ ἀδιαστάτους ἐν τῇ ψυχῇ.
M-ar defăima după asta din nou și destul mi-i amarul.”



τὴν δὲ χολωσαμένη προσεφώνεε δῖ' Ἀφροδίτη·413
πρὸς ταύτην δὲ εἶπεν ὀργισθεῖσα ἡ ἔνδοξος Ἀφροδίτη·
Dar, de necaz clocotind, răspunse zeița Afrodita:

μή μ' ἔρεθε σχετλίη, μὴ χωσαμένη σε μεθείω,414
ὦ δύστροπε, καὶ χαλεπή, μή με παρόξυνε· μὴ βαρέως ὀργισθεῖσα καταλίπω σε,
„Procleto, nu mă-ndârji, că eu pot să te las în mânie,

τὼς δέ σ' ἀπεχθήρω ὡς νῦν ἔκπαγλ' ἐφίλησα, 415
οὕτω δέ σε μισήσω, ὥσπερ νῦν ἐξόχως καὶ θαυμαστῶς ἠγάπησα·
Multa-mi iubire de-acum s-o schimb în urgie mai multă

μέσσῳ δ' ἀμφοτέρων μητίσομαι ἔχθεα λυγρὰ416
ἐν μέσῳ δὲ ἀμφοτέρων τῶν Τρώων, καὶ τῶν Ἑλλήνων
Și să-i aprind pe Troieni și pe Ahei la o strașnică sfadă,

Τρώων καὶ Δαναῶν, σὺ δέ κεν κακὸν οἶτον ὄληαι.417
παρασκευάσω ἔχθραν ὀδυνηρὰν· σὺ δὲ θάνατον ἂν κακὸν ἀποθάνοις.
Cărei tu jertfă să cazi și să pieri de-o grozavă pieire.”



ὣς ἔφατ', ἔδεισεν δ' Ἑλένη Διὸς ἐκγεγαυῖα,418
οὕτως εἶπεν· ἐφοβήθη δὲ ἡ Ἑλένη ἡ ἐκ τοῦ Διὸς γεννηθεῖσα·
Asta-i grăi, și-a lui Zeus copilă Elena-ngrozită

βῆ δὲ κατασχομένη ἑανῷ ἀργῆτι φαεινῷ419
ἀπῆλθε δὲ καλυψαμένη ἱματίῳ λευκῷ, καὶ λαμπρῷ
Se-nvălui în veșmântul ei alb strălucit și purcese

σιγῇ, πάσας δὲ Τρῳὰς λάθεν· ἦρχε δὲ δαίμων. 420
μετὰ σιγῆς· λέληθε δὲ τὰς Τρῳάδας ἁπάσας· προηγεῖτο δὲ ἡ θεός·
Printre femei pe furiș; înainte mergea Afrodita.



αἳ δ' ὅτ' Ἀλεξάνδροιο δόμον περικαλλέ' ἵκοντο,421
ὁπηνίκα δὲ αὗται ἀφίκοντο πρὸς τὸν εὐειδῆ οἶκον τοῦ Ἀλεξάνδρου,
Când după asta sosiră la curtea cea mândră-a lui Paris,

ἀμφίπολοι μὲν ἔπειτα θοῶς ἐπὶ ἔργα τράποντο,422
αἱ μὲν θεράπαιναι μετὰ ταῦτα πρὸς τὰς συνήθεις ἐργασίας ἐχώρησαν,
Roabele ei se grăbiră să-și cate de trebi fiecare;

ἣ δ' εἰς ὑψόροφον θάλαμον κίε δῖα γυναικῶν.423
αὕτη δὲ ἡ ἔνδοξος τῶν γυναικῶν ἐπορεύετο πρὸς τὸν ὑψηλὸν κοιτῶνα·
Ea se sui în cămara-i cea-naltă, zeiasca femeie,

τῇ δ' ἄρα δίφρον ἑλοῦσα φιλομειδὴς Ἀφροδίτη424
ταύτῃ δὲ καθιστήριον λαβοῦσα ἡ φιλογέλως Ἀφροδίτη
Zâna cea dulce la zâmbet, un scaun luând, îl aduse

ἀντί' Ἀλεξάνδροιο θεὰ κατέθηκε φέρουσα· 425
φέρουσα ἔθηκεν ἡ θεὰ καταντικρὺ τοῦ Ἀλεξάνδρου·
Singură ea, o zeiță, și-l puse-naintea lui Paris.

ἔνθα κάθιζ' Ἑλένη κούρη Διὸς αἰγιόχοιο426
ἐκεῖ δ᾽ ἐκάθισεν Ἑλένη ἡ θυγάτηρ τοῦ Διὸς τοῦ τὴν αἰγίδα φοροῦντος
Fiica lui Zeus, Elena, cu sila pe scaun s-așază,

ὄσσε πάλιν κλίνασα, πόσιν δ' ἠνίπαπε μύθῳ·427
στρέψασα τοὺς ὀφθαλμοὺς εἰς τὰ ὀπίσω, τὸν ἄνδρα δὲ αὐτῆς ἐλοιδόρησε λόγῳ·
Fața-și-ntoarce-napoi și astfel își mustră bărbatul:

ἤλυθες ἐκ πολέμου· ὡς ὤφελες αὐτόθ' ὀλέσθαι428
ἦλθες ἐκ τοῦ πολέμου· εἴθε ὤφειλες ἐκεῖ ἀπολέσθαι, καταπονηθεὶς
„Mi-ai și venit din război, mai bine piereai tu acolo,

ἀνδρὶ δαμεὶς κρατερῷ, ὃς ἐμὸς πρότερος πόσις ἦεν.429
ὑπ' ἀνδρὸς ἰσχυροῦ, ὃς πρότερον ἦν ἀνὴρ ἐμός·
Biete, răpus de acel care-mi fuse bărbat înainte.

ἦ μὲν δὴ πρίν γ' εὔχε' ἀρηιφίλου Μενελάου 430
ὄντως μὲν οὖν τὸ πρὶν ἐκαυχῶ τοῦ πολεμικοῦ Μενελάου,
Tu te mândreai altădată că-l poți dovedi pe Menelau

σῇ τε βίῃ καὶ χερσὶ καὶ ἔγχεϊ φέρτερος εἶναι·431
κρείσσων εἶναι ἰσχύι σῇ, καὶ χερσί, καὶ δόρατι·
Oricum te-ai bate cu el, cu vârtutea, cu brațul, cu lancea.

ἀλλ' ἴθι νῦν προκάλεσσαι ἀρηΐφιλον Μενέλαον432
ἀλλ᾽ ἄγε νῦν καλέσον τὸν πολεμικὸν Μενέλαον,
Hai și poftește-l acuma din nou pe viteazul Menelau

ἐξαῦτις μαχέσασθαι ἐναντίον· ἀλλά σ' ἔγωγε433
ἐκ δευτέρου κατ' ἐναντιότητα πολεμῆσαι· ἀλλ᾽ ἐγώ σοι
Și te măsoară cu el. Ba eu te sfătuiesc să te-astâmperi,

παύεσθαι κέλομαι, μηδὲ ξανθῷ Μενελάῳ434
παρακελεύομαι παύεσθαι, μὴ δὲ τῷ πυρρῷ Μενελάῳ
Pofta de harță să curmi și să nu mi te-apuci nebunește,

ἀντίβιον πόλεμον πολεμίζειν ἠδὲ μάχεσθαι 435
πόλεμον ἀντίξουν πολεμεῖν καὶ μάχεσθαι
Luptă pieptișă să dai de-acum cu bălanul Menelau;

ἀφραδέως, μή πως τάχ' ὑπ' αὐτοῦ δουρὶ δαμήῃς.436
ἀνοήτως, μή πως ταχέως ὑπ' αὐτοῦ δόρατι πληγεὶς ἀποθάνῃς.
Mi-e să nu cazi în curând străpuns de puternica-i lance.”



τὴν δὲ Πάρις μύθοισιν ἀμειβόμενος προσέειπε·437
πρὸς αὐτὴν δὲ ὁ Πάρις ἀποκρινόμενος λόγοις εἶπεν·
Paris la vorbele-aceste se scoală-mpotrivă și zice:

μή με γύναι χαλεποῖσιν ὀνείδεσι θυμὸν ἔνιπτε·438
ὦ γύναι, μή μου τὴν ψυχὴν λοιδόρει διὰ λόγων ὀνειδιστικῶν καὶ χαλεπῶν·
„Nu mă jigni cu asemenea aspre dojeni, o, femeie,

νῦν μὲν γὰρ Μενέλαος ἐνίκησεν σὺν Ἀθήνῃ,439
νῦν μὲν γὰρ ὁ Μενέλαος ἐνίκησε τῆς Ἀθηνᾶς αὐτῷ βοηθούσης·
Azi dacă el a învins, e doar cu-ajutorul Atenei;

κεῖνον δ' αὖτις ἐγώ· πάρα γὰρ θεοί εἰσι καὶ ἡμῖν. 440
ἐκεῖνον δὲ μετὰ ταῦτα ἐγὼ νικήσω· πάρεισι γὰρ καὶ ἡμῖν θεοὶ βοηθοί·
Bate-voi mâine și eu, că zeii ne-ajută și nouă.

ἀλλ' ἄγε δὴ φιλότητι τραπείομεν εὐνηθέντε·441
ἀλλ' ἄγε νῦν τερφθῶμεν συνουσίᾳ μιγέντες,
Haide mai bine-n crivat amândoi să ne dăm la iubire;

οὐ γάρ πώ ποτέ μ' ὧδέ γ' ἔρως φρένας ἀμφεκάλυψεν,442
οὐ γὰρ πώποτε ὁ ἔρως οὕτω με περιεκάλυψε κατὰ τὸν λογισμόν,
Nu-mi fu de dragoste inim-așa niciodată cuprinsă,

οὐδ' ὅτε σε πρῶτον Λακεδαίμονος ἐξ ἐρατεινῆς443
οὐδ' ὁπηνίκα σε τὸ πρῶτον ἁρπάσας ἐκ τῆς ἐπεράστου Λακεδαίμονος
Nici chiar în oara dintâi când eu părăsind desfătosul

ἔπλεον ἁρπάξας ἐν ποντοπόροισι νέεσσι,444
ἔπλεον ἐν ταῖς ναυσί, ταῖς περώσαις τὸν πόντον,
Lacedemon te-am răpit și, plutind în corăbii pe mare,

νήσῳ δ' ἐν Κραναῇ ἐμίγην φιλότητι καὶ εὐνῇ, 445
ἐν τῇ τραχείᾳ δὲ νήσῳ ἐμίγην σοι ἐν συνουσίᾳ καὶ ἐρωτικῷ συνδυασμῷ,
Te-am drăgostit la popasul făcut în ostrovul Cranae.

ὥς σεο νῦν ἔραμαι καί με γλυκὺς ἵμερος αἱρεῖ.446
ὡς νῦν σου ἐρῶ, καί με ἐπιθυμία γλυκεῖα νικᾶ.
Ard după tine mai mult și mă farmecă dulcea văpaie.”



ἦ ῥα, καὶ ἄρχε λέχος δὲ κιών· ἅμα δ' εἵπετ' ἄκοιτις.447
εἶπε δὴ, καὶ προηγεῖτο ἐπὶ τὴν κλίνην ἰών, ἅμα δὲ καὶ ἡ γαμετὴ ἠκολούθει.
Zice și-ntâiul se duce spre pat, îl urmează soția,

τὼ μὲν ἄρ' ἐν τρητοῖσι κατεύνασθεν λεχέεσσιν,448
(a) οὗτοι μὲν δὴ ἐν ἁπαλοῖς κατεκοιμήθησαν λέκτροις .
Și amândoi în crivatul cel bine strujit se culcară.

Ἀτρεΐδης δ' ἀν' ὅμιλον ἐφοίτα θηρὶ ἐοικὼς449
ὁ δὲ υἱὸς τοῦ Ἀτρέως κατὰ τὸ πλῆθος ἐπορεύετο ὅμοιος θηρίῳ,
Aprig Menelau atunci prin oaste umbla ca o fiară

εἴ που ἐσαθρήσειεν Ἀλέξανδρον θεοειδέα. 450
εἴ που θεάσαιτο τὸν τοῖς θεοῖς ὅμοιον κατὰ τὸ εἶδος Ἀλέξανδρον·
Și-adulmeca între rânduri pe chipeșul Paris. Dar nimeni,

ἀλλ' οὔ τις δύνατο Τρώων κλειτῶν τ' ἐπικούρων451
ἀλλ᾽ οὐδεὶς τῶν Τρῴων καὶ τῶν κεκλημένων συμμάχων ἠδύνατο
Nici un Troian din oștire și nici un tovarăș de arme,

δεῖξαι Ἀλέξανδρον τότ' ἀρηιφίλῳ Μενελάῳ·452
τότε τὸν Ἀλέξανδρον δεῖξαι τῷ πολεμικῷ Μενελάῳ·
Nu l-a putut arăta lui Menelau pe el în mulțime;

οὐ μὲν γὰρ φιλότητί γ' ἐκεύθανον εἴ τις ἴδοιτο·453
οὐδαμῶς γὰρ αὐτὸν φιλίᾳ ἔκρυπτον, εἴ τις ἴδοι·
N-ar fi fost unul măcar cu drag să-l ascundă pe dânsul.

ἶσον γάρ σφιν πᾶσιν ἀπήχθετο κηρὶ μελαίνῃ.454
ὑπὸ γὰρ πάντων αὐτῶν ἐμισεῖτο ὁμοίως τῇ θανατηφόρῳ μοίρᾳ.
Dacă-l zărea, că ei toți îl urau deopotrivă cu moartea.



τοῖσι δὲ καὶ μετέειπεν ἄναξ ἀνδρῶν Ἀγαμέμνων· 455
ἐν τούτοις δὲ εἶπεν Ἀγαμέμνων ὁ βασιλεὺς τῶν ἀνδρῶν.
Zise Agamemnon atunci cu glas învrăjbitelor taberi:

κέκλυτέ μευ Τρῶες καὶ Δάρδανοι ἠδ' ἐπίκουροι·456
ἀκούσατέ μου, ὦ Τρῷες, καὶ Δάρδανοι, καὶ σύμμαχοι·
„Dați-mi acum ascultare, Troieni și Dardani și tovarăși;

νίκη μὲν δὴ φαίνετ' ἀρηιφίλου Μενελάου,457
ἡ μὲν δὴ νίκη φαίνεται τοῦ πολεμικοῦ Μενελάου·
Biruitor cum se vede-i Menelau, viteazul meu frate.

ὑμεῖς δ' Ἀργείην Ἑλένην καὶ κτήμαθ' ἅμ' αὐτῇ458
ὑμεῖς δὲ τὴν Ἑλληνίδα Ἑλένην, καὶ τὰ χρήματα σὺν αὐτῇ
Dați-ne dar pe Elena din Argos și averile-i toate,

ἔκδοτε, καὶ τιμὴν ἀποτινέμεν ἥν τιν' ἔοικεν,459
ἀπόδοτε, καὶ ἀντέκτισιν ἀποτίσατε, ἥντινα πρέπει,
Dați pe deasupra și plata războiului cât se cuvine,

ἥ τε καὶ ἐσσομένοισι μετ' ἀνθρώποισι πέληται. 460
ἥτις ἂν καὶ ἐν τοῖς μεταγενεστέροις ἀνθρώποις διαμείνειεν.
S-o pomenească pe veci tot omul ce-n urmă-ne vine.”



ὣς ἔφατ' Ἀτρεΐδης, ἐπὶ δ' ᾔνεον ἄλλοι Ἀχαιοί.461
οὕτως εἶπεν ὁ υἱὸς τοῦ ᾿Ἀτρέως, οἱ ἄλλοι δὲ Ἕλληνες ἐπῄνουν τὰ εἰρημένα.
Astfel Atride vorbi și-Aheii ceilalți se-nvoiră.