Textul homeric & parafrază în greaca koine de Theodorus Gaza & traducere în limba română de George Murnu
ὣς οἳ μὲν παρὰ νηυσὶ κορωνίσι θωρήσσοντο | 001 |
οὕτως οὗτοι μὲν παρὰ ταῖς ναυσὶ ταῖς καμπυλοπρύμναις καθωπλίζοντο | |
Astfel în jurul tău, nesățioase războinic Ahile, | |
ἀμφὶ σὲ Πηλέος υἱὲ μάχης ἀκόρητον Ἀχαιοί, | 002 |
περὶ σέ, ὦ υἱὲ τοῦ Πηλέως, τὸν πολέμου ἄπληστον, οἱ Ἕλληνες· | |
Oștile se înarmară în tabăra lor la corăbii; | |
Τρῶες δ' αὖθ' ἑτέρωθεν ἐπὶ θρωσμῷ πεδίοιο· | 003 |
οἱ Τρῷες δὲ ἀφ' ἑτέρου μέρους ἐπὶ τῷ ὑψηλῷ τόπῳ τῆς πεδιάδος, ἤγουν ἐπὶ τῇ Καλλικολώνῃ. | |
Se înarmau și Troienii la fel pe tăpșanul câmpiei. | |
Ζεὺς δὲ Θέμιστα κέλευσε θεοὺς ἀγορὴν δὲ καλέσσαι | 004 |
ὁ Ζεὺς δὲ τὴν Θέμιστα ἐκέλευσε συγκαλέσαι εἰς ἐκκλησίαν τοὺς θεοὺς | |
Zeus trimise pe Temis atunci din Olimp, de pe plaiul | |
κρατὸς ἀπ' Οὐλύμποιο πολυπτύχου· ἣ δ' ἄρα πάντῃ | 005 |
ἀπὸ τῆς κορυφῆς τοῦ πολλὰς ἀνακλίσεις ἔχοντος Ὀλύμπου. αὕτη δὲ πάντοσε | |
Cel jgheburos ca să cheme pe zei, la divan să-i adune. | |
φοιτήσασα κέλευσε Διὸς πρὸς δῶμα νέεσθαι. | 006 |
πορευθεῖσα, ἐκέλευσε πορεύεσθαι εἰς τὸ οἴκημα τοῦ Διός· | |
Ea pretutindeni umbla și-i poftea la palatul lui Zeus. | |
οὔτέ τις οὖν ποταμῶν ἀπέην νόσφ' Ὠκεανοῖο, | 007 |
οὔτε τις οὖν τῶν ποταμῶν ἀπῆν ἔξω (ἄνευ) τοῦ Ὠκεανοῦ, | |
Fură de față cu toții, și zeii de ape,-n afară | |
οὔτ' ἄρα νυμφάων αἵ τ' ἄλσεα καλὰ νέμονται | 008 |
οὔτε τις τῶν Νυμφών, αἵτινες τὰ περικαλλῆ ἄλση κατοικοῦσι, | |
De Ocean și de zânele care petrec și viază | |
καὶ πηγὰς ποταμῶν καὶ πίσεα ποιήεντα. | 009 |
καὶ τὰς πηγὰς τῶν ποταμῶν, καὶ τὰ ἕλη τὰ βοτανώδη. | |
Pe la izvoare, prin mândre dumbrăvi și pe lunci înverzite. | |
ἐλθόντες δ' ἐς δῶμα Διὸς νεφεληγερέταο | 010 |
ἀφικόμενοι δὲ εἰς τὸ οἴκημα τοῦ Διὸς τοῦ τὰς νεφέλας ἀθροίζοντος, | |
Cum au sosit la locașul lui Zeus, ei toți laolaltă | |
ξεστῇς αἰθούσῃσιν ἐνίζανον, ἃς Διὶ πατρὶ | 011 |
ἐκάθισαν ἐπὶ τοῖς ἐξεσμένως κατεσκευασμένοις προστώοις, καὶ ὑφ᾽ ἡλίου καταλαμπομένοις, | |
S-au așezat în pridvoare de netedă piatră, zidite | |
Ἥφαιστος ποίησεν ἰδυίῃσι πραπίδεσσιν. | 012 |
ἅπερ ὁ Ἥφαιστος τῷ Διὶ τῷ πατρὶ ἐποίησεν ἐπισταμέναις φρεσίν. | |
Tatălui său de Hefest cu șart și pricepere multă. | |
ὣς οἳ μὲν Διὸς ἔνδον ἀγηγέρατ'· οὐδ' ἐνοσίχθων | 013 |
οὕτως οὗτοι μὲν ἐν τῷ οἴκῳ τοῦ Διὸς συνηθροίσθησαν. οὐδὲ Ποσειδῶν ὁ σείων τὴν γῆν | |
S-au adunat la divanul lui Zeus. De-a zânei chemare | |
νηκούστησε θεᾶς, ἀλλ' ἐξ ἁλὸς ἦλθε μετ' αὐτούς, | 014 |
ἠπείθησε τῇ θεᾷ, ἀλλὰ ἐκ τῆς θαλάσσης ἦλθε πρὸς αὐτούς, | |
Seamă ținu și Poseidon. Veni între dânșii din mare | |
ἷζε δ' ἄρ' ἐν μέσσοισι, Διὸς δ' ἐξείρετο βουλήν· | 015 |
ἐκάθισε δὲ ἐν τῷ μέσῳ αὐτῶν, ἠρώτησε δὲ τὴν βουλὴν τοῦ Διός· | |
Și, de la mijloc, așa începu să-l întrebe pe Zeus; | |
τίπτ' αὖτ' ἀργικέραυνε θεοὺς ἀγορὴν δὲ κάλεσσας; | 016 |
τίποτε δή, ὦ λαμπροκέραυνε, συνεκάλεσας εἰς ἐκκλησίαν τοὺς θεούς; | |
„Ce ne-ai chemat la divan, tu cel care fulgeri din nouri? | |
ἦ τι περὶ Τρώων καὶ Ἀχαιῶν μερμηρίζεις; | 017 |
ἢ φροντίζεις καὶ μεριμνᾷς τι περὶ τῶν Τρῴων καὶ τῶν Ἑλλήνων; | |
Umbli să pui doar la cale ceva cu Troienii și-Aheii? | |
τῶν γὰρ νῦν ἄγχιστα μάχη πόλεμός τε δέδηε. | 018 |
τούτων γὰρ νῦν ἐγγύτατα μάχη, καὶ πόλεμος διακέκαυται καὶ διεγήγερται. | |
Văd că purcede-n curând și arde din nou bătălia.” | |
τὸν δ' ἀπαμειβόμενος προσέφη νεφεληγερέτα Ζεύς· | 019 |
πρὸς τοῦτον δὲ ἀποκρινόμενος εἶπεν ὁ τὰς νεφέλας ἀθροίζων Ζεύς. | |
Fratelui său îi răspunse din scaun așa împăratul | |
ἔγνως ἐννοσίγαιε ἐμὴν ἐν στήθεσι βουλὴν | 020 |
κατενόησας Πόσειδον, κινητὰ τῆς γῆς, τὴν ἐν τοῖς ἐμοῖς στήθεσι βουλήν· | |
Norilor, Zeus· „Poseidon, ghicitu-mi-ai cugetul care | |
ὧν ἕνεκα ξυνάγειρα· μέλουσί μοι ὀλλύμενοί περ. | 021 |
οὗτοι ὧν χάριν συνήθροισα ὑμᾶς, διὰ φροντίδος εἰσὶν ἐμοὶ ἀναιρούμενοι. | |
Azi m-a făcut să vă chem. Îmi e de Troieni care-acuma | |
ἀλλ' ἤτοι μὲν ἐγὼ μενέω πτυχὶ Οὐλύμποιο | 022 |
ἀλλ᾽ ἐγὼ μὲν ἐνταυθοῖ παραμενῶ ἐν τῇ ἀποκλίσει τοῦ Ὀλύμπου | |
Sunt potopiți. Eu sta-voi aici în Olimp pe o culme | |
ἥμενος, ἔνθ' ὁρόων φρένα τέρψομαι· οἳ δὲ δὴ ἄλλοι | 023 |
καθήμενος, ἐντεῦθεν ὁρῶν κατὰ διάνοιαν χαρήσομαι· οἱ ἄλλοι δὲ πάντες | |
Și voi petrece privind. Voi zeii ceilalți după voie | |
ἔρχεσθ' ὄφρ' ἂν ἵκησθε μετὰ Τρῶας καὶ Ἀχαιούς, | 024 |
πορεύεσθε, ἕως ἂν ἀφίκησθε πρὸς τοὺς Τρῷας καὶ τοὺς Ἕλληνας, | |
Mergeți la Troia pe câmp unde luptă Troienii și-Aheii, | |
ἀμφοτέροισι δ' ἀρήγεθ' ὅπῃ νόος ἐστὶν ἑκάστου. | 025 |
ἀμφοτέροις δὲ βοηθεῖτε ὅπου βούλησις καὶ εὔνοια ἑκάστου ὑπάρχει· | |
Volnic e-oricine cum vrea să-i ajute pe unii sau pe-alții. | |
εἰ γὰρ Ἀχιλλεὺς οἶος ἐπὶ Τρώεσσι μαχεῖται | 026 |
ἐὰν γὰρ Ἀχιλλεὺς μόνος ἐπὶ τοὺς Τρῷας πολεμήσῃ, | |
Chiar dacă singur Ahile s-ar pune cumva cu Troienii, | |
οὐδὲ μίνυνθ' ἕξουσι ποδώκεα Πηλεΐωνα. | 027 |
οὐδ᾽ ἐπ' ὀλίγον ἀνθέξουσι τῷ ταχύποδι υἱῷ τοῦ Πηλέως· | |
N-ar putea dânșii cu el să se ție pe loc o clipită. | |
καὶ δέ τί μιν καὶ πρόσθεν ὑποτρομέεσκον ὁρῶντες· | 028 |
καὶ δὴ καὶ πρότερον αὐτὸν ὁρῶντες ὑπέτρεμον καὶ ἐπτοοῦντο· | |
Se-nfiorau la vederea viteazului și înainte, | |
νῦν δ' ὅτε δὴ καὶ θυμὸν ἑταίρου χώεται αἰνῶς | 029 |
νυνὶ δὲ ὁπηνίκα δὴ καὶ ἡ (κατά) ψυχή(ν) αὐτοῦ σφόδρα ὀργίζεται ἕνεκα τοῦ φίλου, χαλεπῶς | |
Dar’mite acuma când el e turbat că-i uciseră soțul; | |
δείδω μὴ καὶ τεῖχος ὑπέρμορον ἐξαλαπάξῃ. | 030 |
δέδοικα, μὴ καὶ τὸ τεῖχος ὑπερμόρως καὶ παρὰ τὸ εἱμαρμένον καθέλῃ, καὶ τὴν πόλιν ἐκπορθήσῃ. | |
Mi-e să nu surpe în ciuda ursitei chiar zidul cetății.” | |
ὣς ἔφατο Κρονίδης, πόλεμον δ' ἀλίαστον ἔγειρε. | 031 |
οὕτως εἶπεν ὁ υἱὸς τοῦ Κρόνου· πόλεμον δὲ ἄφυκτον συνέστησε, καὶ συνηύξησεν. | |
Asta vorbi Cel-de-sus și aprinse nestinsă-nfocare. | |
βὰν δ' ἴμεναι πόλεμον δὲ θεοὶ δίχα θυμὸν ἔχοντες· | 032 |
ὥρμησαν δὲ πορεύεσθαι εἰς τὸν πόλεμον οἱ θεοί, διῃρημένως ἔχοντες τὴν ψυχὴν καὶ μὴ ὁμονοοῦντες. | |
Zeii îndată pornesc la război împărțindu-se-n două; | |
Ἥρη μὲν μετ' ἀγῶνα νεῶν καὶ Παλλὰς Ἀθήνη | 033 |
ἡ μὲν Ἥρα ἐπὶ τὸ ἄθροισμα τῶν νεῶν καὶ ἡ πολεμικὴ Ἀθηνᾶ, | |
Merge la tabăr-Aheilor Hera și Palas Atena, | |
ἠδὲ Ποσειδάων γαιήοχος ἠδ' ἐριούνης | 034 |
καὶ ὁ Ποσειδῶν ὁ συνέχων τὴν γῆν, καὶ ὁ πολυωφελής (ἐρευνητικὸς) | |
Merge cu ele și zeul Cutremur Poseidon și Hermes, | |
Ἑρμείας, ὃς ἐπὶ φρεσὶ πευκαλίμῃσι κέκασται· | 035 |
Ἑρμῆς, ὃς διανοίᾳ συνετῇ ἐκεκόσμητο· ἅμα δὲ τούτοις | |
Dăruitorul de bunuri și neîntrecut de istețul. | |
Ἥφαιστος δ' ἅμα τοῖσι κίε σθένεϊ βλεμεαίνων | 036 |
καὶ ὁ Ἥφαιστος ἐπορεύετο δυνάμει ἐνθουσιῶν, | |
Vine cu dânșii fălos de putere și zeul Hefestos | |
χωλεύων, ὑπὸ δὲ κνῆμαι ῥώοντο ἀραιαί. | 037 |
σκάζων, αἱ ἀσθενεῖς δὲ κνῆμαι αὐτοῦ ἐρρωμένως ἐπειρῶντο βαδίζειν. | |
Șovâlcăind; clămpănesc picioarele-i slabe sub dânsul. | |
ἐς δὲ Τρῶας Ἄρης κορυθαίολος, αὐτὰρ ἅμ' αὐτῷ | 038 |
πρὸς τοὺς Τρῷας δὲ Ἄρης ὁ συνεχῶς τὴν περικεφαλαίαν κινῶν, σὺν αὐτῷ δὲ | |
Ares, din coif strălucind, s-a dus la Troieni și pletosul | |
Φοῖβος ἀκερσεκόμης ἠδ' Ἄρτεμις ἰοχέαιρα | 039 |
καὶ Ἀπόλλων ὁ μὴ κειρόμενος τὴν κόμην, | |
Febos Apolon cu el și Artemida cu tolba, cu arcul, | |
Λητώ τε Ξάνθός τε φιλομειδής τ' Ἀφροδίτη. | 040 |
καὶ ἡ Λητώ, καὶ ὁ Ξάνθος, καὶ ἡ φιλόγελως Ἀφροδίτη. | |
Leto și Xantos în urmă și galeșa zân-Afrodita. | |
εἷος μέν ῥ' ἀπάνευθε θεοὶ θνητῶν ἔσαν ἀνδρῶν, | 041 |
ἕως μὲν οὖν οἱ θεοὶ πόρρω ἦσαν τῶν θνητῶν ἀνδρῶν, | |
Până ce zeii stătură departe de tabără, Aheii | |
τεῖος Ἀχαιοὶ μὲν μέγα κύδανον, οὕνεκ' Ἀχιλλεὺς | 042 |
τοτηνικαῦτα οἱ μὲν Ἕλληνες μεγάλως ἐδοξάζοντο, διότι ὁ Ἀχιλλεὺς | |
Nu mai puteau de mândrie cu toții că leul Ahile | |
ἐξεφάνη, δηρὸν δὲ μάχης ἐπέπαυτ' ἀλεγεινῆς· | 043 |
ἐπεφάνη, ἐπὶ πολὺ δὲ ἔληξε τοῦ χαλεποῦ καὶ ὀδυνηροῦ πολέμου· | |
Iar se ivi la război dup-așa îndelungă ședere. | |
Τρῶας δὲ τρόμος αἰνὸς ὑπήλυθε γυῖα ἕκαστον | 044 |
τοὺς Τρῷας δὲ τρόμος χαλεπὸς ἐπῆλθε πάντας κατὰ τὰ μέλη | |
Dar pe Troieni îi cuprinse un tremur grozav; fiecare | |
δειδιότας, ὅθ' ὁρῶντο ποδώκεα Πηλεΐωνα | 045 |
φοβουμένους, ὅτε ἑώρων τὸν ταχύποδα υἱὸν τοῦ Πηλέως | |
Tot se uita cu uimire cum iutele-Ahile în arme | |
τεύχεσι λαμπόμενον βροτολοιγῷ ἶσον Ἄρηϊ. | 046 |
τοῖς ὅπλοις περιλαμπόμενον, ὅμοιον τῷ ἀνθρωποκτόνῳ Ἄρει· | |
Străfulgera între-Ahei ca urgia bărbaților Ares. | |
αὐτὰρ ἐπεὶ μεθ' ὅμιλον Ὀλύμπιοι ἤλυθον ἀνδρῶν, | 047 |
ἐπειδὴ δὲ εἰς τὸ πλῆθος τῶν ἀνδρῶν ἦλθον οἱ οὐράνιοι, | |
Dar mai pe urmă când olimpienii iau parte la luptă, | |
ὦρτο δ' Ἔρις κρατερὴ λαοσσόος, αὖε δ' Ἀθήνη | 048 |
διηγέρθη ἡ κραταιά, καὶ ἰσχυρὰ Ἔρις ἡ τοὺς λαοὺς παρορμῶσα, ἐφώνει δὲ ἡ Ἀθηνᾶ, | |
’Nalță-se Vrajba cumplită ce-ntartă mulțimea, și țipă | |
στᾶσ' ὁτὲ μὲν παρὰ τάφρον ὀρυκτὴν τείχεος ἐκτός, | 049 |
ποτὲ μὲν ἑστῶτα παρὰ τὴν ὀρωρυγμένην τάφρον, ἔξω τοῦ τείχους, | |
Groaznic Atena ba-ncoace la șanț, după zidul ahaic, | |
ἄλλοτ' ἐπ' ἀκτάων ἐριδούπων μακρὸν ἀΰτει. | 050 |
ποτὲ δὲ ἐπὶ τῶν ἐπῃρμένων παραθαλασσίων τόπων μεγάλως ἐβόα· | |
Ba pe la țărmul bătut de talazuri dă chiot puternic. | |
αὖε δ' Ἄρης ἑτέρωθεν ἐρεμνῇ λαίλαπι ἶσος | 051 |
ἐφώνει δὲ δ Ἄρης ἀφ' ἑτέρου μέρους ὅμοιος σκοτεινῇ καταιγίδι, καὶ τῇ σὺν ὑετῷ συστροφῇ ἀνέμου, | |
Urlă și Ares în față-i asemenea negrului vifor, | |
ὀξὺ κατ' ἀκροτάτης πόλιος Τρώεσσι κελεύων, | 052 |
ὀξέως καὶ ἐξακούστως ἀπὸ τῆς ἀκροπόλεως παρακελευόμενος τοῖς Τρῳσί, | |
Ba pe Troieni îmboldind cu țipete de pe cetate, | |
ἄλλοτε πὰρ Σιμόεντι θέων ἐπὶ Καλλικολώνῃ. | 053 |
ποτὲ δὲ παρὰ τὸν Σιμοῦντα ποταμόν, τρέχων ἐπὶ τὸν ὑψηλὸν τόπον τοῦ πεδίου, ἣν Καλλικολώνην ὀνομάζουσιν. | |
Ba de pe Dealul Frumos da fuga spre râul Simois. | |
ὣς τοὺς ἀμφοτέρους μάκαρες θεοὶ ὀτρύνοντες | 054 |
οὕτω τούτους ἀμφοτέρους οἱ μακάριοι θεοί παροξύνοντες | |
Astfel, acuma de-o parte și alta zoreau fericiții | |
σύμβαλον, ἐν δ' αὐτοῖς ἔριδα ῥήγνυντο βαρεῖαν· | 055 |
συνέβαλον, ἐν αὐτοῖς δὲ ἔριδα χαλεπὴν συνετέλουν· | |
Zei să se bată; chiar ei înde-ei își dau crâncenă harță. | |
δεινὸν δὲ βρόντησε πατὴρ ἀνδρῶν τε θεῶν τε | 056 |
φοβερῶς δὲ ἐβρόντησεν ὁ πατὴρ τῶν ἀνθρώπων καὶ τῶν θεῶν ἄνωθεν | |
Bubuie strașnic în nouri al lumii și-al zeilor tată | |
ὑψόθεν· αὐτὰρ νέρθε Ποσειδάων ἐτίναξε | 057 |
ἐκ τοῦ ὕψους· κάτωθεν δὲ ὁ Ποσειδῶν ἔσεισε | |
Sus din Olimp; Poseidon răzguduie jos în adâncuri | |
γαῖαν ἀπειρεσίην ὀρέων τ' αἰπεινὰ κάρηνα. | 058 |
τὴν ἀπέραντον γῆν, καὶ τῶν ὀρέων τὰς ὑψηλὰς κορυφάς. | |
Nemărginitul pământ și munții cu piscuri înalte, | |
πάντες δ' ἐσσείοντο πόδες πολυπίδακος Ἴδης | 059 |
πᾶσαι δὲ αἱ προβάσεις καὶ αἱ ὑπώρειαι τῆς πολλὰς πηγὰς ἐχούσης Ἴδης ἐκινοῦντο, | |
Tremură poalele, crestele toate-ale muntelui Ida, | |
καὶ κορυφαί, Τρώων τε πόλις καὶ νῆες Ἀχαιῶν. | 060 |
καὶ αἱ ἀκρώρειαι, καὶ ἡ πόλις τῶν Τρῴων, καὶ αἱ νέες τῶν Ἑλλήνων· | |
Vasele-Aheilor și se cutremură-ntreg Ilionul. | |
ἔδεισεν δ' ὑπένερθεν ἄναξ ἐνέρων Ἀϊδωνεύς, | 061 |
ἐφοβήθη δὲ ὑποκάτωθεν ὁ βασιλεὺς τῶν ἀνδρῶν Ἅιδης, | |
Tremură Pluton în iad, al umbrelor Domn, și de spaimă | |
δείσας δ' ἐκ θρόνου ἆλτο καὶ ἴαχε, μή οἱ ὕπερθε | 062 |
φοβηθεὶς δὲ ἐκ τοῦ θρόνου ἀνεπήδησε καὶ ἐβόησε, μὴ ἄνωθεν αὐτῷ | |
Țipă și sare din tron ca nu cumva zeul Cutremur | |
γαῖαν ἀναρρήξειε Ποσειδάων ἐνοσίχθων, | 063 |
τὴν γῆν ἀνάστατον ποιήσειε Ποσειδῶν ὁ τὴν γῆν σείων, | |
Cu zguduirea-i de sus deasupra-i să crape pământul | |
οἰκία δὲ θνητοῖσι καὶ ἀθανάτοισι φανείη | 064 |
τὰ οἰκήματα δὲ τοῖς τε θνητοῖς ἀνθρώποις, καὶ τοῖς ἀθανάτοις θεοῖς φανερὰ γένοιντο, | |
Și pământenii și zeii să-i vază cu ochii locașul, | |
σμερδαλέ' εὐρώεντα, τά τε στυγέουσι θεοί περ· | 065 |
τὰ φοβερὰ καὶ σκοτεινά, ἅπερ δεδοίκασι καὶ οἱ θεοί· | |
Mucedul negru tărâm, cel urât și de zei – așa mare | |
τόσσος ἄρα κτύπος ὦρτο θεῶν ἔριδι ξυνιόντων. | 066 |
τοσοῦτος δὴ κτύπος διηγέρθη τῶν θεῶν συνερχομένων ἐριστικῶς καὶ φιλονείκως. | |
Și-nfricoșat a fost durătul zeilor, când se ciocniră | |
ἤτοι μὲν γὰρ ἔναντα Ποσειδάωνος ἄνακτος | 067 |
ἐναντίον μὲν γὰρ Ποσειδῶνος τοῦ βασιλέως | |
Unii cu alții. Naintea stăpânului mării Poseidon | |
ἵστατ' Ἀπόλλων Φοῖβος ἔχων ἰὰ πτερόεντα, | 068 |
ἔστη Ἀπόλλων ὁ καθαρὸς κατέχων τοὺς ἐπτερωμένους ὀϊστούς· | |
Stete țintașul Apolon armat cu săgeți zburătoare; | |
ἄντα δ' Ἐνυαλίοιο θεὰ γλαυκῶπις Ἀθήνη· | 069 |
ἐναντίον δὲ τοῦ Ἄρεος ἡ θεά ἡ εὐόφθαλμος Ἀθηνᾶ· | |
Palas, din ochi scânteind, stătu împotriva lui Ares, | |
Ἥρῃ δ' ἀντέστη χρυσηλάκατος κελαδεινὴ | 070 |
τῇ Ἥρᾳ δὲ ἀντέστη ἡ καλλίτοξος ἠχητικὴ καὶ πολύηχος | |
Față de Hera se puse-Artemida cu arcul de aur, | |
Ἄρτεμις ἰοχέαιρα κασιγνήτη ἑκάτοιο· | 071 |
Ἄρτεμις ἡ χαίρουσα τοῖς ὀϊστοῖς ἡ ἀδελφὴ τοῦ Ἀπόλλωνος· | |
Sora lui Febos, arcașa ce-mprăștie zarvă prin codri, | |
Λητοῖ δ' ἀντέστη σῶκος ἐριούνιος Ἑρμῆς, | 072 |
τῇ Λητοῖ δὲ ἀντέστη ὁ σωσίοικος καὶ πολυωφελὴς Ἑρμῆς. | |
Zeul câștigului, haidosul Hermes, se prinse cu Leto, | |
ἄντα δ' ἄρ' Ἡφαίστοιο μέγας ποταμὸς βαθυδίνης, | 073 |
ἐναντίον δὲ τοῦ Ἡφαίστου ἔστη ὁ μέγας βαθύρρους ποταμός, | |
Iar cu Hefest se ia râul cel mare cu sorburi afunde, | |
ὃν Ξάνθον καλέουσι θεοί, ἄνδρες δὲ Σκάμανδρον. | 074 |
ὃν οἱ θεοὶ ὀνομάζουσι Ξάνθον, οἱ ἄνδρες δὲ Σκάμανδρον. | |
Căruia Xantos îi zic muritorii și zeii Scamandru. | |
ὣς οἳ μὲν θεοὶ ἄντα θεῶν ἴσαν· αὐτὰρ Ἀχιλλεὺς | 075 |
οὕτω μὲν οἱ θεοὶ ἐναντίον τῶν θεῶν ἔστησαν. ὁ Ἀχιλλεὺς δὲ | |
Astfel s-aprinseră zeii la harță-ntre ei, iar Ahile | |
Ἕκτορος ἄντα μάλιστα λιλαίετο δῦναι ὅμιλον | 076 |
ἐναντίον τοῦ Ἕκτορος μάλιστα ἐπεθύμει εἰσελθεῖν εἰς τὸ πλῆθος | |
Dornic era să dea piept în valmeșa gloată cu Hector, | |
Πριαμίδεω· τοῦ γάρ ῥα μάλιστά ἑ θυμὸς ἀνώγει | 077 |
τοῦ υἱοῦ τοῦ Πριάμου, τούτου γὰρ δὴ μάλιστα ἡ ψυχὴ προέτρεπε | |
Fiul lui Priam; i-ardea doar atâta să verse dintr-însul | |
αἵματος ἆσαι Ἄρηα ταλαύρινον πολεμιστήν. | 078 |
τοῦ αἵματος κορέσαι τὸν ὑπομονητικὸν καὶ τολμηρὸν μαχητὴν Ἄρην. | |
Sângele și să-l îmbuibe pe zeul războiului Ares; | |
Αἰνείαν δ' ἰθὺς λαοσσόος ὦρσεν Ἀπόλλων | 079 |
τὸν Αἰνείαν δὲ διήγειρεν Ἀπόλλων ὁ τοὺς λαοὺς παρορμῶν εὐθὺ | |
Dar împotrivă-i deadreptul a-mpins pe Eneas Apolon, | |
ἀντία Πηλεΐωνος, ἐνῆκε δέ οἱ μένος ἠΰ· | 080 |
κατεναντίον τοῦ υἱοῦ τοῦ Πηλέως, ἐνέβαλε δὲ αὐτῷ προθυμίαν χρηστήν· | |
Asmuțătorul de oști și-n suflet i-a pus vitejie. | |
υἱέϊ δὲ Πριάμοιο Λυκάονι εἴσατο φωνήν· | 081 |
ὡμοιώθη δὲ κατὰ τὴν φωνὴν τῷ Λυκάονι τῷ υἱῷ τοῦ Πριάμου | |
Și aducând după glas cu Licaon, feciorul lui Priam, | |
τῷ μιν ἐεισάμενος προσέφη Διὸς υἱὸς Ἀπόλλων· | 082 |
τούτῳ ὁμοιωθεὶς εἶπε πρὸς αὐτὸν Ἀπόλλων ὁ υἱὸς τοῦ Διός· | |
I-a cuvântat lui Eneas Apolon, odrasla lui Zeus· | |
Αἰνεία Τρώων βουληφόρε ποῦ τοι ἀπειλαὶ | 083 |
ὦ Αἰνεία βουλευτὰ καὶ γνωμοδότα τῶν Τρῴων, ποῦ σοι αἱ καυχήσεις καὶ διϊσχυρίσεις, | |
„Unde ți-e fala și gura, tu sfetnic al nostru Eneas? | |
ἃς Τρώων βασιλεῦσιν ὑπίσχεο οἰνοποτάζων | 084 |
ἃς τοῖς βασιλεῦσι (τοῖς ἄρχουσι) τῶν Τρῴων ἐπηγγείλω πίνων καὶ εὐωχούμενος, | |
Te lăudai într-ai noștri la Troia, când beai la ospețe, | |
Πηλεΐδεω Ἀχιλῆος ἐναντίβιον πολεμίξειν; | 085 |
ἐναντίον Ἀχιλλέως τοῦ υἱοῦ τοῦ Πηλέως μάχεσθαι βιαίως; | |
C-ai să te prinzi cu Ahile, să dai bătălie cu dânsul?” | |
τὸν δ' αὖτ' Αἰνείας ἀπαμειβόμενος προσέειπε· | 086 |
πρὸς τοῦτον δὲ ἀποκρινόμενος ὁ Αἰνείας εἶπεν· | |
Dar căpitanul Eneas răspunse lui Febos Apolon· | |
Πριαμίδη τί με ταῦτα καὶ οὐκ ἐθέλοντα κελεύεις | 087 |
ὦ υἱὲ τοῦ Πριάμου, τί δή με ταῦτα καὶ μὴ βουλόμενον προτρέπεις | |
„Fiu al lui Priam, Licaon, de ce mă silești, pe nevrute | |
ἀντία Πηλεΐωνος ὑπερθύμοιο μάχεσθαι; | 088 |
πολεμεῖν ἐναντίον τοῦ μεγαλοψύχου υἱοῦ τοῦ Πηλέως; | |
Singur acum să mă prind cu ne-nfricoșatul Ahile? | |
οὐ μὲν γὰρ νῦν πρῶτα ποδώκεος ἄντ' Ἀχιλῆος | 089 |
οὐ γὰρ νῦν πρῶτον ἐναντίον τοῦ ταχύποδος Ἀχιλλέως | |
Nu voi sta astăzi de data dintâi ca potrivnic’naintea | |
στήσομαι, ἀλλ' ἤδη με καὶ ἄλλοτε δουρὶ φόβησεν | 090 |
στήσομαι, ἀλλ᾽ ἤδη με καὶ ἄλλοτε εἰς φυγὴν ἔτρεψε τῷ δόρατι | |
Celui născut de Peleu. S-a luat după mine pe Ida | |
ἐξ Ἴδης, ὅτε βουσὶν ἐπήλυθεν ἡμετέρῃσι, | 091 |
ἐκ τῆς Ἴδης, ἡνίκα ἐπῆλθεν ταῖς ἡμετέραις βουσίν, | |
Încă o dată, când el peste noi la cireadă venise | |
πέρσε δὲ Λυρνησσὸν καὶ Πήδασον· αὐτὰρ ἐμὲ Ζεὺς | 092 |
ἐξεπόρθησε δὲ τὸν Λυρνησσόν, καὶ τὸν Πήδασον, ἐμὲ δὲ ὁ Ζεὺς | |
Și pustii cele două orașe Lirnes și Pedasos. | |
εἰρύσαθ', ὅς μοι ἐπῶρσε μένος λαιψηρά τε γοῦνα. | 093 |
ἔσωσεν, ὅς μοι παρώξυνε τὴν προθυμίαν, καὶ τὰ ταχέα γόνατα. | |
Dar mă feri Cel-de-sus, că-mi dete curaj și iuțeală, | |
ἦ κ' ἐδάμην ὑπὸ χερσὶν Ἀχιλλῆος καὶ Ἀθήνης, | 094 |
ὄντως ἀνῃρέθην ἂν ὑπὸ τῶν χειρῶν τοῦ Ἀχιλλέως καὶ τῆς Ἀθηνᾶς, | |
Altfel acolo cădeam zdrobit de Ahile și Palas, | |
ἥ οἱ πρόσθεν ἰοῦσα τίθει φάος ἠδ' ἐκέλευεν | 095 |
ἥτις αὐτοῦ ἔμπροσθεν πορευομένη ἐποίει φῶς καὶ σωτηρίαν, καὶ ἐπέταξε | |
Care pe el l-apăra înainte-i pășind și zorindu-l | |
ἔγχεϊ χαλκείῳ Λέλεγας καὶ Τρῶας ἐναίρειν. | 096 |
δόρατι σιδηρῷ τοὺς Λέλεγας καὶ τοὺς Τρῷας ἀποκτείνειν. | |
Peste Lelegi și Troieni să zboare cu lancea, să-i zvânte; | |
τὼ οὐκ ἔστ' Ἀχιλῆος ἐναντίον ἄνδρα μάχεσθαι· | 097 |
διὰ τοῦτο οὐκ ἔστι δυνατὸν ἄνδρα τινὰ πολεμεῖν ἐναντίον τοῦ Ἀχιλλέως· | |
De-asta nici unul nu poate cu arma să-nfrunte pe-Ahile, | |
αἰεὶ γὰρ πάρα εἷς γε θεῶν ὃς λοιγὸν ἀμύνει. | 098 |
ἀεὶ γὰρ πάρεστιν εἷς τῶν θεῶν, ὃς τὸν ὄλεθρον ἀποσοβεῖ· | |
Veșnic e-alături de el un zeu care zilele-i cruță. | |
καὶ δ' ἄλλως τοῦ γ' ἰθὺ βέλος πέτετ', οὐδ' ἀπολήγει | 099 |
καὶ δὴ καὶ ἄλλως τούτου τε τὸ δόρυ εὐθὺ φέρεται, οὐδὲ ἀποπαύεται, | |
Dar și așa lovitura-i dă drept și el nu contenește | |
πρὶν χροὸς ἀνδρομέοιο διελθέμεν. εἰ δὲ θεός περ | 100 |
πρὶν ἢ διὰ σώματος ἀνδρικοῦ διελθεῖν· εἰ δέ γε θεὸς | |
Până ce nu te răzbate prin carne. Dar dacă măsură | |
ἶσον τείνειεν πολέμου τέλος, οὔ κε μάλα ῥέα | 101 |
ὁμοίως στήσειε τὰ τοῦ πολέμου, μηδενὶ βοηθείας προσούσης· οὐ πάνυ ῥᾳδίως με | |
Dreaptă ne-ar face-o un zeu, nu-mi vine cu una, cu două | |
νικήσει', οὐδ' εἰ παγχάλκεος εὔχεται εἶναι. | 102 |
τροπώσεται, οὐδ᾽ εἰ καυχᾶται εἶναι ὅλος σιδηροῦς. | |
Dânsul acuma de hac, de-ar fi chiar întreg din aramă.” | |
τὸν δ' αὖτε προσέειπεν ἄναξ Διὸς υἱὸς Ἀπόλλων· | 103 |
πρὸς τοῦτον δὲ εἶπεν Ἀπόλλων ὁ βασιλεὺς ὁ υἱὸς τοῦ Διός· | |
Dar lui Eneas așa-i cuvântează silindu-l Apolon· | |
ἥρως ἀλλ' ἄγε καὶ σὺ θεοῖς αἰειγενέτῃσιν | 104 |
ὦ ἥρως, ἀλλ᾽ ἄγε καὶ σὺ τοῖς ἀεὶ οὖσι θεοῖς | |
„Haide, viteze, ’nainte. Te roagă și tu să te-ajute | |
εὔχεο· καὶ δὲ σέ φασι Διὸς κούρης Ἀφροδίτης | 105 |
εὔχου· καὶ δὴ καὶ σὲ λέγουσιν ἐκ τῆς Ἀφροδίτης | |
Nemuritorii cerești. Tu ai mamă pe fiica lui Zeus, | |
ἐκγεγάμεν, κεῖνος δὲ χερείονος ἐκ θεοῦ ἐστίν· | 106 |
τῆς θυγατρὸς τοῦ Διὸς τεχθῆναι· ἐκεῖνος δὲ ἐκ θεοῦ ἥττονος ὑπάρχει· | |
Pe Afrodita, iar el e născut de-o zeiță mai mică. | |
ἣ μὲν γὰρ Διός ἐσθ', ἣ δ' ἐξ ἁλίοιο γέροντος. | 107 |
ἡ μὲν γάρ ἐστιν ἐκ τοῦ Διός, ἡ δὲ ἐκ τοῦ θαλασσίου γέροντος· | |
Una e fiica lui Zeus și a lui moș Nereus cealaltă. | |
ἀλλ' ἰθὺς φέρε χαλκὸν ἀτειρέα, μηδέ σε πάμπαν | 108 |
ἀλλ᾽ ἄφες κατ᾽ εὐθεῖαν τὸν ἀκαταπόνητον σίδηρον, μηδὲ παντελῶς σε | |
Hai dar ’nainte, dă drept cu arme-oțelite, nu-ți pese | |
λευγαλέοις ἐπέεσσιν ἀποτρεπέτω καὶ ἀρειῇ. | 109 |
ῥήμασι δεινοῖς ἀποκρουέτω, καὶ τῇ ἀπὸ τοῦ Ἄρεος βλάβῃ. | |
De-nfricoșări nicidecum, de vorbele mari și deșerte.” | |
ὣς εἰπὼν ἔμπνευσε μένος μέγα ποιμένι λαῶν, | 110 |
οὕτως εἰπὼν ἐνέβαλε προθυμίαν μεγάλην τῷ βασιλεῖ τῶν λαῶν. | |
Zice și inimă multă-i insuflă păstorului oastei. | |
βῆ δὲ διὰ προμάχων κεκορυθμένος αἴθοπι χαλκῷ. | 111 |
ἐπορεύθη δὲ διὰ τῶν πρωταγωνιστῶν καθωπλισμένος σιδήρῳ λαμπρῷ· | |
Dânsul în frunte răsare în lucii veșminte de-aramă. | |
οὐδ' ἔλαθ' Ἀγχίσαο πάϊς λευκώλενον Ἥρην | 112 |
οὐδὲ ἔλαθεν ὁ υἱὸς τοῦ Ἀγχίσου τὴν λευκόπηχυν Ἥραν, | |
Hera cea ’naltă cu brațe de-omăt luând seama deodată, | |
ἀντία Πηλεΐωνος ἰὼν ἀνὰ οὐλαμὸν ἀνδρῶν· | 113 |
ἐναντίον τοῦ υἱοῦ τοῦ Πηλέως ἐπερχόμενος κατὰ τὴν τάξιν τῶν ἀνδρῶν. | |
Că-a lui Anhise fecior îi ieși lui Ahile ’nainte, | |
ἣ δ' ἄμυδις στήσασα θεοὺς μετὰ μῦθον ἔειπε· | 114 |
αὕτη δὲ ὁμοῦ συγκαλέσασα τοὺς θεοὺς εἶπεν ἐν αὐτοῖς λόγον. | |
Cheamă la sine pe zei și așa se vorbește cu dânșii· | |
φράζεσθον δὴ σφῶϊ Ποσείδαον καὶ Ἀθήνη | 115 |
σκοπεῖτε νῦν ὑμεῖς, ὦ Πόσειδον, καὶ Ἀθηνᾶ, | |
„Frate Poseidon și Palas, gândiți și voi înșiv-acuma | |
ἐν φρεσὶν ὑμετέρῃσιν, ὅπως ἔσται τάδε ἔργα. | 116 |
ἐν τῇ ὑμετέρᾳ διανοίᾳ πῶς γενήσονται ταῦτα τὰ ἔργα. | |
Și chibzuiți amândoi oare cum e mai bine să facem? | |
Αἰνείας ὅδ' ἔβη κεκορυθμένος αἴθοπι χαλκῷ | 117 |
ὁ Αἰνείας οὗτος ἐπορεύθη καθωπλισμένος σιδήρῳ λαμπρῷ | |
Iată, Eneas acolo ’narmat în strălucie aramă | |
ἀντία Πηλεΐωνος, ἀνῆκε δὲ Φοῖβος Ἀπόλλων. | 118 |
ἐναντίον τοῦ υἱοῦ τοῦ Πηλέως, ἀνέπεισε δὲ καὶ παρώρμησεν αὐτὸν Ἀπόλλων ὁ καθαρός· | |
Merge să-adaste pe-Ahile împins de arcașul Apolon. | |
ἀλλ' ἄγεθ', ἡμεῖς πέρ μιν ἀποτρωπῶμεν ὀπίσσω | 119 |
ἀλλ' ἄγετε ἡμεῖς γε ἀποτρέψωμεν αὐτὸν εἰς τοὐπίσω | |
Hai împreună pe el de-acolo să-l dăm la o parte; | |
αὐτόθεν, ἤ τις ἔπειτα καὶ ἡμείων Ἀχιλῆϊ | 120 |
ἐκεῖθεν, ἤ τις δὴ καὶ ἡμῶν τῷ Ἀχιλλεῖ | |
Unul din noi după aceea să ia-n apărare pe-Ahile, | |
παρσταίη, δοίη δὲ κράτος μέγα, μηδέ τι θυμῷ | 121 |
παραγένοιτο, παράσχοι δὲ νίκην μεγάλην, μηδαμῶς δέ τινος κατὰ ψυχὴν | |
Stându-i alături și multă vârtute să-i dea, ca să fie | |
δευέσθω, ἵνα εἰδῇ ὅ μιν φιλέουσιν ἄριστοι | 122 |
προσδείσθω, ὅπως γνῷ ὅτι φιλοῦσιν αὐτὸν οἱ κράτιστοι | |
Plin de curaj și să știe că tot îl iubesc și-l ajută | |
ἀθανάτων, οἳ δ' αὖτ' ἀνεμώλιοι οἳ τὸ πάρος περ | 123 |
τῶν θεῶν· οὗτοι δὲ ἄκαιροι καὶ μάταιοί εἰσιν, οἳ πρότερόν γε | |
Nemuritorii fruntași și că niște nevolnici sunt zeii | |
Τρωσὶν ἀμύνουσιν πόλεμον καὶ δηϊοτῆτα. | 124 |
τοῖς Τρῳσὶν ἀποσοβοῦσι τὸν πόλεμον καὶ τὴν μάχην· | |
Ocrotitori ai Troienilor la-ncăierări sângeroase. | |
πάντες δ' Οὐλύμποιο κατήλθομεν ἀντιόωντες | 125 |
πάντες δὲ ἐκ τοῦ Ὀλύμπου κατήλθομεν μεθέξοντες | |
Doar am venit dinadins noi toți din Olimp să ne batem | |
τῆσδε μάχης, ἵνα μή τι μετὰ Τρώεσσι πάθῃσι | 126 |
τοῦδε τοῦ πολέμου, ὅπως μηδὲν ἐν τοῖς Τρῳσὶ πάθῃ | |
Și s-apărăm de Troieni pe viteaz ca să nu i se-ntâmple | |
σήμερον· ὕστερον αὖτε τὰ πείσεται ἅσσά οἱ αἶσα | 127 |
τήμερον· μετὰ ταῦτα δὲ πείσεται, ἅπερ αὐτῷ ἡ μοῖρα | |
Lui vreun rău; mai în urmă el poate să-ndure ce soarta | |
γιγνομένῳ ἐπένησε λίνῳ ὅτε μιν τέκε μήτηρ. | 128 |
τικτομένῳ ἐπέκλωσε τῷ λίνῳ, ἡνίκα αὐτὸν ἔτεκεν ἡ μήτηρ. | |
Torsu-i-a la căpătâi, când mama-l născu. Dacă dânsul | |
εἰ δ' Ἀχιλεὺς οὐ ταῦτα θεῶν ἐκ πεύσεται ὀμφῆς | 129 |
εἰ δὲ ὁ Ἀχιλλεὺς ταῦτα οὐκ ἀκούσεται ἐκ τῆς φωνῆς τῶν θεῶν, | |
N-o va ști asta cumva din a zeilor gură, de teamă | |
δείσετ' ἔπειθ', ὅτε κέν τις ἐναντίβιον θεὸς ἔλθῃ | 130 |
φοβηθήσεται δήπου, ὅταν τις θεὸς κατὰ βιαίων ἐναντίωσιν ἐπέλθῃ | |
Poate să șovăie, când vreun zeu o să-i vie potrivnic | |
ἐν πολέμῳ· χαλεποὶ δὲ θεοὶ φαίνεσθαι ἐναργεῖς. | 131 |
κατὰ τὴν μάχην, χαλεπῶς δὲ καὶ δυσκόλως ἔχει ὁρᾶσθαι τοὺς θεοὺς φανερῶς. | |
La bătălie, și-amarnici sunt zeii când lumii s-arată.” | |
τὴν δ' ἠμείβετ' ἔπειτα Ποσειδάων ἐνοσίχθων· | 132 |
πρὸς ταύτην δὲ ἀπεκρίνετο μετὰ ταῦτα Ποσειδῶν ὁ σείων τὴν γῆν· | |
Zeul Cutremur-pământ îndată-i răspunse zeiței· | |
Ἥρη μὴ χαλέπαινε παρ' ἐκ νόον· οὐδέ τί σε χρή. | 133 |
ὦ Ἥρα, μὴ ὀργίζου παραλόγως, οὐδαμῶς γάρ σε δεῖ· | |
„Nu-ți mai ieși din sărite, o, Hero, căci nu ți se cade. | |
οὐκ ἂν ἔγωγ' ἐθέλοιμι θεοὺς ἔριδι ξυνελάσσαι | 134 |
οὐκ ἔγωγε βουλοίμην ἂν τοὺς θεοὺς συνωθῆσαι καὶ συνάψαι ἐριστικῶς καὶ φιλονείκως | |
N-aș vrea eu unul la-ntrecere noi să ne punem, să-ncepem | |
ἡμέας τοὺς ἄλλους, ἐπεὶ ἦ πολὺ φέρτεροί εἰμεν· | 135 |
ἡμᾶς γε τοὺς ἄλλους, ἐπειδὴ πολλῷ κρείττους ἐσμέν· | |
Luptă cu zeii ceilalți, suntem doar cu mult mai puternici. | |
ἀλλ' ἡμεῖς μὲν ἔπειτα καθεζώμεσθα κιόντες | 136 |
ἀλλ᾿ ἡμεῖς μὲν καθίσωμεν πορευθέντες | |
Haide mai bine din cale deoparte pe deal să ne-abatem | |
ἐκ πάτου ἐς σκοπιήν, πόλεμος δ' ἄνδρεσσι μελήσει. | 137 |
ἐκ τῆς ὁδοῦ εἰς τὴν περιοπήν, ἡ μάχη δὲ τοῖς ἀνδράσιν ἔσται διὰ φροντίδος· | |
Și să privim, și lasă-ntre ei să se lupte bărbații. | |
εἰ δέ κ' Ἄρης ἄρχωσι μάχης ἢ Φοῖβος Ἀπόλλων, | 138 |
ἐὰν δὲ ὁ Ἄρης ἄρχηται πολέμου, ἢ Ἀπόλλων ὁ καθαρός, | |
Dacă va-ncepe cumva bătălia sau Ares sau Febos | |
ἢ Ἀχιλῆ' ἴσχωσι καὶ οὐκ εἰῶσι μάχεσθαι, | 139 |
ἢ τῷ Ἀχιλλεῖ ἐμποδὼν γίνωνται, καὶ οὐχ ἑῶσι πολεμεῖν, | |
Sau stingheri-vor pe-Ahile și nu-l vor lăsa să se bată, | |
αὐτίκ' ἔπειτα καὶ ἄμμι παρ' αὐτόθι νεῖκος ὀρεῖται | 140 |
εὐθέως δὴ καὶ ἡμῖν παρ' αὐτῷ φιλονεικία καὶ μάχη διαναστήσεται | |
Numaidecât va urma și din parte-ne încăierarea. | |
φυλόπιδος· μάλα δ' ὦκα διακρινθέντας ὀΐω | 141 |
πολέμου, πάνυ δὲ ταχέως διαχωρισθέντας οἴομαι | |
Dar eu socot că ei foarte curând părăsi-vor bătaia | |
ἂψ ἴμεν Οὔλυμπον δὲ θεῶν μεθ' ὁμήγυριν ἄλλων | 142 |
ὀπίσω πορευθῆναι εἰς τὸν Ὄλυμπον, εἰς τὸν σύλλογον τῶν ἄλλων θεῶν | |
Și-o vor lua spre Olimp cu zeii ceilalți să s-adune, | |
ἡμετέρῃς ὑπὸ χερσὶν ἀναγκαίηφι δαμέντας. | 143 |
ὑπὸ τῶν ἡμετέρων χειρῶν, ἐν ἐπικρατείᾳ ἰσχυρῶς καταπονηθέντας. | |
După ce fi-vor învinși în urma lovirilor noastre.” | |
ὣς ἄρα φωνήσας ἡγήσατο κυανοχαίτης | 144 |
οὕτω δὴ εἰπὼν προεπορεύθη ὁ Ποσειδῶν εἰς τὸ περικεχυμένον | |
Asta vorbi cel cu plete albăstrii și se duse spre zidul | |
τεῖχος ἐς ἀμφίχυτον Ἡρακλῆος θείοιο | 145 |
τεῖχος τοῦ θείου Ἡρακλέους, | |
Nalt răsărit care fuse durat de Troieni și de Palas | |
ὑψηλόν, τό ῥά οἱ Τρῶες καὶ Παλλὰς Ἀθήνη | 146 |
τὸ ὑψηλόν, ὃ δὴ αὐτῷ οἱ Τρῷες, καὶ ἡ πολεμικὴ Ἀθηνᾶ | |
Dumnezeiescului Hercule mai de demult, ca în dosul | |
ποίεον, ὄφρα τὸ κῆτος ὑπεκπροφυγὼν ἀλέαιτο, | 147 |
κατεσκεύαζον, ὅπως τὸ κῆτος ἐκκλίνας διαφύγοι καὶ σωθείη, | |
Zidului adăpostit el însuși să scape de chitul | |
ὁππότε μιν σεύαιτο ἀπ' ἠϊόνος πεδίον δέ. | 148 |
ὅταν αὐτὸν ἀπὸ τοῦ αἰγιαλοῦ ἐπιδιώκοι εἰς τὸ πεδίον. | |
Care, din valuri ieșind, de pe mal îl goni pe câmpie. | |
ἔνθα Ποσειδάων κατ' ἄρ' ἕζετο καὶ θεοὶ ἄλλοι, | 149 |
ἐκεῖ ὁ Ποσειδῶν ἐκάθισε, καὶ οἱ ἄλλοι θεοί, | |
Steter-acolo Poseidon și zeii ceilalți; nepătrunsă | |
ἀμφὶ δ' ἄρ' ἄρρηκτον νεφέλην ὤμοισιν ἕσαντο· | 150 |
νεφελὴν δὲ ἰσχυρὰν καὶ ἄθραυστον τοῖς ὤμοις περιεβάλοντο· | |
Negură-i îmbrobodi. Și zeii dușmani de la Troia | |
οἳ δ' ἑτέρωσε καθῖζον ἐπ' ὀφρύσι Καλλικολώνης | 151 |
οὗτοι δὲ κατὰ τὸ ἕτερον μέρος ἐκάθισαν ἐν τοῖς ἐπῃρμένοις μέρεσιν τῆς Καλλικολώνης, | |
Se așezară pe-o muchie din Dealul Frumos lângă tine, | |
ἀμφὶ σὲ ἤϊε Φοῖβε καὶ Ἄρηα πτολίπορθον. | 152 |
περὶ σέ, ὦ Ἄπολλον τοξότα, καὶ τὸν τὰς πόλεις ἐκπορθοῦντα Ἄρην. | |
Febos Apolon, și lângă urgia cetăților, Ares. | |
ὣς οἳ μέν ῥ' ἑκάτερθε καθήατο μητιόωντες | 153 |
οὕτως οὗτοι μὲν οὖν ἑκατέρωθεν ἐκάθηντο βουλευόμενοι | |
Zeii așa împotrivă pe gânduri ședeau fiecare, | |
βουλάς· ἀρχέμεναι δὲ δυσηλεγέος πολέμοιο | 154 |
βουλάς, ἄρχειν δὲ τοῦ χαλεποῦ καὶ ὀδυνηροῦ πολέμου ἀνεβάλλοντο | |
Nu cutezau să s-apuce nici unii din ei de războiul | |
ὄκνεον ἀμφότεροι, Ζεὺς δ' ἥμενος ὕψι κέλευε. | 155 |
ἀμφότεροι· ὁ δὲ Ζεὺς ἐφ' ὕψει καθήμενος ἐκέλευε. | |
Plin de durere, măcar c-aveau voie de-acum de la Zeus. | |
τῶν δ' ἅπαν ἐπλήσθη πεδίον καὶ λάμπετο χαλκῷ | 156 |
τούτων δὲ πᾶσα ἡ πεδιὰς ἐπληρώθη καὶ περιελάμπετο σιδήρῳ | |
Câmpul gemea de oșteni și de cai și luceau pretutindeni | |
ἀνδρῶν ἠδ' ἵππων· κάρκαιρε δὲ γαῖα πόδεσσιν | 157 |
τῶν ἀνδρῶν καὶ τῶν ἵππων, ἐκινεῖτο δὲ ἡ γῆ τοῖς ποσὶ | |
Arme de-aramă, vuia sub picioare pământul la mersul | |
ὀρνυμένων ἄμυδις. δύο δ' ἀνέρες ἔξοχ' ἄριστοι | 158 |
διεγειρομένων καὶ ἐφορμώντων ὁμοῦ· δύο δὲ ἄνδρες ἐξόχως κράτιστοι | |
Celor porniți în duium. Între tabere înaintară | |
ἐς μέσον ἀμφοτέρων συνίτην μεμαῶτε μάχεσθαι | 159 |
εἰς τὸ μέσον ἀμφοτέρων συνῆλθον προθυμούμενοι πολεμεῖν, | |
Gata de-ncingere doi luptători și războinici de frunte, | |
Αἰνείας τ' Ἀγχισιάδης καὶ δῖος Ἀχιλλεύς. | 160 |
ὅ τε Αἰνείας ὁ υἱὸς τοῦ Ἀγχίσου, καὶ ὁ ἐνδοξότατος Ἀχιλλεύς. | |
Cel din Anhise născut și măritul Ahile. Eneas | |
Αἰνείας δὲ πρῶτος ἀπειλήσας ἐβεβήκει | 161 |
ὁ Αἰνείας οὖν πρῶτος καυχησάμενος καὶ διατεινάμενος ὥρμησεν, | |
Pasul întâi a făcut și-a prins s-amenințe clătindu-și | |
νευστάζων κόρυθι βριαρῇ· ἀτὰρ ἀσπίδα θοῦριν | 162 |
ἐπινεύων τῇ βαρείᾳ περικεφαλαίᾳ, τὴν ἀσπίδα δὲ τὴν μεγάλην (πολεμικὴν) | |
Creasta vârtosului coif și-n față la pieptu-i de-aproape | |
πρόσθεν ἔχε στέρνοιο, τίνασσε δὲ χάλκεον ἔγχος. | 163 |
κατεῖχεν ἔμπροσθεν τοῦ στέρνου, ἔσειε δὲ τὸ σιδηροῦν δόρυ. | |
Scutul țiind și rotind o țapănă lance de-aramă. | |
Πηλεΐδης δ' ἑτέρωθεν ἐναντίον ὦρτο λέων ὣς | 164 |
ὁ υἱὸς δὲ τοῦ Πηλέως ἀπὸ τοῦ ἑτέρου μέρους ἐξεναντίας ἐφώρμησεν ὥσπερ λέων | |
Cum îl văzu, se izbi și Ahile la rându-i ca leul | |
σίντης, ὅν τε καὶ ἄνδρες ἀποκτάμεναι μεμάασιν | 165 |
βλαβερός, ὃν οἱ μὲν ἄνδρες ἀποκτεῖναι προθυμοῦνται | |
Sfâșietor, când pe el năzuiesc să-l omoare bărbații, | |
ἀγρόμενοι πᾶς δῆμος· ὃ δὲ πρῶτον μὲν ἀτίζων | 166 |
συναθροιζόμενοι ἅπας ὁ δῆμος· οὗτος δὲ πρῶτον ἀτιμάζων καὶ περιφρονῶν | |
Liota-nglotită, ținutul întreg. Întâi leul tot vine | |
ἔρχεται, ἀλλ' ὅτε κέν τις ἀρηϊθόων αἰζηῶν | 167 |
ἐπέρχεται· ἀλλ' ὅταν τις τῶν ἐν πολέμῳ εὐκινήτων νέων | |
Nesocotindu-i, dar cum îl chitește cu lancea vreun tânăr | |
δουρὶ βάλῃ ἐάλη τε χανών, περί τ' ἀφρὸς ὀδόντας | 168 |
τρώσῃ τῷ δόρατι, συνεστράφη τε κεχηνώς, καὶ περὶ τοὺς ὀδόντας ἀφρὸς | |
Bun de vârtute, el cască, se-ncoardă și spumegă-n jurul | |
γίγνεται, ἐν δέ τέ οἱ κραδίῃ στένει ἄλκιμον ἦτορ, | 169 |
γίνεται, ἐν τῇ καρδίᾳ δὲ αὐτοῦ στενάζει ἡ ἰσχυρὰ ψυχή, | |
Colților, urlă cu toată puterea din sinea-i grozavă | |
οὐρῇ δὲ πλευράς τε καὶ ἰσχία ἀμφοτέρωθεν | 170 |
τῇ οὐρᾷ δὲ κατὰ τὰς πλευράς, καὶ τὰ κοῖλα τῶν γλουτῶν ἀφ' ἑκατέρου μέρους | |
Și de mânie din coadă se biciuie-n coapse și-n coastă | |
μαστίεται, ἑὲ δ' αὐτὸν ἐποτρύνει μαχέσασθαι, | 171 |
μαστίζεται, αὐτὸς δὲ ἑαυτὸν διερεθίζει πρὸς μάχην, | |
Iute la stânga, la dreapta și singur se saltă la luptă | |
γλαυκιόων δ' ἰθὺς φέρεται μένει, ἤν τινα πέφνῃ | 172 |
πυρῶδες δὲ καὶ φοβερὸν βλέπων εὐθὺ ὁρμᾷ, καὶ παραμένει ὅπως τινὰ ἀποκτείνῃ | |
Și cu privire-nfocată dă drept să doboare pe unul | |
ἀνδρῶν, ἢ αὐτὸς φθίεται πρώτῳ ἐν ὁμίλῳ· | 173 |
ἄνδρα, ἢ αὐτὸς ἀναιρεθῇ ἐν τῇ πρώτῃ συστροφῇ τῆς μάχης. | |
Din vânători sau el însuși să cadă la-ntâia-mbulzeală· | |
ὣς Ἀχιλῆ' ὄτρυνε μένος καὶ θυμὸς ἀγήνωρ | 174 |
οὕτως τῷ Ἀχιλλεῖ παρωξύνετο ἡ ἰσχὺς καὶ ἡ ἀνδρεία ψυχὴ ἐπελθεῖν | |
Astfel cu inima plină de flacără și bărbăție | |
ἀντίον ἐλθέμεναι μεγαλήτορος Αἰνείαο. | 175 |
ἐναντίον τοῦ μεγαλοψύχου Αἰνείου. | |
Burzuluindu-se tabără-atunci spre Eneas Ahile. | |
οἳ δ' ὅτε δὴ σχεδὸν ἦσαν ἐπ' ἀλλήλοισιν ἰόντες, | 176 |
οὗτοι δὲ ἡνίκα δὴ πλησίον ἐγένοντο ἐπ' ἀλλήλους ἐρχόμενοι, | |
Cum împotrivă pășind s-apropie unul de altul, | |
τὸν πρότερος προσέειπε ποδάρκης δῖος Ἀχιλλεύς· | 177 |
πρὸς τοῦτον πρότερον εἶπεν ὁ ταχύπους ἐνδοξότατος Ἀχιλλεύς. | |
Cel mai-nainte apucându-i Ahile deodată-l întreabă· | |
Αἰνεία τί σὺ τόσσον ὁμίλου πολλὸν ἐπελθὼν | 178 |
ὦ Αἰνεία, τί δὴ σύ γε τοσοῦτον πολὺ ἐφορμήσας διὰ τῆς συστροφῆς τοῦ πλήθους | |
„Ce vii, Eneas, tu singur așa-ndepărtat de oștire? | |
ἔστης; ἦ σέ γε θυμὸς ἐμοὶ μαχέσασθαι ἀνώγει | 179 |
ἔστης; ἢ σέ γε προτρέπει ἡ ψυχὴ πολεμῆσαι ἐμοί, | |
Inima oare te-mpinge cu mine-nadins să te măsuri, | |
ἐλπόμενον Τρώεσσιν ἀνάξειν ἱπποδάμοισι | 180 |
ἐλπίζοντα βασιλεύσειν τῶν ἱππικῶν Τρῴων | |
Poate-nșelat de nădejde că tu vei putea după Priam | |
τιμῆς τῆς Πριάμου; ἀτὰρ εἴ κεν ἔμ' ἐξεναρίξῃς, | 181 |
μετὰ τιμῆς τοῦ Πριάμου (ἀντὶ τῆς βασιλείας τοῦ Πριάμου); ἐὰν δὲ ἐμὲ ἀποκτείνης, | |
Peste Troieni să domnești? Dar chiar dacă tu mă dai gata, | |
οὔ τοι τοὔνεκά γε Πρίαμος γέρας ἐν χερὶ θήσει· | 182 |
οὔ σοι τούτου ἕνεκα ὁ Πρίαμος ἐμβαλεῖ εἰς τὰς χεῖρας τὴν τιμήν, καὶ τὸ ἆθλον τοῦτο. | |
N-o să-ți dea Priam în mână plocon pentru asta domnia; | |
εἰσὶν γάρ οἱ παῖδες, ὃ δ' ἔμπεδος οὐδ' ἀεσίφρων. | 183 |
εἰσὶ γὰρ αὐτῷ παῖδες, οὗτος δὲ εὐσταθὴς καὶ νουνεχής, οὐδέ τις κοῦφος καὶ ἀσύνετός ἐστιν· | |
Are moșneagul feciori și nu e nevolnic ori tuieș. | |
ἦ νύ τί τοι Τρῶες τέμενος τάμον ἔξοχον ἄλλων | 184 |
ἢ δή σοι οἱ Τρῷες ἀγρόν τινα ἀπένειμαν διαφερόντως τῶν ἄλλων | |
Ori poate-ți dăruie ție Troienii aleasă moșie, | |
καλὸν φυταλιῆς καὶ ἀρούρης, ὄφρα νέμηαι | 185 |
περικαλλῆ, φυτοπέδου, καὶ σιτοπέδου, ἵν᾽ αὐτὸν καρποῖ, | |
Niște mândrețe de vii, de livezi și mănoase ogoare, | |
αἴ κεν ἐμὲ κτείνῃς; χαλεπῶς δέ σ' ἔολπα τὸ ῥέξειν. | 186 |
ἐὰν ἀποκτείνῃς ἐμέ; δυσκόλως δέ σε τοῦτο πράξειν ἐλπίζω· | |
Dacă tu viața-mi răpui? Dar asta cu greu o vei face, | |
ἤδη μὲν σέ γέ φημι καὶ ἄλλοτε δουρὶ φοβῆσαι. | 187 |
ἤδη γάρ σέ γε οἶμαι καὶ ἄλλοτε τρέψαι εἰς φυγὴν τῷ δόρατι. | |
Doar te-am mai pus eu odată cu lancea pe tine la fugă. | |
ἦ οὐ μέμνῃ ὅτε πέρ σε βοῶν ἄπο μοῦνον ἐόντα | 188 |
ἢ οὐ μνημονεύεις ἡνίκα σε ἀπὸ τῶν βοῶν μόνον ὄντα | |
Oare-ai uitat când erai la cireadă tu singur și-acolo, | |
σεῦα κατ' Ἰδαίων ὀρέων ταχέεσσι πόδεσσι | 189 |
ἐδίωξα ἐκ τῶν τῆς Ἴδης ὀρέων ταχέσι ποσί, | |
Cum te brodii, începui să-ți dau goană pe muntele Ida | |
καρπαλίμως; τότε δ' οὔ τι μετατροπαλίζεο φεύγων. | 190 |
πάνυ εὐκινήτως, τότε δὲ οὐδαμῶς μετεστρέφου φεύγων. | |
Grabnic că-n fugă nici capul tu nu-l mai întoarseși spre mine? | |
ἔνθεν δ' ἐς Λυρνησσὸν ὑπέκφυγες· αὐτὰρ ἐγὼ τὴν | 191 |
ἐκεῖθεν δὲ εἰς τὸν Λυρνησσὸν κατέφυγες, ἐγὼ δὲ τὴν πόλιν αὐτὴν | |
Te-ai furișat de acolo-n Lirnesos, iar eu cu-ajutorul | |
πέρσα μεθορμηθεὶς σὺν Ἀθήνῃ καὶ Διὶ πατρί, | 192 |
ἐξεπόρθησα ἐφορμήσας σὺν τῇ Ἀθηνᾷ, καὶ τῷ Διὶ τῷ πατρί· | |
Celui-de-sus și-al zeiței Atena surpat-am orașul | |
ληϊάδας δὲ γυναῖκας ἐλεύθερον ἦμαρ ἀπούρας | 193 |
αἰχμαλώτους δὲ τὰς γυναῖκας, τὴν ἐλευθέραν ζωὴν ἀφελόμενος, | |
Și de pe-acolo femei am robit și luatu-le-am pradă. | |
ἦγον· ἀτὰρ σὲ Ζεὺς ἐρρύσατο καὶ θεοὶ ἄλλοι. | 194 |
ἀπῆγον, σὲ δὲ ὁ Ζεὺς ἠλευθέρωσε καὶ ἔσωσε, καὶ οἱ ἄλλοι θεοί· | |
Zeus și zeii ceilalți pe-atunci te cruțară pe tine, | |
ἀλλ' οὐ νῦν ἐρύεσθαι ὀΐομαι, ὡς ἐνὶ θυμῷ | 195 |
ἀλλ' οὐ νῦν σε σώσειν ὑπολαμβάνω, ὥσπερ εἰς λογισμὸν | |
Însă eu nu cred acum să te mântuie cum îți închipui. | |
βάλλεαι· ἀλλά σ' ἔγωγ' ἀναχωρήσαντα κελεύω | 196 |
σὺ ἐμβάλλεις καὶ διαλογίζῃ· ἀλλ᾽ ἔγωγε ἀναχωρήσαντά σε κελεύω πορεύεσθαι | |
De-asta un sfat îți dau eu de la mine· ia-ți talpa-nainte, | |
ἐς πληθὺν ἰέναι, μηδ' ἀντίος ἵστασ' ἐμεῖο, | 197 |
εἰς τὸ πλῆθος, μηδὲ ἵστασο ἐναντίον ἐμοῦ, | |
Cară-te-n gloată și nu adăsta până când te-ar ajunge | |
πρίν τι κακὸν παθέειν· ῥεχθὲν δέ τε νήπιος ἔγνω. | 198 |
πρὸ τοῦ παθεῖν τι δεινόν, πραχθὲν δὲ καὶ γενόμενον τὸ κακὸν καὶ ὁ μωρὸς κατενόησε. | |
Pacostea. Fii mai cu cap, cu pățănii se-nvață doar prostul.” | |
τὸν δ' αὖτ' Αἰνείας ἀπαμείβετο φώνησέν τε· | 199 |
πρὸς τοῦτον δὲ ἀπεκρίνατο ὁ Αἰνείας, καὶ εἶπεν· | |
Dar lui Ahile în sine-ncrezut îi răspunse Eneas· | |
Πηλεΐδη μὴ δὴ ἐπέεσσί με νηπύτιον ὣς | 200 |
ὦ υἱὲ τοῦ Πηλέως, μηδαμῶς με ῥήμασιν ὥσπερ νήπιον καὶ ἄφρονα | |
„Nu socoti, Peleiene, că poți să mă sperii cu vorba | |
ἔλπεο δειδίξεσθαι, ἐπεὶ σάφα οἶδα καὶ αὐτὸς | 201 |
ἔλπιζε ἐκφοβήσειν, ἐπειδὴ φανερῶς ἐπίσταμαι καὶ ἐγὼ | |
Ca pe un prunc. Și eu îndeajuns mă pricep și mi-e lesne | |
ἠμὲν κερτομίας ἠδ' αἴσυλα μυθήσασθαι. | 202 |
καὶ λοιδορίας, καὶ τὰς παρὰ τὸ καθῆκον ἀπειλὰς εἰπεῖν· | |
Să te picnesc cu ocări și să tai la palavre ca tine; | |
ἴδμεν δ' ἀλλήλων γενεήν, ἴδμεν δὲ τοκῆας | 203 |
οἴδαμεν δὲ τὸ γένος ἑκατέρου ἡμῶν, οἴδαμεν δὲ τοὺς γονέας, | |
Noi amândoi ne cunoaștem și neamul, ne știm și părinții. | |
πρόκλυτ' ἀκούοντες ἔπεα θνητῶν ἀνθρώπων· | 204 |
προηκουσμένους καὶ προεγνωσμένους λόγους ἀκούοντες τῶν φθαρτῶν ἀνθρώπων· | |
Am auzit-o demult de la unul și altul, cu ochii | |
ὄψει δ' οὔτ' ἄρ πω σὺ ἐμοὺς ἴδες οὔτ' ἄρ' ἐγὼ σούς. | 205 |
τοῖς ὀφθαλμοῖς δὲ οὔτε σὺ τοὺς ἐμοὺς ἐθεάσω, οὔτ᾽ ἐγὼ τοὺς σούς· | |
Nu i-ai văzut pe ai mei, nici eu pe ai tăi vreodată. | |
φασὶ σὲ μὲν Πηλῆος ἀμύμονος ἔκγονον εἶναι, | 206 |
λέγουσι σὲ μὲν τοῦ ἀμωμήτου Πηλέως υἱὸν εἶναι, | |
Cică ți-e tată prea mult lăudatul Peleu domnitorul, | |
μητρὸς δ' ἐκ Θέτιδος καλλιπλοκάμου ἁλοσύδνης· | 207 |
καὶ ἐκ μητρὸς Θέτιδος τῆς καλλικόμου θαλασσίας· | |
Mamă ți-e Tetis, a mărilor zână, cea mândră la plete; | |
αὐτὰρ ἐγὼν υἱὸς μεγαλήτορος Ἀγχίσαο | 208 |
ἐγὼ δὲ υἱὸς τοῦ μεγαλοψύχου Ἀγχίσου | |
Eu dimpotrivă mă laud cu neamul din viță mai naltă, | |
εὔχομαι ἐκγεγάμεν, μήτηρ δέ μοί ἐστ' Ἀφροδίτη· | 209 |
διισχυρίζομαι εἶναι (γεννηθῆναι), μήτηρ δέ μοι ἐστὶν ἡ Ἀφροδίτη. | |
Tata fiindu-mi Anhise și mama zeiț-Afrodita. | |
τῶν δὴ νῦν ἕτεροί γε φίλον παῖδα κλαύσονται | 210 |
τούτων οὖν νῦν οἱ ἕτεροι τὸν ἀγαπητὸν υἱὸν θρηνήσουσι | |
Unii dintr-înșii acum, ai mei ori ai tăi, au să plângă | |
σήμερον· οὐ γάρ φημ' ἐπέεσσί γε νηπυτίοισιν | 211 |
σήμερον· οὐ γὰρ οἴομαι ῥήμασι μωροῖς καὶ ματαίοις | |
Pierderea fiului lor, căci nu-nfricoșări de-alde astea | |
ὧδε διακρινθέντε μάχης ἐξαπονέεσθαι. | 212 |
οὕτως (ἐνθάδε) διαχωρισθέντες ἀναχωρῆσαι τῆς μάχης· | |
Copilărești ne vor face pe noi să-ncheiem bătălia. | |
εἰ δ' ἐθέλεις καὶ ταῦτα δαήμεναι, ὄφρ' ἐῢ εἰδῇς | 213 |
εἰ δὲ βούλει καὶ ταῦτα μαθεῖν, ὅπως καλῶς γνῷς | |
Însă de vrei să mai fii lămurit și să știi mai de-aproape | |
ἡμετέρην γενεήν, πολλοὶ δέ μιν ἄνδρες ἴσασι· | 214 |
τὸ ἡμέτερον γένος, πολλοὶ δὲ ἄνδρες αὐτὸ οἴδασι. | |
Care mi-e neamul, ți-o spun, deși mulți îl cunosc după nume· | |
Δάρδανον αὖ πρῶτον τέκετο νεφεληγερέτα Ζεύς, | 215 |
Δάρδανον δὴ τὰ πρῶτα ἐγέννησεν ὁ τὰς νεφέλας ἀθροίζων Ζεύς, | |
Cel care bubuie-n nori născut-a întâi pe Dardanos, | |
κτίσσε δὲ Δαρδανίην, ἐπεὶ οὔ πω Ἴλιος ἱρὴ | 216 |
ἔκτισε δὲ τὴν Δαρδανίαν, ἐπειδὴ οὔπω ἡ ἱερὰ Ἴλιος | |
Care cetatea Dardania întemeiase când Troia | |
ἐν πεδίῳ πεπόλιστο πόλις μερόπων ἀνθρώπων, | 217 |
ἐν τῇ πεδιάδι ᾠκοδόμητο καὶ ᾤκιστο, πόλις τῶν μεμερισμένην ἐχόντων τὴν φωνὴν ἀνθρώπων, | |
Nu se zidise pe câmp și nu-i era vatr-așezată; | |
ἀλλ' ἔθ' ὑπωρείας ᾤκεον πολυπίδακος Ἴδης. | 218 |
ἀλλ᾽ ἔτι τὰς προβάσεις, καὶ τὰς πέζας κατῴκουν τῆς πολλὰς πηγὰς ἐχούσης Ἴδης. | |
Ei locuiau pân-atunci la poalele muntelui Ida. | |
Δάρδανος αὖ τέκεθ' υἱὸν Ἐριχθόνιον βασιλῆα, | 219 |
ὁ Δάρδανος δὲ ἐγέννησεν υἱὸν τὸν βασιλέα Ἐριχθόνιον, | |
Craiul Dardanos născut-a un fiu, domnitor Erihtoniu, | |
ὃς δὴ ἀφνειότατος γένετο θνητῶν ἀνθρώπων· | 220 |
ὃς δὴ πλουσιώτατος ἐγένετο πάντων τῶν φθαρτῶν ἀνθρώπων· | |
Care era mai bogat decât toți muritorii din lume. | |
τοῦ τρισχίλιαι ἵπποι ἕλος κάτα βουκολέοντο | 221 |
τούτου ἵπποι τρισχίλια κατὰ τὸ ἕλος ἐβόσκοντο, | |
Stavă de iepe trei mii de-ale lui pășunau într-o luncă | |
θήλειαι, πώλοισιν ἀγαλλόμεναι ἀταλῇσι. | 222 |
φορβάδες, πώλοις τερπόμεναι νεογενέσιν (νεογναῖς). | |
Și fiecare era bucuroasă de mânzul ei tânăr. | |
τάων καὶ Βορέης ἠράσσατο βοσκομενάων, | 223 |
τούτων καὶ ὁ Βορέας ἠράσθη βοσκομένων· | |
Crivățul, cum le-a văzut prin pajiște bine nutrite, | |
ἵππῳ δ' εἰσάμενος παρελέξατο κυανοχαίτῃ· | 224 |
ἵππῳ δὲ ὁμοιωθεὶς μελανότριχι ἐμίγη αὐταῖς, | |
Le îndrăgi și în chip de comos armăsar cu mai multe | |
αἳ δ' ὑποκυσάμεναι ἔτεκον δυοκαίδεκα πώλους. | 225 |
αὗται δὲ ἐγκυμονήσασαι ἔτεκον δώδεκα πώλους· | |
S-a-mpreunat și fătară vreo doispre’ce mânzi de la dânsul. | |
αἳ δ' ὅτε μὲν σκιρτῷεν ἐπὶ ζείδωρον ἄρουραν, | 226 |
αὗται δὲ ἡνίκα μὲν ἐσκίρτων κατὰ τὴν γῆν τὴν τὰ πρὸς τὸ ζῆν δωρουμένην, | |
Când apucau pe mănoasa câmpie buiace să zburde, | |
ἄκρον ἐπ' ἀνθερίκων καρπὸν θέον οὐδὲ κατέκλων· | 227 |
κατὰ τὸ ἄκρον τοῦ καρποῦ τῶν ἀσταχύων διέτρεχον (ἐν τοῖς στάχυσι λεπτῶν ἀνθέρων), οὐδέ τι κατέθραυον· | |
Ele zburau peste lanuri și nici nu frângeau măcar spicul; | |
ἀλλ' ὅτε δὴ σκιρτῷεν ἐπ' εὐρέα νῶτα θαλάσσης, | 228 |
ἀλλ' ὅτε δὴ ἐσκίρτων κατὰ τὰ πλατέα νῶτα καὶ τὴν μεγάλην ἐπιφάνειαν τῆς θαλάσσης | |
Ori de porneau încurarea pe largile spete-ale mării, | |
ἄκρον ἐπὶ ῥηγμῖνος ἁλὸς πολιοῖο θέεσκον. | 229 |
ἄνω κατὰ τὴν ἐπιφάνειαν τῆς λευκῆς θαλάσσης διέτρεχον. | |
Ele ușor se săltau peste creasta spumoaselor valuri. | |
Τρῶα δ' Ἐριχθόνιος τέκετο Τρώεσσιν ἄνακτα· | 230 |
Ἐριχθόνιος δὲ ἐγέννησε τοῖς Τρῳσὶ βασιλέα τὸν Τρῷα, | |
Pe domnitorul troian, pe Tros, l-a născut Erihtoniu. | |
Τρωὸς δ' αὖ τρεῖς παῖδες ἀμύμονες ἐξεγένοντο | 231 |
ἐκ τοῦ Τρῳὸς δὲ τοῦ ἀμωμήτου τρεῖς υἱοὶ ἐγεννήθησαν, | |
Trei au fost fiii lui Tros, luceferi cu toții în Troia· | |
Ἶλός τ' Ἀσσάρακός τε καὶ ἀντίθεος Γανυμήδης, | 232 |
ὅ τε Ἶλος, καὶ ὁ Ἀσσάρακος, καὶ ὁ ἰσόθεος Γανυμήδης, | |
Ilos, apoi Asaracos și cel ca un zeu Ganimede, | |
ὃς δὴ κάλλιστος γένετο θνητῶν ἀνθρώπων· | 233 |
ὃς δὴ ἐγένετο ὡραιότατος πάντων τῶν θνητῶν ἀνθρώπων· | |
Tânărul cel mai frumos de pe lume; de-aceea și zeii | |
τὸν καὶ ἀνηρείψαντο θεοὶ Διὶ οἰνοχοεύειν | 234 |
τοῦτον καὶ ἀνήρπασαν οἱ θεοὶ οἰνοχοεῖν τῷ Διί, | |
L-au înălțat în Olimp ca să fie paharnic lui Zeus, | |
κάλλεος εἵνεκα οἷο ἵν' ἀθανάτοισι μετείη. | 235 |
ἵνα ἐν τοῖς ἀθανάτοις εἴη ἕνεκα τοῦ ἑαυτοῦ κάλλους. | |
Numai de dragul mândrețelor lui între ei să rămână. | |
Ἶλος δ' αὖ τέκεθ' υἱὸν ἀμύμονα Λαομέδοντα· | 236 |
ὁ Ἶλος δὲ ἐγέννησεν υἱὸν τὸν ἀμώμητον Λαομέδοντα· | |
Ilos avut-a un fiu întru toate ales, Laomedon; | |
Λαομέδων δ' ἄρα Τιθωνὸν τέκετο Πρίαμόν τε | 237 |
ὁ Λαομέδων δὲ ἐγέννησε τὸν Τιθωνόν, καὶ τὸν Πρίαμον, | |
Din Laomedon acesta, Titonos și Priam se trage | |
Λάμπόν τε Κλυτίον θ' Ἱκετάονά τ' ὄζον Ἄρηος· | 238 |
καὶ τὸν Λάμπον, καὶ τὸν Κλυτίον, καὶ τὸν τοῦ Ἄρεος κλάδον Ἱκετάονα. | |
Lampos și Clitiu, apoi Hichetaon, vlăstar al lui Ares, | |
Ἀσσάρακος δὲ Κάπυν, ὃ δ' ἄρ' Ἀγχίσην τέκε παῖδα· | 239 |
Ἀσσάρακος δὲ τὸν Κάπυν, οὗτος δὲ ἐγέννησεν υἱὸν | |
Din Asaracos fu Capis născut și din Capis Anhise | |
αὐτὰρ ἔμ' Ἀγχίσης, Πρίαμος δ' ἔτεχ' Ἕκτορα δῖον. | 240 |
τὸν Ἀγχίσην, ἐμὲ δὲ ὁ Ἀγχίσης, ὁ Πρίαμος δὲ ἐγέννησε τὸν ἐνδοξότατον Ἕκτορα. | |
Care-i părintele meu cum e Priam părinte-al lui Hector. | |
ταύτης τοι γενεῆς τε καὶ αἵματος εὔχομαι εἶναι. | 241 |
τούτου δὴ τοῦ γένους καὶ τοῦ αἵματος διισχυρίζομαι ὑπάρχειν. | |
Iată, din astfel de neam și de viță sunt eu și sunt mândru. | |
Ζεὺς δ' ἀρετὴν ἄνδρεσσιν ὀφέλλει τε μινύθει τε | 242 |
ὁ Ζεὺς δὲ τοῖς ἀνδράσι καὶ αὔξει καὶ ἐλαττοῖ τὴν ἀρετήν, | |
Dar pe putere ni-i Zeus stăpân; o sporește și-o scade | |
ὅππως κεν ἐθέλῃσιν· ὃ γὰρ κάρτιστος ἁπάντων. | 243 |
ὅπως ἂν βούληται, οὗτος γάρ ἐστιν ἰσχυρότατος πάντων. | |
După cum vrea și-i abate, căci nimeni nu-i tare ca dânsul. | |
ἀλλ' ἄγε μηκέτι ταῦτα λεγώμεθα νηπύτιοι ὣς | 244 |
ἀλλ᾽ ἄγε μηκέτι ταῦτα διαλεγώμεθα, καθάπερ νήπιοι καὶ ἄφρονες, | |
Însă cu vorba destul, să nu mai stăm noi ca copiii | |
ἑσταότ' ἐν μέσσῃ ὑσμίνῃ δηϊοτῆτος. | 245 |
ἑστῶτες ἐν τῷ μέσῳ τῆς μάχης τοῦ πολέμου, | |
Sporovăind, nu-i vremea și locul în mijlocul luptei, | |
ἔστι γὰρ ἀμφοτέροισιν ὀνείδεα μυθήσασθαι | 246 |
ἔστι γὰρ ἀμφοτέροις ὀνείδη καὶ λοιδορίας εἰπεῖν | |
Lesne-i ca noi înde-noi să ne spunem ocări câte toate, | |
πολλὰ μάλ', οὐδ' ἂν νηῦς ἑκατόζυγος ἄχθος ἄροιτο. | 247 |
πάνυ πολλά, οὐδ᾽ ἂν ναῦς πολυκάθεδρος τὸ βάρος ἀνέλοιτο καὶ βαστάξειεν, | |
Grele de n-ar încăpea în corabie oricât de mare, | |
στρεπτὴ δὲ γλῶσσ' ἐστὶ βροτῶν, πολέες δ' ἔνι μῦθοι | 248 |
εὐμετάθετος δὲ καὶ εὐκίνητός ἐστιν ἡ γλῶσσα τῶν ἀνθρώπων, πολλοὶ δὲ ἔνεισι λόγοι | |
Că mlădioasă-i a omului limbă și poate să-ndruge | |
παντοῖοι, ἐπέων δὲ πολὺς νομὸς ἔνθα καὶ ἔνθα. | 249 |
παντοδαποί, ῥημάτων δὲ πολλὴ περιαγωγὴ καὶ διανομὴ τῇδε κἀκεῖσε· | |
Multe de toate și-ntins mai e câmpul de feluri de graiuri. | |
ὁπποῖόν κ' εἴπῃσθα ἔπος, τοῖόν κ' ἐπακούσαις. | 250 |
οἷον ἂν λόγον εἴπῃς, τοιοῦτον ἂν ἀντακούσαις. | |
După cum însă vorbești așa-ți vor răspunde și alții. | |
ἀλλὰ τί ἢ ἔριδας καὶ νείκεα νῶϊν ἀνάγκη | 251 |
ἀλλὰ τί δὴ ἔριδας καὶ φιλονεικίας ἡμῖν ἀνάγκη | |
Care e totuși nevoia ca noi să ne ținem de sfadă | |
νεικεῖν ἀλλήλοισιν ἐναντίον ὥς τε γυναῖκας, | 252 |
φιλονεικεῖν καὶ ἐρίζειν ἐναντίον ἀλλήλοις, ὥσπερ γυναῖκες, | |
Tot cicălindu-ne-așa între noi ca muierile-adese, | |
αἵ τε χολωσάμεναι ἔριδος πέρι θυμοβόροιο | 253 |
αἵτινες περὶ ἔριδος ψυχοφθόρου εἰς χόλον ἀχθεῖσαι, | |
Când supărate fiind și aprinse de procleta Vrajbă, | |
νεικεῦσ' ἀλλήλῃσι μέσην ἐς ἄγυιαν ἰοῦσαι | 254 |
φιλονεικοῦσιν ἀλλήλαις εἰς τὸ μέσον τῆς ὁδοῦ παρελθοῦσαι, | |
Sar și se-ncaibără-n ulița mare și drum își dau gurii, | |
πόλλ' ἐτεά τε καὶ οὐκί· χόλος δέ τε καὶ τὰ κελεύει. | 255 |
πολλὰ ἀληθῆ τε καὶ μή, ἡ ὀργὴ δὲ (γὰρ) καὶ ταῦτα λέγειν προτρέπει. | |
Spun câte sunt și nu sunt după cum le învață necazul? | |
ἀλκῆς δ' οὔ μ' ἐπέεσσιν ἀποτρέψεις μεμαῶτα | 256 |
τῆς εὐτόλμου δὲ ἰσχύος οὐδέποτέ με λόγοις ἀποτρέψεις, καὶ ἀποστήσεις προθυμούμενον, | |
Însă cu gura tu nu-mi vei abate pornirea spre luptă, | |
πρὶν χαλκῷ μαχέσασθαι ἐναντίον· ἀλλ' ἄγε θᾶσσον | 257 |
πρὶν ἢ πολεμῆσαι κατεναντίον σιδήρῳ· ἀλλ᾽ ἄγε τάχιον | |
Armele-ntâi vor alege-ntre noi. Deci hai mai degrabă | |
γευσόμεθ' ἀλλήλων χαλκήρεσιν ἐγχείῃσιν. | 258 |
ἁψώμεθα ἀλλήλων τοῖς σιδήρῳ ἐστομωμένοις δόρασιν. | |
Sulița sus, să cercăm amândoi ce putem fiecare.” | |
ἦ ῥα καὶ ἐν δεινῷ σάκει ἤλασεν ὄβριμον ἔγχος | 259 |
εἶπε δὴ καὶ ἐν τῇ φοβερᾷ ἀσπίδι ἔπηξε τὸ ἰσχυρὸν δόρυ | |
Zise Eneas și dete cu țapăna suliță-n scutu-i | |
σμερδαλέῳ· μέγα δ' ἀμφὶ σάκος μύκε δουρὸς ἀκωκῇ. | 260 |
τῇ καταπληκτικῇ, μεγάλως δὲ περιήχησεν ἡ ἀσπὶς τῇ ἐπιδορατίδι τοῦ ἀκοντίου. | |
Strașnic de tare, și scutul grozav zăngăni la ciocnire. | |
Πηλεΐδης δὲ σάκος μὲν ἀπὸ ἕο χειρὶ παχείῃ | 261 |
ὁ υἱὸς δὲ τοῦ Πηλέως τὴν μὲν ἀσπίδα ἄποθεν ἑαυτοῦ τῇ παχείᾳ χειρὶ | |
Dar Peleianul cu mâna-i vânjoasă dădu la o parte | |
ἔσχετο ταρβήσας· φάτο γὰρ δολιχόσκιον ἔγχος | 262 |
κατέσχε φοβηθείς, ᾠήθη γὰρ τὸ μακρὸν δόρυ | |
Pavăza-i, înfiorat; se temu că ușor îl răzbate | |
ῥέα διελεύσεσθαι μεγαλήτορος Αἰνείαο | 263 |
ῥᾳδίως περάσειν τοῦ μεγαλοψύχου Αἰνείου· | |
Sulița lungă izbită de prea inimosul Eneas. | |
νήπιος, οὐδ' ἐνόησε κατὰ φρένα καὶ κατὰ θυμὸν | 264 |
ὁ εὐήθης, οὐδὲ ἐνόησε κατὰ λόγον τε καὶ κατὰ διάνοιαν, | |
Nesocotitul, uitase de tot că slăvitele daruri, | |
ὡς οὐ ῥηΐδι' ἐστὶ θεῶν ἐρικυδέα δῶρα | 265 |
ὅτι οὐκ εἰσὶ ῥᾴδια τὰ ὑπερένδοξα δῶρα τῶν θεῶν καταπονηθῆναι | |
Armele-i date de zeu, cu greu puteau fi dovedite | |
ἀνδράσι γε θνητοῖσι δαμήμεναι οὐδ' ὑποείκειν. | 266 |
ὑπὸ φθαρτῶν ἀνδρῶν, οὐδὲ ὑπείκειν καὶ ἐνδιδόναι καὶ παραλύεσθαι· | |
Și mai cu greu țăndurite de arme lucrate de oameni; | |
οὐδὲ τότ' Αἰνείαο δαΐφρονος ὄβριμον ἔγχος | 267 |
οὐ γὰρ τότε τὸ ἰσχυρὸν δόρυ τοῦ συνετοῦ Αἰνείου | |
De asta nici scutul acuma nu-i rupse cu boldul Eneas, | |
ῥῆξε σάκος· χρυσὸς γὰρ ἐρύκακε, δῶρα θεοῖο· | 268 |
διέρρηξε καὶ διέκοψε πᾶσαν τὴν ἀσπίδα· ὁ χρυσὸς γὰρ διεκώλυσε, καὶ ἐπέσχε τὰ δῶρα τοῦ θεοῦ· | |
Aurul pus pe la mijloc în scut îi opri lovitura. | |
ἀλλὰ δύω μὲν ἔλασσε διὰ πτύχας, αἳ δ' ἄρ' ἔτι τρεῖς | 269 |
ἀλλὰ τὰς δύο μὲν ἐπιδιπλώσεις διῆλθε καὶ διέκοψεν, ἔτι δ' αἱ τρεῖς | |
Lancea pătrunse doar două din straturi, ci mai rămăsese | |
ἦσαν, ἐπεὶ πέντε πτύχας ἤλασε κυλλοποδίων, | 270 |
ὑπῆρχον, ἐπειδὴ πέντε διπλώσεις ἐφήπλωσεν Ἥφαιστος ὁ χωλός, | |
Nestrăbătute vreo trei, căci meșterul șchiop ferecase | |
τὰς δύο χαλκείας, δύο δ' ἔνδοθι κασσιτέροιο, | 271 |
τὰς δύο χαλκᾶς, καὶ τὰς ἔνδοθεν δύο κασσιτερίνας, | |
Scutul în straturi vreo cinci; de aramă vreo două, și două | |
τὴν δὲ μίαν χρυσῆν, τῇ ῥ' ἔσχετο μείλινον ἔγχος. | 272 |
τὴν ἐν τῷ μέσῳ δὲ μίαν, χρυσῆν, ἐν ταύτῃ δὲ ἐνεσχέθη τὸ ἐκ μελίας δόρυ, καὶ τῆς εἰς τὸ πρόσω ὁρμῆς διεκωλύθη· | |
Din cositor dedesubt și-a cincea de aur la mijloc, | |
δεύτερος αὖτ' Ἀχιλεὺς προΐει δολιχόσκιον ἔγχος, | 273 |
δεύτερος δὲ ὁ Ἀχιλλεὺς ἀφῆκε τὸ μακρὸν δόρυ, | |
Care opri strămurarea de frasin. Zvârli și Ahile | |
καὶ βάλεν Αἰνείαο κατ' ἀσπίδα πάντοσ' ἐΐσην | 274 |
καὶ ἔβαλε κατὰ τὴν τοῦ Αἰνείου ἀσπίδα τὴν πάντοθεν ἴσην | |
Sulița și-l nimeri pe Eneas pălindu-l în scutul | |
ἄντυγ' ὕπο πρώτην, ᾗ λεπτότατος θέε χαλκός, | 275 |
καὶ κυκλοτερῆ, ὑπὸ τὴν πρώτην περιφέρειαν, ἔνθα λεπτότατος ὁ χαλκὸς διέτρεχε, καὶ περιέκειτο, | |
Cel rotilat în chenar unde foarte subțire fusese | |
λεπτοτάτη δ' ἐπέην ῥινὸς βοός· ἣ δὲ διὰ πρὸ | 276 |
λεπτότατον δὲ τὸ δέρμα τοῦ βοὸς ἐπῆν, αὕτη δὲ εἰς τὸ πρόσω διῆλθεν | |
Foaia de aramă și pielea de bou. Pe acolo pătrunse | |
Πηλιὰς ἤϊξεν μελίη, λάκε δ' ἀσπὶς ὑπ' αὐτῆς. | 277 |
ἡ ἐκ τοῦ Πηλίου ὄρους μελία, διεκόπη δὲ ἡ ἀσπὶς ὑπ᾽ αὐτῆς. | |
Frasinul din Pelion și scutul pocni la lovire; | |
Αἰνείας δ' ἐάλη καὶ ἀπὸ ἕθεν ἀσπίδ' ἀνέσχε | 278 |
ὁ Αἰνείας δὲ συνειλήθη, καὶ ἀπὸ ἑαυτοῦ ἀνέσχε τὴν ἀσπίδα | |
Se ghemui dar Eneas temându-se, și de la sine | |
δείσας· ἐγχείη δ' ἄρ' ὑπὲρ νώτου ἐνὶ γαίῃ | 279 |
φοβηθείς, τὸ δόρυ δὲ ὑπεράνωθεν τοῦ νώτου εἰς τὴν γῆν | |
Scutul îl dete deoparte. Zbură după el peste spate | |
ἔστη ἱεμένη, διὰ δ' ἀμφοτέρους ἕλε κύκλους | 280 |
ἐνεπάγη ἐφορμῶν, διεῖλε δὲ καὶ διέκοψεν ἀμφοτέρους τοὺς κύκλους τὸν βύρσινον, καὶ τὸν χαλκοῦν | |
Sulița și în pământ se înfipse răzbind cele două | |
ἀσπίδος ἀμφιβρότης· ὃ δ' ἀλευάμενος δόρυ μακρὸν | 281 |
τῆς ἀσπίδος τῆς περιεχούσης τὸ σῶμα, οὗτος ἐκκλίνας καὶ φυλαξάμενος τὸ μέγα δόρυ | |
Cercuri, chenare de scut. Eneas, ferit de năpastă, | |
ἔστη, κὰδ δ' ἄχος οἱ χύτο μυρίον ὀφθαλμοῖσι, | 282 |
ἔστη, λύπη δὲ μεγίστη περιεχύθη τοῖς ὀφθαλμοῖς αὐτοῦ, | |
Stete cu spaimă în suflet, cu ochii cuprinși de mâhnire | |
ταρβήσας ὅ οἱ ἄγχι πάγη βέλος. αὐτὰρ Ἀχιλλεὺς | 283 |
φοβηθείς, ὅτι ἐγγὺς αὐτοῦ ἐνεπάγη τὸ δόρυ· ὁ Ἀχιλλεὺς δὲ | |
Necumpănită, căci sulița se împlântase pe aproape. | |
ἐμμεμαὼς ἐπόρουσεν ἐρυσσάμενος ξίφος ὀξὺ | 284 |
μάλα προθυμούμενος ἐφώρμησε σπασάμενος τὸ ὀξὺ καὶ τμητικὸν ξίφος | |
Pal-ascuțită și-a smuls și cu chiot sălbatic Ahile | |
σμερδαλέα ἰάχων· ὃ δὲ χερμάδιον λάβε χειρὶ | 285 |
καταπληκτικῶς βοῶν, οὗτος δὲ λίθον χειροπληθῆ ἔλαβε τῇ χειρὶ | |
S-a repezit. Ci de jos Eneas luă într-o mână | |
Αἰνείας, μέγα ἔργον, ὃ οὐ δύο γ' ἄνδρε φέροιεν, | 286 |
ὁ Αἰνείας μέγα ἄχθος (σῶμα), ὅπερ οὐκ ἂν φέροιεν ἄνδρες δύο | |
Un bolovan așa greu, că n-ar fi putut să-l urnească | |
οἷοι νῦν βροτοί εἰσ'· ὃ δέ μιν ῥέα πάλλε καὶ οἶος. | 287 |
οἷοι νῦν ἄνθρωποί εἰσιν· οὗτος δὲ ῥᾳδίως αὐτὸ ἐκίνει καὶ μόνος. | |
Doi chiar în ziua de azi. El singur ușor învârtindu-l, | |
ἔνθά κεν Αἰνείας μὲν ἐπεσσύμενον βάλε πέτρῳ | 288 |
τότ᾽ ἂν Αἰνείας μὲν ἐφορμῶντα ἔπληξε τῷ λίθῳ | |
Ar fi izbit cu pietroiul pe-Ahile dând iureș asupra-i, | |
ἢ κόρυθ' ἠὲ σάκος, τό οἱ ἤρκεσε λυγρὸν ὄλεθρον, | 289 |
ἢ κατὰ τὸ κράνος, ἢ κατὰ τὴν ἀσπίδα, ἥτις ἀπεσόβησεν ἂν αὐτῷ τὸν χαλεπὸν θάνατον, | |
Coiful chitindu-i ori scutul, dar el era viața să-i scape | |
τὸν δέ κε Πηλεΐδης σχεδὸν ἄορι θυμὸν ἀπηύρα, | 290 |
τοῦτον δὲ ὁ υἱὸς τοῦ Πηλέως ἐκ τοῦ σύνεγγυς ξίφει τὴν ψυχὴν ἀφείλετο ἄν, | |
Și Peleianul atunci l-ar fi-nsăbiat pe Eneas, | |
εἰ μὴ ἄρ' ὀξὺ νόησε Ποσειδάων ἐνοσίχθων· | 291 |
εἰ μὴ ταχέως δὴ ἐθεάσατο Ποσειδῶν ὁ σείων τὴν γῆν, | |
Dar de departe văzutu-i-a zeul-Cutremur Poseidon | |
αὐτίκα δ' ἀθανάτοισι θεοῖς μετὰ μῦθον ἔειπεν· | 292 |
παραχρῆμα δὲ ἐν τοῖς ἀθανάτοις θεοῖς λόγον εἶπε· | |
Și înspre zeii ceilalți pe loc se îndreaptă și zice· | |
ὢ πόποι ἦ μοι ἄχος μεγαλήτορος Αἰνείαο, | 293 |
φεῦ φεῦ, ὄντως μοι λύπη ἐστὶν ἕνεκα τοῦ μεγαλοψύχου Αἰνείου, | |
„Valei, că foarte mi-e jale de bietul Eneas voinicul! | |
ὃς τάχα Πηλεΐωνι δαμεὶς Ἄϊδος δὲ κάτεισι | 294 |
ὃς ταχέως ἀναιρεθεὶς ὑπὸ τοῦ υἱοῦ Πηλέως εἰς ᾅδου κατελεύσεται | |
Iată că-l zdrumec-Ahile și dus e pe lumea cealaltă, | |
πειθόμενος μύθοισιν Ἀπόλλωνος ἑκάτοιο | 295 |
πεισθεὶς τοῖς λόγοις τοῦ μακροβόλου Ἀπόλλωνος, | |
Dacă se ia după-ndemnul arcașului Febos Apolon. | |
νήπιος, οὐδέ τί οἱ χραισμήσει λυγρὸν ὄλεθρον. | 296 |
ὁ εὐήθης· οὐ γάρ τι αὐτῷ ἀποσοβήσει τὸν χαλεπὸν θάνατον. | |
Nu știe el, un nebun, că nu-i chip să-l scape de moarte? | |
ἀλλὰ τί ἢ νῦν οὗτος ἀναίτιος ἄλγεα πάσχει | 297 |
ἀλλὰ τί δὴ οὗτος νῦν ἀθῶος λύπας καὶ ὀδύνας πάσχει | |
N-are vreo vină Eneas; de ce dar să sufere amarul | |
μὰψ ἕνεκ' ἀλλοτρίων ἀχέων, κεχαρισμένα δ' αἰεὶ | 298 |
ματαίως ἕνεκα θλίψεων ἀλλοτρίων, χαρίεντα δὲ ἀεὶ | |
Și să spășească-n deșert durerile altora dânsul, | |
δῶρα θεοῖσι δίδωσι τοὶ οὐρανὸν εὐρὺν ἔχουσιν; | 299 |
δῶρα τοῖς θεοῖς ἀναφέρει, οἳ τὸν πλατὺν καὶ μέγαν οὐρανὸν κατοικοῦσιν; | |
Care cinstește pe zeii cerești cu prinoase plăcute? | |
ἀλλ' ἄγεθ' ἡμεῖς πέρ μιν ὑπὲκ θανάτου ἀγάγωμεν, | 300 |
ἀλλ᾿ ἄγετε ἡμεῖς γε αὐτὸν ἀπὸ τοῦ θανάτου ῥυσώμεθα, | |
Zeilor, haide pe-ascuns să-l scoatem din mâinile morții; | |
μή πως καὶ Κρονίδης κεχολώσεται, αἴ κεν Ἀχιλλεὺς | 301 |
μήπως καὶ ὁ υἱὸς τοῦ Κρόνου ὀργισθῇ, ἐὰν ὁ Ἀχιλλεὺς | |
Tare mi-e nu cumva Zeus să prindă necaz, dac-Ahile | |
τόνδε κατακτείνῃ· μόριμον δέ οἵ ἐστ' ἀλέασθαι, | 302 |
αὐτὸν ἀποκτείνῃ, εἱμαρμένον γὰρ ἐστιν αὐτῷ ἐκφυγεῖν, | |
Are să-l culce pe el care este menit să rămâie | |
ὄφρα μὴ ἄσπερμος γενεὴ καὶ ἄφαντος ὄληται | 303 |
ὅπως μὴ ἄγονος καὶ ἀφανὴς διαφθαρείη ἡ γενεὰ | |
Teafăr, ca nu cumva fără sămânță și urmă să piară | |
Δαρδάνου, ὃν Κρονίδης περὶ πάντων φίλατο παίδων | 304 |
τοῦ Δαρδάνου, ὃν ὁ υἱὸς τοῦ Κρόνου μᾶλλον τῶν ἄλλων ἁπάντων ὑιῶν ἐφίλησεν, | |
Neamul dardan care-i place lui Zeus mai mult decât altul | |
οἳ ἕθεν ἐξεγένοντο γυναικῶν τε θνητάων. | 305 |
οἳ ἐξ ἑαυτοῦ ἐγεννήθησαν, καὶ γυναικῶν φθαρτῶν· | |
Dintre acei care-i are născuți din femei muritoare. | |
ἤδη γὰρ Πριάμου γενεὴν ἔχθηρε Κρονίων· | 306 |
ἤδη γὰρ τὴν γενεὰν τοῦ Πριάμου ἐμίσησεν ὁ υἱὸς τοῦ Κρόνου. | |
Dânsul urăște de-acum seminția lui Priam. De-aceea | |
νῦν δὲ δὴ Αἰνείαο βίη Τρώεσσιν ἀνάξει | 307 |
νῦν δὲ δὴ ἡ τοῦ Αἰνείου ἰσχὺς βασιλεύσει τῶν Τρῴων, | |
Peste Troieni după el domni-va Eneas și fiii | |
καὶ παίδων παῖδες, τοί κεν μετόπισθε γένωνται. | 308 |
καὶ οἱ υἱοὶ τῶν υἱῶν, οἳ ἂν καὶ γεννηθῶσι μετὰ ταῦτα. | |
Fiilor lui și tot neamul purces pân’ la urmă dintr-înșii.” | |
τὸν δ' ἠμείβετ' ἔπειτα βοῶπις πότνια Ἥρη· | 309 |
πρὸς τοῦτον δὲ ἀπεκρίνετο μετὰ ταῦτα ἡ εὐόφθαλμος σεβαστὴ Ἥρα· | |
Hera ochioasa și vrednica de-nchinăciune răspunse· | |
ἐννοσίγαι', αὐτὸς σὺ μετὰ φρεσὶ σῇσι νόησον | 310 |
ὦ κινητὰ γῆς, σὺ αὐτὸς ἐν τῇ σῇ διανοίᾳ νόησον, | |
„Cată cum știi, o Poseidon, și cugetă singur în tine, | |
Αἰνείαν ἤ κέν μιν ἐρύσσεαι ἦ κεν ἐάσῃς | 311 |
ὅπως ἢ σώσῃς τὸν Αἰνείαν, ἢ καταλίπῃς· | |
Fie că vrei pe Eneas să-l mântui ori vrei lui Ahile | |
Πηλεΐδῃ Ἀχιλῆϊ δαμήμεναι, ἐσθλὸν ἐόντα. | 312 |
- | |
Pradă să-l lași ca să piară, măcar că e vrednic și dânsul. | |
ἤτοι μὲν γὰρ νῶϊ πολέας ὠμόσσαμεν ὅρκους | 313 |
ἡμεῖς μὲν γὰρ πολλοὺς ὅρκους ὠμόσαμεν | |
Însă noi două cu Palas Atena am jurat înaintea | |
πᾶσι μετ' ἀθανάτοισιν ἐγὼ καὶ Παλλὰς Ἀθήνη | 314 |
ἐν πᾶσι τοῖς ἀθανάτοις θεοῖς, ἐγὼ καὶ ἡ πολεμική Ἀθηνᾶ, | |
Zeilor nemuritori și adese am făcut jurământul, | |
μή ποτ' ἐπὶ Τρώεσσιν ἀλεξήσειν κακὸν ἦμαρ, | 315 |
μηδέποτε τοῖς Τρῳσὶν ἀποσοβήσειν τὴν κακὴν ἡμέραν βοηθοῦσαι αὐτοῖς, | |
Neamul troian cât e lumea să nu-l apărăm de pieire, | |
μηδ' ὁπότ' ἂν Τροίη μαλερῷ πυρὶ πᾶσα δάηται | 316 |
μηδὲ ὅταν ἡ Τροία κατακαίηται πᾶσα, πυρὶ καυστικῷ καὶ ἀναλωτικῷ | |
Chiar dacă Troia va fi să se mistuie-ntreagă-n vulvoarea | |
καιομένη, καίωσι δ' ἀρήϊοι υἷες Ἀχαιῶν. | 317 |
καιομένη, καίωσι δὲ αὐτὴν οἱ πολεμικοὶ υἱοὶ τῶν Ἑλλήνων. | |
Focului lacom, aprins de voinicii feciori din Ahaia.” | |
αὐτὰρ ἐπεὶ τό γ' ἄκουσε Ποσειδάων ἐνοσίχθων, | 318 |
ἐπειδὴ δὲ τοῦτο ἤκουσε Ποσειδῶν ὁ σείων τὴν γῆν, | |
Cum auzi cele spuse de Hera, porni spre bătaie | |
βῆ ῥ' ἴμεν ἄν τε μάχην καὶ ἀνὰ κλόνον ἐγχειάων, | 319 |
ὥρμησε πορεύεσθαι εἰς τὸν πόλεμον, καὶ εἰς τὴν ταραχὴν τῶν δοράτων· | |
Zeul Cutremur, pătrunse în valma cea mare de suliți | |
ἷξε δ' ὅθ' Αἰνείας ἠδ' ὃ κλυτὸς ἦεν Ἀχιλλεύς. | 320 |
ἀφίκετο δὲ ὅπου ὁ Αἰνείας καὶ ὁ ἔνδοξος ἦν Ἀχιλλεύς, | |
Până sosi unde stau la încaier Eneas și-Ahile; | |
αὐτίκα τῷ μὲν ἔπειτα κατ' ὀφθαλμῶν χέεν ἀχλὺν | 321 |
καὶ παραχρῆμα τούτῳ μὲν κατέχεεν ἐπὶ τοὺς ὀφθαλμοὺς ὀμίχλην | |
Iute s-apropie atunci de Ahile și-n ochi îi aruncă | |
Πηλεΐδῃ Ἀχιλῆϊ· ὃ δὲ μελίην εὔχαλκον | 322 |
τῷ Ἀχιλλεῖ τῷ υἱῷ τοῦ Πηλέως· αὐτὸς δὲ τὴν καλὸν σίδηρον ἔχουσαν μελίαν | |
Ceață, lumina-i luând, și din pavăză, de la Eneas, | |
ἀσπίδος ἐξέρυσεν μεγαλήτορος Αἰνείαο· | 323 |
ἐξείλκυσεν ἐκ τῆς ἀσπίδος τοῦ μεγαλοψύχου Αἰνείου· | |
Lancea frumos ferecată smucește de coada-i de frasin; | |
καὶ τὴν μὲν προπάροιθε ποδῶν Ἀχιλῆος ἔθηκεν, | 324 |
καὶ ταύτην μὲν ἔθηκεν ἔμπροσθεν τῶν ποδῶν τοῦ Ἀχιλλέως· | |
Și lui Ahile ’nainte o trântește pe jos la picioare, | |
Αἰνείαν δ' ἔσσευεν ἀπὸ χθονὸς ὑψόσ' ἀείρας. | 325 |
τὸν Αἰνείαν δὲ ἔφερεν ἀπὸ τῆς γῆς εἰς ὕψος ἄρας καὶ κουφίσας. | |
Repede-apoi de pe câmp ridică-n văzduh pe Eneas. | |
πολλὰς δὲ στίχας ἡρώων, πολλὰς δὲ καὶ ἵππων | 326 |
πολλὰς δὲ τάξεις ἡρώων, πολλὰς δὲ καὶ ἵππων | |
Peste mulțimea de pâlcuri, de cai și de care | |
Αἰνείας ὑπερᾶλτο θεοῦ ἀπὸ χειρὸς ὀρούσας, | 327 |
ὁ Αἰνείας ὑπερεπήδησε καὶ ὑπερέβη ἀπὸ τῆς χειρὸς τοῦ θεοῦ ὁρμήσας· | |
Zboară Eneas săltat de a zeului mână și-ajunge | |
ἷξε δ' ἐπ' ἐσχατιὴν πολυάϊκος πολέμοιο, | 328 |
ἀφίκετο δὲ εἰς τὸ ἔσχατον μέρος τοῦ πολυορμήτου πολέμου, | |
Tocmai la capătul înviforatului zbucium de arme, | |
ἔνθά τε Καύκωνες πόλεμον μέτα θωρήσσοντο. | 329 |
ἔνθα δὴ οἱ Καύκωνες εἰς τὸν πόλεμον καθωπλίζοντο. | |
Unde Cauconii cu armele acum se găteau de bătaie. | |
τῷ δὲ μάλ' ἐγγύθεν ἦλθε Ποσειδάων ἐνοσίχθων, | 330 |
τούτῳ δὲ παρεγένετο πάνυ ἐγγὺς Ποσειδῶν ὁ σείων τὴν γῆν, | |
Merge cu totul aproape de el și așa îl învață | |
καί μιν φωνήσας ἔπεα πτερόεντα προσηύδα· | 331 |
καὶ φωνήσας, λόγους ταχεῖς ἔλεγε πρὸς αὐτόν· | |
Zeul-Cutremur Poseidon, rostindu-i cuvinte de zboară· | |
Αἰνεία, τίς σ' ὧδε θεῶν ἀτέοντα κελεύει | 332 |
ὦ Αἰνεία, τίς δή σε τῶν θεῶν οὕτως ἀφραίνοντα (ἀφροντιστοῦντα) προτρέπει | |
„Care din zei te orbi, o, Eneas, pe tine într-atâta | |
ἀντία Πηλεΐωνος ὑπερθύμοιο μάχεσθαι, | 333 |
ἐναντίον τοῦ μεγαλοψύχου υἱοῦ τοῦ Πηλέως πολεμεῖν, | |
Ca să te apuci în război cu nepregetatul Ahile, | |
ὃς σεῦ ἅμα κρείσσων καὶ φίλτερος ἀθανάτοισιν; | 334 |
ὅστις ἅμα κρείττων (ἰσχυρότερος) σοῦ καὶ φίλτερος τοῖς ἀθανάτοις θεοῖς ὑπάρχει· | |
Care și zeilor este mai drag și te bate pe tine? | |
ἀλλ' ἀναχωρῆσαι ὅτε κεν συμβλήσεαι αὐτῷ, | 335 |
ἀλλ᾿ ἀναχώρησον, ὅταν αὐτῷ ἀπροοράτως συμβάλῃς, | |
Dă-te-napoi, dacă-l vei întâlni, ca să n-ajungi în casa | |
μὴ καὶ ὑπὲρ μοῖραν δόμον Ἄϊδος εἰσαφίκηαι. | 336 |
μήπως καὶ παρὰ τὸ εἱμαρμένον ἀπέλθῃς εἰς τὸν οἶκον τοῦ Ἅιδου. | |
Zeului de sub pământ cumva împotriva ursitei. | |
αὐτὰρ ἐπεί κ' Ἀχιλεὺς θάνατον καὶ πότμον ἐπίσπῃ, | 337 |
ἐπειδὰν δὲ ὁ Ἀχιλλεὺς τὸν θάνατον καὶ τὸν μόρον ἐπιδέξηται, | |
Cum va veni însă moartea și nenorocirea pe-Ahile, | |
θαρσήσας δὴ ἔπειτα μετὰ πρώτοισι μάχεσθαι· | 338 |
θαρρήσας δὴ μετὰ ταῦτα ἐν τοῖς πρωταγωνισταῖς μάχου, | |
Tu să te bizui atunci cu cei mai viteji să te-ncaieri; | |
οὐ μὲν γάρ τίς σ' ἄλλος Ἀχαιῶν ἐξεναρίξει. | 339 |
οὐδεὶς γάρ σε ἄλλος τῶν Ἑλλήνων ἀποκτενεῖ. | |
Nu mai e nici un dușman care-apoi ar putea să te-omoare.” | |
ὣς εἰπὼν λίπεν αὐτόθ', ἐπεὶ διεπέφραδε πάντα. | 340 |
οὕτως εἰπὼν κατέλιπεν αὐτὸν αὐτόθι, ἐπειδὴ πάντα ἐδήλωσε. | |
Zeul așa-l dumeri, apoi plecă lăsându-l acolo, | |
αἶψα δ' ἔπειτ' Ἀχιλῆος ἀπ' ὀφθαλμῶν σκέδασ' ἀχλὺν | 341 |
ταχέως δὲ μετέπειτα ἀπὸ τῶν ὀφθαλμῶν τοῦ Ἀχιλλέως διέλυσε καὶ ἠφάνισε τὴν ὁμίχλην | |
Iar de pe ochi lui Ahile-i împrăștie repede ceața | |
θεσπεσίην· ὃ δ' ἔπειτα μέγ' ἔξιδεν ὀφθαλμοῖσιν, | 342 |
τὴν θαυμαστήν, οὗτος δὲ μετὰ ταῦτα μεγάλως κατεῖδε τοῖς ὀφθαλμοῖς, | |
Dată de sus. Și Ahile, când face ochi mari și se uită, | |
ὀχθήσας δ' ἄρα εἶπε πρὸς ὃν μεγαλήτορα θυμόν· | 343 |
στενάξας δ᾽ ἄρα εἶπε πρὸς τὴν ἑαυτοῦ μεγαλόφρονα ψυχήν· | |
Vede și plin de necaz se mângâie-n sinea-i bărbată· | |
ὢ πόποι ἦ μέγα θαῦμα τόδ' ὀφθαλμοῖσιν ὁρῶμαι· | 344 |
φεῦ φεῦ ὄντως μέγα θαῦμα τοῦτο θεῶμαι τοῖς ὀφθαλμοῖς, | |
„Vai, că o mare minune-mi văd ochii mei astăzi în față! | |
ἔγχος μὲν τόδε κεῖται ἐπὶ χθονός, οὐδέ τι φῶτα | 345 |
τὸ μὲν δόρυ τοῦτο κεῖται ἐπὶ τῆς γῆς, οὐδαμῶς δὲ τὸν ἄνδρα | |
Sulița-mi iat-azvârlită pe jos, nicăirea nu-i însă | |
λεύσσω, τῷ ἐφέηκα κατακτάμεναι μενεαίνων. | 346 |
ὁρῶ, ᾧτινι ἐφῆκα, ἀποκτείναι προθυμούμενος· | |
Omul spre care o țintii, din suflet dorind a-l ucide. | |
ἦ ῥα καὶ Αἰνείας φίλος ἀθανάτοισι θεοῖσιν | 347 |
ὄντως δὴ καὶ ὁ Αἰνείας φίλος τοῖς ἀθανάτοις θεοῖς | |
Zeii cei nemuritori pesemne că țin și la dânsul | |
ἦεν· ἀτάρ μιν ἔφην μὰψ αὔτως εὐχετάασθαι. | 348 |
ἦν, ἐγὼ δὲ αὐτὸν ᾠήθην μάτην οὕτως καυχᾶσθαι· | |
Și cugetam că zadarnic o laudă-și face din asta. | |
ἐρρέτω· οὔ οἱ θυμὸς ἐμεῦ ἔτι πειρηθῆναι | 349 |
ἀπίτω μετὰ φθορᾶς, οὐκ αὐτῷ προθυμία τοῦ λοιποῦ πειραθῆναι ἐμοῦ | |
Ducă-se dar pe pustii, că n-o să-i mai vie lui pofta | |
ἔσσεται, ὃς καὶ νῦν φύγεν ἄσμενος ἐκ θανάτοιο. | 350 |
ἔσται, ὅστις καὶ νῦν ἀσμένως καὶ ἡδέως ἔφυγεν ἐκ τοῦ θανάτου. | |
Iar să s-apuce cu mine, când el și acum de la moarte | |
ἀλλ' ἄγε δὴ Δαναοῖσι φιλοπτολέμοισι κελεύσας | 351 |
ἀλλ᾽ ἄγε δὴ τοῖς πολεμικοῖς Ἕλλησι παρακελευσάμενος | |
S-a strecurat bucuros. Dar hai să-mi înflacăr la harță | |
τῶν ἄλλων Τρώων πειρήσομαι ἀντίος ἐλθών. | 352 |
τῶν ἄλλων Τρῴων πειράσωμαι ἐξεναντίας ἐπελθών. | |
Aprigii mei luptători și să iau în primire pe alții.” | |
ἦ, καὶ ἐπὶ στίχας ἆλτο, κέλευε δὲ φωτὶ ἑκάστῳ· | 353 |
εἶπε, καὶ ἐπὶ τὰς τάξεις ἐπήδησε, παρεκελεύετο δὲ ἑκάστῳ ἀνδρί· | |
Zice și zboară-ntre cete și-ndeamnă pe fieștecare· | |
μηκέτι νῦν Τρώων ἑκὰς ἕστατε δῖοι Ἀχαιοί, | 354 |
μηκέτι νῦν πόρρω τῶν Τρῴων ἵστασθε, ὦ ἔνδοξοι Ἕλληνες, | |
„Nu mai slăbiți pe Troieni, Danailor, viță slăvită, | |
ἀλλ' ἄγ' ἀνὴρ ἄντ' ἀνδρὸς ἴτω, μεμάτω δὲ μάχεσθαι. | 355 |
ἀλλ᾽ ἄγε ἀνὴρ κατ᾽ ἀνδρὸς ἐπελθέτω, προθυμείσθω δὲ πολεμεῖν· | |
Mergeți și nu pregetați bărbat cu bărbat să vă bateți. | |
ἀργαλέον δέ μοί ἐστι καὶ ἰφθίμῳ περ ἐόντι | 356 |
χαλεπὸν δέ μοί ἐστι καίπερ ἰσχυρῷ ὄντι | |
Cât oi fi eu de viteaz, mi-e greu să mă iau pretutindeni | |
τοσσούσδ' ἀνθρώπους ἐφέπειν καὶ πᾶσι μάχεσθαι· | 357 |
τοσούτους ἀνθρώπους διώκειν, καὶ πᾶσι πολεμεῖν, | |
Dup-acest roi de oșteni și cu toți să mă-ncaier eu singur. | |
οὐδέ κ' Ἄρης, ὅς περ θεὸς ἄμβροτος, οὐδέ κ' Ἀθήνη | 358 |
οὐδ᾽ ἂν Ἄρης, ὅστις ἐστὶ θεὸς ἄφθαρτος, οὐδ᾽ ἂν ἡ Ἀθηνᾶ | |
Ares chiar el, că-i un zeu, și Palas Atena ea însăși | |
τοσσῆσδ' ὑσμίνης ἐφέποι στόμα καὶ πονέοιτο· | 359 |
κατεπείγοι στόμα τοσαύτης μάχης, καὶ μάχοιτο. | |
N-ar dovedi într-o astfel de-nviforare cumplită, | |
ἀλλ' ὅσσον μὲν ἐγὼ δύναμαι χερσίν τε ποσίν τε | 360 |
ἀλλ' ὅσον μὲν ἐγὼ δύναμαι καὶ χερσὶ καὶ ποσί, | |
Dar pe cât brațele-mi pot, picioarele-mi și vârtoșia, | |
καὶ σθένει, οὔ μ' ἔτι φημὶ μεθησέμεν οὐδ' ἠβαιόν, | 361 |
καὶ δυνάμει, οὐκ οἴομαι τοῦ λοιποῦ ἀμελήσειν, οὐδ᾽ ἐπ' ὀλίγον, | |
N-o să mă las de război și n-oi șovăi nici o clipă, | |
ἀλλὰ μάλα στιχὸς εἶμι διαμπερές, οὐδέ τιν' οἴω | 362 |
ἀλλὰ πάνυ διὰ τῆς τάξεως ὁρμήσω διόλου, οὐδέ τινα οἴομαι | |
Ci voi răzbate oștirea dușmană și cred că nici unul | |
Τρώων χαιρήσειν, ὅς τις σχεδὸν ἔγχεος ἔλθῃ. | 363 |
τῶν Τρῴων εὐφρανθήσεσθαι, ὅστις ἂν ἐγγὺς τοῦ δόρατος παραγένοιτο. | |
N-o să se bucure, când o să-mi vie pe-aproape de lance.” | |
ὣς φάτ' ἐποτρύνων· Τρώεσσι δὲ φαίδιμος Ἕκτωρ | 364 |
οὕτως εἶπε παρορμῶν· τοῖς Τρῳσὶ δὲ ὁ λαμπρὸς Ἕκτωρ | |
Astfel îndemnul i-a fost. Cu strigăt și falnicul Hector | |
κέκλεθ' ὁμοκλήσας, φάτο δ' ἴμεναι ἄντ' Ἀχιλῆος· | 365 |
παρεκελεύετο ἀπειλήσας (βοήσας), εἶπε δὲ χωρεῖν ἐναντίον τοῦ Ἀχιλλέως· | |
Povățuia pe Troieni zorind să-l înfrunte pe-Ahile· | |
Τρῶες ὑπέρθυμοι μὴ δείδιτε Πηλεΐωνα. | 366 |
ὦ Τρῷες μεγαλόψυχοι καὶ γενναῖοι, μὴ φοβεῖσθε τὸν υἱὸν τοῦ Πηλέως· | |
„Nu vă mai temeți de el, vitejilor, chiar de-i Ahile, | |
καί κεν ἐγὼ ἐπέεσσι καὶ ἀθανάτοισι μαχοίμην, | 367 |
καὶ ἐγὼ λόγοις καὶ τοῖς ἀθανάτοις θεοῖς πολεμοίην ἄν, | |
Lesne cu gura și eu tot ca dânsul m-aș prinde cu zeii, | |
ἔγχεϊ δ' ἀργαλέον, ἐπεὶ ἦ πολὺ φέρτεροί εἰσιν. | 368 |
τῷ δόρατι δὲ χαλεπόν ἐστιν, ἐπειδὴ πολλῷ ἰσχυρότεροι ὑπάρχουσιν, | |
Însă cu arma din greu, căci ei sunt cu mult mai puternici. | |
οὐδ' Ἀχιλεὺς πάντεσσι τέλος μύθοις ἐπιθήσει, | 369 |
οὐδὲ ὁ Ἀχιλλεὺς ἅπασι τοῖς λόγοις ἐπιθήσει τέλος, | |
Nu tot ce spune putea-va-mplini Peleianul, ci parte | |
ἀλλὰ τὸ μὲν τελέει, τὸ δὲ καὶ μεσσηγὺ κολούει. | 370 |
ἀλλὰ τὸ μὲν τελέσει, τὸ δὲ καὶ μεταξὺ κωλύσει. | |
Va izbândi, însă parte lăsa-le-va neisprăvite. | |
τοῦ δ' ἐγὼ ἀντίος εἶμι καὶ εἰ πυρὶ χεῖρας ἔοικεν, | 371 |
τούτῳ δ᾽ ἐγὼ κατεναντίον ἐπελεύσομαι, καὶ εἰ τῷ πυρὶ κατὰ δύναμιν ὅμοιός ἐστι, | |
De-asta mă duc să-l împieptui, măcar de i-ar fi ca văpaia | |
εἰ πυρὶ χεῖρας ἔοικε, μένος δ' αἴθωνι σιδήρῳ. | 372 |
καὶ εἰ τῷ πυρὶ κατὰ δύναμιν ὅμοιος, κατὰ τὴν προθυμίαν δὲ τῷ λαμπρῷ σιδήρῳ. | |
Brațele, inima-ntocmai de neînfrânt ca și fierul.” | |
ὣς φάτ' ἐποτρύνων, οἳ δ' ἀντίοι ἔγχε' ἄειραν | 373 |
οὕτως εἶπε παρορμῶν· οὗτοι δὲ κατεναντίον τὰ δόρατα ᾖραν | |
Astfel mâna pe Troieni. Ei lăncile sus ridicară, | |
Τρῶες· τῶν δ' ἄμυδις μίχθη μένος, ὦρτο δ' ἀϋτή. | 374 |
οἱ Τρῷες, τούτων δὲ ὁμοῦ συνέμιξεν ἡ ἰσχύς τε καὶ εὐτολμία, διηγέρθη δὲ βοή· | |
Se încleștară din nou și iar se încinse pârjolul. | |
καὶ τότ' ἄρ' Ἕκτορα εἶπε παραστὰς Φοῖβος Ἀπόλλων· | 375 |
καὶ τότε δὴ παραγενόμενος Ἀπόλλων ὁ καθαρός, εἶπε πρὸς τὸν Ἕκτορα· | |
Febos venind pe la Hector așa începu să-l învețe· | |
Ἕκτορ μηκέτι πάμπαν Ἀχιλλῆϊ προμάχιζε, | 376 |
ὦ Ἕκτορ μηκέτι (μηδαμῶς) πάνυ τῷ Ἀχιλλεῖ προμάχει καὶ πρὸ τῶν ἄλλων πολέμει, | |
„Hector, să nu te mai pui cu-Ahile-naintea oștirii, | |
ἀλλὰ κατὰ πληθύν τε καὶ ἐκ φλοίσβοιο δέδεξο, | 377 |
ἀλλὰ κατὰ τὸ πλῆθος, καὶ σὺν τοῖς ἄλλοις, καὶ ἔξω τοῦ κλόνου καὶ τῆς συστροφῆς αὐτὸν ἐκδέχου, | |
Ia-l în primire din mijlocul gloatei și valmei; mi-e teamă | |
μή πώς σ' ἠὲ βάλῃ ἠὲ σχεδὸν ἄορι τύψῃ. | 378 |
μήπως σὲ ἢ πόρρωθεν τρώσῃ τῷ δόρατι, ἢ ἐκ τοῦ σύνεγγυς πλήξῃ τῷ ξίφει· | |
Lancea-i să nu te ajungă ori sabia lui mai de-aproape.” | |
ὣς ἔφαθ', Ἕκτωρ δ' αὖτις ἐδύσετο οὐλαμὸν ἀνδρῶν | 379 |
οὕτως εἶπεν· ὁ Ἕκτωρ δὲ αὖθις εἰσῆλθεν εἰς τὴν τάξιν τῶν ἀνδρῶν | |
Zise, iar Hector din nou se trase-n duiumul oștirii | |
ταρβήσας, ὅτ' ἄκουσε θεοῦ ὄπα φωνήσαντος. | 380 |
φοβηθείς, ἡνίκα ἤκουσε τὴν φωνὴν τοῦ θεοῦ φθεγξαμένου | |
Înfiorat auzind povața din gura lui Febos. | |
ἐν δ' Ἀχιλεὺς Τρώεσσι θόρε φρεσὶν εἱμένος ἀλκὴν | 381 |
ὁ Ἀχιλλεὺς δὲ τοῖς Τρῳσὶν ἐφώρμησε κατά διάνοιαν ἐνδεδυμένος ἰσχὺν | |
Dar năvăli la Troieni cu piept ferecat în putere | |
σμερδαλέα ἰάχων, πρῶτον δ' ἕλεν Ἰφιτίωνα | 382 |
καταπληκτικῶς βοῶν, πρώτως δὲ ἀνεῖλεν Ἰφιτίωνα, | |
Strașnic Ahile răcnind. Întâi el doboară cu arma | |
ἐσθλὸν Ὀτρυντεΐδην πολέων ἡγήτορα λαῶν, | 383 |
τὸν ἀνδρεῖον υἱὸν Ὀτρυντέως, πολλῶν λαῶν ἡγεμόνα, | |
Pe-al lui Otrinte fecior, Ifition, stăpânul pe multă | |
ὃν νύμφη τέκε νηῒς Ὀτρυντῆϊ πτολιπόρθῳ | 384 |
ὃν ἔτεκεν ἡ Ναῒς ἡ νύμφη τῷ Ὀτρυντεῖ τῷ τὰς πόλεις πορθοῦντι, | |
Armie, cel de o zână Naiadă născut și de-Otrinte | |
Τμώλῳ ὕπο νιφόεντι Ὕδης ἐν πίονι δήμῳ· | 385 |
ὑπὸ τῷ χιονοβλήτῳ Τμώλῳ ὄρει τῆς Λυδίας, ἐν τῷ λιπαρῷ καὶ πλουσίῳ δήμῳ τῆς Ὕλης. | |
Cuceritorul la poalele ninsului Tmolos, în Hida | |
τὸν δ' ἰθὺς μεμαῶτα βάλ' ἔγχεϊ δῖος Ἀχιλλεὺς | 386 |
τοῦτον εὐθὺ προθύμως ὁρμῶντα ἔβαλε δόρατι ὁ ἐνδοξότατος Ἀχιλλεὺς | |
Cea cu pământ roditor. Ahile dând buzna la dânsul, | |
μέσσην κὰκ κεφαλήν· ἣ δ' ἄνδιχα πᾶσα κεάσθη, | 387 |
κατὰ τὸ μέσον τῆς κεφαλῆς αὕτη δὲ εἰς δύο πᾶσα ἐσχίσθη, | |
Țeasta cu lancea-i păli pe la mijloc și-o sparse în două; | |
δούπησεν δὲ πεσών, ὃ δ' ἐπεύξατο δῖος Ἀχιλλεύς· | 388 |
ἐψόφησε δὲ καταπεσών· οὗτος δὲ ἐπεκαυχήσατο ὁ ἐνδοξότατος Ἀχιλλεύς· | |
Și răbufnindu-l pe el, îi zise fălindu-se-Ahile· | |
κεῖσαι Ὀτρυντεΐδη πάντων ἐκπαγλότατ' ἀνδρῶν· | 389 |
τέθνηκας, ὦ υἱὲ τοῦ Ὀτρυντέως φοβερώτατε πάντων τῶν ἀνδρῶν, | |
„Iată că zaci la pământ, Ifition tu cel mai năprasnic | |
ἐνθάδε τοι θάνατος, γενεὴ δέ τοί ἐστ' ἐπὶ λίμνῃ | 390 |
ἐνταῦθα σοὶ μὲν ὁ θάνατος, τὸ γένος δέ σοί ἐστι παρὰ τῇ λίμνῃ | |
Dintre oșteni. Pe aici ți-a fost moartea, departe de locul | |
Γυγαίῃ, ὅθι τοι τέμενος πατρώϊόν ἐστιν | 391 |
τῇ Γυγαίᾳ, ὅπου σοι ἀγρὸς πατρικός ἐστι | |
Nașterii tale, de-a ta părintească moșie de lângă | |
Ὕλλῳ ἐπ' ἰχθυόεντι καὶ Ἕρμῳ δινήεντι. | 392 |
παρὰ τῷ ποταμῷ Ὕλῳ τὸ πλῆθος ἰχθύων ἔχοντι, καὶ τῷ Ἕρμῳ τῷ συστροφὰς ῥευμάτων ποιοῦντι. | |
Lacul Gigeic, vultoarea pescosului Hilos și Hermos.” | |
ὣς ἔφατ' εὐχόμενος, τὸν δὲ σκότος ὄσσε κάλυψε. | 393 |
οὕτως εἶπεν ἐπικαυχώμενος, τοῦτον δὲ σκότος κατ' ὀφθαλμοὺς ἐκάλυψε· | |
Zise fălos, și el moare, pe ochi i se lasă-ntuneric, | |
τὸν μὲν Ἀχαιῶν ἵπποι ἐπισσώτροις δατέοντο | 394 |
τοῦτον μὲν οὖν οἱ τῶν Ἑλλήνων ἵπποι τοῖς τροχοῖς διέκοπτον | |
Trupu-i zobesc telegarii sub roțile lor la întâiul | |
πρώτῃ ἐν ὑσμίνῃ· ὃ δ' ἐπ' αὐτῷ Δημολέοντα | 395 |
ἐν τῇ πρώτῃ μάχῃ· οὗτος δὲ ἐπ' αὐτῷ Δημολέοντα | |
Șir al bătăii. Pe urmă mai tabăr-Ahile și-asupra | |
ἐσθλὸν ἀλεξητῆρα μάχης Ἀντήνορος υἱὸν | 396 |
ἀγαθὸν βοηθὸν τοῦ πολέμου, υἱὸν τοῦ Ἀντήνορος, | |
Lui Demoleon Antenorianul, bun meșter în arme, | |
νύξε κατὰ κρόταφον, κυνέης διὰ χαλκοπαρῄου. | 397 |
ἔτρωσε κατὰ τὸν μήνιγγα, διὰ τοῦ κράνους τοῦ καλύμματος σιδηροῦ τῶν παρειῶν ἔχοντος, | |
Și pe la tâmple-l ajunge prin chivăra cea oțelită, | |
οὐδ' ἄρα χαλκείη κόρυς ἔσχεθεν, ἀλλὰ δι' αὐτῆς | 398 |
οὐδ᾽ ἄρα τὸ σιδηροῦν κράνος ἐπέσχεν, ἀλλὰ δι' αὐτοῦ | |
Și neoprită de-aramă prin chivără bate de-a dreptul | |
αἰχμὴ ἱεμένη ῥῆξ' ὀστέον, ἐγκέφαλος δὲ | 399 |
ἡ ἐπιδορατὶς ἐφορμῶσα συνέτριψε τὸ ὀστοῦν, ὁ ἐγκέφαλος δὲ | |
Sulița, osul îi rupe și-ndată-i stropește cu sânge | |
ἔνδον ἅπας πεπάλακτο· δάμασσε δέ μιν μεμαῶτα. | 400 |
ἅπας ἐντὸς ἐμολύνθη τῷ αἵματι, ἀπέκτεινε δὲ αὐτὸν προθυμούμενον. | |
Creierul tot, de rămase voinicul secat de a sa vlagă. | |
Ἱπποδάμαντα δ' ἔπειτα καθ' ἵππων ἀΐξαντα | 401 |
τὸν Ἱπποδάμαντα δὲ μετὰ ταῦτα ἐκ τῶν ἵππων ὁρμήσαντα, | |
Pe Hipodamas, când el din chelna cotigii sărise, | |
πρόσθεν ἕθεν φεύγοντα μετάφρενον οὔτασε δουρί. | 402 |
ἔμπροσθεν ἑαυτοῦ φεύγοντα ἔτρωσε τῷ δόρατι κατὰ τὸ μετάφρενον, | |
Și o zbughise-nainte, îl arde prin spate cu lancea; | |
αὐτὰρ ὃ θυμὸν ἄϊσθε καὶ ἤρυγεν, ὡς ὅτε ταῦρος | 403 |
οὗτος δὲ τὴν ψυχὴν ἠφίει καὶ ἐξέπνει, καὶ ἐμυκᾶτο ὥσπερ ὅτε ταῦρος | |
Duhul își dă Hipodamas și geme grozav ca un taur | |
ἤρυγεν ἑλκόμενος Ἑλικώνιον ἀμφὶ ἄνακτα | 404 |
ἐμυκᾶτο ἑλκόμενος περὶ τὸν Ἑλικώνιον βασιλέα, | |
Silnic mânat de feciori ca să fie jertfit pe altarul | |
κούρων ἑλκόντων· γάνυται δέ τε τοῖς ἐνοσίχθων· | 405 |
ἤγουν τὸν Ποσειδῶνα τὸν ἐν Ἑλικῶνι τῷ ὄρει, ἢ ἐν Ἑλίκῃ τιμώμενον τῇ νήσῳ, τῶν νέων ἑλκόντων, τέρπεται δὲ τούτοις ὁ σείων τὴν γῆν. | |
Domnului cel din Heliche, și-i vesel de asta Poseidon. | |
ὣς ἄρα τόν γ' ἐρυγόντα λίπ' ὀστέα θυμὸς ἀγήνωρ· | 406 |
οὕτω δὴ τοῦτον μυκώμενον κατέλιπε κατὰ τὰ ὁστᾶ ἡ ἀνδρεία ψυχή. | |
Geme tot astfel și el când viața-i se stoarce din oase. | |
αὐτὰρ ὃ βῆ σὺν δουρὶ μετ' ἀντίθεον Πολύδωρον | 407 |
οὗτος δὲ ὥρμησε σὺν τῷ δόρατι ἐπὶ τὸν ἰσόθεον Πολύδωρον | |
Merge pe urmă cu suliț-Ahile spre fiul lui Priam | |
Πριαμίδην. τὸν δ' οὔ τι πατὴρ εἴασκε μάχεσθαι, | 408 |
τὸν υἱὸν τοῦ Πριάμου, τοῦτον δὲ οὐδαμῶς ἀφίη ὁ πατὴρ πολεμεῖν, | |
Cel ca un zeu, Polidoros, pe care-l oprea de la luptă | |
οὕνεκά οἱ μετὰ παισὶ νεώτατος ἔσκε γόνοιο, | 409 |
διότι ἐν τοῖς υἱοῖς νεώτατος ἦν αὐτῷ τῇ γενέσει, | |
Tatăl său Priam, căci prea mult pe el îl iubea, ca mai tânăr | |
καί οἱ φίλτατος ἔσκε, πόδεσσι δὲ πάντας ἐνίκα | 410 |
καὶ φίλτατος αὐτῷ ἦν, τοῖς ποσὶ δὲ ἅπαντας ἐνίκα. | |
Dintre copii și fiindcă din fugă-ntrecea pe oricine. | |
δὴ τότε νηπιέῃσι ποδῶν ἀρετὴν ἀναφαίνων | 411 |
τότε τοίνυν μωρίᾳ καὶ ἀνοησίᾳ τὴν τῶν ποδῶν ἀρετὴν ἐπιδεικνύμενος, | |
Vrând să arate ce-i pot picioarele-atunci, din prostie, | |
θῦνε διὰ προμάχων, εἷος φίλον ὤλεσε θυμόν. | 412 |
ἔτρεχε διὰ τῶν πρωταγωνιστῶν, ἕως ἀπώλεσε τὴν ἀγαπητὴν ψυχήν· | |
Se năpusti el în frunte și moartea-și găsi, că pe-acolo | |
τὸν βάλε μέσσον ἄκοντι ποδάρκης δῖος Ἀχιλλεὺς | 413 |
τοῦτον ἔτρωσε κατὰ τὸ μέσον δόρατι ὁ ταχύπους ἐνδοξότατος Ἀχιλλεὺς | |
Iutele-Ahile, când el o rupse de fugă, cu lancea | |
νῶτα παραΐσσοντος, ὅθι ζωστῆρος ὀχῆες | 414 |
τὰ νῶτα παρακλίνοντα, ὅπου οἱ τῆς θωρακίτιδος ζώνης ὀχεῖς (συνεκτικοὶ ἱμάντες, κρίκοι) | |
L-a nimerit pe la spate, pe unde-n cheutoare de aur | |
χρύσειοι σύνεχον καὶ διπλόος ἤντετο θώρηξ· | 415 |
οἱ χρυσοί συνεῖχον, καὶ ὁ θώραξ συνήρχετο, καὶ συνεκάλυπτε διπλοῦς· | |
Brâul se-ncheie și platoșa e-mpăturită în două; | |
ἀντικρὺ δὲ διέσχε παρ' ὀμφαλὸν ἔγχεος αἰχμή, | 416 |
ἀπαντικρὺ δὲ παρὰ τὸν ὀμφαλὸν διῆλθεν ἡ ἐπιδορατὶς τοῦ ἀκοντίου, | |
Boldul în spate-i pătrunde și lângă buric îi răsare. | |
γνὺξ δ' ἔριπ' οἰμώξας, νεφέλη δέ μιν ἀμφεκάλυψε | 417 |
ἔπεσε δὲ ἐπὶ τὰ γόνατα μεγάλως στενάξας, νεφέλη δὲ αὐτὸν περιεκάλυψε | |
Geme și cade-n genunchi, de beznă cuprins e flăcăul | |
κυανέη, προτὶ οἷ δ' ἔλαβ' ἔντερα χερσὶ λιασθείς. | 418 |
μέλαινα, πρὸς ἑαυτὸν δὲ ἀποκλιθεὶς ἔλαβε τὰ ἔντερα ταῖς χερσίν. | |
După ce-apucă și ține spre el măruntaiele sale. | |
Ἕκτωρ δ' ὡς ἐνόησε κασίγνητον Πολύδωρον | 419 |
ὁ Ἕκτωρ δὲ ἐπειδὴ ἐθεάσατο τὸν ἀδελφὸν Πολύδωρον | |
Hector îndată ce vede pe fratele său Polidoros | |
ἔντερα χερσὶν ἔχοντα λιαζόμενον ποτὶ γαίη | 420 |
τὰ ἔντερα κρατοῦνται ταῖς χερσίν, ἐξηπλωμένον (ἀσπαίροντα) ἐπὶ τῆς γῆς, | |
Cu măruntaiele-n pumni, aplecat spre pământ de durere, | |
κάρ ῥά οἱ ὀφθαλμῶν κέχυτ' ἀχλύς· οὐδ' ἄρ' ἔτ' ἔτλη | 421 |
κατὰ τῶν ὀφθαλμῶν αὐτοῦ ἐπεχύθη ὁμίχλη, οὐδὲ ὑπέμεινεν | |
Ceață-i se lasă pe ochi și-și iese din minte, nu-l rabdă | |
δηρὸν ἑκὰς στρωφᾶσθ', ἀλλ' ἀντίος ἦλθ' Ἀχιλῆϊ | 422 |
ἐπὶ πολύ πόρρω που ἀναστρέφεσθαι, ἀλλὰ κατεναντίον ἦλθε τοῦ Ἀχιλλέως, | |
Inima mult să mai deie târcoale departe. De-aceea, | |
ὀξὺ δόρυ κραδάων φλογὶ εἴκελος· αὐτὰρ Ἀχιλλεὺς | 423 |
τὸ τμητικὸν δόρυ σείων, ὅμοιος φλογί· ὁ Ἀχιλλεὺς δὲ | |
Lancea rotind, la Ahile sări repezit ca văpaia. | |
ὡς εἶδ', ὣς ἀνεπᾶλτο, καὶ εὐχόμενος ἔπος ηὔδα· | 424 |
ὅτε ἐθεάσατο, εὐθέως ἀνεπήδησε, καὶ καυχώμενος λόγον ἔλεγε. | |
Cum îns-Ahile-l văzu, tresări și în sinea lui zise· | |
ἐγγὺς ἀνὴρ ὃς ἐμόν γε μάλιστ' ἐσεμάσσατο θυμόν, | 425 |
Πλησίον ἐστὶν ὁ ἀνὴρ ὃς μάλιστα τὴν(ῆς) ἐμήν(ῆς) γε ψυχὴν(ῆς) ἐκηλίδωσεν (ἐλύπησεν, καθήψατο), | |
„Iată-l, aci e dușmanul meu ce mă zdrobi sufletește, | |
ὅς μοι ἑταῖρον ἔπεφνε τετιμένον· οὐδ' ἂν ἔτι δὴν | 426 |
ὅς μοι τὸν ἀγαπητὸν καὶ τετιμημένον φίλον ἀπέκτεινεν· οὐδὲ τοῦ λοιποῦ ἐπὶ πολὺ φοβηθείημεν ἂν | |
El îmi ucise prietenul scump. Să nu mai stăm dară | |
ἀλλήλους πτώσσοιμεν ἀνὰ πτολέμοιο γεφύρας. | 427 |
ἀλλήλους κατὰ τὰς διαστάσεις τοῦ πολέμου (τὰ διαστήματα τὰ μεταξὺ τῶν στάσεων). | |
Unul departe de altul ferindu-ne aci-ntre rânduri.” | |
ἦ, καὶ ὑπόδρα ἰδὼν προσεφώνεεν Ἕκτορα δῖον· | 428 |
εἶπε· καὶ δεινῶς ὑποβλεψάμενος ἔλεγε πρὸς τὸν ἐνδοξότατον Ἕκτορα· | |
Crunt pe sub gene privind, așa-l amenință pe Hector· | |
ἆσσον ἴθ' ὥς κεν θᾶσσον ὀλέθρου πείραθ' ἵκηαι. | 429 |
πλησίον ἐλθέ, ὅπως ἂν τάχιον καταλάβῃς τὰ πέρατα τοῦ θανάτου. | |
„Vin mai încoa, dacă vrei ca năpasta pe loc să te-ajungă.” | |
τὸν δ' οὐ ταρβήσας προσέφη κορυθαίολος Ἕκτωρ· | 430 |
πρὸς τοῦτον δὲ οὐ φοβηθεὶς εἶπεν ὁ συνεχῶς τὴν περικεφαλαίων κινῶν Ἕκτωρ· | |
Clatină Hector din coif și nesperiat îi răspunde· | |
Πηλεΐδη μὴ δὴ ἐπέεσσί με νηπύτιον ὣς | 431 |
ὦ υἱὲ τοῦ Πηλέως, μή με δὴ ῥήμασιν ὥσπερ νήπιον καὶ ἄφρονα | |
„Nu socoti, Peleiene, că ai să mă sperii cu gura | |
ἔλπεο δειδίξεσθαι, ἐπεὶ σάφα οἶδα καὶ αὐτὸς | 432 |
ἔλπιζε ἐκφοβήσειν, ἐπειδὴ φανερῶς ἐπίσταμαι καὶ ἐγὼ | |
Ca pe-un copil, că și eu mă pricep îndestul de la mine | |
ἠμὲν κερτομίας ἠδ' αἴσυλα μυθήσασθαι. | 433 |
καὶ λοιδορίας, καὶ τὰς παρὰ τὸ πρέπον ἀπειλὰς εἰπεῖν· | |
Să iscodesc și să-ndrug la ocări și la necuviințe. | |
οἶδα δ' ὅτι σὺ μὲν ἐσθλός, ἐγὼ δὲ σέθεν πολὺ χείρων. | 434 |
ἐπίσταμαι δὲ ὅτι σὺ μὲν ἀνδρεῖος εἶ, ἐγὼ δὲ πολλῷ ἥττων σοῦ· | |
Știu că ești mare viteaz și eu mai puțin decât tine. | |
ἀλλ' ἤτοι μὲν ταῦτα θεῶν ἐν γούνασι κεῖται, | 435 |
ἀλλὰ ταῦτα μὲν ἐν τοῖς γόνασι (τῇ δυνάμει) τῶν θεῶν κεῖνται, | |
Soarta ni-i totuși în mâinile zeilor; ei hotărî-vor | |
αἴ κέ σε χειρότερός περ ἐὼν ἀπὸ θυμὸν ἕλωμαι | 436 |
ἐάν σε καίπερ ἥττων ὑπάρχων, ὅμως ἀφέλωμαι τὴν ψυχὴν | |
Dacă, mai slab chiar fiind, eu nu voi putea să te prăbuș | |
δουρὶ βαλών, ἐπεὶ ἦ καὶ ἐμὸν βέλος ὀξὺ πάροιθεν. | 437 |
τρώσας τῷ δόρατι· ἐπειδὴ καὶ τὸ ἐμὸν βέλος ὀξὺ καὶ τμητικόν ἐστιν ἔμπροσθεν. | |
Lancea la tine zvârlind, că și sulița mea-i ascuțită.” | |
ἦ ῥα, καὶ ἀμπεπαλὼν προΐει δόρυ, καὶ τό γ' Ἀθήνη | 438 |
εἶπε δή, καὶ ἀνασείσας ἀφῆκε τὸ δόρυ, καὶ τοῦτό γε ἡ Ἀθηνᾶ | |
Zice și arma rotind o zboară, dar Palas Atena | |
πνοιῇ Ἀχιλλῆος πάλιν ἔτραπε κυδαλίμοιο | 439 |
πνοῇ καὶ ὁρμῇ ἀέρος, ἐπὶ τὸ ἕτερον μέρος τοῦ ἐνδόξου Ἀχιλλέως ἔτρεψεν, ὅ ἐστι τὸ ἐναντίον, | |
Numai cu-o singură lină suflare din zbor a întors-o | |
ἦκα μάλα ψύξασα· τὸ δ' ἂψ ἵκεθ' Ἕκτορα δῖον, | 440 |
ἡσύχως ἠρέμα κοῦφον ποιήσασα (ἐξανεμίσασα)· τοῦτο δὲ εἰς τοὐπίσω ἠνέχθη πρὸς τὸν ἐνδοξότατον Ἕκτορα, | |
Dând-o spre-Ahile ’napoi; ea ajunse la fiul lui Priam | |
αὐτοῦ δὲ προπάροιθε ποδῶν πέσεν. αὐτὰρ Ἀχιλλεὺς | 441 |
ἔπεσε δὲ ἔμπροσθεν τῶν ποδῶν αὐτοῦ· Ἀχιλλεὺς δὲ | |
Și-alunecă la picioarele lui. Aprins după asta | |
ἐμμεμαὼς ἐπόρουσε κατακτάμεναι μενεαίνων, | 442 |
ἐρρωμένος καὶ προθυμούμενος ἐφώρμησεν ἀποκτεῖναι ἐφιέμενος, | |
S-a năpustit să-l omoare pe el Peleianul, dând chiot | |
σμερδαλέα ἰάχων· τὸν δ' ἐξήρπαξεν Ἀπόλλων | 443 |
καταπληκτικῶς βοῶν· τοῦτον δὲ ἀφείλετο ὁ Ἀπόλλων | |
Îngrozitor, ci Apolon răpi pe feciorul lui Priam, | |
ῥεῖα μάλ' ὥς τε θεός, ἐκάλυψε δ' ἄρ' ἠέρι πολλῇ. | 444 |
πάνυ ῥᾳδίως καθάπερ θεός, συνεκάλυψε δὲ ἀέρι πολλῷ, καὶ ὁμίχλῃ ὥστε μὴ ὁρᾶσθαι. | |
Lesne de tot ca un zeu și-n negură deasă-l ascunse. | |
τρὶς μὲν ἔπειτ' ἐπόρουσε ποδάρκης δῖος Ἀχιλλεὺς | 445 |
τρὶς μὲν οὖν ἐφώρμησεν ὁ ταχύπους ἐνδοξότατος Ἀχιλλεὺς | |
Dar năvăli după el de trei ori șoimanul Ahile, | |
ἔγχεϊ χαλκείῳ, τρὶς δ' ἠέρα τύψε βαθεῖαν. | 446 |
σὺν τῷ σιδηρῷ δόρατι, τρὶς δὲ ἔτυψε τὸν βαθὺν ἀέρα. | |
Lancea de-aramă zvârlind, de trei ori el ceața străpunse. | |
ἀλλ' ὅτε δὴ τὸ τέταρτον ἐπέσσυτο δαίμονι ἶσος, | 447 |
ἀλλ' ὁπηνίκα δὴ τὸ τέταρτον ἐφώρμησεν ὅμοιος θεῷ, | |
Când mai pe urmă de-a patra sări ca un zeu de puternic, | |
δεινὰ δ' ὁμοκλήσας ἔπεα πτερόεντα προσηύδα· | 448 |
φοβερῶς βοήσας, λόγους ταχεῖς ἔλεγεν· | |
Dete un strigăt avan și astfel lui Hector îi zise· | |
ἐξ αὖ νῦν ἔφυγες θάνατον κύον· ἦ τέ τοι ἄγχι | 449 |
ἐξέφυγες νῦν πάλιν τὸν θάνατον, ὦ κύον, ὄντως που ἐγγὺς | |
„Iar de la moarte scăpatu-mi-ai, câne. Și-acolo, pe-aproape | |
ἦλθε κακόν· νῦν αὖτέ σ' ἐρύσατο Φοῖβος Ἀπόλλων, | 450 |
παρεγένετό σοι τὸ δεινόν, νῦν δέ σε ἔσωσεν ὁ λαμπρὸς Ἀπόλλων, | |
Prăpăstuirea ți-a fost. Păzit ai fost iar de Apolon, | |
ᾧ μέλλεις εὔχεσθαι ἰὼν ἐς δοῦπον ἀκόντων. | 451 |
ᾧτινι ἔοικας εὔχεσθαι ἐρχόμενος εἰς τὸν κτύπον τῶν δοράτων, | |
Căruia poți să te rogi la plecarea ta-n lupta cu suliți. | |
ἦ θήν σ' ἐξανύω γε καὶ ὕστερον ἀντιβολήσας, | 452 |
ἤγουν εἰς τὸν πόλεμον. ὄντως που κατεργάσομαί σε, καὶ μετὰ ταῦτα συναντήσας, | |
Las’că noi iar ne vedem și atunci isprăvi-voi cu tine, | |
εἴ πού τις καὶ ἔμοιγε θεῶν ἐπιτάρροθός ἐστι. | 453 |
εἴ τις που τῶν θεῶν κἀμοί ἐστι βοηθός· | |
Dacă mi-ajută și mie vreun zeu. Dar acuma-mpotriva | |
νῦν αὖ τοὺς ἄλλους ἐπιείσομαι, ὅν κε κιχείω. | 454 |
νῦν δὲ τοὺς ἄλλους ἐπιδιώξομαι, ὃν ἂν καταλάβω. | |
Altora o să pornesc și spulber pe cine brodi-voi.” | |
ὣς εἰπὼν Δρύοπ' οὖτα κατ' αὐχένα μέσσον ἄκοντι· | 455 |
οὕτως εἰπὼν τὸν Δρύοπα ἔτρωσε κατὰ τὸ μέσον τοῦ αὐχένος δόρατι, | |
Zise, și-n ceafă la mijloc pe unul, Driop, îl împunge; | |
ἤριπε δὲ προπάροιθε ποδῶν· ὃ δὲ τὸν μὲν ἔασε, | 456 |
κατέπεσε δὲ ἔμπροσθεν τῶν ποδῶν. οὗτος δὲ τοῦτον μὲν κατέλιπε, | |
El la picioare-naintea lui cade, ci-l lasă pe dânsul | |
Δημοῦχον δὲ Φιλητορίδην ἠΰν τε μέγαν τε | 457 |
Δημοῦχον δὲ τὸν υἱὸν τοῦ Φιλήτορος τὸν εὐμεγέθη τε | |
Și pe Demuhos Filetorianul, om vrednic și mare, | |
κὰγ γόνυ δουρὶ βαλὼν ἠρύκακε. τὸν μὲν ἔπειτα | 458 |
καὶ γενναῖον τρώσας τῷ δόρατι κατὰ τὸ γόνυ διεκώλυσε καὶ κατέσχε· τοῦτον μὲν οὖν | |
Bine-l ochește-n genunchi și-l țintuie acolo; pe urmă | |
οὐτάζων ξίφεϊ μεγάλῳ ἐξαίνυτο θυμόν· | 459 |
πλήττων ξίφει μεγάλῳ ἀφῃρεῖτο τὴν ψυχήν· | |
C-o lovitură de sabie-Ahile suflarea i-o curmă. | |
αὐτὰρ ὃ Λαόγονον καὶ Δάρδανον υἷε Βίαντος | 460 |
οὗτος δὲ Λαόγονον καὶ Δάρδανον τοὺς υἱοὺς τοῦ Βίαντος | |
Pe Laogonos apoi, pe Dardan, a lui Bias vlăstare, | |
ἄμφω ἐφορμηθεὶς ἐξ ἵππων ὦσε χαμᾶζε, | 461 |
ἀμφοτέρους ἐφορμήσας, ἐκ τῶν ἵππων ὠθήσας ἔρριψεν ἐπὶ τὴν γῆν, | |
El năpădind îi prăvale din car pe-amândoi, cu o lance | |
τὸν μὲν δουρὶ βαλών, τὸν δὲ σχεδὸν ἄορι τύψας. | 462 |
τὸν μὲν τρώσας τῷ δόρατι, τὸν δὲ πλήξας ἐκ τοῦ σύνεγγυς τῷ ξίφει. | |
Pe unul din ei nimerind, pe celalt cu un paloș de-aproape. | |
Τρῶα δ' Ἀλαστορίδην, ὃ μὲν ἀντίος ἤλυθε γούνων, | 463 |
τὸν Τρῷα δὲ τὸν υἱὸν τοῦ Ἀλάστορος, ὁ μὲν ἐναντίον παρεγένετο, τῶν γονάτων, | |
Troos Alastorianul, ieșindu-i-nainte, deodată | |
εἴ πώς εὑ πεφίδοιτο λαβὼν καὶ ζωὸν ἀφείη | 464 |
εἴπως αὐτοῦ φείσαιτο, εἰληφὼς, καὶ ζῶντα ἐάσειε, | |
Cade-n genunchi și se roagă să-l cruțe și viu să-i dea drumul, | |
μηδὲ κατακτείνειεν ὁμηλικίην ἐλεήσας, | 465 |
μηδὲ ἀποκτείνειεν τὴν ὁμοίαν ἡλικίαν οἰκτείρας. | |
Milă să aibă de el ca fiind de o vârstă cu dânsul. | |
νήπιος, οὐδὲ τὸ ᾔδη ὃ οὐ πείσεσθαι ἔμελλεν· | 466 |
ὁ μωρὸς καὶ ἀνόητος, οὐδὲ τοῦτο ἠπίστατο, ὅτι οὐκ ἤμελλε πείθεσθαι, | |
Nu-și da el seama smintitul că nu-l va muia pe Ahile, | |
οὐ γάρ τι γλυκύθυμος ἀνὴρ ἦν οὐδ' ἀγανόφρων, | 467 |
οὐ γὰρ τι ἦν ἀνὴρ προσηνής τε (ἀνειμένος τῇ ψυχῇ) καὶ εὔκολος, οὐδὲ πρᾷος, | |
N-a fost el doară blajin, cu firea miloasă și blândă, | |
ἀλλὰ μάλ' ἐμμεμαώς· ὃ μὲν ἥπτετο χείρεσι γούνων | 468 |
ἀλλὰ πάνυ ἐνθουσιῶν (ἰταμὸς)· ὁ μὲν γὰρ ἥπτετο ταῖς χερσὶ τῶν γονάτων, | |
Ci pătimaș și zăcaș. De-aceea când Troos precade | |
ἱέμενος λίσσεσθ', ὃ δὲ φασγάνῳ οὖτα καθ' ἧπαρ· | 469 |
ἐφιέμενος ἱκετεῦσαι, οὗτος δὲ τῷ ξίφει ἔπληξε κατὰ τὸ ἧπαρ, | |
Ca să se roage de el, în pieptu-i afundă cuțitul | |
ἐκ δέ οἱ ἧπαρ ὄλισθεν, ἀτὰρ μέλαν αἷμα κατ' αὐτοῦ | 470 |
ἐξέπεσε δὲ τὸ ἧπαρ αὐτοῦ, αἷμα δὲ μέλαν τὸν ἑαυτοῦ | |
Pân’ la ficat, de-i răsare ficatul și sânul i-l umple | |
κόλπον ἐνέπλησεν· τὸν δὲ σκότος ὄσσε κάλυψε | 471 |
κόλπον κατενέπλησε, τοῦτον δὲ σκότος κατ' ὀφθαλμοὺς περιεκάλυψε | |
Sângele negru țâșnind. Se-ntunecă ochii lui Troos, | |
θυμοῦ δευόμενον· ὃ δὲ Μούλιον οὖτα παραστὰς | 472 |
ψυχῆς στερισκόμενον· οὗτος δὲ τὸν Μόλιον ἔτρωσε παραγενόμενος | |
Viața-i răpusă fiind. Și de Muliu s-apropie Ahile, | |
δουρὶ κατ' οὖς· εἶθαρ δὲ δι' οὔατος ἦλθ' ἑτέροιο | 473 |
δόρατι κατὰ τὸ οὖς, εὐθέως δὲ διὰ τοῦ ὠτὸς διῆλθε τοῦ ἑτέρου | |
Lancea sloboade la el și pe el îl chitește-n ureche | |
αἰχμὴ χαλκείη· ὃ δ' Ἀγήνορος υἱὸν Ἔχεκλον | 474 |
ἡ σιδηρὰ ἐπιδορατίς. αὐτὸς δὲ Ἔχεκλον τὸν υἱὸν τοῦ Ἀγήνορος | |
Și i-o străpunge de tot. Cu sabia trage-n Eheclos | |
μέσσην κὰκ κεφαλὴν ξίφει ἤλασε κωπήεντι, | 475 |
ἔπληξε τῷ ξίφει λαβὴν ἔχοντι κατὰ τὸ μέσον τῆς κεφαλῆς, | |
Cel din Agenor născut și țeasta-i despică în două, | |
πᾶν δ' ὑπεθερμάνθη ξίφος αἵματι· τὸν δὲ κατ' ὄσσε | 476 |
πᾶν δὲ τὸ ξίφος λιαρὸν γέγονε τῷ αἵματι, τοῦτον δὲ κατ᾽ ὀφθαλμοὺς | |
Sabia înfierbântată-i întreagă de sânge, iar moartea | |
ἔλλαβε πορφύρεος θάνατος καὶ μοῖρα κραταιή. | 477 |
ἔλαβεν ὁ μέλας θάνατος, καὶ ἡ ἰσχυρὰ μοῖρα· | |
Cea-ntunecată și soarta cea crudă-i învăluie ochii. | |
Δευκαλίωνα δ' ἔπειθ', ἵνα τε ξυνέχουσι τένοντες | 478 |
τὸν Δευκαλίωνα δὲ μετὰ ταῦτα, ὅπου συνδοῦσιν αἱ ἀπονευρώσεις | |
Lui Deucalion afund îi dă lovitură,-i înfige | |
ἀγκῶνος, τῇ τόν γε φίλης διὰ χειρὸς ἔπειρεν | 479 |
τῶν μυῶν τοῦ ἀγκῶνος, ἐνταῦθα αὐτὸν διὰ τῆς ἀγαπητῆς χειρὸς διωβέλισεν | |
La-ncheietur-ascuțișul în braț unde-i cotul, prin vine, | |
αἰχμῇ χαλκείῃ· ὃ δέ μιν μένε χεῖρα βαρυνθεὶς | 480 |
ἡ σιδηρὰ ἐπιδορατίς, οὗτος δὲ παρέμενεν αὐτὸν βεβαρυμμένος τὴν χεῖρα, | |
Iar Deucalion rămâne-nlemnit și cu mân-amorțită | |
πρόσθ' ὁρόων θάνατον· ὃ δὲ φασγάνῳ αὐχένα θείνας | 481 |
ἔμπροσθεν ὁρῶν τὸν θάνατον· ὁδὲ ξίφει τὸν τράχηλον πλήξας, | |
Moartea-i în față privind. Ahile cu spada-l înjunghie, | |
τῆλ' αὐτῇ πήληκι κάρη βάλε· μυελὸς αὖτε | 482 |
πόρρω σὺν τῇ περικεφαλαίᾳ τὴν κεφαλὴν ἔρριψεν, ὁ μυελὸς δὲ | |
Capu-i retează și-ncolo-l răpede-ncoifat, iar voinicul | |
σφονδυλίων ἔκπαλθ', ὃ δ' ἐπὶ χθονὶ κεῖτο τανυσθείς. | 483 |
τῶν σφονδύλων ἐνέπεσεν, οὗτος δὲ κατὰ γῆς ἔκειτο ἐκτεταμένος. | |
Cade lungit la pământ cu măduva scursă-n spinare. | |
αὐτὰρ ὃ βῆ ῥ' ἰέναι μετ' ἀμύμονα Πείρεω υἱὸν | 484 |
αὐτὸς δὲ ὥρμησε πορεύεσθαι ἐπὶ τὸν ἀμώμητον υἱὸν τοῦ Πείρου | |
Repede-Ahile purcede spre fiul fălos al lui Pires, | |
Ῥίγμον, ὃς ἐκ Θρῄκης ἐριβώλακος εἰληλούθει· | 485 |
τὸν Ῥίγμον, ὅστις ἐκ τῆς Θρᾴκης τῆς εὐγείου ἀφίκετο, | |
Rigmos, bărbatul venit din a Traciei rodnică țară, | |
τὸν βάλε μέσσον ἄκοντι, πάγη δ' ἐν νηδύϊ χαλκός, | 486 |
τοῦτον ἔτρωσε κατὰ τὸ μέσον τῷ δόρατι, ἐνεπάγη δὲ εἰς τὸν πνεύμονα ὁ σίδηρος, | |
Și-l nimerește la mijloc, arama-n plămâni îi pătrunde | |
ἤριπε δ' ἐξ ὀχέων· ὃ δ' Ἀρηΐθοον θεράποντα | 487 |
κατέπεσε δὲ ἐκ τοῦ ὀχήματος. οὗτος δὲ Ἀρηίθεον τὸν θεράποντα | |
Și-l răbufnește din car. Dă zor Areitou vizitiul | |
ἂψ ἵππους στρέψαντα μετάφρενον ὀξέϊ δουρὶ | 488 |
στρέψαντα εἰς τοὐπίσω τοὺς ἵππους κατὰ τὸ μετάφρενον δόρατι ὀξεῖ | |
Caii să-ntoarcă-napoi, ci în spate-l însuliț-Ahile | |
νύξ', ἀπὸ δ' ἅρματος ὦσε· κυκήθησαν δέ οἱ ἵπποι. | 489 |
ἔτρωσε, κατέρριψε δὲ ἀπὸ τοῦ δίφρου, ἐταράχθησαν δὲ οἱ ἵπποι. | |
Și se prăvale și el, de se-nvalmeșă roibii de spaimă. | |
ὡς δ' ἀναμαιμάει βαθέ' ἄγκεα θεσπιδαὲς πῦρ | 490 |
ὥσπερ δὲ ἐνθουσιᾷ τὸ θεσπεσίως καιόμενον πῦρ | |
Cum e când focul pustiu ia razna pe văile afunde, | |
οὔρεος ἀζαλέοιο, βαθεῖα δὲ καίεται ὕλη, | 491 |
κατὰ τὰ βαθέα κοῖλα τοῦ καταξήρου ὄρους, τὰ μεγάλα δὲ καὶ πυκνὰ δένδρα καίονται, | |
Prin uscătura din plai, și încinge desișul pădurii, | |
πάντῃ τε κλονέων ἄνεμος φλόγα εἰλυφάζει, | 492 |
καὶ πάντοσε ταράσσων ὁ ἄνεμος τὴν φλόγα ἐλαύνει. | |
Para suflată de vânt se învolbur-arzând pretutindeni; | |
ὣς ὅ γε πάντῃ θῦνε σὺν ἔγχεϊ δαίμονι ἶσος | 493 |
οὕτως αὐτὸς πάντοσε ὥρμα ἐνθουσιωδῶς σὺν τῷ δόρατι, ὅμοιος θεῷ, | |
Astfel Ahile cu lancea trăsnind pretutindeni dă moarte, | |
κτεινομένους ἐφέπων· ῥέε δ' αἵματι γαῖα μέλαινα. | 494 |
τοὺς ἀναιρουμένους ἐπιδιώκων, περιερρεῖτο δὲ αἵματι ἡ μέλαινα γῆ. | |
Parcă-i un zeu în vârtute, și sângele scaldă pământul. | |
ὡς δ' ὅτε τις ζεύξῃ βόας ἄρσενας εὐρυμετώπους | 495 |
ὥσπερ δὲ ὅταν τις συνδιάσῃ βοῦς ἄρρενας πλατέα τὰ μέτωπα ἔχοντας | |
Cum dacă boii fruntoși oarecine-și-njugă și-ncepe | |
τριβέμεναι κρῖ λευκὸν ἐϋκτιμένῃ ἐν ἀλωῇ, | 496 |
τρίβειν κριθὴν λευκὴν ἐν τῇ εὐκύκλῳ ἄλῳ, | |
Treierul orzului alb în aria bine-ntocmită, | |
ῥίμφά τε λέπτ' ἐγένοντο βοῶν ὑπὸ πόσσ' ἐριμύκων, | 497 |
ῥᾳδίως (ταχέως) λεπτὰ ἐγένοντο ὑπὸ τῶν ποδῶν τῶν μεγαλοφώνων βοῶν. | |
Spicele-ndată se farmă călcate fiind de jugarii | |
ὣς ὑπ' Ἀχιλλῆος μεγαθύμου μώνυχες ἵπποι | 498 |
οὕτως ὑπὸ τοῦ μεγαλοψύχου Ἀχιλλέως οἱ μονώνυχες ἵπποι | |
Cei mugitori, tot astfel și caii ce poartă pe-Ahile | |
στεῖβον ὁμοῦ νέκυάς τε καὶ ἀσπίδας· αἵματι δ' ἄξων | 499 |
ἐπάτουν ὁμοῦ τούς τε νεκροὺς καὶ τὰς ἀσπίδας, αἵματι δὲ τὸ διὰ τῶν τροχῶν διῆκον | |
Calcă deodată și scuturi și morți și udată-i de sânge | |
νέρθεν ἅπας πεπάλακτο καὶ ἄντυγες αἳ περὶ δίφρον, | 500 |
ξύλον κάτωθεν ἅπαν ἐμολύνθη, καὶ αἱ περὶ τὸν δίφρον περιφέρειαι, | |
Osia toată sub car și chelna deasupra-i stropită | |
ἃς ἄρ' ἀφ' ἱππείων ὁπλέων ῥαθάμιγγες ἔβαλλον | 501 |
ἃς δὴ αἱ ἐκ τῶν ὀνύχων τῶν ἵππων σταγόνες ἔρραινον, | |
Ba de copitele cailor, ba de obezi de la roate. | |
αἵ τ' ἀπ' ἐπισσώτρων· ὃ δὲ ἵετο κῦδος ἀρέσθαι | 502 |
καὶ αἱ ἀπὸ τῶν ἐπικειμένων τοῖς τροχοῖς σιδήρων· οὗτος δὲ ἐφίετο δόξαν λαβεῖν | |
Iar Peleianul s-avântă setos de mărire, și-n mersu-i | |
Πηλεΐδης, λύθρῳ δὲ παλάσσετο χεῖρας ἀάπτους. | 503 |
ὁ υἱὸς τοῦ Πηλέως, αἵματι δὲ ἐψυγμένῳ ἐμολύνετο τὰς φοβερὰς καὶ ἀπροσπελάστους χεῖρας. | |
Sângele-mproașcă în pulbere mânile-i nebiruite. | |