Textul homeric & parafrază în greaca koine de Theodorus Gaza & traducere în limba română de George Murnu
οὐδ' ἔλαθ' Ἀτρέος υἱὸν ἀρηΐφιλον Μενέλαον | 001 |
οὐδὲ ἔλαθε τὸν υἱὸν τοῦ Ἀτρέως τὸν πολεμικὸν Μενέλαον | |
Află Menelau îndată că-n luptă căzuse Patroclu | |
Πάτροκλος Τρώεσσι δαμεὶς ἐν δηϊοτῆτι. | 002 |
ὁ Πάτροκλος ὑπὸ τῶν Τρῴων ἀναιρεθεὶς ἐν τῇ μάχῃ, | |
βῆ δὲ διὰ προμάχων κεκορυθμένος αἴθοπι χαλκῷ, | 003 |
ἐπορεύθη δὲ διὰ τῶν πρωταγωνιστῶν καθωπλισμένος σιδήρῳ λαμπρῷ, | |
Și prin oștirea din față răzbate lucind în aramă | |
ἀμφὶ δ' ἄρ' αὐτῷ βαῖν' ὥς τις περὶ πόρτακι μήτηρ | 004 |
περὶ δὲ αὐτὸν ἵστατο ὥσπερ τις περὶ δάμαλιν μικρά μητὴρ | |
Și-l ia în pază pe mort. Precum și-ocolește vițelul | |
πρωτοτόκος κινυρὴ οὐ πρὶν εἰδυῖα τόκοιο· | 005 |
πρώτως τετοκυῖα, οἰκτρόφωνος, οὐ πρότερον ἐγνωκυῖα τόκον· | |
Muma-i cu jale scâncind, dacă ea-ntâia oară fătase, | |
ὣς περὶ Πατρόκλῳ βαῖνε ξανθὸς Μενέλαος. | 006 |
οὕτως περὶ τὸν Πάτροκλον ἵστατο ὁ πυρρὸς Μενέλαος, | |
Astfel înconjură mortul cu jale bălanul Menelau, | |
πρόσθε δέ οἱ δόρυ τ' ἔσχε καὶ ἀσπίδα πάντοσ' ἐΐσην, | 007 |
ἔμπροσθεν δὲ αὐτῷ τό τε δόρυ ἐκράτησε, καὶ τὴν ἀσπίδα τὴν πανταχόθεν ἴσην, | |
Sulița-asupra-i întinde și pavăza-i cea rotilată, | |
τὸν κτάμεναι μεμαὼς ὅς τις τοῦ γ' ἀντίος ἔλθοι. | 008 |
τοῦτον ἀποκτεῖναι προθυμούμενος ὅστις ἂν ἐναντίον αὐτοῦ ἀφίκηται. | |
Gata să culce pe-oricine ar veni să s-atingă de dânsul. | |
οὐδ' ἄρα Πάνθου υἱὸς ἐϋμμελίης ἀμέλησε | 009 |
οὐδ᾽ ἄρα ὁ υἱὸς τοῦ Πάνθου ὁ καλῶς τῷ ἐκ μελίας δόρατι χρώμενος, ἤτοι ὁ πολεμικός, ἠμέλησε | |
Dar și-al lui Pantus fecior, în suliți chitaci, luă seama | |
Πατρόκλοιο πεσόντος ἀμύμονος· ἄγχι δ' ἄρ' αὐτοῦ | 010 |
τοῦ ἀμωμήτου Πατρόκλου ἀποθανόντος, πλησίον δὲ αὐτοῦ | |
Când a căzut lăudatul Patroclu; stătu el aproape | |
ἔστη, καὶ προσέειπεν ἀρηΐφιλον Μενέλαον· | 011 |
ἔστη, καὶ εἶπε πρὸς αὐτὸν πολεμικὸν Μενέλαον· | |
Și începu pe Menelau așa s-amenințe din gură: | |
Ἀτρεΐδη Μενέλαε διοτρεφὲς ὄρχαμε λαῶν | 012 |
ὦ Μενέλαε υἱὲ τοῦ Ἀτρέως, ἐνδοξότατα τεθραμμένε, ἡγεμὼν τοῦ στρατοῦ, | |
„Tu căpitane din viță mărită, Menelau Atride, | |
χάζεο, λεῖπε δὲ νεκρόν, ἔα δ' ἔναρα βροτόεντα· | 013 |
ὑποχώρει, κατάλειπε δὲ τὸν νεκρόν, ἄφες δὲ τὰ ᾑμαγμένα ὅπλα, | |
Trage-te, lasă pe mort cu armele ude de sânge. | |
οὐ γάρ τις πρότερος Τρώων κλειτῶν τ' ἐπικούρων | 014 |
οὐδεὶς γὰρ τῶν Τρῴων καὶ τῶν ἐνδόξων βοηθῶν πρότερος ἐμοῦ | |
Nici un troian de ai noștri, nici unul din soții de arme | |
Πάτροκλον βάλε δουρὶ κατὰ κρατερὴν ὑσμίνην· | 015 |
τὸν Πάτροκλον ἔτρωσε δόρατι κατὰ τὴν ἰσχυρὰν μάχην, | |
Nu-l nimerise în toi pe Patroclu-nainte de mine. | |
τώ με ἔα κλέος ἐσθλὸν ἐνὶ Τρώεσσιν ἀρέσθαι, | 016 |
δι' ὃ ἔασόν με δόξαν ἀγαθὴν ἐν τοῖς Τρῳσὶ κτήσασθαι, | |
Las’ dar ca eu între-ai mei să mă bucur de-această mărire; | |
μή σε βάλω, ἀπὸ δὲ μελιηδέα θυμὸν ἕλωμαι. | 017 |
μήπως σε τρώσω, καὶ ἀφέλωμαι τὴν ὑπερηδίστην ψυχήν. | |
Hai, că de nu, te străpung și dusă ți-i dulcea ta viață.” | |
τὸν δὲ μέγ' ὀχθήσας προσέφη ξανθὸς Μενέλαος· | 018 |
πρὸς τοῦτον δὲ μεγάλως ἀγανακτήσας, καὶ στενάξας εἶπεν ὁ πυρρὸς Μενέλαος· | |
Gur-auzindu-i, așa se răsti roșcovanul Menelau: | |
Ζεῦ πάτερ οὐ μὲν καλὸν ὑπέρβιον εὐχετάασθαι. | 019 |
ὦ Ζεῦ πάτερ, οὐδαμῶς καλὸν ὑπὲρ δύναμιν καυχᾶσθαι· | |
„Doamne, ce rău e când prea se întrece trufindu-se omul! | |
οὔτ' οὖν παρδάλιος τόσσον μένος οὔτε λέοντος | 020 |
οὔτε οὖν παρδάλεως τοσαύτη ὁρμὴ καὶ θρασύτης, οὔτε λέοντος, | |
Nu se mândrește nici pardosul aprig atâta, nici leul, | |
οὔτε συὸς κάπρου ὀλοόφρονος, οὗ τε μέγιστος | 021 |
οὔτε χοίρου ἀγρίου δεινοῦ, καὶ ὀλεθρίου, οὗ μέγιστος | |
Nu se mândrește, nici vierul sălbatic, dihania care | |
θυμὸς ἐνὶ στήθεσσι περὶ σθένεϊ βλεμεαίνει, | 022 |
θυμὸς ἐν τῷ στήθει σὺν δυνάμει μεγάλῃ ἐνθουσιᾷ, | |
Nu-și mai încape în piele de-atâta curaj și vârtute, | |
ὅσσον Πάνθου υἷες ἐϋμμελίαι φρονέουσιν. | 023 |
ὅσον οἱ τοῦ Πάνθου υἱοὶ οἱ πολεμικοὶ καὶ ἀνδρεῖοι φρονοῦσι καὶ ἐπαίρονται· | |
Cum se încumetă fiii cu lănci înarmați ai lui Pantus. | |
οὐδὲ μὲν οὐδὲ βίη Ὑπερήνορος ἱπποδάμοιο | 024 |
οὐ μὴν οὐδὲ ἡ δύναμις Ὑπερήνορος τοῦ πολεμικοῦ, | |
Vezi că nici fratele tău, strunitorul de cai Hiperenor, | |
ἧς ἥβης ἀπόνηθ', ὅτε μ' ὤνατο καί μ' ὑπέμεινε | 025 |
ἤτοι αὐτὸς Ὑπερήνωρ τῆς ἑαυτοῦ ἀκμαζούσης ἡλικίας ἀπέλαυσεν, ὅτε με ἐμέμψατο, καὶ παρέμεινέ με, | |
Nu-și mai trăi tinerețea, când el îndrăzni să mă-nfrunte | |
καί μ' ἔφατ' ἐν Δαναοῖσιν ἐλέγχιστον πολεμιστὴν | 026 |
καὶ εἶπέ με ἐπονείδιστον μαχητὴν εἶναι ἐν τοῖς Ἕλλησιν· | |
Și mă jigni între Ahei și-mi zise că-s cel mai de ocară | |
ἔμμεναι· οὐδέ ἕ φημι πόδεσσί γε οἷσι κιόντα | 027 |
οὐδ' οἴομαι αὐτὸν ποσὶν ἰδίοις ἀφικόμενον εἰς τὸν ἑαυτοῦ οἶκον | |
Între oșteni. Ci îmi pare că nu s-a întors pe picioare | |
εὐφρῆναι ἄλοχόν τε φίλην κεδνούς τε τοκῆας. | 028 |
εὐφράναι τήν τε ἀγαπητὴν γαμετήν, καὶ τοὺς σώφρονας γονεῖς· | |
Înveselindu-și acasă cinstiții părinți și nevastă. | |
ὥς θην καὶ σὸν ἐγὼ λύσω μένος εἴ κέ μευ ἄντα | 029 |
οὕτω δὴ ἐγὼ καὶ τὴν σὴν ἰσχύν, καὶ τόλμην καταλύσω, ἐὰν ἐναντίον ἐμοῦ | |
Eu îți pun capul și ție la fel, dacă față-mi te bizui. | |
στήῃς· ἀλλά σ' ἔγωγ' ἀναχωρήσαντα κελεύω | 030 |
στῇς, ἀλλά σε ἔγωγε ἀναχωρήσαντα λέγω | |
De-asta ți-oi da o povață: ia-ți talpa de-aicea mai iute, | |
ἐς πληθὺν ἰέναι, μηδ' ἀντίος ἵστασ' ἐμεῖο | 031 |
ἀπιέναι εἰς τὸ πλῆθος, μηδέ ἵστασο ἐναντίον ἐμοῦ | |
Cară-te acolo-n duium și nu adăsta pân’ te-ajunge | |
πρίν τι κακὸν παθέειν· ῥεχθὲν δέ τε νήπιος ἔγνω. | 032 |
πρὸ τοῦ παθεῖν τι δεινόν, πραχθὲν δὲ τὸ κακὸν ὁ μωρὸς ἐνόησεν. | |
Pacostea. Fii mai cu cap, cu pățanii se-nvață doar prostul.” | |
ὣς φάτο, τὸν δ' οὐ πεῖθεν· ἀμειβόμενος δὲ προσηύδα· | 033 |
οὕτως εἶπε· τοῦτον δὲ οὐ κατέπειθεν, ἀποκρινόμενος δὲ εἶπε πρὸς αὐτόν· | |
Nu vru să știe de vorbă și astfel Euforb îi răspunse: | |
νῦν μὲν δὴ Μενέλαε διοτρεφὲς ἦ μάλα τείσεις | 034 |
νῦν δήπου, ὦ Μενέλαε ἐνδοξότατα τεθραμμένε, τῷ ὄντι πάνυ δώσεις τιμωρίαν εἰς ἐκδίκησιν | |
„Hei, tu, mărite Menelau, plăti-vei chiar astăzi omorul | |
γνωτὸν ἐμὸν τὸν ἔπεφνες, ἐπευχόμενος δ' ἀγορεύεις, | 035 |
τοῦ ἐμοῦ ἀδελφοῦ ὃν ἀπέκτεινας, ἐπικαυχώμενος δὲ λέγεις, | |
Fratelui meu Hiperenor, de care vorbești cu mândrie; | |
χήρωσας δὲ γυναῖκα μυχῷ θαλάμοιο νέοιο, | 036 |
χήραν δὲ αὐτοῦ τὴν γυναῖκα ἐποίησας ἐν τῷ ἐνδοτάτῳ τοῦ νέου θαλάμου, | |
I-ai văduvit în cămara cea nouă de mire femeia | |
ἀρητὸν δὲ τοκεῦσι γόον καὶ πένθος ἔθηκας. | 037 |
μισητὸν δὲ καὶ ἐπάρατον πένθος, καὶ θρῆνον ἐποίησας τοῖς γονεῦσιν· | |
Și-ai cufundat pe părinți în obidă și-n jale nespusă. | |
ἦ κέ σφιν δειλοῖσι γόου κατάπαυμα γενοίμην | 038 |
ὄντως που τοῖς κακοδαίμοσι κατάπαυσις τοῦ θρήνου γενοίμην ἄν, | |
Pentru sărmanii de ei ușurarea le-ar fi numai una, | |
εἴ κεν ἐγὼ κεφαλήν τε τεὴν καὶ τεύχε' ἐνείκας | 039 |
ἐὰν ἐγὼ τὴν σὴν κεφαλήν, καὶ τὰ ὅπλα κομίσας | |
Dacă eu armele tale și capul luându-le acasă | |
Πάνθῳ ἐν χείρεσσι βάλω καὶ Φρόντιδι δίῃ. | 040 |
τῷ Πάνθῳ τῷ πατρὶ εἰς τὰς χεῖρας ἐμβάλω, καὶ τῇ ἐνδοξοτάτῃ Φρόντιδι τῇ μητρί. | |
Da-le-voi tatălui meu, lui Pantus și mamei Frontida. | |
ἀλλ' οὐ μὰν ἔτι δηρὸν ἀπείρητος πόνος ἔσται | 041 |
ἀλλὰ μὴν οὐκέτι ἐπὶ πολὺ ὁ κάματος, καὶ ὁ πόλεμος ἀπείρατος ἔσται | |
Nu mai e însă de stat, ci-i aici între noi pe-ncercate | |
οὐδ' ἔτ' ἀδήριτος ἤτ' ἀλκῆς ἤτε φόβοιο. | 042 |
οὐδὲ ἀκαταμάχητος, οὔτε δυνάμεως, οὔτε φυγῆς. | |
Și pe luptat ca să știm cine biruie, cine o dosește.” | |
ὣς εἰπὼν οὔτησε κατ' ἀσπίδα πάντοσ' ἐΐσην· | 043 |
οὕτως εἰπὼν ἔβαλε κατὰ τὴν πανταχόθεν ἴσην ἀσπίδα, | |
Asta grăi, și în scutul rotat îl chiti, însă arma | |
οὐδ' ἔρρηξεν χαλκός, ἀνεγνάμφθη δέ οἱ αἰχμὴ | 044 |
οὐδὲ διέκοψε τὸν σίδηρον, ἐκάμφθη δὲ ἡ ἐπιδορατὶς αὐτοῦ | |
Nu răzbătu nicidecum, că boldul a dat de tăria | |
ἀσπίδ' ἐνὶ κρατερῇ· ὃ δὲ δεύτερος ὄρνυτο χαλκῷ | 045 |
ἐν τῇ στερεᾷ ἀσπίδι· ὁ δὲ δεύτερος ὥρμησε σὺν τῷ σιδήρῳ | |
Scutului și s-a strâmbat. Se întinde cu lancea la rându-i | |
Ἀτρεΐδης Μενέλαος ἐπευξάμενος Διὶ πατρί· | 046 |
ὁ Μενέλαος ὁ υἱὸς τοῦ Ἀτρέως εὐξάμενος τῷ Διὶ τῷ πατρί· | |
Cel din Atreus născut cu un Doamne-ajută spre dânsul. | |
ἂψ δ' ἀναχαζομένοιο κατὰ στομάχοιο θέμεθλα | 047 |
εἰς τοὐπίσω δὲ ἀναχωροῦντος κατὰ τὰ θεμέλια τοῦ στομάχου, | |
Când se dă-n lături Euforb, el plin de încredere-n mâna-i | |
νύξ', ἐπὶ δ' αὐτὸς ἔρεισε βαρείῃ χειρὶ πιθήσας· | 048 |
ἤτοι κατὰ τὴν θέσιν τοῦ βρόγχου καὶ τὴν ἀρχὴν ἔπληξεν, ἐπέρρεισε δὲ καὶ συνεπεβάρυνε καὶ αὐτὸς τῇ ἑαυτοῦ ἰσχυρᾷ χειρὶ θαρρήσας· | |
Țapănă, bine proptindu-se, din răsputeri îl împunge | |
ἀντικρὺ δ' ἁπαλοῖο δι' αὐχένος ἤλυθ' ἀκωκή, | 049 |
καταντικρὺ δὲ διὰ τοῦ ἁπαλοῦ τραχήλου διῆλθε τὸ ὀξὺ τοῦ δόρατος, | |
Sub beregată, de trece prin frageda-i ceafă țuguiul. | |
δούπησεν δὲ πεσών, ἀράβησε δὲ τεύχε' ἐπ' αὐτῷ. | 050 |
ἐψόφησε δὲ καταπεσών, ἤχησαν δὲ τὰ ὅπλα ἐπ' αὐτῷ, | |
Cade cu bufnet Euforb și zuruie-arama pe dânsul; | |
αἵματί οἱ δεύοντο κόμαι Χαρίτεσσιν ὁμοῖαι | 051 |
αἵματι δὲ ἐβρέχοντο αἱ κόμαι αὐτοῦ αἱ ὅμοιαι ταῖς συνεστραμμέναις καὶ οὔλαις μυρσίναις, | |
Sângele-i udă tot părul și pletele-i cârlionțate, | |
πλοχμοί θ', οἳ χρυσῷ τε καὶ ἀργύρῳ ἐσφήκωντο. | 052 |
καὶ οἱ πλόκαμοι, οἳ διὰ χρυσοῦ καὶ ἀργύρου συνδεδεμένοι ἦσαν. | |
Parcă-mpletite de Grații și prinse-n argint și în aur. | |
οἷον δὲ τρέφει ἔρνος ἀνὴρ ἐριθηλὲς ἐλαίης | 053 |
οἷον δὲ φυτὸν ἀειθαλὲς ἐλαίας ἀνατρέφει ἀνὴρ | |
Ca o mlădiță de verde măslin, care-i bine-ngrijită | |
χώρῳ ἐν οἰοπόλῳ, ὅθ' ἅλις ἀναβέβροχεν ὕδωρ, | 054 |
ἐν ἐρήμῳ τόπῳ, ὅπου ἱκανῶς ἀναβλύζει καὶ ἀναρρεῖ ὕδωρ | |
Singură-n loc osebit, unde șuieră ape destule, | |
καλὸν τηλεθάον· τὸ δέ τε πνοιαὶ δονέουσι | 055 |
εὐειδές, πολυθαλές, τοῦτο δὲ πνοαὶ ταράττουσι | |
Și legănată de line-adieri de tot felul se-nalță, | |
παντοίων ἀνέμων, καί τε βρύει ἄνθεϊ λευκῷ· | 056 |
παντοίων ἀνέμων, καὶ ἄνθει θάλλει λευκῷ· | |
Mândră, ticsită-n podoaba ei verde și-n florile-i albe; | |
ἐλθὼν δ' ἐξαπίνης ἄνεμος σὺν λαίλαπι πολλῇ | 057 |
ἐπελθὼν δὲ ἐξαίφνης ἄνεμος σὺν καταιγίδι καὶ συστροφῇ σφοδρᾷ | |
Dar de năprasnă venind cu vifor cumplit vijelia | |
βόθρου τ' ἐξέστρεψε καὶ ἐξετάνυσσ' ἐπὶ γαίῃ· | 058 |
ἐκ βάθους ἀπέσπασε πρόρριζον καὶ κατὰ γῆς ἐξέτεινε καὶ ἐξήπλωσε. | |
Din rădăcină o smulge pe loc și o culcă pe glie; | |
τοῖον Πάνθου υἱὸν ἐϋμμελίην Εὔφορβον | 059 |
τοιοῦτον τοῦ Πάνθου τὸν υἱὸν τὸν πολεμικὸν καὶ ἀνδρεῖον Εὔφορβον | |
Tocmai așa pe dibaciul în lănci Euforb, pe-al lui Pantus | |
Ἀτρεΐδης Μενέλαος ἐπεὶ κτάνε τεύχε' ἐσύλα. | 060 |
ὁ τοῦ Ἀτρέως υἱὸς Μενέλαος, ἐπειδὴ ἀπέκτεινε, τὰ ὅπλα ἀφῃρεῖτο· | |
Fiu, îl doboară Menelau și stă să-l despoaie de arme. | |
ὡς δ' ὅτε τίς τε λέων ὀρεσίτροφος ἀλκὶ πεποιθὼς | 061 |
ὥσπερ δὲ ὅταν τις λέων ἐν ὄρεσι τεθραμμένος τῇ ἑαυτοῦ δυνάμει θαρρῶν | |
Cum, încrezut în putere, un leu care crește pe plaiuri, | |
βοσκομένης ἀγέλης βοῦν ἁρπάσῃ ἥ τις ἀρίστη· | 062 |
ἁρπάσῃ βοῦν ἀγέλης βοσκομένης, ἥτις κρείττων τῶν ἄλλων ἐστί, | |
De la pășune din turmă răpește pe cea mai aleasă | |
τῆς δ' ἐξ αὐχέν' ἔαξε λαβὼν κρατεροῖσιν ὀδοῦσι | 063 |
ταύτης δὲ τὸν τράχηλον συνέτριψε διὰ τῶν ἰσχυρῶν ὀδόντων | |
Juncă-apucând-o cu colții tăioși el apoi o sugrumă | |
πρῶτον, ἔπειτα δέ θ' αἷμα καὶ ἔγκατα πάντα λαφύσσει | 064 |
πρῶτον, μετὰ ταῦτα δὲ τὸ αἷμα καὶ τὰ ἐντὸς πάντα λάπτει | |
Și, spârcuind-o, înfulic-a ei măruntaie și sânge, | |
δῃῶν· ἀμφὶ δὲ τόν γε κύνες τ' ἄνδρές τε νομῆες | 065 |
καὶ κατεσθίει σπαράσσων καὶ διακόπτων, περὶ αὐτὸν δὲ κύνες καὶ ἄνδρες νομεῖς | |
Latră în juru-i dulăii și chiuie, țipă haidăii | |
πολλὰ μάλ' ἰύζουσιν ἀπόπροθεν οὐδ' ἐθέλουσιν | 066 |
πάνω πολλὰ ἀγροικῇ φωνῇ προσφωνοῦσι πόρρωθεν, οὐδὲ βούλονται | |
Și-l tot huiesc de departe mereu, ci să-ntâmpine fiara | |
ἀντίον ἐλθέμεναι· μάλα γὰρ χλωρὸν δέος αἱρεῖ· | 067 |
ἐναντίον ἐπελθεῖν, πάνυ γὰρ αὐτοὺς ὠχροποιὸς φόβος κατακρατεῖ· | |
Nu mai cutează niciunul, căci galbenă teamă-i cuprinde; | |
ὣς τῶν οὔ τινι θυμὸς ἐνὶ στήθεσσιν ἐτόλμα | 068 |
οὕτως οὐδενὶ τούτων ἡ ψυχὴ ἐν τῷ στήθει ὑπέμενεν | |
Tocmai așa de la dânșii acum nu se bizuie nimeni | |
ἀντίον ἐλθέμεναι Μενελάου κυδαλίμοιο. | 069 |
ἐπελθεῖν ἐναντίον τοῦ ἐνδόξου Μενελάου. | |
Zdravăn să stea în ponciș cu slăvitul Menelas Atride. | |
ἔνθά κε ῥεῖα φέροι κλυτὰ τεύχεα Πανθοΐδαο | 070 |
τότε ῥᾳδίως ἂν ἔλαβε τὰ ἔνδοξα ὅπλα τοῦ υἱοῦ τοῦ Πάνθου | |
Și-ar fi luat fără trudă viteazul podoaba de arme | |
Ἀτρεΐδης, εἰ μή οἱ ἀγάσσατο Φοῖβος Ἀπόλλων, | 071 |
ὁ υἱὸς τοῦ Ἀτρέως, εἰ μὴ ἐφθόνησεν αὐτῷ ὁ καθαρὸς Ἀπόλλων, | |
A lui Euforb, dacă nu-l pizmuia luminatul Apolon, | |
ὅς ῥά οἱ Ἕκτορ' ἐπῶρσε θοῷ ἀτάλαντον Ἄρηϊ | 072 |
ὃς δὴ αὐτῷ τὸν Ἕκτορα ἐπήγειρεν ὅμοιον τῷ ταχεῖ Ἄρει, | |
Care pe Hector a-mpins să tabere asupra-i ca Ares. | |
ἀνέρι εἰσάμενος Κικόνων ἡγήτορι Μέντῃ· | 073 |
ὁμοιωθεὶς ἀνδρὶ Μέντῃ τῷ ἡγεμόνι τῶν Κικόνων, | |
Zeul, la chip fiind una cu domnul Ciconilor Mentes, | |
καί μιν φωνήσας ἔπεα πτερόεντα προσηύδα· | 074 |
καὶ φωνήσας ἔλεγε πρὸς αὐτὸν λόγους ταχεῖς· | |
Vine la el și începe cu astfel de vorbe ce zboară: | |
Ἕκτορ νῦν σὺ μὲν ὧδε θέεις ἀκίχητα διώκων | 075 |
ὦ Ἕκτορ, σὺ μὲν νῦν ἐνταῦθα τρέχεις ἀκατάληπτα διώκων, | |
„Hector, alergi și dai goană-n zadar după carul și caii | |
ἵππους Αἰακίδαο δαΐφρονος· οἳ δ' ἀλεγεινοὶ | 076 |
τοὺς ἵππους τοῦ συνετοῦ ἐγγόνου τοῦ Αἰακοῦ. οὗτοι δὲ χαλεποί εἰσιν | |
Lui Eacid ortomanul, căci foarte-anevoie pe dânșii | |
ἀνδράσι γε θνητοῖσι δαμήμεναι ἠδ' ὀχέεσθαι | 077 |
ἀνδράσι θνητοῖς δουλωθῆναι, καὶ ἱππεύεσθαι | |
Un muritor va putea să-i înstrune-ori din chelnă să-i mâne | |
ἄλλῳ γ' ἢ Ἀχιλῆϊ, τὸν ἀθανάτη τέκε μήτηρ. | 078 |
ἄλλῳ, ἢ Ἀχιλλεῖ, ὃν ἔτεκε μήτηρ ἀθάνατος. | |
Altul afară de-Ahile, născutul de-o nemuritoare. | |
τόφρα δέ τοι Μενέλαος ἀρήϊος Ἀτρέος υἱὸς | 079 |
τηνικαῦτα δὲ Μενέλαος ὁ πολεμικὸς υἱὸς τοῦ Ἀτρέως | |
Iată, când vremea tu pierzi, Menelau, păzind pe Patroclu | |
Πατρόκλῳ περιβὰς Τρώων τὸν ἄριστον ἔπεφνε | 080 |
περὶ τὸν Πάτροκλον στὰς ἀπέκτεινε τὸν κράτιστον τῶν Τρῴων | |
Ne-a omorât pe voinicul de frunte din oștile tale, | |
Πανθοΐδην Εὔφορβον, ἔπαυσε δὲ θούριδος ἀλκῆς. | 081 |
τὸν υἱὸν τοῦ Πάνθου τὸν Εὔφορβον, ἀπέπαυσε δὲ αὐτὸν τῆς ὁρμητικῆς καὶ πολεμικῆς δυνάμεως. | |
Pe Euforb al lui Pantus, și storsu-i-a vlaga tăriei.” | |
ὣς εἰπὼν ὃ μὲν αὖτις ἔβη θεὸς ἂμ πόνον ἀνδρῶν, | 082 |
οὕτως εἰπών, ὁ μὲν θεὸς αὖθις ἐπορεύθη εἰς τὸν κάματον καὶ τὴν μάχην τῶν ἀνδρῶν. | |
Asta zicându-i, se duce din nou unde-i zorul oștirii. | |
Ἕκτορα δ' αἰνὸν ἄχος πύκασε φρένας ἀμφὶ μελαίνας· | 083 |
τὸν Ἕκτορα δὲ λύπη χαλεπὴ περιεκάλυψε κατὰ τὴν βαθυγνώμονα διάνοιαν, | |
Vestea pe Hector amarnic îl doare, se-ntunecă-n suflet, | |
πάπτηνεν δ' ἄρ' ἔπειτα κατὰ στίχας, αὐτίκα δ' ἔγνω | 084 |
περιεβλέψατο δ᾽ οὖν κατὰ τὰς τάξεις, παραχρῆμα δὲ ἐθεάσατο | |
Cată prin șiruri și iute zărește pe-Atrid cum ridică | |
τὸν μὲν ἀπαινύμενον κλυτὰ τεύχεα, τὸν δ' ἐπὶ γαίῃ | 085 |
τὸν μὲν ἀφαιρούμενον τὰ τίμια ὅπλα, τὸν δὲ ἐπὶ τῆς γῆς | |
Armele lui Euforb, care zace lungit pe țărână, | |
κείμενον· ἔρρει δ' αἷμα κατ' οὐταμένην ὠτειλήν. | 086 |
κείμενον, ἐξεχεῖτο δὲ τὸ αἷμα κατὰ τὸ ἐκ τῆς οὐτήσεως τραῦμα· | |
Negru de sângele-i curs șiroaie din rana-i deschisă. | |
βῆ δὲ διὰ προμάχων κεκορυθμένος αἴθοπι χαλκῷ | 087 |
ἐπορεύθη δὲ διὰ τῶν πρωταγωνιστῶν καθωπλισμένος σιδήρῳ λαμπρῷ | |
Deci se repede-nainte ’narmat în strălucie-aramă | |
ὀξέα κεκλήγων φλογὶ εἴκελος Ἡφαίστοιο | 088 |
ὀξέως καὶ μεγάλως βοῶν, ὅμοιος φλογὶ πυρὸς | |
Iute ca flacăra nepotolitului foc, și dă strigăt | |
ἀσβέστῳ· οὐδ' υἱὸν λάθεν Ἀτρέος ὀξὺ βοήσας· | 089 |
ἀκαταπαύστῳ, οὐδὲ τὸν υἱὸν ἔλαθε τοῦ Ἀτρέως ὀξέως βοήσας· | |
Răsunător. Cum glasul i-aude și-l simte Menelau, | |
ὀχθήσας δ' ἄρα εἶπε πρὸς ὃν μεγαλήτορα θυμόν· | 090 |
στενάξας δὲ εἶπε πρὸς τὴν ἑαυτοῦ μεγαλόφρονα ψυχήν. | |
Geme de ciudă pe el și cugetă-n sinea-i bărbată: | |
ὤ μοι ἐγὼν εἰ μέν κε λίπω κάτα τεύχεα καλὰ | 091 |
φεῦ ἐμοί, ἐὰν μὲν καταλίπω τὰ καλὰ ὅπλα, | |
„Vai mie, dacă eu las frumusețea de arme și trupul | |
Πάτροκλόν θ', ὃς κεῖται ἐμῆς ἕνεκ' ἐνθάδε τιμῆς, | 092 |
καὶ τὸν Πάτροκλον, ὃς τέθνηκεν ἐνταῦθα ἕνεκα τιμῆς ἐμῆς, | |
Soțului care-a căzut pe aici spre a mea răzbunare; | |
μή τίς μοι Δαναῶν νεμεσήσεται ὅς κεν ἴδηται. | 093 |
μή τίς μοι τῶν Ἑλλήνων μέμψηται, ὃς ἂν θεάσηται· | |
Au să mă vadă Danaii și ciudă pe mine-au să prindă. | |
εἰ δέ κεν Ἕκτορι μοῦνος ἐὼν καὶ Τρωσὶ μάχωμαι | 094 |
εἰ δὲ τῷ Ἕκτορι μόνος ὢν καὶ τοῖς Τρῳσὶ πολεμῶ | |
Iar dacă eu de rușine mă bat cu Troienii, cu Hector, | |
αἰδεσθείς, μή πώς με περιστήωσ' ἕνα πολλοί· | 095 |
αἰσχυνθείς, μήπως με περικυκλώσωσιν ἕνα πολλοί, | |
Singur aicea fiind, eu pot fi cotropit de mulțime; | |
Τρῶας δ' ἐνθάδε πάντας ἄγει κορυθαίολος Ἕκτωρ. | 096 |
πάντας γὰρ τοὺς Τρῷας δεῦρο ἄγει ὁ συνεχῶς τὴν περικεφαλαίαν κινῶν Ἕκτωρ. | |
Uite că Hector încoace-și îndreaptă tot greul oștirii. | |
ἀλλὰ τί ἤ μοι ταῦτα φίλος διελέξατο θυμός; | 097 |
ἀλλὰ τί δή μοι ταῦτα διελέχθη ἡ ἀγαπητὴ ψυχή, | |
Însă de ce mă mai judec cu mine și cuget acest-fel? | |
ὁππότ' ἀνὴρ ἐθέλῃ πρὸς δαίμονα φωτὶ μάχεσθαι | 098 |
ὅταν ἀνὴρ θέλῃ μάχεσθαι ἀνδρὶ θεῷ ἐναντιούμενος προϊσταμένῳ αὐτοῦ, | |
Dac-ai un zeu împotrivă, când vrei să te-ncaeri cu altul | |
ὅν κε θεὸς τιμᾷ, τάχα οἱ μέγα πῆμα κυλίσθη. | 099 |
ὃν ἂν ὁ θεὸς αὐτὸς τιμᾷ, ταχέως αὐτῷ βλάβη μεγάλη ἐπῆλθε. | |
Ajutorat de-acel zeu, potopenia-ndată te-ajunge. | |
τώ μ' οὔ τις Δαναῶν νεμεσήσεται ὅς κεν ἴδηται | 100 |
δι᾿ ὃ οὐδείς μοι τῶν Ἑλλήνων μέμψεται, ὃς ἂν θεάσηται | |
Nimenea dară-ntre ai mei nu se supără, dacă mă vede | |
Ἕκτορι χωρήσαντ', ἐπεὶ ἐκ θεόφιν πολεμίζει. | 101 |
ὑποχωρήσαντα τῷ Ἕκτορι, ἐπειδὴ θείᾳ δυνάμει μάχεται· | |
Dus de-naintea lui Hector: un zeu doar pe el îl ajută. | |
εἰ δέ που Αἴαντός γε βοὴν ἀγαθοῖο πυθοίμην, | 102 |
εἰ δέ που ἀκούσαιμι τὴν φωνὴν τοῦ ἀγαθοῦ καὶ ἀνδρείου Αἴαντος, | |
De–aș auzi măcar glasul lui Aias! M-aș duce la dânsul | |
ἄμφω κ' αὖτις ἰόντες ἐπιμνησαίμεθα χάρμης | 103 |
ἀμφότεροι ἂν αὖθις ἐπελθόντες μνησθείημεν τῆς μάχης, | |
Și m-aș întoarce cu el și-amândoi ne-am îmcinge la luptă | |
καὶ πρὸς δαίμονά περ, εἴ πως ἐρυσαίμεθα νεκρὸν | 104 |
καίπερ πρὸς θεόν, εἴπως ἑλκύσαιμεν τὸν νεκρὸν | |
Fie-mpotrivă și-un zeu, am smulge dușmanilor mortul | |
Πηλεΐδῃ Ἀχιλῆϊ· κακῶν δέ κε φέρτατον εἴη. | 105 |
Ἀχιλλεῖ τῷ υἱῷ τοῦ Πηλέως, τῶν παρόντων δὲ κακῶν τοῦτο ἂν εἴη τὸ ἄριστον. | |
Și lui Ahile l-am duce și jalea i-ar fi mai ușoară.” | |
εἷος ὁ ταῦθ' ὅρμαινε κατὰ φρένα καὶ κατὰ θυμὸν | 106 |
ἕως οὗτος ταῦτα διενοεῖτο κατὰ τὸ λογιστικὸν καὶ κατὰ τὴν ψυχήν, | |
Până ce asta să cugete-n sine Menelau, Troienii | |
τόφρα δ' ἐπὶ Τρώων στίχες ἤλυθον· ἦρχε δ' ἄρ' Ἕκτωρ. | 107 |
τηνικαῦτα αἱ τάξεις τῶν Τρῴων ἐπῆλθον, ἡγεῖτο δὲ ὁ Ἕκτωρ. | |
Grabnic în cete tot vin, s-apropie-n frunte cu Hector. | |
αὐτὰρ ὅ γ' ἐξοπίσω ἀνεχάζετο, λεῖπε δὲ νεκρὸν | 108 |
οὗτος δὲ εἰς τοὐπίσω ἀνεχώρει, κατέλιπε δὲ τὸν νεκρὸν | |
El se dă-n lături atunci, pe mort părăsind, și privirea | |
ἐντροπαλιζόμενος ὥς τε λὶς ἠϋγένειος, | 109 |
κατ' ὀλίγον ὑποβαίνων, ὥσπερ λέων μέγα καὶ εὔτονον τὸ γένειον ἔχων, | |
Tot își rotea înapoi ferindu-se-ntocmai ca leul | |
ὅν ῥα κύνες τε καὶ ἄνδρες ἀπὸ σταθμοῖο δίωνται | 110 |
ὃν δὴ κύνες τε καὶ ἄνδρες ἀπὸ τῆς ἐπαύλεως διώκωσι | |
Când de la staul zăvozi și păstori îl alungă cu gura | |
ἔγχεσι καὶ φωνῇ· τοῦ δ' ἐν φρεσὶν ἄλκιμον ἦτορ | 111 |
δόρασι καὶ βοῇ, τούτου δὲ ἐν ταῖς φρεσὶν ἡ ἰσχυρὰ καὶ γενναία ψυχὴ φρίσσει | |
Și cu răpezul de lănci. Cu toată netemerea-i fiara | |
παχνοῦται, ἀέκων δέ τ' ἔβη ἀπὸ μεσσαύλοιο· | 112 |
καὶ λυπεῖται, ἄκων δὲ καὶ μὴ βουλόμενος ἀπῆλθεν ἐκ τῆς ἐπαύλεως· | |
Tot o sfeclește și de la ocol își ia talpa cu sila; | |
ὣς ἀπὸ Πατρόκλοιο κίε ξανθὸς Μενέλαος. | 113 |
οὕτως ἀπὸ τοῦ Πατρόκλου ἀνεχώρει ὁ πυρρὸς Μενέλαος, | |
Tocmai așa de la mort a plecat și Menelau. Ci-ndată, | |
στῆ δὲ μεταστρεφθεὶς ἐπεὶ ἵκετο ἔθνος ἑταίρων | 114 |
ἔστη δὲ ἐπιστραφείς, ἐπειδὴ ἀφίκετο εἰς τὸ πλῆθος τῶν φίλων, | |
Cum el sosi în duium, se opri și se-ntoarse cu fața | |
παπταίνων Αἴαντα μέγαν Τελαμώνιον υἱόν. | 115 |
περιβλεπόμενος ἰδεῖν τὸν μέγαν Αἴαντα τὸν υἱὸν τοῦ Τελαμῶνος. | |
Și căuta între armii pe Aias Telamonianul. | |
τὸν δὲ μάλ' αἶψ' ἐνόησε μάχης ἐπ' ἀριστερὰ πάσης | 116 |
τοῦτον δὲ πάνυ ταχέως ἐθεάσατο ἐπὶ τὸ ἀριστερὸν μέρος πάσης τῆς μάχης | |
El îl zări mai încolo, în aripa stâng-a bătăii, | |
θαρσύνονθ' ἑτάρους καὶ ἐποτρύνοντα μάχεσθαι· | 117 |
θαρρύνοντα καὶ προτρέποντα τοὺς φίλους καὶ παροξύνοντα πολεμεῖν, | |
Unde da suflet și zor la tovarășii lui ca să ție | |
θεσπέσιον γάρ σφιν φόβον ἔμβαλε Φοῖβος Ἀπόλλων· | 118 |
μέγαν γὰρ καὶ θαυμαστὸν φόβον ἐνέβαλεν αὐτοῖς ὁ καθαρὸς Ἀπόλλων· | |
Piept la vânzol, că prea-i îngrozise pe dânșii Apolon. | |
βῆ δὲ θέειν, εἶθαρ δὲ παριστάμενος ἔπος ηὔδα. | 119 |
ὥρμησε δὲ τρέχειν, τάχιστα δὲ παραγενόμενος λόγον εἶπεν· | |
Deci se răpede la el, s-apropie-ndată și-l cheamă: | |
Αἶαν δεῦρο πέπον, περὶ Πατρόκλοιο θανόντος | 120 |
ὦ Αἶαν, ἐνθάδε φίλτατε περὶ Πατρόκλου ἀποθανόντος | |
„Repede vino prietene-ncoace, că mort e Patroclu, | |
σπεύσομεν, αἴ κε νέκυν περ Ἀχιλλῆϊ προφέρωμεν | 121 |
δράμωμεν, εἴ τι καίπερ νεκρὸν τῷ Ἀχιλλεῖ κομίσαιμεν αὐτὸν | |
Fuga la el să ne batem. Măcar despoiat de l-am duce | |
γυμνόν· ἀτὰρ τά γε τεύχε' ἔχει κορυθαίολος Ἕκτωρ. | 122 |
ἄοπλον, τὰ ὅπλα δὲ ἔχει ὁ συνεχῶς τὴν περικεφαλαίαν κινῶν Ἕκτωρ. | |
Noi lui Ahile, căci toată armătura e-n mâna lui Hector.” | |
ὣς ἔφατ', Αἴαντι δὲ δαΐφρονι θυμὸν ὄρινε· | 123 |
οὕτως εἶπεν, ἐτάραξε δὲ τὴν ψυχὴν τῷ συνετῷ Αἴαντι· | |
Asta el zise. Și Aias se tulbură cum îl aude, | |
βῆ δὲ διὰ προμάχων, ἅμα δὲ ξανθὸς Μενέλαος. | 124 |
ἐπορεύθη δὲ διὰ τῶν πρωταγωνιστῶν, σὺν αὐτῷ δὲ καὶ ὁ πυρρὸς Μενέλαος. | |
Iese-naintea oștirii urmat de bălanul Menelau. | |
Ἕκτωρ μὲν Πάτροκλον ἐπεὶ κλυτὰ τεύχε' ἀπηύρα, | 125 |
ὁ Ἕκτωρ μὲν οὖν τὸν Πάτροκλον, ἐπειδὴ ἀφείλετο τὰ τίμια ὅπλα, | |
Hector acum pe Patroclu de mândrele-i arme golindu-l, | |
ἕλχ' ἵν' ἀπ' ὤμοιιν κεφαλὴν τάμοι ὀξέϊ χαλκῷ, | 126 |
εἷλκεν, ἵνα ἀπὸ τῶν ὤμων ἐκκόψῃ τὴν κεφαλὴν σιδήρῳ ἐξεῖ καὶ τμητικῷ, | |
Prinse să-l tragă de jos și capul era să-i răteze, | |
τὸν δὲ νέκυν Τρῳῇσιν ἐρυσσάμενος κυσὶ δοίη. | 127 |
τὸν νεκρὸν δὲ ἑλκύσας ταῖς Τρωικαῖς κυσὶ δῷ. | |
Trupu-i apoi tăvălind să-l arunce la cânii din Troia. | |
Αἴας δ' ἐγγύθεν ἦλθε φέρων σάκος ἠΰτε πύργον· | 128 |
ὁ Αἴας δὲ ἐγγὺς ἀφίκετο φέρων τὴν ἀσπίδα καθάπερ τεῖχος. | |
Aias s-apropie însă cu pavăza-i mare ca turnul; | |
Ἕκτωρ δ' ἂψ ἐς ὅμιλον ἰὼν ἀνεχάζεθ' ἑταίρων, | 129 |
ὁ Ἕκτωρ δὲ ὀπίσω εἰς τὸ πλῆθος τῶν φίλων ἀπερχόμενος ὑπεχώρησεν, | |
Hector în caru-i sări și pe loc o zbughi în duiumul | |
ἐς δίφρον δ' ἀνόρουσε· δίδου δ' ὅ γε τεύχεα καλὰ | 130 |
εἰς τὸ ὄχημα δὲ ἀνεπήδησεν, ἔδωκε δ᾽ οὗτος τὰ καλὰ ὅπλα | |
Soților săi, iar podoaba de arme o dete s-o ducă | |
Τρωσὶ φέρειν προτὶ ἄστυ, μέγα κλέος ἔμμεναι αὐτῷ. | 131 |
τοῖς Τρωσί κομίσαι πρὸς τὴν μεγάλην πόλιν, δόξαν εἶναι αὐτῷ. | |
Oamenii lui în cetate spre marea-i nespusa mărire. | |
Αἴας δ' ἀμφὶ Μενοιτιάδῃ σάκος εὐρὺ καλύψας | 132 |
ὁ Αἴας δὲ περὶ τὸν υἱὸν τοῦ Μενοιτίου περιθεὶς τὴν πλατεῖαν ἀσπίδα | |
Leșul, în urmă-i lăsat, îl acoperă Aias cu scutul | |
ἑστήκει ὥς τίς τε λέων περὶ οἷσι τέκεσσιν, | 133 |
ἵστατο, ὥσπερ τις λέων περὶ τὰ ἑαυτοῦ τέκνα, | |
Stându-i-nainte. Precum o leoaică își apără puii | |
ᾧ ῥά τε νήπι' ἄγοντι συναντήσωνται ἐν ὕλῃ | 134 |
ᾧ δὴ τὰ νεογνὰ γεννήματα ἐπαγομένῳ ἀπαντήσουσιν ἐν τῷ δρυμῷ | |
Când și-i aduce-n pădure și-acolo o-ntâmpină-n cale | |
ἄνδρες ἐπακτῆρες· ὃ δέ τε σθένεϊ βλεμεαίνει, | 135 |
ἄνδρες κυνηγοί, οὗτος δὲ ἰσχύϊ παροξύνεται καὶ ἐνθουσιᾷ, | |
Potera de vânători, dar plină de fala vârtuții | |
πᾶν δέ τ' ἐπισκύνιον κάτω ἕλκεται ὄσσε καλύπτων· | 136 |
πᾶν δὲ τὸ συνοφρύωμα τοῦ μετώπου κάτω ἕλκει καλύπτων τοὺς ὀφθαλμούς. | |
Ea tot coboară sprâncenele, ochii-și-nvăluie cruntă; | |
ὣς Αἴας περὶ Πατρόκλῳ ἥρωϊ βεβήκει. | 137 |
οὕτως ὁ Αἴας παρὰ τὸν ἥρωα Πάτροκλον ἵστατο, | |
Astfel într-una se poartă și Aias pe lângă Patroclu. | |
Ἀτρεΐδης δ' ἑτέρωθεν ἀρηΐφιλος Μενέλαος | 138 |
ὁ υἱὸς δὲ τοῦ Ἀτρέως ἐκ τοῦ ἑτέρου μέρους ὁ φιλοπόλεμος Μενέλαος | |
Cel din Atreus născut, la harță pornitul Menelau | |
ἑστήκει, μέγα πένθος ἐνὶ στήθεσσιν ἀέξων. | 139 |
ἔμενε, μεγάλην λύπην αὔξων ἐν τῷ ἑαυτοῦ στήθει. | |
Stete de dânsul alături, cu inima dusă de jale. | |
Γλαῦκος δ' Ἱππολόχοιο πάϊς Λυκίων ἀγὸς ἀνδρῶν | 140 |
Γλαῦκος δὲ ὁ υἱὸς τοῦ Ἱππολόχου ὁ ἡγεμὼν τῶν Λυκίων ἀνδρῶν | |
Glaucos, al Liciei Domn, Hipolohianul, de ciudă | |
Ἕκτορ' ὑπόδρα ἰδὼν χαλεπῷ ἠνίπαπε μύθῳ· | 141 |
τὸν Ἕκτορα δεινῶς ὑποβλεψάμενος λόγῳ χαλεπῷ ὠνείδισε καὶ ἐπέπληξεν· | |
Cată la Hector pieziș și astfel amarnic îl mustră: | |
Ἕκτορ εἶδος ἄριστε μάχης ἄρα πολλὸν ἐδεύεο. | 142 |
ὦ Ἕκτορ κάλλιστε τὴν μορφήν, πολλῷ ἄρα τῆς μάχης ἀπελείπου· | |
„Hector, la chip ești viteaz, departe-i să fii și aieve, | |
ἦ σ' αὔτως κλέος ἐσθλὸν ἔχει φύξηλιν ἐόντα. | 143 |
ὄντως σε μάτην ἡ ἀγαθὴ φήμη κατέχει δειλὸν καὶ λειποτάκτην ὄντα· | |
Faima ta merge zadarnic, tu știi să dai bir cu fugiții. | |
φράζεο νῦν ὅππως κε πόλιν καὶ ἄστυ σαώσῃς | 144 |
σκόπει νῦν ὅπως ἂν τὸν λαὸν καὶ τὴν πόλιν σώσῃς, | |
Chibzuie cum ai să aperi acuma cetatea și-orașul | |
οἶος σὺν λαοῖς τοὶ Ἰλίῳ ἐγγεγάασιν· | 145 |
μόνος σὺν τοῖς λαοῖς, οἱ ἐν τῷ Ἰλίῳ γεγόνασιν· | |
Numai cu oamenii tăi fără noi, ajutoarele tale; | |
οὐ γάρ τις Λυκίων γε μαχησόμενος Δαναοῖσιν | 146 |
οὐδεὶς γὰρ τῶν Λυκίων πολεμήσων τοῖς Ἕλλησι | |
Nici un ostaș lician nu vrea cu Danaii să lupte | |
εἶσι περὶ πτόλιος, ἐπεὶ οὐκ ἄρα τις χάρις ἦεν | 147 |
πορεύσεται περὶ τῆς πόλεως, ἐπειδὴ οὐδεμία ἀμοιβὴ κατ᾿ εὐεργεσίαν γίνεται | |
Pentru cetate, căci n-a fost din parte-vă vr’o mulțumire | |
μάρνασθαι δηΐοισιν ἐπ' ἀνδράσι νωλεμὲς αἰεί. | 148 |
ἐκ τοῦ μάχεσθαι ἐν τοῖς πολεμίοις ἀνδράσιν ἀδιαλείπτως· | |
Față de-ai noștri, când noi cu dușmanii ne tot războirăm. | |
πῶς κε σὺ χείρονα φῶτα σαώσειας μεθ' ὅμιλον | 149 |
πῶς ἂν σὺ ἥττονα ἄνδρα σώσαις εἰς τὸ πλῆθος, | |
Cum ai să mântui, tu măre, pe cine-i mai slab la bătaie | |
σχέτλι', ἐπεὶ Σαρπηδόν' ἅμα ξεῖνον καὶ ἑταῖρον | 150 |
χαλεπὲ καὶ ἄδικε, ἐπειδὴ Σαρπηδόνα ξένον ἅμα καὶ συνήθη καὶ φίλον | |
Când pe Sarpedon, prieten al tău și tovarăș de arme, | |
κάλλιπες Ἀργείοισιν ἕλωρ καὶ κύρμα γενέσθαι, | 151 |
κατέλιπες τοῖς Ἕλλησι σπάραγμα καὶ ἐπίταγμα γενέσθαι, | |
Tu l-ai lăsat de izbeliște, jaful dușmanilor noștri, | |
ὅς τοι πόλλ' ὄφελος γένετο πτόλεΐ τε καὶ αὐτῷ | 152 |
ὅστις πολλαχῆ(κις) ὠφέλεια ἐγένετο τῇ τε πόλει καὶ σοὶ αὐτῷ | |
El care-n viață de mare folos a fost țării și ție | |
ζωὸς ἐών· νῦν δ' οὔ οἱ ἀλαλκέμεναι κύνας ἔτλης. | 153 |
ζῶν, νυνὶ δὲ οὐχ ὑπέμεινας ἀποσοβῆσαι αὐτῷ τοὺς κύνας· | |
Și-azi după moarte tu nu poți să-i aperi nici trupul de colții | |
τὼ νῦν εἴ τις ἐμοὶ Λυκίων ἐπιπείσεται ἀνδρῶν | 154 |
δι' ὃ νῦν εἴ τις τῶν Λυκίων ἀνδρῶν ὑπακούσεταί μοι, | |
Cânilor! De-asta și dacă m-ascultă cumva licienii, | |
οἴκαδ' ἴμεν, Τροίῃ δὲ πεφήσεται αἰπὺς ὄλεθρος. | 155 |
εἰς τὸν οἶκον πορευσόμεθα, τῇ Τροίᾳ δὲ δηλωθήσεται καὶ γένηται ἀφανισμὸς χαλεπός· | |
Mergem acasă la noi, și-n curând va fi jăriște Troia. | |
εἰ γὰρ νῦν Τρώεσσι μένος πολυθαρσὲς ἐνείη | 156 |
εἰ γὰρ νῦν τοῖς Τρῳσὶ δύναμις εὔτολμος ἐνυπάρχοι | |
Dacă Troienii erau îndrăzneți și luptau fără preget, | |
ἄτρομον, οἷόν τ' ἄνδρας ἐσέρχεται οἳ περὶ πάτρης | 157 |
ἀφόβητος, ὁποία τοὺς ἄνδρας εἰσέρχεται, οἳ περὶ τῆς πατρίδος | |
Cum se întâmplă cu cei care vrând ca să-și mântuie țara | |
ἀνδράσι δυσμενέεσσι πόνον καὶ δῆριν ἔθεντο, | 158 |
ἀνδράσιν ἐχθροῖς πόλεμον καὶ μάχην ἐποίησαν, | |
Armele iau, și pe viață și moarte se bat cu vrăjmașii, | |
αἶψά κε Πάτροκλον ἐρυσαίμεθα Ἴλιον εἴσω. | 159 |
ταχέως ἂν τὸν Πάτροκλον ἑλκύσαιμεν εἰς τὸ Ἴλιον· | |
Repede noi de pe-aici în Troia-l târam pe Patroclu. | |
εἰ δ' οὗτος προτὶ ἄστυ μέγα Πριάμοιο ἄνακτος | 160 |
εἰ δὲ οὗτος εἰς τὴν μεγάλην πόλιν τοῦ βασιλέως Πριάμου | |
Însă odată ce-n marea cetate a-mpăratului Priam | |
ἔλθοι τεθνηὼς καί μιν ἐρυσαίμεθα χάρμης, | 161 |
ἀφίκοιτο νεκρός, καὶ ἐκ τῆς μάχης αὐτὸ ἀφελκύσαιμεν, | |
Leșul i-ar fi-ncăput, dacă noi l-am fi scos din încaier, | |
αἶψά κεν Ἀργεῖοι Σαρπηδόνος ἔντεα καλὰ | 162 |
ταχέως ἂν οἱ Ἕλληνες τὰ καλὰ ὅπλα τοῦ Σαρπηδόνος | |
Iute Danaii în schimb ar fi dat frumusețea de arme | |
λύσειαν, καί κ' αὐτὸν ἀγοίμεθα Ἴλιον εἴσω· | 163 |
ἀποδοῖεν, καὶ αὐτὸν κομίσαιμεν ἂν εἰς τὸ Ἴλιον, | |
A lui Sarpedon, chiar trupul era să-i luăm în cetate; | |
τοίου γὰρ θεράπων πέφατ' ἀνέρος, ὃς μέγ' ἄριστος | 164 |
τοιούτου γὰρ ἀνδρὸς θεράπων ἀνῃρέθη, ὅστις μάλα κράτιστός ἐστι | |
Doară Patroclu cel mort e prietenul celui mai mare | |
Ἀργείων παρὰ νηυσὶ καὶ ἀγχέμαχοι θεράποντες. | 165 |
παρὰ ταῖς ναυσὶ τῶν Ἑλλήνων, καὶ οἱ πολεμικοὶ θεράποντες αὐτοῦ· | |
Dintre voinicii Danai, toți buni la bătaie pieptișă. | |
ἀλλὰ σύ γ' Αἴαντος μεγαλήτορος οὐκ ἐτάλασσας | 166 |
ἀλλὰ σύ γε οὐχ ὑπέμεινας στῆναι ἐναντίον τοῦ μεγαλοψύχου Αἴαντος, | |
Însă tu n-ai îndrăznit să stai înaintea lui Aias | |
στήμεναι ἄντα κατ' ὄσσε ἰδὼν δηΐων ἐν ἀϋτῇ, | 167 |
κατ' ὀφθαλμοὺς θεασάμενος καὶ ἀντιβλέψας ἐν τῇ μάχῃ τῶν πολεμίων, | |
Mult-inimosul, când tu l-ai văzut colo-n valma bătăii, | |
οὐδ' ἰθὺς μαχέσασθαι, ἐπεὶ σέο φέρτερός ἐστι. | 168 |
οὐδ᾽ ἐπ᾿ εὐθείας μάχεσθαι, ἐπειδὴ κρείττων σοῦ ὑπάρχει. | |
Nici să te măsuri cu el, căci este mai tare ca tine. | |
τὸν δ' ἄρ' ὑπόδρα ἰδὼν προσέφη κορυθαίολος Ἕκτωρ· | 169 |
πρὸς τοῦτον δὲ δεινῶς ὑποβλεψάμενος εἶπεν ὁ συνεχῶς τὴν περικεφαλαίων κινῶν Ἕκτωρ· | |
Clatină Hector din coif și-i zice privind pe sub gene: | |
Γλαῦκε τί ἢ δὲ σὺ τοῖος ἐὼν ὑπέροπλον ἔειπες; | 170 |
ὦ Γλαῦκε, τί δὴ σὺ τοιοῦτος ὤν, ψεῦδος παρὰ τὸ δέον εἴρηκας; | |
„Cum ai putut să vorbești, tu, o, Glaucos, așa fără cumpăt? | |
ὢ πόποι ἦ τ' ἐφάμην σὲ περὶ φρένας ἔμμεναι ἄλλων | 171 |
φίλε, ὄντως ᾤμην σε εἶναι ὑπὲρ τοὺς ἄλλους κατὰ τὴν διάνοιαν τούτους, | |
Doamne, și eu socotisem că tu de sfătos și cuminte | |
τῶν ὅσσοι Λυκίην ἐριβώλακα ναιετάουσι· | 172 |
ὅσοι τὴν μεγαλόβωλον καὶ εὔγειον Λυκίαν κατοικοῦσι· | |
Ești mai presus de tot natul din Licia ta roditoare. | |
νῦν δέ σευ ὠνοσάμην πάγχυ φρένας οἷον ἔειπες, | 173 |
νυνὶ δέ σου τὴν διάνοιαν παντελῶς ἐμεμψάμην, ὁποῖον εἶπας, | |
Dar judecată eu nu văd la tine deloc după vorba | |
ὅς τέ με φῂς Αἴαντα πελώριον οὐχ ὑπομεῖναι. | 174 |
ὃς ἐμὲ λέγεις οὐχ ὑπομεῖναι τὸν μέγαν Αἴαντα· | |
Care mi-ai spus, că eu nu mă pot prinde cu namilul Aias. | |
οὔ τοι ἐγὼν ἔρριγα μάχην οὐδὲ κτύπον ἵππων· | 175 |
οὐδαμῶς ἐγὼ ἐφοβήθην τὴν μάχην, οὐδὲ τὸν κτύπον τῶν ἵππων, | |
Mie de loc nu mi-e teamă de tropot de cai și de arme, | |
ἀλλ' αἰεί τε Διὸς κρείσσων νόος αἰγιόχοιο, | 176 |
ἀλλ᾽ ἀεὶ ὁ τοῦ Διὸς νοῦς ἰσχυρότερός ἐστιν, | |
Dar mai presus de a omului vrere e voia lui Zeus, | |
ὅς τε καὶ ἄλκιμον ἄνδρα φοβεῖ καὶ ἀφείλετο νίκην | 177 |
ἢ ὁ τοῦ ἀνδρός, ὅστις καὶ τὸν γενναῖον ἄνδρα ἐκφοβεῖ καὶ τρέπει, καὶ τὴν νίκην ἀφείλετο | |
Care silește la fugă și pe un viteaz și din mână | |
ῥηϊδίως, ὁτὲ δ' αὐτὸς ἐποτρύνει μαχέσασθαι. | 178 |
εὐχερῶς, ἐνίοτε δὲ αὐτὸς παροξύνει πολεμεῖν καὶ μάχεσθαι. | |
Repede-i ia biruința, deși el la arme-l împinge. | |
ἀλλ' ἄγε δεῦρο πέπον, παρ' ἔμ' ἵστασο καὶ ἴδε ἔργον, | 179 |
ἀλλ᾽ ἄγε ἐνθάδε, ὦ προσφιλέστατε, ἵστασο παρ᾿ ἐμέ, καὶ θέασαι τὴν πρᾶξιν· | |
Hai dar, prietene, vino cu mine și vezi ce pot face: | |
ἠὲ πανημέριος κακὸς ἔσσομαι, ὡς ἀγορεύεις, | 180 |
ἢ ὅλην τὴν ἡμέραν δειλὸς ἔσομαι ὥσπερ λέγεις, | |
Dacă eu am să mă port cât e ziua, cum zici, ca mișelul, | |
ἦ τινα καὶ Δαναῶν ἀλκῆς μάλα περ μεμαῶτα | 181 |
ἢ καί τινα τῶν Ἑλλήνων καίπερ προθυμούμενον πάνυ τῆς ἰσχύος | |
Ori voi opri pe dușman, cu toată-nfocarea-i la luptă | |
σχήσω ἀμυνέμεναι περὶ Πατρόκλοιο θανόντος. | 182 |
ἐπισχήσω βοηθεῖν καὶ μάχεσθαι περὶ τοῦ Πατρόκλου τεθνηκότος. | |
Pentru Patroclu, viteazul căzut pe câmpie adineauri.” | |
ὣς εἰπὼν Τρώεσσιν ἐκέκλετο μακρὸν ἀΰσας· | 183 |
οὕτως εἰπὼν τοῖς Τρῳσὶ διεκελεύσατο τρανῶς βοήσας, λέγων· | |
Asta zicându-i, dă chiot prelung și Troienilor strigă: | |
Τρῶες καὶ Λύκιοι καὶ Δάρδανοι ἀγχιμαχηταί, | 184 |
ὦ Τρῷες, καὶ Λύκιοι, καὶ Δάρδανοι πολεμισταί, | |
„Hei, licieni și Troieni, dardani care bateți de-aproape, | |
ἀνέρες ἔστε φίλοι, μνήσασθε δὲ θούριδος ἀλκῆς, | 185 |
ἀνδρεῖοι ὑπάρχετε, ὦ φίλοι, μνήσθητε δὲ τῆς πολεμικῆς καὶ ὁρμητικῆς ἰσχύος, | |
Fiți, o, prieteni, bărbați și zoriți-vă toți și dați iureș | |
ὄφρ' ἂν ἐγὼν Ἀχιλῆος ἀμύμονος ἔντεα δύω | 186 |
ἕως ἂν ἐγὼ τὰ τοῦ ἀμωμήτου Ἀχιλλέως ὅπλα ἐνδυθῶ | |
Până ce eu îmi pun armele-aceste purtate de-Ahile, | |
καλά, τὰ Πατρόκλοιο βίην ἐνάριξα κατακτάς. | 187 |
τὰ καλὰ, ἅτινα τὴν τοῦ Πατρόκλου ἰσχὺν ἀφειλόμην ἀποκτείνας. | |
Dalba comoară ce mi-agonisii răpuind pe Patroclu.” | |
ὣς ἄρα φωνήσας ἀπέβη κορυθαίολος Ἕκτωρ | 188 |
οὕτω δὴ εἰπὼν ἀπῆλθεν ὁ συνεχῶς τὴν περικεφαλαίαν κινῶν Ἕκτωρ | |
Asta rostindu-le Hector, fălos-încoifatul, se duce | |
δηΐου ἐκ πολέμοιο· θέων δ' ἐκίχανεν ἑταίρους | 189 |
ἐκ τοῦ ἀφανιστικοῦ πολέμου, τρέχων δὲ κατέλαβε τοὺς φίλους | |
Din urgisitul război; el repede-aleargă, și-ajunge | |
ὦκα μάλ' οὔ πω τῆλε ποσὶ κραιπνοῖσι μετασπών, | 190 |
πάνυ ταχέως, οὔπω πόρρω τοῖς ταχέσι ποσὶν ἐπιδραμών, | |
Numaidecât mai încolo, pe drum spre cetate, pe-aceia | |
οἳ προτὶ ἄστυ φέρον κλυτὰ τεύχεα Πηλεΐωνος. | 191 |
οἳ εἰς τὴν πόλιν ἐκόμιζον τὰ πολύτιμα ὅπλα τοῦ υἱοῦ τοῦ Πηλέως· | |
Care duceau armătura cea falnică a lui Ahile. | |
στὰς δ' ἀπάνευθε μάχης πολυδακρύου ἔντε' ἄμειβεν· | 192 |
στὰς δὲ πόρρω τῆς μάχης τῆς δακρύων γεμούσης ἤλλαξε τὰ ὅπλα, | |
Stă mai deoparte de valma cea plină de-amar și se schimbă, | |
ἤτοι ὃ μὲν τὰ ἃ δῶκε φέρειν προτὶ Ἴλιον ἱρὴν | 193 |
καὶ τὰ μὲν ἑαυτοῦ ἔδωκεν οὗτος κομίσαι εἰς τὴν ἱερὰν Ἴλιον | |
Armele sale descinse le dă să le care la Troia | |
Τρωσὶ φιλοπτολέμοισιν, ὃ δ' ἄμβροτα τεύχεα δῦνε | 194 |
τοῖς τὸν πόλεμον φιλοῦσι Τρῳσίν, αὐτὸς δὲ τὰ θεῖα ὅπλα ἐνεδύσατο | |
Oamenii lui înarmați și-ncinge armătura slăvită | |
Πηλεΐδεω Ἀχιλῆος ἅ οἱ θεοὶ Οὐρανίωνες | 195 |
Ἀχιλλέως τοῦ υἱοῦ τοῦ Πηλέως, ἅπερ οἱ οὐράνιοι θεοὶ | |
A lui Ahil, care zeii cerești o dădură de zestre | |
πατρὶ φίλῳ ἔπορον· ὃ δ' ἄρα ᾧ παιδὶ ὄπασσε | 196 |
τῷ ἀγαπητῷ αὐτοῦ πατρὶ ἐδωρήσαντο, οὗτος δὲ τῷ ἑαυτοῦ υἱῷ ἔδωκε | |
Tatălui său, lui Peleus, iar el o dădu lui Ahile | |
γηράς· ἀλλ' οὐχ υἱὸς ἐν ἔντεσι πατρὸς ἐγήρα. | 197 |
γηράσας, ἀλλ' οὐχ ὁ υἱὸς ἐν τοῖς ὅπλοις τοῦ πατρὸς ἐγήρασε· | |
La bătrânețe, dar nu-mbătrâni și fecioru-i cu ele. | |
τὸν δ' ὡς οὖν ἀπάνευθεν ἴδεν νεφεληγερέτα Ζεὺς | 198 |
τοῦτον δὲ ἐπειδὴ πόρρωθεν ἐθεάσατο ὁ τὰς νεφέλας ἀθροίζων Ζεύς, | |
Când nouraticul Zeus văzu de departe pe Hector | |
τεύχεσι Πηλεΐδαο κορυσσόμενον θείοιο, | 199 |
καθοπλιζόμενον τοῖς ὅπλοις τοῦ θείου υἱοῦ τοῦ Πηλέως, | |
Cum se schimbase cu armele celui născut din Peleus, | |
κινήσας ῥα κάρη προτὶ ὃν μυθήσατο θυμόν· | 200 |
κινήσας δὴ τὴν κεφαλὴν εἶπε πρὸς τὴν ἑαυτοῦ ψυχήν· | |
Dete cu jale din capu-i și astfel oftă el în sine: | |
ἆ δείλ' οὐδέ τί τοι θάνατος καταθύμιός ἐστιν | 201 |
φεῦ ἄθλιε, οὐδέ τί σοι ὁ θάνατος διὰ μνήμης ὑπάρχει, | |
„Hei, tu sărmane, nu-ți trece prin minte măcar nenorocul | |
ὃς δή τοι σχεδὸν εἶσι· σὺ δ' ἄμβροτα τεύχεα δύνεις | 202 |
ὃς δὴ πλησίον ἐστί, σὺ δὲ θεῖα ὅπλα ἐνδύνῃ | |
Care te paște de-aproape. Pui armele nemuritoare | |
ἀνδρὸς ἀριστῆος, τόν τε τρομέουσι καὶ ἄλλοι· | 203 |
ἀνδρὸς ἀριστέως, ὅν περ τρέμουσι καὶ οἱ ἄλλοι πάντες· | |
Ale viteazului care și altora-i spaimă și groază. | |
τοῦ δὴ ἑταῖρον ἔπεφνες ἐνηέα τε κρατερόν τε, | 204 |
τούτου δὴ τὸν φίλον ἀπέκτεινας προσηνῆ τε καὶ ἐπιεικῆ καὶ ἰσχυρόν, | |
Tu i-ai ucis pe prietenul bun și voinic, și pe urmă | |
τεύχεα δ' οὐ κατὰ κόσμον ἀπὸ κρατός τε καὶ ὤμων | 205 |
τὰ ὅπλα δὲ οὐ κατὰ τὸ πρέπον ἐκ κεφαλῆς καὶ τῶν ὤμων | |
L-ai despoiat rușinos de podoaba-i din cap, de pe umeri, | |
εἵλευ· ἀτάρ τοι νῦν γε μέγα κράτος ἐγγυαλίξω, | 206 |
ἀφείλου· νυνὶ δέ σοι μεγάλην νίκην παρέξω τούτων τιμωρίαν, καὶ ἀντέκτισιν, | |
Totuși de-o mare izbândă și acuma voi face s-ai parte, | |
τῶν ποινὴν ὅ τοι οὔ τι μάχης ἐκνοστήσαντι | 207 |
ὅτι οὐδαμῶς σοι ἐκ τῆς μάχης ὑποστρέψαντι | |
Ca o răsplată să-ți fie că n-o să te-ntorci de la luptă, | |
δέξεται Ἀνδρομάχη κλυτὰ τεύχεα Πηλεΐωνος. | 208 |
δέξεται ἡ Ἀνδρομάχη τὰ πολύτιμα ὅπλα τοῦ υἱοῦ τοῦ Πηλέως. | |
Nici va primi de la tine Andromaha mândreța de arme.” | |
ἦ καὶ κυανέῃσιν ἐπ' ὀφρύσι νεῦσε Κρονίων. | 209 |
εἶπε, καὶ ταῖς μελαίναις ὀφρύσιν ἐπένευσεν ὁ υἱὸς τοῦ Κρόνου. | |
Zice și spre întărire coboară sprâncenele-i negre. | |
Ἕκτορι δ' ἥρμοσε τεύχε' ἐπὶ χροΐ, δῦ δέ μιν Ἄρης | 210 |
τῷ Ἕκτορι δὲ ἥρμοσαν τὰ ὅπλα ἐπὶ τῷ σώματι, εἰσῄει δὲ αὐτὸν Ἄρης | |
Stă armătura turnată pe Hector. Se furișă-ntr-însul | |
δεινὸς ἐνυάλιος, πλῆσθεν δ' ἄρα οἱ μέλε' ἐντὸς | 211 |
ὁ χαλεπός καὶ φονικός, ἐπληρώθησαν δ᾽ ἄρα αὐτῷ τὰ μέλη ἐντὸς | |
Duhul războinic, avan. De virtute, de vlagă-i se umple | |
ἀλκῆς καὶ σθένεος· μετὰ δὲ κλειτοὺς ἐπικούρους | 212 |
ἰσχύος τε καὶ δυνάμεως, ἐπὶ τοὺς ἐνδόξους δὲ βοηθοὺς | |
Trupu-i întreg. După aceea, vârtos chiuind, el apucă | |
βῆ ῥα μέγα ἰάχων· ἰνδάλλετο δέ σφισι πᾶσι | 213 |
ᾤχετο δὴ μεγάλως βοῶν, ἐφαίνετο δὲ πᾶσιν αὐτοῖς | |
Spre lăudații tovarăși străini, tuturora s-arată | |
τεύχεσι λαμπόμενος μεγαθύμου Πηλεΐωνος. | 214 |
περιλαμπόμενος τοῖς ὅπλοις τοῦ μεγαλοψύχου υἱοῦ τοῦ Πηλέως, | |
Strălucitor în podoaba de arme ce-Ahile purtase. | |
ὄτρυνεν δὲ ἕκαστον ἐποιχόμενος ἐπέεσσι | 215 |
παρώξυνε δὲ ἕκαστον ἐπερχόμενος λόγοις, | |
Intră pe-acolo-ntre cete și mână pe oricine cu vorba, | |
Μέσθλην τε Γλαῦκόν τε Μέδοντά τε Θερσίλοχόν τε | 216 |
τόν τε Μέσθλην, καὶ τὸν Γλαῦκον, καὶ τὸν Μέδοντα, καὶ τὸν Ὀρσίλοχον, | |
Mână pe Mestle, pe Glaucos, pe Medon și pe Orsilohos, | |
Ἀστεροπαῖόν τε Δεισήνορά θ' Ἱππόθοόν τε | 217 |
καὶ τὸν Ἀστεροπαῖον, καὶ τὸν Διήνορα, καὶ τὸν Ἱππόθοον, | |
Pe-Asteropeos, apoi pe Disenor și pe Hipotoos | |
Φόρκυν τε Χρομίον τε καὶ Ἔννομον οἰωνιστήν· | 218 |
καὶ τὸν Φόρκυν, καὶ τὸν Χρόμιον, καὶ τὸν Ἔννομον τὸν οἰωνοσκόπον· | |
Ca și pe Forchis, pe Hromiu și pe ghicitorul Enomos. | |
τοὺς ὅ γ' ἐποτρύνων ἔπεα πτερόεντα προσηύδα· | 219 |
τούτους οὗτος διεγείρων λόγους ταχεῖς ἔλεγεν· | |
La încăierare-i întartă pe toți și așa le cuvântă: | |
κέκλυτε μυρία φῦλα περικτιόνων ἐπικούρων· | 220 |
ἀκούσατε, ὦ πλεῖστα γένη τῶν περιοίκων βοηθῶν, | |
„Hei, auziți, ajutoare de-o sută de neamuri vecine, | |
οὐ γὰρ ἐγὼ πληθὺν διζήμενος οὐδὲ χατίζων | 221 |
οὐ γὰρ ἐγὼ πλῆθος ζητῶν, οὐδὲ δεόμενος, | |
N-am căutat eu mulțimea de oameni și nu de nevoie | |
ἐνθάδ' ἀφ' ὑμετέρων πολίων ἤγειρα ἕκαστον, | 222 |
δεῦρο πάντας συνήθροισα ἀπὸ τῶν ὑμετέρων πολέμων· | |
Pe fiecare la mine v-adun din orașele voastre, | |
ἀλλ' ἵνα μοι Τρώων ἀλόχους καὶ νήπια τέκνα | 223 |
ἀλλ' ὅπως μοι τὰς γυναῖκας τῶν Τρῴων καὶ τὰ μικρὰ τέκνα | |
Ci doar ca voi pe femeile noastre, copiii și pruncii | |
προφρονέως ῥύοισθε φιλοπτολέμων ὑπ' Ἀχαιῶν. | 224 |
προθύμως σώζοιτε καὶ φυλάττοιτε ἀπὸ τῶν φιλοπολέμων Ἑλλήνων· | |
Să-i apărați bucuros de-Aheii cei dornici de arme. | |
τὰ φρονέων δώροισι κατατρύχω καὶ ἐδωδῇ | 225 |
ταῦτα διανοούμενος δώροις καὶ εὐωχίαις καταπονῶ | |
De-asta norodul îmi storc, iau dări de la dânsul și hrană | |
λαούς, ὑμέτερον δὲ ἑκάστου θυμὸν ἀέξω. | 226 |
τοὺς Τρῷας, τὴν ὑμετέραν δὲ πάντων προθυμίαν αὐξάνω, | |
Și vă hrănesc și v-adaog puterea și inimoșia. | |
τώ τις νῦν ἰθὺς τετραμμένος ἢ ἀπολέσθω | 227 |
δι' ὃ νυνί τις κατ' εὐθὺ ἐφορμῶν ἢ τεθνάτω, | |
Pas dar oricine de-a dreptul, nu-i pese de moare sau scapă | |
ἠὲ σαωθήτω· ἣ γὰρ πολέμου ὀαριστύς. | 228 |
ἢ σωθήτω, αὕτη γάρ ἐστιν ἡ τοῦ πολέμου ὁμιλία, ἤχουν οὕτω δεῖ ἀναστρέφεσθαι ἐν τῷ πολέμῳ. | |
Nevătămat de dușmani, căci asta e dat la războaie. | |
ὃς δέ κε Πάτροκλον καὶ τεθνηῶτά περ ἔμπης | 229 |
ὃς δ᾽ ἂν τὸν Πάτροκλον καίπερ τεθνηκότα ἑλκύση | |
Cine spre Troia la noi, de pe jos apucând pe Patroclu, | |
Τρῶας ἐς ἱπποδάμους ἐρύσῃ, εἴξῃ δέ οἱ Αἴας, | 230 |
πρὸς τοὺς ἱππικοὺς Τρῷας, ὑποχωρήσῃ δὲ αὐτῷ ὁ Αἴας, | |
O să-l aducă chiar mort și cine va-nfrânge pe Aias, | |
ἥμισυ τῷ ἐνάρων ἀποδάσσομαι, ἥμισυ δ' αὐτὸς | 231 |
τὸ ἥμισυ τῶν λαφύρων ἀπομερίσω αὐτῷ, τὸ ἥμισυ δὲ | |
Are din plean jumătate din parte-mi, eu am jumătate | |
ἕξω ἐγώ· τὸ δέ οἱ κλέος ἔσσεται ὅσσον ἐμοί περ. | 232 |
ἐγὼ λήψομαι, ἡ δόξα δὲ αὐτῷ τοσαύτη ἔσται, ὅσηπερ καὶ ἐμοί. | |
Și-are să aibă pe urmă de-a pururi mărire ca mine.” | |
ὣς ἔφαθ', οἳ δ' ἰθὺς Δαναῶν βρίσαντες ἔβησαν | 233 |
οὕτως εἶπεν. οὗτοι δὲ εὐθὺ τῶν Ἑλλήνων στῖφος ποιήσαντες καὶ συνασπίσαντες συνωρμήθησαν | |
Zice, iar ei spre Danai cu toată greimea porniră | |
δούρατ' ἀνασχόμενοι· μάλα δέ σφισιν ἔλπετο θυμὸς | 234 |
τὰ δόρατα ἀνατείναντες, πάνυ δὲ αὐτῶν ἡ ψυχὴ ἤλπιζεν | |
Lăncile-nalte țiind, aveau doar prea mare nădejde | |
νεκρὸν ὑπ' Αἴαντος ἐρύειν Τελαμωνιάδαο | 235 |
ἑλκύσειν τὸν νεκρὸν ἀπὸ τοῦ Αἴαντος τοῦ υἱοῦ τοῦ Τελαμῶνος, | |
Mortul acuma tăvală să-l ia de sub scutul lui Aias, | |
νήπιοι· ἦ τε πολέσσιν ἐπ' αὐτῷ θυμὸν ἀπηύρα. | 236 |
οἱ μωροὶ καὶ ἄφρονες· ὄντως ἐπ' αὐτῷ ψυχὰς πολλῶν ἀφείλετο. | |
Niște nebuni, că pe mulți deasupra-i răpuse viteazul. | |
καὶ τότ' ἄρ' Αἴας εἶπε βοὴν ἀγαθὸν Μενέλαον· | 237 |
καὶ τότε δὴ Αἴας εἶπε πρὸς τὸν κατὰ πόλεμον ἀγαθὸν Μενέλαον· | |
Zise dar Aias atunci lui Menelau, strigaciul războinic: | |
ὦ πέπον ὦ Μενέλαε διοτρεφὲς οὐκέτι νῶϊ | 238 |
ὦ φίλτατε, ὦ Μενέλαε ἐνδοξότατα τεθραμμένε, οὐκέτι ἡμᾶς αὐτοὺς | |
„Bune fârtate, mărite Menelau, nici înșine-acuma | |
ἔλπομαι αὐτώ περ νοστησέμεν ἐκ πολέμοιο. | 239 |
ἐλπίζω ὑποστρέψειν ἐκ τοῦ πολέμου, | |
Din bătălie nu cred înapoi să ne-ntoarcem în țară. | |
οὔ τι τόσον νέκυος περιδείδια Πατρόκλοιο, | 240 |
οὐδαμῶς τοσοῦτον φοβοῦμαι περὶ τοῦ νεκροῦ τοῦ Πατρόκλου, | |
Nu mi-e atâta de mortul ce zace sub noi, de Patroclu, | |
ὅς κε τάχα Τρώων κορέει κύνας ἠδ' οἰωνούς, | 241 |
ὃς ταχέως ἂν ἐμπλήσῃ τοὺς κύνας καὶ τὰ ὄρνεα, | |
Care curând o să sature corbii și câinii din Troia, | |
ὅσσον ἐμῇ κεφαλῇ περιδείδια μή τι πάθῃσι, | 242 |
ὅσον δέδοικα περὶ τῇ ἐμῇ κεφαλῇ μή τι πάθῃ, | |
Cât mi-e de capul meu însuși, cum mi-e și de-al tău să n-o pață. | |
καὶ σῇ, ἐπεὶ πολέμοιο νέφος περὶ πάντα καλύπτει | 243 |
καὶ τῇ σαυτοῦ, ἐπειδὴ νέφος πολέμου πάντα περικαλύπτει· | |
Iată că vine un nor de război care-acoperă totul, | |
Ἕκτωρ, ἡμῖν δ' αὖτ' ἀναφαίνεται αἰπὺς ὄλεθρος. | 244 |
ὁ Ἕκτωρ δὲ ἡμῖν ἀναφαίνεται μέγας ἀφανισμός. | |
Hector, și iară e cumpănă mare. Deci repede strigă | |
ἀλλ' ἄγ' ἀριστῆας Δαναῶν κάλει, ἤν τις ἀκούσῃ. | 245 |
ἀλλ᾽ ἄγε συγκάλει τοὺς ἀριστέας τῶν Ἑλλήνων, ἐάν τις ἀκούσῃ. | |
După ai noștri mai-mari, că poate auzi-te-va vr’unul.” | |
ὣς ἔφατ', οὐδ' ἀπίθησε βοὴν ἀγαθὸς Μενέλαος, | 246 |
οὕτως εἶπεν· ὑπήκουσε δὲ ὁ κατὰ πόλεμον ἀγαθὸς Μενέλαος, | |
Asta-i grăi el atunci. Menelau cuvântu-i ascultă, | |
ἤϋσεν δὲ διαπρύσιον Δαναοῖσι γεγωνώς· | 247 |
ἐβόησε δὲ τρανῶς καὶ ἐξακούστως τοῖς Ἕλλησι φωνῶν. | |
Chiuie din răsputeri și strigă Danailor astfel: | |
ὦ φίλοι Ἀργείων ἡγήτορες ἠδὲ μέδοντες | 248 |
ὦ φίλοι ἡγεμόνες καὶ βασιλεῖς τῶν Ἑλλήνων, | |
„Voi, căpetenii și Domni ai oștirii din Argos, prieteni, | |
οἵ τε παρ' Ἀτρεΐδῃς Ἀγαμέμνονι καὶ Μενελάῳ | 249 |
οἵτινες παρὰ τοῖς υἱοῖς τοῦ Ἀτρέως τῷ Ἀγαμέμνονι καὶ τῷ Μενελάῳ | |
Toți care alături de noi, de-Agamemnon și mine, cu cinste | |
δήμια πίνουσιν καὶ σημαίνουσιν ἕκαστος | 250 |
τὰ δημόσια ἀναλίσκουσι καὶ ἄρχουσιν ἄπαντες | |
Beți la ospețe din vinul obștesc și aveți sub poruncă | |
λαοῖς· ἐκ δὲ Διὸς τιμὴ καὶ κῦδος ὀπηδεῖ. | 251 |
λαῶν, ἐκ τοῦ Διὸς δὲ δόξα καὶ τιμὴ ἕπεται καὶ ἀκολουθεῖ. | |
Oaste, fiindu-vă dată de Zeus domnia și slava, | |
ἀργαλέον δέ μοί ἐστι διασκοπιᾶσθαι ἕκαστον | 252 |
χαλεπὸν δέ μοι ἐστὶ διασκοπεῖσθαι ἕκαστον | |
Mi-este cu greu să vă pot osebi și să văd pe tot insul, | |
ἡγεμόνων· τόσση γὰρ ἔρις πολέμοιο δέδηεν· | 253 |
τῶν ἡγεμόνων, τοσαύτη γὰρ μάχη πολέμου διηγέρθη· | |
Căci se aprinse-a războiului vrajbă și clocote groaznic; | |
ἀλλά τις αὐτὸς ἴτω, νεμεσιζέσθω δ' ἐνὶ θυμῷ | 254 |
ἀλλά τις αὐτὸς παραγενέσθω, ἀνάξιον δὲ καὶ μεμπτὸν ἡγείσθω ἐν τῇ ψυχῇ | |
Vie dar singur încoace, și s-aibă păcat și rușine, | |
Πάτροκλον Τρῳῇσι κυσὶν μέλπηθρα γενέσθαι. | 255 |
τὸν Πάτροκλον γενέσθαι παίγνια ταῖς Τρωικαῖς κυσίν. | |
Dacă lăsa-vor a câinilor pradă s-ajungă Patroclu.” | |
ὣς ἔφατ', ὀξὺ δ' ἄκουσεν Ὀϊλῆος ταχὺς Αἴας· | 256 |
οὕτως εἶπεν· ὀξέως δὲ ἤκουσεν ὁ τοῦ Ὀϊλέως ταχύπους Αἴας, | |
Zice, și iutele Aias Oilidul îndată-l aude, | |
πρῶτος δ' ἀντίος ἦλθε θέων ἀνὰ δηϊοτῆτα, | 257 |
πρῶτος δὲ ἐναντίον ἐπῆλθε τρέχων εἰς τὴν μάχην, | |
El mai întâi se răpede prin oaste, răzbate și vine, | |
τὸν δὲ μετ' Ἰδομενεὺς καὶ ὀπάων Ἰδομενῆος | 258 |
μετ' αὐτὸν δὲ ὁ Ἰδομενεύς, καὶ ὁ θεράπων τοῦ Ἰδομενέως | |
Idomeneu după el și-al lui vizitiu, Merione | |
Μηριόνης ἀτάλαντος Ἐνυαλίῳ ἀνδρειφόντῃ. | 259 |
ὁ Μηριόνης ὅμοιος τῷ τοὺς ἄνδρας ἀποκτείνοντι Ἄρει· | |
Cel deopotrivă cu Ares, călăul bărbaților. Cine | |
τῶν δ' ἄλλων τίς κεν ᾗσι φρεσὶν οὐνόματ' εἴποι, | 260 |
τῶν ἄλλων δὲ τίς ἂν τῇ ἑαυτοῦ διανοίᾳ τὰ ὀνόματα εἴποι, | |
Poate numi pe ceilalți care acuma, urmându-le pilda, | |
ὅσσοι δὴ μετόπισθε μάχην ἤγειραν Ἀχαιῶν; | 261 |
ὅσοι δὴ μετὰ ταῦτα Ἕλληνες μάχην διήγειραν καὶ συνηύξησαν. | |
Au început a zori la război înarmat-aheime? | |
Τρῶες δὲ προὔτυψαν ἀολλέες· ἦρχε δ' ἄρ' Ἕκτωρ. | 262 |
οἱ Τρῷες δὲ προέτυψαν καὶ ἀντέβαλον ἀθρόοι, ἡγεῖτο δὲ ὁ Ἕκτωρ. | |
Dar năvăliră posmol și Troienii cu Hector în frunte. | |
ὡς δ' ὅτ' ἐπὶ προχοῇσι διιπετέος ποταμοῖο | 263 |
ὥσπερ δὲ ὅτε ἐπὶ ταῖς ἐκβολαῖς τοῦ ἐκ τοῦ Διὸς γεγενημένου ποταμοῦ | |
Cum la o gură de râu, care-n mare se varsă, -mpotriva | |
βέβρυχεν μέγα κῦμα ποτὶ ῥόον, ἀμφὶ δέ τ' ἄκραι | 264 |
περιηχεῖ τὸ μέγα κῦμα πρὸς τὴν ῥῦσιν, τὰ ἄκρα δὲ | |
Curgerii vuie puternicul val, de răsună pe-alături | |
ἠϊόνες βοόωσιν ἐρευγομένης ἁλὸς ἔξω, | 265 |
τῶν αἰγιαλῶν περιβοῶσιν, ἐκβρασσομένης τῆς θαλάσσης εἰς τὸ ἔξω· | |
Țărmul înalt, peste care se-mproașcă talazul în spume; | |
τόσσῃ ἄρα Τρῶες ἰαχῇ ἴσαν. αὐτὰρ Ἀχαιοὶ | 266 |
τοσαύτῃ δὴ οἱ Τρῷες βοῇ ἐχώρουν. οἱ Ἕλληνες δὲ | |
Astfel Troienii atunci năvalnici vuiau. Dar Aheii | |
ἕστασαν ἀμφὶ Μενοιτιάδῃ ἕνα θυμὸν ἔχοντες | 267 |
ἔστησαν περὶ τὸν υἱὸν τοῦ Μενοιτίου μίαν ψυχὴν ἔχοντες, | |
Steteră toți cu un suflet de jur împrejur la Patroclu, | |
φραχθέντες σάκεσιν χαλκήρεσιν· ἀμφὶ δ' ἄρά σφι | 268 |
περιφραχθέντες ταῖς χαλκῷ ἡρμοσμέναις ἀσπίσι, περὶ δὲ τὰς ἑαυτῶν | |
Bine-ngrădindu-se sub ferecatele scuturi. O ceață | |
λαμπρῇσιν κορύθεσσι Κρονίων ἠέρα πολλὴν | 269 |
λαμπρὰς περικεφαλαίας ὁ υἱὸς τοῦ Κρόνου ἀέρα πολὺν | |
Zeus lăți peste ei pe deasupra lucioaselor coifuri, | |
χεῦ', ἐπεὶ οὐδὲ Μενοιτιάδην ἔχθαιρε πάρος γε, | 270 |
ἔχεεν, ἐπειδὴ οὐδὲ τὸν υἱὸν τοῦ Μενοιτίου ἐμίσει τὸ πρίν, | |
Pentru că drag îi fusese și lui răposatul Patroclu | |
ὄφρα ζωὸς ἐὼν θεράπων ἦν Αἰακίδαο· | 271 |
ὁπηνίκα ζῶν θεράπων ἦν τοῦ ἐγγόνου τοῦ Αἰακοῦ, | |
Cât a trăit ca prieten și soț cu Ahile; de-aceea | |
μίσησεν δ' ἄρα μιν δηΐων κυσὶ κύρμα γενέσθαι | 272 |
μισητὸν δὲ ἄρα ἡγήσατο γενέσθαι αὐτὸν ἐπίτευγμα καὶ σπάραγμα ταῖς τῶν πολεμίων κυσὶ | |
Nu-ngădui să ajungă-el haitelor hrană la Troia | |
Τρῳῇσιν· τὼ καί οἱ ἀμυνέμεν ὦρσεν ἑταίρους. | 273 |
ταῖς Τρωικαῖς· δι᾿ ὃ καὶ βοηθεῖν αὐτῷ διήγειρε τοὺς φίλους. | |
Și îmboldi pe Danai să-l apere în bătălie. | |
ὦσαν δὲ πρότεροι Τρῶες ἑλίκωπας Ἀχαιούς· | 274 |
πρότερον δὲ οἱ Τρῷες ἀπεωθήσαντο τοὺς ἀξιοθεάτους Ἕλληνας, | |
Dar mai întâi îmbrânciră pe-Aheii cei ageri Troienii; | |
νεκρὸν δὲ προλιπόντες ὑπέτρεσαν, οὐδέ τιν' αὐτῶν | 275 |
τὸν νεκρὸν δὲ καταλιπόντες εἰς φυγὴν ἐτράπησαν, οὐδέ τινα αὐτῶν | |
Ei părăsiră pe mort, în lături ferind. Pe nici unul | |
Τρῶες ὑπέρθυμοι ἕλον ἔγχεσιν ἱέμενοί περ, | 276 |
οἱ μεγαλόψυχοι Τρῷες ἀνεῖλον τοῖς δόρασιν, καίπερ προθυμούμενοι, | |
Nu-l sfârtecară, cu toat-ahtiarea, Troienii, ci numai | |
ἀλλὰ νέκυν ἐρύοντο· μίνυνθα δὲ καὶ τοῦ Ἀχαιοὶ | 277 |
ἀλλὰ τὸν νεκρὸν εἵλκυον, ἐπ' ὀλίγον δὲ καὶ τούτου οἱ Ἕλληνες | |
Leșu-l dădură spre ei. Dar vreme puțină Danaii | |
μέλλον ἀπέσσεσθαι· μάλα γάρ σφεας ὦκ' ἐλέλιξεν | 278 |
ἔμελλον ἀποστήσεσθαι· πάνυ γὰρ αὐτοὺς ταχέως μετακαλεσάμενος συστραφῆναι ἐποίησεν | |
Se-ndepărtară de el, căci repede-ntorsu-i-a Aias | |
Αἴας, ὃς περὶ μὲν εἶδος, περὶ δ' ἔργα τέτυκτο | 279 |
ὁ Αἴας, ὃς καὶ κατὰ τὴν μορφὴν καὶ κατὰ τὴν πρᾶξιν περιεγίνετο | |
Cel care n-avea potrivă-ntre-Ahei de frumos și de vrednic, | |
τῶν ἄλλων Δαναῶν μετ' ἀμύμονα Πηλεΐωνα. | 280 |
τῶν ἄλλων Ἑλλήνων μετὰ τὸν ἀμώμητον υἱὸν τοῦ Πηλέως· | |
Însă era mai prejos de Ahile-ntru toate alesul. | |
ἴθυσεν δὲ διὰ προμάχων συὶ̈ εἴκελος ἀλκὴν | 281 |
ὥρμησε δὲ διὰ τῶν πρωταγωνιστῶν ὅμοιος τὴν δύναμιν | |
Rupse-nainte șiragul și dete de-a dreptul asemeni | |
καπρίῳ, ὅς τ' ἐν ὄρεσσι κύνας θαλερούς τ' αἰζηοὺς | 282 |
χοίρῳ ἀγρίῳ, ὅστις ἐν τοῖς ὄρεσι κύνας, καὶ νέους ἀκμάζοντας | |
Unui mistreț care-mprăștie-n grabă pe munte copoii | |
ῥηϊδίως ἐκέδασσεν, ἑλιξάμενος διὰ βήσσας· | 283 |
ῥᾳδίως διεσκέδασε συστραφεὶς κατὰ τὰ κοῖλα καὶ ὑδρηλὰ καὶ βάσιμα τοῦ ὄρους. | |
Și pe hăitașii voinici, când el dă vârtej într-o vale; | |
ὣς υἱὸς Τελαμῶνος ἀγαυοῦ φαίδιμος Αἴας | 284 |
οὕτως ὁ τοῦ λαμπροῦ Τελαμῶνος υἱὸς Αἴας ὁ λαμπρός, | |
Tocmai așa îndârjindu-se, mândrul și marele Aias | |
ῥεῖα μετεισάμενος Τρώων ἐκέδασσε φάλαγγας | 285 |
εὐχερῶς μεθορμήσας διεσκέδασε τὰς τάξεις τῶν Τρῴων, | |
Iute rășchiră, luând în răspăr, a Troienilor cete | |
οἳ περὶ Πατρόκλῳ βέβασαν, φρόνεον δὲ μάλιστα | 286 |
οἳ περὶ τὸν Πάτροκλον ἵσταντο, διενοοῦντο δὲ τὰ μάλιστα | |
Care-nspre mort năzuiau și tot mai credeau că, luându-l, | |
ἄστυ πότι σφέτερον ἐρύειν καὶ κῦδος ἀρέσθαι. | 287 |
πρὸς τὴν ἑαυτῶν πόλιν ἑλκύσαι, καὶ δόξαν λαβεῖν. | |
L-or tăvăli spre cetate și-avea-vor râvnita mărire. | |
ἤτοι τὸν Λήθοιο Πελασγοῦ φαίδιμος υἱὸς | 288 |
τοῦτον μὲν οὖν ὁ Λήθου τοῦ Πελασγοῦ λαμπρὸς υἱὸς | |
Când Hipotoos, fălosul fecior al Pelasgului Letos, | |
Ἱππόθοος ποδὸς ἕλκε κατὰ κρατερὴν ὑσμίνην | 289 |
ὁ Ἱππόθοος εἷλκεν ἀπὸ τοῦ ποδὸς κατὰ τὴν ἰσχυρὰν μάχην, | |
Prinse de jos de-un picior să-l tragă prin valma cea cruntă | |
δησάμενος τελαμῶνι παρὰ σφυρὸν ἀμφὶ τένοντας | 290 |
δήσας λώρῳ παρὰ τὸν ἀστράγαλον περὶ τὰ μεγάλα νεῦρα, | |
După ce-i trece cureaua și-l leagă-ntre vine la glezne, | |
Ἕκτορι καὶ Τρώεσσι χαριζόμενος· τάχα δ' αὐτῷ | 291 |
τῷ Ἕκτορι καὶ τοῖς Τρῳσὶ τὰ πρὸς χάριν ποιῶν· ταχέως δὲ αὐτῷ | |
Numai de dragul Troienilor și al lui Hector, îndată | |
ἦλθε κακόν, τό οἱ οὔ τις ἐρύκακεν ἱεμένων περ. | 292 |
ἐπῆλθε δεινόν, ὅπερ αὐτῷ οὐδεὶς ἐκείνων διεκώλυσε, καίπερ προθυμουμένων. | |
Moartea-l ajunge; nu-i sare nici unul, cu toată dorința; | |
τὸν δ' υἱὸς Τελαμῶνος ἐπαΐξας δι' ὁμίλου | 293 |
τοῦτον γὰρ ὁ υἱὸς τοῦ Τελαμῶνος ἐφορμήσας διὰ τοῦ πλήθους | |
Aias năvalnic atunci prin gloată s-aruncă la dânsul | |
πλῆξ' αὐτοσχεδίην κυνέης διὰ χαλκοπαρῄου· | 294 |
ἔπληξεν ἐκ τοῦ σύνεγγυς διὰ τῆς περικεφαλαίας τῆς σιδηρᾶς παραγναθίδας ἐχούσης, | |
Și din aproape-l împunge în chivăra-i cea ferecată | |
ἤρικε δ' ἱπποδάσεια κόρυς περὶ δουρὸς ἀκωκῇ | 295 |
ἐρράγη δὲ καὶ διεσχίσθη ἡ θριξὶν ἱππείαις δασυνομένη περικεφαλαία περὶ τὸ τοῦ δόρατος ὀξὺ | |
Și-mpodobită cu coamă de cal, și-o-nțăndură toată | |
πληγεῖσ' ἔγχεΐ τε μεγάλῳ καὶ χειρὶ παχείῃ, | 296 |
τυπεῖσα δόρατι μεγάλῳ, καὶ χειρὶ παχείᾳ, καὶ ἰσχυρᾷ. | |
Lancea trântită cu mâna-i cea grea, și al lui Hipotoos | |
ἐγκέφαλος δὲ παρ' αὐλὸν ἀνέδραμεν ἐξ ὠτειλῆς | 297 |
ὁ ἐγκέφαλος δὲ ἀνεπήδησε καὶ ἐξέρρευσεν ἐκ τοῦ τραύματος | |
Creier cu sânge-mpreună țâșnește din rană-i la țeava | |
αἱματόεις· τοῦ δ' αὖθι λύθη μένος, ἐκ δ' ἄρα χειρῶν | 298 |
παρὰ τὴν ἀνάτασιν τοῦ κράνου, ἢ παρὰ τὸν αὐλόν, ἤγουν τὸ μέρος τοῦ δόρατος, εἰς ὃ τὸ ξύλον ἐμβάλλεται, κεκραμένος τῷ αἵματι, τούτου δὲ αὐτόθι διελύθη ἡ δύναμις, ἐκ τῶν χειρῶν δὲ | |
Suliței și Hipotoos e dus, i se curmă suflarea | |
Πατρόκλοιο πόδα μεγαλήτορος ἧκε χαμᾶζε | 299 |
ἀφῆκεν εἰς γῆν τὸν πόδα τοῦ μεγαλοψύχου Πατρόκλου | |
Și înșfăcatul picior din mână-i alunecă-n glie | |
κεῖσθαι· ὃ δ' ἄγχ' αὐτοῖο πέσε πρηνὴς ἐπὶ νεκρῷ | 300 |
κατακεῖσθαι, οὗτος δὲ πλησίον αὐτοῦ κατέπεσεν ἐπὶ πρόσωπον παρὰ τῷ νεκρῷ | |
Și pe aproape de mort el însuși pe brânci se prăvale; | |
τῆλ' ἀπὸ Λαρίσης ἐριβώλακος, οὐδὲ τοκεῦσι | 301 |
πόρρω ἀπὸ τῆς Λαρίσσης πόλεως τῆς μεγαλοβώλου καὶ εὐγείου, οὐδὲ τοῖς γονεῦσι | |
Moare departe de țara-i mănoas-a Larisei și hrana | |
θρέπτρα φίλοις ἀπέδωκε, μινυνθάδιος δέ οἱ αἰὼν | 302 |
τοῖς ἀγαπητοῖς ἀπέδωκε τὰ τροφεῖα, ὀλιγοχρόνιος δὲ αὐτῷ ἡ ζωὴ | |
Dată de dragii părinți el nu-și mai plăti, că-i fu veacul | |
ἔπλεθ' ὑπ' Αἴαντος μεγαθύμου δουρὶ δαμέντι. | 303 |
ἐγένετο ἀναιρεθέντι δόρατι ὑπὸ τοῦ μεγαλοψύχου Αἴαντος. | |
Scurt și prea tânăr se stinse sub arma novacului Aias. | |
Ἕκτωρ δ' αὖτ' Αἴαντος ἀκόντισε δουρὶ φαεινῷ· | 304 |
ὁ Ἕκτωρ δὲ κατὰ τοῦ Αἴαντος ἔβαλε δόρατι λαμπρῷ, | |
Vântuie Hector atunci o suliță scânteietoare, | |
ἀλλ' ὃ μὲν ἄντα ἰδὼν ἠλεύατο χάλκεον ἔγχος | 305 |
ἀλλ᾿ οὗτος μὲν καταντικρὺ θεασάμενος ἐξέκλινε τὸ σιδηροῦν δόρυ | |
Aias o vede-nainte, puțin se încovoaie și scapă, | |
τυτθόν· ὃ δὲ Σχεδίον μεγαθύμου Ἰφίτου υἱὸν | 306 |
πρὸς βραχύ, αὐτὸς δὲ Σχέδιον τὸν υἱὸν τοῦ μεγαλοψύχου Ἰφίτου | |
Suliț-apucă spre a lui Ifitos fecior, unul Schediu, | |
Φωκήων ὄχ' ἄριστον, ὃς ἐν κλειτῷ Πανοπῆϊ | 307 |
τὸν ἐξόχως κράτιστον τῶν Φωκέων, ὃς ἐν τῷ ἐνδόξῳ Πανοπεῖ | |
Domnul Foceilor, care pe vremuri stătea pe la curtea | |
οἰκία ναιετάασκε πολέσσ' ἄνδρεσσιν ἀνάσσων, | 308 |
τὴν οἰκίαν ᾤκει πολλῶν ἀνδρῶν βασιλεύων· | |
Lui Panopeus vestitul, stăpân pe-o mulțime de oameni. | |
τὸν βάλ' ὑπὸ κληῖ̈δα μέσην· διὰ δ' ἀμπερὲς ἄκρη | 309 |
τοῦτον ἔτρωσεν ὑπὸ τὸ μέσον τῆς κατακλεῖδος, διόλου δὲ τὸ ἄκρον | |
Și-l nimerește-n undrea pe la umăr. Cu boldu-i străpunge | |
αἰχμὴ χαλκείη παρὰ νείατον ὦμον ἀνέσχε· | 310 |
τῆς σιδηρᾶς ἐπιδορατίδος παρὰ τὸ ἔσχατον τοῦ ὤμου διεπέρασεν, | |
Umăru-n partea de sus. Lovitura-i de moarte, și Schediu, | |
δούπησεν δὲ πεσών, ἀράβησε δὲ τεύχε' ἐπ' αὐτῷ. | 311 |
ἐψόφησε δὲ καταπεσών, ἤχησαν δὲ τὰ ὅπλα ἐπ' αὐτῷ. | |
Cade pe loc răbufnind și zuruie arama pe dânsul. | |
Αἴας δ' αὖ Φόρκυνα δαΐφρονα Φαίνοπος υἱὸν | 312 |
ὁ Αἴας δὲ τὸν συνετὸν Φόρκυνα τὸν υἱὸν τοῦ Φαίνοπος | |
Aias la rându-i, când Forchis, un fiu încercat al lui Fenops, | |
Ἱπποθόῳ περιβάντα μέσην κατὰ γαστέρα τύψε· | 313 |
περὶ τὸν Ἱππόθοον στάντα ἔπληξε κατὰ τὸ μέσον τῆς γαστρός, | |
Lui Hipotou dă ocol, îl țintește la mijlocul burții, | |
ῥῆξε δὲ θώρηκος γύαλον, διὰ δ' ἔντερα χαλκὸς | 314 |
διέρρηξε δὲ καὶ διέκοψε τὸ κοῖλον τοῦ θώρακος, τὰ ἔντερα δὲ ὁ σίδηρος | |
Sparge pieptarul de-aramă și spintec-a lui măruntaie, | |
ἤφυσ'· ὃ δ' ἐν κονίῃσι πεσὼν ἕλε γαῖαν ἀγοστῷ. | 315 |
ἤντλησεν· οὗτος δὲ χαμαὶ ἐν τῇ κόνει καταπεσὼν ἐλάβετο τῆς γῆς τῷ ἀγκῶνι, | |
Și prăvălindu-se, Forchis cu pumnul apucă pământul. | |
χώρησαν δ' ὑπό τε πρόμαχοι καὶ φαίδιμος Ἕκτωρ· | 316 |
ὑπεχώρησαν δὲ οἵ τε πρωταγωνισταί, καὶ ὁ λαμπρὸς Ἕκτωρ. | |
Dete-se-n lături atunci oștirea din față cu Hector | |
Ἀργεῖοι δὲ μέγα ἴαχον, ἐρύσαντο δὲ νεκροὺς | 317 |
οἱ Ἕλληνες δὲ μεγάλως ἐβόησαν, εἵλκυσαν δὲ τοὺς νεκροὺς | |
Și chiuiră Danaii și traseră morții spre sine, | |
Φόρκυν θ' Ἱππόθοόν τε, λύοντο δὲ τεύχε' ἀπ' ὤμων. | 318 |
τὸν Φόρκυνα, καὶ τὸν Ἱππόθοον, ἔλυον δὲ τὰ ὅπλα ἀπὸ τῶν ὤμων. | |
Pe Hipotou și pe Forchis, și-acolo-i prădară de arme. | |
ἔνθά κεν αὖτε Τρῶες ἀρηϊφίλων ὑπ' Ἀχαιῶν | 319 |
τότε δ᾽ ἂν οἱ Τρῷες ὑπὸ τῶν φιλοπολέμων Ἑλλήνων | |
Iarăși Troienii acum, siliți de dușmanii războinici, | |
Ἴλιον εἰσανέβησαν ἀναλκείῃσι δαμέντες, | 320 |
ἀνέδραμον εἰς τὸ Ἴλιον δαμασθέντες καὶ ἡττηθέντες ἀσθενείᾳ καὶ ἀνανδρίᾳ, | |
S-ar fi suit în cetate, slăbind în vârtute cu totul, | |
Ἀργεῖοι δέ κε κῦδος ἕλον καὶ ὑπὲρ Διὸς αἶσαν | 321 |
οἱ Ἕλληνες δ᾽ ἂν δόξαν ἔσχον καὶ παρὰ τὴν τοῦ Διὸς πεπρωμένην | |
Și cu puterea, cu-a lor vitejie era izbândire | |
κάρτεϊ καὶ σθένεϊ σφετέρῳ· ἀλλ' αὐτὸς Ἀπόλλων | 322 |
τῇ ἑαυτῶν ἰσχύϊ καὶ δυνάμει, ἀλλ᾿ αὐτὸς ὁ Ἀπόλλων | |
S-aibă Danaii în butul lui Zeus, dar Febos Apolon | |
Αἰνείαν ὄτρυνε δέμας Περίφαντι ἐοικὼς | 323 |
παρώξυνε τὸν Αἰνείαν, ὅμοιος τὸ σῶμα Περίφαντι | |
Iute stârni pe Eneas, la chip el fiind ca Perifas | |
κήρυκι Ἠπυτίδῃ, ὅς οἱ παρὰ πατρὶ γέροντι | 324 |
τῷ κήρυκι τῷ υἱῷ τοῦ Ἠπύτου, ὅστις παρὰ τῷ γέροντι πατρὶ αὐτοῦ | |
Epitianul, un crainic ce-alături de-Anhise bătrânul | |
κηρύσσων γήρασκε φίλα φρεσὶ μήδεα εἰδώς· | 325 |
κηρύσσων ἐγήρασε, βουλεύματα προσφιλῇ κατὰ διάνοιαν ἐπιστάμενος· | |
A-mbătrânit crăinicind ca meșter la sfaturi plăcute. | |
τῷ μιν ἐεισάμενος προσέφη Διὸς υἱὸς Ἀπόλλων· | 326 |
τούτῳ ὁμοιωθεὶς εἶπε πρὸς αὐτὸν Ἀπόλλων ὁ υἱὸς τοῦ Διός· | |
Fătul lui Zeus, Apolon, așa i-a vorbit lui Eneas: | |
Αἰνεία πῶς ἂν καὶ ὑπὲρ θεὸν εἰρύσσαισθε | 327 |
ὦ Αἰνεία, πῶς ἂν καὶ παρὰ γνώμην θεοῦ φυλάξαιτε | |
„Cum ați putea s-apărați de primejdie Troia cea-naltă, | |
Ἴλιον αἰπεινήν; ὡς δὴ ἴδον ἀνέρας ἄλλους | 328 |
τὸ ὑψηλὸν Ἴλιον; ὡς ἤδη ἐθεασάμην ἐγὼ ἄνδρας ἄλλους | |
Chiar dacă n-ar vrea un zeu? Așa cum văzui că și alții | |
κάρτεΐ τε σθένεΐ τε πεποιθότας ἠνορέῃ τε | 329 |
δυνάμει τε καὶ ἰσχύϊ θαρροῦντας, καὶ ἀνδρίᾳ, | |
Biruie-n luptă fiind, se bizuie doar în tăria | |
πλήθεΐ τε σφετέρῳ καὶ ὑπερδέα δῆμον ἔχοντας· | 330 |
καὶ πολυανθρωπίᾳ ἰδίᾳ, καὶ πλῆθος ἐνδεὲς καὶ ἔλαττον ἔχοντας· | |
Și-n sufleția și-n numărul lor, dac-ar fi chiar o mână | |
ἡμῖν δὲ Ζεὺς μὲν πολὺ βούλεται ἢ Δαναοῖσι | 331 |
ἡμῖν δὲ ὁ μέν τοι Ζεὺς μᾶλλον βούλεται ἢ τοῖς Ἕλλησι | |
De luptători. Apoi Zeus mai bine vrea noi să învingem, | |
νίκην· ἀλλ' αὐτοὶ τρεῖτ' ἄσπετον οὐδὲ μάχεσθε. | 332 |
νίκην, ἀλλ' ὑμεῖς μεγάλως φοβεῖσθε καὶ τρέπεσθε, οὐδὲ πολεμεῖτε. | |
Voi însă prea vă mai temeți și n-aveți curaj să vă bateți.” | |
ὣς ἔφατ', Αἰνείας δ' ἑκατηβόλον Ἀπόλλωνα | 333 |
οὕτως εἶπεν· ὁ Αἰνείας δὲ τὸν πόρρω βάλλοντα Ἀπόλλωνα | |
Zise. În fața-i privind, Eneas simți că-i Apolon | |
ἔγνω ἐς ἄντα ἰδών, μέγα δ' Ἕκτορα εἶπε βοήσας· | 334 |
ἐνόησεν, ἐναντίον θεασάμενος, μεγάλως δὲ βοήσας εἶπε πρὸς τὸν Ἕκτορα· | |
Și cuvântă la Troieni și din răsputeri da un strigăt: | |
Ἕκτόρ τ' ἠδ' ἄλλοι Τρώων ἀγοὶ ἠδ' ἐπικούρων | 335 |
ὦ Ἕκτορ, καὶ ἄλλοι ἡγεμόνες τῶν Τρῴων, καὶ τῶν βοηθῶν, | |
„Hector și voi căpetenii de oaste, Troieni și-ajutoare, | |
αἰδὼς μὲν νῦν ἥδε γ' ἀρηϊφίλων ὑπ' Ἀχαιῶν | 336 |
αἰσχύνη μέντοι αὕτη γ' ἐστὶν ὑπὸ τῶν φιλοπολέμων Ἑλλήνων | |
Vai, ce rușine-i acum să ne-alunge dușmanii războinici | |
Ἴλιον εἰσαναβῆναι ἀναλκείῃσι δαμέντας. | 337 |
ἀνελθεῖν εἰς τὸ Ἴλιον καταπονηθέντες καὶ ἡττηθέντες ἀσθενείᾳ καὶ ἀνανδρίᾳ· | |
Și ca mișeii slăbind să fugim înapoi în cetate! | |
ἀλλ' ἔτι γάρ τίς φησι θεῶν ἐμοὶ ἄγχι παραστὰς | 338 |
ἀλλὰ γὰρ ἔτι τις τῶν θεῶν ἐγγὺς παραγενόμενος εἶπε μοι | |
Mie mi-a spus doar un zeu care-mi stete pe-aproape că Zeus, | |
Ζῆν' ὕπατον μήστωρα μάχης ἐπιτάρροθον εἶναι· | 339 |
τὸν ὕπατον Δία καὶ ποιητὴν καὶ ἐπιστήμονα τοῦ πολέμου βοηθὸν εἶναι ἡμῖν, | |
Capul puterii lumești, ne sprijină încă-n bătaie. | |
τώ ῥ' ἰθὺς Δαναῶν ἴομεν, μηδ' οἵ γε ἕκηλοι | 340 |
δι' ὃ δὴ εὐθὺ τῶν Ἑλλήνων ἐπέλθωμεν, μηδ' οὗτοί γε ἐφ' ἡσυχίας | |
Hai dar cu toții năval’ să nu dăm răgaz aheimii | |
Πάτροκλον νηυσὶν πελασαίατο τεθνηῶτα. | 341 |
τὸν Πάτροκλον εἰς τὰς ναῦς ἀπαγάγοιεν ἀποθανόντα. | |
Pe îndelete să-și ducă de-aicea pe mort la corăbii.” | |
ὣς φάτο, καί ῥα πολὺ προμάχων ἐξάλμενος ἔστη· | 342 |
οὕτως εἶπε, καὶ δὴ πολὺ πρὸ τῶν πρωταγωνιστῶν ἐκπηδήσας ἔστη, | |
Zise, apoi repezindu-se merse-naintea oștirii. | |
οἳ δ' ἐλελίχθησαν καὶ ἐναντίοι ἔσταν Ἀχαιῶν. | 343 |
οὗτοι δὲ μεταβάλλοντες συνεστράφησαν, καὶ ἐναντίον ἔστησαν τῶν Ἑλλήνων. | |
Se-napoiară Troienii și-Aheilor se-mpotriviră. | |
ἔνθ' αὖτ' Αἰνείας Λειώκριτον οὔτασε δουρὶ | 344 |
τότε δὴ ὁ Αἰνείας Λειώκριτον ἔτρωσε τῷ δόρατι | |
Grabnic Eneas atunci însuliță pe-al lui Arisbas | |
υἱὸν Ἀρίσβαντος Λυκομήδεος ἐσθλὸν ἑταῖρον. | 345 |
τὸν υἱὸν τοῦ Ἀρίσβαντος, τὸν τοῦ Λυκομήδους ἀγαθὸν φίλον· | |
Fiu Leocrit, un vrednic tovarăș de-al lui Licomede. | |
τὸν δὲ πεσόντ' ἐλέησεν ἀρηΐφιλος Λυκομήδης, | 346 |
τοῦτον δὲ ἀποθανόντα ᾤκτειρεν ὁ φιλοπόλεμος Λυκομήδης, | |
Dar Licomede vânjosul, de milă cuprins la vederea | |
στῆ δὲ μάλ' ἐγγὺς ἰών, καὶ ἀκόντισε δουρὶ φαεινῷ, | 347 |
ἔστη δὲ πάνυ πλησίον ἐπελθών, καὶ ἔβαλε δόρατι λαμπρῷ, | |
Celui căzut, azvârli la Eneas, de-aproape, o lance, | |
καὶ βάλεν Ἱππασίδην Ἀπισάονα ποιμένα λαῶν | 348 |
καὶ ἔτρωσε τὸν υἱὸν τοῦ Ἱππάσου Ἀπισάονα τὸν βασιλέα τοῦ πλήθους | |
Dar nimeri în ficat cu o suliță pe-al lui Hipasos | |
ἧπαρ ὑπὸ πραπίδων, εἶθαρ δ' ὑπὸ γούνατ' ἔλυσεν, | 349 |
κατὰ τὸ ἧπαρ ὑπὸ τὰς φρένας, εὐθέως δὲ τὰ γόνατα ὑπέλυσε καὶ ἐνέκρωσεν, | |
Fiu, Apisaon, un Domn, și-i frânse deodată genunchii. | |
ὅς ῥ' ἐκ Παιονίης ἐριβώλακος εἰληλούθει, | 350 |
ὅστις δὴ ἐκ τῆς Παιονίας τῆς μεγαλοβώλου, καὶ εὐγείου ἀφίκετο, | |
El din Peonia cea roditoare venise la Troia | |
καὶ δὲ μετ' Ἀστεροπαῖον ἀριστεύεσκε μάχεσθαι. | 351 |
καὶ δὴ μετὰ τὸν Ἀστεροπαῖον ἠνδραγάθει ἐν τῷ πολεμεῖν· | |
Și-a vitejit la Peoni dup-Asteropeos întâiul. | |
τὸν δὲ πεσόντ' ἐλέησεν ἀρήϊος Ἀστεροπαῖος, | 352 |
τοῦτον δὲ ἀποθανόντα ᾤκτειρεν ὁ φιλοπόλεμος Ἀστεροπαῖος, | |
Asteropeos, văzându-l căzut, avu milă de dânsul | |
ἴθυσεν δὲ καὶ ὃ πρόφρων Δαναοῖσι μάχεσθαι· | 353 |
ὥρμησε δὲ καὶ οὗτος προθύμως τοῖς Ἕλλησι πολεμεῖν, | |
Și fără preget șoimanul sări la Danai să se bată; | |
ἀλλ' οὔ πως ἔτι εἶχε· σάκεσσι γὰρ ἔρχατο πάντῃ | 354 |
ἀλλ᾿ οὐδαμῶς ἔτι ἐδύνατο, ἀσπίσι γὰρ πεφραγμένοι ἦσαν πανταχοῦ | |
Trudă deșartă, căci ei împrejur la ucisul Patroclu | |
ἑσταότες περὶ Πατρόκλῳ, πρὸ δὲ δούρατ' ἔχοντο. | 355 |
ἑστῶτες περὶ τὸν Πάτροκλον, τὰ δόρατα δὲ προβεβλημένα εἶχον· | |
Se îmbulziră sub scuturi cu lăncile-ntinse-nainte. | |
Αἴας γὰρ μάλα πάντας ἐπῴχετο πολλὰ κελεύων· | 356 |
ὁ Αἴας γὰρ πάνυ πολλὰ ἐπιτάττων ἐπὶ πάντας παρῄει, | |
Aias umbla pe la toți și tot le da zor să se ție | |
οὔτέ τιν' ἐξοπίσω νεκροῦ χάζεσθαι ἀνώγει | 357 |
οὔτε τινὰ ὄπισθεν τοῦ νεκροῦ ὑποχωρεῖν ἐκέλευεν, | |
Grapă, -napoi de la mort să nu se mai deie nici-unul | |
οὔτέ τινα προμάχεσθαι Ἀχαιῶν ἔξοχον ἄλλων, | 358 |
οὔτε τινὰ προπολεμεῖν μᾶλλον τῶν ἄλλων Ἑλλήνων, | |
Nici să se bată-nainte, ieșind în afară de rânduri, | |
ἀλλὰ μάλ' ἀμφ' αὐτῷ βεβάμεν, σχεδόθεν δὲ μάχεσθαι. | 359 |
ἀλλὰ μάλα περὶ αὐτὸν ἑστάναι, καὶ ἐκ τοῦ σύνεγγυς πολεμεῖν. | |
Ci împrejuru-i să steie vârtos și să lupte de-aproape. | |
ὣς Αἴας ἐπέτελλε πελώριος, αἵματι δὲ χθὼν | 360 |
οὕτως Αἴας ἐπέταττεν ὁ μέγας, ἡ γῆ δὲ αἵματι | |
Astfel îndeamnă zaplanul de Aias. Și udă pământul | |
δεύετο πορφυρέῳ, τοὶ δ' ἀγχιστῖνοι ἔπιπτον | 361 |
μέλανι ἐβρέχετο, οὗτοι δὲ πυκνοὶ καὶ ἀλλεπάλληλοι κατέπιπτον | |
Sângele cel porfiriu și peste olaltă grămadă | |
νεκροὶ ὁμοῦ Τρώων καὶ ὑπερμενέων ἐπικούρων | 362 |
νεκροί, ὁμοῦ τῶν τε Τρῴων, καὶ τῶν μεγαλοδυνάμων βοηθῶν, | |
Cad și Troienii și soții lor cei înfocați și Aheii, | |
καὶ Δαναῶν· οὐδ' οἳ γὰρ ἀναιμωτί γε μάχοντο, | 363 |
καὶ τῶν Ἑλλήνων, οὐδὲ γὰρ οὗτοι ἄνευ αἵματος καὶ θανάτου ἐπολέμουν, | |
Care și ei se tot bat cu vărsare de sânge, cu pierderi, | |
παυρότεροι δὲ πολὺ φθίνυθον· μέμνηντο γὰρ αἰεὶ | 364 |
πολλῷ δὲ ἐλάττονες ἀπέθνησκον, ἐμέμνηντο γὰρ ἀεὶ | |
Mor însă mult mai puțini, căci ei, înstoliți laolaltă, | |
ἀλλήλοις ἀν' ὅμιλον ἀλεξέμεναι φόνον αἰπύν. | 365 |
κατὰ τὸν στρατὸν ἀλλήλοις βοηθεῖν, καὶ ἀποσοβεῖν τὸν χαλεπὸν φόνον. | |
Cată mereu de la ei să înlăture crâncena moarte. | |
ὣς οἳ μὲν μάρναντο δέμας πυρός, οὐδέ κε φαίης | 366 |
οὕτως οὗτοι μὲν ἐμάχοντο τρόπον πυρός, οὐδ᾽ ἂν εἴποις, | |
Astfel în chip de vâlvori se trudeau și credeai că pe lume | |
οὔτέ ποτ' ἠέλιον σῶν ἔμμεναι οὔτε σελήνην· | 367 |
οὔτε ποτὲ τὸν ἥλιον σῶον, καὶ ὁλόκληρον εἶναι, οὔτε τὴν σελήνην, | |
Nu mai e soare deasupra pământului, nu mai e lună, | |
ἠέρι γὰρ κατέχοντο μάχης ἐπί θ' ὅσσον ἄριστοι | 368 |
ἀορασίᾳ γὰρ κατείχοντο ὅσοι ἄριστοι ἐπὶ τῆς μάχης | |
Negura-i acoperise la valmă pe toți ortomanii | |
ἕστασαν ἀμφὶ Μενοιτιάδῃ κατατεθνηῶτι. | 369 |
καὶ περὶ τὸν υἱὸν τοῦ Μενοιτίου τεθνηκότα ἵσταντο. | |
Care stăteau împrejur la înțepenitul Patroclu, | |
οἳ δ' ἄλλοι Τρῶες καὶ ἐϋκνήμιδες Ἀχαιοὶ | 370 |
οἱ ἄλλοι δὲ Τρῷες καὶ εὔοπλοι Ἕλληνες | |
Dar pe sub limpede slavă Troienii ceilalți și Aheii | |
εὔκηλοι πολέμιζον ὑπ' αἰθέρι, πέπτατο δ' αὐγὴ | 371 |
ἐφ' ἡσυχίας ἐμάχοντο ὕπαιθροι, ἐξήπλωτο δὲ καὶ ἐξέλαμψε τὸ φῶς | |
Volnici se încăierau. În aripa asta lumină | |
ἠελίου ὀξεῖα, νέφος δ' οὐ φαίνετο πάσης | 372 |
τοῦ ἡλίου ὀξέως, νεφέλη δὲ οὐκ ἐφαίνετο ἐπὶ πάσης | |
Vie curgea de la soare, și nu vedeai nouri pe munte, | |
γαίης οὐδ' ὀρέων· μεταπαυόμενοι δὲ μάχοντο | 373 |
τῆς γῆς, οὐδ᾽ ἐπὶ τῶν ὀρέων, ἐκ διαδοχῆς δὲ καὶ ἀναπαύσεως ἐπολέμουν | |
Nici pe pământul întreg. Ei harța duceau mai departe, | |
ἀλλήλων ἀλεείνοντες βέλεα στονόεντα | 374 |
ἀλλήλων ἐκκλίνοντες, καὶ φυλαττόμενοι τὰ ὀδυνηρὰ βέλη, | |
Ci mai cruțau uneori loviturile amare-ntre dânșii, | |
πολλὸν ἀφεσταότες. τοὶ δ' ἐν μέσῳ ἄλγε' ἔπασχον | 375 |
πολὺ ἀφεστῶτες καὶ διέχοντες· οὗτοι δὲ ἐν τῷ μέσῳ ὀδύνας ὑπέμενον | |
Zbuciumul lor contenind. Dar cei de la mijloc, de ceață | |
ἠέρι καὶ πολέμῳ, τείροντο δὲ νηλέϊ χαλκῷ | 376 |
ὀμίχλη καὶ μάχη, κατεπονοῦντο δὲ σιδήρῳ ἀπηνεῖ | |
Și de război pătimeau, și erau chinuiți de cruzimea | |
ὅσσοι ἄριστοι ἔσαν· δύο δ' οὔ πω φῶτε πεπύσθην | 377 |
ὅσοι κράτιστοι ἦσαν· δύο δὲ ἄνθρωποι οὔπω ἤκουσαν | |
Lăncilor toți cei viteji. Numai doi luptători mai de seamă, | |
ἀνέρε κυδαλίμω Θρασυμήδης Ἀντίλοχός τε | 378 |
ἄνδρες ἔνδοξοι, ὅ τε Θρασυμήδης, καὶ ὁ Ἀντίλοχος | |
Oameni vestiți, Trasimed și Antiloh încă nu oblicise | |
Πατρόκλοιο θανόντος ἀμύμονος, ἀλλ' ἔτ' ἔφαντο | 379 |
τοῦ Πατρόκλου τεθνηκότος τοῦ ἀμωμήτου, ἀλλ' ἔτι ᾤοντο | |
Despre Patroclu, că-i mort, ci ei socoteau că voinicul | |
ζωὸν ἐνὶ πρώτῳ ὁμάδῳ Τρώεσσι μάχεσθαι. | 380 |
ζῶντα αὐτὸν ἐν τῷ πρώτῳ θορύβῳ τοῖς Τρῳσὶ πολεμεῖν· | |
Viețuie încă și luptă în valma dintâi cu Troienii. | |
τὼ δ' ἐπιοσσομένω θάνατον καὶ φύζαν ἑταίρων | 381 |
οὗτοι δὲ ἐπιβλέποντες τὸν θάνατον καὶ τὴν φυγὴν τῶν φίλων | |
Dânșii, măcar că văzuser-a soților moarte și fugă, | |
νόσφιν ἐμαρνάσθην, ἐπεὶ ὣς ἐπετέλλετο Νέστωρ | 382 |
χωρὶς ἐμάχοντο, ἐπειδὴ οὕτως ἐπέταττεν ὁ Νέστωρ | |
Toți țineau piept mai încolo cum fuse porunca lui Nestor | |
ὀτρύνων πόλεμον δὲ μελαινάων ἀπὸ νηῶν. | 383 |
διεγείρων εἰς τὸν πόλεμον ἀπὸ τῶν μελαινῶν νεῶν· | |
Când de la negre corăbii pe ei i-a trimis la bătaie. | |
τοῖς δὲ πανημερίοις ἔριδος μέγα νεῖκος ὀρώρει | 384 |
τούτοις δὲ δι' ὅλης τῆς ἡμέρας μεγάλη φιλονεικία ἠγέρθη μάχης | |
Cât a fost ziua de mare ținu necurmată-ncleștarea, | |
ἀργαλέης· καμάτῳ δὲ καὶ ἱδρῷ νωλεμὲς αἰεὶ | 385 |
χαλεπῆς, ταλαιπωρίᾳ δὲ καὶ ἱδρῶτι ἀδιαλείπτως | |
Înfricoșatul măcel. De zor și sudoare prin colbul | |
γούνατά τε κνῆμαί τε πόδες θ' ὑπένερθεν ἑκάστου | 386 |
τά τε γόνατα, καὶ αἱ μνῆμαι, καὶ κάτωθεν οἱ πόδες ἑκάστου, | |
Câmpului toți pe picioare și sus pe genunchi și pe pulpe | |
χεῖρές τ' ὀφθαλμοί τε παλάσσετο μαρναμένοιιν | 387 |
καὶ αἱ χεῖρες, καὶ οἱ ὀφθαλμοὶ ἐβρέχοντο μαχομένοις | |
Și pe obraz și pe mâni ei tot se mânjeau de măcșeală | |
ἀμφ' ἀγαθὸν θεράποντα ποδώκεος Αἰακίδαο. | 388 |
περὶ τὸν χρηστὸν θεράποντα του ταχύποδος Ἀχιλλέως· | |
La-ncăierarea-nfocată din jur și pe lângă Patroclu. | |
ὡς δ' ὅτ' ἀνὴρ ταύροιο βοὸς μεγάλοιο βοείην | 389 |
ὥσπερ δὲ ὅταν ἀνὴρ βοὸς ταύρου μεγάλου δορὰν | |
Cum dacă un tăbăcar dând calfelor sale să-ntindă | |
λαοῖσιν δώῃ τανύειν μεθύουσαν ἀλοιφῇ· | 390 |
ἀνθρώποις δῷ διατείνειν, ἐλαίῳ διάβροχον ἢ λίπει, | |
Blana cea mare de bou, care fuse muiată-n unsoare, | |
δεξάμενοι δ' ἄρα τοί γε διαστάντες τανύουσι | 391 |
παραλαβόντες δὲ οὗτοι διαχωρισθέντες ἐκτείνουσι | |
Dânșii, primind-o, fac roată-mprejur și o trag de se-ntinde, | |
κυκλόσ', ἄφαρ δέ τε ἰκμὰς ἔβη, δύνει δέ τ' ἀλοιφὴ | 392 |
κυκλόθεν, ταχέως δὲ ὑγρασία ἀπῆλθεν, ἐντήκεται γὰρ τὸ λίπος | |
Și umezeala se duce pe loc și răzbește grăsimea, | |
πολλῶν ἑλκόντων, τάνυται δέ τε πᾶσα διὰ πρό· | 393 |
πολλῶν διατεινόντων, ἐκτείνεται δὲ πᾶσα δι᾿ ὅλου εἰς τοὔμπροσθεν· | |
Dacă trag pielea mai mulți de rămâne cu totul destinsă; | |
ὣς οἵ γ' ἔνθα καὶ ἔνθα νέκυν ὀλίγῃ ἐνὶ χώρῃ | 394 |
οὕτως οὗτοι ἐντεῦθεν, κἀκεῖθεν τὸν νεκρὸν ἐν ὀλίγῳ τόπῳ | |
Astfel de-o parte și alta pe locul puțin de la mijloc | |
εἵλκεον ἀμφότεροι· μάλα δέ σφισιν ἔλπετο θυμὸς | 395 |
εἵλκυον ἀμφότεροι, πάνυ δὲ αὐτοῖς ἤλπιζεν ἡ ψυχὴ | |
Leșul trăgeau înspre ei cu toții, credeau că putea-vor | |
Τρωσὶν μὲν ἐρύειν προτὶ Ἴλιον, αὐτὰρ Ἀχαιοῖς | 396 |
τοῖς μὲν Τρῳσὶν ἑλκύσαι πρὸς τὸ Ἴλιον, τοῖς δὲ Ἕλλησιν | |
Unii să-l ducă la Troia, ceilalți la corăbii, și-n jurul | |
νῆας ἔπι γλαφυράς· περὶ δ' αὐτοῦ μῶλος ὀρώρει | 397 |
ἐπὶ τὰς βαθείας ναῦς, περὶ αὐτοῦ δὲ πόλεμος ἠγέρθη | |
Leșului crunt și sălbatic se-ncinge vânzolul de arme. | |
ἄγριος· οὐδέ κ' Ἄρης λαοσσόος οὐδέ κ' Ἀθήνη | 398 |
ἄγριος καὶ χαλεπός. οὐδ᾽ ἂν Ἄρης ὁ τὸν λαὸν παρορμῶν εἰς τὸν πόλεμον, οὐδ᾽ ἂν ἡ Ἀθηνᾶ | |
N-ar fi avut ce cârti la vedere-i chiar Ares, al gloatei | |
τόν γε ἰδοῦσ' ὀνόσαιτ', οὐδ' εἰ μάλα μιν χόλος ἵκοι· | 399 |
τοῦτόν γε θεασαμένη μέμψαιτο, οὐδ' εἰ πάνυ αὐτὴν ὀργὴ καταλάβοι· | |
Răscolitor, și Atena, oricât ar fi fost de pornită. | |
τοῖον Ζεὺς ἐπὶ Πατρόκλῳ ἀνδρῶν τε καὶ ἵππων | 400 |
τοιοῦτον ὁ Ζεὺς ἐπὶ τῷ Πατρόκλῳ ἀνδρῶν τε καὶ ἵππων | |
Astfel în ziua de-atunci de sus a fost dat urgisitul | |
ἤματι τῷ ἐτάνυσσε κακὸν πόνον· οὐδ' ἄρα πώ τι | 401 |
χαλεπὴν ταλαιπωρίαν ἐξέτεινε καὶ συνηύξησε τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ, οὐδέ τί πω ἄρα | |
Zbucium de oști și de cai după bietul Patroclu, de care | |
ᾔδεε Πάτροκλον τεθνηότα δῖος Ἀχιλλεύς· | 402 |
ἐγίνωσκε τὸν Πάτροκλον ἀποθανόντα ὁ ἐνδοξότατος Ἀχιλλεύς, | |
Încă nimic nu știuse mărețul prieten Ahile, | |
πολλὸν γὰρ ῥ' ἀπάνευθε νεῶν μάρναντο θοάων | 403 |
πολὺ γὰρ δὴ πόρρω τῶν ταχειῶν νεῶν ἐμάχοντο | |
Lupta lățită fiind de la repezi corăbii departe | |
τείχει ὕπο Τρώων· τό μιν οὔ ποτε ἔλπετο θυμῷ | 404 |
ὑπὸ τῷ τείχει τῶν Τρῴων, δι' ὅπερ αὐτὸν οὐδεπώποτε ἤλπιζεν ἐν τῇ ψυχῇ | |
Până sub zidul troian. El nici măcar nu bănuise | |
τεθνάμεν, ἀλλὰ ζωὸν ἐνιχριμφθέντα πύλῃσιν | 405 |
ἀποθανεῖν, ἀλλὰ ζῶντα ἐμπελάσαντα καὶ πλησιάσαντα ταῖς πύλαις | |
C-are să moară Patroclu, ba tot aștepta să se-ntoarne | |
ἂψ ἀπονοστήσειν, ἐπεὶ οὐδὲ τὸ ἔλπετο πάμπαν | 406 |
εἰς τοὐπίσω ὑποστρέψειν, ἐπειδὴ οὐδὲ τοῦτο ἤλπιζε παντελῶς, | |
După ce-ajunge la porți; el nu putea crede că singur, | |
ἐκπέρσειν πτολίεθρον ἄνευ ἕθεν, οὐδὲ σὺν αὐτῷ· | 407 |
ἐκπορθήσειν τὴν πόλιν ἄνευ αὐτοῦ, οὐδὲ μετ' αὐτοῦ, | |
Fără de Ahile, lua-va cetatea, ba nici chiar cu dânsul: | |
πολλάκι γὰρ τό γε μητρὸς ἐπεύθετο νόσφιν ἀκούων, | 408 |
πολλάκις γὰρ τοῦτό γε τῆς μητρὸς ἤκουσε κατ' ἰδίαν ἀκούων, | |
Ast-auzise adeseori și o știa de la Tetis, | |
ἥ οἱ ἀπαγγέλλεσκε Διὸς μεγάλοιο νόημα. | 409 |
ἥτις αὐτῷ ἀπήγγελλε τὸ τοῦ μεγάλου Διὸς διανόημα, καὶ βούλημα. | |
Care-l vestea pe ascuns ce cugetă marele Zeus; | |
δὴ τότε γ' οὔ οἱ ἔειπε κακὸν τόσον ὅσσον ἐτύχθη | 410 |
τοτὲ γοῦν οὐκ εἶπεν αὐτῷ τοσοῦτον δεινόν, ὁπόσον ἐγένετο, | |
Nu-i spuse mama-i atunci și groaznica nenorocire | |
μήτηρ, ὅττί ῥά οἱ πολὺ φίλτατος ὤλεθ' ἑταῖρος. | 411 |
ἡ μήτηρ, ὅτι δὴ αὐτῷ ὁ πάνυ φίλτατος φίλος ἀπώλετο. | |
Care-l lovise pe el, că mort îi e scumpul tovarăș. | |
οἳ δ' αἰεὶ περὶ νεκρὸν ἀκαχμένα δούρατ' ἔχοντες | 412 |
οὗτοι δὲ ἀεὶ περὶ τὸν νεκρὸν δόρατα ἠκονημένα κρατοῦντες | |
Se încolțeau împrejuru-i oștenii cu lănci ascuțite | |
νωλεμὲς ἐγχρίμπτοντο καὶ ἀλλήλους ἐνάριζον· | 413 |
ἀδιαλείπτως συνέβαλλον, καὶ ἀλλήλους ἀπέκτεινον. | |
Și căpiați cu-ndârjire, ei moarte-și făceau între dânșii. | |
ὧδε δέ τις εἴπεσκεν Ἀχαιῶν χαλκοχιτώνων· | 414 |
οὕτω δέ τις τῶν σιδηροθωράκων Ἑλλήνων εἶπεν· | |
Și glăsuia între-Aheii cei împlătoșați oarecine: | |
ὦ φίλοι οὐ μὰν ἧμιν ἐϋκλεὲς ἀπονέεσθαι | 415 |
ὦ φίλοι οὐδαμῶς ἡμῖν ἐστιν εὐπρεπὲς ὑποστρέψαι | |
„Hei, că-i rușine, prieteni, de-acum înapoi să purcedem | |
νῆας ἔπι γλαφυράς, ἀλλ' αὐτοῦ γαῖα μέλαινα | 416 |
ἐπὶ τὰς βαθείας ναῦς, ἀλλ᾿ αὐτόθι ἡ μέλαινα γῆ | |
Spre adâncate corăbii. Mai bine pe toți să ne-nghită | |
πᾶσι χάνοι· τό κεν ἧμιν ἄφαρ πολὺ κέρδιον εἴη | 417 |
πᾶσι χάσμα ποιήσειε, τοῦτ᾽ ἂν ἡμῖν παραχρῆμα πάνυ ἐπικερδέστερον καὶ ὠφελιμώτερον εἴη, | |
Negrul pământ! E de o sută de ori mai cu cale | |
εἰ τοῦτον Τρώεσσι μεθήσομεν ἱπποδάμοισιν | 418 |
εἰ τοῦτον τοῖς ἱππικοῖς Τρῳσὶ καταλείψομεν ἑλκύσαι | |
Asta decât să lăsăm noi pe mort să ni-l ia în cetate | |
ἄστυ πότι σφέτερον ἐρύσαι καὶ κῦδος ἀρέσθαι. | 419 |
πρὸς τὴν ἑαυτῶν πόλιν καὶ δόξαν λαβεῖν. | |
Și să ne biruie acum și fală să-și facă Troienii.” | |
ὣς δέ τις αὖ Τρώων μεγαθύμων αὐδήσασκεν· | 420 |
οὕτω δέ τις πάλιν τῶν μεγαλοψύχων Τρῴων ἔλεγεν· | |
Dar și din oastea troiană auzeai că striga oarecine: | |
ὦ φίλοι, εἰ καὶ μοῖρα παρ' ἀνέρι τῷδε δαμῆναι | 421 |
ὦ προσφιλέστατοι, εἰ καὶ εἱμαρμένον ἐστὶ παρὰ τούτῳ τῷ ἀνδρὶ ἀναιρεθῆναι | |
„Chiar dacă-aici lângă mort, prieteni, o fi deopotrivă | |
πάντας ὁμῶς, μή πώ τις ἐρωείτω πολέμοιο. | 422 |
πάντας ὁμοίως, μηδαμῶς τις ἀναχωρείτω τῆς μάχης. | |
Scris tuturor să pierim, să nu se dea-n lături nici unul! ” | |
ὣς ἄρα τις εἴπεσκε, μένος δ' ὄρσασκεν ἑκάστου. | 423 |
οὕτως ἄρα τις εἶπεν, ἑκάστου δὲ ἰσχὺν καὶ προθυμίαν διήγειρεν. | |
Asta zicea oarecine și însuflețea pe tovarăși. | |
ὣς οἳ μὲν μάρναντο, σιδήρειος δ' ὀρυμαγδὸς | 424 |
οὕτως οὗτοι μὲν ἐμάχοντο, στερεώτατος δὲ θόρυβος | |
Astfel era bătălia, și vuietul tare ca fierul | |
χάλκεον οὐρανὸν ἷκε δι' αἰθέρος ἀτρυγέτοιο· | 425 |
εἰς τὸν χαλκοῦν καὶ ἰσχυρὸν οὐρανὸν ἀφικνεῖτο διὰ τοῦ ἀτρύτου (ἀπείρου, ἀκάρπου) αἰθέρος | |
Tot răsuna în văzduhul pustiu pân’ la cerul de-aramă. | |
ἵπποι δ' Αἰακίδαο μάχης ἀπάνευθεν ἐόντες | 426 |
οἱ ἵπποι δὲ τοῦ ἐγγόνου τοῦ Αἰακοῦ πόρρω τῆς μάχης ἀπελθόντες | |
Stau mai deoparte de luptă jălind telegarii cei falnici | |
κλαῖον, ἐπεὶ δὴ πρῶτα πυθέσθην ἡνιόχοιο | 427 |
ἔκλαιον, ἐπειδὴ τὰ πρῶτα ᾔσθοντο τοῦ ἡνιόχου | |
Ai lui Ahile, când ei își văzură căzut pe stăpânul | |
ἐν κονίῃσι πεσόντος ὑφ' Ἕκτορος ἀνδροφόνοιο. | 428 |
ἐν τῇ κόνει καταπεσόντος καὶ ἀναιρεθέντος ὑπὸ τοῦ ἀνδροκτόνου Ἕκτορος. | |
Și tăvălit la pământ de mâna cea cruntă-a lui Hector. | |
ἦ μὰν Αὐτομέδων Διώρεος ἄλκιμος υἱὸς | 429 |
ὄντως μὴν Αὐτομέδων ὁ ἰσχυρὸς υἱὸς τοῦ Διώρεος | |
Automedonte întrasta, voinicul născut de Diores, | |
πολλὰ μὲν ἂρ μάστιγι θοῇ ἐπεμαίετο θείνων, | 430 |
πολλὰ μὲν δὴ μάστιγι ταχυποιῷ ἐφήπτετο τύπτων, | |
Parte din iutele biciu-i pleznea, le da zor să pornească, | |
πολλὰ δὲ μειλιχίοισι προσηύδα, πολλὰ δ' ἀρειῇ· | 431 |
πολλὰ δὲ λόγοις προσηνέσιν ἔλεγε, πολλὰ δὲ ἀπειλῇ· | |
Parte grăindu-le blând și chiar speriindu-i cu vorba. | |
τὼ δ' οὔτ' ἂψ ἐπὶ νῆας ἐπὶ πλατὺν Ἑλλήσποντον | 432 |
οὗτοι δὲ οὔτε εἰς τοὐπίσω ἐπὶ τὸν εὐρὺν Ἑλλήσποντον | |
Nici la corăbii ’napoi ei nu mai vroiau să se ducă, | |
ἠθελέτην ἰέναι οὔτ' ἐς πόλεμον μετ' Ἀχαιούς, | 433 |
ἔθελον πορεύεσθαι, οὔτε εἰς τὸν πόλεμον πρὸς τοὺς Ἕλληνας· | |
Spre Helespontul întins, și nici la război cu Aheii. | |
ἀλλ' ὥς τε στήλη μένει ἔμπεδον, ἥ τ' ἐπὶ τύμβῳ | 434 |
ἀλλ᾿ ὥσπερ στήλη μένει ἑδραίως καὶ μονίμως, ἥτις ἐπὶ τάφῳ | |
Steteră țapeni așa ca un stâlp care stă pe mormântul | |
ἀνέρος ἑστήκῃ τεθνηότος ἠὲ γυναικός, | 435 |
ἀνδρὸς ἵσταται ἀποθανόντος, ἢ γυναικός· | |
Unui bărbat răposat ori al unei femei răposate. | |
ὣς μένον ἀσφαλέως περικαλλέα δίφρον ἔχοντες | 436 |
οὕτως ἔμενον ἀσφαλῶς καὶ ἀμετακινήτως τὸ περικαλλὲς καὶ εὐειδὲς ὄχημα ἔχοντες, | |
Astfel ei stau neurniți sub hamuri la carul măestru, | |
οὔδει ἐνισκίμψαντε καρήατα· δάκρυα δέ σφι | 437 |
τῷ ἐδάφει προσερείσαντες τὰς κεφαλὰς, δάκρυα δὲ αὐτοῖς | |
Capul băgară-n pământ și tânguitori între dânșii, | |
θερμὰ κατὰ βλεφάρων χαμάδις ῥέε μυρομένοισιν | 438 |
θερμὰ ἀπὸ τῶν ὀμμάτων ἐπὶ τὴν γῆν κατέρρεον θρηνοῦσι | |
Ei, pe Patroclu jălind, au prins din pleoape să verse | |
ἡνιόχοιο πόθῳ· θαλερὴ δ' ἐμιαίνετο χαίτη | 439 |
τῷ πόθῳ τοῦ ἡνιόχου, ἡ ἀνθηρὰ δὲ καὶ ἀκμαία χαίτη αὐτῶν | |
Lacrimi fierbinți, și pătau mândrețe de coamă stufoasă | |
ζεύγλης ἐξεριποῦσα παρὰ ζυγὸν ἀμφοτέρωθεν. | 440 |
ἐμολύνετο, ἐκπεσοῦσα τῆς ζεύγλης εἰς τὸν ζυγὸν ἑκατέρῳ. | |
Care la ham de sub perne căzuse de-o parte și alta. | |
μυρομένω δ' ἄρα τώ γε ἰδὼν ἐλέησε Κρονίων, | 441 |
θρηνοῦντας δ᾽ ἄρα τούτους θεασάμενος ᾤκτειρεν ὁ υἱὸς τοῦ Κρόνου, | |
Cum le văzu tânguirea, Părintele lumii din slavă | |
κινήσας δὲ κάρη προτὶ ὃν μυθήσατο θυμόν· | 442 |
κινήσας δὲ τὴν κεφαλὴν πρὸς τὴν ἑαυτοῦ ψυχὴν εἶπε· | |
Dete cu milă din cap și în sinea lui astfel le zise: | |
ἆ δειλώ, τί σφῶϊ δόμεν Πηλῆϊ ἄνακτι | 443 |
φεῦ ἄθλιοι, ἵνα τί ὑμᾶς δοῦναι τεθελήκαμεν τῷ βασιλεῖ Πηλεῖ | |
„Bieții mei cai, de ce oare v-am dat lui Peleu domnitorul, | |
θνητῷ, ὑμεῖς δ' ἐστὸν ἀγήρω τ' ἀθανάτω τε; | 444 |
τῷ θνητῷ ἀνθρώπῳ, ὑμεῖς δὲ ὑπάρχετε μήτε γήρᾳ, μήτε θανάτῳ ὑποκείμενοι, | |
Un muritor, pe voi doi care nu știți de vreme și moarte? | |
ἦ ἵνα δυστήνοισι μετ' ἀνδράσιν ἄλγε' ἔχητον; | 445 |
ἢ ἵνα λύπας καὶ ὀδύνας ἔχητε ἐν τοῖς ταλαιπώροις ἀνδράσιν· | |
Ori s-aveți parte și voi de durerea sărmanilor oameni? | |
οὐ μὲν γάρ τί πού ἐστιν ὀϊζυρώτερον ἀνδρὸς | 446 |
οὐδαμῶς γάρ που ἐστί τι ταλαιπωρότερον καὶ ἀθλιώτερον τοῦ ἀνδρὸς | |
Doară din tot ce pe lume e viață, răsuflă și mișcă, | |
πάντων, ὅσσά τε γαῖαν ἔπι πνείει τε καὶ ἕρπει. | 447 |
συμπάντων, ὅσα κατὰ τὴν γῆν ἀναπνέουσι καὶ κινοῦνται· | |
Nu e nimic mai de plâns și mai necăjit decât omul. | |
ἀλλ' οὐ μὰν ὑμῖν γε καὶ ἅρμασι δαιδαλέοισιν | 448 |
ἀλλ᾽ οὐδαμῶς ὑμῖν γε καὶ τοῖς ποικίλοις ὀχήμασιν | |
Totuși să n-aveți voi grijă, că Hector în car niciodată | |
Ἕκτωρ Πριαμίδης ἐποχήσεται· οὐ γὰρ ἐάσω. | 449 |
Ἕκτωρ ὁ υἱὸς τοῦ Πριάμου ἐπιβήσεται, οὐ γὰρ ἀφήσω· | |
Nu va putea să vă-nstrune pe voi, că eu n-o să-i dau voie, | |
ἦ οὐχ ἅλις ὡς καὶ τεύχε' ἔχει καὶ ἐπεύχεται αὔτως; | 450 |
ἢ οὐχ ἱκανὸν ὅτι καὶ τὰ ὅπλα ἔχει, καὶ ἐπικαυχᾶται ματαίως; | |
Nu e destul c-a pus mâna pe arme și-i mândru de asta? | |
σφῶϊν δ' ἐν γούνεσσι βαλῶ μένος ἠδ' ἐνὶ θυμῷ, | 451 |
ὑμῖν δὲ ἐν τοῖς γόνασιν ἐμβαλῶ δύναμιν καὶ ἐν τῇ ψυχῇ, | |
Eu vă voi pune-n picioare și-n pieptu-vă toată vârtutea, | |
ὄφρα καὶ Αὐτομέδοντα σαώσετον ἐκ πολέμοιο | 452 |
ὅπως καὶ τὸν Αὐτομέδοντα σώσητε ἐκ τοῦ πολέμου | |
Teafăr din luptă să-l duceți la tabără pe-Automedonte. | |
νῆας ἔπι γλαφυράς· ἔτι γάρ σφισι κῦδος ὀρέξω | 453 |
ἐπὶ τὰς βαθείας ναῦς, ἔτι γὰρ αὐτοῖς δόξαν παρέξω | |
Dar o să las pe Troieni să mai biruie și să omoare; | |
κτείνειν, εἰς ὅ κε νῆας ἐϋσσέλμους ἀφίκωνται | 454 |
ἀναιρεῖν, ἕως ἂν εἰς τὰς εὐκαθέδρους ναῦς καταλάβωσι, | |
Până ce ei vor sosi la corăbii și până ce-n urmă | |
δύῃ τ' ἠέλιος καὶ ἐπὶ κνέφας ἱερὸν ἔλθῃ· | 455 |
καὶ ὁ ἥλιος δύῃ, καὶ τὸ ἱερὸν σκότος ἐπέλθῃ. | |
Soarele va asfinți și-o să vie amurgul de seară.” | |
ὣς εἰπὼν ἵπποισιν ἐνέπνευσεν μένος ἠΰ. | 456 |
οὕτως εἰπὼν τοῖς ἵπποις ἐνέβαλε δύναμιν μεγάλην. | |
Zice și-nduhuie-ndată sirepilor mare vârtute. | |
τὼ δ' ἀπὸ χαιτάων κονίην οὖδας δὲ βαλόντε | 457 |
οὗτοι δὲ ἀπὸ τῶν χαιτῶν τὴν κόνιν ἐπὶ τὸ ἔδαφος καταβαλόντες, | |
Caii apoi, scuturând din coamă țărâna și colbul, | |
ῥίμφα φέρον θοὸν ἅρμα μετὰ Τρῶας καὶ Ἀχαιούς. | 458 |
τάχιστα ἔφερον τὸ ταχυ ἅρμα πρὸς τοὺς Τρῷας καὶ Ἕλληνας· | |
Caru-ntre-Ahei și Troieni și-l poartă ca vântul de iute | |
τοῖσι δ' ἐπ' Αὐτομέδων μάχετ' ἀχνύμενός περ ἑταίρου | 459 |
ἐπὶ τούτοις δὲ Αὐτομέδων ἐπολέμει καίπερ λυπούμενος ἕνεκα τοῦ φίλου | |
Și-Automedonte din chelnă se bate, că-l doare de moartea | |
ἵπποις ἀΐσσων ὥς τ' αἰγυπιὸς μετὰ χῆνας· | 460 |
διὰ τῶν ἵππων ἐφορμῶν, ὥσπερ τις γὺψ ἐπὶ χῆνας, | |
Soțului său și s-avântă cu caii ca-n stolul de gâște | |
ῥέα μὲν γὰρ φεύγεσκεν ὑπ' ἐκ Τρώων ὀρυμαγδοῦ, | 461 |
ῥᾳδίως μὲν γὰρ ἔφευγεν ἐκ τοῦ θορύβου τῶν Τρῴων, | |
Vulturul, și de prin valul Troienilor lesne se smulge | |
ῥεῖα δ' ἐπαΐξασκε πολὺν καθ' ὅμιλον ὀπάζων. | 462 |
ῥᾳδίως δὲ ἐφώρμα κατὰ τὸν μέγαν στρατὸν ἐπιδιώκων (ἐλαύνων)· | |
Și-ndemânatic s-aruncă la goană prin deasa mulțime. | |
ἀλλ' οὐχ ᾕρει φῶτας ὅτε σεύαιτο διώκειν· | 463 |
ἀλλ᾿οὐκ ἀνήρει ἄνδρας, ὅτε ἀνώρμητο διώκειν, | |
Dar în zadar se repede, nu poate răzbi pe nici unul, | |
οὐ γάρ πως ἦν οἶον ἐόνθ' ἱερῷ ἐνὶ δίφρῳ | 464 |
οὐ γὰρ ἦν δυνατὸν μόνον ὄντα ἐπὶ τοῦ ἱεροῦ ὀχήματος | |
Singur în chelnă fiind; e peste putință c-o mână | |
ἔγχει ἐφορμᾶσθαι καὶ ἐπίσχειν ὠκέας ἵππους. | 465 |
σὺν δόρατι ἐφορμῶν, καὶ τοὺς ταχεῖς ἵππους ἐπέχειν· | |
Lancea s-aepte deodată și caii cu alta să-nfrâne. | |
ὀψὲ δὲ δή μιν ἑταῖρος ἀνὴρ ἴδεν ὀφθαλμοῖσιν | 466 |
μετὰ πολὺ δὲ αὐτὸν ἐθεάσατο τοῖς ὀφθαλμοῖς φίλος ἀνὴρ | |
Dar mai târziu îl văzu un prieten al său înainte, | |
Ἀλκιμέδων υἱὸς Λαέρκεος Αἱμονίδαο· | 467 |
Ἀλκιμέδων ὁ υἱὸς τοῦ Λαέρκους τοῦ υἱοῦ τοῦ Ἀιμόνου, | |
Alchimedonte, nepot al lui Emon și fiul puternic | |
στῆ δ' ὄπιθεν δίφροιο καὶ Αὐτομέδοντα προσηύδα· | 468 |
ἔστη δὲ ὄπισθεν τοῦ ὀχήματος, καὶ ἔλεγε πρὸς τὸν Αὐτομέδοντα· | |
Al lui Laerches, și el după caru-i oprindu-se-i zice: | |
Αὐτόμεδον, τίς τοί νυ θεῶν νηκερδέα βουλὴν | 469 |
ὦ Αὐτόμεδον, τίς δή σοι τῶν θεῶν ἀκερδῆ καὶ ἀνωφελῆ βουλὴν | |
„Spune-mi, tu Automedonte, ce zeu ți-o fi dat oare ție | |
ἐν στήθεσσιν ἔθηκε, καὶ ἐξέλετο φρένας ἐσθλάς; | 470 |
εἰς τὸ στῆθος ἐνέβαλε, καὶ ἀφείλετο τὴν ἀγαθὴν διάνοιαν; θαῦμα, | |
Gândul acesta deșert și te scoase din minte cu totul, | |
οἷον πρὸς Τρῶας μάχεαι πρώτῳ ἐν ὁμίλῳ | 471 |
πρὸς τοὺς Τρῷας πολεμεῖς ἐν τῷ πρώτῳ πλήθει, | |
Singur așa să te bați cu Troienii în toiul din frunte? | |
μοῦνος· ἀτάρ τοι ἑταῖρος ἀπέκτατο, τεύχεα δ' Ἕκτωρ | 472 |
ἤγουν ἐν τοῖς πρωταγωνισταῖς μόνος, ὁ φίλος δέ σοι ἀνῃρέθη, τὰ ὅπλα δὲ ὁ Ἕκτωρ | |
Vezi că ți-i soțul răpus și armătura purtată de-Ahile | |
αὐτὸς ἔχων ὤμοισιν ἀγάλλεται Αἰακίδαο. | 473 |
αὐτὸς ἔχων περὶ τοὺς ὤμους τέρπεται τοῦ ἐγγόνου τοῦ Αἰακοῦ. | |
Hector având-o pe el, se bucură și se fălește.” | |
τὸν δ' αὖτ' Αὐτομέδων προσέφη Διώρεος υἱός· | 474 |
πρὸς τοῦτον δὲ εἶπεν Αὐτομέδων ὁ υἱὸς τοῦ Διώρους· | |
Al lui Diores fecior se uită-napoi și răspunde: | |
Ἀλκίμεδον τίς γάρ τοι Ἀχαιῶν ἄλλος ὁμοῖος | 475 |
ὦ Ἀλκίμεδον, τίς δὲ ἄλλος τῶν Ἑλλήνων ὅμοιός σοι | |
„Cine, Alchimedon, ca tine-i de vrednic în tabăra ahee | |
ἵππων ἀθανάτων ἐχέμεν δμῆσίν τε μένος τε, | 476 |
ἐπέχειν δάμασιν καὶ δύναμιν εὔτολμον ἵππων ἀθανάτων, | |
Caii cei nemuritori să-i înstrune ori slobozi să-i lase? | |
εἰ μὴ Πάτροκλος θεόφιν μήστωρ ἀτάλαντος | 477 |
εἰ μὴ Πάτροκλος ὁ θεοῖς ὅμοιος ἐπιστήμων τῶν τοιούτων, | |
Numai sărmanul Patroclu era ca și zeii de meșter | |
ζωὸς ἐών; νῦν αὖ θάνατος καὶ μοῖρα κιχάνει. | 478 |
ὅτε ἔζη; νῦν δὲ ὁ θάνατος αὐτὸν καὶ τὸ εἱμαρμένον κατέλαβεν· | |
Cât a trăit, dar acu e-n puterea ursitei și-a morții. | |
ἀλλὰ σὺ μὲν μάστιγα καὶ ἡνία σιγαλόεντα | 479 |
ἀλλὰ σύ μὲν τὴν μάστιγα, καὶ τὰς λαμπρὰς ἡνίας | |
Hai dar, în mână ia biciul și-apucă lucioasele hățuri; | |
δέξαι, ἐγὼ δ' ἵππων ἀποβήσομαι, ὄφρα μάχωμαι. | 480 |
λάβε, ἐγὼ δὲ ἀποβήσομαι τῶν ἵππων ἵνα πολεμῶ. | |
Eu mă dau jos din cotigă, pedestru mă prind cu dușmanii.” | |
ὣς ἔφατ', Ἀλκιμέδων δὲ βοηθόον ἅρμ' ἐπορούσας | 481 |
οὕτως εἶπεν. Ἀλκιμέδων δὲ εἰς τὸ βοηδρόμον ἅρμα ἀναβὰς | |
Asta el zice. Și-n caru-i suindu-se Alchimedonte | |
καρπαλίμως μάστιγα καὶ ἡνία λάζετο χερσίν, | 482 |
ταχέως, τὴν μάστιγα καὶ τὰς ἡνίας ἔλαβε ταῖς χερσίν. | |
Repede biciul înhață și strânge lucioasele hățuri, | |
Αὐτομέδων δ' ἀπόρουσε· νόησε δὲ φαίδιμος Ἕκτωρ, | 483 |
Αὐτομέδων δὲ κατῆλθεν, ἐθεάσατο δὲ αὐτὸν ὁ λαμπρὸς Ἕκτωρ, | |
Automedonte din car se coboară. Dar Hector în față | |
αὐτίκα δ' Αἰνείαν προσεφώνεεν ἐγγὺς ἐόντα· | 484 |
παραχρῆμα δὲ πρὸς τὸν Αἰνείαν ἔλεγε πλησίον ὄντα· | |
Cum îl zări, lui Eneas fiindu-i aproape, îi zise: | |
Αἰνεία Τρώων βουληφόρε χαλκοχιτώνων | 485 |
ὦ Αἰνεία βουλευτά καὶ γνωμοδότα τῶν σιδηροθωράκων Τρῴων | |
„Tu al Troienilor sfetnic, Eneas, eu văd telegarii | |
ἵππω τώδ' ἐνόησα ποδώκεος Αἰακίδαο | 486 |
τοὺς ἵππους τούσδε ἐθεασάμην τοῦ ταχύποδος ἐγγόνου τοῦ Αἰακοῦ | |
Lui Peleiades Ahile cel bun de picior; răsăriră | |
ἐς πόλεμον προφανέντε σὺν ἡνιόχοισι κακοῖσι· | 487 |
εἰς τὴν μάχην φανέντας μετὰ ἡνιόχων δειλῶν· | |
Iar la război, dar ne’ndemânatici le sunt vizitiii. | |
τώ κεν ἐελποίμην αἱρησέμεν, εἰ σύ γε θυμῷ | 488 |
τούτους ἐλπίζοιμ' ἂν ἑλεῖν, εἰ σύ γε προθύμως | |
Cred dar că pune-voi mâna pe ei, dacă tu cu ’nadinsul | |
σῷ ἐθέλεις, ἐπεὶ οὐκ ἂν ἐφορμηθέντε γε νῶϊ | 489 |
βούλοιο, ἐπειδὴ οὐκ ἂν ἐφορμήσαντας ἡμᾶς γε | |
Vrei să m-ajuți. Negreșit că îndată ce noi năvăli-vom | |
τλαῖεν ἐναντίβιον στάντες μαχέσασθαι Ἄρηϊ. | 490 |
ὑπομείνειεν, ὥστε κατ' ἐναντίωσιν βιαίων ἀνθιστάμενοι πολεμῆσαι μάχῃ (σιδήρῳ). | |
N-o să cuteze nici unul din ei să ne stea împotrivă.” | |
ὣς ἔφατ', οὐδ' ἀπίθησεν ἐὺ̈ς πάϊς Ἀγχίσαο. | 491 |
οὕτως εἶπεν· ὑπήκουσε δὲ ὁ γενναῖος υἱὸς τοῦ Ἀγχίσου. | |
Astfel îi zise, și el voios se luă după Hector | |
τὼ δ' ἰθὺς βήτην βοέῃς εἰλυμένω ὤμους | 492 |
οὗτοι δὲ ἐπ᾿ εὐθείας ἐπορεύθησαν βύρσαις βοῶν κεκαλυμμένοι κατὰ τοὺς ὤμους | |
Și amândoi o porniră cu umăru-n pază de scuturi | |
αὔῃσι στερεῇσι· πολὺς δ' ἐπελήλατο χαλκός. | 493 |
ξηραῖς, στερεαῖς καὶ ἰσχυραῖς, πολὺς δὲ χαλκὸς ἐφήπλωτο αὐτοῖς· | |
Țapene, piei argăsite și bine-nvăscute-n aramă. | |
τοῖσι δ' ἅμα Χρομίος τε καὶ Ἄρητος θεοειδὴς | 494 |
σὺν αὐτοῖς καὶ Χρόμιος, καὶ Ἄρητος ὁ ὅμοιος θεῷ | |
Merser-alături de dânșii tovarășii, unul Aretos, | |
ἤϊσαν ἀμφότεροι· μάλα δέ σφισιν ἔλπετο θυμὸς | 495 |
ἐπορεύοντο ἀμφότεροι, πάνυ δὲ αὐτοῖς ἤλπιζεν ἡ ψυχὴ | |
Mare ca zeii și Hromiu, căci nu se-ndoiau că pe-aceia | |
αὐτώ τε κτενέειν ἐλάαν τ' ἐριαύχενας ἵππους | 496 |
αὐτούς τε ἀποκτεῖναι, καὶ ἐλάσαι τοὺς μεγαλαύχενας ἵππους· | |
Au să-i omoare și pradă cădea-vor în mâna lor caii. | |
νήπιοι, οὐδ' ἄρ' ἔμελλον ἀναιμωτί γε νέεσθαι | 497 |
οἱ μωροὶ καὶ ἀνόητοι, οὐδὲ δὴ ἔμελλον ἄνευ αἵματος καὶ φόνου ὑποστρέφειν | |
Minte de prunci, că pe nesângerate doar Automedonte | |
αὖτις ἀπ' Αὐτομέδοντος. ὃ δ' εὐξάμενος Διὶ πατρὶ | 498 |
εἰς τοὐπίσω ἀπὸ τοῦ Αὐτομέδοντος· οὗτος δὲ εὐξάμενος τῷ Διὶ τῷ πατρὶ | |
N-avea să-i lase la-ntors. Prin ruga rostită lui Zeus | |
ἀλκῆς καὶ σθένεος πλῆτο φρένας ἀμφὶ μελαίνας· | 499 |
ἰσχύος τε καὶ δυνάμεως ἐνεπλήσθη κατὰ τὰς βαθείας καὶ συνετὰς φρένας. | |
Pieptul lui Automedonte se umple de-avânt și tărie, | |
αὐτίκα δ' Ἀλκιμέδοντα προσηύδα πιστὸν ἑταῖρον· | 500 |
εὐθέως δὲ πρὸς τὸν Ἀλκιμέδοντα ἔλεγε τὸν πιστὸν φίλον· | |
Zice voinicul atunci ortacului său din teleagă: | |
Ἀλκίμεδον μὴ δή μοι ἀπόπροθεν ἰσχέμεν ἵππους, | 501 |
ὦ Ἀλκίμεδον, μή μοι πόρρωθεν κάτεχε τοὺς ἵππους, | |
„Alchimedonte, să nu ții tu caii departe de mine, | |
ἀλλὰ μάλ' ἐμπνείοντε μεταφρένῳ· οὐ γὰρ ἔγωγε | 502 |
ἀλλὰ πάνυ καταπνέοντας αὐτὰ τὰ μετάφρενα, ἤγουν ἐγγὺς ὄντας τῶν νώτων· οὐ γὰρ ἔγωγε | |
Lasă-i să sufle la spatele meu, că eu nu cred că Hector | |
Ἕκτορα Πριαμίδην μένεος σχήσεσθαι ὀΐω, | 503 |
ὑπολαμβάνω τὸν τοῦ Πριάμου υἱὸν Ἕκτορα στήσεσθαι τῆς ὁρμῆς, | |
O să-și domoale mânia războinică până ce dânsul | |
πρίν γ' ἐπ' Ἀχιλλῆος καλλίτριχε βήμεναι ἵππω | 504 |
πρὶν ἐπιβῆναι τῶν ὡραιοτρίχων ἵππων τοῦ Ἀχιλλέως | |
N-o să ne-omoare pe noi și urcându-se-n carul acesta | |
νῶϊ κατακτείναντα, φοβῆσαί τε στίχας ἀνδρῶν | 505 |
ἡμᾶς ἀνελόντα, καὶ εἰς φυγὴν τρέψαι τὰς τάξεις τῶν ἀνδρῶν | |
N-o să alunge, de zmeii aceștia purtat, ale noastre | |
Ἀργείων, ἤ κ' αὐτὸς ἐνὶ πρώτοισιν ἁλοίη. | 506 |
τῶν Ἑλλήνων, ἢ αὐτὸς ἂν ἐν τοῖς πρώτοις ἀναιρεθείη. | |
Cete, sau nu va fi prins de armia noastră din frunte. | |
ὣς εἰπὼν Αἴαντε καλέσσατο καὶ Μενέλαον· | 507 |
οὕτως εἰπὼν τοὺς Αἴαντας ἐκάλεσε, καὶ τὸν Μενέλαον λέγων· | |
Asta el zice și cheamă pe Aias cei doi și pe-Atride: | |
Αἴαντ' Ἀργείων ἡγήτορε καὶ Μενέλαε | 508 |
ὦ Αἴαντες ἡγεμόνες τῶν Ἑλλήνων, καὶ Μενέλαε, | |
„Iute, Menelau și voi, căpitani ai argiilor Aias, | |
ἤτοι μὲν τὸν νεκρὸν ἐπιτράπεθ' οἵ περ ἄριστοι | 509 |
τὸν μὲν νεκρὸν ἐπιτρέψατε αὐτοῖς, ὅσοι κράτιστοι, | |
Mortul încredeți-l altora, celor mai tari de vârtute, | |
ἀμφ' αὐτῷ βεβάμεν καὶ ἀμύνεσθαι στίχας ἀνδρῶν, | 510 |
περὶ αὐτὸν ἵστασθαι, καὶ μάχεσθαι πρὸς τὰς τάξεις τῶν ἀνδρῶν· | |
Ei să-l ia-n pază, să dea pe dușman la o parte și-n locul | |
νῶϊν δὲ ζωοῖσιν ἀμύνετε νηλεὲς ἦμαρ· | 511 |
ἡμῖν δὲ τοῖς ζῶσιν ἀποσοβήσατε τὴν χαλεπὴν ἡμέραν· | |
Mortului viaț-apărați-ne nouă, primejdia vine, | |
τῇδε γὰρ ἔβρισαν πόλεμον κάτα δακρυόεντα | 512 |
ἐνθάδε γὰρ ἐπέδραμον κατὰ τὸν πόλεμον τὸν δακρύων γέμοντα | |
Căci năpădit-au aici la bătaia cea plină de lacrimi | |
Ἕκτωρ Αἰνείας θ', οἳ Τρώων εἰσὶν ἄριστοι. | 513 |
ὅ τε Ἕκτωρ καὶ ὁ Αἰνείας, οἵτινές εἰσι κράτιστοι τῶν Τρῴων. | |
Însuși Eneas și Hector, vitejii fruntași de la Troia. | |
ἀλλ' ἤτοι μὲν ταῦτα θεῶν ἐν γούνασι κεῖται· | 514 |
ἀλλὰ ταῦτα μὲν ἐν τοῖς γόνασι (τῇ δυνάμει) τῶν θεῶν κεῖνται, | |
Totul e însă în mâinile zeilor; de-asta aținti-voi | |
ἥσω γὰρ καὶ ἐγώ, τὰ δέ κεν Διὶ πάντα μελήσει. | 515 |
ἀκοντίσω γὰρ καὶ ἐγώ, ταῦτα δὲ πάντα τῷ Διὶ διὰ φροντίδος ἔσται. | |
Lancea și eu, și las celui de sus s-aibă grijă de toate.” | |
ἦ ῥα, καὶ ἀμπεπαλὼν προΐει δολιχόσκιον ἔγχος, | 516 |
εἶπε δὴ καὶ διασείσας ἀφῆκε τὸ μακρὸν δόρυ, | |
Zice, și-apoi învârtind sburătue sulița lungă | |
καὶ βάλεν Ἀρήτοιο κατ' ἀσπίδα πάντοσ' ἐΐσην· | 517 |
καὶ ἔτυψε κατὰ τὴν τοῦ Ἀρήτου ἀσπίδα τὴν πάντοθεν ἴσην, | |
Și nimerește pe-Aretos în pavăza-i cea rotilată. | |
ἣ δ' οὐκ ἔγχος ἔρυτο, διὰ πρὸ δὲ εἴσατο χαλκός, | 518 |
αὕτη δὲ οὐκ ἐκώλυσε τὸ δόρυ, εἰς τὸ πρόσω δὲ διῆλθεν ὁ σίδηρος, | |
Sulița, ne ’mpiedicată de pavăză, trece printr-însa; | |
νειαίρῃ δ' ἐν γαστρὶ διὰ ζωστῆρος ἔλασσεν. | 519 |
εἰς τὸ ἔσχατον δὲ τῆς γαστρὸς διὰ τῆς θωρακίτιδος ζώνης ἐπέρασεν· | |
Brâul de lână răzbate și-acolo se-nfige sub pântec. | |
ὡς δ' ὅτ' ἂν ὀξὺν ἔχων πέλεκυν αἰζήϊος ἀνὴρ | 520 |
ὥσπερ δὲ ὅταν ἀνὴρ νέος πέλεκυν τμητικὸν ἔχων | |
Cum uneori un flăcău c-o tăioasă secure izbește | |
κόψας ἐξόπιθεν κεράων βοὸς ἀγραύλοιο | 521 |
πλήξας ὄπισθεν τῶν κεράτων τοῦ ἐν τῷ ἀγρῷ διατρίβοντος βοός, | |
Pe după creștet sub coarne un bou de la țară și-ndată | |
ἶνα τάμῃ διὰ πᾶσαν, ὃ δὲ προθορὼν ἐρίπῃσιν, | 522 |
ὅλον τὸ νεῦρον διακόψῃ, οὗτος δὲ εἰς τὸ πρόσω ὁρμῶν καταπίπτῃ· | |
Coarnele-i taie, iar boul se saltă și-apoi se răstoarnă; | |
ὣς ἄρ' ὅ γε προθορὼν πέσεν ὕπτιος· ἐν δέ οἱ ἔγχος | 523 |
οὕτω δὴ αὐτὸς εἰς τὸ πρόσω ὁρμήσας κατέπεσεν ἐπὶ τὰ μετάφρενα, τὸ δόρυ δὲ αὐτοῦ | |
Astfel Aretos se saltă și cade pe spate; ascuțișul | |
νηδυίοισι μάλ' ὀξὺ κραδαινόμενον λύε γυῖα. | 524 |
ἐν τῇ γαστρὶ πάνυ ὀξέως περισειόμενον διέλυε καὶ ἐνέκρου τὰ μέλη. | |
Prin măruntaie răzbind și clătindu-se-i curmă suflarea. | |
Ἕκτωρ δ' Αὐτομέδοντος ἀκόντισε δουρὶ φαεινῷ· | 525 |
ὁ Ἕκτωρ δὲ κατὰ τοῦ Αὐτομέδοντος ἔβαλε δόρατι λαμπρῷ, | |
Hector însuliț-atunci asupra lui Automedonte; | |
ἀλλ' ὃ μὲν ἄντα ἰδὼν ἠλεύατο χάλκεον ἔγχος· | 526 |
ἀλλ᾿ οὗτος μὲν καταντικρύ θεασάμενος ἐξέκλινε τὸ σιδηροῦν δόρυ, | |
Vede el lancea-nainte și-n față-i plecându-se, scapă | |
πρόσσω γὰρ κατέκυψε, τὸ δ' ἐξόπιθεν δόρυ μακρὸν | 527 |
εἰς τὸ πρόσω γὰρ ἐκλίθη, τοῦτο δὲ ὄπισθεν τὸ μακρὸν δόρυ | |
De lovitură ușor, și dincolo arma cea lungă | |
οὔδει ἐνισκίμφθη, ἐπὶ δ' οὐρίαχος πελεμίχθη | 528 |
τῷ ἐδάφει προσερείσθη, ὁ σαυροτὴρ δὲ περιεσείσθη | |
Cade cu boldu-n pământ; i se clatină încă cotorul | |
ἔγχεος· ἔνθα δ' ἔπειτ' ἀφίει μένος ὄβριμος Ἄρης. | 529 |
τοῦ δόρατος· τότε δὲ ἵστη τὴν ὁρμὴν ὁ ἰσχυρὸς σίδηρος, | |
Până ce-acolo năprasnicul Ares tăria-i înfrânge. | |
καί νύ κε δὴ ξιφέεσσ' αὐτοσχεδὸν ὁρμηθήτην | 530 |
καὶ δὴ ἂν ξίφεσιν ἐκ τοῦ σύνεγγυς ὡρμήθησαν, | |
Dânșii acuma stau gata să tragă din săbii de-aproape, | |
εἰ μή σφω' Αἴαντε διέκριναν μεμαῶτε, | 531 |
εἰ μὴ αὐτοὺς προθύμως ὁρμῶντας διεχώρισαν οἱ Αἴαντες, | |
Îns-alergară la ei și-i opriră din harță împreună | |
οἵ ῥ' ἦλθον καθ' ὅμιλον ἑταίρου κικλήσκοντος· | 532 |
οἳ δὴ ἐπῆλθον εἰς τὴν μάχην τοῦ φίλου καλέσαντος, | |
Aias din gloată venind, căci fură chemați de tovarăși. | |
τοὺς ὑποταρβήσαντες ἐχώρησαν πάλιν αὖτις | 533 |
τούτους φοβηθέντες ἀνεχώρησαν εἰς τοὐπίσω | |
Cum îi văzură pe ei, de teamă-napoi se dădură | |
Ἕκτωρ Αἰνείας τ' ἠδὲ Χρομίος θεοειδής, | 534 |
ὅ τε Ἕκτωρ, ὁ Αἰνείας, καὶ ὁ Χρόμιος ὁ θεῷ ὅμοιος τῷ εἴδει, | |
Hector, Eneas și Hromiu, un zeu în făptură. Pe-Aretos | |
Ἄρητον δὲ κατ' αὖθι λίπον δεδαϊγμένον ἦτορ | 535 |
τὸν Ἄρητον δὲ κατέλιπον αὐτόθι τετρωμένον τὰ καιριώτατα μόρια | |
Ei îl lăsară pe jos tăvălit și cu inima ruptă. | |
κείμενον· Αὐτομέδων δὲ θοῷ ἀτάλαντος Ἄρηϊ | 536 |
κείμενον· ὁ Αὐτομέδων δὲ ὅμοιος τῷ ταχεῖ Ἄρει | |
Automedonte, asemenea iutelui Ares, s-aruncă | |
τεύχεά τ' ἐξενάριξε καὶ εὐχόμενος ἔπος ηὔδα· | 537 |
τά τε ὅπλα ἀφείλετο, καὶ καυχώμενος ἔλεγεν· | |
Și dezarmează pe mort și zice așa cu mândrie: | |
ἦ δὴ μὰν ὀλίγον γε Μενοιτιάδαο θανόντος | 538 |
ὄντως δήπου πρὸς βραχὺ τοῦ υἱοῦ τοῦ Μενοιτίου ἀποθανόντος | |
„Sufletul, cât de puțin, mi-l simt ușurat de necazul | |
κῆρ ἄχεος μεθέηκα χερείονά περ καταπέφνων. | 539 |
τὴν ψυχὴν τῆς λύπης ἀπέλυσα, καίπερ χείρονα ἀποκτείνας. | |
Ce-am suferit după bietul Patroclu, măcar că ucisul | |
ὣς εἰπὼν ἐς δίφρον ἑλὼν ἔναρα βροτόεντα | 540 |
οὕτως εἰπὼν εἰς τὸ ὄχημα λαβὼν τὰ ᾑμαγμένα ὅπλα | |
Este cu mult mai prejos.” În car apoi prăzile puse, | |
θῆκ', ἂν δ' αὐτὸς ἔβαινε πόδας καὶ χεῖρας ὕπερθεν | 541 |
ἔθηκεν, ἀνέβαινε δὲ αὐτὸς τοὺς πόδας καὶ τὰς χεῖρας ἄνωθεν | |
Armele-i crunte, și el se sui, și-având sângerate | |
αἱματόεις ὥς τίς τε λέων κατὰ ταῦρον ἐδηδώς. | 542 |
ᾑμαγμένος, ὥσπερ τις λέων ταῦρον καταφαγών. | |
Mâni și picioare, părea ca un leu care-mbucă un taur. | |
ἂψ δ' ἐπὶ Πατρόκλῳ τέτατο κρατερὴ ὑσμίνη | 543 |
πάλιν δὲ ἐπὶ τῷ Πατρόκλῳ ἐξετάθη καὶ συνηυξήθη ἰσχυρὰ μάχη | |
Lângă Patroclu din nou se încinse bătaie nebună, | |
ἀργαλέη πολύδακρυς, ἔγειρε δὲ νεῖκος Ἀθήνη | 544 |
χαλεπὴ πολλῶν δακρύων αἰτία, διήγειρε δὲ καὶ ἠρέθισε φιλονεικίαν καὶ ἔριν ἡ Ἀθηνᾶ | |
Vajnică, plină de-amar, trezită de Palas Atena, | |
οὐρανόθεν καταβᾶσα· προῆκε γὰρ εὐρύοπα Ζεὺς | 545 |
ἐκ τοῦ οὐρανοῦ κατελθοῦσα, ἔπεμψε γὰρ αὐτὴν ὁ μεγαλόφωνος Ζεὺς | |
Care venise din cer. Ea fuse de Zeus trimisă | |
ὀρνύμεναι Δαναούς· δὴ γὰρ νόος ἐτράπετ' αὐτοῦ. | 546 |
διεγείραι καὶ παροξύναι τοὺς Ἕλληνας, ἤδη γὰρ ὁ νοῦς αὐτοῦ ἐτράπη καὶ μετέβαλεν | |
Ca să încânte pe-Ahei, că el vrerea de-acum își mutase. | |
ἠΰτε πορφυρέην ἶριν θνητοῖσι τανύσσῃ | 547 |
ὤσπερ δὲ ὅταν ἴριν ποικίλην τοῖς ἀνθρώποις ἐκτείνῃ | |
Cum porfiriu împestrit arcuind curcubeu-l întinde | |
Ζεὺς ἐξ οὐρανόθεν τέρας ἔμμεναι ἢ πολέμοιο | 548 |
ὁ Ζεὺς ἐκ τοῦ οὐρανοῦ σημεῖον εἶναι ἢ πολέμου, | |
Zeus din slavă pe cer ca un semn de război sau de vreme | |
ἢ καὶ χειμῶνος δυσθαλπέος, ὅς ῥά τε ἔργων | 549 |
ἢ καὶ χειμῶνος ψυχροῦ, ὃς δὴ τῶν ἔργων | |
Viscolitoare de iarnă, de-și curmă cu sila plugarii | |
ἀνθρώπους ἀνέπαυσεν ἐπὶ χθονί, μῆλα δὲ κήδει, | 550 |
τοὺς ἀνθρώπους ἀπέπαυσεν ἐπὶ τῆς γῆς, τὰ δὲ θρέμματα λυπεῖ. | |
Muncile lor de la câmp și vitele stau toropite; | |
ὣς ἣ πορφυρέῃ νεφέλῃ πυκάσασα ἓ αὐτὴν | 551 |
οὕτως αὕτη πορφυρᾷ νεφέλῃ καλύψασα ἑαυτὴν | |
Tocmai așa porfiriu era norul sub care pătrunse | |
δύσετ' Ἀχαιῶν ἔθνος, ἔγειρε δὲ φῶτα ἕκαστον. | 552 |
εἰσῆλθεν εἰς τὸ πλῆθος τῶν Ἑλλήνων, προὐτρέψατο δὲ ἕκαστον ἄνδρα. | |
Zâna-ntre Ahei. Și-acolo-ncepu să dea zor fiecărui. | |
πρῶτον δ' Ἀτρέος υἱὸν ἐποτρύνουσα προσηύδα | 553 |
πρῶτον δὲ πρὸς τὸν υἱὸν τοῦ Ἀτρέως διεγείρουσα ἔλεγε | |
Ea începu să întarte cu vorba pe craiul Atride, | |
ἴφθιμον Μενέλαον· ὃ γάρ ῥά οἱ ἐγγύθεν ἦεν· | 554 |
τὸν ἰσχυρὸν Μενέλαον, οὗτος γὰρ δὴ αὐτῇ ἦν πλησίον, | |
Neobositul oștean – căci el îi era mai aproape – | |
εἰσαμένη Φοίνικι δέμας καὶ ἀτειρέα φωνήν· | 555 |
ὁμοιωθεῖσα τῷ Φοίνικι κατά τε τὸ σῶμα, καὶ τὴν ἀκαταπόνητον φωνήν· | |
Chipul lui Fenix luând și glasu-i cel plin de tărie: | |
σοὶ μὲν δὴ Μενέλαε κατηφείη καὶ ὄνειδος | 556 |
σοὶ μὲν δή, ὦ Μενέλαε, στυγνότης καὶ αἰσχύνη καὶ ὄνειδος | |
„Ce înjosire și-ocară, Menelau, te-așteaptă pe tine, | |
ἔσσεται εἴ κ' Ἀχιλῆος ἀγαυοῦ πιστὸν ἑταῖρον | 557 |
ἔσται, ἐὰν τοῦ λαμπροῦ Ἀχιλλέως τὸν πιστὸν φίλον | |
Dacă sub zidul troian preabunul, slăvitul prieten | |
τείχει ὕπο Τρώων ταχέες κύνες ἑλκήσουσιν. | 558 |
οἱ ταχεῖς κύνες σπαράξωσιν ὑπὸ τῷ τείχει τῶν Τρῴων, | |
Al lui Ahile o să fie mâncat de dulăi și de vulturi! | |
ἀλλ' ἔχεο κρατερῶς, ὄτρυνε δὲ λαὸν ἅπαντα. | 559 |
ἀλλ᾿ ἀνθίστασο ἰσχυρῶς, παρόξυνε δὲ πάντα τὸν στρατόν. | |
Fii dar la luptă bărbat și împintenă-ți armia toată.” | |
τὴν δ' αὖτε προσέειπε βοὴν ἀγαθὸς Μενέλαος· | 560 |
πρὸς ταύτην δὲ εἶπεν ὁ κατὰ πόλεμον χρηστὸς καὶ ἀνδρεῖος Μενέλαος· | |
Zise Menelau Atrid bărbatul de-a pururi războinic: | |
Φοῖνιξ ἄττα γεραιὲ παλαιγενές, εἰ γὰρ Ἀθήνη | 561 |
ὦ Φοίνιξ τίμιε, πρεσβύτα πολυχρόνιε, εἰ γὰρ ἡ Ἀθηνᾶ | |
„Tată, moș Fenix mărite, de-ar vrea să-mi dea mie putere | |
δοίη κάρτος ἐμοί, βελέων δ' ἀπερύκοι ἐρωήν· | 562 |
παράσχοι μοι δύναμιν, τὴν τῶν βελῶν δὲ ὁρμὴν ἀποσοβοίη, | |
Palas Atena să lupt și ar da la o parte din cale-mi | |
τώ κεν ἔγωγ' ἐθέλοιμι παρεστάμεναι καὶ ἀμύνειν | 563 |
οὕτως ἂν ἔγωγε βουλοίμην παρεστάναι καὶ βοηθεῖν | |
Ploaia de lănci și săgeți, aș sta lângă el ca să-l străjui. | |
Πατρόκλῳ· μάλα γάρ με θανὼν ἐσεμάσσατο θυμόν. | 564 |
τῷ Πατρόκλῳ, πάνυ γὰρ ἀποθανὼν ἔπληξέ μου τὴν ψυχήν· | |
Nu știi ce mult m-a mișcat, ce grea lovitură-mi fu moartea-i. | |
ἀλλ' Ἕκτωρ πυρὸς αἰνὸν ἔχει μένος, οὐδ' ἀπολήγει | 565 |
ἀλλ' ὁ Ἕκτωρ πυρὸς δύναμιν χαλεπὴν ἔχει, οὐδὲ ἀποπαύεται | |
Dar e cumplită pornirea lui Hector întocmai ca focul, | |
χαλκῷ δηϊόων· τῷ γὰρ Ζεὺς κῦδος ὀπάζει. | 566 |
σιδήρῳ ἀναιρῶν καὶ ἀφανίζων· τούτῳ γὰρ ὁ Ζεὺς δόξαν δωρεῖται. | |
Arma-i tot face pârjol și cerul îi dă biruință.” | |
ὣς φάτο, γήθησεν δὲ θεὰ γλαυκῶπις Ἀθήνη, | 567 |
οὕτως εἶπεν· ἐχάρη δὲ ἡ θεὰ ἡ εὐόφθαλμος Ἀθηνᾶ, | |
Asta i-a zis; fulgeratica zână se bucură-n sine, | |
ὅττί ῥά οἱ πάμπρωτα θεῶν ἠρήσατο πάντων. | 568 |
διότι δὴ αὐτῇ πρὸ πάντων τῶν ἄλλων θεῶν ηὔξατο, | |
Ei doar întâi ca zeiță rostitu-i-a el rugăciunea. | |
ἐν δὲ βίην ὤμοισι καὶ ἐν γούνεσσιν ἔθηκε, | 569 |
ἐνέβαλε δὲ ἰσχὺν εἰς τοὺς ὤμους, καὶ εἰς τὰ γόνατα, | |
De-asta zeița i-a pus în genunchi și umăr tărie, | |
καί οἱ μυίης θάρσος ἐνὶ στήθεσσιν ἐνῆκεν, | 570 |
καὶ θάρσος μυίας εἰς τὸ στῆθος αὐτοῦ ἐνέπνευσεν, | |
L-a-nvârtoșat pe viteaz și datu-i-a-n piept cutezarea | |
ἥ τε καὶ ἐργομένη μάλα περ χροὸς ἀνδρομέοιο | 571 |
ἥτις καὶ ἀποτρεπομένη πάνυ γε τοῦ ἀνδρείου σώματος | |
Muștei, că musca, oricât de la trupul de om o înlături, | |
ἰσχανάᾳ δακέειν, λαρόν τέ οἱ αἷμ' ἀνθρώπου· | 572 |
ἐπιθυμεῖ δακεῖν, προσηνὲς δὲ καὶ ἡδὺ αὐτῇ τὸ αἷμα τοῦ ἀνθρώπου· | |
Tot vrea să muște din el, că la sânge de om lăcomește; | |
τοίου μιν θάρσευς πλῆσε φρένας ἀμφὶ μελαίνας, | 573 |
τοιούτου θάρσους ἐνέπλησεν αὐτὸν κατὰ τὰς βαθείας καὶ συνετὰς φρένας· | |
Astfel i-a fost și cutezul ce-n inimă-i puse zeița. | |
βῆ δ' ἐπὶ Πατρόκλῳ, καὶ ἀκόντισε δουρὶ φαεινῷ. | 574 |
ἔστη δὲ παρὰ τῷ Πατρόκλῳ, καὶ ἔβαλε δόρατι λαμπρῷ. | |
Merse Menelau spre mort și trase-n dușmani cu o lance. | |
ἔσκε δ' ἐνὶ Τρώεσσι Ποδῆς υἱὸς Ἠετίωνος | 575 |
ἦν δέ τις ἐν τοῖς Τρωσί Ποδῆς υἱός τοῦ Ἠετίωνος | |
Fost-a la neamul troian unul Podes, al lui Aetion | |
ἀφνειός τ' ἀγαθός τε· μάλιστα δέ μιν τίεν Ἕκτωρ | 576 |
πλούσιός τε καὶ χρηστός, μάλιστα δὲ αὐτὸν ἐτίμα ὁ Ἕκτωρ | |
Fiu, om bogat și voinic care-a fost al lui Hector prieten, | |
δήμου, ἐπεί οἱ ἑταῖρος ἔην φίλος εἰλαπιναστής· | 577 |
τῶν δημοτῶν, ἐπειδὴ ἀγαπητός φίλος ἦν αὐτῷ σύσσιτος καὶ συμπότης· | |
Cel mai iubit din popor, că-i fuse tovarăș de-ospețe. | |
τόν ῥα κατὰ ζωστῆρα βάλε ξανθὸς Μενέλαος | 578 |
τοῦτον δὴ κατὰ τὴν θωρακίτιδα ζώνην ἔπληξεν ὁ πυρρός Μενέλαος | |
Tocmai pe Podes acesta, când el a împuns-o la fugă, | |
ἀΐξαντα φόβον δέ, διὰ πρὸ δὲ χαλκὸν ἔλασσε· | 579 |
ὁρμήσαντα εἰς φυγήν, εἰς τὸ πρόσω δὲ τὸν σίδηρον διεπέρασεν, | |
L-a nimerit roșcovanul Menelau. Răzbit de-a lui lance, | |
δούπησεν δὲ πεσών· ἀτὰρ Ἀτρεΐδης Μενέλαος | 580 |
ἐψόφησε δὲ καταπεσών. Μενέλαος δὲ ὁ υἱὸς τοῦ Ἀτρέως | |
Dânsul picat-a bufnind. Pe mort apucându-l Menelau, | |
νεκρὸν ὑπ' ἐκ Τρώων ἔρυσεν μετὰ ἔθνος ἑταίρων. | 581 |
τὸν νεκρὸν ἐκ τῶν Τρῴων ἐφείλκυσε πρὸς τὸ πλῆθος τῶν φίλων· | |
De la Troieni l-a răpit și dusu-l-a-n tabăra ahee. | |
Ἕκτορα δ' ἐγγύθεν ἱστάμενος ὄτρυνεν Ἀπόλλων | 582 |
τὸν Ἕκτορα δὲ πλησίον στὰς παρώξυνεν ὁ Ἀπόλλων | |
Vine la Hector atunci, din gură-l îndeamnă Apolon | |
Φαίνοπι Ἀσιάδῃ ἐναλίγκιος, ὅς οἱ ἁπάντων | 583 |
ὅμοιος Φαίνοπι τῷ υἱῷ τοῦ Ἰάσου, ὅστις αὐτῷ συμπάντων | |
Chipul lui Fenops luând, al lui Asiu fecior, care-i fuse | |
ξείνων φίλτατος ἔσκεν Ἀβυδόθι οἰκία ναίων· | 584 |
τῶν ξένων φίλτατος ἦν ἐν Ἀβύδῳ τὴν οἰκίαν οἰκῶν. | |
Tare iubit ca tovarăș pe când locuia în Abidos. | |
τῷ μιν ἐεισάμενος προσέφη ἑκάεργος Ἀπόλλων· | 585 |
- | |
Astfel la chip prefăcut, îi zise țintașul Apolon: | |
Ἕκτορ τίς κέ σ' ἔτ' ἄλλος Ἀχαιῶν ταρβήσειεν; | 586 |
ὦ Ἕκτορ, τίς ἄν σε ἄλλος ἔτι τῶν Ἑλλήνων φοβηθείη, | |
„Care dușman se va teme de tine, o, Hector, acuma, | |
οἷον δὴ Μενέλαον ὑπέτρεσας, ὃς τὸ πάρος γε | 587 |
ὅσον δὴ τὸν Μενέλαον ἐφοβήθης, ὃς τὸ πρότερον | |
Dacă te sperii și fugi de Menelau Atrid care-i pururi | |
μαλθακὸς αἰχμητής· νῦν δ' οἴχεται οἶος ἀείρας | 588 |
ἀσθενὴς ἦν πολεμιστής, νῦν δὲ ἀπῆλθε μόνος ἄρας | |
Slab și codaci luptător? Nu vezi că se duse el singur | |
νεκρὸν ὑπ' ἐκ Τρώων, σὸν δ' ἔκτανε πιστὸν ἑταῖρον | 589 |
νεκρὸν ἐκ τῶν Τρῴων, σὸν δὲ πιστὸν φίλον ἀπέκτεινε, | |
Leșul luând de la noi, că ucise pe-al lui Aetion | |
ἐσθλὸν ἐνὶ προμάχοισι Ποδῆν υἱὸν Ἠετίωνος. | 590 |
καὶ ἀνδρεῖον ἐν τοῖς πρωταγωνισταῖς, Ποδῆν τὸν υἱὸν τοῦ Ἠετίωνος. | |
Fiu, un prieten al tău credincios și fruntaș la războaie.” | |
ὣς φάτο, τὸν δ' ἄχεος νεφέλη ἐκάλυψε μέλαινα, | 591 |
οὕτως εἶπε, τοῦτον δὲ λύπης νεφέλη σκοτεινή περιεκάλυψεν· | |
Astfel îi zise și bezna durerii-l cuprinse pe Hector, | |
βῆ δὲ διὰ προμάχων κεκορυθμένος αἴθοπι χαλκῷ. | 592 |
ἐπορεύθη δὲ διὰ τῶν πρωταγωνιστῶν καθωπλισμένος σιδήρῳ λαμπρῷ· | |
El înarmat în aramă ieși înaintea oștirii. | |
καὶ τότ' ἄρα Κρονίδης ἕλετ' αἰγίδα θυσσανόεσσαν | 593 |
καὶ τότε δὴ ὁ υἱὸς τοῦ Κρόνου ἔλαβε τὴν αἰγίδα τὴν κροσσοὺς ἔχουσαν | |
Zeus, în furie atunci, ia pavăza-i scânteietoare | |
μαρμαρέην, Ἴδην δὲ κατὰ νεφέεσσι κάλυψεν, | 594 |
τὴν λαμπράν, τὴν Ἴδην δὲ κατεκάλυψε νέφεσιν, | |
Și-nciucurată și muntele Ida-l învăluie-n nouri, | |
ἀστράψας δὲ μάλα μεγάλ' ἔκτυπε, τὴν δὲ τίναξε, | 595 |
ἀστράψας δὲ πάνυ μεγάλως ἐβρόντησε, ταύτην δὲ διέσεισε, | |
Fulgeră, tună și bubuie groaznic și vântură scutul, | |
νίκην δὲ Τρώεσσι δίδου, ἐφόβησε δ' Ἀχαιούς. | 596 |
τοῖς Τρῳσὶ δὲ νίκην ἐδωρεῖτο, τοὺς Ἕλληνας δὲ εἰς φυγὴν ἔτρεψε. | |
Pune pe fugă pe-Ahei și Troienilor dă biruință. | |
πρῶτος Πηνέλεως Βοιώτιος ἦρχε φόβοιο. | 597 |
πρῶτος Πηνέλαος ὁ Βοιωτὸς ἤρξατο φυγῆς, | |
Beoțianul întâi, Penelaos, purcede la fugă, | |
βλῆτο γὰρ ὦμον δουρὶ πρόσω τετραμμένος αἰεὶ | 598 |
ἐτρώθη γὰρ κατὰ τὸν ὦμον δόρατι, εἰς τὸ πρόσω ἀεὶ ὁρμῶν | |
Cum el da drept înainte, fusese doar sus pe la umăr | |
ἄκρον ἐπιλίγδην· γράψεν δέ οἱ ὀστέον ἄχρις | 599 |
κατὰ τὸ ἄκρον ἐπιξεστικῶς, ἔξεσε δὲ τὸ ὀστοῦν αὐτοῦ παντελῶς | |
Însulițat pe deasupra și până la os îl ajunse | |
αἰχμὴ Πουλυδάμαντος· ὃ γάρ ῥ' ἔβαλε σχεδὸν ἐλθών. | 600 |
ἡ ἐπιδορατὶς τοῦ Πολυδάμαντος, οὗτος γὰρ αὐτὸν ἔτρωσεν ἐγγὺς παραγενόμενος. | |
Sulița lui Polidamas, căci el mai de-aproape-l ochise; | |
Λήϊτον αὖθ' Ἕκτωρ σχεδὸν οὔτασε χεῖρ' ἐπὶ καρπῷ | 601 |
Ἕκτωρ δὲ τὸν Λήιτον ἐκ τοῦ σύνεγγυς ἔτρωσε κατὰ τὴν χεῖρα παρὰ τῷ καρπῷ, | |
Hector în mână la os îl împunse pe Leitos, vlăstarul | |
υἱὸν Ἀλεκτρυόνος μεγαθύμου, παῦσε δὲ χάρμης· | 602 |
τὸν υἱὸν τοῦ μεγαλοψύχου Ἀλεκτρυόνος, ἀπέπαυσε δὲ αὐτὸν τῆς μάχης, | |
Dârzului Alectrion, și-l scoase din arme. Cu teamă, | |
τρέσσε δὲ παπτήνας, ἐπεὶ οὐκέτι ἔλπετο θυμῷ | 603 |
ἐτράπη δὲ εἰς φυγὴν περιβλεψάμενος, ἐπειδὴ οὐκέτι ἤλπιζε τῇ ψυχῇ | |
Leitos în juru-i privind se retrase, că n-avea nădejde | |
ἔγχος ἔχων ἐν χειρὶ μαχήσεσθαι Τρώεσσιν. | 604 |
πολεμήσειν τοῖς Τρῳσὶν ἔχων τὸ δόρυ ἐν τῇ χειρί. | |
Lancea cu mâna să ție, să poată lupta cu Troienii. | |
Ἕκτορα δ' Ἰδομενεὺς μετὰ Λήϊτον ὁρμηθέντα | 605 |
τὸν Ἕκτορα δὲ ὁ Ἰδομενεὺς ἐπὶ τὸν Λήιτον ὁρμηθέντα | |
Idomeneu într-aceea, când Hector fugea după Leitos, | |
βεβλήκει θώρηκα κατὰ στῆθος παρὰ μαζόν· | 606 |
ἔβαλε κατὰ τὸν θώρακα εἰς τὸ στῆθος παρὰ τὸν μαζόν, | |
Trase cu boldul în el; îl lovi pe la sân, dar cotorul | |
ἐν καυλῷ δ' ἐάγη δολιχὸν δόρυ, τοὶ δὲ βόησαν | 607 |
συνετρίβη δὲ τὸ μακρὸν δόρυ ἐν τῷ καυλῷ, ἤγουν κατὰ τὸ ἀποξυνόμενον μέρος, ὃ ἐμβάλλεται τῇ ἐπιδορατίδι· οἱ δὲ ἐβόησαν | |
Suliței lungi i se frânse; aoliră de spaimă Troienii. | |
Τρῶες· ὃ δ' Ἰδομενῆος ἀκόντισε Δευκαλίδαο | 608 |
οἱ Τρῷες, οὗτος δὲ κατὰ τοῦ Ἰδομενέως τοῦ υἱοῦ τοῦ Δευκαλίωνος | |
Hector ochi după asta pe Idomeneu, pe al Cretei | |
δίφρῳ ἐφεσταότος· τοῦ μέν ῥ' ἀπὸ τυτθὸν ἅμαρτεν· | 609 |
ἀφῆκε τὸ δόρυ ἐπὶ τοῦ ὀχήματος ἑστῶτος· τούτου μὲν οὖν δι᾽ ὀλίγον ἀπέτυχεν, | |
Crai, care sta în cotigă, dar arma-i trecu pe de lături | |
αὐτὰρ ὃ Μηριόναο ὀπάονά θ' ἡνίοχόν τε | 610 |
αὐτὸς δὲ τὸν θεράποντα καὶ ἡνίοχον τοῦ Μηριόνου | |
Și pe tovarășul lui Merione-l brodi, pe Chiranos, | |
Κοίρανον, ὅς ῥ' ἐκ Λύκτου ἐϋκτιμένης ἕπετ' αὐτῷ· | 611 |
τὸν Κοίρανον, ὅστις δὴ ἐκ τῆς Λύκτου τῆς καλῶς οἰκουμένης εἵπετο αὐτῷ· | |
Care ca soț-mânător din Creta-l urma, de la Lictos, | |
πεζὸς γὰρ τὰ πρῶτα λιπὼν νέας ἀμφιελίσσας | 612 |
πεζὸς γὰρ τὸ πρῶτον καταλιπών τὰς ἀμφοτέρωθεν ἐλαυνομένας ναῦς | |
Bine-ziditul oraș. De la vase venise pedestru | |
ἤλυθε, καί κε Τρωσὶ μέγα κράτος ἐγγυάλιξεν, | 613 |
ἀφίκετο, καὶ νίκην μεγάλην τοῖς Τρῳσὶν ἐπέδωκεν ἄν, | |
Craiul și-o mare izbând-ar fi dat la Troieni cu-a lui moarte, | |
εἰ μὴ Κοίρανος ὦκα ποδώκεας ἤλασεν ἵππους· | 614 |
εἰ μὴ ὁ Κοίρανος ταχέως ἀπήγαγε τοὺς ταχύποδας ἵππους, | |
Dacă Chiranos zorindu-și mai repede caii spre dânsul | |
καὶ τῷ μὲν φάος ἦλθεν, ἄμυνε δὲ νηλεὲς ἦμαρ, | 615 |
καὶ τούτῳ μὲν φῶς καὶ ζωὴ παρεγένετο, ἀπεσόβησε γὰρ τὴν χαλεπὴν ἡμέραν, | |
Nu-i aducea mântuirea și nu-i depărta nenorocul. | |
αὐτὸς δ' ὤλεσε θυμὸν ὑφ' Ἕκτορος ἀνδροφόνοιο· | 616 |
αὐτὸς δὲ ἀπώλεσε τὴν ψυχὴν ὑπὸ τοῦ ἀνδροκτόνου Ἕκτορος· | |
Îns-a pierit vizitiul atunci, că pe el îl împunse | |
τὸν βάλ' ὑπὸ γναθμοῖο καὶ οὔατος, ἐκ δ' ἄρ' ὀδόντας | 617 |
τοῦτον ἔτρωσεν ὑπὸ τὴν σιαγόνα καὶ τὸ οὖς, τοὺς ὀδόντας δὲ | |
Hector cu boldul în falcă, -n ureche și-i sparse cu lancea | |
ὦσε δόρυ πρυμνόν, διὰ δὲ γλῶσσαν τάμε μέσσην. | 618 |
ἐξέσπασε τὸ τοῦ δόρατος ἄκρον, ἤγουν ἡ ἐπιδορατίς, διέκοψε δὲ τὸ μέσον τῆς γλώττης, | |
Dinții din gură și limba-i tăie de la mijloc și bietul | |
ἤριπε δ' ἐξ ὀχέων, κατὰ δ' ἡνία χεῦεν ἔραζε. | 619 |
κατέπεσε δὲ ἐκ τοῦ ὀχήματος, καὶ τὰς ἡνίας ἐπὶ τὴν γῆν κατέχεε, | |
Fu prăvălit de pe car și frânele i-alunecară. | |
καὶ τά γε Μηριόνης ἔλαβεν χείρεσσι φίλῃσι | 620 |
καὶ ταύτας ὁ Μηριόνης ἔλαβε ταῖς ἀγαπηταῖς χερσὶ | |
Dar Merione plecându-se-ndată de jos le culese | |
κύψας ἐκ πεδίοιο, καὶ Ἰδομενῆα προσηύδα· | 621 |
κύψας χαμόθεν ἐκ τοῦ πεδίου, καὶ πρὸς τὸν Ἰδομενέα ἔλεγε· | |
Și începu să îndemne pe Idomeneu după aceea: | |
μάστιε νῦν εἷός κε θοὰς ἐπὶ νῆας ἵκηαι· | 622 |
μάστιζε νῦν ἕως ἂν εἰς τὰς ταχείας ναῦς καταλάβῃς, | |
„Biciuie caii și fugi la corăbii acuma de-a dreptul, | |
γιγνώσκεις δὲ καὶ αὐτὸς ὅ τ' οὐκέτι κάρτος Ἀχαιῶν. | 623 |
οἶδας γὰρ καὶ σὺ ὅτι οὐκέτι νίκη τῶν Ἑλλήνων ἐστίν. | |
Vezi și tu singur că nu se mai poate să biruie-Aheii.” | |
ὣς ἔφατ', Ἰδομενεὺς δ' ἵμασεν καλλίτριχας ἵππους | 624 |
οὕτως εἶπεν· ὁ Ἰδομενεὺς δὲ ἐμάστιξε τοὺς ὡραιότριχας ἵππους | |
Zise, și Idomeneu cu biciul gonea spre corăbii | |
νῆας ἔπι γλαφυράς· δὴ γὰρ δέος ἔμπεσε θυμῷ. | 625 |
ἐπὶ τὰς βαθείας ναῦς, ἤδη γὰρ ἐνέπεσε φόβος εἰς τὴν ψυχὴν αὐτοῦ, | |
Caii cei mândri comoși, că în sufletu-i spaima intrase. | |
οὐδ' ἔλαθ' Αἴαντα μεγαλήτορα καὶ Μενέλαον | 626 |
οὐδὲ τὸν μεγαλόψυχον Αἴαντα, καὶ τὸν Μενέλαον ἔλαθεν | |
Și înțelese Menelau și Aias acuma că Zeus | |
Ζεύς, ὅτε δὴ Τρώεσσι δίδου ἑτεραλκέα νίκην. | 627 |
ὁ Ζεύς, ἡνίκα τοῖς Τρῳσὶν ἐδωρεῖτο νίκην ἑτερορρεπῆ. | |
Dase învingerea cea schimbătoare Troienilor. Zise | |
τοῖσι δὲ μύθων ἦρχε μέγας Τελαμώνιος Αἴας· | 628 |
ἐν τούτοις δὲ λόγων ἤρξατο ὁ μέγας τοῦ Τελαμῶνος Αἴας· | |
Aias Telamonianul atunci lui Menelau: „Vai nouă, | |
ὢ πόποι ἤδη μέν κε καὶ ὃς μάλα νήπιός ἐστι | 629 |
φεῦ φεῦ, ἤδη καὶ ὃς πάνυ ἀνόητος ὑπάρχει | |
Chiar un copil ar pricepe de-acuma că Zeus el însuși, | |
γνοίη ὅτι Τρώεσσι πατὴρ Ζεὺς αὐτὸς ἀρήγει. | 630 |
εἰδείη ἄν, ὅτι τοῖς Τρῳσὶν αὐτὸς ὁ Ζεὺς ὁ πατὴρ βοηθεῖ, | |
Tatăl ceresc, pe dușmani îi ajută; nici unul dintr-înșii | |
τῶν μὲν γὰρ πάντων βέλε' ἅπτεται ὅς τις ἀφήῃ | 631 |
τούτων μὲν γὰρ πάντων τὰ βέλη ἅπτονται, καὶ τιτρώσκουσιν, ὃς ἂν βάλοι, | |
Bun sau nevrednic în arme nu dă lovitură greșită, | |
ἢ κακὸς ἢ ἀγαθός· Ζεὺς δ' ἔμπης πάντ' ἰθύνει· | 632 |
ἢ δειλὸς καὶ ἄπειρος, ἢ ἀνδρεῖος καὶ ἔμπειρος, ὁ Ζεὺς δ᾽ ὅμως πάντα κατευθύνει· | |
Când ne chitește, pesemne le-ndreaptă săgețile Zeus, | |
ἡμῖν δ' αὔτως πᾶσιν ἐτώσια πίπτει ἔραζε. | 633 |
ἡμῖν δὲ πᾶσιν εἰκῆ μάταια πίπτουσιν ἐπὶ τὴν γῆν. | |
Iar ale noastre zadarnice cad la pământ fără țintă. | |
ἀλλ' ἄγετ' αὐτοί περ φραζώμεθα μῆτιν ἀρίστην, | 634 |
ἀλλ᾽ ἄγετε, ἡμεῖς γοῦν βουλευσώμεθα βουλήν βελτίστην, | |
Hai măcar noi să gândim cum este mai bine să tragem | |
ἠμὲν ὅπως τὸν νεκρὸν ἐρύσσομεν, ἠδὲ καὶ αὐτοὶ | 635 |
καὶ ἵνα τὸν νεκρὸν ἑλκύσωμεν, καὶ ἡμεῖς | |
Mortul încoace spre noi și să facem așa bucurie | |
χάρμα φίλοις ἑτάροισι γενώμεθα νοστήσαντες, | 636 |
χαρὰ τοῖς ἀγαπητοῖς φίλοις γενώμεθα ὑποστρέψαντες, | |
Soților noștri la-ntors. Nu vezi cum se uită cu jale | |
οἵ που δεῦρ' ὁρόωντες ἀκηχέδατ', οὐδ' ἔτι φασὶν | 637 |
οἳ δήπου ἐνθάδε ὁρῶντες λυποῦνται, οὐδέ τι οἴονται | |
Bieții la noi! Ei se tem că nu vom putea să mai ținem | |
Ἕκτορος ἀνδροφόνοιο μένος καὶ χεῖρας ἀάπτους | 638 |
πρὸς τὴν τοῦ ἀνδροκτόνου Ἕκτορος ὁρμήν, καὶ τὰς ἀπροσπελάστους χεῖρας | |
Piept fioroaselor mâni și cumplitei mânii a lui Hector | |
σχήσεσθ', ἀλλ' ἐν νηυσὶ μελαίνῃσιν πεσέεσθαι. | 639 |
ἀνθέξειν, ἀλλ᾽ ἐν ταῖς μελαίναις ναυσὶ πεσεῖσθαι· | |
Și că noi toți vom cădea la corăbii. De-aceea să plece | |
εἴη δ' ὅς τις ἑταῖρος ἀπαγγείλειε τάχιστα | 640 |
εἴη δὲ ὅστις φίλος μηνύσειε πάνυ ταχέως | |
Repede vreun tovarăș să dea lui Ahile de știre | |
Πηλεΐδῃ, ἐπεὶ οὔ μιν ὀΐομαι οὐδὲ πεπύσθαι | 641 |
τῷ υἱῷ τοῦ Πηλέως, ἐπειδὴ οὐκ οἴομαι αὐτὸν ἀκηκοέναι | |
Cât mai devreme; pesemne că nu sosi încă la dânsul | |
λυγρῆς ἀγγελίης, ὅτι οἱ φίλος ὤλεθ' ἑταῖρος. | 642 |
τὴν λυπηρὰν ἀγγελίαν, ὅτι ἀπώλετο αὐτῷ ὁ ἀγαπητὸς φίλος. | |
Vestea cea tristă că nu mai trăiește iubitu-i prieten. | |
ἀλλ' οὔ πῃ δύναμαι ἰδέειν τοιοῦτον Ἀχαιῶν· | 643 |
ἀλλ᾿ οὐδαμοῦ δύναμαι θεάσασθαι τοιοῦτόν τινα τῶν Ἑλλήνων, | |
Caut zadarnic, eu nu pot vedea între-Ahei pe nici unul | |
ἠέρι γὰρ κατέχονται ὁμῶς αὐτοί τε καὶ ἵπποι. | 644 |
ἀορασίᾳ (ὁμίχλη) γὰρ κατέχονται αὐτοί τε ὁμοίως καὶ οἱ ἵπποι· | |
Vrednic de asta, căci negur-acoperă oastea și caii. | |
Ζεῦ πάτερ ἀλλὰ σὺ ῥῦσαι ὑπ' ἠέρος υἷας Ἀχαιῶν, | 645 |
ὦ Ζεῦ πάτερ, ἀλλὰ σὺ ἀπάλλαξον τῆς ὁμίχλης τοὺς υἱοὺς τῶν Ἑλλήνων, | |
Zeus, părinte ceresc, înlătură ceața din oaste, | |
ποίησον δ' αἴθρην, δὸς δ' ὀφθαλμοῖσιν ἰδέσθαι· | 646 |
ποίησον δὲ εὐδίαν καὶ αὐγήν, δὸς δὲ θεάσασθαι τοῖς ὀφθαλμοῖς, | |
Fă să răsară seninul și limpede ochii să vadă | |
ἐν δὲ φάει καὶ ὄλεσσον, ἐπεί νύ τοι εὔαδεν οὕτως. | 647 |
ἐν τῷ φωτὶ δὲ καὶ ἀπόκτεινον, ἐπειδή σοι οὕτως ἀρέσκει. | |
Și la lumină măcar să pierim, dacă astfel ți-i voia.” | |
ὣς φάτο, τὸν δὲ πατὴρ ὀλοφύρατο δάκρυ χέοντα· | 648 |
οὕτως εἶπε· τοῦτον δὲ ὁ πατὴρ ἠλέησε δακρυρροοῦντα, | |
Zice, iar tatăl ceresc se îndură, când lacrima-i vede, | |
αὐτίκα δ' ἠέρα μὲν σκέδασεν καὶ ἀπῶσεν ὀμίχλην, | 649 |
παραχρῆμα δὲ τὴν μὲν ὁμίχλην διεσκέδασε, καὶ ἐξήλασε τὸν σκοτεινὸν ἀέρα, | |
Iute răsfiră-ntunericul, negura dă la o parte, | |
ἠέλιος δ' ἐπέλαμψε, μάχη δ' ἐπὶ πᾶσα φαάνθη· | 650 |
ἐπέλαμψε δὲ ὁ ἥλιος, πᾶσα δὲ ἡ μάχη ἐπεφάνη. | |
Soarele iar luminează și câmpul de sânge s-arată. | |
καὶ τότ' ἄρ' Αἴας εἶπε βοὴν ἀγαθὸν Μενέλαον· | 651 |
καὶ τότε δὴ εἶπεν ὁ Αἴας πρὸς τὸν κατὰ πόλεμον χρηστὸν καὶ ἀνδρεῖον Μενέλαον· | |
Zise dar Aias atunci lui Menelau Atride strigaciul: | |
σκέπτεο νῦν Μενέλαε διοτρεφὲς αἴ κεν ἴδηαι | 652 |
σκόπει νῦν, ὦ Μενέλαε ἐνδόξως τεθραμμένε, ἐὰν ἴδῃς | |
„Caută acum, înălțate Menelau, să vezi dacă-i teafăr | |
ζωὸν ἔτ' Ἀντίλοχον μεγαθύμου Νέστορος υἱόν, | 653 |
ἔτι ζῶντα τὸν Ἀντίλοχον, τὸν υἱὸν τοῦ μεγαλοψύχου Νέστορος, | |
Încă și viu Antiloh, feciorul măritului Nestor, | |
ὄτρυνον δ' Ἀχιλῆϊ δαΐφρονι θᾶσσον ἰόντα | 654 |
πρότρεψον δὲ τάχιον παρελθόντα τῷ συνετῷ Ἀχιλλεῖ | |
Du-te la el și grăbește-l să dea mai curând lui Ahile | |
εἰπεῖν ὅττι ῥά οἱ πολὺ φίλτατος ὤλεθ' ἑταῖρος. | 655 |
εἰπεῖν, ὅτι δὴ αὐτῷ ἀπώλετο ὁ τὰ μάλιστα ἠγαπημένος φίλος. | |
Jalnica știre că-i mort iubitu-i prieten Patroclu.” | |
ὣς ἔφατ', οὐδ' ἀπίθησε βοὴν ἀγαθὸς Μενέλαος, | 656 |
οὕτως εἶπεν· ὑπήκουσε δὲ ὁ κατὰ πόλεμον ἀγαθὸς Μενέλαος, | |
Astfel îi zice, și Atride voios îl ascultă și pleacă | |
βῆ δ' ἰέναι ὥς τίς τε λέων ἀπὸ μεσσαύλοιο, | 657 |
ὥρμησε δὲ πορεύεσθαι ὥσπερ τις λέων ἀπὸ σταθμοῦ, | |
Iute-napoi ca un leu de la staulul unde sunt vite, | |
ὅς τ' ἐπεὶ ἄρ κε κάμῃσι κύνας τ' ἄνδρας τ' ἐρεθίζων, | 658 |
ὅστις ἐπειδὰν κάμῃ καὶ ἀδυνατήσῃ παροξύνων τοὺς κύνας καὶ τοὺς ἄνδρας, | |
După ce el obosește stârnind pe păstori și zăvozii, | |
οἵ τέ μιν οὐκ εἰῶσι βοῶν ἐκ πῖαρ ἑλέσθαι | 659 |
οἵτινες αὐτὸν οὐκ ἐῶσιν ἐξελέσθαι καὶ ἀποσπάσαι λίπος βοῶν | |
Care, veghind câtu-i noaptea, nu-l lasă să intre-n cireadă | |
πάννυχοι ἐγρήσσοντες· ὃ δὲ κρειῶν ἐρατίζων | 660 |
ὅλην τὴν νύκτα γρηγοροῦντες· οὗτος δὲ κρεάτων ἐπιθυμῶν | |
Și să se-nfrupte din boii cei grași; dar el, lacom de carne, | |
ἰθύει, ἀλλ' οὔ τι πρήσσει· θαμέες γὰρ ἄκοντες | 661 |
ὁρμᾶ, ἀλλ' οὐδὲν πράττει, πυκνὰ γὰρ ἀκόντια | |
Tot se aține, ci nu izbândește, căci dese tot zboară | |
ἀντίον ἀΐσσουσι θρασειάων ἀπὸ χειρῶν, | 662 |
ἐξ ἐναντίας φέρονται ἀπὸ χειρῶν θρασειῶν καὶ εὐτόλμων, | |
Lăncile-n față-i din mâini oțelite, și torțile-aprinse | |
καιόμεναί τε δεταί, τάς τε τρεῖ ἐσσύμενός περ· | 663 |
καὶ αἱ καιόμεναι ἐκ δᾴδων συνδεδεμέναι λαμπάδες, ἅπερ δέδοικεν, καίπερ προθυμότατα ἐφορμῶν, | |
Zboară mereu de se sperie leul, cu toată turbarea-i, | |
ἠῶθεν δ' ἀπονόσφιν ἔβη τετιηότι θυμῷ· | 664 |
ἕωθεν δὲ πόρρω ἀπῆλθε τεθλιμμένῃ ψυχῄ. | |
Și cu mâhnire se trage-napoi dimineața; tot astfel | |
ὣς ἀπὸ Πατρόκλοιο βοὴν ἀγαθὸς Μενέλαος | 665 |
οὕτως ἀπὸ τοῦ Πατρόκλου ὁ κατὰ πόλεμον ἀγαθὸς Μενέλαος | |
De la Patroclu Menelau purcede-napoi fără voie, | |
ἤϊε πόλλ' ἀέκων· περὶ γὰρ δίε μή μιν Ἀχαιοὶ | 666 |
ἐπορεύετο πάνυ ἄκων, μάλα γὰρ ἐδεδοίκει, μήπως αὐτὸν οἱ Ἕλληνες | |
Teamă fiindu-i grozav ca nu cumva soții să-l lase | |
ἀργαλέου πρὸ φόβοιο ἕλωρ δηΐοισι λίποιεν. | 667 |
ὑπὸ τοῦ ὀδυνηροῦ φόβου σπάραγμα τοῖς πολεμίοις καταλίπωσι. | |
Pradă vrăjmașilor și să ia fuga de spaimă cumplită, | |
πολλὰ δὲ Μηριόνῃ τε καὶ Αἰάντεσσ' ἐπέτελλεν· | 668 |
πολλὰ δὲ τῷ τε Μηριόνῃ καὶ τοῖς Αἴασιν ἐπέταττε λέγων· | |
De asta și mult se mai roagă de Aias și de Merione: | |
Αἴαντ' Ἀργείων ἡγήτορε Μηριόνη τε | 669 |
ὦ Αἴαντες ἡγεμόνες τῶν Ἑλλήνων, καὶ Μηριόνη, | |
„Tu Merione și Aias, să nu uitați voi niciodată | |
νῦν τις ἐνηείης Πατροκλῆος δειλοῖο | 670 |
νυνί τις τῆς φιλοφροσύνης καὶ πρᾳότητος τοῦ κακοδαίμονος Πατρόκλου | |
Cât era bietul Patroclu de bun și drăguț ca prieten, | |
μνησάσθω· πᾶσιν γὰρ ἐπίστατο μείλιχος εἶναι | 671 |
μνησθήτω, σύμπασι γὰρ ᾔδει εἶναι φιλόφρων τε καὶ ἐπιεικής, | |
Față de toți a știut el să fie blajin ca un frate | |
ζωὸς ἐών· νῦν αὖ θάνατος καὶ μοῖρα κιχάνει. | 672 |
ἡνίκα ἔζη, νῦν δὲ θάνατος καὶ τὸ πεπρωμένον αὐτὸν κατέλαβεν. | |
Cât a trăit, dar acu e-n puterea ursitei și-a morții.” | |
ὣς ἄρα φωνήσας ἀπέβη ξανθὸς Μενέλαος, | 673 |
οὕτω δὴ φωνήσας ἀπῆλθεν ὁ πυρρὸς Μενέλαος | |
Asta le zice și pleacă de-acolo bălanul Menelau | |
πάντοσε παπταίνων ὥς τ' αἰετός, ὅν ῥά τέ φασιν | 674 |
ἐπὶ πᾶν μέρος θεώμενος, καθάπερ ἀετός, ὃν δή φασι διορατικὸν | |
Ochii rotind împrejur ca vulturul care-i, se zice, | |
ὀξύτατον δέρκεσθαι ὑπουρανίων πετεηνῶν, | 675 |
καὶ ὀξύτατον ἐν τῷ ὁρᾷν πάντων τῶν ἐναερίων πετεινῶν, | |
Ager la ochi ca nici una din toate-ale cerului pasări | |
ὅν τε καὶ ὑψόθ' ἐόντα πόδας ταχὺς οὐκ ἔλαθε πτὼξ | 676 |
ὅνπερ καὶ ἐν τῷ ὕψει ὄντα οὐκ ἔλαθεν ὁ κατὰ τοὺς πόδας ταχὺς λαγωὸς | |
Și că din slăvile-nalte ochește un iepure sprinten. | |
θάμνῳ ὑπ' ἀμφικόμῳ κατακείμενος, ἀλλά τ' ἐπ' αὐτῷ | 677 |
ὑπὸ θάμνῳ ἀμφιλαφεῖ κατακείμενος, ἀλλ᾽ ἐπ' αὐτὸν | |
Chiar dacă e îndosit undeva în tufiș, și asupra-i | |
ἔσσυτο, καί τέ μιν ὦκα λαβὼν ἐξείλετο θυμόν. | 678 |
ὥρμησε, καὶ ταχέως αὐτὸν λαβὼν ἀφείλετο τὴν ψυχήν. | |
Tabără el, îl apucă deodată și-i zdrumecă viața; | |
ὣς τότε σοὶ Μενέλαε διοτρεφὲς ὄσσε φαεινὼ | 679 |
οὕτω τότε σοί, ὦ Μενέλαε ἐνδοξότατα τεθραμμένε, οἱ λαμπροὶ ὀφθαλμοὶ | |
Tocmai așa, o, Menelau, și tu îți roteai pretutindeni | |
πάντοσε δινείσθην πολέων κατὰ ἔθνος ἑταίρων, | 680 |
ἐπὶ πᾶν μέρος περιεστρέφοντο κατὰ τὸ πλῆθος τῶν πολλῶν φίλων, | |
Ochii tăi licăritori prin multa desime-a oștirii, | |
εἴ που Νέστορος υἱὸν ἔτι ζώοντα ἴδοιτο. | 681 |
εἴ που τὸν υἱὸν τοῦ Νέστορος ἔτι ζῶντα θεάσαιο· | |
Doar ai putea să mai vezi încă viu pe feciorul lui Nestor. | |
τὸν δὲ μάλ' αἶψ' ἐνόησε μάχης ἐπ' ἀριστερὰ πάσης | 682 |
τοῦτον δὲ πάνυ ταχέως εἶδεν εἰς τὰ ἀριστερὰ παντὸς τοῦ πολέμου | |
El într-o clipă îl zări între pâlcuri în aripa stângă; | |
θαρσύνονθ' ἑτάρους καὶ ἐποτρύνοντα μάχεσθαι, | 683 |
παραθαρρύνοντα καὶ εὐτόλμους ποιοῦντα τοὺς φίλους καὶ παροξύνοντα πολεμεῖν· | |
Armia-și-o-mbărbăta și-o tot mai mâna spre bătaie. | |
ἀγχοῦ δ' ἱστάμενος προσέφη ξανθὸς Μενέλαος· | 684 |
πλησίον δὲ στὰς εἶπε πρὸς αὐτὸν ὁ πυρρός Μενέλαος· | |
S-apropie de voinic și-i zise bălanul Menelau: | |
Ἀντίλοχ' εἰ δ' ἄγε δεῦρο διοτρεφὲς ὄφρα πύθηαι | 685 |
ὦ Ἀντίλοχε, ἄγε δὴ ἐνθάδε, ἐνδόξως τεθραμμένε, ὅπως ἀκούσῃς | |
„Hai mai încoace, Antiloh, mai repede vino să afli | |
λυγρῆς ἀγγελίης, ἣ μὴ ὤφελλε γενέσθαι. | 686 |
ἀγγελίαν ὀδυνηράν, ἥτις εἴθε μὴ ὤφλησε γενέσθαι· | |
Vestea cea plină de-amar ce bine ar fi fost să nu fie! | |
ἤδη μὲν σὲ καὶ αὐτὸν ὀΐομαι εἰσορόωντα | 687 |
ἤδη μέντοι καὶ σὲ αὐτὸν ὑπολαμβάνω θεόμενον | |
Cred că și tu vezi acuma și-o știi de la tine că zeii | |
γιγνώσκειν ὅτι πῆμα θεὸς Δαναοῖσι κυλίνδει, | 688 |
εἰδέναι, ὅτι ὁ θεὸς βλάβος τοῖς Ἕλλησιν ἐπάγει, | |
Deteră mare năpastă Danailor, și biruință | |
νίκη δὲ Τρώων· πέφαται δ' ὤριστος Ἀχαιῶν | 689 |
ἡ νίκη δὲ τῶν Τρῴων ἐστίν, ἀνῃρέθη γὰρ ὁ ἄριστος τῶν Ἑλλήνων | |
Numai vrăjmașilor noștri. Viteazul de frunte al oștirii, | |
Πάτροκλος, μεγάλη δὲ ποθὴ Δαναοῖσι τέτυκται. | 690 |
Πάτροκλος, μεγάλη δὲ ὑστέρησις καὶ ἐπιπόθησις γέγονε τοῖς Ἕλλησιν. | |
Menețianul e mort și lăsatu-ne-a jale nespusă. | |
ἀλλὰ σύ γ' αἶψ' Ἀχιλῆϊ θέων ἐπὶ νῆας Ἀχαιῶν | 691 |
ἀλλὰ σύγε ταχέως τῷ Ἀχιλλεῖ τρέχων ἐπὶ τὰς ναῦς τῶν Ἑλλήνων | |
Du-te mai repede, fugi la corăbii să spui lui Ahile | |
εἰπεῖν, αἴ κε τάχιστα νέκυν ἐπὶ νῆα σαώσῃ | 692 |
εἰπέ, ἂν ὅτι τάχος τὸν νεκρὸν εἰς τὰς ναῦς διασώσῃ | |
Cât mai devreme de poate să vie să-i mântuie trupul | |
γυμνόν· ἀτὰρ τά γε τεύχε' ἔχει κορυθαίολος Ἕκτωρ. | 693 |
ἄοπλον, τὰ γὰρ ὅπλα ἔχει Ἕκτωρ ὁ συνεχῶς τὴν περικεφαλαίαν κινῶν. | |
Gol de-armătură, căci armele-i s-află în mâna lui Hector.” | |
ὣς ἔφατ', Ἀντίλοχος δὲ κατέστυγε μῦθον ἀκούσας· | 694 |
οὕτως εἶπεν· Ἀντίλοχος δὲ κατεπλάγη ἀκούσας τὸν λόγον, | |
Astfel îi zise. Antiloh stătu-ncremenit de cutremur; | |
δὴν δέ μιν ἀμφασίη ἐπέων λάβε, τὼ δέ οἱ ὄσσε | 695 |
ἐπὶ πολὺ δὲ αὐτὸν ἀφωνία λόγων κατέλαβεν, οἱ ὀφθαλμοὶ δὲ αὐτοῦ | |
Câtăva vreme amuțise și ochii de lacrămi deodată | |
δακρυόφι πλῆσθεν, θαλερὴ δέ οἱ ἔσχετο φωνή. | 696 |
δακρύων ἐπλήσθησαν, ἡ ἀνθηρὰ δὲ καὶ ἀκμαία φωνή αὐτοῦ κατεσχέθη. | |
I se umplură și verdele glas i s-oprise pe buze, | |
ἀλλ' οὐδ' ὧς Μενελάου ἐφημοσύνης ἀμέλησε, | 697 |
ἀλλ᾿ οὐδὲ οὕτως τῆς ἐντολῆς τοῦ Μενελάου ἠμέλησεν, | |
Nu zăbovi însă el să asculte ce-i spuse Menelau | |
βῆ δὲ θέειν, τὰ δὲ τεύχε' ἀμύμονι δῶκεν ἑταίρῳ | 698 |
ὥρμησε δὲ τρέχειν, τὰ ὅπλα δὲ ἔδωκε τῷ ἀμωμήτῳ φίλῳ | |
Și o luă la picior, ci după ce armele-și dete | |
Λαοδόκῳ, ὅς οἱ σχεδὸν ἔστρεφε μώνυχας ἵππους. | 699 |
τῷ Λαοδόκῳ, ὅστις πλησίον αὐτοῦ περιῆγε τοὺς μονώνυχας ἵππους. | |
Lui Laodocos, soț bun, care aproape-i mâna telegarii. | |
τὸν μὲν δάκρυ χέοντα πόδες φέρον ἐκ πολέμοιο | 700 |
τοῦτον μὲν οὖν κλαίοντα οἱ πόδες ἀπῆγον ἐκ τοῦ πολέμου, | |
El, de plânsori podidit, părăsește războiul și-o-ntinde | |
Πηλεΐδῃ Ἀχιλῆϊ κακὸν ἔπος ἀγγελέοντα. | 701 |
Ἀχιλλεῖ τῷ υἱῷ τοῦ Πηλέως δεινὸν λόγον μηνύσοντα· | |
Iute spre-Ahile Pelidul să-i ducă solia cea tristă. | |
οὐδ' ἄρα σοὶ Μενέλαε διοτρεφὲς ἤθελε θυμὸς | 702 |
οὐδ᾽ ἄρα σοί, ὦ Μενέλαε ἐνδόξως τεθραμμένε, ἔθελεν ἡ ψυχὴ | |
Nu vru întrasta Menelau să stea la bătaie, s-ajute | |
τειρομένοις ἑτάροισιν ἀμυνέμεν, ἔνθεν ἀπῆλθεν | 703 |
καταπονουμένοις τοῖς φίλοις βοηθεῖν, ὅθεν ἀνεχώρησεν | |
Cetelor înghesuite, de unde plecase al lui Nestor | |
Ἀντίλοχος, μεγάλη δὲ ποθὴ Πυλίοισιν ἐτύχθη· | 704 |
ὁ Ἀντίλοχος, μεγάλη δὲ στέρησις καὶ ἐπιπόθησις ἐγένετο τοῖς Πυλίοις· | |
Fiu Antiloh, după care oftau acum toți Pilienii. | |
ἀλλ' ὅ γε τοῖσιν μὲν Θρασυμήδεα δῖον ἀνῆκεν, | 705 |
ἀλλ᾿ οὗτός γε τούτοις μὲν Θρασυμήδην τὸν ἐνδοξότατον παρορμήσας ἀφῆκεν, | |
Puse pe fratele lui să comânduie, pe Trasimede | |
αὐτὸς δ' αὖτ' ἐπὶ Πατρόκλῳ ἥρωϊ βεβήκει, | 706 |
αὐτὸς δὲ πρὸς τὸν ἥρωα Πάτροκλον ἐπορεύθη, τρέχων δὲ | |
Și se întoarse la locul pe unde căzuse Patroclu, | |
στῆ δὲ παρ' Αἰάντεσσι θέων, εἶθαρ δὲ προσηύδα· | 707 |
ἔστη παρὰ τοῖς Αἴασιν, εὐθέως δὲ ἔλεγε πρὸς αὐτούς· | |
Stete din fugă pe drum și celor doi Aias le zise: | |
κεῖνον μὲν δὴ νηυσὶν ἐπιπροέηκα θοῇσιν | 708 |
ἐκεῖνον μὲν οὖν ἐπὶ τὰς ταχείας ναῦς ἔπεμψα | |
„Iat-am trimis la corăbii să meargă feciorul lui Nestor | |
ἐλθεῖν εἰς Ἀχιλῆα πόδας ταχύν· οὐδέ μιν οἴω | 709 |
ἀφικέσθαι πρὸς τὸν κατὰ πόδας ταχὺν Ἀχιλλέα, οὐδ᾽ ὑπολαμβάνω αὐτὸν | |
După Ahile cel bun de picior; însă nu cred să vie | |
νῦν ἰέναι μάλα περ κεχολωμένον Ἕκτορι δίῳ· | 710 |
νῦν ἐπιέναι τῷ ἐνδοξοτάτῳ Ἕκτορι, καίπερ τὰ μάλιστα ὀργιζόμενον· | |
Dânsul acuma, cu toată mânia-i turbată pe Hector; | |
οὐ γάρ πως ἂν γυμνὸς ἐὼν Τρώεσσι μάχοιτο. | 711 |
οὐ γὰρ ἄν πως δύναιτο μάχεσθαι τοῖς Τρῳσὶν ἄοπλος ὤν· | |
Doar e de arme lipsit și nu poate lupta cu Troienii. | |
ἡμεῖς δ' αὐτοί περ φραζώμεθα μῆτιν ἀρίστην, | 712 |
ἡμεῖς δὲ αὐτοὶ βουλευσώμεθα βουλὴν ἀρίστην, | |
Înșine dar chibzuitul, să vedem în ce chip e mai bine | |
ἠμὲν ὅπως τὸν νεκρὸν ἐρύσσομεν, ἠδὲ καὶ αὐτοὶ | 713 |
ἵνα καὶ τὸν νεκρὸν ἑλκύσωμεν, καὶ ἡμεῖς ἐκ τῆς μάχης | |
Mortul de-acolo din toi să ni-l scoatem, și noi de urgie | |
Τρώων ἐξ ἐνοπῆς θάνατον καὶ κῆρα φύγωμεν. | 714 |
τῶν Τρῴων θάνατον καὶ μοῖραν κακὴν διαφύγωμεν. | |
Și de prăpăd izbăviți, din focul dușman să ne smulgem.” | |
τὸν δ' ἠμείβετ' ἔπειτα μέγας Τελαμώνιος Αἴας· | 715 |
πρὸς τοῦτον δὲ ἀπεκρίνετο μετά ταῦτα ὁ τοῦ Τελαμῶνος μέγας Αἴας· | |
Trupeșul Aias Telamonianul la asta-i răspunse: | |
πάντα κατ' αἶσαν ἔειπες ἀγακλεὲς ὦ Μενέλαε· | 716 |
πάντα κατὰ τὸ πρέπον εἶπας, ὦ ὑπερένδοξε Μενέλαε· | |
„Zilele tale, o, slăvite Menelau, sunt bune și drepte, | |
ἀλλὰ σὺ μὲν καὶ Μηριόνης ὑποδύντε μάλ' ὦκα | 717 |
ἀλλὰ σὺ μὲν καὶ ὁ Μηριόνης ὑπεισελθόντες πάνυ ταχέως, | |
Hai și plecați-vă voi, Merione și tu, cât mai iute | |
νεκρὸν ἀείραντες φέρετ' ἐκ πόνου· αὐτὰρ ὄπισθε | 718 |
τὸν νεκρὸν ἄραντες κομίσατε ἔξω τῆς μάχης, ὄπισθεν δὲ | |
Și ridicați-l pe mort și scoateți-l din bătălie. | |
νῶϊ μαχησόμεθα Τρωσίν τε καὶ Ἕκτορι δίῳ | 719 |
ἡμεῖς πολεμήσομεν τοῖς Τρῳσὶ καὶ τῷ ἐνδοξοτάτῳ Ἕκτορι, | |
Aias, noi doi vom răzbi pe Troieni, ne vom bate cu Hector. | |
ἶσον θυμὸν ἔχοντες ὁμώνυμοι, οἳ τὸ πάρος περ | 720 |
ὁμοίαν εὐψυχίαν ἔχοντες οἱ τῷ αὐτῷ ὀνόματι καλούμενοι, οἳ καὶ πρότερον | |
Cum ne e numele-așa și vârtutea ni-i una și sta-vom | |
μίμνομεν ὀξὺν Ἄρηα παρ' ἀλλήλοισι μένοντες. | 721 |
ὑπεμένομεν τὸν ὀξὺν πόλεμον παρ᾽ ἀλλήλοις ἑστῶτες. | |
Tari ca-nainte amândoi alături în lupta cea cruntă.” | |
ὣς ἔφαθ', οἳ δ' ἄρα νεκρὸν ἀπὸ χθονὸς ἀγκάζοντο | 722 |
οὕτως εἶπεν· οὗτοι δὲ τὸν νεκρὸν ἀπὸ τῆς γῆς περιελάμβανον | |
Zise, iar ei de pe jos apucară cu brațele mortul | |
ὕψι μάλα μεγάλως· ἐπὶ δ' ἴαχε λαὸς ὄπισθε | 723 |
εἰς ὕψος πάνυ ᾑρμένως, ὄπισθεν δὲ τὸ πλῆθος ἐβόησε | |
Și-l ridicară pe sus. Dar cum îi văzură Troienii | |
Τρωϊκός, ὡς εἴδοντο νέκυν αἴροντας Ἀχαιούς. | 724 |
τὸ Τρωικόν, ἐπειδὴ ἐθεάσαντο τοὺς Ἕλληνας ἀναιρουμένους τὸν νεκρόν, | |
Leșul luând și fugind, deodată-ncepură să țipe | |
ἴθυσαν δὲ κύνεσσιν ἐοικότες, οἵ τ' ἐπὶ κάπρῳ | 725 |
ὥρμησαν δὲ ὅμοιοι τοῖς κυσίν, οἵ περ ἂν ἐπὶ κάπρον | |
Și-a năvăli după ei ca ogarii când sar înaintea | |
βλημένῳ ἀΐξωσι πρὸ κούρων θηρητήρων· | 726 |
τετρωμένον ὁρμήσωσιν, ἔμπροσθεν νέων θηρευτῶν· | |
Unor voinici vânători la mistrețul rănit; ei aleargă | |
ἕως μὲν γάρ τε θέουσι διαρραῖσαι μεμαῶτες, | 727 |
τέως μὲν γὰρ τρέχουσι διασπαράξαι αὐτὸν προθυμούμενοι, | |
Câtăva vreme-ahtiați cu colții să sfâșie fiara, | |
ἀλλ' ὅτε δή ῥ' ἐν τοῖσιν ἑλίξεται ἀλκὶ πεποιθώς, | 728 |
ἀλλ᾿ ὁπηνίκα δὴ ἐν τούτοις στραφήσεται τῇ ἰσχύϊ θαρρῶν, | |
Dar mai pe urmă când ea bizuindu-se-n sine se-ntoarnă | |
ἄψ τ' ἀνεχώρησαν διά τ' ἔτρεσαν ἄλλυδις ἄλλος. | 729 |
εἰς τοὐπίσω ἀνέδραμον, καὶ εἰς φυγὴν ἐτράπησαν ἄλλοσε ἄλλος. | |
Cânii în lături iau fuga și care-ncotro se rășchiră; | |
ὣς Τρῶες εἷος μὲν ὁμιλαδὸν αἰὲν ἕποντο | 730 |
οὕτως οἱ Τρῷες τέως μὲν ἀθρόοι ἀεὶ ἐπεδίωκον | |
Astfel o vreme glotiș se tot năpustiră Troienii | |
νύσσοντες ξίφεσίν τε καὶ ἔγχεσιν ἀμφιγύοισιν· | 731 |
πλήττοντες ξίφεσι καὶ δόρασιν ἑκατέρωθεν ἠκονημένοις· | |
După fugarii Ahei încolțindu-i cu săbii, cu suliți; | |
ἀλλ' ὅτε δή ῥ' Αἴαντε μεταστρεφθέντε κατ' αὐτοὺς | 732 |
ἀλλ᾿ ὁπηνίκα δὴ οἱ Αἴαντες ἐπιστραφέντες παρ᾽ αὐτοὺς | |
Cum însă Aias cei doi se întoarseră și împotrivă | |
σταίησαν, τῶν δὲ τράπετο χρώς, οὐδέ τις ἔτλη | 733 |
ἔστησαν, τούτων ἀλλοιοῦτο τὸ χρῶμα, οὐδέ τις ὑπέμενεν | |
Steteră, fețe schimbară Troienii atunci și nici unul | |
πρόσσω ἀΐξας περὶ νεκροῦ δηριάασθαι. | 734 |
εἰς τὸ πρόσω ὁρμήσας περὶ τοῦ νεκροῦ μαχέσασθαι. | |
Nu îndrăzni după mort să mai-nainteze, să lupte. | |
ὣς οἵ γ' ἐμμεμαῶτε νέκυν φέρον ἐκ πολέμοιο | 735 |
οὕτως οὗτοι προθυμούμενοι τὸν νεκρὸν ἔφερον ἔξω τῆς μάχης | |
Astfel ei aprigi atunci de-acolo cărau spre corăbii | |
νῆας ἔπι γλαφυράς· ἐπὶ δὲ πτόλεμος τέτατό σφιν | 736 |
ἐπὶ τὰς βαθείας ναῦς, πόλεμος δὲ αὐτοῖς ἐξετάθη καὶ συνηύξητο | |
Leșul luat din război, și-n urmă se-ncinse bătaie | |
ἄγριος ἠΰτε πῦρ, τό τ' ἐπεσσύμενον πόλιν ἀνδρῶν | 737 |
χαλεπός, καθάπερ πῦρ, ὅπερ ἐπειγόμενον πόλιν ἀνδρῶν | |
Cruntă, sălbatică-ntocmai ca focul ce-aprins de năprasnă | |
ὄρμενον ἐξαίφνης φλεγέθει, μινύθουσι δὲ οἶκοι | 738 |
κατακαίει, ὁρμηθὲν αἰφνιδίως, φθείρονται δὲ οἱ οἶκοι | |
Arde-o cetate și casele cad mistuite de flăcări | |
ἐν σέλαϊ μεγάλῳ· τὸ δ' ἐπιβρέμει ἲς ἀνέμοιο. | 739 |
ἐν ἐξάψει πυρὸς μεγάλῃ, τοῦτο δὲ ἐπηχεῖ, καὶ ἐπεγείρει ἡ δύναμις τοῦ ἀνέμου· | |
Mari pân’la nouri și duduie focu-ntețit de un vifor | |
ὣς μὲν τοῖς ἵππων τε καὶ ἀνδρῶν αἰχμητάων | 740 |
οὕτω μὲν τούτοις τῶν τε ἵππων καὶ τῶν ὁπλιτῶν ἀνδρῶν | |
Vâjâitor; tot astfel huia necurmat-armălaie, | |
ἀζηχὴς ὀρυμαγδὸς ἐπήϊεν ἐρχομένοισιν· | 741 |
βοὴ καὶ θόρυβος ἰσχυρός τε καὶ διηνεκὴς ἠγείρετο πορευομένοις· | |
Zarva de oameni și cai după cei care au rupt-o la fugă. | |
οἳ δ' ὥς θ' ἡμίονοι κρατερὸν μένος ἀμφιβαλόντες | 742 |
οὗτοι δὲ ὥσπερ ἡμίονοι δύναμιν ἰσχυρὰν συμπλέξαντες καὶ ἐρώσαντες | |
Cum pe la munte doi muli, cu toată-ncordarea vârtuții, | |
ἕλκωσ' ἐξ ὄρεος κατὰ παιπαλόεσσαν ἀταρπὸν | 743 |
ἕλκουσιν ἐκ τοῦ ὄρους, καθ᾽ ὁδὸν σκολιὰν καὶ τραχεῖαν, | |
Trag după ei pe poteca pietroasă la vale o grindă | |
ἢ δοκὸν ἠὲ δόρυ μέγα νήϊον· ἐν δέ τε θυμὸς | 744 |
ἢ δοκόν, ἢ ξύλον μέγαν ναυπηγήσιμον, ἡ ψυχὴ δὲ ἐν αὐτοῖς | |
Sau un buștean uriaș, cherestea de corăbii și zornic | |
τείρεθ' ὁμοῦ καμάτῳ τε καὶ ἱδρῷ σπευδόντεσσιν· | 745 |
ἐπειγομένοις καταπονεῖται ὁμοῦ κόπῳ καὶ ἱδρῶτι. | |
Tot-naintează, măcar că sunt rupți de sudoare și trudă, | |
ὣς οἵ γ' ἐμμεμαῶτε νέκυν φέρον. αὐτὰρ ὄπισθεν | 746 |
οὕτως οὗτοι προθυμούμενοι τὸν νεκρὸν ἔφερον, ὄπισθεν δὲ | |
Harnici tot astfel și ei duceau mortul în vreme ce-n urmă | |
Αἴαντ' ἰσχανέτην, ὥς τε πρὼν ἰσχάνει ὕδωρ | 747 |
οἱ Αἴαντες διεκώλυον, ὥσπερ προοχὴ ὄρους κωλύει τὸ ὕδωρ | |
Aias cei doi pe năvalnici în loc îi țineau cum puhoiul | |
ὑλήεις πεδίοιο διαπρύσιον τετυχηκώς, | 748 |
δασεῖα καὶ ξυλώδης, διὰ τοῦ πεδίου διατόμως καὶ διατεταμένως κειμένη, | |
E stăvilit de un deal păduros care taie câmpia | |
ὅς τε καὶ ἰφθίμων ποταμῶν ἀλεγεινὰ ῥέεθρα | 749 |
ἥτις καὶ ποταμῶν σφοδρῶν χαλεπὰ ῥεύματα ἐπέχει | |
Și potopirea de ape pornite din valnice râuri | |
ἴσχει, ἄφαρ δέ τε πᾶσι ῥόον πεδίον δὲ τίθησι | 750 |
καὶ κωλύει, ταχέως δὲ πᾶσι τὴν ῥύσιν εἰς τὸ πεδίον ἐμβάλλει | |
Tot o iezește și repede-abate pe șes viitura, | |
πλάζων· οὐδέ τί μιν σθένεϊ ῥηγνῦσι ῥέοντες· | 751 |
ἀνακόπτουσα καὶ ἀνακρούουσα, οὐδέ τι δυνάμει διαιροῦσι καὶ διασπῶσιν αὐτὴν ῥέοντες. | |
Care-n zadar cu tăria-i se zbate să-i spargă zăgazul; | |
ὣς αἰεὶ Αἴαντε μάχην ἀνέεργον ὀπίσσω | 752 |
οὕτως ἀεὶ οἱ Αἴαντες τὴν μάχην ἀνέστελλον καὶ ἀνεχαίτιζον εἰς τοὐπίσω | |
Astfel și Aias năprasnic se puseră de-a curmezișul | |
Τρώων· οἳ δ' ἅμ' ἕποντο, δύω δ' ἐν τοῖσι μάλιστα | 753 |
τῶν Τρῴων, οὗτοι δὲ ὁμοῦ ἐπεδίωκον, δύο δὲ ἐν τούτοις μάλιστα, | |
Și-mpiedicau pe Troieni, dar ei se țineau încă grapă | |
Αἰνείας τ' Ἀγχισιάδης καὶ φαίδιμος Ἕκτωρ. | 754 |
Αἰνείας ὁ υἱὸς τοῦ Ἀγχίσου, καὶ ὁ λαμπρὸς Ἕκτωρ. | |
Și mai dihai însă doi, Eneas și falnicul Hector. | |
τῶν δ' ὥς τε ψαρῶν νέφος ἔρχεται ἠὲ κολοιῶν | 755 |
τούτων δὲ ὥσπερ ἵπταται τὸ πλῆθος τῶν ψαρῶν, ἢ τῶν κολοιῶν | |
Cum se împrăștie stolul de gaiți și grauri și țipă | |
οὖλον κεκλήγοντες, ὅτε προΐδωσιν ἰόντα | 756 |
κατὰ συστροφὴν ὀξέως βοῶντες, ὅταν προθεάσωνται ἐπερχόμενον | |
Strașnic de spaimă fugind, dacă văd de departe că vine | |
κίρκον, ὅ τε σμικρῇσι φόνον φέρει ὀρνίθεσσιν, | 757 |
ἱέρακα, ὅστις ταῖς μικραῖς ὄρνισι φόνον ἐπάγει· | |
Uliul care-i gelatul sărmanelor mici păsărele; | |
ὣς ἄρ' ὑπ' Αἰνείᾳ τε καὶ Ἕκτορι κοῦροι Ἀχαιῶν | 758 |
οὕτως δὴ ὑπὸ τοῦ Αἰνείου καὶ τοῦ Ἕκτορος οἱ υἱοὶ τῶν Ἑλλήνων | |
Tocmai așa, urmăriți de Eneas și Hector, Aheii | |
οὖλον κεκλήγοντες ἴσαν, λήθοντο δὲ χάρμης. | 759 |
συστρεφόμενοι εἰς ἀλλήλους καὶ βοῶντες ἐχώρουν, ἐπελάθοντο δὲ τῆς μάχης, | |
Fug și tot țipă grozav și uit-a se bate, și-n urmă | |
πολλὰ δὲ τεύχεα καλὰ πέσον περί τ' ἀμφί τε τάφρον | 760 |
πολλὰ δὲ καλὰ ὅπλα ἔπεσον περὶ τὴν τάφρον, | |
Multe podoabe de arme tot cad de la ei împrejurul | |
φευγόντων Δαναῶν· πολέμου δ' οὐ γίγνετ' ἐρωή. | 761 |
φευγόντων τῶν Ἑλλήνων· ὑποχώρησις δὲ καὶ ἐπίσχεσις τοῦ πολέμου οὐκ ἐγίνετο. | |
Șanțului când o zbughesc, și încaierul nu se mai curmă. | |