Textul homeric & parafrază în greaca koine de Theodorus Gaza & traducere în limba română de George Murnu
ἄλλοι μὲν παρὰ νηυσὶν ἀριστῆες Παναχαιῶν | 001 |
οἱ μὲν ἄλλοι παρὰ ταῖς ναυσὶν ἀριστεῖς πάντων τῶν Ἑλλήνων | |
Toți căpitanii Ahei prin corturi, pe lângă corăbii, | |
εὗδον παννύχιοι μαλακῷ δεδμημένοι ὕπνῳ· | 002 |
ὕπνωττον δι᾽ ὅλης (τῷ πλείστῳ μέρει) τῆς νυκτός, κατεχόμενοι τῷ πάντα μαλάσσοντι ὕπνῳ· | |
Noaptea dormeau domoliți în brațele moi ale-odihnei, | |
ἀλλ' οὐκ Ἀτρεΐδην Ἀγαμέμνονα ποιμένα λαῶν | 003 |
ἀλλ᾽ οὐκ Ἀγαμέμνονα τὸν υἱὸν τοῦ Ἀτρέως τὸν βασιλέα τοῦ στρατοῦ | |
Numai pe craiul Atrid Agamemnon nu vine să-l fure | |
ὕπνος ἔχε γλυκερὸς πολλὰ φρεσὶν ὁρμαίνοντα. | 004 |
ὕπνος κατεῖχε γλυκύς, πολλὰ φροντίζοντα ἐν τῷ λογιστικῷ. | |
Dulce prielnicul somn, că-l bate tot felul de gânduri. | |
ὡς δ' ὅτ' ἂν ἀστράπτῃ πόσις Ἥρης ἠϋκόμοιο | 005 |
ὥσπερ δὲ ὅταν ἀστράπτῃ ὁ ἀνὴρ τῆς καλλικόμου Ἥρας, | |
Cum câteodată tot fulgeră soțul pletoasei zeițe | |
τεύχων ἢ πολὺν ὄμβρον ἀθέσφατον ἠὲ χάλαζαν | 006 |
κατασκευάζων ἢ μέγαν ὑετόν, ἢ χάλαζαν ὑπερβάλλουσαν, | |
Hera o grindină poate vestind ori puhoinică ploaie | |
ἢ νιφετόν, ὅτε πέρ τε χιὼν ἐπάλυνεν ἀρούρας, | 007 |
ἢ νιφετόν, ὁπηνίκα ἡ χιὼν ἐπέπασσε τὴν γῆν, | |
Sau vreo ninsoare ce fulguie și înălbește câmpia | |
ἠέ ποθι πτολέμοιο μέγα στόμα πευκεδανοῖο, | 008 |
ἢ μέγα που στόμα πολέμου πικροῦ· | |
Sau un război care mistuie totul în gușa-i cea mare, | |
ὣς πυκίν' ἐν στήθεσσιν ἀνεστενάχιζ' Ἀγαμέμνων | 009 |
οὕτω πυκνῶς ἐν τῷ στήθει ἀνεστέναζεν ὁ Ἀγαμέμνων | |
Astfel adeseori tot mai ofta și-Agamemnon din adâncul | |
νειόθεν ἐκ κραδίης, τρομέοντο δέ οἱ φρένες ἐντός. | 010 |
κάτωθεν ἐκ τῆς καρδίας, ἔτρεμε δὲ αὐτῷ ἐντὸς τὸ ὑπὸ τῷ ἥπατι κείμενον διάφραγμα τοῦ στήθους. | |
Inimii și un cutremur întreagă ființa-i cuprinse, | |
ἤτοι ὅτ' ἐς πεδίον τὸ Τρωϊκὸν ἀθρήσειε, | 011 |
ὅτε μὲν εἰς τὴν Τρωϊκὴν πεδιάδα ἐθεᾶτο, | |
Când se uită la Troienii rămași înaintea cetății. | |
θαύμαζεν πυρὰ πολλὰ τὰ καίετο Ἰλιόθι πρὸ | 012 |
ἐθαύμαζε τὰς πολλὰς πυρκαϊάς, αἳ ἐκαίοντο ἔμπροσθεν τῆς Ἰλίου, | |
El se uimea de mulțimea de focuri ce-ardea pe câmpie | |
αὐλῶν συρίγγων τ' ἐνοπὴν ὅμαδόν τ' ἀνθρώπων. | 013 |
καὶ τὴν βοὴν τῶν αὐλῶν καὶ τῶν συρίγγων, καὶ τὸν θόρυβον τῶν ἀνθρώπων· | |
Și de cântarea din fluier și nai și de larma de oameni. | |
αὐτὰρ ὅτ' ἐς νῆάς τε ἴδοι καὶ λαὸν Ἀχαιῶν, | 014 |
ὅτε δὲ ἀπέβλεπεν εἰς τὰς ναῦς καὶ τὸν στρατὸν τῶν Ἑλλήνων, | |
Când apoi iar se uita și vedea pe Ahei la corăbii, | |
πολλὰς ἐκ κεφαλῆς προθελύμνους ἕλκετο χαίτας | 015 |
πολλὰς τρίχας προρρίζους ἐκ τῆς κεφαλῆς ἕλκων ἀπέσπα | |
Smocuri de păr de la plete cu mâna-și smulgea și lui Zeus | |
ὑψόθ' ἐόντι Διί, μέγα δ' ἔστενε κυδάλιμον κῆρ. | 016 |
τῷ ἐν ὕψει ὄντι Διί, μεγάλως δὲ ἀνέστενε κατὰ τὴν ἔνδοξον ψυχήν. | |
Tot se ruga și din greu suspina el în sinea-i bărbată. | |
ἥδε δέ οἱ κατὰ θυμὸν ἀρίστη φαίνετο βουλὴ | 017 |
αὕτη δὲ αὐτῷ κατὰ τὸν ἐπιλογισμὸν ἀρίστη ἐδόκει βουλή, | |
Una-i păru mai cu cale din tot ce cu mintea-i gândise, | |
Νέστορ' ἔπι πρῶτον Νηλήϊον ἐλθέμεν ἀνδρῶν, | 018 |
ἐλθεῖν ἐπὶ τὸν Νέστορα τὸν υἱὸν τοῦ Νηλέως πρῶτον τῶν ἄλλων ἀνδρῶν, | |
Însuși să meargă la Nestor, întâiu-nțelept al oștirii, | |
εἴ τινά οἱ σὺν μῆτιν ἀμύμονα τεκτήναιτο, | 019 |
εἴ τινα σὺν αὐτῷ βουλὴν βελτίονα μηχανήσαιτο, | |
Doar va putea să înjghebe cu el vreun plan de minune, | |
ἥ τις ἀλεξίκακος πᾶσιν Δαναοῖσι γένοιτο. | 020 |
ἥτις βοήθεια ἐπὶ τοῖς δεινοῖς γένοιτο πᾶσι τοῖς Ἕλλησιν. | |
Care să mântuie acum de primejdie toat-aheimea. | |
ὀρθωθεὶς δ' ἔνδυνε περὶ στήθεσσι χιτῶνα, | 021 |
ἀναστὰς δὲ ἐνέδυσε περὶ τὸ στῆθος τὸν χιτῶνα, | |
Deci ridicându-se-n cort, cămașa de lână-și îmbracă | |
ποσσὶ δ' ὑπὸ λιπαροῖσιν ἐδήσατο καλὰ πέδιλα, | 022 |
τοῖς ποσὶ δὲ τοῖς εὐτραφέσιν ὑπεδήσατο τὰ χρήσιμα ὑποδήματα, | |
Bine și-noadă mândrețea de-opinci la picioarele-i dalbe, | |
ἀμφὶ δ' ἔπειτα δαφοινὸν ἑέσσατο δέρμα λέοντος | 023 |
μετὰ ταῦτα δὲ περιεβάλετο δέρμα πυρρὸν λέοντος | |
Zvârle pe dânsul a leului piele roșatică, mare, | |
αἴθωνος μεγάλοιο ποδηνεκές, εἵλετο δ' ἔγχος. | 024 |
θερμοῦ τὴν φύσιν, μεγάλου, μέχρι τῶν ποδῶν διῆκον, ἔλαβε δὲ καὶ τὸ ξίφος. | |
Lungă de-ajunge la tălpi; ia suliț’ apoi și pornește. | |
ὣς δ' αὔτως Μενέλαον ἔχε τρόμος· οὐδὲ γὰρ αὐτῷ | 025 |
ὡσαύτως δὲ καὶ τὸν Μενέλαον κατεῖχε τρόμος, οὐδὲ γὰρ αὐτῷ | |
Nu mai puțin tremura și Menelau, și somnul de gene | |
ὕπνος ἐπὶ βλεφάροισιν ἐφίζανε· μή τι πάθοιεν | 026 |
ὕπνος ἐπεκάθιζε τοῖς ὀφθαλμοῖς, δεδιὼς μή τι πάθωσιν | |
Nu-i se lipea nicidecum, de grijă cumva să nu piară | |
Ἀργεῖοι, τοὶ δὴ ἕθεν εἵνεκα πουλὺν ἐφ' ὑγρὴν | 027 |
οἱ Ἕλληνες, οἳ δὴ ἕνεκα αὐτοῦ διὰ πολλῆς θαλάσσης | |
Oastea din Argos venită la Troia pe apele mării, | |
ἤλυθον ἐς Τροίην πόλεμον θρασὺν ὁρμαίνοντες. | 028 |
ἀφίκοντο εἰς τὴν Τροίαν, πόλεμον θρασὺν δι᾿ ὁρμῆς ἔχοντες. | |
Numai din pricina lui să se bată-n război vitejește. | |
παρδαλέῃ μὲν πρῶτα μετάφρενον εὐρὺ κάλυψε | 029 |
πρῶτον μὲν οὖν δορᾷ παρδάλεως ποικίλῃ περιεκάλυψε | |
El mai întâi ’și-nveli cu o blană vârstată de pardos | |
ποικίλῃ, αὐτὰρ ἐπὶ στεφάνην κεφαλῆφιν ἀείρας | 030 |
τὸ πλατὺ αὐτοῦ μετάφρενον στεφάνην δὲ σιδηρᾶν (εἶδος περικεφαλαίας) ἆρας τῇ κεφαλῇ | |
Spatele-i lat și își puse un coif cercuit în aramă | |
θήκατο χαλκείην, δόρυ δ' εἵλετο χειρὶ παχείῃ. | 031 |
ἐπέθηκεν, ἔλαβε δὲ δόρυ ἐν τῇ παχείᾳ καὶ ἰσχυρᾷ χειρί· | |
Și după asta luând cu mâna-i vânjoasă o lance, | |
βῆ δ' ἴμεν ἀνστήσων ὃν ἀδελφεόν, ὃς μέγα πάντων | 032 |
ὥρμησε δὲ πορεύεσθαι ἀφυπνίσων καὶ ἐγερῶν τὸν ἑαυτοῦ ἀδελφόν, ὃς μεγάλως πάντων | |
Merse să scoale din somn pe frate-său, cel mai puternic | |
Ἀργείων ἤνασσε, θεὸς δ' ὣς τίετο δήμῳ. | 033 |
τῶν Ἑλλήνων ἐβασίλευε, καθάπερ δὲ θεὸς ἐτιμᾶτο ἐν τῷ δήμῳ· | |
Domn peste Ahei îndeobște cinstit deopotrivă cu zeii. | |
τὸν δ' εὗρ' ἀμφ' ὤμοισι τιθήμενον ἔντεα καλὰ | 034 |
τοῦτον δὲ εὗρε περιτιθέντα τοῖς ὤμοις τὰ καλὰ ὅπλα | |
El îl găsi la-mbrăcarea mândreții de arme în dosul | |
νηῒ πάρα πρύμνῃ· τῷ δ' ἀσπάσιος γένετ' ἐλθών. | 035 |
παρὰ τῇ πρύμνῃ τῆς νεώς· τούτῳ δὲ ἀγαπητὸς καὶ ἥδιστος ἔδοξεν ἀφικόμενος. | |
Unei corăbii în cort, și bine-i păru de venire. | |
τὸν πρότερος προσέειπε βοὴν ἀγαθὸς Μενέλαος· | 036 |
πρὸς τοῦτον δὲ πρότερον εἶπεν ὁ κατὰ πόλεμον ἀγαθὸς Μενέλαος· | |
Și începu să-l întrebe Menelau întâi· „Frățioare, | |
τίφθ' οὕτως ἠθεῖε κορύσσεαι; ἦ τιν' ἑταίρων | 037 |
τίποτε οὕτως, ὦ τίμιε ἀδελφέ, καθοπλίζῃ; ἤ τινα ἀπὸ τῶν φίλων | |
Ce te-ai sculat și-ți pui armele? Oare-ai trimite | |
ὀτρυνέεις Τρώεσσιν ἐπίσκοπον; ἀλλὰ μάλ' αἰνῶς | 038 |
διεγείρεις τοῖς Τρῳσὶ κατάσκοπον; ἀλλὰ πάνυ χαλεπῶς | |
Pe un tovarăș de-ai noștri cumva la Troieni ca iscoadă? | |
δείδω μὴ οὔ τίς τοι ὑπόσχηται τόδε ἔργον | 039 |
δέδοικα μήποτε οὐδείς σοι ἐπαγγείληται τοῦτο τὸ πρᾶγμα, | |
Mie mi-e teamă grozav că n-are să fie nici unul | |
ἄνδρας δυσμενέας σκοπιαζέμεν οἶος ἐπελθὼν | 040 |
μόνος παραγενόμενος κατασκοπεῖν ἄνδρας ἐχθροὺς | |
Care s-ar prinde să meargă pe noaptea cea tainică singur | |
νύκτα δι' ἀμβροσίην· μάλα τις θρασυκάρδιος ἔσται. | 041 |
κατὰ τὴν θείαν νύκτα, πάνυ τις τολμηρὸς ἔσται. | |
Spre-a iscodi pe Troieni, că prea i-ar fi mare cutezul.” | |
τὸν δ' ἀπαμειβόμενος προσέφη κρείων Ἀγαμέμνων· | 042 |
πρὸς τοῦτον δὲ ἀποκρινόμενος εἶπεν ὁ βασιλεὺς Ἀγαμέμνων· | |
Doar îi răspunse zicând al oștilor domn Agamemnon· | |
χρεὼ βουλῆς ἐμὲ καὶ σὲ διοτρεφὲς ὦ Μενέλαε | 043 |
χρεία βουλῆς ἐμοὶ καὶ σοί, ὦ ἐνδοξότατε τεθραμμένε Μενέλαε, | |
„Una ne trebuie-acum, o frate slăvite Menelau, | |
κερδαλέης, ἥ τίς κεν ἐρύσσεται ἠδὲ σαώσει | 044 |
πανούργου, ἥτις ἂν φυλάξοι καὶ σώσοι | |
Spornicul sfat ce ne poate ajuta mai curând să ne scape | |
Ἀργείους καὶ νῆας, ἐπεὶ Διὸς ἐτράπετο φρήν. | 045 |
τοὺς Ἕλληνας, καὶ τὰς ναῦς, ἐπειδὴ ἡ τοῦ Διὸς μετεβλήθη διάνοια· | |
Oastea și stolul de vase, căci altul e gândul lui Zeus, | |
Ἑκτορέοις ἄρα μᾶλλον ἐπὶ φρένα θῆχ' ἱεροῖσιν· | 046 |
ἐπὶ ταῖς θυσίαις ἄρα τοῦ Ἕκτορος μᾶλλον ἔθηκε τὴν διάνοιαν· | |
Inima-l trage pe el mai tare spre jertfa lui Hector. | |
οὐ γάρ πω ἰδόμην, οὐδ' ἔκλυον αὐδήσαντος | 047 |
οὔπω γὰρ ἴδον, οὐδὲ ἤκουσα λέγοντος, | |
Nu mai văzui eu în viața mea, nici auzii că un singur | |
ἄνδρ' ἕνα τοσσάδε μέρμερ' ἐπ' ἤματι μητίσασθαι, | 048 |
ἕνα ἄνδρα τοσαῦτα δεινὰ ἐν μιᾷ ἡμέρᾳ μηχανήσασθαι, | |
Om a putut oarecui cândva să pricinuie atâtea | |
ὅσσ' Ἕκτωρ ἔρρεξε Διῒ φίλος υἷας Ἀχαιῶν | 049 |
ὅσα Ἕκτωρ ὁ φίλος τοῦ Διὸς εἰργάσατο τοὺς υἱοὺς τῶν Ἑλλήνων | |
Cazne și nenorociri cum astăzi făcutu-ne-a nouă | |
αὔτως, οὔτε θεᾶς υἱὸς φίλος οὔτε θεοῖο. | 050 |
οὕτως, ὡς ἔχει φύσιν ἀνθρωπίνην, οὔτε θεᾶς ἀγαπητὸς υἱὸς ὤν, οὔτε θεοῦ· | |
Hector în luptă, măcar că el nu-i fiu de zeu ori zeiță. | |
ἔργα δ' ἔρεξ' ὅσα φημὶ μελησέμεν Ἀργείοισι | 051 |
ἔργα δὲ ἔπραξεν, ὅσα οἴομαι διὰ φροντίδος ἔσεσθαι τοῖς Ἕλλησιν | |
Vreme-ndelungă și până târziu pomeni-vor Danaii | |
δηθά τε καὶ δολιχόν· τόσα γὰρ κακὰ μήσατ' Ἀχαιούς. | 052 |
ἐπὶ πολύ τε καὶ συνεχῶς· τοσαῦτα γὰρ κακὰ τοὺς Ἕλληνας εἰργάσατο. | |
Relele ce-au pătimit de la Hector, atâtea-s de multe. | |
ἀλλ' ἴθι νῦν Αἴαντα καὶ Ἰδομενῆα κάλεσσον | 053 |
ἀλλ᾽ ἄγε νῦν (πορεύθητι) κάλεσον τὸν Αἴαντα καὶ τὸν Ἰδομενέα, | |
Du-te dar, cheamă pe Idomeneu și pe Aias, aleargă | |
ῥίμφα θέων παρὰ νῆας· ἐγὼ δ' ἐπὶ Νέστορα δῖον | 054 |
ταχέως τρέχων ἐπὶ τὰς ναῦς· ἐγὼ δὲ πρὸς τὸν ἔνδοξον Νέστορα | |
Pe la corăbii; eu însumi mă voi repezi pân’ la Nestor | |
εἶμι, καὶ ὀτρυνέω ἀνστήμεναι, αἴ κ' ἐθέλῃσιν | 055 |
πορεύσομαι, καὶ διεγερῶ ἀναστῆναι, ἐὰν βούληται | |
Ca să-i dau zor să se scoale, să-l chem, dacă el vrea să vie | |
ἐλθεῖν ἐς φυλάκων ἱερὸν τέλος ἠδ' ἐπιτεῖλαι. | 056 |
ἀφικέσθαι εἰς τὸ μέγα (θεῖον) τάγμα τῶν φυλάκων, καὶ ἐπιτάξαι· | |
Ceata voinică de paznici să sprijine; ea doar de dânsul | |
κείνῳ γάρ κε μάλιστα πιθοίατο· τοῖο γὰρ υἱὸς | 057 |
ἐκείνου γὰρ ἂν μᾶλλον ἐπακούσαιεν· τούτου γὰρ ὁ υἱὸς | |
Are s-asculte mai mult, fiind peste dânșii mai mare | |
σημαίνει φυλάκεσσι καὶ Ἰδομενῆος ὀπάων | 058 |
ἄρχει τῶν φυλάκων, καὶ ὁ θεράπων τοῦ Ἰδομενέως | |
Fiul lui Nestor și soțul lui Idomeneu, Merione, | |
Μηριόνης· τοῖσιν γὰρ ἐπετράπομέν γε μάλιστα. | 059 |
ὁ Μηριόνης· τούτοις γὰρ ἐπετρέψαμεν τὸ τοιοῦτο μάλιστα. | |
Cărora îndeosebi noi paza de noapte-ncrezurăm.” | |
τὸν δ' ἠμείβετ' ἔπειτα βοὴν ἀγαθὸς Μενέλαος· | 060 |
πρὸς τοῦτον δὲ μετὰ ταῦτα ἀπεκρίνατο ὁ κατὰ πόλεμον ἀγαθὸς Μενέλαος· | |
Dar mai întreabă Menelau pe fratele său Agamemnon· | |
πῶς γάρ μοι μύθῳ ἐπιτέλλεαι ἠδὲ κελεύεις; | 061 |
πῶς δή μοι λέγων ἐπιτάττεις, καὶ ἐντέλλῃ; | |
„Ce fel mă povățuiești și care-ți mai este porunca? | |
αὖθι μένω μετὰ τοῖσι δεδεγμένος εἰς ὅ κεν ἔλθῃς, | 062 |
βούλει ὅπως ἐκεῖ ἐν τοῖς φύλαξι μένω μετ᾿ αὐτῶν, προσδεχόμενος ἕως ἂν ἀφίκῃ, | |
Oare să stau împreună cu el așteptându-te acolo, | |
ἦε θέω μετὰ σ' αὖτις, ἐπὴν εὖ τοῖς ἐπιτείλω; | 063 |
ἢ ὅπως τρέχω ὕστερον κατόπιν σοῦ, ἐπειδὰν αὐτοῖς ἐπιτάξω; | |
Ori să dau fuga-napoi, de-ndată ce-i pun eu la cale?” | |
τὸν δ' αὖτε προσέειπεν ἄναξ ἀνδρῶν Ἀγαμέμνων, | 064 |
πρὸς τοῦτον δὲ εἶπεν ὁ βασιλεὺς τῶν ἀνδρῶν Ἀγαμέμνων. | |
Zise și orândui dup-aceea din nou Agamemnon· | |
αὖθι μένειν, μή πως ἀβροτάξομεν ἀλλήλοιιν | 065 |
ἐκεῖ μένειν, μήπως ἁμαρτάνωμεν ἀλλήλων | |
„Stai împreună cu ei, mi-e teamă cumva pe-ntuneric | |
ἐρχομένω· πολλαὶ γὰρ ἀνὰ στρατόν εἰσι κέλευθοι. | 066 |
ἐρχόμενοι· πολλαὶ γὰρ ὁδοί εἰσιν ἀνὰ τὸν στρατόν, | |
Drumul să nu rătăcim, că-n tabără căile-s multe. | |
φθέγγεο δ' ᾗ κεν ἴῃσθα καὶ ἐγρήγορθαι ἄνωχθι | 067 |
φθέγγου δὲ καὶ φώνει, ὅπου ἂν πορευθῇς, καὶ γρηγορεῖν ἐπίταττε, | |
Strigă pe-oriunde vei trece și-ndeamnă pe toți să vegheze, | |
πατρόθεν ἐκ γενεῆς ὀνομάζων ἄνδρα ἕκαστον | 068 |
ἐκ πατρὸς καὶ τοῦ γένους καλῶν ἕκαστον ἄνδρα, | |
Zi-i fiecărui pe nume și chiar după neam și părinte, | |
πάντας κυδαίνων· μηδὲ μεγαλίζεο θυμῷ, | 069 |
πάντας τιμῶν καὶ δοξάζων, μηδὲ μεγαλαύχου ἐν τῇ ψυχῇ, | |
Laudă, ’nalță-i pe toți și lasă mândria deoparte. | |
ἀλλὰ καὶ αὐτοί περ πονεώμεθα· ὧδέ που ἄμμι | 070 |
ἀλλὰ καὶ ἡμεῖς κοπιῶμεν· οὕτω που ἡμῖν | |
Cată și noi să ne tot ostenim, că așa ni-i din fașă | |
Ζεὺς ἐπὶ γιγνομένοισιν ἵει κακότητα βαρεῖαν. | 071 |
ὁ Ζεὺς τοῖς μεταγενεστέροις παρέχεται ταλαιπωρίαν χαλεπήν. | |
Dat de la Zeus de sus să ducem povara osândei.” | |
ὣς εἰπὼν ἀπέπεμπεν ἀδελφεὸν εὖ ἐπιτείλας· | 072 |
οὕτως εἰπών, ἀπέπεμψε τὸν ἀδελφὸν καλῶς ἐπιτάξας· | |
Asta vorbi și pe frate-său bine-ndrumat îl trimise | |
αὐτὰρ ὃ βῆ ῥ' ἰέναι μετὰ Νέστορα ποιμένα λαῶν· | 073 |
οὕτως δὲ ὥρμησε πορεύεσθαι ἐπὶ τὸν Νέστορα τὸν βασιλέα τοῦ λαοῦ· | |
Și luă drumul și el și se duse la Nestor, pe care | |
τὸν δ' εὗρεν παρά τε κλισίῃ καὶ νηῒ μελαίνῃ | 074 |
τοῦτον δὲ εὗρε παρὰ τῇ σκηνῇ, καὶ τῇ μελαίνῃ νηὶ | |
Lângă corabia neagră la cort îl găsi, pe un moale | |
εὐνῇ ἔνι μαλακῇ· παρὰ δ' ἔντεα ποικίλ' ἔκειτο | 075 |
ἐν τῇ μαλακῇ κοίτῃ, παρέκειντο δ ' αὐτῷ τὰ ποικίλα ὅπλα, | |
Pat așternut odihnind, alături podoaba-i de arme, | |
ἀσπὶς καὶ δύο δοῦρε φαεινή τε τρυφάλεια. | 076 |
ἡ ἀσπίς, καὶ τὰ δύο δόρατα, καὶ ἡ λαμπρὰ περικεφαλαία, | |
Pavăză, sulițe două și chivăra cea sclipitoare | |
πὰρ δὲ ζωστὴρ κεῖτο παναίολος, ᾧ ῥ' ὁ γεραιὸς | 077 |
παρέκειτο δὲ καὶ ἡ ποικιλωτάτη θωρακίτις ζώνη, ᾗ δὴ ὁ γέρων | |
Și cingătoarea cu feluri de fețe, pe care bătrânul | |
ζώννυθ' ὅτ' ἐς πόλεμον φθισήνορα θωρήσσοιτο | 078 |
ἐζώννυτο, ὅτε εἰς τὸν ἀνδροκτόνον πόλεμον καθωπλίζετο | |
O încingea, dacă-n fruntea oștirii pornea la războiul | |
λαὸν ἄγων, ἐπεὶ οὐ μὲν ἐπέτρεπε γήραϊ λυγρῷ. | 079 |
ἄγων τὸν στρατόν· ἐπειδὴ οὐχ ὑπεχώρει τῷ χαλεπῷ γήρᾳ· | |
Sângerător, niciodată dând pas bătrânețelor triste. | |
ὀρθωθεὶς δ' ἄρ' ἐπ' ἀγκῶνος κεφαλὴν ἐπαείρας | 080 |
ἀνορθωθεὶς δ᾽ οὖν ἐπὶ τοῦ ἀγκῶνος, τὴν κεφαλὴν ἀνατείνας, | |
Capu-și ridică deodată și-n cot răzămându-se Nestor | |
Ἀτρεΐδην προσέειπε καὶ ἐξερεείνετο μύθῳ· | 081 |
εἶπε πρὸς τὸν υἱὸν τοῦ Ἀτρέως, καὶ ἐξηρώτησε λόγῳ· | |
Lui Agamemnon îi zice și nedumirit îl întreabă· | |
τίς δ' οὗτος κατὰ νῆας ἀνὰ στρατὸν ἔρχεαι οἶος | 082 |
τίς οὗτος πορεύῃ μόνος κατὰ τὰς ναῦς ἀνὰ τὸν στρατὸν | |
„Cine ești tu care singur în tabără pe la corăbii | |
νύκτα δι' ὀρφναίην, ὅτε θ' εὕδουσι βροτοὶ ἄλλοι, | 083 |
κατὰ τὴν σκοτεινὴν νύκτα, ὁπηνίκα οἱ ἄλλοι ἄνθρωποι ὑπνώττουσιν; | |
Noaptea, când toți odihnesc, îmi horhăi așa pe-ntuneric? | |
ἠέ τιν' οὐρήων διζήμενος, ἤ τιν' ἑταίρων; | 084 |
ἤ τινα τῶν ἡμιόνων ζητῶν, ἤ τινα τῶν φίλων; | |
Cauți un tovarăș ori umbli cumva după paznici de noapte? | |
φθέγγεο, μηδ' ἀκέων ἐπ' ἔμ' ἔρχεο· τίπτε δέ σε χρεώ; | 085 |
φώνει· μὴ δὲ σιγῶν ἔρχου πρὸς ἐμέ· τίς δέ σοι χρεία; | |
Ce vrei? Vorbește. Tăcut să nu te apropii de mine.” | |
τὸν δ' ἠμείβετ' ἔπειτα ἄναξ ἀνδρῶν Ἀγαμέμνων· | 086 |
πρὸς τοῦτον δὲ μετὰ ταῦτα ἀπεκρίνατο ὁ βασιλεὺς τῶν ἀνδρῶν Ἀγαμέμνων· | |
Craiul Atrid Agamemnon îndată lui Nestor răspunse· | |
ὦ Νέστορ Νηληϊάδη μέγα κῦδος Ἀχαιῶν | 087 |
ὦ Νέστορ υἱὲ τοῦ Νηλέως, μεγάλη δόξα τῶν Ἑλλήνων, | |
„Nestor al meu Neliene, tu mare-a Danailor față, | |
γνώσεαι Ἀτρεΐδην Ἀγαμέμνονα, τὸν περὶ πάντων | 088 |
γνώσῃ Ἀγαμέμνονα τὸν υἱὸν τοῦ Ἀτρέως, ὃν ὑπὲρ πάντας | |
Află că eu sunt Atrid Agamemnon, sunt nenorocitul | |
Ζεὺς ἐνέηκε πόνοισι διαμπερὲς εἰς ὅ κ' ἀϋτμὴ | 089 |
ὁ Ζεὺς εἰς πόνους ἐνέβαλε παντελῶς, ἕως ἂν ἡ ἀναπνοὴ | |
Căruia-i dat să mă zbucium mai mult decât alții, de-a pururi | |
ἐν στήθεσσι μένῃ καί μοι φίλα γούνατ' ὀρώρῃ. | 090 |
ἐν τῷ στήθει μένῃ, καὶ τὰ ἀγαπητά μοι γόνατα κινῶνται· | |
Cât mai am suflet în piept și pot să mă țin pe picioare. | |
πλάζομαι ὧδ' ἐπεὶ οὔ μοι ἐπ' ὄμμασι νήδυμος ὕπνος | 091 |
πλανῶμαι οὕτως, ἐπειδὴ οὔ μοι ἐπὶ τοῖς ὀφθαλμοῖς ὕπνος δυσέκδυτος | |
Umblu, că dulcea somnie de loc nu se prinde de mine, | |
ἱζάνει, ἀλλὰ μέλει πόλεμος καὶ κήδε' Ἀχαιῶν. | 092 |
καθίζει, ἀλλὰ διὰ φροντίδος ἐστὶν ὁ πόλεμος, καὶ αἱ θλίψεις τῶν Ἑλλήνων· | |
Cuget mereu la război și mă doare cum sufer’ ai noștri; | |
αἰνῶς γὰρ Δαναῶν περιδείδια, οὐδέ μοι ἦτορ | 093 |
δέδοικα γὰρ χαλεπῶς περὶ τῶν Ἑλλήνων, οὐδέ μοι ἡ ψυχὴ | |
Tare mi-e teamă de bieții Danai și mi-e liniștea dusă, | |
ἔμπεδον, ἀλλ' ἀλαλύκτημαι, κραδίη δέ μοι ἔξω | 094 |
καθέστηκεν, ἀλλὰ πλανῶμαι κατὰ τὴν γνώμην, καὶ τεθορύβημαι, ἡ καρδία δέ μοι ἔξω | |
Parcă-s din fire ieșit, se zbate să iasă din mine | |
στηθέων ἐκθρῴσκει, τρομέει δ' ὑπὸ φαίδιμα γυῖα. | 095 |
τοῦ στήθους ἐκπηδᾷ, ὑποτρέμουσι δὲ τὰ λαμπρὰ μέλη. | |
Sufletul și am un tremur pe trup și pe dalbe picioare. | |
ἀλλ' εἴ τι δραίνεις, ἐπεὶ οὐδὲ σέ γ' ὕπνος ἱκάνει, | 096 |
ἀλλ᾽ εἴ τι δραστικῶς ἔχεις, ἐπειδὴ οὐ δὲ σέ γε ὕπνος καταλαμβάνει, | |
Dacă tu vrei să te miști, dacă n-ai și tu pace și-odihnă, | |
δεῦρ' ἐς τοὺς φύλακας καταβήομεν, ὄφρα ἴδωμεν | 097 |
ἄγε καταβῶμεν πρὸς τοὺς φύλακας, ὅπως ἴδωμεν | |
Haidem de vale la străji, să dăm raită pe-acolo-mpreună, | |
μὴ τοὶ μὲν καμάτῳ ἀδηκότες ἠδὲ καὶ ὕπνῳ | 098 |
μὴ οὗτοι μὲν κόπῳ καὶ ἀγρυπνίᾳ ἀδημονήσαντες | |
Ca să vedem dacă ei, obosiți de nesomn și de trudă, | |
κοιμήσωνται, ἀτὰρ φυλακῆς ἐπὶ πάγχυ λάθωνται. | 099 |
ὑπνώσωσι, τῆς φυλακῆς δὲ παντελῶς ἐπιλάθωνται· | |
Nu adormiră cumva și uitară cu totul de pază. | |
δυσμενέες δ' ἄνδρες σχεδὸν εἵαται· οὐδέ τι ἴδμεν | 100 |
ἄνδρες δὲ πολέμιοι ἐγγὺς κάθηνται, οὐδέ τι οἴδαμεν | |
Prea sunt dușmanii aproape de noi și nu știm aieve, | |
μή πως καὶ διὰ νύκτα μενοινήσωσι μάχεσθαι. | 101 |
μήπως καὶ κατὰ τὴν νύκτα προθυμηθήσωνται πολεμεῖν. | |
Dacă nu-ncearcă cumva astă-noapte să dea bătălie.” | |
τὸν δ' ἠμείβετ' ἔπειτα Γερήνιος ἱππότα Νέστωρ· | 102 |
πρὸς τοῦτον δὲ μετὰ ταῦτα ἀπεκρίνατο ὁ ἀπὸ τῆς Γερήνης ἱππικὸς Νέστωρ· | |
Numaidecât i-a răspuns călărețul, cumintele Nestor· | |
Ἀτρεΐδη κύδιστε ἄναξ ἀνδρῶν Ἀγάμεμνον | 103 |
ὦ υἱὲ τοῦ Ἀτρέως ἐνδοξότατε βασιλεῦ τῶν ἀνδρῶν Ἀγάμεμνον, | |
„Tu al voinicilor crai, măritule Atrid Agamemnon, | |
οὔ θην Ἕκτορι πάντα νοήματα μητίετα Ζεὺς | 104 |
οὐκέτι τῷ Ἕκτορι πάντα τὰ διανοήματα ὁ βουλευτικὸς Ζεὺς | |
Nu tot ce cugetă Hector și tot ce-și închipuie dânsul | |
ἐκτελέει, ὅσα πού νυν ἐέλπεται· ἀλλά μιν οἴω | 105 |
ἐκτελέσει, ὅσα που νῦν ἐλπίζει, ἀλλ' ὑπολαμβάνω | |
Va împlini Cel-de-sus, ba-mi pare că chiar dimpotrivă, | |
κήδεσι μοχθήσειν καὶ πλείοσιν, εἴ κεν Ἀχιλλεὺς | 106 |
αὐτὸν λύπαις ταλαιπωρήσειν, καὶ περισσοτέραις, ἐὰν ὁ Ἀχιλλεὺς | |
Dânsul va fi cotropit de mai multe nevoi, când Ahile | |
ἐκ χόλου ἀργαλέοιο μεταστρέψῃ φίλον ἦτορ. | 107 |
ἐκ τῆς λυπηρᾶς καὶ χαλεπῆς ὀργῆς μεθαρμόσῃ τὴν ἀγαπητὴν ψυχήν. | |
Va lepăda de pe suflet povara mâniei cumplite. | |
σοὶ δὲ μάλ' ἕψομ' ἐγώ· ποτὶ δ' αὖ καὶ ἐγείρομεν ἄλλους | 108 |
σοὶ δὲ ἐγὼ πάνυ ἀκολουθήσω· πρὸς δὲ καὶ ἄλλους ἀνιστῶμεν, | |
Eu te urmez bucuros, dar hai să trezim și pe alții, | |
ἠμὲν Τυδεΐδην δουρὶ κλυτὸν ἠδ' Ὀδυσῆα | 109 |
τόν τε υἱὸν τοῦ Τυδέως τὸν κατὰ πολὺ ἔνδοξον, καὶ τὸν Ὀδυσσέα, | |
Pe Diomede, vultan la război, pe dibaciul Ulise | |
ἠδ' Αἴαντα ταχὺν καὶ Φυλέος ἄλκιμον υἱόν. | 110 |
καὶ τὸν ταχὺν Αἴαντα, καὶ τὸν ἰσχυρὸν υἱὸν τοῦ Φυλέως· | |
Și pe șoimanul de Aias precum și pe vladnicul Meges. | |
ἀλλ' εἴ τις καὶ τούσδε μετοιχόμενος καλέσειεν | 111 |
ἀλλ᾽ εἴθε τις καὶ τούτους καλέσειεν ἐπελθών, | |
Ba să dea fuga pe loc cineva și să cheme pe craiul | |
ἀντίθεόν τ' Αἴαντα καὶ Ἰδομενῆα ἄνακτα· | 112 |
τόν τε ἰσόθεον Αἴαντα, καὶ τὸν βασιλέα Ἰδομενέα, | |
Idomeneu și pe Aias Telamonianul, că nu li-i | |
τῶν γὰρ νῆες ἔασιν ἑκαστάτω, οὐδὲ μάλ' ἐγγύς. | 113 |
τούτων γὰρ αἱ νῆές εἰσι πορρωτάτω, οὐδὲ πάνυ πλησίον. | |
Tabăr-aproape, ci prea e departe și-i drum pân-acolo. | |
ἀλλὰ φίλον περ ἐόντα καὶ αἰδοῖον Μενέλαον | 114 |
ἀλλὰ καίπερ ὄντα φίλον καὶ αἰδοῦς ἄξιον τὸν Μενέλαον | |
Dar pe Menelau, oricât mi-i de drag și de vrednic de cinste, | |
νεικέσω, εἴ πέρ μοι νεμεσήσεαι, οὐδ' ἐπικεύσω | 115 |
ὀνειδίσω, κἂν εἰ μέμψῃ μοι, οὐδὲ ἐπικρύψω, | |
Chiar de ți-ar fi cu bănat, voi spune-o deschis de la mine, | |
ὡς εὕδει, σοὶ δ' οἴῳ ἐπέτρεψεν πονέεσθαι. | 116 |
ὅτι καθεύδει, σοι δέ, οἶμαι, ἐπέτρεψε πονεῖν καὶ ταλαιπωρεῖν. | |
L-aș dojeni că el doarme și singur te lasă la lucru. | |
νῦν ὄφελεν κατὰ πάντας ἀριστῆας πονέεσθαι | 117 |
νῦν ὤφειλεν κατὰ πάντας τοὺς ἀριστεῖς πονεῖν, | |
Ba era dânsul dator ca să stăruie acuma, s-alerge | |
λισσόμενος· χρειὼ γὰρ ἱκάνεται οὐκέτ' ἀνεκτός. | 118 |
παρακαλῶν αὐτούς, χρεία γὰρ καταλαμβάνει ἀνύποιστος. | |
Pe la fruntași, să se roage de toți, că e mare nevoia.” | |
τὸν δ' αὖτε προσέειπεν ἄναξ ἀνδρῶν Ἀγαμέμνων· | 119 |
πρὸς τοῦτον δὲ εἶπεν ὁ βασιλεὺς τῶν ἀνδρῶν Ἀγαμέμνων· | |
Craiul Atrid Agamemnon îndată răspunse lui Nestor· | |
ὦ γέρον ἄλλοτε μέν σε καὶ αἰτιάασθαι ἄνωγα· | 120 |
ὦ γέρον, ἄλλοτε μέν σε καὶ αἰτιᾶσθαι ἐκέλευον, | |
„Eu ți-aș da voie oricând să-l învinui, moș Nestor, pe dânsul, | |
πολλάκι γὰρ μεθιεῖ τε καὶ οὐκ ἐθέλει πονέεσθαι | 121 |
πολλάκις γὰρ παραλείπει, καὶ οὐ βούλεται πονεῖν, | |
Căci lăsător e din fire și preget-adese la muncă; | |
οὔτ' ὄκνῳ εἴκων οὔτ' ἀφραδίῃσι νόοιο, | 122 |
οὔτε ῥαθυμίᾳ ὑποχωρῶν, οὔτε ἀνοίᾳ νοῦ, | |
Nu doar că nu se îndeamnă de lene și nu-l taie capul, | |
ἀλλ' ἐμέ τ' εἰσορόων καὶ ἐμὴν ποτιδέγμενος ὁρμήν. | 123 |
ἀλλ᾽ ἀφορῶν πρὸς ἐμέ, καὶ τὴν ἐμὴν προσδεχόμενος προθυμίαν· | |
Ci se tot uită la mine și adastă din parte-mi îndemnul. | |
νῦν δ' ἐμέο πρότερος μάλ' ἐπέγρετο καί μοι ἐπέστη· | 124 |
κατὰ τὸ παρὸν δὲ πρότερον ἐμοῦ πάνυ ἠγέρθη, κἀμοὶ παρεγένετο· | |
El îns-acum s-a trezit și a venit mai-nainte la mine. | |
τὸν μὲν ἐγὼ προέηκα καλήμεναι οὓς σὺ μεταλλᾷς. | 125 |
τοῦτον δὲ ἐγὼ προέπεμψα καλέσαι, οὓς σὺ ζητεῖς. | |
Eu l-am trimis ca să cheme pe-aceia pe care tu-i cauți. | |
ἀλλ' ἴομεν· κείνους δὲ κιχησόμεθα πρὸ πυλάων | 126 |
ἀλλὰ πορευώμεθα, ἐκείνους δὲ πρὸ τῶν πυλῶν καταληψόμεθα | |
Hai dar să mergem. Pe ei i-om găsi între paznici-naintea | |
ἐν φυλάκεσσ', ἵνα γάρ σφιν ἐπέφραδον ἠγερέθεσθαι. | 127 |
ἐν τοῖς φύλαξιν, ἐκεῖ γὰρ αὐτοῖς παρήγγειλα ἀθροισθῆναι. | |
Porții, pe unde la cale pusei să s-adune cu toții.” | |
τὸν δ' ἠμείβετ' ἔπειτα Γερήνιος ἱππότα Νέστωρ· | 128 |
πρὸς τὸν δὲ μετὰ ταῦτα ἀπεκρίνατο ὁ ἀπὸ τῆς Γερήνης ἱππικὸς Νέστωρ. | |
Zise bătrânul atunci· „Numai astfel în tabăr-Aheii | |
οὕτως οὔ τίς οἱ νεμεσήσεται οὐδ' ἀπιθήσει | 129 |
οὕτως οὔ(δεὶς) τις αὐτῷ μέμψεται, οὐδὲ ἀπειθήσει | |
Au să-l asculte pe el și n-o să se-mpizmuie nimeni | |
Ἀργείων, ὅτε κέν τιν' ἐποτρύνῃ καὶ ἀνώγῃ. | 130 |
ἀπὸ τῶν Ἑλλήνων, ὅταν τινὰ προτρέπῃ καὶ διεγείρῃ. | |
Când o să-i mâne la arme și o să le dea lor poruncă.” | |
ὣς εἰπὼν ἔνδυνε περὶ στήθεσσι χιτῶνα, | 131 |
οὕτως εἰπὼν ἐνέδυσε περὶ τὸ στῆθος τὸν χιτῶνα (τὴν ἐσθῆτα), | |
Asta zicându-i moș Nestor își pune cămașa pe dânsul, | |
ποσσὶ δ' ὑπὸ λιπαροῖσιν ἐδήσατο καλὰ πέδιλα, | 132 |
τοῖς ποσὶ δὲ τοῖς εὐτραφέσιν ὑπεδήσατο τὰ χρήσιμα ὑποδήματα, | |
Bine-și înoadă mândrețea de-opinci la picioarele-i dalbe | |
ἀμφὶ δ' ἄρα χλαῖναν περονήσατο φοινικόεσσαν | 133 |
περιεπόρπησε δὲ τὴν ἐρυθρὰν χλαῖναν, | |
Și pe la umăr cu sponci își încheie o mantie roșă, | |
διπλῆν ἐκταδίην, οὔλη δ' ἐπενήνοθε λάχνη. | 134 |
διπλῆν γινομένην τῇ ἐκτάσει τοῦ πλάτους, συνεστραμμένη δὲ τρίχωσις αὐτῇ ἐπεσπαρμένη ἦν. | |
Largă, frumos îndoită pe el și cu mițe-atârnate. | |
εἵλετο δ' ἄλκιμον ἔγχος ἀκαχμένον ὀξέϊ χαλκῷ, | 135 |
ἔλαβε δὲ τὸ ἰσχυρὸν δόρυ ἐστομωμένον σιδήρῳ ὀξεῖ, | |
Țeapăna-i lance cu vârf de aramă luând dup-aceea, | |
βῆ δ' ἰέναι κατὰ νῆας Ἀχαιῶν χαλκοχιτώνων. | 136 |
ὥρμησε δὲ πορεύεσθαι κατὰ τὰς ναῦς τῶν σιδηροθωράκων Ἑλλήνων | |
Merse la vase grăbit prin mijlocul oastei ahee. | |
πρῶτον ἔπειτ' Ὀδυσῆα Διὶ μῆτιν ἀτάλαντον | 137 |
πρῶτον· μετὰ ταῦτα δὲ Ὀδυσσέα τὸν κατὰ βουλὴν ἴσον τῷ Διὶ ἀνήγειρεν | |
Colo dintâi pe-Odiseu cel una cu Zeus la minte | |
ἐξ ὕπνου ἀνέγειρε Γερήνιος ἱππότα Νέστωρ | 138 |
ἐκ τοῦ ὕπνου ὁ ἀπὸ τῆς Γερήνης ἱππικὸς Νέστωρ | |
Iute din somn a trezit călărețul Gerenios Nestor. | |
φθεγξάμενος· τὸν δ' αἶψα περὶ φρένας ἤλυθ' ἰωή, | 139 |
φωνήσας, τούτου δὲ εὐθέως τὴν διάνοιαν περιήχησεν ἡ βοή, | |
Glasu-i, când el a strigat, pe loc la ureche-i ajunse. | |
ἐκ δ' ἦλθε κλισίης καί σφεας πρὸς μῦθον ἔειπε· | 140 |
ἐξῆλθε δὲ τῆς σκηνῆς, καὶ πρὸς αὐτοὺς εἶπε λόγον· | |
Iese Ulise din cort și răstit îi întreabă pe dânșii· | |
τίφθ' οὕτω κατὰ νῆας ἀνὰ στρατὸν οἶοι ἀλᾶσθε | 141 |
τίποτε οὕτω μόνοι πλανᾶσθε κατὰ τὰς ναῦς, καὶ τὸν στρατὸν | |
„Ce hoinăriți voi așa între corturi aici la corăbii, | |
νύκτα δι' ἀμβροσίην, ὅ τι δὴ χρειὼ τόσον ἵκει; | 142 |
κατὰ τὴν θείαν νύκτα; τί δὴ χρεία τοσοῦτον κατέλαβε; | |
Singuri în tainica noapte? Ce mare nevoie v-ajunge?” | |
τὸν δ' ἠμείβετ' ἔπειτα Γερήνιος ἱππότα Νέστωρ· | 143 |
πρὸς τοῦτον δὲ μετὰ ταῦτα ἀπεκρίνατο ὁ ἀπὸ τῆς Γερήνης ἱππικὸς Νέστωρ· | |
Dar îl întâmpin’ atunci călărețul Gerenios Nestor· | |
διογενὲς Λαερτιάδη πολυμήχαν' Ὀδυσσεῦ | 144 |
ὦ υἱὲ τοῦ Λαέρτου ἐκ τοῦ Διὸς ἕλκων τὸ γένος, πολύτροπε Ὀδυσσεῦ, | |
„Mult iscusite Odiseu, tu Laertiade mărite, | |
μὴ νεμέσα· τοῖον γὰρ ἄχος βεβίηκεν Ἀχαιούς. | 145 |
μὴ μέμφου, τοιαύτη γὰρ λύπη κατέλαβε (ἐβιάσατο) τοὺς Ἕλληνας, | |
Nu fi pe noi supărat, că mare-i strâmtoarea oștirii. | |
ἀλλ' ἕπε', ὄφρα καὶ ἄλλον ἐγείρομεν ὅν τ' ἐπέοικε | 146 |
ἀλλ᾿ ἀκολούθει, ὅπως καὶ ἄλλον ἀναστήσωμεν ὅντινα δεῖ | |
Vino cu noi să trezim pe oricine-i dator să dea sfatul | |
βουλὰς βουλεύειν, ἢ φευγέμεν ἠὲ μάχεσθαι. | 147 |
συμβουλεύειν, ἢ φεύγειν, ἢ πολεμεῖν. | |
La sfătuit, dacă-i fuga mai bună cumva ori războiul.” | |
ὣς φάθ', ὃ δὲ κλισίην δὲ κιὼν πολύμητις Ὀδυσσεὺς | 148 |
οὕτως εἶπεν. Ὀδυσσεὺς δὲ ὁ πολύβουλος εἰσελθὼν εἰς τὴν σκηνὴν | |
Asta bătrânul grăi și în cortu-i se-ntoarse Ulise, | |
ποικίλον ἀμφ' ὤμοισι σάκος θέτο, βῆ δὲ μετ' αὐτούς. | 149 |
τὴν ποικίλην ἀσπίδα περιέθηκε τοῖς ὤμοις, ἐπορεύθη δὲ πρὸς αὐτούς. | |
Scutul pe umăr luând se duse-mpreună cu dânșii | |
βὰν δ' ἐπὶ Τυδεΐδην Διομήδεα· τὸν δὲ κίχανον | 150 |
ἐπορεύθησαν δὲ ἐπὶ τὸν υἱὸν τοῦ Τυδέως τὸν Διομήδην, τοῦτον δὲ κατέλαβον (εὗρον) | |
După Tidide. Pe el în afară de cort îl găsiră | |
ἐκτὸς ἀπὸ κλισίης σὺν τεύχεσιν· ἀμφὶ δ' ἑταῖροι | 151 |
ἐκτὸς ἀπὸ τῆς σκηνῆς σὺν τοῖς ὅπλοις, περὶ αὐτὸν δὲ οἱ φίλοι | |
Unde dormea înarmat. Alături dormeau deopotrivă | |
εὗδον, ὑπὸ κρασὶν δ' ἔχον ἀσπίδας· ἔγχεα δέ σφιν | 152 |
ὕπνωττον, ὑπὸ ταῖς κεφαλαῖς δὲ εἶχον τὰς ἀσπίδας, τὰ δόρατα δὲ αὐτοῖς | |
Soții cu scutul sub cap, și lăncile lor pe aproape | |
ὄρθ' ἐπὶ σαυρωτῆρος ἐλήλατο, τῆλε δὲ χαλκὸς | 153 |
ὀρθὰ ἐπὶ τοῦ ἐσχάτου σιδηρίου περιπεπηγμένα ἦσαν, πόρρω δὲ ὁ σίδηρος | |
Stau cu mânerul înfipte-n pământ și sclipea de pe ele | |
λάμφ' ὥς τε στεροπὴ πατρὸς Διός· αὐτὰρ ὅ γ' ἥρως | 154 |
ἀνέλαμπεν, ὥσπερ ἀστραπὴ τοῦ Διὸς τοῦ πατρός· ὁ ἥρως δὲ | |
Boldul de aramă departe ca fulgerul tatălui Zeus. | |
εὗδ', ὑπὸ δ' ἔστρωτο ῥινὸν βοὸς ἀγραύλοιο, | 155 |
ἐκάθευδεν, ὑπέστρωτο δ᾽ αὐτῷ δέρμα βοὸς ἀγροδιαίτου, | |
Sta Diomede culcat pe o blană de taur sălbatic, | |
αὐτὰρ ὑπὸ κράτεσφι τάπης τετάνυστο φαεινός. | 156 |
ὑπὸ τῇ κεφαλῇ δὲ τάπης λαμπρὸς ἐξήπλωτο· | |
Iar pe sub cap el avea așternut un covor de minune. | |
τὸν παρστὰς ἀνέγειρε Γερήνιος ἱππότα Νέστωρ, | 157 |
τοῦτον παραγενόμενος ἀνέστησεν ὁ ἀπὸ τῆς Γερήνης ἱππικὸς Νέστωρ, | |
Merse moș Nestor la el și cum îl clinti cu piciorul, | |
λὰξ ποδὶ κινήσας, ὄτρυνέ τε νείκεσέ τ' ἄντην· | 158 |
εὐτόνως τῷ δακτύλῳ τοῦ ποδὸς (τῷ πλάτει τοῦ ποδὸς νύξας καὶ διακινήσας), τοῦ κοίλου μέρους ἁψάμενος τοῦ ποδὸς αὐτοῦ, καὶ διήγειρε καὶ ὠνείδισε φανερῶς· | |
Iute din somn îl trezi și-ncepu să-i dea zor și să-l certe· | |
ἔγρεο Τυδέος υἱέ· τί πάννυχον ὕπνον ἀωτεῖς; | 159 |
Ἐγείρου, ὦ υἱὲ τοῦ Τυδέως, τί ὕπνον νυκτὸς ὅλης καρποῖ; | |
„Scoală și hai, Diomede. Ce dormi câtu-i noaptea și sforăi? | |
οὐκ ἀΐεις ὡς Τρῶες ἐπὶ θρωσμῷ πεδίοιο | 160 |
οὐκ αἰσθάνῃ ὅτι οἱ Τρῷες ἐπὶ τῷ ἀνεστηκότι τόπῳ τοῦ πεδίου | |
N-auzi c-aici pe tăpșanul câmpiei Troienii și-au masul | |
εἵαται ἄγχι νεῶν, ὀλίγος δ' ἔτι χῶρος ἐρύκει; | 161 |
κάθηνται πλησίον τῶν νεῶν, ὀλίγον δέ τι διάστημα κωλύει; | |
Lângă corăbii și-o palmă de loc ne desparte de dânșii?” | |
ὣς φάθ', ὃ δ' ἐξ ὕπνοιο μάλα κραιπνῶς ἀνόρουσε, | 162 |
οὕτως εἶπεν. οὗτος δὲ πάνυ ταχέως ἐκ τοῦ ὕπνου ἀνώρμησε, | |
Asta-i vorbi, și Tidid deodată din somn se repede | |
καί μιν φωνήσας ἔπεα πτερόεντα προσηύδα· | 163 |
καὶ φωνήσας, λόγους ταχεῖς ἔλεγε πρὸς αὐτόν· | |
Și cuvântează cu glas rostindu-le vorbe ce zboară· | |
σχέτλιός ἐσσι γεραιέ· σὺ μὲν πόνου οὔ ποτε λήγεις. | 164 |
ἄξια ἀγανακτήσεως πράττων τυγχάνεις, ὦ γέρον· σὺ μὲν οὐδέποτε ἀποπαύῃ τοῦ πόνου· | |
„Moșule, strașnic mai ești. Tu n-ai niciodată odihnă. | |
οὔ νυ καὶ ἄλλοι ἔασι νεώτεροι υἷες Ἀχαιῶν | 165 |
οὐκ εἰσὶ καὶ ἄλλοι νεώτεροι υἱοὶ τῶν Ἑλλήνων, | |
Nu erau oare prin tabără alții de-ai noștri mai tineri | |
οἵ κεν ἔπειτα ἕκαστον ἐγείρειαν βασιλήων | 166 |
οἳ δὴ ἕκαστον ἂν τῶν βασιλέων ἀναστήσειαν | |
Care puteau mai curând să dea fuga la crai orișiunde | |
πάντῃ ἐποιχόμενοι; σὺ δ' ἀμήχανός ἐσσι γεραιέ. | 167 |
πανταχοῦ ἐπερχόμενοι, σὺ δὲ ἀκοπίαστος καὶ ἀνίκητος εἶ, ὦ γέρον. | |
Și să-i deștepte pe toți? Tu nu știi de trudă, moș Nestor.” | |
τὸν δ' αὖτε προσέειπε Γερήνιος ἱππότα Νέστωρ· | 168 |
πρὸς τοῦτον δὲ εἶπεν ὁ ἀπὸ τῆς Γερήνης ἱππικὸς Νέστωρ· | |
Dar îi răspunse zicând călărețul Gerenios Nestor· | |
ναὶ δὴ ταῦτά γε πάντα φίλος κατὰ μοῖραν ἔειπες. | 169 |
ναὶ δὴ ταῦτά γε πάντα, ὦ φίλε, κατὰ τὸ πρέπον εἶπας· | |
„Vorbele câte mi-ai spus, o fătul meu, drepte sunt toate. | |
εἰσὶν μέν μοι παῖδες ἀμύμονες, εἰσὶ δὲ λαοὶ | 170 |
ὑπάρχουσι μέν μοι υἱοὶ ἄμεμπτοι, ὑπάρχουσι δὲ λαοὶ | |
Am și copii cumsecade și oameni destui în oștire, | |
καὶ πολέες, τῶν κέν τις ἐποιχόμενος καλέσειεν· | 171 |
καὶ πολλοί, τούτων ἄν τις ἐπελθὼν καλέσειεν, | |
Și unul din ei negreșit ar putea după crai să alerge, | |
ἀλλὰ μάλα μεγάλη χρειὼ βεβίηκεν Ἀχαιούς. | 172 |
ἀλλὰ πάνυ μεγάλη χρεία κατέλαβε (ἐβιάσατο) τοὺς Ἕλληνας· | |
Dar e grozavă nevoia ce-apasă pe-Ahei astă-noapte, | |
νῦν γὰρ δὴ πάντεσσιν ἐπὶ ξυροῦ ἵσταται ἀκμῆς | 173 |
νῦν γὰρ πᾶσι τοῖς Ἕλλησιν ἐπ᾽ ἀκμῆς ξυροῦ ἵσταται | |
Doar pe tăișul de brici ne stă de acum nouă norocul· | |
ἢ μάλα λυγρὸς ὄλεθρος Ἀχαιοῖς ἠὲ βιῶναι. | 174 |
ἢ φθορὰ πάνυ χαλεπή, ἢ ζῆσαι. | |
Vorba-i ori jalnic pierim ori abia scăpa-vom cu viața. | |
ἀλλ' ἴθι νῦν Αἴαντα ταχὺν καὶ Φυλέος υἱὸν | 175 |
ἀλλὰ πορεύθητι νῦν, ἀνέγειρον τὸν ταχὺν Αἴαντα, καὶ τὸν υἱὸν τοῦ Φυλέως· | |
Du-te dar repede acum și scoală pe Aias mai iute, | |
ἄνστησον· σὺ γάρ ἐσσι νεώτερος· εἴ μ' ἐλεαίρεις. | 176 |
σὺ γὰρ εἶ νεώτερος, εἴ γέ ἐμε ἐλεεῖς. | |
Scoală pe Meges, că tu ești mai tânăr, ai milă de mine.” | |
ὣς φάθ', ὃ δ' ἀμφ' ὤμοισιν ἑέσσατο δέρμα λέοντος | 177 |
οὕτως εἶπεν. οὗτος δὲ περὶ τοὺς ὤμους ἐνεδύσατο δέρμα λέοντος | |
Astfel îi zice, iar el își aruncă pe umere blana | |
αἴθωνος μεγάλοιο ποδηνεκές, εἵλετο δ' ἔγχος. | 178 |
θερμοῦ τὴν φύσιν, μεγάλου, μέχρι τῶν ποδῶν διῆκον, ἔλαβε δὲ τὸ δόρυ, | |
Roibă de leu ce-l acoperă pân’ la picior și cu lancea | |
βῆ δ' ἰέναι, τοὺς δ' ἔνθεν ἀναστήσας ἄγεν ἥρως. | 179 |
ὥρμησε δὲ πορεύεσθαι. τούτους δὲ ἐκεῖθεν ἀνεγείρας ἦγεν ὁ ἥρως· | |
Pleacă, și după ce-i scoală-i aduce cu sine viteazul. | |
οἳ δ' ὅτε δὴ φυλάκεσσιν ἐν ἀγρομένοισιν ἔμιχθεν, | 180 |
οὗτοι δὲ ὁπηνίκα ἐν τοῖς συνηθροισμένοις φύλαξιν ἐγένοντο, | |
Când după asta la străji se duseră ei împreună, | |
οὐδὲ μὲν εὕδοντας φυλάκων ἡγήτορας εὗρον, | 181 |
οὐδαμῶς ὑπνώττοντας εὗρον τοὺς ἡγεμόνας τῶν φυλάκων, | |
Nu mai găsiră dormind pe unul măcar dintre capii | |
ἀλλ' ἐγρηγορτὶ σὺν τεύχεσιν εἵατο πάντες. | 182 |
ἀλλὰ γρηγοροῦντες σὺν τοῖς ὅπλοις πάντες ἐκάθηντο. | |
Străjilor; ba ei stau treji și gata-narmați laolaltă. | |
ὡς δὲ κύνες περὶ μῆλα δυσωρήσωνται ἐν αὐλῇ | 183 |
· ὥσπερ δὲ οἱ κύνες περὶ τὰ πρόβατα κακὴν φυλακὴν καὶ νύκτα διάγουσιν ἐν τῇ μάνδρῃ, | |
Cum pe la strungă dulăii stau neadormiți după turmă, | |
θηρὸς ἀκούσαντες κρατερόφρονος, ὅς τε καθ' ὕλην | 184 |
θηρίου ἀκούσαντες ἰσχυροῦ καὶ γενναίου, ὅπερ κατὰ τὸν δρυμὸν | |
Când aud ei de vreo fiară temută ce noaptea răsare | |
ἔρχηται δι' ὄρεσφι· πολὺς δ' ὀρυμαγδὸς ἐπ' αὐτῷ | 185 |
πορεύεται διὰ τῶν ὀρέων, πολὺς δὲ θόρυβος ἐπ᾿ αὐτῷ | |
Dinspre pădure la munți, și mare e larma de oameni | |
ἀνδρῶν ἠδὲ κυνῶν, ἀπό τέ σφισιν ὕπνος ὄλωλεν· | 186 |
ἀνδρῶν, καὶ κυνῶν· ἀπ᾿ αὐτῶν δὲ ὕπνος ἠφάνισται· | |
Și de dulăi după fiară, de aceea și nu pot dormi peste noapte, | |
ὣς τῶν νήδυμος ὕπνος ἀπὸ βλεφάροιιν ὀλώλει | 187 |
οὕτως ἀπὸ τῶν βλεφάρων τούτων ὁ δυσέκδυτος ὕπνος ἠφανίσθη, | |
Astfel acuma și străjilor dus de pe pleoape li-i somnul | |
νύκτα φυλασσομένοισι κακήν· πεδίον δὲ γὰρ αἰεὶ | 188 |
φυλαττόντων τὴν χαλεπὴν νύκτα· εἰς τὸ πεδίον γὰρ ἦσαν ἀεὶ | |
Alinător, că veghează în noaptea cea tristă și-ntr-una | |
τετράφαθ', ὁππότ' ἐπὶ Τρώων ἀΐοιεν ἰόντων. | 189 |
τετραμμένοι, πότε αἴσθοιντο τῶν Τρῴων ἐπερχομένων. | |
Ochii-și înhoalbă spre câmp și așteaptă să vie Troienii. | |
τοὺς δ' ὃ γέρων γήθησεν ἰδὼν θάρσυνέ τε μύθῳ | 190 |
τούτους δὲ ὁ γέρων θεασάμενος ἐχάρη, καὶ παρεθάρρυνε λόγῳ, | |
Cum îi văzu, bucuros cu vorba moș Nestor începe | |
καί σφεας φωνήσας ἔπεα πτερόεντα προσηύδα· | 191 |
καὶ φωνήσας πρὸς αὐτοὺς λόγους ταχεῖς ἔλεγεν· | |
Să-i îmbărbate pe ei· „Voi fiilor, tot așa bine | |
οὕτω νῦν φίλα τέκνα φυλάσσετε· μηδέ τιν' ὕπνος | 192 |
οὕτω δὴ ἀγαπητὰ τέκνα φυλάττετε, μὴ δέ τινα ὕπνος | |
Pază să țineți acum, pe nime din voi să nu-l fure | |
αἱρείτω, μὴ χάρμα γενώμεθα δυσμενέεσσιν. | 193 |
νικάτω, μὴ χαρὰ γενώμεθα τοῖς ἐχθροῖς. | |
Somnul cumva și s-ajungem de râsul dușmanilor noștri.” | |
ὣς εἰπὼν τάφροιο διέσσυτο· τοὶ δ' ἅμ' ἕποντο | 194 |
οὕτως εἰπὼν διέβη τὴν τάφρον. οὗτοι δὲ ὁμοῦ πάντες ἠκολούθουν | |
Zise și șanțul sări; urmau după el împreună | |
Ἀργείων βασιλῆες ὅσοι κεκλήατο βουλήν. | 195 |
οἱ βασιλεῖς τῶν Ἑλλήνων, ὅσοι ἐκλήθησαν ἐπὶ τὴν βουλήν· | |
Domnii ceilalți care fură chemați la sobor să s-adune. | |
τοῖς δ' ἅμα Μηριόνης καὶ Νέστορος ἀγλαὸς υἱὸς | 196 |
μετ᾿ αὐτῶν δὲ Μηριόνης καὶ ὁ λαμπρὸς υἱὸς τοῦ Νέστορος | |
S-alăturară la ei Merione și fiul lui Nestor, | |
ἤϊσαν· αὐτοὶ γὰρ κάλεον συμμητιάασθαι. | 197 |
ἐπορεύθησαν· οὗτοι γὰρ ἐκάλεσαν αὐτοὺς ὥστε συμβουλεῦσαι. | |
Care mai fură poftiți să ia parte la sfat împreună. | |
τάφρον δ' ἐκδιαβάντες ὀρυκτὴν ἑδριόωντο | 198 |
διαβάντες δὲ τὴν ὀρυχθεῖσαν τάφρον, ἐκάθιζον | |
După ce șanțul trecură, ei roată pe câmp s-așezară | |
ἐν καθαρῷ, ὅθι δὴ νεκύων διεφαίνετο χῶρος | 199 |
ἐν τόπῳ καθαρῷ, ὅπου τῶν νεκρῶν ἐφαίνετο τόπος | |
Unde curat era locul și nu erau trupuri căzute, | |
πιπτόντων· ὅθεν αὖτις ἀπετράπετ' ὄβριμος Ἕκτωρ | 200 |
πεσόντων, ὅθεν ὀπίσω ἐτράπη ὁ ἰσχυρὸς Ἕκτωρ | |
Tocmai în partea de unde plecase năvalnicul Hector, | |
ὀλλὺς Ἀργείους, ὅτε δὴ περὶ νὺξ ἐκάλυψεν. | 201 |
ἀποκτείνων τοὺς Ἕλληνας, ἡνίκα δὴ ἡ νὺξ περιεκάλυψεν ἅπαντα σκότει· | |
Când pe Ahei risipind, veni să-l învăluie noaptea. | |
ἔνθα καθεζόμενοι ἔπε' ἀλλήλοισι πίφαυσκον· | 202 |
ἐκεῖ καθήμενοι λόγους πρὸς ἀλλήλους ἔλεγον· | |
Ei, așezându-se acolo, țineau cuvântări laolaltă. | |
τοῖσι δὲ μύθων ἦρχε Γερήνιος ἱππότα Νέστωρ· | 203 |
τούτοις δὲ τῶν λόγων ἡγεῖτο ὁ ἀπὸ τῆς Γερήνης ἱππικὸς Νέστωρ, λέγων· | |
Vorba deschise întâi călărețul gerenic moș Nestor· | |
ὦ φίλοι οὐκ ἂν δή τις ἀνὴρ πεπίθοιθ' ἑῷ αὐτοῦ | 204 |
ὦ προσφιλέστατοι, οὐκ ἄν τις ἀνὴρ πεισθείη τῇ ἑαυτοῦ | |
„Dragii mei, nu-i oarecine cu inima cutezătoare, | |
θυμῷ τολμήεντι μετὰ Τρῶας μεγαθύμους | 205 |
τολμηρᾷ καὶ γενναίᾳ ψυχῇ πρὸς τοὺς μεγαλοψύχους Τρῷας | |
Care se bizuie pân’ la Troieni să se furișe-acuma | |
ἐλθεῖν, εἴ τινά που δηΐων ἕλοι ἐσχατόωντα, | 206 |
πορευθῆναι, εἴ τινά που τῶν πολεμίων ἔσχατον ὄντα ἀποκτείνειεν (ἐν ἐσχάτῳ τοῦ πεδίου διατρίβοντα ζωγρήσειεν), | |
Și de la marginea taberei lor pe vreunul să prindă | |
ἤ τινά που καὶ φῆμιν ἐνὶ Τρώεσσι πύθοιτο, | 207 |
εἴπου καί τινα λόγον ἐν τοῖς Τρῳσὶν ἀκούσειεν, | |
Sau de la dânșii din zvon să afle cumva să ne spuie | |
ἅσσά τε μητιόωσι μετὰ σφίσιν, ἢ μεμάασιν | 208 |
ἅπερ ἂν βουλεύωνται ἐν ἑαυτοῖς· ἢ προθυμοῦνται | |
Ce-o fi gândind să mai facă Troienii? Vor ei să mai steie | |
αὖθι μένειν παρὰ νηυσὶν ἀπόπροθεν, ἦε πόλιν δὲ | 209 |
αὐτόθι μένειν παρὰ ταῖς ναυσὶν πόρρω τῆς πόλεως, ἢ εἰς τὴν πόλιν | |
Lângă corăbii, departe de Troia, sau poate-ntr-acolo | |
ἂψ ἀναχωρήσουσιν, ἐπεὶ δαμάσαντό γ' Ἀχαιούς. | 210 |
ὀπίσω ἀνακάμψουσιν, ἐπειδὴ ἐκάκωσαν καὶ ἥττησαν τοὺς Ἕλληνας· | |
Nu vor purcede ’napoi până nu vor putea să ne bată? | |
ταῦτά κε πάντα πύθοιτο, καὶ ἂψ εἰς ἡμέας ἔλθοι | 211 |
εἰ ταῦτα γε πάντα ἀκούσειε, καὶ πάλιν πρὸς ἡμᾶς ἐπανέλθοι | |
Astea să afle și teafăr la noi să se-ntoarcă pe urmă. | |
ἀσκηθής· μέγα κέν οἱ ὑπουράνιον κλέος εἴη | 212 |
ἀβλαβής, μεγάλη ἂν αὐτῷ κατὰ πᾶσαν τὴν ὑπ᾽ οὐρανὸν δόξα γένοιτο | |
’Naltă mărire sub soare-l așteaptă pe el între oameni, | |
πάντας ἐπ' ἀνθρώπους, καί οἱ δόσις ἔσσεται ἐσθλή· | 213 |
ἐπὶ πάντας τοὺς ἀνθρώπους, καὶ χάρις αὐτῷ ἔσται ἀγαθή· | |
Doar o să-l laude toți și un dar prețuit o să-i deie | |
ὅσσοι γὰρ νήεσσιν ἐπικρατέουσιν ἄριστοι | 214 |
ὅσοι γὰρ ἄριστοι κρατοῦσι καὶ ἄρχουσι παρὰ ταῖς ναυσίν, | |
Domnii cu toții atunci, mai-marii acestor corăbii, | |
τῶν πάντων οἱ ἕκαστος ὄϊν δώσουσι μέλαιναν | 215 |
ἕκαστος τούτων ἁπάντων δώσουσιν αὐτῷ ὄϊν μέλαιναν | |
I-or dărui, fiecare din ei osebit, câte o oaie | |
θῆλυν ὑπόρρηνον· τῇ μὲν κτέρας οὐδὲν ὁμοῖον, | 216 |
θήλειαν, ὕπαρνον, ἔγκυον, ταύτῃ δήπου οὐδὲν κτῆμά ἐστιν ὅμοιον· | |
Neagră cu miel și răsplata-i va fi cea mai bună din toate· | |
αἰεὶ δ' ἐν δαίτῃσι καὶ εἰλαπίνῃσι παρέσται. | 217 |
ἀεὶ δὲ ἐν ταῖς εὐωχίαις καὶ ταῖς ἑορταῖς αὐτόκλητος παραγενήσεται. | |
Fi-va de-a pururi poftit pe la praznice și la ospețe.” | |
ὣς ἔφαθ', οἳ δ' ἄρα πάντες ἀκὴν ἐγένοντο σιωπῇ. | 218 |
οὕτως εἶπεν. οὗτοι δὲ πάντες ἄφωνοι ἐγένοντο σιγῇ· | |
Astea bătrânul vorbi, ei molcom cu toții tăcură. | |
τοῖσι δὲ καὶ μετέειπε βοὴν ἀγαθὸς Διομήδης· | 219 |
ἐν τούτοις δὲ εἶπεν ὁ κατὰ πόλεμον ἀγαθὸς Διομήδης· | |
Rupse tăcerea și zise bărbatul Tidid Diomede· | |
Νέστορ ἔμ' ὀτρύνει κραδίη καὶ θυμὸς ἀγήνωρ | 220 |
ὦ Νέστορ, ἐμὲ διεγείρει ἡ καρδία, καὶ ἡ ἀνδρεία ψυχὴ | |
„Inima cutezătoare pe mine mă-ndeamnă, moș Nestor, | |
ἀνδρῶν δυσμενέων δῦναι στρατὸν ἐγγὺς ἐόντων | 221 |
εἰσελθεῖν εἰς τὸ στρατόπεδον τῶν πολεμίων ἀνδρῶν πλησίον ὄντων, | |
Să mă strecor la dușmani prin tabăra care-i aproape. | |
Τρώων· ἀλλ' εἴ τίς μοι ἀνὴρ ἅμ' ἕποιτο καὶ ἄλλος | 222 |
τῶν Τρῴων· ἀλλ᾽ εἴ τις καὶ ἄλλος ἀνὴρ συνέποιτό μοι, | |
Dac-ar fi totuși cumva oarecine să-mi fie tovarăș, | |
μᾶλλον θαλπωρὴ καὶ θαρσαλεώτερον ἔσται. | 223 |
μᾶλλον παραμυθία, καὶ εὐτολμότερον ἔργον γενήσεται· | |
Mai cu nădejde și mai fără teamă mi-ar fi încercarea. | |
σύν τε δύ' ἐρχομένω καί τε πρὸ ὃ τοῦ ἐνόησεν | 224 |
δύο γὰρ συμπορευόμενοι, ὁ ἕτερος πρὸ τοῦ ἑτέρου ἐνόησεν, | |
Dacă-mpreună merg doi, mai vede-nainte doar unul | |
ὅππως κέρδος ἔῃ· μοῦνος δ' εἴ πέρ τε νοήσῃ | 225 |
πῶς ἂν κοινωφελὲς καὶ συμφερὲς γένοιτο· μόνος δὲ καὶ ἐὰν νοήσῃ, | |
Cum e mai bine; dar când este unul, de vede prin noapte, | |
ἀλλά τέ οἱ βράσσων τε νόος, λεπτὴ δέ τε μῆτις. | 226 |
ἀλλὰ βραδύτερός τε αὐτῷ ὁ νοῦς, καὶ ἡ βουλὴ ἀσθενής ἐστιν. | |
Ochiul pătrunde mai greu și mai puțin ager e gândul.” | |
ὣς ἔφαθ', οἳ δ' ἔθελον Διομήδεϊ πολλοὶ ἕπεσθαι. | 227 |
οὕτως εἶπεν· οὗτοι δὲ πολλοὶ ἐβούλοντο τῷ Διομήδει ἀκολουθεῖν. | |
Asta grăi, și o seamă voiau pe Tidid să-l urmeze, | |
ἠθελέτην Αἴαντε δύω θεράποντες Ἄρηος, | 228 |
ἐβούλοντο οἱ δύο Αἴαντες οἱ τοῦ πολέμου ὑπηρέται, | |
Gata erau amândoi vultanii războiului Aias, | |
ἤθελε Μηριόνης, μάλα δ' ἤθελε Νέστορος υἱός, | 229 |
ἐβούλετο ὁ Μηριόνης, πάνυ δὲ ἐβούλετο ὁ υἱὸς τοῦ Νέστορος, | |
Gata era Merione, mai gata feciorul lui Nestor, | |
ἤθελε δ' Ἀτρεΐδης δουρικλειτὸς Μενέλαος, | 230 |
ἐβούλετο ὁ υἱὸς τοῦ Ἀτρέως ὁ κατὰ πόλεμον ἔνδοξος Μενέλαος, | |
Ba și Menelau Atrid, vestitul în lupta cu suliți, | |
ἤθελε δ' ὁ τλήμων Ὀδυσεὺς καταδῦναι ὅμιλον | 231 |
ἐβούλετο δὲ ὁ ὑπομονητικὸς Ὀδυσσεὺς εἰσελθεῖν εἰς τὸν στρατὸν | |
Și încercatul Ulise voia să răzbată în gloata | |
Τρώων· αἰεὶ γάρ οἱ ἐνὶ φρεσὶ θυμὸς ἐτόλμα. | 232 |
τῶν Τρῴων· ἀεὶ γὰρ αὐτῷ ἐν τῷ λογιστικῷ ἡ ψυχὴ προεθυμεῖτο· | |
Celor din Troia, căci veșnic era inimos la bătaie. | |
τοῖσι δὲ καὶ μετέειπεν ἄναξ ἀνδρῶν Ἀγαμέμνων· | 233 |
ἐν τούτοις δὲ εἶπεν ὁ βασιλεὺς τῶν ἀνδρῶν Ἀγαμέμνων· | |
Dar mijloci între dânșii Atrid Agamemnon și zise· | |
Τυδεΐδη Διόμηδες ἐμῷ κεχαρισμένε θυμῷ | 234 |
ὦ Διόμηδες υἱὲ τοῦ Τυδέως τῇ ἐμῇ πεφιλημένε ψυχῇ· | |
„Scumpe tu inimii mele, viteze Tidid Diomede, | |
τὸν μὲν δὴ ἕταρόν γ' αἱρήσεαι ὅν κ' ἐθέλῃσθα, | 235 |
ἀπὸ τούτων μὲν οὖν φαινομένων ἐκλέξῃ φίλον, καὶ συνοδοιπόρον, | |
Ai să-ți alegi ca tovarăș pe care-i pofti și vei crede | |
φαινομένων τὸν ἄριστον, ἐπεὶ μεμάασί γε πολλοί. | 236 |
ὃν ἂν βούλῃ τὸν ἄριστον, ἐπειδὴ προθυμοῦνται πολλοί. | |
Dintre aceștia mai bun, că mulți vor să vie cu tine. | |
μηδὲ σύ γ' αἰδόμενος σῇσι φρεσὶ τὸν μὲν ἀρείω | 237 |
μηδὲ σύγε αἰδούμενος ἐν τῷ σῷ λογιστικῷ τὸν βελτίονα μὲν | |
Tu, de rușine, să nu lași pe cel mai voinic și pe altul | |
καλλείπειν, σὺ δὲ χείρον' ὀπάσσεαι αἰδοῖ εἴκων | 238 |
καταλίπῃς, σὺ δὲ χείρονα προσλάβῃς, αἰδοῖ ὑποχωρῶν, | |
Mai puțin vrednic să iei de rușine cumva ca tovarăș, | |
ἐς γενεὴν ὁρόων, μηδ' εἰ βασιλεύτερός ἐστιν. | 239 |
εἰς τὸ γένος ἀφορῶν, μὴ δὲ εἰ μείζων βασιλεύς ἐστιν. | |
Neamu-i în seamă luând, de-o fi chiar mai mare-n domnie.” | |
ὣς ἔφατ', ἔδεισεν δὲ περὶ ξανθῷ Μενελάῳ. | 240 |
οὕτως εἶπεν. ἐφοβήθη δὲ περὶ τοῦ πυρροῦ Μενελάου. | |
Asta el zise, cu teamă gândind la bălanul Menelau. | |
τοῖς δ' αὖτις μετέειπε βοὴν ἀγαθὸς Διομήδης· | 241 |
ἐν τούτοις δὲ πάλιν εἶπεν ὁ κατὰ πόλεμον ἀγαθὸς Διομήδης· | |
Dar cuvântează din nou Diomede, vârtos-strigătorul· | |
εἰ μὲν δὴ ἕταρόν γε κελεύετέ μ' αὐτὸν ἑλέσθαι, | 242 |
εἰ μέντοι κελεύετε ἐμὲ αὐτὸν ἐκλέξασθαι καὶ λαβεῖν συνοδοιπόρον, | |
„Dacă voi țineți ca eu după plac să-mi aleg un tovarăș, | |
πῶς ἂν ἔπειτ' Ὀδυσῆος ἐγὼ θείοιο λαθοίμην, | 243 |
πῶς ἂν μετὰ ταῦτ᾽ ἐγὼ ἐπιλαθοίμην τοῦ θείου Ὀδυσσέως, | |
Cum pot eu oare din parte-mi să uit pe slăvitul Ulise, | |
οὗ πέρι μὲν πρόφρων κραδίη καὶ θυμὸς ἀγήνωρ | 244 |
οὗ περισσῶς μὲν πρόθυμος ἡ καρδία καὶ ἡ ἀνδρεία ψυχή ἐστιν | |
Care la orișice treburi cu sufletul și cutezarea | |
ἐν πάντεσσι πόνοισι, φιλεῖ δέ ἑ Παλλὰς Ἀθήνη. | 245 |
ἐν πᾶσι τοῖς πόνοις, φιλεῖ δὲ αὐτὸν ἡ πολεμικὴ Ἀθηνᾶ; | |
Stă ne-ntrecut și pe care-l iubește și Palas Atena? | |
τούτου γ' ἑσπομένοιο καὶ ἐκ πυρὸς αἰθομένοιο | 246 |
τούτου δὲ ἀκολουθοῦντος, καὶ ἐκ πυρὸς καιομένου | |
Dacă-nsoți-mă-va el, prin foc și potop de vom trece, | |
ἄμφω νοστήσαιμεν, ἐπεὶ περίοιδε νοῆσαι. | 247 |
ἀμφότεροι ὑποστρέψαιμεν ἂν, ἐπειδὴ πάνυ οἶδε νοῆσαι τὸ δέον. | |
Teferi venim înapoi, că-i prea cumpănit și cuminte.” | |
τὸν δ' αὖτε προσέειπε πολύτλας δῖος Ὀδυσσεύς· | 248 |
Πρὸς τοῦτον δὲ εἶπεν ὁ πολλὰ ὑπομείνας ἔνδοξος Ὀδυσσεύς· | |
Lui Diomede la asta-i grăi încercatul Ulise· | |
Τυδεΐδη μήτ' ἄρ με μάλ' αἴνεε μήτέ τι νείκει· | 249 |
ὦ υἱὲ τοῦ Τυδέως, μήτε πάνυ με ἐπαίνει, μήτε τι ὀνείδιζε, | |
„Nici să mă lauzi prea mult și nici să mă scazi, Diomede, | |
εἰδόσι γάρ τοι ταῦτα μετ' Ἀργείοις ἀγορεύεις. | 250 |
ἐν εἰδόσι γὰρ τοῖς Ἕλλησι ταῦτα λέγεις. | |
Doar mă cunosc îndestul Aheii și nu e nevoie. | |
ἀλλ' ἴομεν· μάλα γὰρ νὺξ ἄνεται, ἐγγύθι δ' ἠώς, | 251 |
ἀλλὰ πορευώμεθα, πάνυ γὰρ ἡ νὺξ ἀνύεται, καὶ ἀναλοῦται, ἐγγὺς δὲ ἡ ἡμέρα, | |
Hai să purcedem, că noaptea-i pe ducă, s-apropie ziua, | |
ἄστρα δὲ δὴ προβέβηκε, παροίχωκεν δὲ πλέων νὺξ | 252 |
τὰ ἄστρα δὲ προκεχώρηκεν εἰς δύσιν, παρῆλθε δὲ ἡ νυξ εἰς πλείονα | |
Stelele-n cer asfințesc, trecură mai bine de două | |
τῶν δύο μοιράων, τριτάτη δ' ἔτι μοῖρα λέλειπται. | 253 |
τῶν δύο μοιρῶν, ἡ τρίτη δὲ μοῖρα ὑπολείπεται (παρήλλακται δὲ ἡ νὺξ τὰ πλείονα ἐκ τῶν δύο μοιρῶν, ὥστε λείπεται μέρος τι τῶν δύο, καὶ ἡ τρίτη τελεία). | |
Părți ale nopții și numai o parte de-acum mai rămâne.” | |
ὣς εἰπόνθ' ὅπλοισιν ἔνι δεινοῖσιν ἐδύτην. | 254 |
οὕτως εἰπόντες ἐνεδύσαντο τὰ φοβερὰ ὅπλα. | |
Asta vorbir-amândoi și încinseră strașnice arme, | |
Τυδεΐδῃ μὲν δῶκε μενεπτόλεμος Θρασυμήδης | 255 |
τῷ μὲν οὖν υἱῷ τοῦ Τυδέως ἔδωκεν ὁ πολεμικὸς Θρασυμήδης | |
Lui Diomede Tidid i-a dat Trasimede voinicul | |
φάσγανον ἄμφηκες· τὸ δ' ἑὸν παρὰ νηῒ λέλειπτο· | 256 |
ξίφος ἐξ ἑκατέρου μέρους ἠκονημένον, τὸ γὰρ ἑαυτοῦ παρὰ τῇ νηὶ κατελείφθη, | |
Spadă cu două tăișuri, căci el își lăsase la corturi | |
καὶ σάκος· ἀμφὶ δέ οἱ κυνέην κεφαλῆφιν ἔθηκε | 257 |
καὶ ἀσπίδα, περικεφαλαίαν δὲ αὐτῷ περιέθηκε τῇ κεφαλῇ | |
Spada, i-a dat și un scut. Și în cap el și-ndesă-apoi coiful | |
ταυρείην, ἄφαλόν τε καὶ ἄλλοφον, ἥ τε καταῖτυξ | 258 |
ἐκ δέρματος ταύρου, ἄνευ προμετωπιδίου, καὶ ἄνευ λόφου, ἥτις καταῖτυξ | |
Fără de creastă și tui, o căciulă din blană de taur, | |
κέκληται, ῥύεται δὲ κάρη θαλερῶν αἰζηῶν. | 259 |
καλεῖται, φυλάττει δὲ καὶ σώζει τὰς κεφαλὰς τῶν ἀκμαίων νέων. | |
Cușmă ce apără capul voinicilor. Iar Merione | |
Μηριόνης δ' Ὀδυσῆϊ δίδου βιὸν ἠδὲ φαρέτρην | 260 |
ὁ Μηριόνης δὲ ἔδωκε τῷ Ὀδυσσεῖ τόξον, καὶ βελοθήκην, | |
Sabia, arcul și tolba ce-avea le dădu lui Ulise. | |
καὶ ξίφος, ἀμφὶ δέ οἱ κυνέην κεφαλῆφιν ἔθηκε | 261 |
καὶ ξίφος, περικεφαλαίαν δὲ αὐτῷ περιέθηκε τῇ κεφαλῇ | |
El îi mai puse pe cap și o cușmă făcută din piele, | |
ῥινοῦ ποιητήν· πολέσιν δ' ἔντοσθεν ἱμᾶσιν | 262 |
ἐκ δέρματος πεποιημένην, πολλοῖς δὲ ἔνδοθεν λώροις | |
Bine-nnădită-năuntru cu împletituri de curele; | |
ἐντέτατο στερεῶς· ἔκτοσθε δὲ λευκοὶ ὀδόντες | 263 |
ἐνέσφικτο ἰσχυρῶς, ἔξωθεν δὲ ὀδόντες λευκοὶ | |
Pe dinafară de jur împrejur avea cușma podoabă | |
ἀργιόδοντος ὑὸς θαμέες ἔχον ἔνθα καὶ ἔνθα | 264 |
χοίρου λευκόδοντος πυκνοὶ συνεῖχον τῇδε κἀκεῖσε, | |
Numai colți albi de mistreți și tare-ndesiți erau colții | |
εὖ καὶ ἐπισταμένως· μέσσῃ δ' ἐνὶ πῖλος ἀρήρει. | 265 |
καλῶς καὶ ἐπιστημόνως·ἐν τῷ μέσῳ δὲ πῖλος ἀφήρει· | |
Bine de tot rânduiți. Iar la mijloc era pâsluită. | |
τήν ῥά ποτ' ἐξ Ἐλεῶνος Ἀμύντορος Ὀρμενίδαο | 266 |
ταύτην (ἥντινα ) δήποτε ἐξ Ἐλεῶνος τῆς πόλεως ἀφείλετο ὁ Αὐτόλυκος τοῦ Ἀμύντορος τοῦ υἱοῦ τοῦ Ὀρμένου, | |
Cușma, pe care-o prădase Autolicos cândva lui Amintor, | |
ἐξέλετ' Αὐτόλυκος πυκινὸν δόμον ἀντιτορήσας, | 267 |
τὸν πυκνὸν καὶ ὀχυρὸν οἶκον διορύξας· | |
Fiul lui Ormenos din Eleona, când hoțu-i călcase | |
Σκάνδειαν δ' ἄρα δῶκε Κυθηρίῳ Ἀμφιδάμαντι· | 268 |
εἰς Σκάνδειαν δὲ ἔδωκεν αὐτὴν τῷ ἐκ τῶν Κυθήρων Ἀμφιδάμαντι, | |
Curtea cea bine-zidită, iar el în Citera o dete | |
Ἀμφιδάμας δὲ Μόλῳ δῶκε ξεινήϊον εἶναι, | 269 |
ὁ Ἀμφιδάμας δὲ ἔδωκεν αὐτὴν τῷ Μόλῳ, ξένιον εἶναι παρ' αὐτῷ· | |
Lui Amfidamas din Scandia, iar Amfidamas ca oaspe | |
αὐτὰρ ὃ Μηριόνῃ δῶκεν ᾧ παιδὶ φορῆναι· | 270 |
οὗτος δὲ τῷ Μηριόνῃ ἔδωκεν αὐτὴν τῷ ἑαυτοῦ υἱῷ φορεῖν. | |
Cușma o dete lui Mol și fiului său Merione | |
δὴ τότ' Ὀδυσσῆος πύκασεν κάρη ἀμφιτεθεῖσα. | 271 |
τότε δ᾽ οὖν περιτεθεῖσα, τὴν κεφαλὴν τοῦ Ὀδυσσέως ἐκάλυψεν. | |
Ca să o poarte, și acuma pe cap îi veni lui Ulise. | |
τὼ δ' ἐπεὶ οὖν ὅπλοισιν ἔνι δεινοῖσιν ἐδύτην, | 272 |
οὗτοι δὲ ἐπειδὴ τὰ φοβερὰ αὑτῶν ὅπλα ἐνεδύσαντο, | |
După ce astfel își puseră armele înfricoșate, | |
βάν ῥ' ἰέναι, λιπέτην δὲ κατ' αὐτόθι πάντας ἀρίστους. | 273 |
ὥρμησαν δὴ πορεύεσθαι, κατέλιπον δὲ αὐτόθι πάντας τοὺς ἀρίστους· | |
Ei și pornir-amândoi, fruntașii rămaser-acolo. | |
τοῖσι δὲ δεξιὸν ἧκεν ἐρῳδιὸν ἐγγὺς ὁδοῖο | 274 |
τούτοις δὲ αἴσιον ἐρωδιὸν πλησίον τῆς ὁδοῦ ἔπεμψεν | |
Cum ei pășeau, un bâtlan trimis de Atena, la dreapta | |
Παλλὰς Ἀθηναίη· τοὶ δ' οὐκ ἴδον ὀφθαλμοῖσι | 275 |
ἡ πολεμικὴ Ἀθηνᾶ, οὗτοι δὲ οὐκ ἐθεάσαντο αὐτὸν τοῖς ὀφθαλμοῖς | |
Lor le zbură pe aproape; nimic nu văzură cu ochii, | |
νύκτα δι' ὀρφναίην, ἀλλὰ κλάγξαντος ἄκουσαν. | 276 |
κατὰ τὴν σκοτεινὴν νύκτα, ἀλλὰ βοήσαντος ἤκουσαν, | |
Noaptea cernită fiind, numai țipătul lui auziră. | |
χαῖρε δὲ τῷ ὄρνιθ' Ὀδυσεύς, ἠρᾶτο δ' Ἀθήνῃ· | 277 |
ἐπεχάρη δὲ τῷ οἰωνῷ τούτῳ ὁ Ὀδυσσεύς, ηὔξατο δὲ τῇ Ἀθηνᾷ λέγων· | |
Vesel de semnul acesta, Ulise-ncepu să se roage· | |
κλῦθί μευ αἰγιόχοιο Διὸς τέκος, ἥ τέ μοι αἰεὶ | 278 |
ἐπάκουσόν μου, ὦ θύγατερ τοῦ τὴν αἰγίδα φοροῦντος Διός, ἥτις μοι ἀεὶ | |
„Ruga-mi ascultă, tu fiică a vijeliosului Zeus, | |
ἐν πάντεσσι πόνοισι παρίστασαι, οὐδέ σε λήθω | 279 |
ἐν πᾶσι τοῖς πόνοις καὶ καμάτοις σύνει καὶ βοηθεῖς, οὐδὲ λανθάνω σε | |
Care de față-mi ești pururi la toată trudirea și orice | |
κινύμενος· νῦν αὖτε μάλιστά με φῖλαι Ἀθήνη, | 280 |
ὁδοιπορῶν· νῦν δὲ καὶ μάλιστά με φίλει, ὦ Ἀθηνᾶ, | |
Pas îmi cunoști; mai ales acum ocrotește-m, -Ateno, | |
δὸς δὲ πάλιν ἐπὶ νῆας ἐϋκλεῖας ἀφικέσθαι | 281 |
δὸς δὲ πάλιν ἐπὶ τὰς ναῦς εὐκλεεῖς ἐλθεῖν | |
Fă tu-napoi să ne-ntoarcem în tabără plini de mărire, | |
ῥέξαντας μέγα ἔργον, ὅ κε Τρώεσσι μελήσῃ. | 282 |
πράξαντας μέγα ἔργον, ὅπερ ἂν τοῖς Τρῳσὶν ἐν φροντίδι ἔσται. | |
După vreo mare ispravă, ca bine s-o simtă dușmanii.” | |
δεύτερος αὖτ' ἠρᾶτο βοὴν ἀγαθὸς Διομήδης· | 283 |
δεύτερον δὲ ηὔξατο ὁ κατὰ πόλεμον ἀγαθὸς Διομήδης λέγων· | |
Roagă-se apoi după el Tidid Diomede bărbatul· | |
κέκλυθι νῦν καὶ ἐμεῖο Διὸς τέκος Ἀτρυτώνη· | 284 |
ἐπάκουσον δὴ καὶ ἐμοῦ, ὦ θύγατερ τοῦ Διὸς ἀκαταπόνητε Ἀθηνᾷ, | |
„Ruga mi-ascultă și mie, tu fiică ne-nvins-a lui Zeus, | |
σπεῖό μοι ὡς ὅτε πατρὶ ἅμ' ἕσπεο Τυδέϊ δίῳ | 285 |
συνέπου μοι ὥσπερ ὅτε συνείπου τῷ πατρὶ τῷ ἐνδόξῳ Τυδεῖ | |
Mă însoțește cum tu însoțit-ai pe tata Tideus | |
ἐς Θήβας, ὅτε τε πρὸ Ἀχαιῶν ἄγγελος ᾔει. | 286 |
εἰς τὰς Θήβας, ὁπηνίκα πρὸ τῶν Ἑλλήνων πρεσβευτὴς ἐπορεύθη, | |
Odinioară la Teba, când sol îl trimiser-Aheii. | |
τοὺς δ' ἄρ' ἐπ' Ἀσωπῷ λίπε χαλκοχίτωνας Ἀχαιούς, | 287 |
τοὺς σιδηροθωράκους δὲ Ἕλληνας κατέλιπεν ἐπὶ τῷ Ἀσώπῳ ποταμῷ· | |
El la Asopos pe-Ahei înarmați i-a lăsat și de-acolo | |
αὐτὰρ ὃ μειλίχιον μῦθον φέρε Καδμείοισι | 288 |
οὗτος δὲ ἀγγελίαν καὶ λόγον προσηνῆ προσέφερε τοῖς Θηβαίοις | |
Pașnică vorbă le-aduse tebanilor. Dar la întorsu-i | |
κεῖσ'· ἀτὰρ ἂψ ἀπιὼν μάλα μέρμερα μήσατο ἔργα | 289 |
ἐκεῖσε, ὀπίσω δὲ ἀπερχόμενος πάνυ μερίμνης ἄξια καὶ χαλεπὰ ἔργα | |
Fapte viteze de pomină puse la cale prin tine, | |
σὺν σοὶ δῖα θεά, ὅτε οἱ πρόφρασσα παρέστης. | 290 |
εἰργάσατο μετὰ σοῦ, ἐνδοξοτάτη θεά, ὁπηνίκα αὐτῷ προθύμως παρεγένου βοηθός· | |
’Naltă zeiță, că stat-ai alături de el cu priință. | |
ὣς νῦν μοι ἐθέλουσα παρίσταο καί με φύλασσε. | 291 |
οὕτω νῦν κἀμοὶ προθυμουμένη πάρεσο, καὶ φύλαττέ με, | |
Fii tu tot bună și mie, păzește-m-acum și m-ajută. | |
σοὶ δ' αὖ ἐγὼ ῥέξω βοῦν ἦνιν εὐρυμέτωπον | 292 |
σοὶ δὲ ἐγὼ θύσω βοῦν ἐνιαυσίαν, πλατυμέτωπον, | |
Eu mulțumi-voi jertfindu-ți o tânără juncă frumoasă | |
ἀδμήτην, ἣν οὔ πω ὑπὸ ζυγὸν ἤγαγεν ἀνήρ· | 293 |
ἀδάμαστον, ἣν οὔπω ἀνὴρ ὑπήγαγε τῷ ζυγῷ· | |
Nedomolită ce încă la jug nu o puse plugarul; | |
τήν τοι ἐγὼ ῥέξω χρυσὸν κέρασιν περιχεύας. | 294 |
ταύτην σοὶ ἐγὼ θύσω περιχέας καὶ περιβαλόμενος τοῖς κέρασιν αὐτῆς χρυσόν. | |
Junca eu am să ți-o-nchin poleind-o pe coarne cu aur.” | |
ὣς ἔφαν εὐχόμενοι, τῶν δ' ἔκλυε Παλλὰς Ἀθήνη. | 295 |
οὕτως εἶπον εὐχόμενοι· τούτων δὲ ἐπήκουσεν ἡ πολεμική Ἀθηνᾶ. | |
Astfel în rugă ziceau și fur-ascultați de Atena. | |
οἳ δ' ἐπεὶ ἠρήσαντο Διὸς κούρῃ μεγάλοιο, | 296 |
οὗτοι δὲ ἐπειδὴ ηὔξαντο τῇ θυγατρὶ τοῦ Διὸς τοῦ μεγάλου, | |
După ce ei se rugară de-a marelui Zeus copilă, | |
βάν ῥ' ἴμεν ὥς τε λέοντε δύω διὰ νύκτα μέλαιναν | 297 |
ὥρμησαν πορεύεσθαι, ὥσπερ δύο λέοντες, κατὰ τὴν σκοτεινὴν νύκτα | |
Ca o pereche de lei ’naintară în beznă de noapte | |
ἂμ φόνον, ἂν νέκυας, διά τ' ἔντεα καὶ μέλαν αἷμα. | 298 |
ἀνὰ τὸν τόπον τοῦ φόνου, ἀνὰ τοὺς νεκρούς, κατὰ τὰ ὅπλα καὶ τὸ μέλαν αἷμα. | |
Printre măceluri și leșuri și arme și cheaguri de sânge. | |
οὐδὲ μὲν οὐδὲ Τρῶας ἀγήνορας εἴασεν Ἕκτωρ | 299 |
οὐ μὴν οὐδὲ τοὺς ἀλαζόνας Τρῷας ἀφῆκεν ὁ Ἕκτωρ | |
Nu da nici Hector odihnă Troienilor somnul să guste, | |
εὕδειν, ἀλλ' ἄμυδις κικλήσκετο πάντας ἀρίστους, | 300 |
ὑπνώττειν, ἀλλ᾿ ὁμοῦ πάντας συνεκάλεσε τοὺς ἀρίστους, | |
Ci-și colăci pe fruntași dup-aceea, pe toți laolaltă, | |
ὅσσοι ἔσαν Τρώων ἡγήτορες ἠδὲ μέδοντες· | 301 |
ὅσοι ἦσαν ἡγεμόνες τῶν Τρῴων, καὶ βασιλεῖς. | |
Care erau căpetenii și oameni cu grija oștirii. | |
τοὺς ὅ γε συγκαλέσας πυκινὴν ἀρτύνετο βουλήν· | 302 |
τούτους οὗτος συναθροίσας συνετὴν παρεσκεύαζε καὶ ἀπήρτιζε βουλὴν λέγων. | |
Cum îi chemă, iscodi el un plan potrivit și le zise· | |
τίς κέν μοι τόδε ἔργον ὑποσχόμενος τελέσειε | 303 |
τίς ἄν μοι τοῦτο τὸ ἔργον ἐπαγγειλάμενος ἐκτελέσειεν | |
„Cine ar putea jurui că va duce la capăt o treabă, | |
δώρῳ ἔπι μεγάλῳ; μισθὸς δέ οἱ ἄρκιος ἔσται. | 304 |
ἐπὶ μεγάλῃ χάριτι; μισθὸς δὲ (γὰρ) αὐτῷ ἱκανὸς ἔσται· | |
Dac-ar primi un dar mare? De-ajuns o să-i fie răsplata, | |
δώσω γὰρ δίφρόν τε δύω τ' ἐριαύχενας ἵππους | 305 |
δώσω γὰρ αὐτῷ ὄχημα, καὶ δύο μεγαλαύχενας ἵππους, | |
I-oi dărui o teleagă și doi telegari de cei mândri, | |
οἵ κεν ἄριστοι ἔωσι θοῇς ἐπὶ νηυσὶν Ἀχαιῶν | 306 |
οἵπερ ἂν ἄριστοι ὦσιν ἐπὶ ταῖς ταχείαις ναυσὶ τῶν Ἑλλήνων, | |
Lungi la grumaz, care ar fi mai de soi la corăbii, | |
ὅς τίς κε τλαίη, οἷ τ' αὐτῷ κῦδος ἄροιτο, | 307 |
ὅστις ἂν τολμήσειε, καὶ ἑαυτῷ δόξαν ἀπενέγκαιτο, | |
Dacă un nume voind să-și capete, o să cuteze | |
νηῶν ὠκυπόρων σχεδὸν ἐλθέμεν, ἔκ τε πυθέσθαι | 308 |
ἀφικέσθαι πλησίον τῶν ταχυπόρων νεῶν, καὶ ἀκοῦσαι καὶ γνῶναι ἀκριβῶς, | |
Pe la corăbii să meargă pe-ascuns ca să prindă de veste, | |
ἠέ φυλάσσονται νῆες θοαὶ ὡς τὸ πάρος περ, | 309 |
ἢ φυλάττονται αἱ ταχεῖαι νῆες, ὥσπερ τὸ πρότερον, | |
Oare mai stau priveghind și-și apără tabăr-Aheii | |
ἦ ἤδη χείρεσσιν ὑφ' ἡμετέρῃσι δαμέντες | 310 |
ἢ δαμασθέντες ἤδη καὶ ἡττηθέντες ὑπὸ τῶν ἡμετέρων χειρῶν, | |
Sau de-astă dată, bătuți pe de-a-ntregul de mânile noastre | |
φύξιν βουλεύουσι μετὰ σφίσιν, οὐδ' ἐθέλουσι | 311 |
φυγὴν ἐν αὐτοῖς βουλεύονται, οὐδὲ θέλουσι | |
Gata sunt ei să ia fuga pe mare și nu mai vor noaptea | |
νύκτα φυλασσέμεναι, καμάτῳ ἀδηκότες αἰνῷ. | 312 |
τὴν νύκτα φυλάττειν, πόνῳ καὶ κόπῳ χαλεπῷ ἀδημονήσαντες. | |
Pază să ție, fiind istoviți dup-atâta trudire.” | |
ὣς ἔφαθ', οἳ δ' ἄρα πάντες ἀκὴν ἐγένοντο σιωπῇ. | 313 |
οὕτως εἶπεν. οὗτοι δὲ πάντες ἄφωνοι ἐγένοντο σιγῇ· | |
Zise al lui Priam fecior, ei molcom tăcură cu toții. | |
ἦν δέ τις ἐν Τρώεσσι Δόλων Εὐμήδεος υἱὸς | 314 |
ἦν δέ τις ἐν τοῖς Τρῳσὶ Δόλων υἱὸς τοῦ Εὐμήδους, | |
Fost-a la ei un bărbat, unul Dolon, fecior lui Eumede, | |
κήρυκος θείοιο πολύχρυσος πολύχαλκος, | 315 |
τοῦ θείου καὶ θαυμαστοῦ κήρυκος, πολὺν χρυσὸν καὶ πολὺν χαλκὸν ἔχων· | |
Crainicul dumnezeiesc, bogat în aramă și aur. | |
ὃς δή τοι εἶδος μὲν ἔην κακός, ἀλλὰ ποδώκης· | 316 |
ὃς δὴ κατὰ μὲν τὴν μορφὴν δυσειδὴς ἦν, ἀλλὰ ταχύπους· | |
Dânsul la chip era slut, dar neîntrecut de picioare; | |
αὐτὰρ ὃ μοῦνος ἔην μετὰ πέντε κασιγνήτῃσιν. | 317 |
οὗτος δὲ μόνος ἦν ἐν πέντε ἀδελφαῖς, | |
Singurul frate la cinci surori era tânărul Dolon | |
ὅς ῥα τότε Τρωσίν τε καὶ Ἕκτορι μῦθον ἔειπεν· | 318 |
ὃς δὴ τότε τοῖς τε Τρῳσὶ καὶ τῷ Ἕκτορι εἶπε λόγον. | |
Care lui Hector atunci în fața Troienilor zise· | |
Ἕκτορ ἔμ' ὀτρύνει κραδίη καὶ θυμὸς ἀγήνωρ | 319 |
ὦ Ἕκτορ, ἐμὲ προτρέπει ἡ καρδία, καὶ ἡ γενναία ψυχὴ | |
„Inima cutezătoare pe mine mă-ndeamnă, o, Hector, | |
νηῶν ὠκυπόρων σχεδὸν ἐλθέμεν ἔκ τε πυθέσθαι. | 320 |
πορευθῆναι πλησίον τῶν ταχυπόρων νεῶν, καὶ περὶ πάντων ἀκριβῶς ἀκοῦσαι· | |
Pe la corăbii să merg după știrea dorită de tine; | |
ἀλλ' ἄγε μοι τὸ σκῆπτρον ἀνάσχεο, καί μοι ὄμοσσον | 321 |
ἀλλ᾽ ἄγε μοι ἀνάτεινον τὴν βασιλικὴν ῥάβδον, καὶ ὄμοσόν μοι, | |
’Nalță dar sceptrul în sus și jură că-mi dărui aieve | |
ἦ μὲν τοὺς ἵππους τε καὶ ἅρματα ποικίλα χαλκῷ | 322 |
ἦ μὴν τοὺς ἵππους, καὶ τὰ σιδήρῳ πεποικιλμένα ὀχήματα | |
Mândra pereche de cai cu caru-nflorit în aramă, | |
δωσέμεν, οἳ φορέουσιν ἀμύμονα Πηλεΐωνα, | 323 |
δώσειν, οἳ φέρουσι καὶ βαστάζουσι τὸν ἄμεμπτον υἱὸν τοῦ Πηλέως· | |
Care prin tabără poartă pe–alesul viteaz, pe Ahile. | |
σοὶ δ' ἐγὼ οὐχ ἅλιος σκοπὸς ἔσσομαι οὐδ' ἀπὸ δόξης· | 324 |
σοὶ δὲ ἐγὼ οὐκ ἔσομαι μάταιος κατάσκοπος, οὐδὲ ἄπο τοῦ σκοποῦ, καὶ οἰήσεως, ἣν ἔχεις περὶ ἐμοῦ· | |
Nu-ți voi fi eu de prisos ca iscoadă, ci după dorință; | |
τόφρα γὰρ ἐς στρατὸν εἶμι διαμπερὲς ὄφρ' ἂν ἵκωμαι | 325 |
ἐπὶ τοσοῦτον γὰρ εἰς τὸ στρατόπεδον πορεύσομαι διόλου, ἕως ἄν ἀφίκωμαι | |
Am să mă furiș prin tabără pân-oi ajunge la vasul | |
νῆ' Ἀγαμεμνονέην, ὅθι που μέλλουσιν ἄριστοι | 326 |
εἰς τὴν ναῦν τοῦ Ἀγαμέμνονος, ὅπου ἐοίκασιν οἱ ἄριστοι | |
Lui Agamemnon, pe unde s-or fi adunând căpitanii | |
βουλὰς βουλεύειν ἢ φευγέμεν ἠὲ μάχεσθαι. | 327 |
βουλεύεσθαι, ἢ φεύγειν, ἢ πολεμεῖν. | |
Sfat între ei sfătuind să fugă-napoi ori să lupte.” | |
ὣς φάθ', ὃ δ' ἐν χερσὶ σκῆπτρον λάβε καί οἱ ὄμοσσεν· | 328 |
οὕτως εἶπεν. ὁ δὲ ἔλαβεν ἐν ταῖς χερσὶ τὴν βασιλικὴν ῥάβδον, καὶ ὤμοσεν αὐτῷ· | |
Zise, iar el luă sceptrul în mână și prinse să jure· | |
ἴστω νῦν Ζεὺς αὐτὸς ἐρίγδουπος πόσις Ἥρης | 329 |
γινωσκέτω καὶ μάρτυς ἔστω δή αὐτὸς ὁ μεγαλόφωνος ἀνὴρ τῆς Ἥρας, | |
„Martor să-mi fie chiar Zeus, acel care tună-n văzduhuri | |
μὴ μὲν τοῖς ἵπποισιν ἀνὴρ ἐποχήσεται ἄλλος | 330 |
οὐδαμῶς τοῖς ἵπποις αὐτοῖς ἄλλος ἀνὴρ ἐποχήσεται | |
N-are să umble cu caii aceia nici unul de-ai noștri, | |
Τρώων, ἀλλά σέ φημι διαμπερὲς ἀγλαϊεῖσθαι. | 331 |
ἀπὸ τῶν Τρῴων, ἀλλά σε ἀποφαίνομαι διὰ παντὸς ἀγλαΐζεσθαι, καὶ καλλωπίζεσθαι. | |
Jurui că numai tu singur pe veci o s-ai parte de dânșii.” | |
ὣς φάτο καί ῥ' ἐπίορκον ἐπώμοσε, τὸν δ' ὀρόθυνεν· | 332 |
οὕτως εἶπε, καὶ δὴ ἐπιώρκησεν, τοῦτον δὲ παρώξυνε (ἐπεὶ τὸν ὅρκον ἐτελείωσε, τοῦτον διήγειρε). | |
Astfel îi jură-n deșert; dar Dolon, stârnit după asta, | |
αὐτίκα δ' ἀμφ' ὤμοισιν ἐβάλλετο καμπύλα τόξα, | 333 |
εὐθέως δὲ περιεβάλετο τοῖς ὤμοις τὸ ἐπικαμπὲς τόξον, | |
Arcul sucit își aruncă pe umăr îndată și tolba; | |
ἕσσατο δ' ἔκτοσθεν ῥινὸν πολιοῖο λύκοιο, | 334 |
ἐνεδύσατο δὲ ἔξωθεν δέρμα λύκου λευκοῦ, | |
Pe dinafară se-mbracă cu-o blană de lup cenușie, | |
κρατὶ δ' ἐπὶ κτιδέην κυνέην, ἕλε δ' ὀξὺν ἄκοντα, | 335 |
ἐπὶ τῇ κεφαλῇ δὲ ἔθηκε περικεφαλαίαν ἐκ δέρματος ἰκτίδος πεποιηκυῖαν, | |
Capu-ntr-o piele de jder și-l înfundă și-o lance ascuțită | |
βῆ δ' ἰέναι προτὶ νῆας ἀπὸ στρατοῦ· οὐδ' ἄρ' ἔμελλεν | 336 |
ὥρμησε δὲ πορεύεσθαι ἐπὶ τὰς ναῦς ἀπὸ τοῦ στρατοῦ· οὐδὲ δὴ ἔμελλεν, | |
El apucând, o porni spre corăbii, dar n-a fost să vie | |
ἐλθὼν ἐκ νηῶν ἂψ Ἕκτορι μῦθον ἀποίσειν. | 337 |
ἀφικόμενος ἐκ τῶν νεῶν πάλιν, ἀπαγγελεῖν λόγον τῷ Ἕκτορι· | |
De la corăbii-napoi, răspuns să-i aducă lui Hector. | |
ἀλλ' ὅτε δή ῥ' ἵππων τε καὶ ἀνδρῶν κάλλιφ' ὅμιλον, | 338 |
ἀλλ᾿ ὁπηνίκα δὴ κατέλιπε τῶν ἵππων τε καὶ τῶν ἀνδρῶν τὸ ἄθροισμα, | |
Cum părăsi el atunci duiumul de oameni și care, | |
βῆ ῥ' ἀν' ὁδὸν μεμαώς· τὸν δὲ φράσατο προσιόντα | 339 |
ἐπορεύετο δὴ τὴν ὁδὸν προθυμούμενος· τοῦτον δὲ προσερχόμενον ἐθεάσατο | |
Drumul în pripă luând, purcesul din Zeus, Ulise, | |
διογενὴς Ὀδυσεύς, Διομήδεα δὲ προσέειπεν· | 340 |
ὁ ἐκ τοῦ Διὸς καταγόμενος Ὀδυσσεύς, εἶπε δὲ πρὸς τὸν Διομήδην· | |
Pe întuneric îndată-l zări și ortacului zise· | |
οὗτός τις Διόμηδες ἀπὸ στρατοῦ ἔρχεται ἀνήρ, | 341 |
οὗτος ὁ ἀνὴρ, ὦ Διόμηδες, ἀπὸ τοῦ στρατοῦ ἔρχεται, | |
„Uite colea, Diomede, că vine din tabără unul. | |
οὐκ οἶδ' ἢ νήεσσιν ἐπίσκοπος ἡμετέρῃσιν, | 342 |
οὐκ οἶδα, ἢ κατάσκοπος τῶν ἡμετέρων νεῶν, | |
Nu știu de vine cumva ca iscoadă la noi, la corăbii, | |
ἦ τινα συλήσων νεκύων κατατεθνηώτων. | 343 |
ἢ σκυλεύσων τινὰ τῶν ἀποθανόντων νεκρῶν· | |
Sau să despoaie de arme pe morții rămași pe câmpie. | |
ἀλλ' ἐῶμέν μιν πρῶτα παρεξελθεῖν πεδίοιο | 344 |
ἀλλὰ παραχωρῶμεν αὐτῷ πρῶτον παρελθεῖν ἐκ τῆς πεδιάδος | |
Dar să-l lăsăm o bucată să treacă pe șes înainte, | |
τυτθόν· ἔπειτα δέ κ' αὐτὸν ἐπαΐξαντες ἕλοιμεν | 345 |
μικρόν, μετὰ ταῦτα δὲ ἐφορμήσαντες ζωγρήσαιμεν ἂν αὐτὸν | |
Repede apoi, năpustindu-ne asupra-i, să punem îndată | |
καρπαλίμως· εἰ δ' ἄμμε παραφθαίησι πόδεσσιν, | 346 |
ταχέως· εἰ δὲ ἡμᾶς παραδράμοι τοῖς ποσί, καὶ πλαγίαν ἐπὶ τὴν πόλιν ποιεῖται τὴν ὁδόν, | |
Mâna pe el. Dacă însă cumva din picior ne va-ntrece, | |
αἰεί μιν ἐπὶ νῆας ἀπὸ στρατόφι προτιειλεῖν | 347 |
ἀεὶ αὐτὸν ἀπὸ τοῦ στρατοῦ ἀπέστρεφε ἐπὶ τὰς ναῦς | |
Sai tu cu lancea la el și rupe-l de tabăr, -alungă-l | |
ἔγχει ἐπαΐσσων, μή πως προτὶ ἄστυ ἀλύξῃ. | 348 |
σὺν τῷ δόρατι ἐφορμῶν, μήπως εἰς τὴν πόλιν ἐκφύγῃ· | |
Tot spre corăbii să nu dea el fuga-napoi spre cetate.” | |
ὣς ἄρα φωνήσαντε παρὲξ ὁδοῦ ἐν νεκύεσσι | 349 |
οὕτω δὴ εἰπόντες ἐκτὸς τῆς ὁδοῦ ἐν τοῖς νεκροῖς | |
Asta ziceau, și din cale cârmind s-aplecară-ntre leșuri. | |
κλινθήτην· ὃ δ' ἄρ' ὦκα παρέδραμεν ἀφραδίῃσιν. | 350 |
ἐκλίθησαν· οὗτος δὲ ταχέως παρῆλθεν ἀνοίᾳ καὶ ἀσυνέτως· | |
Făr’ a-și da seama iscoada în grabă trecu pe de lături. | |
ἀλλ' ὅτε δή ῥ' ἀπέην ὅσσόν τ' ἐπὶ οὖρα πέλονται | 351 |
ἀλλ᾿ ὁπηνίκα δὴ τοσοῦτον ἀπῆν, ὅσον τὰ διαστήματα γίνονται | |
Când fu departe de ei ca de-o brazdă ce-o trage catârul, | |
ἡμιόνων· αἱ γάρ τε βοῶν προφερέστεραί εἰσιν | 352 |
τῶν ἡμιόνων, αὗται γὰρ κρείττονές εἰσι βοῶν | |
Doar mai destoinici ca boii sunt numai catârii la trasul | |
ἑλκέμεναι νειοῖο βαθείης πηκτὸν ἄροτρον· | 353 |
ἕλκειν τὸ ἄροτρον τὸ τὸν γύην προσπεπηγότα ἔχον, διὰ τῆς βαθείας ἠροτριασμένης γῆς, | |
Plugului din răsputere prin țelină – dânșii la Dolon | |
τὼ μὲν ἐπεδραμέτην, ὃ δ' ἄρ' ἔστη δοῦπον ἀκούσας. | 354 |
οὗτοι μὲν ἐπέδραμον. οὗτος δὲ ἔστη ἀκούσας τὸν κτύπον· | |
Se repeziră, iar el se opri auzind tropotitul; | |
ἔλπετο γὰρ κατὰ θυμὸν ἀποστρέψοντας ἑταίρους | 355 |
ᾤετο (ἤλπιζε) γὰρ κατὰ τὸν ἑαυτοῦ λογισμὸν εἶναί τινας φίλους | |
Și-nchipuise că vin de la oastea troiană niscaiva | |
ἐκ Τρώων ἰέναι πάλιν Ἕκτορος ὀτρύναντος. | 356 |
ἐκ τῶν Τρῴων μετακαλεσομένους πορεύεσθαι ὑπίσω, τοῦ Ἕκτορος κελεύσαντος (ὡς τοῦ Ἕκτορος κελεύσαντος, εἰς τοὐπίσω αὐτὸν ὑποστρέψαι)· | |
Soți să-l întoarcă-napoi, după altă porunc-a lui Hector. | |
ἀλλ' ὅτε δή ῥ' ἄπεσαν δουρηνεκὲς ἢ καὶ ἔλασσον, | 357 |
αλλ' ὁπηνίκα δὴ ἀπῆσαν, ὅσον βολὴ δόρατος, ἢ καὶ ἔλαττον, | |
Când depărtarea de dânșii era de-o bătaie de lance | |
γνῶ ῥ' ἄνδρας δηΐους, λαιψηρὰ δὲ γούνατ' ἐνώμα | 358 |
ἔγνω δὴ ἄνδρας πολεμίους, ταχέως δὲ τὰ γόνατα ἐκίνει | |
Ori mai puțin, el văzu pe dușmani și o rupse de fugă. | |
φευγέμεναι· τοὶ δ' αἶψα διώκειν ὁρμήθησαν. | 359 |
φεύγειν, οὗτοι δὲ ταχέως διώκειν ὥρμησαν. | |
Ei năvăliră spre el și iute-l luară la goană. | |
ὡς δ' ὅτε καρχαρόδοντε δύω κύνε εἰδότε θήρης | 360 |
ὥσπερ δὲ ὅτε δύο κύνες τραχεῖς καὶ ὀξεῖς ὀδόντας ἔχοντες, ἔμπειροι κυνηγίας, | |
Cum câteodată ogarii colțoși și deprinși la vânaturi | |
ἢ κεμάδ' ἠὲ λαγωὸν ἐπείγετον ἐμμενὲς αἰεὶ | 361 |
ἢ δορκίδα, ἢ λαγωὸν ἐπείγουσιν ἐπιμόνως ἀεὶ | |
Dau de vr’un iepure sau de vr’un cerb și luându-l în goană | |
χῶρον ἀν' ὑλήενθ', ὃ δέ τε προθέῃσι μεμηκώς, | 362 |
κατὰ τόπον ὑλώδη καὶ σύνδενδρον, οὗτος δὲ προτρέχει γοῶν· | |
Nu-l mai slăbesc în păduri, el țipă și fuge-nainte; | |
ὣς τὸν Τυδεΐδης ἠδ' ὃ πτολίπορθος Ὀδυσσεὺς | 363 |
οὕτω τοῦτον ὁ υἱὸς τοῦ Τυδέως καὶ ὁ τὰς πόλεις πορθῶν Ὀδυσσεύς, | |
Astfel Tidid Diomede și cuceritorul Ulise, | |
λαοῦ ἀποτμήξαντε διώκετον ἐμμενὲς αἰεί. | 364 |
τοῦ Τρωϊκοῦ λαοῦ ἀποχωρίσαντες, ἐδίωκεν ἐπιμόνως ἀεὶ. | |
Cum îl răzniră de oaste, mereu s-ațineau după Dolon. | |
ἀλλ' ὅτε δὴ τάχ' ἔμελλε μιγήσεσθαι φυλάκεσσι | 365 |
ἀλλ᾿ ἡνίκα δὴ ταχέως ἔμελλε συμμιγήσεσθαι τοῖς φύλαξι | |
Când, spre corăbii luând-o, el sta să se bage-ntre paznici, | |
φεύγων ἐς νῆας, τότε δὴ μένος ἔμβαλ' Ἀθήνη | 366 |
φεύγων εἰς τὰς ναῦς, τηνικαῦτα δὴ ἐνέβαλεν ἰσχὺν ἡ Ἀθηνᾶ | |
Palas Atena-i adause inima lui Diomede, | |
Τυδεΐδῃ, ἵνα μή τις Ἀχαιῶν χαλκοχιτώνων | 367 |
τῷ υἱῷ τοῦ Τυδέως, ὅπως μηδεὶς τῶν σιδηροθωράκων Ἑλλήνων | |
Teamă fiindu-i să nu-și facă fală-ntre Ahei oarecine | |
φθαίη ἐπευξάμενος βαλέειν, ὃ δὲ δεύτερος ἔλθοι. | 368 |
προ(κατα)λάβοι ἐπικαυχησάμενος βαλεῖν, (καυχήσαιτο βαλεῖν προκαταλαβών), οὗτος δὲ ὕστερον παραγένοιτο, | |
Că-l nimeri înainte și numai pe urmă Tidide. | |
δουρὶ δ' ἐπαΐσσων προσέφη κρατερὸς Διομήδης· | 369 |
σὺν τῷ δόρατι δὲ ὁρμῶν καὶ ἐπερχόμενος εἶπε πρὸς αὐτὸν ὁ ἰσχυρὸς Διομήδης· | |
Deci se răpede la dânsul cu lancea și-i strigă viteazul· | |
ἠὲ μέν' ἠέ σε δουρὶ κιχήσομαι, οὐδέ σέ φημι | 370 |
Ἢ μένε, ἢ σὲ δόρατι φθάσω· οὐδ᾽ οἴομαι σε | |
„Stai, ori cu sulița dau. De mâna mea n-ai să scapi lesne | |
δηρὸν ἐμῆς ἀπὸ χειρὸς ἀλύξειν αἰπὺν ὄλεθρον. | 371 |
ἐπὶ πολὺ ἐκφυγεῖν τὸν ὑπὸ τῆς ἐμῆς χειρὸς ἀφανιστικὸν θάνατον. | |
Și-ndelungat, că pe loc te ajunge năprasnică moarte.” | |
ἦ ῥα καὶ ἔγχος ἀφῆκεν, ἑκὼν δ' ἡμάρτανε φωτός· | 372 |
εἶπε δή, καὶ ἐπέρριψε τὸ δόρυ, ἐθελουσίως δὲ ἀπέτυχε τοῦ ἀνδρός· | |
Zise și lancea zvârlind, el nu-l nemeri cu ’nadinsul. | |
δεξιτερὸν δ' ὑπὲρ ὦμον ἐΰξου δουρὸς ἀκωκὴ | 373 |
ὑπὲρ τὸν ὦμον δὲ τὸν δεξιὸν ἡ τοῦ εὐξέστου καὶ καλῶς πεποιημένου δόρατος αἰχμὴ ἐνεπάγη | |
Capătul netedei lănci îi trecu peste umăr la dreapta | |
ἐν γαίῃ ἐπάγη· ὃ δ' ἄρ' ἔστη τάρβησέν τε | 374 |
εἰς τὴν γῆν, οὗτος δὲ ἐφοβήθη καὶ ἔστη, | |
Și-nțepeni în pământ. El stete cuprins de cutremur | |
βαμβαίνων· ἄραβος δὲ διὰ στόμα γίγνετ' ὀδόντων· | 375 |
τρέμων, ἦχος δὲ κατὰ τὸ στόμα ἐγίνετο τῶν ὀδόντων (ἀσαφῆ φωνὴν προϊέμενος), | |
Și dârdâind, că prinse să-i clănțăne dinții în gură, | |
χλωρὸς ὑπαὶ δείους· τὼ δ' ἀσθμαίνοντε κιχήτην, | 376 |
χλωροποιός, καὶ ὠχροποιὸς ὑπὸ τοῦ φόβου, οὗτοι δὲ πνευστιῶντες κατέλαβον, | |
Galben de spaimă, iar ei gâfâind îl ajunseră-ndată | |
χειρῶν δ' ἁψάσθην· ὃ δὲ δακρύσας ἔπος ηὔδα· | 377 |
ἥψαντο δὲ τῶν χειρῶν. οὗτος δὲ δακρύσας εἶπε λόγον· | |
Și-l apucară de mâini. Cu lacrimi în ochi el se roagă· | |
ζωγρεῖτ', αὐτὰρ ἐγὼν ἐμὲ λύσομαι· ἔστι γὰρ ἔνδον | 378 |
ζῶντά με ἀγάγετε, ἐγὼ δὲ λυτρώσομαι ἐμαυτόν, ἔστι γὰρ ἐν τῷ οἴκῳ | |
„Nu mă ucideți, eu zilele am să-mi răscumpăr. Acasă | |
χαλκός τε χρυσός τε πολύκμητός τε σίδηρος, | 379 |
χαλκός τε καὶ χρυσός, καὶ πολλοῦ καμάτου δεόμενος σίδηρος· | |
Am și eu aur și-aramă și fier făurit în tot chipul; | |
τῶν κ' ὔμμιν χαρίσαιτο πατὴρ ἀπερείσι' ἄποινα | 380 |
ἐκ τούτων δωρήσαιτ᾽ ἂν ὑμῖν ὁ πατὴρ πλεῖστα λύτρα, | |
Tata v-ar da ca răsplată o mare grămadă din ele, | |
εἴ κεν ἐμὲ ζωὸν πεπύθοιτ' ἐπὶ νηυσὶν Ἀχαιῶν. | 381 |
ἐὰν ἐμὲ ζῶντα ἀκούσῃ ἐπὶ ταῖς ναυσὶ τῶν Ἑλλήνων. | |
Dacă va ști că sunt viu și trăiesc pe aici la corăbii.” | |
τὸν δ' ἀπαμειβόμενος προσέφη πολύμητις Ὀδυσσεύς· | 382 |
πρὸς τοῦτον δὲ ἀποκρινόμενος εἶπεν ὁ πολύβουλος Ὀδυσσεύς· | |
Astfel îi zise lui Dolon atunci iscusitul Ulise· | |
θάρσει, μηδέ τί τοι θάνατος καταθύμιος ἔστω. | 383 |
θάρρει μηδέ τί σοι ὁ θάνατος ἐπὶ λογισμὸν ἔστω· | |
„Fii liniștit despre asta, să n-ai nici o grijă de moarte. | |
ἀλλ' ἄγε μοι τόδε εἰπὲ καὶ ἀτρεκέως κατάλεξον· | 384 |
ἀλλ᾽ ἄγε εἰπέ μοι τοῦτο καὶ ἀληθῶς ἀπάγγειλον. | |
Numai atâta răspunde-mi și spune-mi curat adevărul· | |
πῇ δὴ οὕτως ἐπὶ νῆας ἀπὸ στρατοῦ ἔρχεαι οἷος | 385 |
ποῦ δὴ οὕτω μόνος ἀπὸ τοῦ στρατοῦ πρὸς τὰς ναῦς πορεύῃ | |
Unde-ai pornit-o din tabără singur așa spre corăbii | |
νύκτα δι' ὀρφναίην, ὅτε θ' εὕδουσι βροτοὶ ἄλλοι; | 386 |
κατὰ τὴν σκοτεινὴν νύκτα, ἡνίκα ὑπνώττουσιν οἱ ἄλλοι ἄνθρωποι; | |
Pe întunericul nopții, când doarme-n odihnă tot insul? | |
ἤ τινα συλήσων νεκύων κατατεθνηώτων; | 387 |
ἢ σκυλεύσων τινὰ τῶν ἀποθανόντων νεκρῶν, | |
Vii după pradă la morți care zac răspândiți pe câmpie? | |
ἦ σ' Ἕκτωρ προέηκε διασκοπιᾶσθαι ἕκαστα | 388 |
ἢ ὁ Ἕκτωρ σὲ προέπεμψε κατασκοπήσασθαι ἅπαντα | |
Ori la corăbii, la noi, te trimise chiar Hector, ca toate | |
νῆας ἔπι γλαφυράς; ἦ σ' αὐτὸν θυμὸς ἀνῆκε; | 389 |
εἰς τὰς βαθείας ναῦς, ἢ σὲ αὐτὸν ἀνέπεισεν ἡ ψυχή; | |
Să iscodești și să vezi? Sau tu vii așa de la tine?” | |
τὸν δ' ἠμείβετ' ἔπειτα Δόλων, ὑπὸ δ' ἔτρεμε γυῖα· | 390 |
πρὸς τοῦτον δὲ ἀπεκρίνετο μετὰ ταῦτα ὁ Δόλων, ὑπέτρεμε δὲ τὰ μέλη· | |
Dolon atunci a răspuns cuprins pe picioare de-un tremur· | |
πολλῇσίν μ' ἄτῃσι παρὲκ νόον ἤγαγεν Ἕκτωρ, | 391 |
ἀολλαῖς βλάβαις ἐξηπάτησέ μου τὸν νοῦν ὁ Ἕκτωρ· | |
„Hector mă scoase din minte smomindu-mă bietul de mine, | |
ὅς μοι Πηλεΐωνος ἀγαυοῦ μώνυχας ἵππους | 392 |
ὅς μοι τοὺς μονώνυχας ἵππους τοῦ λαμπροῦ υἱοῦ τοῦ Πηλέως | |
Că-mi jurui telegarii cei tari de copită și carul | |
δωσέμεναι κατένευσε καὶ ἅρματα ποικίλα χαλκῷ, | 393 |
ὑπέσχετο δώσειν, καὶ τὰ σιδήρῳ πεποικιλμένα ὀχήματα· | |
Scânteietor de aramă ce poartă pe-Ahile slăvitul, | |
ἠνώγει δέ μ' ἰόντα θοὴν διὰ νύκτα μέλαιναν | 394 |
ἐκέλευσε δὲ πορευόμενόν με κατὰ τὴν ταχεῖαν σκοτεινὴν νύκτα, | |
Și-mi porunci să pornesc prin neguri de noapte fugară | |
ἀνδρῶν δυσμενέων σχεδὸν ἐλθέμεν, ἔκ τε πυθέσθαι | 395 |
ἀφικέσθαι πλησίον τῶν πολεμίων ἀνδρῶν, καὶ ἀκριβῶς ἀκοῦσαι, | |
Și să mă furiș pe lângă oștirea dușmană, să aflu | |
ἠὲ φυλάσσονται νῆες θοαὶ ὡς τὸ πάρος περ, | 396 |
ἢ φυλάττονται αἱ ταχεῖαι νῆες, ὥσπερ τὸ πρότερον, | |
Dacă mai sunt ca-nainte apărate ale voastre corăbii | |
ἦ ἤδη χείρεσσιν ὑφ' ἡμετέρῃσι δαμέντες | 397 |
ἢ δαμασθέντες ἤδη καὶ ἡττηθέντες ὑπὸ τῶν ἡμετέρων χειρῶν | |
Sau poate voi, cotropiți fiind de puterile noastre, | |
φύξιν βουλεύουσι μετὰ σφίσιν, οὐδ' ἐθέλουσι | 398 |
φυγὴν βουλεύεσθε ἐν ἑαυτοῖς, οὐδὲ θέλετε | |
Gata de fugă sunteți și nu mai voiți astă-noapte | |
νύκτα φυλασσέμεναι, καμάτῳ ἀδηκότες αἰνῷ. | 399 |
φυλάττειν τὴν νύκτα, πόνῳ καὶ κόπῳ χαλεπῷ ἀδημονήσαντες. | |
Paza să țineți, fiind istoviți după marea trudire.” | |
τὸν δ' ἐπιμειδήσας προσέφη πολύμητις Ὀδυσσεύς· | 400 |
πρὸς τοῦτον δὲ ἐπιμειδιάσας εἶπεν ὁ πολύβουλος Ὀδυσσεύς. | |
Dar iscusitul Ulise la asta zâmbind, îi răspunse· | |
ἦ ῥά νύ τοι μεγάλων δώρων ἐπεμαίετο θυμὸς | 401 |
ὄντως δή σοι ἡ μεγαλόφρων καὶ γενναία ψυχὴ μεγάλων χαρίτων ἐπεθύμει, | |
„Hei, că la daruri prea mari lăcomit-ai râvnind telegarii | |
ἵππων Αἰακίδαο δαΐφρονος· οἳ δ' ἀλεγεινοὶ | 402 |
τῶν ἵππων τοῦ συνετοῦ ἐκγόνου τοῦ Αἰακοῦ· οὗτοι δὲ χαλεποί εἰσιν | |
Unui viteaz ca Ahile! Dar tare anevoie pe dânșii | |
ἀνδράσι γε θνητοῖσι δαμήμεναι ἠδ' ὀχέεσθαι | 403 |
δαμασθῆναι ἀνδράσι θνητοῖς, καὶ ὀχεῖσθαι | |
Oamenii cei muritori să-i poată struni ori să-i mâne | |
ἄλλῳ γ' ἢ Ἀχιλῆϊ, τὸν ἀθανάτη τέκε μήτηρ. | 404 |
ἄλλῳ γε, ἢ τῷ Ἀχιλλεῖ, ὃν ἔτεκε μήτηρ ἀθάνατος. | |
Alții afară de-Ahile, născutul din mamă zeiță. | |
ἀλλ' ἄγε μοι τόδε εἰπὲ καὶ ἀτρεκέως κατάλεξον· | 405 |
ἀλλ᾿ ἄγε εἰπέ μοι τοῦτο, καὶ ἀληθῶς ἀπάγγειλον. | |
Ia mai răspunde-mi tu iară și spune-mi curat adevărul· | |
ποῦ νῦν δεῦρο κιὼν λίπες Ἕκτορα ποιμένα λαῶν; | 406 |
ποῦ νῦν κατέλιπες τὸν Ἕκτορα τὸν βασιλέα τοῦ στρατοῦ, πορευόμενος ἐνθάδε; | |
Unde lăsași la plecare pe Hector, a oștilor frunte? | |
ποῦ δέ οἱ ἔντεα κεῖται ἀρήϊα, ποῦ δέ οἱ ἵπποι; | 407 |
ποῦ δὲ αὐτῷ τὰ πολεμικὰ ὅπλα κεῖται; ποῦ δὲ αὐτῷ οἱ ἵπποι ἑστᾶσι; | |
Unde sunt armele lui așezate și unde-i sunt caii? | |
πῶς δαὶ τῶν ἄλλων Τρώων φυλακαί τε καὶ εὐναί; | 408 |
πῶς δὲ ἔχουσι τῶν λοιπῶν Τρῴων αἱ τηρήσεις καὶ αἱ κοῖται, | |
Cum stă cu paza și locul de mas al oștirii troiene? | |
ἅσσά τε μητιόωσι μετὰ σφίσιν, ἢ μεμάασιν | 409 |
καὶ ἅτινα βουλεύονται ἐν ἑαυτοῖς, ἢ προθυμοῦνται | |
Ce gând mai au după asta? Mai vor ei pe loc să rămâie | |
αὖθι μένειν παρὰ νηυσὶν ἀπόπροθεν, ἦε πόλιν δὲ | 410 |
αὐτόθι μένειν παρὰ ταῖς ναυσὶν ἄπωθεν τῆς πόλεως, ἢ εἰς τὴν πόλιν | |
Lângă corăbii, departe de-ai lor, și spre zidul cetății | |
ἂψ ἀναχωρήσουσιν, ἐπεὶ δαμάσαντό γ' Ἀχαιούς. | 411 |
ὀπίσω ἀνακάμψουσιν, ἐπειδὴ ἐδάμασαν, καὶ ἥττησαν τοὺς Ἕλληνας; | |
Nu se vor trage-napoi până nu-i vor înfrânge pe-ai noștri?” | |
τὸν δ' αὖτε προσέειπε Δόλων Εὐμήδεος υἱός· | 412 |
πρὸς τοῦτον δὲ εἶπεν ὁ Δόλων ὁ υἱὸς τοῦ Εὐμήδους· | |
Eumedianul atunci din nou lui Ulise-i răspunse· | |
τοὶ γὰρ ἐγώ τοι ταῦτα μάλ' ἀτρεκέως καταλέξω. | 413 |
τοιγαροῦν ἐγώ σοι ταῦτα πάνυ ἀληθῶς μέχρι τέλους ἐρῶ. | |
„Și despre asta ți-oi spune eu drept și curat adevărul. | |
Ἕκτωρ μὲν μετὰ τοῖσιν, ὅσοι βουληφόροι εἰσί, | 414 |
ὁ μὲν Ἕκτωρ μετ᾽ αὐτῶν, ὅσοι γνωμοδόται ὑπάρχουσι, | |
Hector își strânse pe sfetnici și ține cu ei adunare | |
βουλὰς βουλεύει θείου παρὰ σήματι Ἴλου | 415 |
βουλεύεται παρὰ τῷ μνήματι τοῦ θείου καὶ θαυμαστοῦ Ἴλου, | |
Lângă mormântul lui Ilos, departe de zgomotul oastei. | |
νόσφιν ἀπὸ φλοίσβου· φυλακὰς δ' ἃς εἴρεαι ἥρως | 416 |
πόρρω τῆς ταραχῆς καὶ τοῦ θορύβου· τὰς φυλακὰς δὲ καὶ τηρήσεις, ἃς ἐρωτᾷς, ὦ ἥρως, | |
Cât despre paza ce-ntrebi, să știi că nici una, viteze, | |
οὔ τις κεκριμένη ῥύεται στρατὸν οὐδὲ φυλάσσει. | 417 |
οὐδεμία διακεχωρισμένη καὶ τεταγμένη σώζει τὸν στρατόν, οὐδὲ τηρεῖ· | |
Nu-i osebită să apere armia și să vegheze. | |
ὅσσαι μὲν Τρώων πυρὸς ἐσχάραι, οἷσιν ἀνάγκη | 418 |
ὅσαι μὲν γὰρ πυρὸς πυρκαϊαὶ τῶν Τρῴων, οἷστισιν ἀνάγκη ἐπίκειται, | |
Locuitorii Troieni, siliți de nevoie, la focuri | |
οἷ δ' ἐγρηγόρθασι φυλασσέμεναί τε κέλονται | 419 |
οὗτοι ἀγρυπνοῦσι, καὶ φυλάσσειν παρακελεύονται | |
Stau priveghind și mereu între dânșii se-ndeamnă la pază. | |
ἀλλήλοις· ἀτὰρ αὖτε πολύκλητοι ἐπίκουροι | 420 |
ἀλλήλοις· οἱ πολλαχόθεν δὲ κληθέντες βοηθοὶ | |
Numai tovarășii lor, care fură chemați de departe, | |
εὕδουσι· Τρωσὶν γὰρ ἐπιτραπέουσι φυλάσσειν· | 421 |
ὑπνώττουσι· τοῖς γὰρ Τρῳσὶν ἐπιτρέπουσι φυλάττειν, | |
Dorm fără grijă și lasă Troienilor paza oștirii, | |
οὐ γάρ σφιν παῖδες σχεδὸν εἵαται οὐδὲ γυναῖκες. | 422 |
οὐ γὰρ αὐτοῖς οἱ παῖδες, οὐδὲ αἱ γυναῖκες κάθηνται ἐγγύς. | |
Nefiind doar pe aproape nevestele lor și copiii.” | |
τὸν δ' ἀπαμειβόμενος προσέφη πολύμητις Ὀδυσσεύς· | 423 |
πρὸς τοῦτον δὲ ἀποκρινόμενος εἶπεν ὁ πολύβουλος Ὀδυσσεύς· | |
Iar după asta-l întreabă pe Dolon istețul Ulise· | |
πῶς γὰρ νῦν Τρώεσσι μεμιγμένοι ἱπποδάμοισιν | 424 |
πῶς δὴ καθεύδουσι νῦν; μεμιγμένοι τοῖς ἱππικοῖς Τρωσίν; | |
„Ce fel acuma dorm ei, de-a valma cumva cu Troienii | |
εὕδουσ' ἦ ἀπάνευθε; δίειπέ μοι ὄφρα δαείω. | 425 |
ἢ πόρρω που; δήλωσόν μοι, ἵνα μάθω. | |
Sau mai încolo, deoparte? Mai spune și-nvață-mă și-asta.” | |
τὸν δ' ἠμείβετ' ἔπειτα Δόλων Εὐμήδεος υἱός· | 426 |
πρὸς τοῦτον δὲ μετὰ ταῦτα ἀπεκρίνετο Δόλων ὁ υἱὸς τοῦ Εὐμήδους. | |
Eumedianul atunci din nou lămuri pe Ulise· | |
τοὶ γὰρ ἐγὼ καὶ ταῦτα μάλ' ἀτρεκέως καταλέξω. | 427 |
τοιγαροῦν ἐγώ σοι ταῦτα πάνυ ἀληθῶς μέχρι τέλους ἐρῶ. | |
„Și despre aceea ți-oi spune eu drept și curat adevărul. | |
πρὸς μὲν ἁλὸς Κᾶρες καὶ Παίονες ἀγκυλότοξοι | 428 |
πρὸς μὲν τὴν θάλασσαν, οἱ Κᾶρες, καὶ οἱ τοῖς καμπύλοις τόξοις χρώμενοι Παίονες, | |
Pe de o parte, spre mare sunt Carii, Peonii arcașii, | |
καὶ Λέλεγες καὶ Καύκωνες δῖοί τε Πελασγοί, | 429 |
καὶ οἱ Λέλεγες, καὶ οἱ Καύκωνες καὶ οἱ ἔνδοξοι Πελασγοί. | |
Dumnezeieștii Pelasgi, Cauconii precum și Lelegii; | |
πρὸς Θύμβρης δ' ἔλαχον Λύκιοι Μυσοί τ' ἀγέρωχοι | 430 |
ἔμπροσθεν δὲ τῆς Θύμβρης ἐτετάχατο οἱ Λύκιοι, καὶ οἱ θρασεῖς καὶ ἀνδρεῖοι Μυσοί, | |
Iar despre Timbra sunt Mizii tari de vârtute, Licienii | |
καὶ Φρύγες ἱππόμαχοι καὶ Μῄονες ἱπποκορυσταί. | 431 |
καὶ οἱ ἱππικοὶ Φρύγες, καὶ οἱ πολεμικοὶ Μῄονες. | |
Și strunitorii de cai Frigienii precum și Meonii | |
ἀλλὰ τί ἢ ἐμὲ ταῦτα διεξερέεσθε ἕκαστα; | 432 |
ἀλλὰ τί δὴ ἐμὲ διερωτᾶτε πάντα; | |
Cei care luptă din care. Dar ce mă-ntrebați de-amănuntul | |
εἰ γὰρ δὴ μέματον Τρώων καταδῦναι ὅμιλον | 433 |
εἰ γὰρ προθυμεῖσθε εἰσελθεῖν εἰς τὸν στρατὸν τῶν Τρῴων, | |
Voi despre asta? De vreți să pătrundeți în tabăra noastră, | |
Θρήϊκες οἷδ' ἀπάνευθε νεήλυδες ἔσχατοι ἄλλων· | 434 |
Θρᾷκες οὗτοί εἰσι χωρίς, νεωστὶ ἐλθόντες, ἔσχατοι τῶν λοιπῶν, | |
Tracii, veniți de curând, se află la marginea oastei; | |
ἐν δέ σφιν Ῥῆσος βασιλεὺς πάϊς Ἠϊονῆος. | 435 |
ἐν αὐτοῖς δὲ βασιλεὺς Ῥῆσος ὁ υἱὸς τοῦ Ἠιονέως· | |
Resos li-i Domnul, odrasla lui Eioneu, și-i acolo. | |
τοῦ δὴ καλλίστους ἵππους ἴδον ἠδὲ μεγίστους· | 436 |
τούτου δὴ ὡραιοτάτους ἵππους ἴδον, καὶ εὐμεγέθεις· | |
Caii văzutu-i-am eu, n-au seamăn de mari și de-mândri, | |
λευκότεροι χιόνος, θείειν δ' ἀνέμοισιν ὁμοῖοι· | 437 |
λευκότεροί εἰσι χιόνος, ἐν τῷ τρέχειν δὲ ὅμοιοι τοῖς ἀνέμοις, | |
Albi ca zăpada sunt ei și la fugă sunt repezi ca vântul. | |
ἅρμα δέ οἱ χρυσῷ τε καὶ ἀργύρῳ εὖ ἤσκηται· | 438 |
τὰ ὀχήματα δὲ αὐτῷ χρυσῷ καὶ ἀργύρῳ καλῶς κατεσκεύασται, | |
Și ferecat îi e carul cu aur și argint, și mai are | |
τεύχεα δὲ χρύσεια πελώρια θαῦμα ἰδέσθαι | 439 |
τὰ ὅπλα δὲ χρυσᾶ ἐξαίσια, θαῦμα ἰδεῖν, | |
Arme grozave de aur ce par la vedere-o minune. | |
ἤλυθ' ἔχων· τὰ μὲν οὔ τι καταθνητοῖσιν ἔοικεν | 440 |
ἀφίκετο ἔχων, ἃ δήπου οὐκ ἀνθρώποις (ἀνδράσι) θνητοῖς προσήκει | |
Dânsul cu ele a venit. Parcă nici nu se cade pe lume | |
ἄνδρεσσιν φορέειν, ἀλλ' ἀθανάτοισι θεοῖσιν. | 441 |
φορεῖν, ἀλλὰ θεοῖς ἀθανάτοις. | |
Oamenii arme de aceste să poarte, ci numai zeii. | |
ἀλλ' ἐμὲ μὲν νῦν νηυσὶ πελάσσετον ὠκυπόροισιν, | 442 |
ἀλλ᾿ ἐμὲ μέν τοι νῦν ἀγάγετε εἰς τὰς ταχυπόρους ναῦς, | |
Însă pe mine vă rog la corăbii acum să mă duceți | |
ἠέ με δήσαντες λίπετ' αὐτόθι νηλέϊ δεσμῷ, | 443 |
ἢ δεσμεύσαντές με δεσμῷ ἀνηλεεῖ καὶ ἀπηνεῖ, καταλίπετε αὐτοῦ, | |
Ori, cetluindu-mă țeapăn în lanțuri, lăsați-m-aicea | |
ὄφρά κεν ἔλθητον καὶ πειρηθῆτον ἐμεῖο | 444 |
ἕως ἂν ἔλθητε, καὶ πεῖραν σχῆτε ἐμοῦ, | |
Și apucați înainte, ca singuri cu-a voastră-ncercare | |
ἠὲ κατ' αἶσαν ἔειπον ἐν ὑμῖν, ἦε καὶ οὐκί. | 445 |
ἢ δὴ κατὰ τὸ πρέπον εἶπον ἐν ὑμῖν, ἢ οὔ. | |
Voi să vedeți dacă-i drept sau neadevăr v-am spus vouă.” | |
τὸν δ' ἄρ' ὑπόδρα ἰδὼν προσέφη κρατερὸς Διομήδης· | 446 |
πρὸς τοῦτον δὲ δεινῶς ὑποβλεψάμενος εἶπεν ὁ ἰσχυρὸς Διομήδης· | |
Dar se încruntă la el și-i zice bărbatul Tidide· | |
μὴ δή μοι φύξίν γε Δόλων ἐμβάλλεο θυμῷ· | 447 |
μή μοι, ὦ Δόλων, φυγὴν ἐντίθου τῇ ψυχῇ, | |
„Nu te-nșela socotind că fuga scăpa-te-va, Dolon, | |
ἐσθλά περ ἀγγείλας, ἐπεὶ ἵκεο χεῖρας ἐς ἁμάς. | 448 |
καίπερ ἀγαθὰ ἀπαγγείλας, ἐπεὶ ἦλθες εἰς τὰς ἐμὰς χεῖρας· | |
Chiar dacă nu ne-ai mințit, când tu ești în mâinile noastre. | |
εἰ μὲν γάρ κέ σε νῦν ἀπολύσομεν ἠὲ μεθῶμεν, | 449 |
ἐὰν γὰρ νῦν ἀπολύσωμέν σε, ἢ ἀφῶμεν, | |
Dacă răsplata primind te vom slobozi noi acuma, | |
ἦ τε καὶ ὕστερον εἶσθα θοὰς ἐπὶ νῆας Ἀχαιῶν | 450 |
ὄντως που καὶ μετὰ ταῦτα ἐλεύσῃ εἰς τὰς ναῦς τῶν Ἑλλήνων, | |
Tu negreșit mai pe urmă veni-vei la noi, la corăbii, | |
ἠὲ διοπτεύσων ἢ ἐναντίβιον πολεμίξων· | 451 |
ἢ διασκοπησόμενος, ἢ κατὰ βιαίαν ἐναντίωσιν μαχησόμενος· | |
Ori ca iscoadă pe-ascuns ori chiar ca potrivnic pe față. | |
εἰ δέ κ' ἐμῇς ὑπὸ χερσὶ δαμεὶς ἀπὸ θυμὸν ὀλέσσῃς, | 452 |
ἐὰν δὲ ὑπὸ τῶν ἐμῶν χειρῶν δαμασθεὶς ἀπολέσῃς τὴν ψυχήν, | |
Iar dacă eu te-oi răpune pe tine cu mânile mele, | |
οὐκέτ' ἔπειτα σὺ πῆμά ποτ' ἔσσεαι Ἀργείοισιν. | 453 |
οὐκέτι μετὰ ταῦτα σὺ βλάβος γενήσῃ ποτὲ τοῖς Ἕλλησιν. | |
N-o să mai poți să ne-aduci vreo pagubă oștilor noastre.” | |
ἦ, καὶ ὃ μέν μιν ἔμελλε γενείου χειρὶ παχείῃ | 454 |
εἶπε, καὶ οὗτος μὲν ἔμελλε παρακαλέσειν αὐτόν, ἁψάμενος τῆς γενειάδος χειρὶ παχείᾳ καὶ ἰσχυρᾷ· | |
Zise, și Dolon era să s-atingă cu mâna-i de barbă | |
ἁψάμενος λίσσεσθαι, ὃ δ' αὐχένα μέσσον ἔλασσε | 455 |
οὗτος δὲ ὁρμήσας, τὸ μέσον τοῦ αὐχένος | |
Vrând să se roage de el, dar sare cu sabia dânsul | |
φασγάνῳ ἀΐξας, ἀπὸ δ' ἄμφω κέρσε τένοντε· | 456 |
ἔπληξε τῷ ξίφει, ἀμφοτέρους δὲ τοὺς τένοντας ἀπέκοψε, | |
Și la cerbice-l ajunge și vinele-i taie amândouă; | |
φθεγγομένου δ' ἄρα τοῦ γε κάρη κονίῃσιν ἐμίχθη. | 457 |
τούτου δὲ λαλοῦντος ἡ κεφαλὴ τοῖς χώμασι συνεμίγη· | |
Capul i-alunecă-n colb și bolborosește din gură. | |
τοῦ δ' ἀπὸ μὲν κτιδέην κυνέην κεφαλῆφιν ἕλοντο | 458 |
τούτου δὲ τῆς κεφαλῆς ἀφείλοντο τὴν περικεφαλαίαν τὴν ἀπὸ δέρματος ἰκτίδος πεποιημένην, | |
Ei după asta-l despoaie de cușma-i din piele de dihor | |
καὶ λυκέην καὶ τόξα παλίντονα καὶ δόρυ μακρόν· | 459 |
καὶ τὸ δέρμα τοῦ λύκου, καὶ τὸ εἰς τοὐπίσω καμπτόμενον τόξον, καὶ τὸ μακρὸν δόρυ, | |
Și de cojocul de lup, de arcul strunit și de lance. | |
καὶ τά γ' Ἀθηναίῃ ληΐτιδι δῖος Ὀδυσσεὺς | 460 |
καὶ ταῦτα τῇ λαφυραγωγῷ Ἀθηνᾷ ὁ ἔνδοξος Ὀδυσσεὺς | |
Astea luându-le-n mână, le-nalță spre Palas Atena, | |
ὑψόσ' ἀνέσχεθε χειρὶ καὶ εὐχόμενος ἔπος ηὔδα· | 461 |
ἀνέτεινεν εἰς ὕψος τῇ χειρὶ, καὶ εὐχόμενος εἶπε λόγον· | |
Dăruitoarea izbândei, și astfel se roagă Ulise· | |
χαῖρε θεὰ τοῖσδεσσι· σὲ γὰρ πρώτην ἐν Ὀλύμπῳ | 462 |
χαῖρε, ὦ θεά, ἐπὶ τούτοις· σὲ γὰρ πρώτην πάντων τῶν ἐν οὐρανῷ | |
„Vezi și te bucură, zâno. Pe tine întâi între zeii | |
πάντων ἀθανάτων ἐπιδωσόμεθ'· ἀλλὰ καὶ αὖτις | 463 |
ὄντων θεῶν ἀθανάτων ἐπικαλεσόμεθα, ἀλλὰ καὶ πάλιν | |
Nemuritori din Olimp te chemăm să ne dai ajutorul, | |
πέμψον ἐπὶ Θρῃκῶν ἀνδρῶν ἵππους τε καὶ εὐνάς. | 464 |
πέμψον ἡμᾶς ἐπὶ τοὺς ἵππους, καὶ τὰς κοίτας τῶν Θρᾳκῶν ἀνδρῶν. | |
Iară-nsoțește-ne-n drum spre a tracilor care și corturi.” | |
ὣς ἄρ' ἐφώνησεν, καὶ ἀπὸ ἕθεν ὑψόσ' ἀείρας | 465 |
οὕτω δὴ εἶπε, καὶ ἀφ᾽ ἑαυτοῦ εἰς ὕψος ᾄρας καὶ μετεωρίσας | |
Zice Ulise, și iute-armăturii dă vânt și-o aruncă | |
θῆκεν ἀνὰ μυρίκην· δέελον δ' ἐπὶ σῆμά τ' ἔθηκε | 466 |
ἔθηκεν ἐπὶ μυρσίνῃ, δῆλον καὶ φανερὸν σημεῖον ἐπέθηκε | |
Peste o cătină; asupra-i ca semn văditor din departe | |
συμμάρψας δόνακας μυρίκης τ' ἐριθηλέας ὄζους, | 467 |
συλλαβὼν καὶ συνθεὶς καλάμους, καὶ μυρσίνης εὐθαλεῖς κλάδους, | |
Trestii și tinere ramuri din cătine rupte de dânsul, | |
μὴ λάθοι αὖτις ἰόντε θοὴν διὰ νύκτα μέλαιναν. | 468 |
μὴ διαλάθοι αὐτοὺς εἰς τοὐπίσω πορευομένους κατὰ τὴν σκοτεινὴν νύκτα· | |
Pune spre-a nu rătăci la întoarcerea lor pe-ntuneric. | |
τὼ δὲ βάτην προτέρω διά τ' ἔντεα καὶ μέλαν αἷμα, | 469 |
οὗτοι δὲ ἐπορεύθησαν προσωτέρω διά τε τῶν ὅπλων καὶ τοῦ μέλανος αἵματος. | |
Dânșii apoi-naintează-ntre arme și cheaguri de sânge; | |
αἶψα δ' ἐπὶ Θρῃκῶν ἀνδρῶν τέλος ἷξον ἰόντες. | 470 |
ταχέως δὲ ἐπὶ τὸ τάγμα τῶν Θρᾳκῶν ἀνδρῶν ἀφίκοντο πορευόμενοι | |
Merg mai departe și-ndată-s la cetele tracilor, care, | |
οἳ δ' εὗδον καμάτῳ ἀδηκότες, ἔντεα δέ σφιν | 471 |
οὗτοι δὲ ὕπνωττον πόνῳ καὶ μόχθῳ καταπεπονημένοι, τὰ ὅπλα δὲ αὐτοῖς | |
Rupți de obosire, erau adormiți; pe alături de dânșii | |
καλὰ παρ' αὐτοῖσι χθονὶ κέκλιτο εὖ κατὰ κόσμον | 472 |
τὰ καλὰ παρ᾽ αὐτοῖς τῇ γῇ παρεκέκλιτο, καλῶς μετ᾿ εὐταξίας | |
Armele lucii frumos rânduite stăteau în trei rânduri. | |
τριστοιχί· παρὰ δέ σφιν ἑκάστῳ δίζυγες ἵπποι. | 473 |
εἰς τάγματα τρία, παρ᾽ ἑκάστῳ δὲ αὐτῶν δύο ζευγνύμενοι ἵπποι ἵσταντο· | |
Caii aproape legați stăteau câte doi la tot carul, | |
Ῥῆσος δ' ἐν μέσῳ εὗδε, παρ' αὐτῷ δ' ὠκέες ἵπποι | 474 |
ὁ Ῥῆσος δὲ ἐν τῷ μέσῳ ἐκάθευδε, παρ᾿ αὐτῷ δὲ οἱ ταχεῖς ἵπποι | |
Resos dormea pe la mijloc, iar caii cei iuți de picioare | |
ἐξ ἐπιδιφριάδος πυμάτης ἱμᾶσι δέδεντο. | 475 |
ἐκ τῆς ἐσχάτης ἄντυγος λώροις δεδεμένοι ἦσαν. | |
Stau priponiți de pieptarul telegei aproape de dânsul. | |
τὸν δ' Ὀδυσεὺς προπάροιθεν ἰδὼν Διομήδεϊ δεῖξεν· | 476 |
τοῦτον δὲ Ὀδυσσεὺς ἔμπροσθεν (πρότερον) θεασάμενος ἔδειξε τῷ Διομήδει λέγων· | |
Cum înainte-i Ulise-l zări, începu să-l arate· | |
οὗτός τοι Διόμηδες ἀνήρ, οὗτοι δέ τοι ἵπποι, | 477 |
οὗτός σοι, ὦΔιόμηδες, ὁ ἀνὴρ, οὗτοι δέ σοι οἱ ἵπποι, | |
„Uite colea, Diomede, pe unde-i bărbatul și caii | |
οὓς νῶϊν πίφαυσκε Δόλων ὃν ἐπέφνομεν ἡμεῖς. | 478 |
οὓς ἡμῖν ἐδήλου ὁ Δόλων, ὃν ἀπεκτείναμεν ἡμεῖς | |
Cei despre care vorbitu-ne-a Dolon, de noi omorâtul. | |
ἀλλ' ἄγε δὴ πρόφερε κρατερὸν μένος· οὐδέ τί σε χρὴ | 479 |
ἀλλ᾽ ἄγε νῦν πρόσαγε δύναμιν ἰσχυράν, οὐδὲ κατά τί σε δεῖ | |
Hai dovedește și-acum vitejia. Cu armele-n mână | |
ἑστάμεναι μέλεον σὺν τεύχεσιν, ἀλλὰ λύ' ἵππους· | 480 |
ἑστάναι μάταιον σὺν τοῖς ὅπλοις, ἀλλὰ λύε τοὺς ἵππους, | |
Nu ți se cade să stai de pomană. Dezleagă dar caii | |
ἠὲ σύ γ' ἄνδρας ἔναιρε, μελήσουσιν δ' ἐμοὶ ἵπποι. | 481 |
ἢ σύγε τοὺς ἄνδρας ἀπόκτεινε, ἐμοὶ δὲ διὰ φροντίδος ἔσονται οἱ ἵπποι. | |
Ori tu ucide pe oameni și-n grija mea caii să fie.” | |
ὣς φάτο, τῷ δ' ἔμπνευσε μένος γλαυκῶπις Ἀθήνη, | 482 |
οὕτως εἶπεν. τούτῳ δὲ ἐνέπνευσε καὶ ἐνέβαλεν ἰσχὺν εὔτολμον ἡ εὐόφθαλμος Ἀθηνᾶ· | |
Zise. Și însuflețit de Palas Atena, Tidide | |
κτεῖνε δ' ἐπιστροφάδην· τῶν δὲ στόνος ὄρνυτ' ἀεικὴς | 483 |
ἀπέκτεινε δέ, ἄλλοτε εἰς ἄλλον ἐπιστρεφόμενος σπουδαίως, τούτων δὲ στεναγμὸς ἠγείρετο ἀπρεπὴς | |
Moartea lățea împrejur. Fioros răsuna horcăitul | |
ἄορι θεινομένων, ἐρυθαίνετο δ' αἵματι γαῖα. | 484 |
ξίφει ἀναιρουμένων, ἐρυθρὰ δὲ ἐβάφετο ἡ γῆ τῷ αἵματι· | |
Celor de sabie atinși; pământul roșise de sânge. | |
ὡς δὲ λέων μήλοισιν ἀσημάντοισιν ἐπελθὼν | 485 |
ὥσπερ δὲ λέων ἐπελθὼν θρέμμασιν (κτήνεσιν) ἀφυλάκτοις | |
Cum peste capre sau oi când ele sunt nepăstorite, | |
αἴγεσιν ἢ ὀΐεσσι κακὰ φρονέων ἐνορούσῃ, | 486 |
αἰξίν, ἢ προβάτοις, κακῶς καὶ χαλεπῶς φρονῶν ἐνορμήσῃ· | |
Lacom s-aruncă un leu ahtiat să le sfâșie toate, | |
ὣς μὲν Θρήϊκας ἄνδρας ἐπῴχετο Τυδέος υἱὸς | 487 |
οὕτω δὴ τοὺς Θρᾷκας ἄνδρας ἐπεπορεύετο ὁ υἱὸς τοῦ Τυδέως, | |
Astfel acum și Tidid dă busta la traci și ucide | |
ὄφρα δυώδεκ' ἔπεφνεν· ἀτὰρ πολύμητις Ὀδυσσεὺς | 488 |
ἕως οὗ ἀπέκτεινε δώδεκα· ὁ πολύβουλος δὲ Ὀδυσσεύς, | |
Repede doispre’ce inși. Într-asta dibaciul Ulise | |
ὅν τινα Τυδεΐδης ἄορι πλήξειε παραστὰς | 489 |
ὅντινα ὁ υἱὸς τοῦ Τυδέως ξίφει ἔπληττε παραγενόμενος, | |
Stă după el și îndată ce-omoară pe vr’unul Tidide, | |
τὸν δ' Ὀδυσεὺς μετόπισθε λαβὼν ποδὸς ἐξερύσασκε, | 490 |
τοῦτον ὁ Ὀδυσσεὺς μετὰ ταῦτα λαβὼν ἀπὸ τοῦ ποδὸς ἐξεῖλκε, | |
Dânsul îl ia de picior și grabnic îl dă la o parte; | |
τὰ φρονέων κατὰ θυμὸν ὅπως καλλίτριχες ἵπποι | 491 |
ταῦτα διανοούμενος κατὰ ψυχήν, ὅπως οἱ περικαλλεῖς τρίχας ἔχοντες ἵπποι | |
Curăță locul de morți ca lesne să treacă pe acolo | |
ῥεῖα διέλθοιεν μηδὲ τρομεοίατο θυμῷ | 492 |
εὐκόλως διέλθοιεν, μηδὲ τρέμοιεν καὶ φοβοῖντο ἐν τῇ ψυχῇ, | |
Mândra pereche de cai, că puteau să se sperie caii, | |
νεκροῖς ἀμβαίνοντες· ἀήθεσσον γὰρ ἔτ' αὐτῶν. | 493 |
πορευόμενοι διὰ τῶν νεκρῶν, ἔτι γὰρ ἀήθεις ἦσαν αὐτῶν. | |
Nefiind încă deprinși să umble ușor peste leșuri. | |
ἀλλ' ὅτε δὴ βασιλῆα κιχήσατο Τυδέος υἱός, | 494 |
ἀλλ᾽ ὁπηνίκα δὴ τὸν βασιλέα κατέλαβεν ὁ υἱὸς τοῦ Τυδέως, | |
Cum după asta la craiul ajunge Tidid Diomede, | |
τὸν τρισκαιδέκατον μελιηδέα θυμὸν ἀπηύρα | 495 |
τοῦτον, ψυχὴν τρισκαιδεκάτην ἡδίστην, ἀφείλετο, | |
Spada-i împlântă și lui și-i curmă viața cea dulce; | |
ἀσθμαίνοντα· κακὸν γὰρ ὄναρ κεφαλῆφιν ἐπέστη | 496 |
πνευστιῶντα· κακὸν γὰρ ἐνύπνιον ἐπέστη τῇ κεφαλῇ αὐτοῦ | |
Moare și el horcăind, căci noaptea la creștet îi stete | |
τὴν νύκτ' Οἰνεΐδαο πάϊς διὰ μῆτιν Ἀθήνης. | 497 |
κατὰ τὴν νύκτα ὁ υἱὸς τοῦ υἱοῦ τοῦ Οἰνέως, ἐκ βουλῆς τῆς Ἀθηνᾶς· | |
Visul cel rău, Diomede, trimis după sfatul Atenei. | |
τόφρα δ' ἄρ' ὃ τλήμων Ὀδυσεὺς λύε μώνυχας ἵππους, | 498 |
ἐν τούτῳ(οις) δὲ ὁ ὑπομονητικὸς Ὀδυσσεὺς ἔλυε τοὺς μονώνυχας ἵππους, | |
Caii-ntr-aceea-i desprinse Ulise și după ce-i leagă | |
σὺν δ' ἤειρεν ἱμᾶσι καὶ ἐξήλαυνεν ὁμίλου | 499 |
συνέζευξε δὲ αὐτοὺς τοῖς λώροις, καὶ ἐξῆγεν ἀπὸ τοῦ πλήθους, | |
Bine amândoi de curele, -i pornește din mijlocul oastei | |
τόξῳ ἐπιπλήσσων, ἐπεὶ οὐ μάστιγα φαεινὴν | 500 |
ἐπιπλήττων καὶ μαστίζων τῷ τόξῳ· ἐπειδὴ τὴν λαμπρὰν μάστιγα | |
Cu-o plesnitură de arc, uitase doar el să ia biciul | |
ποικίλου ἐκ δίφροιο νοήσατο χερσὶν ἑλέσθαι· | 501 |
οὐκ ἐνόησε λαβεῖν ταῖς χερσὶν ἐκ τοῦ ποικίλως κατεσκευασμένου ὀχήματος, | |
Scânteietor care-a fost în meșteșugita teleagă; | |
ῥοίζησεν δ' ἄρα πιφαύσκων Διομήδεϊ δίῳ. | 502 |
ἄναρθρον δὲ καὶ βαρβαρικὴν ἐμιμήσατο φωνήν, σημαίνων τῷ ἐνδόξῳ Διομήδει· | |
Șuier-apoi și dă semn, vestind pe tovarăș, Ulise. | |
αὐτὰρ ὃ μερμήριζε μένων ὅ τι κύντατον ἕρδοι, | 503 |
οὗτος δὲ ἐμερίμνα καὶ ἐβουλεύετο μένων, τί ἂν χεῖρον ἐργάσαιτο, | |
El rămăsese gândind· oare ce-ar fi mai strașnic din parte-i, | |
ἢ ὅ γε δίφρον ἑλών, ὅθι ποικίλα τεύχε' ἔκειτο, | 504 |
ἢ τὸ ὄχημα οὗτος λαβῶν, ὅπου τὰ ποικίλως κατεσκευασμένα ὅπλα ἔκειντο, | |
Carul de rudă s-apuce cu toată podoaba-i de arme | |
ῥυμοῦ ἐξερύοι ἢ ἐκφέροι ὑψόσ' ἀείρας, | 505 |
ἀπὸ τοῦ ἐκτεινομένου εἰς τὸν ζυγὸν ξύλου ἑλκύσειεν, ἢ εἰς ὕψος ἄρας καὶ βαστάσας ἐξενέγκαι, | |
Și peste morți să-l împingă sau chiar și pe spate să-l poarte? | |
ἦ ἔτι τῶν πλεόνων Θρῃκῶν ἀπὸ θυμὸν ἕλοιτο. | 506 |
ἢ ἔτι τῶν πλειόνων Θρᾳκῶν ἀφέλοιτο τὴν ψυχήν. | |
Ori o mulțime din armia tracilor să mai omoare? | |
εἷος ὃ ταῦθ' ὥρμαινε κατὰ φρένα, τόφρα δ' Ἀθήνη | 507 |
ἐν ὅσῳ δὲ ταῦτα οὗτος ἐφρόντιζε κατὰ τὸ λογιστικόν, ἐν τοσούτῳ ἡ Ἀθηνᾶ | |
Până ce el stă pe gânduri și cugetă asta, -i răsare | |
ἐγγύθεν ἱσταμένη προσέφη Διομήδεα δῖον· | 508 |
πλησίον στᾶσα, εἶπε πρὸς τὸν ἔνδοξον Διομήδην· | |
Palas Atena pe-aproape și povățuindu-l, îi zice· | |
νόστου δὴ μνῆσαι μεγαθύμου Τυδέος υἱὲ | 509 |
ὑποστροφῆς νυνὶ μνήσθητι, ὦ υἱὲ τοῦ μεγαλοψύχου Tuδέως, | |
„Nu sta, ci ia-o-napoi la corăbii, viteze Tidide; | |
νῆας ἔπι γλαφυράς, μὴ καὶ πεφοβημένος ἔλθῃς, | 510 |
ἐπὶ τὰς κοίλας ναῦς· μήποτε δεδιὼς ἐπανέλθῃς, | |
Mi-e doar să nu mi te-ntorci cumva fugărit mai pe urmă, | |
μή πού τις καὶ Τρῶας ἐγείρῃσιν θεὸς ἄλλος. | 511 |
μήτις που καὶ τοὺς Τρῷας ἀναστήσῃ καὶ διερεθίσῃ θεὸς ἄλλος. | |
Dac-ar trezi pe Troieni vreun zeu care ține cu dânșii.” | |
ὣς φάθ', ὃ δὲ ξυνέηκε θεᾶς ὄπα φωνησάσης, | 512 |
οὕτως εἶπεν. ὁ δὲ συνῆκε καὶ ἐνόησε τὴν φωνὴν τῆς θεᾶς εἰπούσης· | |
Astfel îi zise, iar dânsul aminte ia sfatul zeiței; | |
καρπαλίμως δ' ἵππων ἐπεβήσετο· κόψε δ' Ὀδυσσεὺς | 513 |
ταχέως δὲ τῶν ἵππων ἐπέβη, ἔπληξε δὲ αὐτοὺς Ὀδυσσεὺς | |
Iute se aruncă pe cai și alături de dânsul Ulise, | |
τόξῳ· τοὶ δ' ἐπέτοντο θοὰς ἐπὶ νῆας Ἀχαιῶν. | 514 |
τῷ τόξῳ, οὗτοι δὲ τάχιστα ἔτρεχον ἐπὶ τὰς ταχείας ναῦς τῶν Ἑλλήνων. | |
Care îi mână cu arcul, de zboară sirepii spre vase. | |
οὐδ' ἀλαοσκοπιὴν εἶχ' ἀργυρότοξος Ἀπόλλων | 515 |
οὐδέ γε ὁ λαμπρότοξος Ἀπόλλων τύφλωσιν ὀφθαλμῶν εἶχεν, | |
Febos arcașul atunci, care nu sta de veghe zadarnic, | |
ὡς ἴδ' Ἀθηναίην μετὰ Τυδέος υἱὸν ἕπουσαν· | 516 |
ἐπεὶ ἐθεάσατο τὴν Ἀθηνᾶν ἐλθοῦσαν πρὸς τὸν υἱὸν τοῦ Τυδέως. | |
Cum a văzut pe Atena la luptă-nsoțind pe Tidide, | |
τῇ κοτέων Τρώων κατεδύσετο πουλὺν ὅμιλον, | 517 |
ταύτῃ ὀργιζόμενος εἰσῆλθεν εἰς τὸν μέγαν στρατὸν τῶν Τρῴων, | |
Plin de mânie pe dânsa, răzbate prin oaste și scoală | |
ὦρσεν δὲ Θρῃκῶν βουληφόρον Ἱπποκόωντα | 518 |
διήγειρε δὲ Ἱπποκόωντα τὸν βουλευτὴν τῶν Θρᾳκῶν, | |
Pe Hipocoon, voinicul nepot al lui Resos, un sfetnic | |
Ῥήσου ἀνεψιὸν ἐσθλόν· ὃ δ' ἐξ ὕπνου ἀνορούσας | 519 |
τὸν γενναῖον ἐξάδελφον τοῦ Ῥήσου. οὗτος δὲ ἐκ τοῦ ὕπνου ἐγερθείς, | |
Și căpetenie a tracilor. Sare dar el și când vede | |
ὡς ἴδε χῶρον ἐρῆμον, ὅθ' ἕστασαν ὠκέες ἵπποι, | 520 |
ἐπειδὴ ἐθεάσατο τὸν τόπον ἔρημον καὶ κενόν, ὅπου ἵσταντο οἱ ταχεῖς ἵπποι, | |
Golul în partea pe unde stăteau telegarii cei sprinteni | |
ἄνδράς τ' ἀσπαίροντας ἐν ἀργαλέῃσι φονῇσιν, | 521 |
καὶ τοὺς ἄνδρας σκαρίζοντας, καὶ ὑποκινουμένους ἐν τῷ χαλεπῷ καὶ ὀδυνηρῷ τόπῳ τοῦ φόνου, | |
Și-nfricoșatul omor și pe oameni în zbuciumul morții, | |
ᾤμωξέν τ' ἄρ' ἔπειτα φίλον τ' ὀνόμηνεν ἑταῖρον. | 522 |
θρηνῶν δὴ ἀνεβόησε μετὰ ταῦτα, καὶ τὸν προσφιλῆ συγγενῆ ἐκάλει· | |
Geme din suflet adânc și-și cheamă pe scumpul tovarăș. | |
Τρώων δὲ κλαγγή τε καὶ ἄσπετος ὦρτο κυδοιμὸς | 523 |
βοὴ δὲ καὶ μέγας θόρυβος ἠγέρθη, τῶν Τρῴων | |
Țipăt se-nalță și larmă cumplită, când noaptea Troienii | |
θυνόντων ἄμυδις· θηεῦντο δὲ μέρμερα ἔργα | 524 |
τρεχόντων ὁμοῦ, ἐθαύμαζον δὲ τὰ δεινὰ καὶ φροντίδος ἂξια ἔργα, | |
Valmeș dau fuga spre el și văd cu uimire măcelul | |
ὅσσ' ἄνδρες ῥέξαντες ἔβαν κοίλας ἐπὶ νῆας. | 525 |
ὅσα πράξαντες ἄνδρες ᾤχοντο ἐπὶ τὰς βαθείας ναῦς. | |
Cel fioros făptuit de vitejii cei duși spre corăbii. | |
οἳ δ' ὅτε δή ῥ' ἵκανον ὅθι σκοπὸν Ἕκτορος ἔκταν, | 526 |
οὗτοι δὲ ὁπηνίκα δὴ παρεγένοντο, ὅπου τὸν κατάσκοπον τοῦ Ἕκτορος ἀπέκτειναν, | |
Cum ei sosiră amândoi pe unde iscoada lui Hector | |
ἔνθ' Ὀδυσεὺς μὲν ἔρυξε Διῒ φίλος ὠκέας ἵππους, | 527 |
ἐκεῖ ὁ Ὀδυσσεὺς μὲν ἐπέσχεν ὁ προσφιλὴς τῷ Διὶ τοὺς ταχεῖς ἵππους. | |
Fuse răpusă, Ulise oprește în loc telegarii, | |
Τυδεΐδης δὲ χαμᾶζε θορὼν ἔναρα βροτόεντα | 528 |
ὁ υἱὸς δὲ τοῦ Τυδέως εἰς γῆν καταπηδήσας τὰ ᾑμαγμένα σκύλα καὶ ὅπλα | |
Iar Diomede coboară, ia armele însângerate | |
ἐν χείρεσσ' Ὀδυσῆϊ τίθει, ἐπεβήσετο δ' ἵππων· | 529 |
ἐν ταῖς χερσὶν ἐτίθει τῷ Ὀδυσσεῖ, ἐπέβη δὲ τῶν ἵππων, | |
Și lui Ulise le-ntinde și iară se suie-n cotigă. | |
μάστιξεν δ' ἵππους, τὼ δ' οὐκ ἀέκοντε πετέσθην | 530 |
ἔπληξε δὲ τοὺς ἵππους, οἱ δὲ ἑκόντες καὶ προθύμως. | |
Biciuie apoi telegarii, iar dânșii cu drag își iau zborul | |
νῆας ἔπι γλαφυράς· τῇ γὰρ φίλον ἔπλετο θυμῷ. | 531 |
ἔτρεχον ἐπὶ τὰς κοίλας ναῦς· ἐκεῖσε γὰρ ἰέναι προσφιλὲς ἦν τῇ τῶν ἐποχουμένων ψυχῇ. | |
Înspre corăbii, și-acolo se-ndeamnă mai iute s-ajungă. | |
Νέστωρ δὲ πρῶτος κτύπον ἄϊε φώνησέν τε· | 532 |
ὁ Νέστωρ δὲ πρῶτος τοῦ ψόφου τῶν ποδῶν ᾔσθετο, καὶ εἶπεν· | |
Tropotul cailor Nestor aude întâiul și zice· | |
ὦ φίλοι Ἀργείων ἡγήτορες ἠδὲ μέδοντες | 533 |
ὦ προσφιλεῖς ἡγεμόνες καὶ βασιλεῖς τῶν Ἑλλήνων, | |
„Voi căpetenii și sfetnici ai oastei din Argos, prieteni, | |
ψεύσομαι, ἦ ἔτυμον ἐρέω; κέλεται δέ με θυμός. | 534 |
ψεῦδος λέξω, ἢ ἀληθὲς ἐρῶ; προτρέπει δέ με ἡ ψυχή· | |
Oare mă-nșel ori e drept? Îmi dă inima ghes a vă spune; | |
ἵππων μ' ὠκυπόδων ἀμφὶ κτύπος οὔατα βάλλει. | 535 |
ἵππων ταχυπόδων κτύπος με βάλλει περὶ τὰ ὦτα. | |
Tropot îmi sună-n auz, un tropot de repezi copite. | |
αἲ γὰρ δὴ Ὀδυσεύς τε καὶ ὃ κρατερὸς Διομήδης | 536 |
εἴθε γὰρ ὁ Ὀδυσσεὺς καὶ ὁ ἰσχυρὸς καὶ γενναῖος Διομήδης | |
Doamne, de-ar fi să se-ntoarne cumva Diomede și-Ulise | |
ὧδ' ἄφαρ ἐκ Τρώων ἐλασαίατο μώνυχας ἵππους· | 537 |
οὕτως εὐθέως ἤλασαν καὶ ἐξήγαγον ἐκ τῶν Τρῴων ἵππους μονώνυχας | |
De la Troieni și să mâne cumva telegari la corăbii! | |
ἀλλ' αἰνῶς δείδοικα κατὰ φρένα μή τι πάθωσιν | 538 |
ἀλλὰ χαλεπῶς δέδοικα κατὰ τὸ λογιστικόν, μὴ πάθωσί τι | |
Însă eu tare mă tem să nu dea de poznă vitejii, | |
Ἀργείων οἳ ἄριστοι ὑπὸ Τρώων ὀρυμαγδοῦ. | 539 |
οἱ κράτιστοι τῶν Ἑλλήνων ὑπὸ τοῦ ὄχλου τῶν Τρῴων. | |
Dacă vor fi-mpresurați de valu-nglotirii troiene.” | |
οὔ πω πᾶν εἴρητο ἔπος ὅτ' ἄρ' ἤλυθον αὐτοί. | 540 |
οὔπω πᾶς ὁ λόγος ἐλέχθη, ὅτε δὴ αὐτοὶ παρεγένοντο, | |
Nu-și isprăvise vorbirea, când ei amândoi și sosiră | |
καί ῥ' οἳ μὲν κατέβησαν ἐπὶ χθόνα, τοὶ δὲ χαρέντες | 541 |
καὶ δὴ οὗτοι μὲν κατέβησαν ἐπὶ τὴν γῆν· οἱ δὲ χαίροντες | |
Și din teleagă se deteră jos. Îi primiră cu toții | |
δεξιῇ ἠσπάζοντο ἔπεσσί τε μειλιχίοισι· | 542 |
δεξιαῖς προσηγόρευον, καὶ λόγοις προσηνέσι καὶ φιλικοῖς. | |
Veseli Aheii, și mâna le strânseră și-i lăudară. | |
πρῶτος δ' ἐξερέεινε Γερήνιος ἱππότα Νέστωρ· | 543 |
πρῶτος δὲ ἠρώτησεν ὁ ἀπὸ τῆς Γερήνης ἱππικὸς Νέστωρ· | |
Cel mai întâi începu între ei să întrebe moș Nestor· | |
εἴπ' ἄγε μ' ὦ πολύαιν' Ὀδυσεῦ μέγα κῦδος Ἀχαιῶν | 544 |
ἄγε εἰπέ μοι, ὦ πολύμνητε Ὀδυσσεῦ, δόξα μεγάλη τῶν Ἑλλήνων, | |
„Mult lăudate Ulise, tu fala Danailor, spune | |
ὅππως τοῦσδ' ἵππους λάβετον καταδύντες ὅμιλον | 545 |
πῶς ἐλάβετε τούτους τοὺς ἵππους· εἰσελθόντες εἰς τὸν στρατὸν | |
Cum ați pus mâna pe cai? Intrarăți în oastea dușmană | |
Τρώων, ἦ τίς σφωε πόρεν θεὸς ἀντιβολήσας. | 546 |
τῶν Τρῴων; ἢ θεός τις συναντήσας ὑμῖν παρέσχετο; | |
Ori vă-ntâlni vreun zeu și vouă prielnic vi-i dete? | |
αἰνῶς ἀκτίνεσσιν ἐοικότες ἠελίοιο. | 547 |
λίαν ἐοίκασι ταῖς τοῦ ἡλίου ἀκτῖσι. | |
Tare s-aseamănă ei cu soarele, atâta-s de mândri. | |
αἰεὶ μὲν Τρώεσσ' ἐπιμίσγομαι, οὐδέ τί φημι | 548 |
ἀεὶ μὲν τοῖς Τρῳσὶν ἐπιμίγνυμαι, καὶ ἀντεμβάλλω, οὐδέ τι οἶμαι | |
Știi că iau parte și eu la război și mă bat cu Troienii, | |
μιμνάζειν παρὰ νηυσὶ γέρων περ ἐὼν πολεμιστής· | 549 |
μένειν παρὰ ταῖς ναυσί, καίπερ ὢν γέρον μαχητής· | |
Nu huzuresc pe aci, măcar că-s albit la războaie; | |
ἀλλ' οὔ πω τοίους ἵππους ἴδον οὐδὲ νόησα. | 550 |
ἀλλ᾽ οὔπω τοιούτους ἵππους ἐθεασάμην, οὐδὲ ἤκουσα. | |
Totuși eu n-am mai văzut șoimuleni mai frumoși ca aceștia. | |
ἀλλά τιν' ὔμμ' ὀΐω δόμεναι θεὸν ἀντιάσαντα· | 551 |
ἀλλά τινα θεὸν οἴομαι συναντήσαντα ἐπιδοῦναι ὑμῖν· | |
De-asta socot că vi-i dete vr’un zeu întâlnindu-vă-n cale, | |
ἀμφοτέρω γὰρ σφῶϊ φιλεῖ νεφεληγερέτα Ζεὺς | 552 |
ἀμφοτέρους γὰρ ὑμᾶς φιλεῖ ὁ τὰς νεφέλας ἀθροίζων Ζεύς, | |
Căci pe-amândoi vă iubește la fel furtunatecul Zeus, | |
κούρη τ' αἰγιόχοιο Διὸς γλαυκῶπις Ἀθήνη. | 553 |
καὶ ἡ θυγάτηρ τοῦ τὴν αἰγίδα φοροῦντος Διὸς ἡ εὐόφθαλμος Ἀθηνᾶ. | |
Și–ager’ Atena, născuta din Zeus, de scut purtătorul.” | |
τὸν δ' ἀπαμειβόμενος προσέφη πολύμητις Ὀδυσσεύς· | 554 |
πρὸς τοῦτον δὲ ἀποκρινόμενος εἶπεν ὁ πολύβουλος Ὀδυσσεύς· | |
Dar îl întâmpin’ atunci din grai Odiseu iscusitul· | |
ὦ Νέστορ Νηληϊάδη μέγα κῦδος Ἀχαιῶν | 555 |
ὦ Νέστορ υἱὲ τοῦ Νηλέως, δόξα μεγάλη τῶν Ἑλλήνων, | |
„Viță mărită din Zeus, a neamului mare mândrie, | |
ῥεῖα θεός γ' ἐθέλων καὶ ἀμείνονας ἠέ περ οἵδε | 556 |
εὐκόλως θεός γε βουλόμενος καὶ κρείσσονας, ἢ οὗτοί εἰσιν, | |
Numai să vrea Cel-de-sus, că lesne ar putea să ne deie | |
ἵππους δωρήσαιτ', ἐπεὶ ἢ πολὺ φέρτεροί εἰσιν. | 557 |
ἵππους χαρίσαιτο· ἐπειδὴ πολλῷ κρείττονές εἰσιν. | |
Cai mai de soi decât ei, mai sunt doar și alții mai chipeși. | |
ἵπποι δ' οἵδε γεραιὲ νεήλυδες οὓς ἐρεείνεις | 558 |
οἱ ἵπποι δὲ οὗτοι, ὦ γέρον, οὓς ἐρωτᾷς, Θρᾴκιοί εἰσι νεωστὶ ἐλθόντες, | |
Caii aceștia, de care mă-ntrebi, -i aduseseră tracii | |
Θρηΐκιοι· τὸν δέ σφιν ἄνακτ' ἀγαθὸς Διομήδης | 559 |
τὸν βασιλέα δ᾽ αὐτῶν ὁ γενναῖος Διομήδης | |
Proaspeți de tot. Diomede ucise pe craiul lor Resos | |
ἔκτανε, πὰρ δ' ἑτάρους δυοκαίδεκα πάντας ἀρίστους. | 560 |
ἀπέκτεινε, παρ' αὐτῷ δὲ καὶ δώδεκα φίλους πάντας ἀρίστους, | |
Și pe vreo doispre’ce inși, tot oameni de-ai lui mai de seamă | |
τὸν τρισκαιδέκατον σκοπὸν εἵλομεν ἐγγύθι νηῶν, | 561 |
τρισκαιδέκατον δὲ τὸν κατάσκοπον ἀπεκτείναμεν ἐγγὺς τῶν νεῶν, | |
Dar mai întâi omorâsem pe lângă corăbii pe unul | |
τόν ῥα διοπτῆρα στρατοῦ ἔμμεναι ἡμετέροιο | 562 |
ὃν δὴ κατάσκοπον εἶναι τοῦ ἡμετέρου στρατοῦ ἔπεμψεν | |
Care-nainte fusese trimis ca iscoadă de Hector | |
Ἕκτωρ τε προέηκε καὶ ἄλλοι Τρῶες ἀγαυοί. | 563 |
ὁ Ἕκτωρ, καὶ οἱ ἄλλοι περιφανεῖς καὶ λαμπροὶ Τρῷες. | |
Și de fruntașii Troieni pe aici ca să vadă ce facem.” | |
ὣς εἰπὼν τάφροιο διήλασε μώνυχας ἵππους | 564 |
οὕτως εἰπὼν διὰ τῆς τάφρου ἤλασε τοὺς μονώνυχας ἵππους, | |
Zise, și-apoi peste șanț da cailor drumul Ulise, | |
καγχαλόων· ἅμα δ' ἄλλοι ἴσαν χαίροντες Ἀχαιοί. | 565 |
χαίρων τε καὶ γελῶν· ὁμοῦ δὲ καὶ οἱ ἄλλοι Ἕλληνες σὺν χαρᾷ ἐπορεύοντο· | |
Mândru și vesel; ceilalți bucuroși îi luară din urmă | |
οἳ δ' ὅτε Τυδεΐδεω κλισίην εὔτυκτον ἵκοντο, | 566 |
ἡνίκα δὲ οὗτοι ἀφίκοντο εἰς τὴν σκηνὴν τὴν καλῶς κατεσκευασμένην τοῦ υἱοῦ τοῦ Τυδέως, | |
Sărbătorindu-i. Iar când cu alaiul sosiră la cortul | |
ἵππους μὲν κατέδησαν ἐϋτμήτοισιν ἱμᾶσι | 567 |
τοὺς μὲν ἵππους ἔδησαν λώροις τμηθεῖσι καλῶς, | |
Lui Diomede, ei, caii, cu meșteșugite curele | |
φάτνῃ ἐφ' ἱππείῃ, ὅθι περ Διομήδεος ἵπποι | 568 |
ἐπὶ τῇ ἱππικῇ φάτνῃ, ὅπου οἱ ἵπποι τοῦ Διομήδους οἱ ταχύποδες | |
Prinseră acolo la iesle, pe unde stăteau telegarii | |
ἕστασαν ὠκύποδες μελιηδέα πυρὸν ἔδοντες· | 569 |
ἵσταντο, ἡδὺν σῖτον ἐσθίοντες. | |
Lui Diomede hrănindu-se bine cu grâul cel dulce. | |
νηῒ δ' ἐνὶ πρυμνῇ ἔναρα βροτόεντα Δόλωνος | 570 |
ἐν τῇ πρύμνῃ δὲ τῆς νεὼς τὰ ᾑμαγμένα ὅπλα τοῦ Δόλωνος | |
Iar armătura lui Dolon, Ulise o puse în dosul | |
θῆκ' Ὀδυσεύς, ὄφρ' ἱρὸν ἑτοιμασσαίατ' Ἀθήνῃ. | 571 |
ἔθηκεν ὁ Ὀδυσσεύς, ἕως ἂν ἑτοιμάσαιντο, καὶ ἀναθεῖεν ἱερεῖα τῇ Ἀθηνᾷ. | |
Unei corăbii de-a lui, ca apoi să o-nchine zeiței; | |
αὐτοὶ δ' ἱδρῶ πολλὸν ἀπενίζοντο θαλάσσῃ | 572 |
αὐτοὶ δὲ εἰς θάλασσαν ἀποβάντες ἀπένιπτον τὸν πολὺν ἱδρῶτα | |
Ei după asta în apele mării intrară să-și spele | |
ἐσβάντες κνήμας τε ἰδὲ λόφον ἀμφί τε μηρούς. | 573 |
τὸν ἀμφὶ τὰς κνήμας, καὶ τὸν τράχηλον, καὶ τοὺς μηρούς. | |
Coapsele, pulpele, ceafa de multă sudoare. Și-n urmă, | |
αὐτὰρ ἐπεί σφιν κῦμα θαλάσσης ἱδρῶ πολλὸν | 574 |
ἐπεὶ δὲ αὐτοῖς τὸ κῦμα τῆς θαλάσσης τὸν πολὺν ἱδρῶτα | |
După ce valul albastru spălă de pe ei nădușeala | |
νίψεν ἀπὸ χρωτὸς καὶ ἀνέψυχθεν φίλον ἦτορ, | 575 |
ἀπένιψεν ἀπὸ τοῦ σώματος, καὶ ἀνεκτήσατο τὴν ἀγαπητὴν ψυχήν· | |
Și-i răcori pe deplin, se duseră să-și îmbăieze | |
ἔς ῥ' ἀσαμίνθους βάντες ἐϋξέστας λούσαντο. | 576 |
εἰς τὰ λουτρὰ δὴ τὰ καλῶς ἐξεσμένα καὶ κατεσκευασμένα εἰσελθόντες ἐλούσαντο· | |
Trupul; în netede căzi se puseră și se scăldară. | |
τὼ δὲ λοεσσαμένω καὶ ἀλειψαμένω λίπ' ἐλαίῳ | 577 |
οὗτοι δὲ λουσάμενοι καὶ ἀλειψάμενοι ἐλαίῳ λιπαρῷ, | |
Când au fost gata, cu trupul curat și frecat cu uleiuri | |
δείπνῳ ἐφιζανέτην, ἀπὸ δὲ κρητῆρος Ἀθήνῃ | 578 |
εἰς δεῖπνον ἐκάθισαν· ἀπὸ κρατῆρος δὲ | |
Ei s-așezară la masă, și din cana cea plină turnându-și | |
πλείου ἀφυσσόμενοι λεῖβον μελιηδέα οἶνον. | 579 |
πλήρους καὶ γέμοντος ἀπαντλήσαντες καὶ ἐκχέαντες, ἔσπενδον τῇ Ἀθηνᾷ ἥδιστον οἶνον. | |
Vinul ca mierea de dulce, -nchinau din pahare zeiței. | |