Vasile Stancu

GREACA HOMERICĂ / Gramatică / Referințe

Declinarea participiului

GH235. Toate participiile medii și pasive, cu excepția celor ale aoristului I și II pasiv, se declină ca și καλός, ή, όν (GH221).

GH236. Toate participiile active (cu excepția perfectului, GH244) precum și participiile pasive ale aoristului I și II au tema în -ντ. Masculinul și neutrul sunt de declinarea a III-a, iar femininul este de declinarea I.

GH237. Vocativul participiului are aceeași formă ca nominativul.

GH238. Participiile a căror temă se termină în οντ au de obicei nominativul singular masculin în -ων, ca de exemplu, γέρων, GH193.

GH239. Dar prezentul și aoristul II al verbelor în -μι (διδούς, δούς), precum și toate temele care se termină în αντ, εντ, υντ adaugă un ς, pierd pe ντ (GH113) și lungesc vocala precedentă (rezultând ους, ας, εις, υς, GH101). Dativul plural al acestor teme se formează în mod asemănător.

GH240. Participii cu tema în οντ, terminată în -ων, ουσα, ον la nominativ singular:



λύων, ουσα, ον, dezlegând, eliberând
(λυοντ-, λυοντια- GH100, λυοντ-)
Masculin Feminin Neutru
Singular
N, V λύων λύουσα λύον
G λύοντος λυούσης λύοντος
D λύοντι λυούσῃ λύοντι
A λύοντα λύουσαν λύον
Dual
N, A, V λύοντε λυούσα λύοντε
G, D λυόντοιιν λυούσῃιν λυόντοιιν
Plural
N, V λύοντες λύουσαι λύοντα
G λυόντων λυουσάων [έων, ῶν] λυόντων
D λυόντεσ(σ)ι, λύουσι λυούσῃσι, λυούσῃς λυόντεσ(σ)ι, λύουσι
A λύοντας λυούσας λύοντα

GH241. Participii cu tema în οντ, αντ, εντ, υντ, care se termină în ς la nominativ singular masculin:



Participiu prezent
διδούς, οῦσα, όν, dând
(διδοντ-, διδοντια- GH100, διδοντ-)
Masculin Feminin Neutru
Singular
N, V διδούς διδοῦσα διδόν
G διδόντος δοδούσης διδόντος
D διδόντι διδούσῃ διδόντι
A διδόντα διδοῦσαν διδόν
Dual
N, V, A διδόντε διδούσα διδόντε
G, D διδόντοιιν διδούσῃιν διδόντοιιν
Plural
N, V διδόντες διδοῦσαι διδόντα
G διδόντων διδουσάων [έων, ῶν] διδόντων
D διδόντεσ(σ)ι
διδοῦσι		 διδούσῃσι
διδούσῃς		 διδόντεσ(σ)ι
διδοῦσι
A διδόντας διδούσας διδόντα
Participiu aorist
λύσας, ασα, αν, dezlegând, după ce am dezlegat
(λυσαντ-, λυσαντια- GH100, λυσαντ-)
Masculin Feminin Neutru
Singular
N, V λύσας λύσασα λῦσαν
G λύσαντος λυσάσης λύσαντος
D λύσαντι λυσάσῃ λύσαντι
A λύσαντα λύσασαν λῦσαν
Dual
N, A, V λύσαντε λυσάσα λύσαντε
G, D λυσάντοιιν λυσάσῃιν λυσάντοιιν
Plural
N, V λύσαντες λύσασαι λύσαντα
G λυσάντων λυσασάων [ἐων, ῶν] λυσάντων
D λυσάντεσ(σ)ι
λύσασι		 λυσάσῃσι
λυσάσῃς		 λυσάντεσ(σ)ι
λύσασι
A λύσαντας λυσάσας λύσαντα

GH242

Participiu aorist pasiv
λυθείς, εῖσα, έν, fiind dezlegat (după ce am fost dezlegat)
(λυθεντ-, λυθεντια- GH100, λυθεντ-)
Masculin Feminin Neutru
Singular
N, V λυθείς λυθεῖσα λυθέν
G λυθέντος λυθείσης λυθέντος
D λυθέντι λυθείσῃ λυθέντι
A λυθέντα λυθεῖσαν λυθέν
Dual
N, A, V λυθέντε λυθείσα λυθέντε
G, D λυθέντοιιν λυθείσῃιν λυθέντοιιν
Plural
N, V λυθέντες λυθεῖσαι λυθέντα
G λυθέντων λυθεισάων λυθέντων
D λυθέντεσ(σ)ι
λυθεῖσι		 λυθείσῃσι
λυθείσῃς		 λυθέντεσ(σ)ι
λυθεῖσι
A λυθέντας λυθείσας λυθέντα

GH243

Participiu aorist ΙΙ activ
δύς, δῦσα, δύν, intrând
(δυντ-, δυντια- GH100, δυντ-)
Masculin Feminin Neutru
Singular
N, V δύς δῦσα δύν
G δύντος δύσης δύντος
D δύντι δύσῃ δύντι
A δύντα δῦσαν δύν
Dual
N, A, V δύντε δύσα δύντε
G, D δύντοιιν δύσῃιν δύντοιιν
Plural
N, V δύντες δῦσαι δύντα
G δύντων δυσάων [έων, ῶν] δύντων
D δύντεσ(σ)ι
δῦσι		 δύσῃσι
δύσῃς		 δύντεσ(σ)ι
δῦσι
A δύντας δύσας δύντα

Participiul perfect activ

GH244. Participiul perfect activ are tema în (κ)οτ. Formele care au κ se numesc perfect I, iar cele care nu au κ, perfect II.



λελυκώς, υῖα, ός, dezlegând
(λελυκοτ-, λελυκυσια- GH100, λελυκοτ-)
Masculin Feminin Neutru
Singular
N, V λελυκώς λελυκυῖα λελυκός
G λελυκότος λελυκυίης λελυκότος
D λελυκότι λελυκυίῃ λελυκότι
A λελυκότα λελυκυῖαν λελυκός
Dual
N, A, V λελυκότε λελυκυία λελυκότε
G, D λελυκότοιιν λελυκυίῃιν λελυκότοιιν
Plural
N, V λελυκότες λελυκυῖαι λελυκότα
G λελυκότων λελυκυιάων [έων, ῶν] λελυκότων
D λελυκότεσ(σ)ι
λελυκόσι		 λελυκυίῃσι
λελυκυίῃς		 λελυκοτεσ(σ)ι
λελυκόσι
A λελυκότας λελυκυίας λελυκότα
εἰδώς, (ε)ἰδυῖα, εἰδός, știind
(ϝειδϝοτ-, ϝ(ε)ιδϝυσια- GH100, ϝειδϝοτ-)
Masculin Feminin Neutru
Singular
N, V εἰδώς (ε)ἰδυῖα εἰδός
G εἰδότος (ε)ἰδυίης είδότος
D εἰδότι (ε)ἰδυίῃ εἰδότι
A εἰδότα (ε)ἰδυῖαν εἰδός
Dual
N, A, V εἰδότε (ε)ἰδυία εἰδότε
G, D εἰδότοιιν (ε)ἰδυίῃιν εἰδότοιιν
Plural
N, V εἰδότες (ε)ἰδυῖαι εἰδότα
G εἰδότων (ε)ἰδυιάων [έων, ῶν] εἰδότων
D είδότεσ(σ)ι
εἰδόσι		 (ε)ἰδυ'ῃσι
(ε)ἰδυίῃς		 εἰδοτεσ(σ)ι
είδόσι
A εἰδότας (ε)ἰδυίας είδότα

Observații:
1) λελυκώς, υῖα, ός nu apare la Homer și există foarte puține forme de perfect I în greaca homerică. Formele de participiu perfect I prezentate mai sus sunt comune în greaca de mai târziu.
2) Participiile perfecte sunt adesea declinate peste tot cu ω în loc de ο; uneori, acestea se termină în -ων, -ουσα, -ον și sunt flexionate cu aceleași terminații ca participiul prezent.

GH245. Participiile verbelor contrase, GH436-444 (de regulă lăsate necontrase), se declină în formele lor contrase după cum urmează:

τιμῶν, οῦσα, ῶν (τιμάων, άουσα, άον), prețuind
(τιμαοντ-, τιμαοντια- GH100, τιμαοντ-)
Masculin Feminin Neutru
Singular
N, V τιμῶν τιμῶσα τιμῶν
G τιμῶντος τιμώσης τιμῶντος
D τιμῶντι τιμώσῃ τιμῶντι
A τιμῶντα τιμῶσαν τιμῶν
Dual
N, A, V τιμῶντε τιμώσα τιμῶντε
G, D τιμώντοιιν τιμώσῃιν τιμώντοιιν
Plural
N, V τιμῶντες τιμῶσαι τιμῶντα
G τιμώντων τιμωσάων [έων, ῶν] τιμώντων
D τιμώντεσ(σ)ι
τιμῶσι		 τιμώσῃσι
τιμώσῃς		 τιμώντεσ(σ)ι
τιμῶσι
A τιμῶντας τιμώσας τιμῶντα
ποιῶν, εῦσα, εῦν (έων, έουσα, έον), știind
(ποιεοντ-, ποιεοντια- GH100, ποιεοντ-)
Masculin Feminin Neutru
Singular
N, V ποιῶν ποιεῦσα ποιεῦν
G ποιεῦντος ποιεύσῃς ποιεῦντος
D ποιεῦντι ποιεύσῃ ποιεῦντι
A ποιεῦντα ποιεῦσαν ποιεῦν
Dual
N, A, V ποιεῦντε ποιεύσα ποιεῦντε
G, D ποιεύντοιιν ποιεύσῃιν ποιεύντοιιν
Plural
N, V ποιεῦντες ποιεῦσαι ποιεῦντα
G ποιεύντων ποιευσάων [έων, ῶν] ποιεύντων
D ποιεύντεσ(σ)ι
ποιεῦσι		 ποιεύσῃσι
ποιεύσῃς		 ποιεύντεσ(σ)ι
ποιεῦσι
A ποιεῦντας ποιεύσας ποιεῦντα

GH246. Participiile verbelor contrase în -οω (precum χολόω, necăjesc, înveninez) se termină în -ῶν, οῦσα, οῦν (exemplu: χολῶν, χολοῦσα, χολοῦν) la nominativ singular și sunt destul de regulate în declinare, genitivul fiind χολοῦντος, χολούσης, χολοῦντος; dativul χολοῦντι, χολούσῃ, χολοῦντι etc.

...

GH415. Participiu


Prezent λυόμενος, η, ον dezlegându-și, fiind dezlegat
Viitor λυσόμενος, η, ον fiind pe cale să-și dezlege, fiind pe cale să fie dezlegat
Aorist λυσάμενος, η, ον dezlegându-și, fiind dezlegat
Perfect λελυμένος, η, ον dezlegându-și, fiind dezlegat
Perfect viitor λελυσόμενος, η, ον dezlegându-și, fiind dezlegat

...

GH521. Acuzativul poate denota un obiect care este afectat de o acțiune, putând fi adăugat un al doilea acuzativ al unei anumite părți care a fost afectată (acuzativul întregului și părții); de exemplu, τί δέ σε φρένας ἵκετο πένθος; dar ce necaz a venit asupra ta în inimă? περὶ γάρ ῥά ἑ χαλκὸς ἔλεψεν φύλλα τε καὶ φλοιόν, bronzul l-a curățat de frunze și coajă de jur împrejur. Notă: Unii ar încadra acuzativul acestei ultime propoziții la GH520 de mai sus.