Vasile Stancu

GREACA HOMERICĂ / Gramatică / Morfologie / Referințe

GH265. Pronumele cel mai comun, ὁ, ἡ, τό, folosit de regulă ca articol hotărât în greaca mai târzie, este de obicei folosit la Homer ca pronume demonstrativ, iar uneori ca pronume personal, sau relativ. El se declină după cum urmează:

ὁ, ἡ, τό, acesta, acela; el, ea; cine, care, ce
Masculin Feminin Neutru
Singular
N τό
G τοῦ, τοῖο τῆς τοῦ, τοῖο
D τῷ τῇ τῷ
A τόν τήν τό
Dual
N, A τώ (τώ) τώ
G, D τοῖιν (τοῖιν) τοῖιν
Plural
N οἱ (τοί) αἱ (ταί) τά
G τῶν των [τῶν] τῶν
D τοῖσι, τοῖς τῇσι, τῇς τοῖσι, τοῖς
A τούς τς τά

GH266. Pronumele de întărire este declinat după cum urmează:

αὐτός, ή, ό, însuși, același
Masculin Feminin Neutru
Singular
N αὐτός αὐτή αὐτό
G αὐτοῦ, οῖο αὐτῆς αὐτοῦ, οῖο
D αὐτῷ αὐτῇ αὐτῷ
A αὐτόν αὐτήν αὐτό
Dual
N, A αὐτώ (αὐτώ) αὐτώ
G, D αὐτοῖιν (αὐτοῖιν) αὐτοῖιν
Plural
N αὐτοί αὐταί αὐτά
G αὐτῶν αὐτων [έων, ῶν] αὐτῶν
D αὐτοῖσι, οῖς αὐτῇσι, ῇς αὐτοῖσι, οῖς
A αὐτούς αὐτς αὐτά

...

GH271. Cele mai importante pronume demonstrative sunt οὗτος, αὕτη, τοῦτο, (ἐ)κεῖνος, η, ον, acesta, acela, ὁ, ἡ, τό (folosit de asemenea ca pronume relativ și ca pronume personal, GH265), acesta, acela, împreună cu compușii săi, cum ar fi ὅδε, ἥδε, τόδε; ὅγε, ἥγε, τόγε (ὅ γε, ἥ γε, τό γε) etc.

GH272. Aceste pronume se declină în general ca adjectivele de declinare vocalică (καλός, ή, όν, GH221), cu deosebirea că nominativul și acuzativul neutru singular se termină în -ο în loc de -ον.

...

GH274. Pronume demonstrative.

(ἐ)κεῖνος, η, ο, acela
Masculin Feminin Neutru
Singular
N (ἐ)κεῖνος (ἐ)κείνη (ἐ)κεῖνο
G (ἐ)κείνου, οιο (ἐ)κείνης (ἐ)κείνου, οιο
D (ἐ)κείνῳ (ἐ)κείνῃ (ἐ)κείνῳ
A (ἐ)κεῖνον (ἐ)κείνην (ἐ)κεῖνο
Dual
N, A, V (ἐ)κείνω ((ἐ)κείνω) (ἐ)κείνω
G, D (ἐ)κείνοιιν ((ἐ)κείνοιιν) (ἐ)κείνοιιν
Plural
N (ἐ)κεῖνοι (ἐ)κεῖναι (ἐ)κεῖνα
G (ἐ)κείνων (ἐ)κεινων [έων, ῶν] (ἐ)κείνων
D (ἐ)κείνοισι, οις (ἐ)κείνῃσι, ῃς (ἐ)κείνοισι, οις
A (ἐ)κείνους (ἐ)κείνας (ἐ)κεῖνα
ὅδε, ἥδε, τόδε, acesta
Masculin Feminin Neutru
Singular
N ὅδε ἥδε τόδε
G τοῦδε, τοῖοδε τῆσδε τοῦδε, τοῖοδε
D τῷδε τῇδε τῷδε
A τόνδε τήνδε τόδε
Dual
N, A τώδε (τώδε) τώδε
G, D τοῖινδε (τοῖινδε) τοῖινδε
Plural
N οἵδε (τοίδε) αἵδε (ταίδε) τάδε
G τῶνδε τωνδε [τῶνδε] τῶνδε
D τοῖσ(ι)δε τῇσ(ι)δε τοῖσ(ι)δε
A τούσδε τσδε τάδε
οὗτος, αὕτη, τοῦτο, acesta
Masculin Feminin Neutru
Singular
N οὗτος αὕτη τοῦτο
G τούτου, οιο ταύτης τούτου, οιο
D τούτῳ ταύτῃ τούτῳ
A τοῦτον ταύτην τοῦτο
Dual
N, A τούτω (τούτω) τούτω
G, D τούτοιιν (τούτοιιν) τούτοιιν
Plural
N οὗτοι αὗται ταῦτα
G τούτων ταυτων [έων, ῶν] τούτων
D τούτοισι, οις ταύτῃσι, ῃς τούτοισι, οις
A τούτους ταύτας ταῦτα

Observație: Dativul plural al lui ὅδε, ἥδε, τόδε are uneori forma τοίσδεσ(σ)ι în loc de τοίσ(ι)δε.

GH275. Compușii lui ὁ, ἡ, τό (cum ar fi ὅδε, ἥδε, τόδε; ὅγε, ἥγε, τόγε) se declină la fel ca forma simplă (ὁ, ἡ, τό) la care se atașează particula suplimentară (-γε, -δε etc.) Deoarece acestea sunt cuvinte compuse, formate din pronume simple și enclitice, ele sunt accentuate la fel ca formele simple fără enclitice (GH053, 058).